4 - Akademik Personel Bilgi Bankası - Kocaeli Üniversitesi
4 - Akademik Personel Bilgi Bankası - Kocaeli Üniversitesi
4 - Akademik Personel Bilgi Bankası - Kocaeli Üniversitesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİ<br />
ÇALIŞMA ALANLARI<br />
VE<br />
TOPLUMSAL SORUMLULUK<br />
ANKETİ<br />
ÇAĞIN KARAKOÇ<br />
GÜLŞEN AKMAN<br />
Y. KENAN SARIOĞLU<br />
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ &MMO KOCAELİ ŞUBE<br />
VII. ENDÜSTRĠ / ĠġLETME MÜHENDĠSLĠĞĠ KURULTAYI -2009
Endüstri Mühendisliği, eğitimleri süresince kazandıkları<br />
bilgi ve becerilerin oldukça geniş bir istihdam alanında<br />
yararlı ve aranır olması nedeniyle günümüz iş yaşamında<br />
önemini ve değerini korumakta ve artırmaktadır.<br />
Bu çalışmada; endüstri mühendislerine uygulanan bir<br />
anketle, endüstri mühendislerinin profilleri ortaya<br />
konularak, endüstri mühendislerinin çalıştıkları sektörler,<br />
çalışma alanları, iş memnuniyet düzeyleri, endüstri<br />
mühendislerinin günümüzde sahip olmaları gereken bilgi<br />
türü ve onlardan beklentiler, örgütlülük konusundaki<br />
düşünceleri ve toplumsal sorumluluk adına ne tür katkılar<br />
koydukları ve koyabilecekleri araştırılmış, öneriler<br />
geliştirilmeye çalışılmıştır.
Uygulama<br />
Bu çalışmada, endüstri mühendislerinin profilleri,<br />
çalışma alanları ve toplumsal sorumluk algılarının<br />
tespiti amacıyla üretim ve hizmet sektöründe<br />
çalışan endüstri mühendislerinin katıldığı bir anket<br />
uygulaması gerçekleştirilmiştir.<br />
Anket 350 endüstri mühendisine elektronik posta<br />
yoluyla gönderilmiştir. Geri dönen anket sayısı<br />
220’dir. Anketi cevaplanma oranı % 63’dür.<br />
Sonuçlar SPSS 16.0 istatistiksel yazılımı kullanılarak<br />
değerlendirilmiştir.
Endüstri Mühendislerinin<br />
Profilleri<br />
Ankete katılanların demografik özellikleri;<br />
Ankete katılanların yaş ortalaması 24’tür.<br />
Ankete katılanların %44’ü kadın, % 56’sı erkektir.<br />
Kadın; 44 Erkek; 56<br />
Kadın<br />
Erkek
2-5 yıl;<br />
43<br />
EM<br />
MEZUNİYET YILLARI<br />
Yeni<br />
Mezun;<br />
13<br />
Diğer;<br />
44<br />
6-10<br />
yıl; 27<br />
11-32<br />
yıl; 17<br />
Yeni Mezun<br />
2-5 yıl<br />
6-10 yıl<br />
11-32 yıl<br />
Katılımcıların,<br />
%43’ü 2-5 yıl,<br />
% 27’si 6-10 yıl,<br />
%17’si 11-32 yıl<br />
önce mezun<br />
olmuşlardır.<br />
% 13’ü de yeni<br />
mezundur.
Endüstri<br />
Mühendisleri<br />
67 33 33<br />
87 13<br />
13<br />
ÇALIŞAN<br />
İŞSİZ<br />
ÖZEL<br />
SEKTÖR<br />
KAMU<br />
Ankete katılanların<br />
% 67’si şu anda<br />
çalışmakta<br />
olduklarını, % 33’ü<br />
de işsiz olduklarını<br />
belirtmişlerdir.<br />
Çalışanların<br />
% 13’ü kamuda,<br />
%87’si özel sektörde<br />
çalıştıklarını ifade<br />
etmişlerdir.
3000><br />
13%<br />
Aylık Ortalama Kazanç<br />
1000< 1001-1500 1501-2000<br />
2001-3000 3000><br />
2001-<br />
3000<br />
26%<br />
1501-2000<br />
26%<br />
1000<<br />
13%<br />
1001-<br />
1500<br />
22%
Ankete katılanların çoğunluğu (% 36.82’si) mühendis pozisyonunda<br />
çalışmaktadır. Bu ankete katılanların yaş ortalamasının çok genç olması ile<br />
açıklanabilir. Ankete katılanların çoğunluğunun meslek hayatlarının<br />
başlangıcında olduğu söylenebilir.<br />
Çalıştığı pozisyon Yüzde (%)<br />
Mühendis 36.82<br />
Uzman 12.73<br />
Sorumlu 11.36<br />
Şef 6.82<br />
Orta Düzey Yönetici 12.27<br />
Üst Düzey Yönetici 8.18
Çalışılan işyerlerinin toplam çalışan sayısına göre dağılımı ve bu işyerlerindeki endüstri<br />
mühendisi sayısının dağılımı Tabloda görülmektedir.<br />
Ankete katılanların % 58.58’i KOBİ’lerde, % 41.42’i de büyük ölçekli işletmelerde<br />
çalışmaktadır. İşyerleri % 19.59 oranında 1 EM çalıştırmaktadır.<br />
Toplam<br />
çalışan<br />
sayısı<br />
1-9<br />
10-49<br />
50-249<br />
250- 999<br />
1000 ><br />
Yüzde<br />
(%)<br />
3,64<br />
23,73<br />
31,21<br />
22,17<br />
19,25<br />
Endüstri<br />
Mühendisi<br />
Yüzde<br />
(%)<br />
1 19.59<br />
2 10.81<br />
3 14.19<br />
4-10 25.01<br />
11-20 12.16<br />
25-40 7.43<br />
40-90 2.7<br />
100’den<br />
fazla<br />
8,12
•Ankete katılanların çalıştıkları sektöre göre dağılımı<br />
•20’den fazla farklı sektör<br />
Sektör % Sektör % Sektör % Sektör %<br />
Gıda 3 Lojistik 3 Tekstil 2 Eğitim 10<br />
Bankacı<br />
lık<br />
Makina<br />
2<br />
3<br />
Bilişim<br />
Petro/kimya<br />
8 Perakendeci<br />
2<br />
lik<br />
Turizm<br />
Sağlık 3 Plastik 4 Otomotiv 17<br />
1<br />
1<br />
Yönetim<br />
danışmanlık<br />
Dayanıklı<br />
tüketim malları<br />
Mobilya<br />
Enerji 5 Metal eşya 5 Kâğıt 4 Diğer (MMO,<br />
kuyumculuk,<br />
havacılık,<br />
denizcilik,<br />
inşaat…)<br />
4<br />
3<br />
2<br />
19
Ankete katılanların genellikle birden fazla görev alanında çalıştıkları tespit edilmiştir. Bu çalıştıkları firmaların<br />
özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Firmalar genellikle KOBİ niteliğindedir. Kurumsallaşma ve<br />
departmanlaşma tam olarak sağlanamadığından endüstri mühendisleri birden fazla çalışma alanında aynı<br />
anda faaliyet gösterebilmektedirler.<br />
Çalışma<br />
Alanı<br />
Üretim<br />
Planlama<br />
Kalite<br />
Yönetimi 16<br />
İnsan<br />
Kaynakları<br />
Proje<br />
Yönetimi<br />
Sistem<br />
Analizi<br />
Ankete katılanların görev alanları<br />
(%) Çalışma<br />
Alanı<br />
(%) Çalışma<br />
Alanı<br />
28 İş Güvenliği 5 Ergonomi 2<br />
Bakım<br />
Yönetimi<br />
6 Pazarlama/<br />
Satış<br />
21 Stok<br />
Yönetimi<br />
19 Eğitim /<br />
Danışmanlık<br />
4 Stratejik<br />
Planlama<br />
11 Yatırım<br />
Planlama<br />
17 Maliyet<br />
Yönetimi<br />
7<br />
Üst düzey<br />
yönetici<br />
(%) Çalışma<br />
Alanı (%)<br />
12<br />
7<br />
10<br />
Satınalma<br />
/ Tedarik<br />
İkmal/<br />
lojistik<br />
Endüstri<br />
mühendisliği<br />
Ar-Ge<br />
1 Diğer<br />
(mağaza<br />
yönetimi,<br />
halkla<br />
ilişkiler vs…)<br />
4<br />
3<br />
3<br />
1<br />
7
Tabloda ankete katılan endüstri mühendislerinin mezun oldukları okullar görülmektedir.<br />
Katılımcıların, 30 farklı devlet ve vakıf üniversiteleri olmak üzere yaygın bir profile sahip oldukları<br />
gözlemlenmiştir.<br />
Ankete katılanların mezun oldukları okullara göre dağılımı<br />
Okul <strong>Kocaeli</strong> Yıldız Sakarya Marmara İTÜ Gazi Boğaziçi Selçuk<br />
Yüzde 25 4 4 2 11 2 1 3<br />
Okul Adana MMA<br />
Müh YO<br />
Anadolu Atılım Balıkesir Başkent Bilkent Çankaya Çukurova<br />
Yüzde 0.4 1 0.4 4 0.4 1 1 3<br />
Okul Dumlupınar Ege Erciyes Osmangaz<br />
i<br />
Fatih Gaziantep İstanbul<br />
Kültür<br />
Yüzde 10 0.4 1 6 0.4 4 0.4 2<br />
Okul İstanbul Dokuz<br />
Eylül<br />
Doğuş Doğu<br />
Akdeniz<br />
Pamukkale Uludağ<br />
Yüzde 3 5 1 1 0.4 2<br />
ODTÜ
Ankete katılan endüstri mühendislerinin % 24 ’ünün yüksek lisans, % 3’ünün doktora eğitimi aldıkları görülmektedir .<br />
Yüksek lisans yapanların % 52’si yine EM alanında yüksek lisans yaparken, % 34’ü işletmeyi tercih etmiştir. Lisansüstü programına<br />
devam etme sebepleri de sorgulanmış ve ankete katılanlar birden fazla seçeneği işaretlemişlerdir. Lisansüstü programına devam<br />
etme sebepleri önem sırasına göre sırasıyla yeni bilgiler öğrenmek, iş bulma imkânını artırmak ve hızla yükselmek olarak tespit<br />
edilmiştir.<br />
Katılımcıların aldıkları Lisansüstü eğitimine göre dağılımı<br />
Program Yüksek<br />
Lisans (%)<br />
Doktora (%)<br />
Endüstri Mühendisliği 52 57<br />
İşletme 34 28<br />
Lisansüstü Programı<br />
Tamamlama<br />
Sebepleri<br />
<strong>Bilgi</strong>lerimi güncellemek<br />
Yeni bilgiler öğrenmek<br />
Enformatik 2 - İş bulma şansımı<br />
arttırmak<br />
Mühendislik Yönetimi 6 -<br />
Hızlı yükselmek<br />
Makina Mühendisliği 2 15 Askerliği geciktirmek<br />
Sistem Mühendisliği 2 - Diğer (<strong>Akademik</strong> kariyer)<br />
Bilim ve Teknoloji<br />
Politikaları<br />
2 -<br />
Yüzde<br />
17,3<br />
64,2<br />
32,7<br />
32,7<br />
5,8<br />
13,5
Endüstri Mühendisliği Eğitimi<br />
İle İlgili Değerlendirmeler
Tekrar üniversite sınavına girecek olsanız endüstri<br />
mühendisliğini tercih eder misiniz sorusuna katılımcılar<br />
%83’lük bir oranda evet yanıtını vermişlerdir.<br />
Hayır, yanıtı veren %17’lik kısım ise<br />
kazancının düşük olması,<br />
imza yetkisinin olmaması,<br />
başka meslekler tarafından çalışma alanlarının<br />
doldurulduğu<br />
örneğin tıp okumak isterken yanlışlıkla seçtikleri gibi<br />
yanıtlarla tekrar tercih etme durumunda endüstri<br />
mühendisliğini seçmeyeceklerini belirtmişlerdir.
•Yeni üniversite sınavına girecek olanlara bu<br />
mesleği tercih etmelerini önerir misiniz?<br />
sorusuna cevap olarak, ankete katılanların<br />
%88’i üniversiteye gireceklere endüstri<br />
mühendisliği mesleğini tercih etmelerini<br />
önerirken % 12’si önermemektedir.<br />
•Endüstri Mühendisliği mesleğini önermeme<br />
nedenleri ise Tabloda sıralanmaktadır.
Endüstri Mühendisliği Mesleğini Önermeme Nedenleri<br />
Aynı puanla daha iyi para<br />
kazanabilecekleri bölümlere girilebileceği<br />
Endüstri mühendisliğinin altyapısının<br />
Türkiye’ de henüz tam anlamıyla<br />
oluşturulmamış olması<br />
İstihdam problemi ve iş bulma sıkıntısı Endüstri Mühendisliği Meslek odasının<br />
olmaması<br />
Mesleğin doğru bir şekilde<br />
Maaş ve ücretlerin düşük seviyede tanıtılamaması ve mesleğin kamuoyunda<br />
olması<br />
yeterince bilinmemesi<br />
Uzmanlaşma olmaması ve bu yüzden<br />
yetki alanlarının belirsiz olması<br />
Mezun sayısının gittikçe artması, yeni<br />
açılan her üniversitede endüstri<br />
mühendisliği bölümünün bulunması<br />
Mesleğin çalışma alanlarında başka<br />
disiplinlerden mezun olanların çalışıyor<br />
olması<br />
Üniversitelerde verilen eğitimin<br />
uygulamadan uzak ve gereğinden fazla<br />
teorik olması
Katılımcıların; Endüstri mühendisliği eğitimini tercih<br />
nedenleri Tabloda görülmektedir. % 53.18’lik kısmı bu<br />
mesleği araştırarak tercih ettiklerini ifade etmişlerdir.<br />
Endüstri mühendisliği eğitimini tercih nedeniniz<br />
nedir?<br />
Cevap<br />
Yüzde(%)<br />
Öneri<br />
Araştırma<br />
Tesadüf<br />
Diğer (İş bulma imkânları,<br />
kişiliğe uygunluk, aile isteği ve<br />
popülerlik)<br />
33.18<br />
53.18<br />
17.73<br />
7.27
Ankete katılanlardan üniversitede aldıkları eğitimi<br />
değerlendirmeleri istenmiş ve ankete katılanların % 3.6’sı<br />
kötü, % 11.4’ü orta, % 42.7’si iyi, % 36.4’ü çok iyi ve % 5.9’u<br />
da mükemmel olarak değerlendirmişlerdir.<br />
Mükemmel;<br />
5,9<br />
Çok iyi;<br />
36,4<br />
Eğitim değerlendirmesi<br />
Kötü; 3,6<br />
Orta; 11,4<br />
İyi; 42,7<br />
Kötü<br />
Orta<br />
İyi<br />
Çok iyi<br />
Mükemmel
Endüstri Mühendisliği eğitiminin, kişisel gelişim ile ilgili konulara<br />
katkısının ne düzeyde olduğu ile ilgili değerlendirme sonuçları<br />
PROBLEM<br />
ÇÖZEBĠLME<br />
YETENEĞĠ<br />
EKĠP HALĠNDE<br />
ÇALIġABĠLME<br />
YETENEĞĠ<br />
SÖZLÜ VE YAZILI<br />
ĠLETĠġĠM<br />
LĠDERLĠK<br />
GĠRĠġĠMCĠLĠK
Endüstri Mühendisliği eğitiminin kiĢisel geliĢime katkısının değerlendirilmesi<br />
Kriterler<br />
Çok az<br />
Az<br />
Orta<br />
Çok<br />
Çok fazla<br />
Problem<br />
Çözebilme<br />
Yeteneği<br />
Ekip<br />
Halinde<br />
Çalışabilme<br />
Yeteneği<br />
Yaratıcılık Liderlik<br />
Kendini<br />
İfade<br />
Edebilme<br />
Sözlü ve<br />
Yazılı<br />
İletişim<br />
Girişimcilik<br />
1,4 3,6 3,6 5,0 2,7 1,8 8,2<br />
2,3 7,7 12,7 10,5 10,5 10,0 16,8<br />
17,3 23,6 30,0 30,5 29,1 32,7 34,1<br />
38,6 36,8 35,5 32,7 37,3 35,0 25,0<br />
40,5 28,2 18,2 21,4 20,5 20,5 15,9
Lisans eğitimi alınan üniversitelerin önem verdiği Endüstri Mühendisliği konularının dağılımı<br />
Grafikte görülmektedir.<br />
En çok önem verilen konular üretim planlama, kalite, yönetim-organizasyon olarak tespit<br />
edilmiştir.<br />
Yönetim-organizasyon;<br />
42,7<br />
Finans Yönetimi; 18,2<br />
Ergonomi; 18,2<br />
<strong>Bilgi</strong>sayar<br />
Programlama; 14,5<br />
Üniversitelerin önem verdiği konular<br />
Pazarlama; 5,5 Diğer ; 16,5<br />
Üretim planlama; 75,5<br />
Kalite; 54,5<br />
Üretim planlama<br />
Kalite<br />
Ergonomi<br />
Finans Yönetimi<br />
<strong>Bilgi</strong>sayar Programlama<br />
Yönetim-organizasyon<br />
Pazarlama<br />
Diğer<br />
(Yöneylem Araştırması<br />
Makina müh. dersleri )
Lisans eğitiminde daha fazla önem verilmesi gerekli konuların dağılımı grafikte görülmektedir.<br />
Ankete katılanlar bu konuda birden fazla seçeneği işaretlemişlerdir. Lisans eğitiminde en çok % 64.55<br />
oranıyla üretim planlama, % 46.82 oranlarıyla kalite mühendisliği ve yönetim-organizasyon ve<br />
%45.45 oranıyla bilgisayar programlama konuları ön plana çıkmaktadır.<br />
Önem verilmesi gerektiği düşünülen konular<br />
18.75<br />
Üretim Planlama 64.55 Üretim Sistemleri<br />
ve Üretim Yönetimi<br />
Kalite Mühendisliği 46.82 Teknoloji Yönetimi 9.56<br />
Ergonomi 20.91 İş Güvenliği 4.2<br />
Finans Yönetimi 39.09 Metot<br />
Mühendisliği<br />
5<br />
<strong>Bilgi</strong>sayar<br />
Programlama<br />
45.45 KKP (ERP) 12.02<br />
Yönetimorganizasyon<br />
46.82 MİY (CRM) 10.04<br />
Pazarlama 26.82 Optimizasyon<br />
yöntemleri<br />
3<br />
İstatistik 4.2 Yabancı dil 1<br />
Lojistik ve Tedarik<br />
Zinciri Yönetimi<br />
10.08 İş ve Ticaret<br />
hukuku<br />
3
Türkiye’deki yeni üniversiteler de endüstri<br />
mühendisliği bölümlerinin açılmasını,<br />
mezun sayısının artmasını nasıl<br />
değerlendiriyorsunuz?<br />
Katılımcıların;<br />
% 40’ı olumlu, % 51’i olumsuz, % 9’u<br />
kayıtsız olarak cevaplandırmışlardır.
İşyerinden<br />
ve<br />
Görevden<br />
ENDÜSTRĠ MÜHENDĠSĠ<br />
Memnuniyet
Ankete katılanların çalışma alanını belirleme şekilleri ile ilgili dağılım ve kaç<br />
kez iş değiştirdikleri Tabloda görülmektedir. % 65.45’i kendi isteği ile<br />
belirlediğini ifade ederken, % 21.36’sı yönetici kararı ile belirlendiğini, %<br />
16.36’sı da ilanda belirtildiğini ifade etmişlerdir.<br />
Çalışma Alanını<br />
Belirleme Şekli<br />
Yüzde (%) Kaç kez iş<br />
değiştirdiği<br />
Yüzde (%)<br />
Kendi isteğim 65.45 1-3 defa 88<br />
İlanda belirtilmiş 16.36 4-6 defa 10<br />
İşletme sahibi<br />
kararı<br />
10.00 7-9 defa 1<br />
Yönetici kararı 21.36 10 defadan fazla 1<br />
Diğer<br />
Yönetici ile<br />
ortak karar<br />
Tesadüf<br />
Mevcutlar<br />
arasından<br />
seçim<br />
2.27
Ankete katılanların % 56,36’sı çalıştığı işyerinde mutlu<br />
olduğunu , %27.73’ü de mutlu olmadığını ifade etmiştir.<br />
Katılımcıların % 89.55’i çalıştığı alanda başarılı olduğunu,<br />
%10.45’i de başarılı olmadığını düşünmektedir.<br />
Mutlu;<br />
56,36<br />
Başarılı;<br />
89,55<br />
Mutlu<br />
Değil;<br />
27,73<br />
Yorumsuz;<br />
15,91<br />
Başarılı Değil;<br />
10,45
Hangi alanda daha başarılı olacağınızı umuyorsunuz? sorusuna endüstri<br />
mühendislerinin verdiği yanıtlar % 45.91 üretim planlama, % 39.55 proje yönetimi,<br />
% 33.18 sistem analizi, % 30 stratejik planlama şeklinde sıralanmıştır.<br />
İş alanı Yüzde<br />
(%)<br />
Üretim<br />
Planlama<br />
Kalite<br />
Yönetimi<br />
İnsan<br />
Kaynakları<br />
İş alanı Yüzde<br />
(%)<br />
45.91 Pazarlama/Satış 10.45 Diğer<br />
22.73 Stok Yönetimi 17.73<br />
13.18 Eğitim<br />
/Danışmanlık<br />
17.73<br />
Proje<br />
Yönetimi<br />
39.55 Ergonomi 10.91<br />
Sistem<br />
Analizi<br />
33.18 Stratejik Planlama 30.00<br />
İş Güvenliği 6.36 Yatırım Planlama 14.55<br />
Bakım<br />
Yönetimi<br />
3.64 Maliyet Yönetimi 10.00<br />
İş alanı Yüzde (%)<br />
Bilişim<br />
Yalın Üretim<br />
Bankacılık<br />
İnşaat<br />
Tedarik Zinciri<br />
Kendi işimde<br />
İyileştirme<br />
Organizasyon<br />
Yönetimi<br />
Hizmet<br />
Üretimi<br />
Metot<br />
Mühendisliği<br />
10.45
Mesleğin Tanınırlığı ve Endüstri Mühendislerinden<br />
Beklentiler<br />
Sizce endüstri mühendislerinin çalışma alanları işletme sahipleri veya yöneticiler<br />
tarafından biliniyor mu? sorusuna katılımcıların % 16.36’sı evet, % 16.82’si hayır,<br />
%67.73’ü de kısmen cevabını vermişlerdir. Endüstri Mühendislerinin çalışma<br />
alanlarının tam anlamıyla bilinmediği, kısmen bilindiği ortaya çıkmıştır.<br />
Hayır; 20,45<br />
Evet; 29,55<br />
Diğer; 51,82<br />
Evet<br />
Hayır<br />
Kısmen<br />
Kısmen; 51,82
Hayır yanıtı verenlere, iĢletme sahipleri ya da yöneticilerin neden<br />
bilmedikleri sorusu yöneltilmiĢ ve yanıtlar tabloda özetlenmiĢtir.<br />
Endüstri Mühendisliği Çalışma<br />
Alanlarının Bilinmeme Nedenleri<br />
Endüstri Mühendisinin tam olarak ne iş yaptığının bilinmemesi ve<br />
firmada çalışan bütün mühendislere aynı göz ile bakılıp birbirinin yerine<br />
ikame edilebileceklerinin düşünülmesi. Genel anlamda Makine<br />
Mühendisliğinden farklı görülmemesi<br />
EM ile ilgili kavramlara aşina olunmaması ya da yararlarına<br />
inanılmaması<br />
Endüstri Mühendislerinin bu işi iyi tanıtamaması, tanıtıma yönelik<br />
herhangi bir çalışma yapılmaması, örgütlü hareket edememesi<br />
Türkiye’de aile şirketlerinin çokluğu ve yöneticilerin aileden birisi olması<br />
nedeniyle dışa kapalı bir yönetim tarzına sahip olunması ve bilimsel<br />
tekniklere mesafeli yaklaşılması, ihtiyaç duyulmaması
Endüstri Mühendisliği Çalışma<br />
Alanlarının Bilinmeme Nedenleri<br />
Endüstri mühendisinin bir konuda uzmanlaşmadığı gibi bir önyargıya sahip<br />
olunması ve pek çok konu hakkında bilgi sahibi olmasına rağmen<br />
uzmanlaşmadığı için hiçbirini bilmediğinin varsayılması.<br />
Özellikle kamuda ve hizmet sektöründe endüstri mühendisliği ve çalışma<br />
alanları ve çalışma hayatına katkılarının bilinmemesi<br />
Endüstri mühendisliği alanına giren konularda bir işletmecinin de aktif<br />
olabileceğinin düşünülmesi<br />
Genel olarak, çalışma alanları yöntemler ve insanlar olduğundan, mesleki<br />
uygulamaların somut faydalarının meslek dışındaki kişiler tarafından yeterince<br />
algılanamaması<br />
Çalışma hayatında rutin işlere boğulan ve bir süre sonra atalete kapılan EM’<br />
lerin mesleki bilgi, beceri ve birikimlerini uygulamaya koy(a)mamaları
Endüstri mühendislerinin çalışma alanları işletme sahipleri veya yöneticiler tarafından<br />
bilinmiyorsa neler yapılmalı sorusu yönlendirildiğinde, katılımcılar aşağıdaki yanıtları<br />
vermişlerdir.<br />
Endüstri Mühendisliğinin Çalışma Alanlarının Tanıtılması Konusunda<br />
Yapılması Gerekenler<br />
Tanıtım gerekmektedir. Endüstri mühendisliğinin ne olduğu ve mesleğin somut faydaları<br />
konusunda bilgilendirilebilirler. Bununla ilgili yapılacak organizasyonlara (panel, yemek)<br />
davet ile ilgileri çekilebilir.<br />
Özellikle Kobi’ler ve Anadolu’daki işletmeler için daha büyük düşünülmeli. Sadece<br />
bulunduğu yöreyi veya Türkiye’yi değil dünyaya açılmayı hedef olarak alıp, özellikle<br />
verimlilik artırma projelerinde EM istihdamı, meslek ve sanayi odaları tarafından teşvik<br />
edilmeli<br />
Bölümün ve mezunlarının bilgi donanımlarının artırılması ve planlı teknik gezilerle<br />
bölümün tanıtılması gerekmektedir. Çalışma hayatında sorunlu ya da aksayan bölümler<br />
endüstri mühendisleri tarafından iyileştirildikçe işverenler anlamaya, bölüme değer<br />
vermeye başlamakta ve aynı iş yerindeki EM sayısı da hızla artış göstermektedir<br />
Endüstri mühendisliğinin nitelik ve niceliklerinin anlatıldığı ve uygulama alanlarının simüle<br />
edilebileceği, arama motorlarında üst sıralarda bulunabilecek bir internet sayfası yapılmalı<br />
Meslek odası, medyada, çalışma alanları ve sorumlulukları anlatan programları gündeme<br />
getirmelidir
Endüstri Mühendisliğinin çalışma alanlarının tanıtılması konusunda yapılması<br />
gerekenler<br />
Üniversite öğretim görevlileri işadamları derneklerine üye olarak birikimlerini<br />
aktarmalı ve mesleği tanıtıcı konferanslar düzenlenmeli<br />
Endüstri mühendisliğinin sistem kurma ve geliştirme üzerine çalışan bir<br />
mühendislik dalı olduğu işletme sahiplerine ya da yöneticilere anlatılmalı<br />
İşletme sahiplerine yönelik seminerler düzenlenmeli ve iş ilanlarında<br />
“ve/veya” şeklinde endüstri mühendisi aranmasının önüne geçilmeli<br />
Endüstri mühendislerinin disiplinler arası bir bilim dalı olduğunu ve hemen<br />
her türlü (gerek imalat gerekse hizmet) alanda çalışabileceğinin anlatılması<br />
ve örneklerle pekiştirilmesi gerekli.<br />
Gereğinden fazla endüstri mühendisi yetiştirilmemeli
Yönetici veya ĠĢletme Sahiplerinin Endüstri<br />
Mühendislerinden Beklentileri<br />
İşletmeyi ve problemlerini sırtlama, sorumluluk bilinci ile sorunları çözme ve uzun<br />
vadede olası sıkıntıları önceden sezip çözümler ortaya koyabilme becerisi<br />
İş geliştirme, süreç analizleri ve geliştirme, kalite geliştirme, verimliliği arttırma, kaynak<br />
optimizasyonu, iyileştirme çalışmaları yapmak, ergonomik bir çalışma ortamı sağlamak<br />
Problem çözebilme, takım çalışması yapabilme, yaratıcılık, sorgulama yeteneklerine ve<br />
analitik bakış açısına sahip olunması<br />
Yüksek analiz yeteneği, liderlik, inovasyon konularına hâkimiyet<br />
Proje yönetimi, optimizasyon çalışmaları, iş planlama, finansal analiz konularında bilgi<br />
sahibi olunması<br />
Bölümler arası iletişime katkıda bulunulması<br />
Öngörüsel istatistikî çalışmalar, kurumsal kaynak planlama seçim ve uyarlama<br />
aşamasında etkin rol alma, bütçeleme çalışmaları yapabilme
Yönetici veya iĢletme sahiplerinin endüstri<br />
mühendislerinden beklentileri<br />
İş yeri düzenleme, ürünlerin zamanında teslim edilmesini sağlamak, üretim planlama,<br />
bakım planlama ve kalite kontrol çalışmalarını üstlenmek ve geliştirmek<br />
Sorunları tanımlayıp organize olarak kısa ve orta vadede sonuca ulaştırmak.<br />
Çok amaçlı düşünebilme, stratejik kararlar alınması gereken durum ve zamanlarda<br />
doğru ve hızlı uygulamalar yapılması<br />
Maliyetleri düşürme çalışmaları yapmak, karı artırma projeleri yürütmek, stokları<br />
azaltmak<br />
Endüstri mühendisleri “yara bandı” gibi görülmektedir. Dolayısıyla organizasyonun her<br />
noktasında iyileştirme yapabilen, fark yaratan mühendisler olmaları beklenmektedir<br />
Stratejik planlama çalışmalarında etkin rol alabilme<br />
Veri analizi ve raporlama, gelişkin sunum yapabilme yeteneğine sahip olunması
Dünyadaki endüstri mühendisliği ile ilgili gelişmeleri izliyor musunuz?<br />
sorusuna, katılımcıların % 29,55’i evet, %20,45’i hayır, % 51.82’si kısmen<br />
cevabını vermişlerdir.<br />
Hayır; 20,45<br />
Evet; 29,55<br />
Kısmen; 51,82<br />
Evet<br />
Hayır<br />
Kısmen
Örgütlülük
Ankete katılanların %35’i Makine Mühendisleri Odası’na<br />
üye iken , %65’i üye olmadığını ifade etmişlerdir<br />
MMO Üyesi<br />
Üye değil<br />
MMO Üyesi; 35 Üye değil; 65
MMO’ya üye olunmamasının nedenleri<br />
Üye olmama nedenleri<br />
Yüzde<br />
(%)<br />
Beklentilerime cevap vermiyor 28.64<br />
Tanıtım yetersiz 30<br />
Kayıtta çok fazla belge ve ücret isteniyor 9.09<br />
Ulaşmak zor 10.91<br />
Diğer<br />
İş temposundan vakit ayıramama<br />
İhmalkârlık<br />
Siyasi içerikli bakış açısı ve faaliyetler<br />
Gerek ve ihtiyaç duymama<br />
Endüstri Mühendisleri Odasına sahip olma isteği<br />
Endüstri Mühendisliğine ilişkin faaliyetlerin yetersiz olması<br />
21.36
Endüstri Mühendisliği konusunda MMO’ dan beklentiler<br />
Beklentiler<br />
Sektörel bazda EM’lerin neler yapabileceği, işletmelere ne gibi katkıda<br />
bulunabileceğini örnek vakalarla anlatan sunumlar, seminerler düzenlemeli<br />
Endüstri Mühendisliği faaliyetlerinin daha yoğun yapılması, daha fazla güncel<br />
eğitim, üyelerin çalışmalara dâhil edilmesi, örgütlülüğün faydalarının meslektaşlara<br />
aktarılması<br />
Daha çok tanıtım, EM’nin kamudaki bilinirliğinin artırılmasına yönelik daha büyük<br />
kitlelere ulaşan organizasyonlar, düzenli sosyal faaliyetler düzenlenmesi<br />
Endüstri Mühendisliği mesleğinin düzenlenecek çeşitli toplantılarla işyeri<br />
sahiplerine anlatılması.<br />
Sadece Ankara, İzmir, İstanbul, Bursa, <strong>Kocaeli</strong> gibi büyükşehirlerdeki şubelerde değil<br />
diğer küçük şehirlerde de endüstri mühendisliğine yönelik eğitim ve seminerler<br />
düzenlenmesi sorunlar ve beklentiler öğrenilerek bu etkinliklerin yaygınlaştırılması<br />
Şube yönetim kurullarında ve şubelerde teknik görevli olarak endüstri<br />
mühendislerinin çalışması gerekliliği<br />
Süreli yayınların, hafta sonu eğitimlerinin artırılması
Endüstri Mühendisliği konusunda MMO’ dan beklentiler<br />
Beklentiler<br />
Endüstri Mühendisleri Odası kurulumuna destek olunması<br />
Lisans öğrencilerine meslek odası ve faaliyetlerinin tanıtımının yapılması ve üyelik<br />
hakları ve avantajlarının anlatılması. Öğrencilere staj yeri bulma, yerli-yabancı mesleki<br />
kaynak kitaplara ulaşabilmeleri konusunda destek olunması<br />
Yetkilendirme alanlarında yapılan çalışmaların artırılması, mühendislik haklarının ve<br />
çalışma alanlarının kollanması, çalışan haklarının korunması<br />
Şubelerde temel mesleki ve güncel kaynakların yer aldığı kütüphaneler bulunması<br />
Üniversitelerde daha etkin olunması (paneller, tanışma geceleri vb gibi).<br />
Üniversitelerle Sanayi arasında ilişki kurulmasında daha etkin rol üstlenmesi<br />
Fizibilite etütleri ve tesis planlama gibi alanlarda, imza yetkisinin yasalaşması<br />
konusunda etkin çaba gösterilmesi<br />
Endüstri Mühendisliği konusunda dünyadaki gelişmelerin takip edilip paylaşılması
MMO dışında meslek ya da çalışma alanları ile ilgili üye olduğunuz başka<br />
örgüt/dernek/oda üyeliğiniz var mı? sorusuna % 19.09 oranında evet, %80.91<br />
oranında ise hayır cevabı verilmiştir<br />
Hayır; 80,91 Evet; 19,09
Üye olunan diğer örgüt/dernek/oda vb. kurumlar<br />
Üyelikler<br />
MPM İzmit Briç Kulübü<br />
Yöneylem Araştırması Derneği TEMA Vakfı<br />
Türk Bilişim Derneği Yalın Enstitü Derneği<br />
Endüstri Mühendisliği Topluluğu KALDER<br />
KYÖD ÇYDD<br />
ODTU Mezunları Derneği ESTIEM<br />
İnsan Kaynakları Dayanışma Derneği<br />
(İKDAY)<br />
TÜTEV<br />
Türk Endüstri Mühendisleri Grubu Çeşitli siyasi parti teşkilatları<br />
Verimlilik Topluluğu<br />
İşletme İktisadı Enstitüsü Mezunlar<br />
Derneği<br />
Atatürkçü Düşünce Derneği BILMED - Bilkent Mezunlar Derneği<br />
Buluş ve Modelciler Derneği Üretim Araştırmaları Derneği
Toplumsal sorumluluk<br />
Tabloda Endüstri mühendislerinin yerine getirmesi gerektiği düşünülen toplumsal<br />
sorumlulukların dağılımı görülmektedir.<br />
Yanıtlar Yüzde (%)<br />
Toplumu kaynakların verimli kullanımı konusunda bilinçlendirme 90.91<br />
Toplumu kalite konusunda bilinçlendirme 54.09<br />
Çalışma koşullarının iyileştirilmesi 65.00<br />
Tüketici haklarını koruma 19.55<br />
Diğer<br />
Meslek bilgisini toplumsal sorunların çözümünde kullanarak topluma<br />
açıklamak<br />
İsraf hakkında farkındalık yaratma<br />
Sosyal yaşamda endüstri mühendisliği teknikleri ile iyileştirmeler<br />
yapmak<br />
Toplumsal konularda sistem kurma ve iyileştirme çalışmaları yapmak<br />
Yeniliğe açık olunmasını sağlamak<br />
Çalışanları birer makina gibi görmeyip, haklarını korumak<br />
4.55
Ankete katılanların % 29.09’u<br />
toplum yararına yapılan bir projede<br />
yer aldığını ifade ederken, %70.91’i böyle bir projede yer almadığını<br />
belirtmiştir.<br />
Hayır; 70,91 Evet; 29,09
Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />
Teknik elemanları bilgilendirme programı<br />
Swiss Development Agency <strong>Kocaeli</strong> depremi ile ilgili - Rotaract<br />
1999 Gölcük depremi yardım çalışmaları<br />
Baba Beni Okula Gönder, GEA arama kurtarma<br />
AB destekli "Semaverciler Ortak Kullanım Atölyesi"<br />
Muğla Belediyesi, Hizmet memnuniyeti ölçme çalışması (Muğla Merkez ilçesinde<br />
yaşayan 1100 kişiyle gerçekleştirilmiş bir çalışma)<br />
Eğitim Gönüllüleri Vakfı gönüllü eğitimci<br />
Organize sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren işletmelere danışmanlık.<br />
Tarımsal ve sanayi alanlarında kooperatifçilik eğitimleri ve uygulamaları.<br />
İlkokul öğrencileri için planlanan 'Emniyet İzcisi' programı kapsamında emniyet kemeri<br />
kullanma konusunda bilinçlendirme çalışması.<br />
Toplum Gönüllüleri Vakfı, Kitap Okuma Kampanyası<br />
AB Eğitim Destek Projesi
Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />
Kâğıt kullanımının azaltılması projesi<br />
Ergonomi projesi<br />
Yetiştirme yurdundaki öğrencilere dil eğitimi<br />
Atık Yönetimi Otomasyon Projesi (AYOP) sistem analizi<br />
MEDA-ATAUM projesi 2005<br />
AB Projeleri-IPA çerçevesinde 2009<br />
ÇYDD<br />
Youth for Habitat ve Yerel Habitat<br />
Yeşil Yol Projesi<br />
Çöp toplama, Çocuk Esirgeme Kurumu ziyareti
Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />
Verimlilik Artırma Projesi<br />
Ağaç dikme kampanyalarına destek<br />
Özelleştirilmesi istenmeyen stratejik öneme sahip kurumların özelleştirilmemesine<br />
yönelik miting / toplantılara katılım<br />
Mavi Paylaşım (<strong>Kocaeli</strong> <strong>Üniversitesi</strong> bünyesinde)<br />
Mühendislik öğrencilerine düzenli burs verilmesi<br />
AB Eğitim Destek Projesi<br />
Kâğıt kullanımının azaltılması projesi<br />
İl gençlik meclisi, STK Kalite Geliştirme Grubu
Toplum yararına yönelik olarak katkı konulan projeler ve etkinlikler<br />
TEMA<br />
Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı'nda 2003-2007 yılları arasında aktif olarak eğitim<br />
gönüllüsü olmak ve 2006 yılında yine TEGEV ile geliri çocuklar yararına ayrılan 23 nisan<br />
faaliyetlerinde tiyatroda rol almak.<br />
Maket Rafineri ve Uygulama Laboratuarı (Batman <strong>Üniversitesi</strong> MYO Rafineri Programı)<br />
Şemsiye Hareketi / Batman'da 100 Güler yüz<br />
AISEC Makedonya iş geliştirme projesi<br />
Ulaştırma Bakanlığı, Ulaştırma Ana Planı<br />
TEGEV, KMÇD<br />
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul'a İtfaiye İstasyonu Yerleşimi<br />
Çeşitli yerlerde ağaç dikimi<br />
Yaşam Bilinçlendirilmesi Projesi<br />
Universiade<br />
AB teşvikli bir toplum sağlık (kardiyoloji merkezi)projesi<br />
Belediye iş akış otomasyon projesi
Hayır yanıtı veren katılımcıların (%71) herhangi bir projede sorumluluk almama<br />
nedenleri tabloda görülmektedir.<br />
Toplumsal sorumluluk projesinde yer almama nedenleri<br />
Zamanlama açısından uygun olunmadığı veya haberdar<br />
olunmadığı için<br />
Yoğun çalışma şartlarının başka etkinliklere fırsat bırakmadığı<br />
gerekçesiyle<br />
Gerçekten toplum yararı güdüldüğüne inanılan ve de ilgi<br />
çeken bir projeyle karşılaşmamış olma<br />
Yeterli finansal birikim olmaması nedeniyle<br />
Herhangi bir organizasyondan talep gelmemesi<br />
Bu konuda çalışmak için işyerlerinden veya kamudan zaman<br />
ve emek harcama adına destek sağlanmaması, yeterli<br />
teşviklerin ve motivasyonun olmaması
Çalıştığınız iş yerinde çalışma alanınız ile ilgili etik kurallara<br />
uyuluyor mu? sorusuna katılımcıların %77.73’ü evet cevabını<br />
verirken, %23.27’si hayır cevabını vermiştir.<br />
Evet; 77,73 Hayır; 23,27<br />
Evet<br />
Hayır
Etik kurallara uyulmuyor diyen katılımcılara kuralların kimler tarafından<br />
bozulduğunu düşünüyorsunuz? sorusu yönlendirilmiş ve Endüstri<br />
mühendisleri aşağıdaki yanıtları vermişlerdir.<br />
Etik kuralları bozan faktörler<br />
Yanıtlar Yüzde (%)<br />
Çalışanlar 20.90<br />
Yöneticiler 30<br />
Çevresel şartlar 12.73<br />
İşyeri sahipleri 36.37
SONUÇ VE ÖNERİLER<br />
EM eğitimi<br />
değerlendirilmiĢ ve<br />
hangi konulara<br />
daha çok ağırlık<br />
verilmesi gerektiği<br />
konusunda öneriler<br />
getirilmiĢtir<br />
Daha sonra ankete katılanlar<br />
endüstri mühendisliği mesleğini yeni<br />
adaylara önerip önermediklerini ve<br />
bunların sebeplerini ortaya<br />
koymuĢlardır.<br />
Bu çalıĢmada öncelikle ankete katılan endüstri<br />
mühendislerinin profilleri ortaya konmuĢtur
SONUÇ VE ÖNERİLER<br />
<br />
Bu konuların iĢ hayatında çok<br />
gerekli olduğu ve üniversite<br />
eğitimi tamamlandıktan sonra<br />
bu konularda danıĢmanlık<br />
firmalarından eğitim alındığı<br />
gerçeği de bir bulgu olarak<br />
karĢımıza çıkmaktadır<br />
Üretim planlama, kalite yönetimi, bilgisayar<br />
programlama gibi klasik konular yanında KKP,<br />
lojistik yönetimi, teknoloji yönetimi, MĠY gibi<br />
konulara da önem verilmesi gerektiğini ifade<br />
etmiĢlerdir.
SONUÇ VE ÖNERİLER<br />
Bir sonraki aĢamada<br />
iĢyerinden ve görevden<br />
memnuniyet<br />
değerlendirilmiĢ ve hangi<br />
konularda daha baĢarılı<br />
olabilecekleri konusundaki<br />
düĢüncelerini belirtmiĢlerdir<br />
Güncel konuların EM lisans eğitimi sırasında<br />
anlatılması ve bu yetkinliklerin öğrencilere<br />
kazandırılması iĢ hayatındaki baĢarıları için önemli bir<br />
avantaj sağlayacaktır
SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />
ÇalıĢmada Endüstri<br />
mühendisliği<br />
mesleğinin tanınırlığı<br />
ve bilinirliği de<br />
değerlendirilmiĢ,<br />
bunun sonucunda<br />
mesleğin kamuoyunda<br />
yeterince bilinmediği<br />
ve tam anlamıyla<br />
tanınmadığı sonucuna<br />
varılmıĢtır
SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />
Bunun nedenleri ortaya<br />
konmuĢ ve iĢ yeri sahipleri<br />
ile yöneticilerin endüstri<br />
mühendislerinden<br />
beklentilerinin neler olduğu<br />
tespit edilmiĢtir
SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />
Endüstri<br />
mühendislerinin<br />
MMO’dan<br />
beklentileri<br />
belirlenmeye<br />
çalıĢılarak<br />
önerilerde<br />
bulunulmuĢtur<br />
EM’ lerin örgütlülük durumları<br />
değerlendirilmiĢ ve çoğunluğunun<br />
MMO’ya üye olmadığı tespit edilmiĢ<br />
ve bunun nedenleri sorgulanmıĢtır
SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />
Son olarak toplumsal<br />
sorumluluk kapsamında<br />
Endüstri Mühendislerinin<br />
yerine getirmesi gerektiği<br />
düĢünülen toplumsal<br />
sorumluluklar belirlenmeye<br />
ve bu konuda ne gibi<br />
faaliyetlerde bulundukları<br />
ortaya konulmaya<br />
çalıĢılmıĢtır
SONUÇ VE ÖNERĠLER<br />
Toplumsal sorumluluk<br />
projesine katılmayanların<br />
katılmama sebepleri<br />
incelendiğinde aslında<br />
sosyolojik ve toplumsal<br />
alıĢkanlıklarımızdan farklı<br />
bir bulguya<br />
rastlanmamaktadır
TEġEKKÜRLER...