Tam Metin

Worreli ve Galitsky [53] çalışmalarında, Amerika Birleşik Devletleri’nde
çimento üretim sistemlerine yönelik yapılan enerji verimliğinin iyileştirilmesi
çalışmalarını incelemişlerdir. Bu çalışmaya göre; 1970 ile 1997 yılları
arasında Amerika çimento sektörünün enerji yoğunluğu 1670 kcal/kg klin.’den
1200 kcal/kg klin.'e gerileyerek % 30 oranında azalmıştır. Enerji
yoğunluğundaki bu azalma, sektör kaynaklı karbondioksit emisyonlarını % 17
kadar düşürmüş ve bunda klinker prosesinde uygulanan bazı enerji tasarrufu
teknolojilerinin anahtar rol oynadığını ifade etmişlerdir. Bu teknolojilerin;
a. Fırın yanma sisteminde iyileştirmeler,
b. Fırın cidarından kaçak ısının azaltılması,
c. Atıkların yakıt olarak kullanılması,
d. Modern plakalı soğutucu uygulamaları,
e. Güç üretimi için ısı geri kazanımı,
f. Düşük basınç düşümüne sahip siklonların kullanımı,
g. Uzun döner fırınları çok katlı multisiklon kuleler ile değiştirilmesi,
h. Soğutucularda optimizasyon çalışmaları,
i. Ön kalsinasyon kulesine preka ilave edilmesi olduğu sıralanmıştır.
Trubaev ve Besedin [54] çalışmalarında; doğal hammadde ve klinker kalitesi
için çimento klinker üretiminin termodinamik özellikleri arasındaki bir bağ olduğunu
açığa çıkartmışlardır. Çalışmalarında, klinker üretim verimi için termodinamik
ölçütlerden oluşturdukları formu, klinker ve hammadde tiplerini göz önüne alarak
sunmuşlar ve termodinamik ölçütleri kullanarak hammadde karışımının
kompozisyonunu optimize eden problemi formülleştirmişlerdir. Fırının
termodinamik analizinde, çimento hammadde karışımlarının ve oksit maddelerin,
entropi, entalpi ve ekserji değişimleri için gerekli kriterleri geliştirmişlerdir. Klinker
ve hammadde akışında kimyasal ekserji ve entropi değişimlerini incelemişlerdir.
Çalışmanın sonunda, enerji transferinin optimizasyonunda enerji değişim oranının
azaltılmasının gerekli olduğunu ve optimizasyonun başlangıcında termodinamik
ölçütlerin ekserjinin etkisine bağlı seçilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Sunulan
temel yaklaşımda çeşitli hammadde ve klinker tipleri için klinker biçimlenme ısısını
hesaplayan bir yöntem geliştirmişlerdir.
11