28.06.2013 Views

4 - Akademik Personel Bilgi Bankası - Kocaeli Üniversitesi

4 - Akademik Personel Bilgi Bankası - Kocaeli Üniversitesi

4 - Akademik Personel Bilgi Bankası - Kocaeli Üniversitesi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİ<br />

ÇALIŞMA ALANLARI<br />

VE<br />

TOPLUMSAL SORUMLULUK<br />

ANKETİ<br />

ÇAĞIN KARAKOÇ<br />

GÜLŞEN AKMAN<br />

Y. KENAN SARIOĞLU<br />

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ &MMO KOCAELİ ŞUBE<br />

VII. ENDÜSTRĠ / ĠġLETME MÜHENDĠSLĠĞĠ KURULTAYI -2009


Endüstri Mühendisliği, eğitimleri süresince kazandıkları<br />

bilgi ve becerilerin oldukça geniş bir istihdam alanında<br />

yararlı ve aranır olması nedeniyle günümüz iş yaşamında<br />

önemini ve değerini korumakta ve artırmaktadır.<br />

Bu çalışmada; endüstri mühendislerine uygulanan bir<br />

anketle, endüstri mühendislerinin profilleri ortaya<br />

konularak, endüstri mühendislerinin çalıştıkları sektörler,<br />

çalışma alanları, iş memnuniyet düzeyleri, endüstri<br />

mühendislerinin günümüzde sahip olmaları gereken bilgi<br />

türü ve onlardan beklentiler, örgütlülük konusundaki<br />

düşünceleri ve toplumsal sorumluluk adına ne tür katkılar<br />

koydukları ve koyabilecekleri araştırılmış, öneriler<br />

geliştirilmeye çalışılmıştır.


Uygulama<br />

Bu çalışmada, endüstri mühendislerinin profilleri,<br />

çalışma alanları ve toplumsal sorumluk algılarının<br />

tespiti amacıyla üretim ve hizmet sektöründe<br />

çalışan endüstri mühendislerinin katıldığı bir anket<br />

uygulaması gerçekleştirilmiştir.<br />

Anket 350 endüstri mühendisine elektronik posta<br />

yoluyla gönderilmiştir. Geri dönen anket sayısı<br />

220’dir. Anketi cevaplanma oranı % 63’dür.<br />

Sonuçlar SPSS 16.0 istatistiksel yazılımı kullanılarak<br />

değerlendirilmiştir.


Endüstri Mühendislerinin<br />

Profilleri<br />

Ankete katılanların demografik özellikleri;<br />

Ankete katılanların yaş ortalaması 24’tür.<br />

Ankete katılanların %44’ü kadın, % 56’sı erkektir.<br />

Kadın; 44 Erkek; 56<br />

Kadın<br />

Erkek


2-5 yıl;<br />

43<br />

EM<br />

MEZUNİYET YILLARI<br />

Yeni<br />

Mezun;<br />

13<br />

Diğer;<br />

44<br />

6-10<br />

yıl; 27<br />

11-32<br />

yıl; 17<br />

Yeni Mezun<br />

2-5 yıl<br />

6-10 yıl<br />

11-32 yıl<br />

Katılımcıların,<br />

%43’ü 2-5 yıl,<br />

% 27’si 6-10 yıl,<br />

%17’si 11-32 yıl<br />

önce mezun<br />

olmuşlardır.<br />

% 13’ü de yeni<br />

mezundur.


Endüstri<br />

Mühendisleri<br />

67 33 33<br />

87 13<br />

13<br />

ÇALIŞAN<br />

İŞSİZ<br />

ÖZEL<br />

SEKTÖR<br />

KAMU<br />

Ankete katılanların<br />

% 67’si şu anda<br />

çalışmakta<br />

olduklarını, % 33’ü<br />

de işsiz olduklarını<br />

belirtmişlerdir.<br />

Çalışanların<br />

% 13’ü kamuda,<br />

%87’si özel sektörde<br />

çalıştıklarını ifade<br />

etmişlerdir.


3000><br />

13%<br />

Aylık Ortalama Kazanç<br />

1000< 1001-1500 1501-2000<br />

2001-3000 3000><br />

2001-<br />

3000<br />

26%<br />

1501-2000<br />

26%<br />

1000<<br />

13%<br />

1001-<br />

1500<br />

22%


Ankete katılanların çoğunluğu (% 36.82’si) mühendis pozisyonunda<br />

çalışmaktadır. Bu ankete katılanların yaş ortalamasının çok genç olması ile<br />

açıklanabilir. Ankete katılanların çoğunluğunun meslek hayatlarının<br />

başlangıcında olduğu söylenebilir.<br />

Çalıştığı pozisyon Yüzde (%)<br />

Mühendis 36.82<br />

Uzman 12.73<br />

Sorumlu 11.36<br />

Şef 6.82<br />

Orta Düzey Yönetici 12.27<br />

Üst Düzey Yönetici 8.18


Çalışılan işyerlerinin toplam çalışan sayısına göre dağılımı ve bu işyerlerindeki endüstri<br />

mühendisi sayısının dağılımı Tabloda görülmektedir.<br />

Ankete katılanların % 58.58’i KOBİ’lerde, % 41.42’i de büyük ölçekli işletmelerde<br />

çalışmaktadır. İşyerleri % 19.59 oranında 1 EM çalıştırmaktadır.<br />

Toplam<br />

çalışan<br />

sayısı<br />

1-9<br />

10-49<br />

50-249<br />

250- 999<br />

1000 ><br />

Yüzde<br />

(%)<br />

3,64<br />

23,73<br />

31,21<br />

22,17<br />

19,25<br />

Endüstri<br />

Mühendisi<br />

Yüzde<br />

(%)<br />

1 19.59<br />

2 10.81<br />

3 14.19<br />

4-10 25.01<br />

11-20 12.16<br />

25-40 7.43<br />

40-90 2.7<br />

100’den<br />

fazla<br />

8,12


•Ankete katılanların çalıştıkları sektöre göre dağılımı<br />

•20’den fazla farklı sektör<br />

Sektör % Sektör % Sektör % Sektör %<br />

Gıda 3 Lojistik 3 Tekstil 2 Eğitim 10<br />

Bankacı<br />

lık<br />

Makina<br />

2<br />

3<br />

Bilişim<br />

Petro/kimya<br />

8 Perakendeci<br />

2<br />

lik<br />

Turizm<br />

Sağlık 3 Plastik 4 Otomotiv 17<br />

1<br />

1<br />

Yönetim<br />

danışmanlık<br />

Dayanıklı<br />

tüketim malları<br />

Mobilya<br />

Enerji 5 Metal eşya 5 Kâğıt 4 Diğer (MMO,<br />

kuyumculuk,<br />

havacılık,<br />

denizcilik,<br />

inşaat…)<br />

4<br />

3<br />

2<br />

19


Ankete katılanların genellikle birden fazla görev alanında çalıştıkları tespit edilmiştir. Bu çalıştıkları firmaların<br />

özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Firmalar genellikle KOBİ niteliğindedir. Kurumsallaşma ve<br />

departmanlaşma tam olarak sağlanamadığından endüstri mühendisleri birden fazla çalışma alanında aynı<br />

anda faaliyet gösterebilmektedirler.<br />

Çalışma<br />

Alanı<br />

Üretim<br />

Planlama<br />

Kalite<br />

Yönetimi 16<br />

İnsan<br />

Kaynakları<br />

Proje<br />

Yönetimi<br />

Sistem<br />

Analizi<br />

Ankete katılanların görev alanları<br />

(%) Çalışma<br />

Alanı<br />

(%) Çalışma<br />

Alanı<br />

28 İş Güvenliği 5 Ergonomi 2<br />

Bakım<br />

Yönetimi<br />

6 Pazarlama/<br />

Satış<br />

21 Stok<br />

Yönetimi<br />

19 Eğitim /<br />

Danışmanlık<br />

4 Stratejik<br />

Planlama<br />

11 Yatırım<br />

Planlama<br />

17 Maliyet<br />

Yönetimi<br />

7<br />

Üst düzey<br />

yönetici<br />

(%) Çalışma<br />

Alanı (%)<br />

12<br />

7<br />

10<br />

Satınalma<br />

/ Tedarik<br />

İkmal/<br />

lojistik<br />

Endüstri<br />

mühendisliği<br />

Ar-Ge<br />

1 Diğer<br />

(mağaza<br />

yönetimi,<br />

halkla<br />

ilişkiler vs…)<br />

4<br />

3<br />

3<br />

1<br />

7


Tabloda ankete katılan endüstri mühendislerinin mezun oldukları okullar görülmektedir.<br />

Katılımcıların, 30 farklı devlet ve vakıf üniversiteleri olmak üzere yaygın bir profile sahip oldukları<br />

gözlemlenmiştir.<br />

Ankete katılanların mezun oldukları okullara göre dağılımı<br />

Okul <strong>Kocaeli</strong> Yıldız Sakarya Marmara İTÜ Gazi Boğaziçi Selçuk<br />

Yüzde 25 4 4 2 11 2 1 3<br />

Okul Adana MMA<br />

Müh YO<br />

Anadolu Atılım Balıkesir Başkent Bilkent Çankaya Çukurova<br />

Yüzde 0.4 1 0.4 4 0.4 1 1 3<br />

Okul Dumlupınar Ege Erciyes Osmangaz<br />

i<br />

Fatih Gaziantep İstanbul<br />

Kültür<br />

Yüzde 10 0.4 1 6 0.4 4 0.4 2<br />

Okul İstanbul Dokuz<br />

Eylül<br />

Doğuş Doğu<br />

Akdeniz<br />

Pamukkale Uludağ<br />

Yüzde 3 5 1 1 0.4 2<br />

ODTÜ


Ankete katılan endüstri mühendislerinin % 24 ’ünün yüksek lisans, % 3’ünün doktora eğitimi aldıkları görülmektedir .<br />

Yüksek lisans yapanların % 52’si yine EM alanında yüksek lisans yaparken, % 34’ü işletmeyi tercih etmiştir. Lisansüstü programına<br />

devam etme sebepleri de sorgulanmış ve ankete katılanlar birden fazla seçeneği işaretlemişlerdir. Lisansüstü programına devam<br />

etme sebepleri önem sırasına göre sırasıyla yeni bilgiler öğrenmek, iş bulma imkânını artırmak ve hızla yükselmek olarak tespit<br />

edilmiştir.<br />

Katılımcıların aldıkları Lisansüstü eğitimine göre dağılımı<br />

Program Yüksek<br />

Lisans (%)<br />

Doktora (%)<br />

Endüstri Mühendisliği 52 57<br />

İşletme 34 28<br />

Lisansüstü Programı<br />

Tamamlama<br />

Sebepleri<br />

<strong>Bilgi</strong>lerimi güncellemek<br />

Yeni bilgiler öğrenmek<br />

Enformatik 2 - İş bulma şansımı<br />

arttırmak<br />

Mühendislik Yönetimi 6 -<br />

Hızlı yükselmek<br />

Makina Mühendisliği 2 15 Askerliği geciktirmek<br />

Sistem Mühendisliği 2 - Diğer (<strong>Akademik</strong> kariyer)<br />

Bilim ve Teknoloji<br />

Politikaları<br />

2 -<br />

Yüzde<br />

17,3<br />

64,2<br />

32,7<br />

32,7<br />

5,8<br />

13,5


Endüstri Mühendisliği Eğitimi<br />

İle İlgili Değerlendirmeler


Tekrar üniversite sınavına girecek olsanız endüstri<br />

mühendisliğini tercih eder misiniz sorusuna katılımcılar<br />

%83’lük bir oranda evet yanıtını vermişlerdir.<br />

Hayır, yanıtı veren %17’lik kısım ise<br />

kazancının düşük olması,<br />

imza yetkisinin olmaması,<br />

başka meslekler tarafından çalışma alanlarının<br />

doldurulduğu<br />

örneğin tıp okumak isterken yanlışlıkla seçtikleri gibi<br />

yanıtlarla tekrar tercih etme durumunda endüstri<br />

mühendisliğini seçmeyeceklerini belirtmişlerdir.


•Yeni üniversite sınavına girecek olanlara bu<br />

mesleği tercih etmelerini önerir misiniz?<br />

sorusuna cevap olarak, ankete katılanların<br />

%88’i üniversiteye gireceklere endüstri<br />

mühendisliği mesleğini tercih etmelerini<br />

önerirken % 12’si önermemektedir.<br />

•Endüstri Mühendisliği mesleğini önermeme<br />

nedenleri ise Tabloda sıralanmaktadır.


Endüstri Mühendisliği Mesleğini Önermeme Nedenleri<br />

Aynı puanla daha iyi para<br />

kazanabilecekleri bölümlere girilebileceği<br />

Endüstri mühendisliğinin altyapısının<br />

Türkiye’ de henüz tam anlamıyla<br />

oluşturulmamış olması<br />

İstihdam problemi ve iş bulma sıkıntısı Endüstri Mühendisliği Meslek odasının<br />

olmaması<br />

Mesleğin doğru bir şekilde<br />

Maaş ve ücretlerin düşük seviyede tanıtılamaması ve mesleğin kamuoyunda<br />

olması<br />

yeterince bilinmemesi<br />

Uzmanlaşma olmaması ve bu yüzden<br />

yetki alanlarının belirsiz olması<br />

Mezun sayısının gittikçe artması, yeni<br />

açılan her üniversitede endüstri<br />

mühendisliği bölümünün bulunması<br />

Mesleğin çalışma alanlarında başka<br />

disiplinlerden mezun olanların çalışıyor<br />

olması<br />

Üniversitelerde verilen eğitimin<br />

uygulamadan uzak ve gereğinden fazla<br />

teorik olması


Katılımcıların; Endüstri mühendisliği eğitimini tercih<br />

nedenleri Tabloda görülmektedir. % 53.18’lik kısmı bu<br />

mesleği araştırarak tercih ettiklerini ifade etmişlerdir.<br />

Endüstri mühendisliği eğitimini tercih nedeniniz<br />

nedir?<br />

Cevap<br />

Yüzde(%)<br />

Öneri<br />

Araştırma<br />

Tesadüf<br />

Diğer (İş bulma imkânları,<br />

kişiliğe uygunluk, aile isteği ve<br />

popülerlik)<br />

33.18<br />

53.18<br />

17.73<br />

7.27


Ankete katılanlardan üniversitede aldıkları eğitimi<br />

değerlendirmeleri istenmiş ve ankete katılanların % 3.6’sı<br />

kötü, % 11.4’ü orta, % 42.7’si iyi, % 36.4’ü çok iyi ve % 5.9’u<br />

da mükemmel olarak değerlendirmişlerdir.<br />

Mükemmel;<br />

5,9<br />

Çok iyi;<br />

36,4<br />

Eğitim değerlendirmesi<br />

Kötü; 3,6<br />

Orta; 11,4<br />

İyi; 42,7<br />

Kötü<br />

Orta<br />

İyi<br />

Çok iyi<br />

Mükemmel


Endüstri Mühendisliği eğitiminin, kişisel gelişim ile ilgili konulara<br />

katkısının ne düzeyde olduğu ile ilgili değerlendirme sonuçları<br />

PROBLEM<br />

ÇÖZEBĠLME<br />

YETENEĞĠ<br />

EKĠP HALĠNDE<br />

ÇALIġABĠLME<br />

YETENEĞĠ<br />

SÖZLÜ VE YAZILI<br />

ĠLETĠġĠM<br />

LĠDERLĠK<br />

GĠRĠġĠMCĠLĠK


Endüstri Mühendisliği eğitiminin kiĢisel geliĢime katkısının değerlendirilmesi<br />

Kriterler<br />

Çok az<br />

Az<br />

Orta<br />

Çok<br />

Çok fazla<br />

Problem<br />

Çözebilme<br />

Yeteneği<br />

Ekip<br />

Halinde<br />

Çalışabilme<br />

Yeteneği<br />

Yaratıcılık Liderlik<br />

Kendini<br />

İfade<br />

Edebilme<br />

Sözlü ve<br />

Yazılı<br />

İletişim<br />

Girişimcilik<br />

1,4 3,6 3,6 5,0 2,7 1,8 8,2<br />

2,3 7,7 12,7 10,5 10,5 10,0 16,8<br />

17,3 23,6 30,0 30,5 29,1 32,7 34,1<br />

38,6 36,8 35,5 32,7 37,3 35,0 25,0<br />

40,5 28,2 18,2 21,4 20,5 20,5 15,9


Lisans eğitimi alınan üniversitelerin önem verdiği Endüstri Mühendisliği konularının dağılımı<br />

Grafikte görülmektedir.<br />

En çok önem verilen konular üretim planlama, kalite, yönetim-organizasyon olarak tespit<br />

edilmiştir.<br />

Yönetim-organizasyon;<br />

42,7<br />

Finans Yönetimi; 18,2<br />

Ergonomi; 18,2<br />

<strong>Bilgi</strong>sayar<br />

Programlama; 14,5<br />

Üniversitelerin önem verdiği konular<br />

Pazarlama; 5,5 Diğer ; 16,5<br />

Üretim planlama; 75,5<br />

Kalite; 54,5<br />

Üretim planlama<br />

Kalite<br />

Ergonomi<br />

Finans Yönetimi<br />

<strong>Bilgi</strong>sayar Programlama<br />

Yönetim-organizasyon<br />

Pazarlama<br />

Diğer<br />

(Yöneylem Araştırması<br />

Makina müh. dersleri )


Lisans eğitiminde daha fazla önem verilmesi gerekli konuların dağılımı grafikte görülmektedir.<br />

Ankete katılanlar bu konuda birden fazla seçeneği işaretlemişlerdir. Lisans eğitiminde en çok % 64.55<br />

oranıyla üretim planlama, % 46.82 oranlarıyla kalite mühendisliği ve yönetim-organizasyon ve<br />

%45.45 oranıyla bilgisayar programlama konuları ön plana çıkmaktadır.<br />

Önem verilmesi gerektiği düşünülen konular<br />

18.75<br />

Üretim Planlama 64.55 Üretim Sistemleri<br />

ve Üretim Yönetimi<br />

Kalite Mühendisliği 46.82 Teknoloji Yönetimi 9.56<br />

Ergonomi 20.91 İş Güvenliği 4.2<br />

Finans Yönetimi 39.09 Metot<br />

Mühendisliği<br />

5<br />

<strong>Bilgi</strong>sayar<br />

Programlama<br />

45.45 KKP (ERP) 12.02<br />

Yönetimorganizasyon<br />

46.82 MİY (CRM) 10.04<br />

Pazarlama 26.82 Optimizasyon<br />

yöntemleri<br />

3<br />

İstatistik 4.2 Yabancı dil 1<br />

Lojistik ve Tedarik<br />

Zinciri Yönetimi<br />

10.08 İş ve Ticaret<br />

hukuku<br />

3


Türkiye’deki yeni üniversiteler de endüstri<br />

mühendisliği bölümlerinin açılmasını,<br />

mezun sayısının artmasını nasıl<br />

değerlendiriyorsunuz?<br />

Katılımcıların;<br />

% 40’ı olumlu, % 51’i olumsuz, % 9’u<br />

kayıtsız olarak cevaplandırmışlardır.


İşyerinden<br />

ve<br />

Görevden<br />

ENDÜSTRĠ MÜHENDĠSĠ<br />

Memnuniyet


Ankete katılanların çalışma alanını belirleme şekilleri ile ilgili dağılım ve kaç<br />

kez iş değiştirdikleri Tabloda görülmektedir. % 65.45’i kendi isteği ile<br />

belirlediğini ifade ederken, % 21.36’sı yönetici kararı ile belirlendiğini, %<br />

16.36’sı da ilanda belirtildiğini ifade etmişlerdir.<br />

Çalışma Alanını<br />

Belirleme Şekli<br />

Yüzde (%) Kaç kez iş<br />

değiştirdiği<br />

Yüzde (%)<br />

Kendi isteğim 65.45 1-3 defa 88<br />

İlanda belirtilmiş 16.36 4-6 defa 10<br />

İşletme sahibi<br />

kararı<br />

10.00 7-9 defa 1<br />

Yönetici kararı 21.36 10 defadan fazla 1<br />

Diğer<br />

Yönetici ile<br />

ortak karar<br />

Tesadüf<br />

Mevcutlar<br />

arasından<br />

seçim<br />

2.27


Ankete katılanların % 56,36’sı çalıştığı işyerinde mutlu<br />

olduğunu , %27.73’ü de mutlu olmadığını ifade etmiştir.<br />

Katılımcıların % 89.55’i çalıştığı alanda başarılı olduğunu,<br />

%10.45’i de başarılı olmadığını düşünmektedir.<br />

Mutlu;<br />

56,36<br />

Başarılı;<br />

89,55<br />

Mutlu<br />

Değil;<br />

27,73<br />

Yorumsuz;<br />

15,91<br />

Başarılı Değil;<br />

10,45


Hangi alanda daha başarılı olacağınızı umuyorsunuz? sorusuna endüstri<br />

mühendislerinin verdiği yanıtlar % 45.91 üretim planlama, % 39.55 proje yönetimi,<br />

% 33.18 sistem analizi, % 30 stratejik planlama şeklinde sıralanmıştır.<br />

İş alanı Yüzde<br />

(%)<br />

Üretim<br />

Planlama<br />

Kalite<br />

Yönetimi<br />

İnsan<br />

Kaynakları<br />

İş alanı Yüzde<br />

(%)<br />

45.91 Pazarlama/Satış 10.45 Diğer<br />

22.73 Stok Yönetimi 17.73<br />

13.18 Eğitim<br />

/Danışmanlık<br />

17.73<br />

Proje<br />

Yönetimi<br />

39.55 Ergonomi 10.91<br />

Sistem<br />

Analizi<br />

33.18 Stratejik Planlama 30.00<br />

İş Güvenliği 6.36 Yatırım Planlama 14.55<br />

Bakım<br />

Yönetimi<br />

3.64 Maliyet Yönetimi 10.00<br />

İş alanı Yüzde (%)<br />

Bilişim<br />

Yalın Üretim<br />

Bankacılık<br />

İnşaat<br />

Tedarik Zinciri<br />

Kendi işimde<br />

İyileştirme<br />

Organizasyon<br />

Yönetimi<br />

Hizmet<br />

Üretimi<br />

Metot<br />

Mühendisliği<br />

10.45


Mesleğin Tanınırlığı ve Endüstri Mühendislerinden<br />

Beklentiler<br />

Sizce endüstri mühendislerinin çalışma alanları işletme sahipleri veya yöneticiler<br />

tarafından biliniyor mu? sorusuna katılımcıların % 16.36’sı evet, % 16.82’si hayır,<br />

%67.73’ü de kısmen cevabını vermişlerdir. Endüstri Mühendislerinin çalışma<br />

alanlarının tam anlamıyla bilinmediği, kısmen bilindiği ortaya çıkmıştır.<br />

Hayır; 20,45<br />

Evet; 29,55<br />

Diğer; 51,82<br />

Evet<br />

Hayır<br />

Kısmen<br />

Kısmen; 51,82


Hayır yanıtı verenlere, iĢletme sahipleri ya da yöneticilerin neden<br />

bilmedikleri sorusu yöneltilmiĢ ve yanıtlar tabloda özetlenmiĢtir.<br />

Endüstri Mühendisliği Çalışma<br />

Alanlarının Bilinmeme Nedenleri<br />

Endüstri Mühendisinin tam olarak ne iş yaptığının bilinmemesi ve<br />

firmada çalışan bütün mühendislere aynı göz ile bakılıp birbirinin yerine<br />

ikame edilebileceklerinin düşünülmesi. Genel anlamda Makine<br />

Mühendisliğinden farklı görülmemesi<br />

EM ile ilgili kavramlara aşina olunmaması ya da yararlarına<br />

inanılmaması<br />

Endüstri Mühendislerinin bu işi iyi tanıtamaması, tanıtıma yönelik<br />

herhangi bir çalışma yapılmaması, örgütlü hareket edememesi<br />

Türkiye’de aile şirketlerinin çokluğu ve yöneticilerin aileden birisi olması<br />

nedeniyle dışa kapalı bir yönetim tarzına sahip olunması ve bilimsel<br />

tekniklere mesafeli yaklaşılması, ihtiyaç duyulmaması


Endüstri Mühendisliği Çalışma<br />

Alanlarının Bilinmeme Nedenleri<br />

Endüstri mühendisinin bir konuda uzmanlaşmadığı gibi bir önyargıya sahip<br />

olunması ve pek çok konu hakkında bilgi sahibi olmasına rağmen<br />

uzmanlaşmadığı için hiçbirini bilmediğinin varsayılması.<br />

Özellikle kamuda ve hizmet sektöründe endüstri mühendisliği ve çalışma<br />

alanları ve çalışma hayatına katkılarının bilinmemesi<br />

Endüstri mühendisliği alanına giren konularda bir işletmecinin de aktif<br />

olabileceğinin düşünülmesi<br />

Genel olarak, çalışma alanları yöntemler ve insanlar olduğundan, mesleki<br />

uygulamaların somut faydalarının meslek dışındaki kişiler tarafından yeterince<br />

algılanamaması<br />

Çalışma hayatında rutin işlere boğulan ve bir süre sonra atalete kapılan EM’<br />

lerin mesleki bilgi, beceri ve birikimlerini uygulamaya koy(a)mamaları


Endüstri mühendislerinin çalışma alanları işletme sahipleri veya yöneticiler tarafından<br />

bilinmiyorsa neler yapılmalı sorusu yönlendirildiğinde, katılımcılar aşağıdaki yanıtları<br />

vermişlerdir.<br />

Endüstri Mühendisliğinin Çalışma Alanlarının Tanıtılması Konusunda<br />

Yapılması Gerekenler<br />

Tanıtım gerekmektedir. Endüstri mühendisliğinin ne olduğu ve mesleğin somut faydaları<br />

konusunda bilgilendirilebilirler. Bununla ilgili yapılacak organizasyonlara (panel, yemek)<br />

davet ile ilgileri çekilebilir.<br />

Özellikle Kobi’ler ve Anadolu’daki işletmeler için daha büyük düşünülmeli. Sadece<br />

bulunduğu yöreyi veya Türkiye’yi değil dünyaya açılmayı hedef olarak alıp, özellikle<br />

verimlilik artırma projelerinde EM istihdamı, meslek ve sanayi odaları tarafından teşvik<br />

edilmeli<br />

Bölümün ve mezunlarının bilgi donanımlarının artırılması ve planlı teknik gezilerle<br />

bölümün tanıtılması gerekmektedir. Çalışma hayatında sorunlu ya da aksayan bölümler<br />

endüstri mühendisleri tarafından iyileştirildikçe işverenler anlamaya, bölüme değer<br />

vermeye başlamakta ve aynı iş yerindeki EM sayısı da hızla artış göstermektedir<br />

Endüstri mühendisliğinin nitelik ve niceliklerinin anlatıldığı ve uygulama alanlarının simüle<br />

edilebileceği, arama motorlarında üst sıralarda bulunabilecek bir internet sayfası yapılmalı<br />

Meslek odası, medyada, çalışma alanları ve sorumlulukları anlatan programları gündeme<br />

getirmelidir


Endüstri Mühendisliğinin çalışma alanlarının tanıtılması konusunda yapılması<br />

gerekenler<br />

Üniversite öğretim görevlileri işadamları derneklerine üye olarak birikimlerini<br />

aktarmalı ve mesleği tanıtıcı konferanslar düzenlenmeli<br />

Endüstri mühendisliğinin sistem kurma ve geliştirme üzerine çalışan bir<br />

mühendislik dalı olduğu işletme sahiplerine ya da yöneticilere anlatılmalı<br />

İşletme sahiplerine yönelik seminerler düzenlenmeli ve iş ilanlarında<br />

“ve/veya” şeklinde endüstri mühendisi aranmasının önüne geçilmeli<br />

Endüstri mühendislerinin disiplinler arası bir bilim dalı olduğunu ve hemen<br />

her türlü (gerek imalat gerekse hizmet) alanda çalışabileceğinin anlatılması<br />

ve örneklerle pekiştirilmesi gerekli.<br />

Gereğinden fazla endüstri mühendisi yetiştirilmemeli


Yönetici veya ĠĢletme Sahiplerinin Endüstri<br />

Mühendislerinden Beklentileri<br />

İşletmeyi ve problemlerini sırtlama, sorumluluk bilinci ile sorunları çözme ve uzun<br />

vadede olası sıkıntıları önceden sezip çözümler ortaya koyabilme becerisi<br />

İş geliştirme, süreç analizleri ve geliştirme, kalite geliştirme, verimliliği arttırma, kaynak<br />

optimizasyonu, iyileştirme çalışmaları yapmak, ergonomik bir çalışma ortamı sağlamak<br />

Problem çözebilme, takım çalışması yapabilme, yaratıcılık, sorgulama yeteneklerine ve<br />

analitik bakış açısına sahip olunması<br />

Yüksek analiz yeteneği, liderlik, inovasyon konularına hâkimiyet<br />

Proje yönetimi, optimizasyon çalışmaları, iş planlama, finansal analiz konularında bilgi<br />

sahibi olunması<br />

Bölümler arası iletişime katkıda bulunulması<br />

Öngörüsel istatistikî çalışmalar, kurumsal kaynak planlama seçim ve uyarlama<br />

aşamasında etkin rol alma, bütçeleme çalışmaları yapabilme


Yönetici veya iĢletme sahiplerinin endüstri<br />

mühendislerinden beklentileri<br />

İş yeri düzenleme, ürünlerin zamanında teslim edilmesini sağlamak, üretim planlama,<br />

bakım planlama ve kalite kontrol çalışmalarını üstlenmek ve geliştirmek<br />

Sorunları tanımlayıp organize olarak kısa ve orta vadede sonuca ulaştırmak.<br />

Çok amaçlı düşünebilme, stratejik kararlar alınması gereken durum ve zamanlarda<br />

doğru ve hızlı uygulamalar yapılması<br />

Maliyetleri düşürme çalışmaları yapmak, karı artırma projeleri yürütmek, stokları<br />

azaltmak<br />

Endüstri mühendisleri “yara bandı” gibi görülmektedir. Dolayısıyla organizasyonun her<br />

noktasında iyileştirme yapabilen, fark yaratan mühendisler olmaları beklenmektedir<br />

Stratejik planlama çalışmalarında etkin rol alabilme<br />

Veri analizi ve raporlama, gelişkin sunum yapabilme yeteneğine sahip olunması


Dünyadaki endüstri mühendisliği ile ilgili gelişmeleri izliyor musunuz?<br />

sorusuna, katılımcıların % 29,55’i evet, %20,45’i hayır, % 51.82’si kısmen<br />

cevabını vermişlerdir.<br />

Hayır; 20,45<br />

Evet; 29,55<br />

Kısmen; 51,82<br />

Evet<br />

Hayır<br />

Kısmen


Örgütlülük


Ankete katılanların %35’i Makine Mühendisleri Odası’na<br />

üye iken , %65’i üye olmadığını ifade etmişlerdir<br />

MMO Üyesi<br />

Üye değil<br />

MMO Üyesi; 35 Üye değil; 65


MMO’ya üye olunmamasının nedenleri<br />

Üye olmama nedenleri<br />

Yüzde<br />

(%)<br />

Beklentilerime cevap vermiyor 28.64<br />

Tanıtım yetersiz 30<br />

Kayıtta çok fazla belge ve ücret isteniyor 9.09<br />

Ulaşmak zor 10.91<br />

Diğer<br />

İş temposundan vakit ayıramama<br />

İhmalkârlık<br />

Siyasi içerikli bakış açısı ve faaliyetler<br />

Gerek ve ihtiyaç duymama<br />

Endüstri Mühendisleri Odasına sahip olma isteği<br />

Endüstri Mühendisliğine ilişkin faaliyetlerin yetersiz olması<br />

21.36


Endüstri Mühendisliği konusunda MMO’ dan beklentiler<br />

Beklentiler<br />

Sektörel bazda EM’lerin neler yapabileceği, işletmelere ne gibi katkıda<br />

bulunabileceğini örnek vakalarla anlatan sunumlar, seminerler düzenlemeli<br />

Endüstri Mühendisliği faaliyetlerinin daha yoğun yapılması, daha fazla güncel<br />

eğitim, üyelerin çalışmalara dâhil edilmesi, örgütlülüğün faydalarının meslektaşlara<br />

aktarılması<br />

Daha çok tanıtım, EM’nin kamudaki bilinirliğinin artırılmasına yönelik daha büyük<br />

kitlelere ulaşan organizasyonlar, düzenli sosyal faaliyetler düzenlenmesi<br />

Endüstri Mühendisliği mesleğinin düzenlenecek çeşitli toplantılarla işyeri<br />

sahiplerine anlatılması.<br />

Sadece Ankara, İzmir, İstanbul, Bursa, <strong>Kocaeli</strong> gibi büyükşehirlerdeki şubelerde değil<br />

diğer küçük şehirlerde de endüstri mühendisliğine yönelik eğitim ve seminerler<br />

düzenlenmesi sorunlar ve beklentiler öğrenilerek bu etkinliklerin yaygınlaştırılması<br />

Şube yönetim kurullarında ve şubelerde teknik görevli olarak endüstri<br />

mühendislerinin çalışması gerekliliği<br />

Süreli yayınların, hafta sonu eğitimlerinin artırılması


Endüstri Mühendisliği konusunda MMO’ dan beklentiler<br />

Beklentiler<br />

Endüstri Mühendisleri Odası kurulumuna destek olunması<br />

Lisans öğrencilerine meslek odası ve faaliyetlerinin tanıtımının yapılması ve üyelik<br />

hakları ve avantajlarının anlatılması. Öğrencilere staj yeri bulma, yerli-yabancı mesleki<br />

kaynak kitaplara ulaşabilmeleri konusunda destek olunması<br />

Yetkilendirme alanlarında yapılan çalışmaların artırılması, mühendislik haklarının ve<br />

çalışma alanlarının kollanması, çalışan haklarının korunması<br />

Şubelerde temel mesleki ve güncel kaynakların yer aldığı kütüphaneler bulunması<br />

Üniversitelerde daha etkin olunması (paneller, tanışma geceleri vb gibi).<br />

Üniversitelerle Sanayi arasında ilişki kurulmasında daha etkin rol üstlenmesi<br />

Fizibilite etütleri ve tesis planlama gibi alanlarda, imza yetkisinin yasalaşması<br />

konusunda etkin çaba gösterilmesi<br />

Endüstri Mühendisliği konusunda dünyadaki gelişmelerin takip edilip paylaşılması


MMO dışında meslek ya da çalışma alanları ile ilgili üye olduğunuz başka<br />

örgüt/dernek/oda üyeliğiniz var mı? sorusuna % 19.09 oranında evet, %80.91<br />

oranında ise hayır cevabı verilmiştir<br />

Hayır; 80,91 Evet; 19,09


Üye olunan diğer örgüt/dernek/oda vb. kurumlar<br />

Üyelikler<br />

MPM İzmit Briç Kulübü<br />

Yöneylem Araştırması Derneği TEMA Vakfı<br />

Türk Bilişim Derneği Yalın Enstitü Derneği<br />

Endüstri Mühendisliği Topluluğu KALDER<br />

KYÖD ÇYDD<br />

ODTU Mezunları Derneği ESTIEM<br />

İnsan Kaynakları Dayanışma Derneği<br />

(İKDAY)<br />

TÜTEV<br />

Türk Endüstri Mühendisleri Grubu Çeşitli siyasi parti teşkilatları<br />

Verimlilik Topluluğu<br />

İşletme İktisadı Enstitüsü Mezunlar<br />

Derneği<br />

Atatürkçü Düşünce Derneği BILMED - Bilkent Mezunlar Derneği<br />

Buluş ve Modelciler Derneği Üretim Araştırmaları Derneği


Toplumsal sorumluluk<br />

Tabloda Endüstri mühendislerinin yerine getirmesi gerektiği düşünülen toplumsal<br />

sorumlulukların dağılımı görülmektedir.<br />

Yanıtlar Yüzde (%)<br />

Toplumu kaynakların verimli kullanımı konusunda bilinçlendirme 90.91<br />

Toplumu kalite konusunda bilinçlendirme 54.09<br />

Çalışma koşullarının iyileştirilmesi 65.00<br />

Tüketici haklarını koruma 19.55<br />

Diğer<br />

Meslek bilgisini toplumsal sorunların çözümünde kullanarak topluma<br />

açıklamak<br />

İsraf hakkında farkındalık yaratma<br />

Sosyal yaşamda endüstri mühendisliği teknikleri ile iyileştirmeler<br />

yapmak<br />

Toplumsal konularda sistem kurma ve iyileştirme çalışmaları yapmak<br />

Yeniliğe açık olunmasını sağlamak<br />

Çalışanları birer makina gibi görmeyip, haklarını korumak<br />

4.55


Ankete katılanların % 29.09’u<br />

toplum yararına yapılan bir projede<br />

yer aldığını ifade ederken, %70.91’i böyle bir projede yer almadığını<br />

belirtmiştir.<br />

Hayır; 70,91 Evet; 29,09


Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />

Teknik elemanları bilgilendirme programı<br />

Swiss Development Agency <strong>Kocaeli</strong> depremi ile ilgili - Rotaract<br />

1999 Gölcük depremi yardım çalışmaları<br />

Baba Beni Okula Gönder, GEA arama kurtarma<br />

AB destekli "Semaverciler Ortak Kullanım Atölyesi"<br />

Muğla Belediyesi, Hizmet memnuniyeti ölçme çalışması (Muğla Merkez ilçesinde<br />

yaşayan 1100 kişiyle gerçekleştirilmiş bir çalışma)<br />

Eğitim Gönüllüleri Vakfı gönüllü eğitimci<br />

Organize sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren işletmelere danışmanlık.<br />

Tarımsal ve sanayi alanlarında kooperatifçilik eğitimleri ve uygulamaları.<br />

İlkokul öğrencileri için planlanan 'Emniyet İzcisi' programı kapsamında emniyet kemeri<br />

kullanma konusunda bilinçlendirme çalışması.<br />

Toplum Gönüllüleri Vakfı, Kitap Okuma Kampanyası<br />

AB Eğitim Destek Projesi


Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />

Kâğıt kullanımının azaltılması projesi<br />

Ergonomi projesi<br />

Yetiştirme yurdundaki öğrencilere dil eğitimi<br />

Atık Yönetimi Otomasyon Projesi (AYOP) sistem analizi<br />

MEDA-ATAUM projesi 2005<br />

AB Projeleri-IPA çerçevesinde 2009<br />

ÇYDD<br />

Youth for Habitat ve Yerel Habitat<br />

Yeşil Yol Projesi<br />

Çöp toplama, Çocuk Esirgeme Kurumu ziyareti


Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />

Verimlilik Artırma Projesi<br />

Ağaç dikme kampanyalarına destek<br />

Özelleştirilmesi istenmeyen stratejik öneme sahip kurumların özelleştirilmemesine<br />

yönelik miting / toplantılara katılım<br />

Mavi Paylaşım (<strong>Kocaeli</strong> <strong>Üniversitesi</strong> bünyesinde)<br />

Mühendislik öğrencilerine düzenli burs verilmesi<br />

AB Eğitim Destek Projesi<br />

Kâğıt kullanımının azaltılması projesi<br />

İl gençlik meclisi, STK Kalite Geliştirme Grubu


Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />

TEMA<br />

Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı'nda 2003-2007 yılları arasında aktif olarak eğitim<br />

gönüllüsü olmak ve 2006 yılında yine TEGEV ile geliri çocuklar yararına ayrılan 23 nisan<br />

faaliyetlerinde tiyatroda rol almak.<br />

Maket Rafineri ve Uygulama Laboratuarı (Batman <strong>Üniversitesi</strong> MYO Rafineri Programı)<br />

Şemsiye Hareketi / Batman'da 100 Güler yüz<br />

AISEC Makedonya iş geliştirme projesi<br />

Ulaştırma Bakanlığı, Ulaştırma Ana Planı<br />

TEGEV, KMÇD<br />

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul'a İtfaiye İstasyonu Yerleşimi<br />

Çeşitli yerlerde ağaç dikimi<br />

Yaşam Bilinçlendirilmesi Projesi<br />

Universiade<br />

AB teşvikli bir toplum sağlık (kardiyoloji merkezi)projesi<br />

Belediye iş akış otomasyon projesi


Hayır yanıtı veren katılımcıların (%71) herhangi bir projede sorumluluk almama<br />

nedenleri tabloda görülmektedir.<br />

Toplumsal sorumluluk projesinde yer almama nedenleri<br />

Zamanlama açısından uygun olunmadığı veya haberdar<br />

olunmadığı için<br />

Yoğun çalışma şartlarının başka etkinliklere fırsat bırakmadığı<br />

gerekçesiyle<br />

Gerçekten toplum yararı güdüldüğüne inanılan ve de ilgi<br />

çeken bir projeyle karşılaşmamış olma<br />

Yeterli finansal birikim olmaması nedeniyle<br />

Herhangi bir organizasyondan talep gelmemesi<br />

Bu konuda çalışmak için işyerlerinden veya kamudan zaman<br />

ve emek harcama adına destek sağlanmaması, yeterli<br />

teşviklerin ve motivasyonun olmaması


Çalıştığınız iş yerinde çalışma alanınız ile ilgili etik kurallara<br />

uyuluyor mu? sorusuna katılımcıların %77.73’ü evet cevabını<br />

verirken, %23.27’si hayır cevabını vermiştir.<br />

Evet; 77,73 Hayır; 23,27<br />

Evet<br />

Hayır


Etik kurallara uyulmuyor diyen katılımcılara kuralların kimler tarafından<br />

bozulduğunu düşünüyorsunuz? sorusu yönlendirilmiş ve Endüstri<br />

mühendisleri aşağıdaki yanıtları vermişlerdir.<br />

Etik kuralları bozan faktörler<br />

Yanıtlar Yüzde (%)<br />

Çalışanlar 20.90<br />

Yöneticiler 30<br />

Çevresel şartlar 12.73<br />

İşyeri sahipleri 36.37


SONUÇ VE ÖNERİLER<br />

EM eğitimi<br />

değerlendirilmiĢ ve<br />

hangi konulara<br />

daha çok ağırlık<br />

verilmesi gerektiği<br />

konusunda öneriler<br />

getirilmiĢtir<br />

Daha sonra ankete katılanlar<br />

endüstri mühendisliği mesleğini yeni<br />

adaylara önerip önermediklerini ve<br />

bunların sebeplerini ortaya<br />

koymuĢlardır.<br />

Bu çalıĢmada öncelikle ankete katılan endüstri<br />

mühendislerinin profilleri ortaya konmuĢtur


SONUÇ VE ÖNERİLER<br />

<br />

Bu konuların iĢ hayatında çok<br />

gerekli olduğu ve üniversite<br />

eğitimi tamamlandıktan sonra<br />

bu konularda danıĢmanlık<br />

firmalarından eğitim alındığı<br />

gerçeği de bir bulgu olarak<br />

karĢımıza çıkmaktadır<br />

Üretim planlama, kalite yönetimi, bilgisayar<br />

programlama gibi klasik konular yanında KKP,<br />

lojistik yönetimi, teknoloji yönetimi, MĠY gibi<br />

konulara da önem verilmesi gerektiğini ifade<br />

etmiĢlerdir.


SONUÇ VE ÖNERİLER<br />

Bir sonraki aĢamada<br />

iĢyerinden ve görevden<br />

memnuniyet<br />

değerlendirilmiĢ ve hangi<br />

konularda daha baĢarılı<br />

olabilecekleri konusundaki<br />

düĢüncelerini belirtmiĢlerdir<br />

Güncel konuların EM lisans eğitimi sırasında<br />

anlatılması ve bu yetkinliklerin öğrencilere<br />

kazandırılması iĢ hayatındaki baĢarıları için önemli bir<br />

avantaj sağlayacaktır


SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />

ÇalıĢmada Endüstri<br />

mühendisliği<br />

mesleğinin tanınırlığı<br />

ve bilinirliği de<br />

değerlendirilmiĢ,<br />

bunun sonucunda<br />

mesleğin kamuoyunda<br />

yeterince bilinmediği<br />

ve tam anlamıyla<br />

tanınmadığı sonucuna<br />

varılmıĢtır


SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />

Bunun nedenleri ortaya<br />

konmuĢ ve iĢ yeri sahipleri<br />

ile yöneticilerin endüstri<br />

mühendislerinden<br />

beklentilerinin neler olduğu<br />

tespit edilmiĢtir


SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />

Endüstri<br />

mühendislerinin<br />

MMO’dan<br />

beklentileri<br />

belirlenmeye<br />

çalıĢılarak<br />

önerilerde<br />

bulunulmuĢtur<br />

EM’ lerin örgütlülük durumları<br />

değerlendirilmiĢ ve çoğunluğunun<br />

MMO’ya üye olmadığı tespit edilmiĢ<br />

ve bunun nedenleri sorgulanmıĢtır


SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />

Son olarak toplumsal<br />

sorumluluk kapsamında<br />

Endüstri Mühendislerinin<br />

yerine getirmesi gerektiği<br />

düĢünülen toplumsal<br />

sorumluluklar belirlenmeye<br />

ve bu konuda ne gibi<br />

faaliyetlerde bulundukları<br />

ortaya konulmaya<br />

çalıĢılmıĢtır


SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />

Toplumsal sorumluluk<br />

projesine katılmayanların<br />

katılmama sebepleri<br />

incelendiğinde aslında<br />

sosyolojik ve toplumsal<br />

alıĢkanlıklarımızdan farklı<br />

bir bulguya<br />

rastlanmamaktadır


TEġEKKÜRLER...

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!