YENİ MALİ SİSTEM - Diyanet İşleri Başkanlığı
YENİ MALİ SİSTEM - Diyanet İşleri Başkanlığı
YENİ MALİ SİSTEM - Diyanet İşleri Başkanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HAZIRLAYAN<br />
MEHMET SUSAM<br />
<strong>MALİ</strong> HİZMETLER UZMANI
NEDEN <strong>YENİ</strong> BİR<br />
KANUNA İHTİYAÇ<br />
DUYULMUŞTUR.<br />
2
I- ESKİ KAMU <strong>MALİ</strong><br />
YÖNETİM <strong>SİSTEM</strong>İMİZE<br />
YÖNELİK ELEŞTİRİLER<br />
3
Mali yönetim sisteminin ve bütçenin kapsamının<br />
dar kaldığı,<br />
Bütçe dışı harcamaların arttığı,<br />
Kalkınma planı ile bütçeler arasındaki bağın<br />
koptuğu,<br />
Harcama sürecinin katı ön kontrole tabi olduğu,<br />
4
Harcama sürecinde yetki-sorumluluk dengesinin<br />
iyi kurulamadığı,<br />
Bütçe hazırlama, uygulama ve kontrol sürecinde<br />
idarelere yeterli inisiyatif tanınmadığı,<br />
Sayıştay denetimi kapsamının dar kaldığı,<br />
Bütçe kod yapısının yetersiz olduğu,<br />
5
Muhasebe sisteminin yetersiz olduğu,<br />
Kamu kaynaklarının etkin kullanılamadığı,<br />
Çağdaş kamu mali yönetim anlayışında hakim<br />
olan stratejik planlama, çok yıllı bütçeleme,<br />
performans esaslı bütçeleme, hesap verebilirlik,<br />
mali saydamlık, etkin iç mali kontrol ilkelerinin<br />
sistemde yer almadığı,mali yönetimin otomasyon<br />
ve enformasyon sisteminin yetersiz olduğu.<br />
6
II- KAMU <strong>MALİ</strong> YÖNETİM<br />
<strong>SİSTEM</strong>İNE YÖNELİK<br />
DEĞİŞİM ÖNGÖRÜLERİ<br />
NERELERDE ELE<br />
ALINMIŞTIR.<br />
7
8. Beş Yıllık Kalkınma Planında,<br />
Mali Saydamlık Özel İhtisas Komisyonu<br />
Raporunda,<br />
2001, 2002, 2003 yılları programlarında,<br />
Ulusal Programda (2001), (2003),<br />
Katılım Ortaklığı Belgesinde,<br />
8
İMF’ye verilen niyet mektuplarında,<br />
Türkiye’de Saydamlığın Arttırılması ve Kamuda<br />
Etkin Yönetimin Geliştirilmesi Eylem Planında,<br />
59. Hükümet Programında ve Acil Eylem<br />
Planında,<br />
eleştirilen konularda yapılması düşünülen<br />
değişikliklere yer verilmiştir.<br />
9
III- KAMU <strong>MALİ</strong><br />
YÖNETİMİ <strong>SİSTEM</strong>İNE<br />
YÖNELİK<br />
DÜZENLEMELER<br />
10
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu,<br />
4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu,<br />
4749 Sayılı Kamu Finansmanı ve Borç<br />
Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun,<br />
Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden<br />
Yapılandırılması Hakkında Kanun Tasarısı,<br />
11
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu,<br />
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol<br />
Kanunu,<br />
5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu<br />
Kurulması Hakkında Kanun,<br />
5217 Sayılı Özel Gelir ve Özel Ödenek Kanunu,<br />
12
Büyükşehir Belediyeleri Kanunu,<br />
İl Özel İdaresi Kanunu,<br />
Belediye Kanunu,<br />
Sayıştay Kanun Teklifi,<br />
13
IV- 5018 SAYILI KANUNUN<br />
GETİRDİĞİ <strong>YENİ</strong>LİKLER<br />
14
Mali yönetim ve bütçenin kapsamı<br />
genişletilmektedir,<br />
Hesap verebilirlik ve mali saydamlık<br />
sağlanmaktadır,<br />
Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli<br />
kullanılması ilkesi getirilmektedir,<br />
Stratejik planlama ve performans esaslı<br />
bütçelemeye geçilmektedir,<br />
15
Orta vadeli harcama programı çerçevesinde çok<br />
yıllı bütçelemeye geçilmektedir,<br />
Kamuda muhasebe birliği sağlanmakta ve mali<br />
istatistiklerin yayımlanması öngörülmektedir,<br />
İç kontrol ve ön mali kontrol sistemi<br />
kurulmaktadır,<br />
İç denetim sistemi kurulmaktadır,<br />
Sayıştay’ın denetim kapsamı genişletilmektedir.<br />
İdarelerin inisiyatifi arttırılmaktadır,<br />
16
V- 1050 VE 5018 SAYILI<br />
KANUNLARDAKİ<br />
KAVRAMLARIN<br />
KARŞILAŞTIRMASI<br />
17
1050 Sayılı Kanun 5018 Sayılı Kanun<br />
İta amiri Harcama yetkilisi<br />
Tahakkuk Memuru Gerçekleştirme Görevlisi<br />
Sayman Muhasebe Yetkilisi<br />
Ödeme Emri Ödenek Gönderme Belgesi<br />
Tah. Müz. ve Ver. Emri Ödeme Emri Belgesi<br />
Saymanlık İşlem Fişi Muhasebe İşlem Fişi<br />
18
Mali Yönetim ve Kontrol Yapısı<br />
Mali Hizmetler<br />
Birimi<br />
Harcama<br />
Birimi<br />
ÜST YÖNETİCİ<br />
Harcama<br />
Birimi<br />
Ön Mali Kontrol<br />
İç Kontrol<br />
Harcama<br />
Birimi<br />
Muhasebe<br />
Birimi<br />
İç Denetim<br />
Birimi<br />
Harcama sonrası<br />
Denetim<br />
TEMMUZ-2008 19
VI- <strong>YENİ</strong> <strong>MALİ</strong> <strong>SİSTEM</strong><br />
NELER GETİRMİŞTİR.<br />
20
<strong>YENİ</strong> <strong>MALİ</strong> <strong>SİSTEM</strong>İN<br />
MEVZUATA<br />
KAZANDIRDIĞI<br />
KAVRAMLAR<br />
21
STRATEJİK PLANLAMA<br />
Kamu idarelerinin; kalkınma planları, programlar,<br />
ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler<br />
çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını<br />
oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir<br />
hedefler saptamak, performanslarını önceden<br />
belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek<br />
ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak<br />
amacıyla katılımcı yöntemlerle hazırladıkları plana<br />
stratejik plan denir.<br />
22
PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME<br />
Kamu idareleri tarafından hazırlanan stratejik<br />
planlarda yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç<br />
ve hedeflerle uyumlu bütçelerin oluşturulmasını<br />
öngören ve kaynakların bu amaç ve hedefler<br />
doğrultusunda tahsisini ve kullanılmasını<br />
performans programları aracılığıyla sağlayan,<br />
performans göstergeleri ile uygulama sonuçlarını<br />
takip ve kontrol eden bir bütçeleme tekniğidir.<br />
23
PERFORMANS PROGRAMI<br />
Bir mali yılda kamu idaresinin stratejik planı<br />
doğrultusunda yürütmesi gereken faaliyetleri,<br />
bu faaliyetlerin kaynak ihtiyacını, Performans<br />
hedef ve göstergelerini içeren, İdare bütçesinin ve<br />
idare faaliyet raporunun hazırlanmasına dayanak<br />
oluşturan programdır.<br />
24
FAALİYET RAPORU<br />
Stratejik planlama ve performans programları<br />
uyarınca yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş<br />
performans göstergelerine göre hedef ve<br />
gerçekleşme durumu ile meydana gelen<br />
sapmaların nedenlerini içeren üst yöneticiler ve<br />
bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama yetkilileri<br />
tarafından idari sorumlulukları çerçevesinde her<br />
yıl düzenlenen rapor.<br />
25
<strong>YENİ</strong> <strong>MALİ</strong> YÖNETİM<br />
YAPISINDAKİ AKTÖRLER<br />
26
Siyasi Sorumlu (Bakan veya Belediye<br />
Başkanı)<br />
Üst Yönetici<br />
Harcama Yetkilileri<br />
Gerçekleştirme Görevlileri<br />
Muhasebe Yetkilisi<br />
İç Denetçiler<br />
Dış Denetçiler (Sayıştay <strong>Başkanlığı</strong>)<br />
27
BAKANLAR<br />
Bakanlar, hükümet politikasının uygulanması ile<br />
bakanlıklarının ve bakanlıklarına bağlı, ilgili ve<br />
ilişkili kuruluşların stratejik planları ile<br />
Bütçelerinin kalkınma planlarına, yıllık<br />
programlara uygun olarak hazırlanması ve<br />
uygulanmasından, bu çerçevede diğer<br />
Bakanlıklarla koordinasyon ve işbirliğini<br />
sağlamaktan sorumludur.<br />
28
Bu sorumluluk,<br />
Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler ve yüksek<br />
teknoloji enstitüleri için<br />
Millî Eğitim Bakanına,<br />
Mahallî idareler için<br />
İçişleri Bakanına<br />
aittir.<br />
29
BAKANLIKLARDA<br />
İL ÖZEL İDARELERİNDE<br />
BELEDİYELERDE<br />
ÜST YÖNETİCİ<br />
DİĞER KAMU İDARELERİNDE<br />
MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞINDA<br />
MÜSTE STEŞAR AR<br />
VALİ VAL<br />
BELEDİYE BELED YE BAŞKANI BA KANI<br />
EN ÜST ST YÖNET Y NETİCİ<br />
BAKAN<br />
TEMMUZ-2008 30
HARCAMA YETKİLİSİ<br />
Özel durumlar dışında, bütçeyle ödenek tahsis<br />
edilen her bir harcama biriminin en üst yönetici<br />
harcama yetkilisi olup, analitik bütçe<br />
sınıflandırmasında kurumsal sınıflandırmanın<br />
üçüncü düzeyinde yer alan ana hizmet<br />
birimlerinin en üst yöneticisi ile dördüncü<br />
düzeyde yer alan destek ve lojistik birimler ile<br />
politika uygulayıcı birimlerin en üst yöneticisi<br />
buna karşılık gelmektedir.<br />
31
KURUM ADI :<br />
KURUMSAL<br />
SINIFLANDIRMA<br />
I II III IV<br />
10 01<br />
02<br />
01<br />
AÇIKLAMA<br />
HARCAMA YETKİLİSİ<br />
HARCAMA YETKİLİSİ<br />
TEMMUZ-2008 32
KISACA HARCAMA YETKİLİSİ<br />
İdarelerin Merkez Birimlerinde bütçe ile ödenek<br />
tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst<br />
yöneticisi (Birim amirleri)<br />
İLE<br />
Taşra Birimlerinde ise Ödenek gönderme belgesi<br />
ile ödenek verilen merkez dışı birimlerin en üst<br />
yöneticisi (İl ve ilçe müftüleri ile Eğitim Merkezi<br />
Müdürleri)<br />
33
GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİSİ<br />
Gerçekleştirme görevlisi, harcama talimatı<br />
üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin<br />
alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin<br />
yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli<br />
belgelerin hazırlanması görevini yürütenlerdir.<br />
34
Ayrıca harcama yetkilileri, yardımcıları veya<br />
hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe<br />
yöneticileri arasından bir veya daha fazla sayıda<br />
gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi<br />
düzenlemekle görevlendirebilir.<br />
35
MUHASEBE YETKİLİSİ<br />
Muhasebe yetkilisi, muhasebe hizmetlerinin<br />
yapılmasından ve Muhasebe kayıtlarının usulüne<br />
uygun, saydam ve erişilebilir şekilde<br />
tutulmasından sorumlu olan kişi.<br />
36
VII- KANUNDAKİ<br />
SORUMLULUK<br />
MEKANİZMASI<br />
37
HESAP VERME SORUMLULUĞU<br />
Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve<br />
kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar,<br />
Kaynakların;<br />
ETKİLİ,<br />
EKONOMİK,<br />
VERİMLİ,<br />
HUKUKA UYGUN OLARAK,<br />
38
HESAP VERME SORUMLULUĞU<br />
ELDE EDİLMESİNDEN,<br />
KULLANILMASINDAN,<br />
MUHASEBELEŞTİRİLMESİNDEN,<br />
RAPORLANMASINDAN,<br />
KÖTÜYE KULLANILMAMASI İÇİN<br />
GEREKLİ ÖNLEMLERİN ALINMASINDAN ,<br />
SORUMLUDUR ve YETKİLİ MERCİLERE<br />
HESAP VERMEK ZORUNDADIR.<br />
39
MERKEZİ YÖNETİMDE HESAP VERME<br />
ZİNCİRİ<br />
BAŞBAKAN<br />
TBMM<br />
BAKAN<br />
ÜST YÖNETİCİ<br />
HARCAMA YETKİLİSİ<br />
GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİSİ<br />
40
HESAP VERME<br />
SORUMLULUĞU (SİYASİ)<br />
BAKANLAR<br />
41
Bakanlar,<br />
Hükümet politikalarının uygulanmasından,<br />
Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasından,<br />
Diğer bakanlıklarla koordinasyon ve<br />
işbirliğinden,<br />
Kaynakların kullanımından,<br />
Kamuoyunun bilgilendirilmesinden,<br />
sorumludur.<br />
42
Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler ve yüksek<br />
teknoloji enstitüleri için<br />
Millî Eğitim Bakanına,<br />
Mahallî idareler için,<br />
İçişleri Bakanına<br />
aittir.<br />
43
AYRICA BAKANLAR,<br />
Kamu kaynaklarının;<br />
ETKİLİ<br />
EKONOMİK<br />
VERİMLİ<br />
kullanılması ile hukuki ve mali konularda,<br />
BAŞBAKANA ve TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET<br />
MECLİSİNE<br />
karşı sorumludur.<br />
44
ÜST YÖNETİCİ<br />
İdarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin<br />
hazırlanması ve uygulanmasından,<br />
Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir<br />
şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan,<br />
Mali yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin<br />
gözetilmesi ve izlenmesinden,<br />
5018 sayılı Kanunda belirtilen görev ve<br />
sorumluluğun yerine getirilmesinden,<br />
sorumludur.<br />
45
ÜST YÖNETİCİ<br />
5018 sayılı Kanunda belirtilen görev ve<br />
sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana,<br />
mahalli idarelerde ise meclislerine karşı<br />
sorumludurlar.<br />
Üst yöneticiler bu sorumluluklarının gereklerini<br />
harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve iç<br />
denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.<br />
46
HARCAMA YETKİLİLERİ<br />
Harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına<br />
uygun olmasından,<br />
Harcama talimatlarının kanun, tüzük ve<br />
yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun<br />
olmasından,<br />
Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli<br />
kullanılmasından,<br />
sorumludur.<br />
47
GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİSİ<br />
Harcama yetkilisi tarafından verilen Harcama<br />
talimatı üzerine;<br />
İşin yaptırılmasından,<br />
Mal veya hizmetin alınmasından,<br />
Teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılmasından,<br />
Belgelendirilmesinden,<br />
Ödeme için gerekli belgelerin hazırlanmasından,<br />
sorumludurlar.<br />
48
MUHASEBE YETKİLİSİ<br />
Gelirlerin ve alacakların tahsilinden,<br />
Giderlerin hak sahiplerine ödenmesinden,<br />
Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile<br />
emanetlerin alınması, saklanmasından,<br />
İlgililere verilmesi, gönderilmesinden,<br />
49
MUHASEBE YETKİLİSİ<br />
Muhasebe hizmetlerinin yapılmasından,<br />
Muhasebe kayıtlarının usulüne uygun,saydam ve<br />
erişilebilir şekilde tutulmasından,<br />
sorumludur.<br />
50
VIII- İÇ KONTROL<br />
51
İÇKONTROL,<br />
İdarenin amaçlarına ulaşmasını sağlamak üzere<br />
oluşturulan;<br />
Organizasyon,<br />
Yöntem,<br />
Süreç,<br />
İç denetim,<br />
Mali ve mali olmayan kontroller,<br />
bütünüdür.<br />
52
İç kontrol bir süreçtir.<br />
İç kontrol bir amaç değil, idareyi hedeflerine<br />
ulaştırma amacını taşıyan bir yönetim aracıdır.<br />
İç kontrol kişiler tarafından uygulanır.<br />
İç kontrol sadece form, belge, el kitabı ve<br />
prosedür değil, bunların yanı sıra organizasyonu,<br />
personeli ve yönetim tarzını da kapsayan bir<br />
sistemdir.<br />
53
İÇ KONTROLÜN AMACI<br />
54
Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin<br />
etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde<br />
yönetilmesini,<br />
Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer<br />
düzenlemelere uygun olarak faaliyet<br />
göstermesini,<br />
Her türlü mali karar ve işlemlerde usulsüzlük<br />
ve yolsuzluğun önlenmesini,<br />
55
Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli,<br />
zamanında ve güvenilir rapor ve bilgi<br />
edinilmesini,<br />
Varlıkların kötüye kullanılması ve israfını<br />
önlemek ve kayıplara karşı korunmasını,<br />
sağlamaktır.<br />
56
İÇ KONTROLÜN<br />
ÖZELLİKLERİ<br />
57
İç kontrol, yönetim sorumluluğu çerçevesinde<br />
sürekli ve sistematik bir şekilde yürütülür.<br />
İç kontrol bir yönetim aracıdır.<br />
İç kontrol risk esasına dayalıdır. Kontrol<br />
faaliyetleri gerekli yer ve zamanda ve gerektiği<br />
kadar yapılmalıdır.<br />
58
İç kontrol idarenin bütün görevlilerini kapsar.<br />
İç kontrol mali alanla sınırlı olmayıp, mali ve<br />
mali olmayan kontroller bütünüdür.<br />
İç kontrol sistemi her yıl değerlendirmeye tabi<br />
tutulur.<br />
İç kontrol düzenleme ve uygulamalarında iyi<br />
mali yönetim ilkeleri esas alınır.<br />
59
IX- ÖN <strong>MALİ</strong> KONTROL<br />
60
İdarelerin gelir, gider, varlık ve<br />
yükümlülüklerine ilişkin mali karar ve işlemlerin;<br />
idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir<br />
ödenek tutarı, ayrıntılı harcama programı,<br />
finansman programı, merkezi yönetim bütçe<br />
kanunu ve diğer mali mevzuat hükümlerine<br />
uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik ve<br />
verimli bir şekilde kullanılması yönlerinden<br />
yapılan kontroldür.<br />
61
ÖN <strong>MALİ</strong> KONTROL<br />
Mali karar ve işlemler üzerinde gerçekleştirilen<br />
bir kontroldür.<br />
Mali mevzuata uygunluk ile ekonomiklik,<br />
verimlilik ve etkinlik esaslarına uygunluk<br />
yönlerinden gerçekleştirilir.<br />
Ön mali kontrol, mali karar ve işlemlerin<br />
hazırlanması, yüklenmeye girişilmesi, iş ve<br />
işlemlerin gerçekleştirilmesi ve<br />
belgelendirilmesinden oluşur.<br />
62
ÖN <strong>MALİ</strong> KONTROL<br />
Harcama birimleri ve mali hizmetler birimi<br />
tarafından gerçekleştirilir.<br />
63
Harcama birimlerinde ön mali kontrol;<br />
Harcama birimlerinde süreç kontrolü yapılır.<br />
Süreç kontrolünde, her bir işlem daha önceki<br />
işlemlerin kontrolünü içerecek şekilde tasarlanır<br />
ve uygulanır.<br />
Harcama birimlerinde ödeme emri belgesi ve eki<br />
belgeler üzerinde ön mali kontrol görevi, harcama<br />
yetkilileri tarafından ödeme emri belgesi<br />
düzenlemekle görevlendirilen gerçekleştirme<br />
görevlileri tarafından yerine getirilir.<br />
64
Mali hizmetler biriminde ise ön mali<br />
kontrol;<br />
İç kontrol ve ön mali kontrole ilişkin esas ve<br />
usullerde belirtilen mali karar ve işlemler ile<br />
idarenin düzenlemelerinde yer alan mali karar ve<br />
işlemler ön mali kontrole tabidir.<br />
Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol yetkisi<br />
mali hizmetler birimi yöneticisine aittir. Bu<br />
yetkisini sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla yazılı<br />
olarak yardımcısına veya birimin iç kontrol alt<br />
birim yöneticisine devredebilir.<br />
65
ÖN <strong>MALİ</strong> KONTROLÜN<br />
NİTELİĞİ<br />
66
Ön mali kontrol sonucunda verilen görüş<br />
danışma ve önleyici niteliği haiz olup, mali karar<br />
ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından<br />
uygulanmasında bağlayıcı değildir.<br />
Uygun görüş verilmediği halde harcama<br />
yetkilileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin<br />
mali hizmetler birimince kayıtları tutulur ve aylık<br />
dönemler itibariyle üst yöneticiye bildirilir. Söz<br />
konusu kayıtlar iç ve dış denetim sırasında<br />
denetçilere de sunulur.<br />
67
KONTROL USULÜ<br />
68
Mali karar ve işlemin uygun görülmesi halinde,<br />
dayanak belgenin üzerine “kontrol edilmiş ve<br />
uygun görülmüştür” şerhi düşülür veya yazılı<br />
görüş düzenlenir.<br />
Mali karar ve işlemin uygun görülmemesi<br />
halinde ise nedenleri açıkça belirtilen bir görüş<br />
yazısı yazılır.<br />
69
Mevzuatına uygun olarak giderilebilecek nitelikte<br />
eksiklikleri bulunan mali karar ve işlemlerde, bu<br />
eksiklikler ve nasıl düzeltilebileceği hususları<br />
belirtilmek ve bunların düzeltilmesi kaydıyla<br />
işlemin uygun görüldüğü şeklinde yazılı görüş<br />
düzenlenebilir.<br />
70
<strong>Başkanlığı</strong>mızda Ön Mali Kontrol;<br />
Maliye Bakanlığınca çıkarılan “İç Kontrol ve Ön<br />
Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar” ile<br />
“<strong>Diyanet</strong> <strong>İşleri</strong> <strong>Başkanlığı</strong> Ön Mali Kontrol<br />
İşlemleri Yönergesi” çerçevesinde<br />
yürütülmektedir.<br />
71
GÖREVLER AYRILIĞI<br />
72
Harcama yetkilisi ile muhasebe yetkilisi görevi<br />
aynı kişide birleşemez.<br />
Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol<br />
görevini yürütenler mali karar ve işlem<br />
süreçlerinde görev alamazlar. İhale komisyonu ve<br />
muayene ve kabul komisyonu başkan ve üyesi<br />
olamazlar.<br />
73
X- İÇ DENETİM<br />
74
İçdenetim,<br />
Kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve<br />
geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik<br />
ve verimlilik esaslarına göre yönetilip<br />
yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik<br />
yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel<br />
güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir.<br />
75
Bu faaliyetler, idarelerin yönetim ve kontrol<br />
yapıları ile mali işlemlerinin risk yönetimi,<br />
yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini<br />
değerlendirmek ve geliştirmek yönünde sistematik,<br />
sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul<br />
görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir.<br />
76
İÇ DENETÇİNİN<br />
GÖREVLERİ<br />
77
Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu<br />
idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını<br />
değerlendirmek.<br />
Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli<br />
kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve<br />
önerilerde bulunmak.<br />
Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi<br />
yapmak.<br />
78
İdarenin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin<br />
karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara,<br />
kalkınma planına, programlara, stratejik planlara<br />
ve performans programlarına uygunluğunu<br />
denetlemek ve değerlendirmek,<br />
Mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem<br />
denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde<br />
bulunmak,<br />
79
Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere<br />
yönelik önerilerde bulunmak,<br />
Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre<br />
soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma<br />
rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine<br />
bildirmek.<br />
80
İÇ DENETİM ALANI<br />
81
İç kontrol süreçlerinin denetimi,<br />
Kurum içinde üretilen bilgi ve raporların tamlığı,<br />
doğruluğu ve güvenilirliği,<br />
Operasyonların etkinliği ve verimliliği,<br />
Mevzuata uygunluk,<br />
Kurum varlıklarının korunması,<br />
Risk yönetimi süreçlerinin denetimi,<br />
Yönetsel süreçlerin denetimi.<br />
82
İÇ DENETİM TÜRLERİ<br />
83
Uygunluk denetimi,<br />
Performans denetimi,<br />
Mali denetim,<br />
Bilgi teknolojisi denetimi,<br />
Sistem denetimi,<br />
84
XI- DIŞ DENETİM<br />
85
Sayıştay (Denetim Elemanları) <strong>Başkanlığı</strong><br />
tarafından yapılacak harcama sonrası dış<br />
denetimin amacı, genel yönetim kapsamındaki<br />
kamu idarelerinin hesap verme sorumluluğu<br />
çerçevesinde, yönetimin malî faaliyet, karar ve<br />
işlemlerinin; kanunlara, kurumsal amaç, hedef ve<br />
planlara uygunluk yönünden incelenmesi ve<br />
sonuçlarının Türkiye Büyük Millet Meclisine<br />
raporlanmasıdır.<br />
86
DIŞ DENETİMİN KAPSAMI<br />
87
Kamu idaresi hesapları ve bunlara ilişkin<br />
belgeler esas alınarak, mali tabloların<br />
güvenilirliği ve doğruluğuna ilişkin mali denetimi<br />
ile kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına<br />
ilişkin mali işlemlerinin kanunlara ve diğer<br />
hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının<br />
tespiti,<br />
Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli<br />
olarak kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi,<br />
faaliyet sonuçlarının ölçülmesi ve performans<br />
bakımından değerlendirilmesi konularını kapsar.<br />
88
TEŞEKKÜR EDERİM.<br />
Mehmet SUSAM<br />
<strong>MALİ</strong> HİZMETLER UZMANI<br />
89
Change language