Tehlikeli Çocuk İşçiliği

PETER HURST
Uluslar arası Çocuk İşçiliğin Sona Erdirilmesi Programı
Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO), Geneva, İsviçre
Tehlikeli Çocuk İşçiliği
Sağlık ve güvenlik koşullarının kötü olması çocuklar için ne anlama geliyor?
■ 2000 yılında, Güney Afrika, Western Cape, Ceres’te bir çiftlikte yasa dışı olarak çalışan 11 yaşındaki bir
kız çocuğu traktörden düşerek sol bacağını kaybetti 1;
■ 1990 yılında, ABD’de bir tarlada çalışan 15 yaşında göçmen bir işçi taşımakta olduğu 9 metrelik (30
feet) sulama borusunun yukarıdan geçen elektrik telleriyle temas etmesi sonucunda hayatını kaybetti.
Yanında bulunan diğer iki çocuk işçinin ise ayaklarında ve ellerinde ciddi yanıklar meydana geldi 2 ;
■17 yaşında bir genç kız Paskalya tatilinde çalışmakta olduğu fırında işe başladıktan sadece bir saat sonra
parmaklarının bir makinede ezilmesinden dolayı sol elinin üçüncü parmağını kaybetti.
Çocuk işçilik nedir?
Çocuk işçilik dünya çapında bir olgudur ve bir çok değişik biçimde karşımıza çıkmaktadır. Dünyada
yaklaşık 218 milyon çocuk; sağlık, güvenlik ve refahlarını olumsuz yönde etkileyen ve eğitimlerini,
gelişimlerini ve gelecekteki geçim olanaklarını engellyen işlerde çalışmakta ve ekonomik etkinliklerde yer
almaktadır. 3 Uluslar arası Çalışma Örgütü’nün Çocuk İşçiliğin En Kötü Biçimleri hakkındaki Sözleşmesi,
1999 (No. 182) ikinci maddesine göre ‘çocuk’ kelimesi 18 yaşın altındaki tüm bireyleri içine almaktadır.
ILO’nun hedefi, özellikle ‘çocuk işçiliğin en kötü biçimleri’ (WFCL) olarak tanımlanan çalışma biçimleri
olmak üzere dünya üzerindeki tüm çocuk işçilik biçimlerinin aşamalı olarak ortadan kaldırılmasıdır.
Çocuk işçiliğin en kötü biçimleri, 182 sayılı Sözleşmede de tanımlandığı üzere; her tür kölelik, çocuk
kaçakçılığı, çocuk askerlerin kullanılması, çocukların ticari cinsel istismarı ve fuhuş, ve küresel anlamda
tüm tehlikeli çocuk işçilik biçimlerini içine almaktadır.
Çocuk işçiliğiyle ilgili konuların ve endişelerin politikalara entegre edilmesi için ILO, çocuk işçiliğin
ortadan kaldırılması konusunu üye ülkelerinin sosya ekonomik kalkınma ve yoksulluğun azaltılması
stratejilerinde makro düzeye yerleştirmeye çalışmaktadır. ILO’nun Uluslar rası Çocuk İşçiliğin Ortadan
Kaldırılması Programı (IPEC), küresel düzeyde alandaki biçok kilit taraf, kuruluş ve paydaşla fikir
1 Yazarla kişisel iletişim, Joy Mehlomakulu, Müdür YardımcısıDeputy director, İş İlişkileri, Güney Afrika çalışma Departmanı,
Pretoria, Kasım 2004.
2 Landrigan ve J. Mccammon:. “Çocuk işçiliği: bunca yıl sonra hala aramızda” Kamu Sağlığı Raporları (Washington DC, USA),
Kasım-Aralık. 1997, vol. 112, No. 6.
3 IPEC: Çocuk işçiliğin sonu. (ILO, Geneva, 2006).

alışverişinde bulunmakta ve çalışmalarını yine bu taraflarla birlikte yürütmektedir. Bu çerçevede yapılan
çalışmalar; Birleşmiş Milletler Milenyum Kalkınma Hedefleri (MDGs), Fakirliğin Azaltılması ve Herkes
İçin Eğitim gibi çeşitli uluslar arası gelişim çerçeveleriyle de uyum göstermekte ve bunları
desteklemektedir.
Bu çocukların yaptıkları işin büyük bölümü ‘yardımcı olmak’ şeklinde değerlendirildiği için genellikle
resmi istatistiklere yansımamakta ve bu nedenle sorunun gerçek boyutları politika belirleyicilerin
gözünden kaçmaktadır. Özellikle göçmen çalışanların söz konusu olduğu durumlarda sadece ailenin başı
kayıtlı olarak çalışıyor görünmektedir. Ayrıca, çalışma yaşının altındaki çocukların müteahhitler veya
sağlayıcılar tarafından çalıştırıldığı durumlarda da çocuk işçiliği fark edilmeyebilir. Çocuklar 5, 6 veya 7
gibi çok küçük yaşlarda çalışmaya başlamaktadır.
Çocuk işçiliği dünyanın tüm bölgelerinde, hem gelişmiş ülkelerde hem de gelişmekte olan ülkelerde
görülmektedir. Örneğin, Birleşik Devletler Cari Nüfus Araştırması verilerine göre, 1996’da tarım alanında
yaşları 15 ile 17 arasında değişen tahmini 300.000 çalışan bulunmaktaydı. Bunların yüzede 75’i ücretli
tarım işçisi, yüzde 15’i bağımsız çalışan ve yüzde 10’u ücretsiz aile çalışanı olarak görev yapmaktaydı. 4
Tehlikeli çocuk işçiliği nedir?
İş yerindeki sağlık ve güvenlik standartlarının düşük olması ve kötü çalışma koşulları / düzenlemeleri
sonucunda çocukların yaşamlarını kaybetmelerine, sakatlanmalarına ya da hastalanmalarına neden olan
çalışma biçimleri tehlikeli çocuk işçiliği olarak adlandırılmaktadır.Tehlikeli çocuk işçiliği, Çocuk İşçiliğin
En Kötü Biçimleri’nin en büyük kategorisini oluşturmaktadır. Tarım, madencilik, inşaat, imalat, hizmet
sekörü, oteller, barlar, restoranlar, fast-food sanayi ve temizlik işleri gibi çok çeşitli sektörlerde tehlikeli
koşullar altında çalışan, yaşları 5 – 17 arasında değişen tahmini 126 milyon çocuk bulunmaktadır.
Çocuklar tehlikeli işlerde çalışmamalıdır. Bu sınırlama, 18 yaşın altında olan ancak yasal olarak kabul
edilen asgari istihdama kabul yaşını geçen ve yine yasal olarak belirli koşullar altında çalışma ehliyeti olan
ve ‘genç çalışanlar’ın alt kategorisini oluşturan ergen grubu için de geçerlidir. ILO’nun Asgari Yaş
Sözleşmesine göre (1973, No. 138) asgari istihdama kabul yaşı 15’in altında olmamalıdır, ancak gelişmekte
olan ülkelerde asgari istihdama kabul yaşı 14 olarak sabitlenebilir.
Tabii ki bu, genç çalışanların tehlikeli işlerde çalıştırılması gerektiği anlamına gelmemektedir. Genç
çalışanların da kendiliğinden (otomatik olarak) tehlikeli işlerde yer almamaları için çaba gösterilmelidir
(tehlikeli çocuk işçiliğin içinde ne tür çalışma biçimlerinin yer alacağı ülkelerin kendi kararına
bırakılmıştır).
4 BD Genel Muhasebe Bürosu: Cari Nüfus Araştırması (Washington DC, GAO, 1998).

IPEC’in tehlikeli çocuk işçiliğin ortadan kaldırılmasına yönelik stratejileri önleme, geri çekilme ve koruma
prensiplerini temel almaktadır.
Önleme, ilk etapta tehlikeli işlere girme potansiyeli olan çocukları belirleyerek bu çocukların çocuk işçi
konumuna gelmelerine engel olmaktır. Ebeveynlerin çocuklarını okula göndermeyi en iyi seçenek olarak
görebilmeleri için ailelerin öncelikle kısa ve uzun vadeli krizleri atlatabilmelerini sağlayacak gelir
garantisine ve sağlık sigortası gibi sosyal yardımlara gereksinimi vardır.
Halihazırda tehlikeli işlerde çalışan çocukların geri çekilmesi ve rehabilitasyonu kapsamında: tehlikeli
işlerde çalışan çocukların belirlenmesi; bu çocukların işyerlerinden çıkarılması; okula ve / veya
becerilerini geliştirecek eğitim programlarına yerleştirilmesi ve bu çocukların yeniden tehlikerli işlere
dönmelerine engel olmak için gözetim altında tutulması yer almaktadır.
Kendi ülkelerindeki asgari istihdama kabul yaşını geçmiş olan 14 – 17 yaş aralığındaki çocuklar da yine
risk altındadır ve işyerindeki sağlık ve güvnelik koşullarının iyileştirilmesi yoluyla korunmaları
gerekmektedir. İşyerindeki risk yönetiminin 5 güçlendirilmesi bu yönde atılacak adımların temeli olarak
değerlendirilmektedir.
Tehlikeli çocuk işçiliğin boyutları
Aslında yaptıkları iş nedeniyle yaşamını yitiren, sakat kalan ya da sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalan
çocukların sayısını tam olarak bilinmemektedir. Uluslar arası Çalışma Örgütü’nün tahminlerine göre, her
yıl yaklaşık 22.000 çocuğun iş yerinde yaşamını yitirmektedir. Çocukların başına gelen ölümcül olmayan
kazalar ve işle ilgili sağlık problemlerine ilişkin rakamları belirlemek mümkün değildir. Ancak her yıl 270
milyon iş kazası meydana gelmekte ve işle ilgili 160 milyon sağlık sorunu yaşanmaktadır ve çocuk işçiler
de bu rakamlara dahildir. 6
Kazaların ve sağlık sorunlarının bildirilmemesine bağlı olarak verilerin yetersiz oluşu küresel bir
problemdir ve bazı Avrupa Birliği ülkeleri için de geçerlidir. Bu durum, çocuk işçilik sorununu geçek
boyutlarıyla değerlendirmeyi güçleştirmekte ve çocuk işçiliğin ortadan kaldırılması için öncelikli aktivite
ve sektörler belirlenmesini ve bu konuya kaynak ayrılmasını engellemektedir.
Çocuk işçiler yetişkinlere göre daha büyük bir risk altındadır
Çocuk işçiler yetişkinlerle aynı koşullar altında bulunduğunda yetişkinlerin karşılaştığı tüm tehlikelere ve
risklere açıktır. Hatta çocuk işçilerin vücutları hala büyümekte, zihinleri ve kişilikleri gelişmektedir, ayrıca
5 BD Genel Muhasebe Bürosu: Cari Nüfus Araştırması (Washington DC, GAO, 1998).
6 IPEC Sağlık ve Güvenlik Bülteni “Tarım alanındaki Tehlikeli Çocuk İşçiliği: Genel bir Bakış”.

henüz deneyimsizdirler ve tüm bu sebeplerden dolay daha büyük bir risk altındadırlar. Bu nedenle,
işyerinde sağlık ve güvenliğin korunmasına yönelik tedbirlerin olmaması ya da yetersiz olmasının çocuk
işçiler üzerindeki etkisi çok daha yıkıcı ve uzun süreli olabilmektedir.Çocuk işçilerin sağlık ve güvenlik
durumlarının gerçeğe uygun bir profilini çıkartabilmek için ölüm ve hastalık oranlarıyla ilgili verilerin
ötesine bakılması gerekmektedir. Çocukların yaşadığı duygusal ve psikolojik sorunlar, öğrenme
problemleri, bunların ilintili olduğu sosyal ve çevresel risk faktörleri, eğitimin reddedilmesi ve tüm
bunların topluma ve ülkelere maliyeti de göz önünde bulundurulmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü’nün sağlığı
sadece bir hastalık ya da zafiyetin bulunmayışı olarak değil kişinin fiziksel, zihinsel ve sosyal anlamda
tamamen iyi durumda olması olarak tanımladığı unutulmamalıdır.
İSG tehlike ve riskleri
Çocuk işçiler, uzun çalışma saatleri ve kötü yaşam koşullarının yanında kullandıkları makineler, toz,
biyolojik, fiziksel, kimyasal, ergonomik, hijyenik ve psikolojik tehlikeler gibi çok çeşitli risklerle karşı
karşıyadır. Aşağıdaki bölümde çalışılabilecek en tehlikeli üç iş kategorisinde inşaat ve maedenciliğin
yanında yer alan tarım sektörü çocuk işçilerin maruz kaldıkları tehlike türleri ve risk düzeylerini
örneklendirmek için kullanılmıştır.
Ekim ve hasat dönemlerinde çalışma saatleri çok uzundur; tarlaya gidiş geliş haricinde genellikle
şafaktan gün batımına kadar çalışılmaktadır. İşin yoğunluğundan dolay çalışanların dinlenme molası
verme şansı çok azdır ve çalışma gününün çok uzun olması nedeniyle çalışanların kendilerini
yenileyebilmeleri ve dinlenmeler için yeterli zaman bulunmamaktadır.
Tarım işlerinin büyük bölümü fiziksel olarak zorlayıcı ve yorucudur. Bunlar genellikle uzun süreler
boyunca ayakta durmayı, eğilmeyi, çömelmeyi, tuhaf pozisyonlarda tekrarlayıcı ve kuvvet uygulamayı
gerektiren hareketleri (bkz. kesici aletler) içeren ve ayrıca uzak mesafeler boyunca sepet, ürün demeti, su
kapları gibi ağır ya da biçimsiz yükleri taşımayı gerektiren işlerdir.
Çocuklar çoğunlukla aşırı ısı ortamlarında çalışmak zorundadır. Çocuklar uygun giysileri, ayakkabıları
ve koruyucu donanımları olmadan sıcak güneş altında ya da soğuk ve ıslak ortamlarda çalışmak zorunda
kalabilirler. Sıcaklığın aşırı olduğu koşullarda içme suyu bulamadıkları için susuzluk (dehidrasyon) baş
dönmesi yaşayabilirler.
Çocuk işçiler tehlikeli kesici aletler kullanırlar; tahılları, samanları, otları ve çalılıkları kesmek için pala,
bıçak, orak, tırpan gibi birçok kesici alet kullanılmaktadır. Kesiklerle oldukça sık karşılaşılmakta ve hatta
çocuğun herhangi ir uzvunu kaybetmesi gibi daha ciddi yaralanmalar da yaşanabilmektedir. Kesme işiyle
ilgili tekrarlayıcı ve kuvvet gerektiren hareketler de kas iskelet gelişimlerine zarar verebilir.

Çocuklar düşme ve düşen nesneler sebebiyle yaralanma riski altıdadır. Çocuk işçiler genellikle ürünlerin
hasatı sırasında yardımcı olarak kullanılırlar. Ağaçların yüksek noktalarında yetişen meyveleri toplarken
ağaç tepelerinden ya da merdivenden düşebilir ya da ağaçlardan düşen meyveler nedeniyle
yaralanabilirler.
Cilt problemleri yaygındır. Çocukların çalışırken ellerinden geçen ürünlerin bir çoğu allerjileri, kaşıntıları,
kabarcıkları, vb. tetikleyebilecek aşındırıcı, dikenli ya da cildi tahriş etme özelliğine sahip yapıdadır.
Çocuk işçiler, tarlalarda kullanılan motorlu araç ya da ağır makineler tarafından yaralanma, hatta
yaşamlarını yitirme riski altındadır. Bu tür araç ve makineler nedeniyle meydana gelen kazalar arasında;
çok kuvvetli makine ve ekipmanları işletirken meydana gelen kazalar; traktörlerin ters dönmesi; tarladan
toplanan ürünlerin taşınmasında kullanılan traktör, römork, kamyonet, ve ağır vagonların çarpması;
hareket halindeki römorkların ya da diğer makinelerin üstüne tırmanırken ya da üzerinden inerken kayma
ya da yanlış adım atma sonucunda bu araçların altında kalarak ezilmek gibi durumlar yer almaktadır.
Avrupa’da IPEC-destekli proje örnekleri
Arnavutluk, Bulgaristan, Moldovya, Romanya, Ukrayna ve Kosova bölgesinde, IPEC’in PROTECT Orta ve
Doğu Avrupa Projesi, çocuk işçilik, cinsel istismar ve insan kaçakçılığına karşı yürütülen çalışmalara
teknik destek vermektedir. Bölgedeki çocuklar çeşitli zanaat kollarının (ayakkabı imalatından tuğla
imalatına kadar) yanında özellikle tarım sektöründe – ki bu durumda ailelere ait tarlalarda birçok tehlike
ve riskle karşı karşıya bulunmaktadırlar – ve inşaat sektöründe istismar edilmektedir. Çocuklar aynı
zamanda suç teşkil edecek etkinliklerde de kötüye kullanılmakta (dilencilik, adi hırsızlık ve uyuşturucu
satıcılığı) ve cinsel istismarın kurbanları haline gelmektedir (fuhuş ve pornografi).
Türkiye’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda çocuk işçiliğin ortadan kaldırılmasına yönelik
IPEC’in yürüttüğü bir dizi program bulunmaktadır:
1. İş müfettişlerine çocuk işçiliğiyle ilgili eğitim verilmektedir. Bu eğitim; (i) iş sağlığı ve güvenliğini
sağlamak için yürütüken risk değerlendirmesi ve çocukların sağlığını etkileyen unsurlar; ve (ii)
müfettişlerin çocukların çalışma koşullarını iyileştirmeye ve tehlikeli çalışma türlerine alternatifler
üretmeye yardımcı olacak katılımcı yöntemler belirlemek için çocuklarla, işverenlerle, ustalarla, ve
ailelerle konuşabilmelerine yönelik iletişim becerilerinin öğretimini kapsamaktadır.İşletme düzeyinde ele
alındığında bu eğitim sonucunda işletmelerde; havalandırma sistemlerinin inşası, elektrik tesisatları ve
depolama sistemlerinin kurulması, toz seviyelerinin azaltılması ve çocuk işçiler için sağlık kontrollerinin
sağlanması gibi gelişmeler kaydedilmiştir.

2. ‘Kimyaslalların Çalışan Çocuklar Üzerindeki Etkisinin Analizi’ Programı kapsamında; (i) ayakkabı / deri
sanayisindeki yapıştırıcılarda kullanılan zararlı kimyasalların, özellikle hekzan ve heptanın seviyesi
ölçülmüş ve bunların sağlık üzerindeki etkisi izlenmiş; (ii) işverenlerin ve çocukların tehlike ve risklerin
üstesinden gelebilmeleri ve kimyasallardan etkilenen çocukların tedavisi için işverenlere ve çocuklara
verilen eğitimler yoluyla iş yernde risklerin önlenmesi ve azaltılmasına yönelik tedbirler tanıtılmıştır.
Bu bilinç artırma çalışmalarının sonucunda bazı aileler çocuklarını işten almıştır. Ayrıca program
işverenleri, işyerlerindeki çalışma koşullarını iyileştirmeye yöneltmiştir.
Yüksek düzeyde sese maruz kalmak işitme yetisine zarar verebilir. Yüksek sesle çalışan makinelere uzun
süre maruz kalmak çalışanların ilerideki yaşantılarında bazı işitme problemlerine yol açabilir.
Birçok çocuk işçi zehirli pestisidlerin karıştırılmasıi doldurulması ve uygulanmasında çalışmaktadır ve
bu pestisidlerin bir bölümü son derece zehirli ya da kansere sebep olabilecek niteliktedir, diğerleri ise
beyin fonksiyonlarını, davranışları ve zihin sağlığını ters etkileyebimekte, veya hem kadın hem de
erkeklerde ileri yaşlarda üreme bozukluklarına sebep olabilmektedir. Pestisid depolama tesislerinin ve
boş pestisid kutularının atılması için gerekli sistemlerin yetersiz oluşu, özellikle bu kutuların başka
amaçlarla kullanılması durumunda çocukların zehirlenmesine hatta yaşamını yitirmesine neden
olmaktadır.
Çocuk işçiler yüksek düzeylerde organik toza maruz kalmaktadır. Çocuklar özellikle ürünlerin
toplanması ve depolanması sırasında, çiftlik hayvanlarına yem hazırlarken, ve işyerlerinde süpürge
yaparken toza maruz kalmaktadı. Organik tozların solunması, mesleki astım ve exstrinsik allerjik alveolit
(hipersensitif pnömoni) gibi allerjik solunum yolu hastalıklarına sebep olmaktadır.
Çocuk işçiler çiftlik hayvanları ve vahşi hayvanların sebep olabileceği sakatlıklar ve hastalıklar
nedeniyle risk altındadır. Çiftlik hayvanlarını gütmek, onlara çobanlık etmek ve sütlerini sağmak gibi işler
sırasında hayvanaların tepmesi, çifte atması ya da ezmesi sonucunda yaralanmaktadırlar. Tarlalarda ve
çiftlik hayvanlarının çevresinde çıplak ayakla dolaşmak da çocukların ayaklarında kesiklere, yaralara,
diken yaralarına, cilt sorunlarına neden olmakta ve hatta özellikle toprğın ıslak ve yapışkan olduğu
durumlarda çocukların suda oluşan hastalıkları kapması söz konusu olmaktadır.
Tehlikeli çocuk işçiliğiyle mücadele için paydaşların harekete geçirilmesi
Öneriler:
Ulusal sağlık ve güvenlik politika ve programları
Tehlikeli çocuk işçiliğin ortadan kaldırılması ulusal sağlık ve güvenlik politikalarının ve programlarının en
temel öğesi haline gelmelidir. ILI ülkeleri, kendi ulusal önceliklerine odaklanan ulusal İSG programları

geliştirmeye teşvik etmektedir. Genellikle ulusal İSG programları uygulamada yüksek standartların
oluşturulmasını hedeflemektedir ve bu programların kapsamında; iş teftiş, tanıtım ve bilinç artırma
kampanyaları, eğitim ve öğretim etkinlikleri gibi çok çeşitli aktivite yürütülmektedir. Yine bu kapsamda iş
teftiş birimleriyle ve iş müfettişleriyle ortak çalışmakta ve bu birimlerin çocuk işçilikle ilgili konularal
ilgilenebilmeleri için gerekli kapasiteyi oluşturmaları sağlanmaktadır. Bu tür bir çalışmanın Türkiye’deki
örneği için kutuya bakınız.
Tehlikeli çocuk işçiliğe ilişkin ulusal listelerin hazırlanması
Çocuklar için tehlikeli olan işleri ve sektörleri yasaklayan ve yasal olarak bağlayıcılığı olan listelerin
yayınlanması, politika belirleyicilerin tarım alanındaki tehlikeli çocuk işçilikle başa çıkabilme
stratejilerinin önemli araçlarından biridir. 182 sayılı ILO Sözleşmesini onaylayan ülkeler 4. madde
uyarınca böyle bir liste hazırlamakla yükümlüdür. Ülkeler ulusal listelerini oluştururken aynı amanda bu
tür tehlikeli işlerin nerelerde bulunduğunu tanımlamak ve listelerinde bulunan yasak ve sınırlamaları
uygulamaya yönelik tedbirler almak zorundadırlar (bkz. 2. kutu).Bu liste, tehlikeli çocuk işçiliğin ortadan
kaldırılmasına yönelik diğer çalışmaların temelini oluşturmaktadır ve bu nedenle Sözleşme, listenin
hazırlanmasında ve uygulanmasında özellikle işçi ve işveren kuruluşlaıyla yeterli fikir alışverişinde
bulunulmasının önemini vurgulamaktadır.
İşyerinde İSG risk yönetminin güçlendirilmesi
İşyerindeki İSG risk yönetiminin güçlendirilmesi de genç çalışanların korunmasında yardımcı olan
unsurlardan biridir. ‘İşyeri’ bazı durumlarda çocuğun / gencin evi de olabilir, örn. ayakkabı ya da
havaifişek imalatında olduğu gibi. Bu nedenle çocuk işçilik bağlamında ele alındığında İSG risk
yönetiminin güçlendirilmesi; işveren kuruluşları, sendikalar, şirketler ve üretici firmalardan cemiyet
grupları ve ailelere kadar alandaki birçok aktörle çalışmayı gerektirmektedir.
Bilinç Artırma
Tehlikeli çocuk işçiliğin ortadan kaldırılması konusunda bilincin artırılması önemli bir konudur ve bunun
en başarılı örneklerinden biri de ILO IPEC’in Kırmızı Kart kampanyasıdır. 2002 yılında, ILO IPEC, Afrika
Futbol Federasyonu’yla işbirliği yaparak Afrika Uluslar Kupası’nda çocuk işçiliğe karşı küresel bir
kampanya başlatmıştır. Kampanyanın hedefi çocuk işçiliğe karşı kamuoyunu harekete geçirmek için
dünyanın en popüler sporu olan futbolu aracı olarak kullanmaktır.
Eğitim
Okullarda, üniversitelerde, meslek okullarında, el sanatları eğitim merkezlerinde ve diğer benzer
kurumlarda İSG risk bilincine yünelik eğitim verilmesi, İSG’nin, tehlikeli çocuk işçiliği ilgilendiren konular
da dahil olmak üzere, müfredata dahil edilmesi gerekmektedir.

Avrupa Birliği
ABD’deki çalışmalar ve istatistiklerle kaarşılaştırıldığında Avrupa Birliği’nin elinde çocuk işçiliği ve bunun
ortadan kaldırılmasına ilişkin yeterli miktarda veri bulunmamaktadır. Bu nedenle AB ülkelerinde ve üyelik
sürecindeki ülkelerde çocuk işçilikle ilgili çalışmaların yapılabilmesi ve istatistiklerin oluşturulması için
çaba gösterilmelidir bu çalışmaların arasına çocuk işçiliğin ortadan kaldırılmasıyla ilgili iyi uygulama
örneklerinin de eklenmesi uygun olacaktır.Ayrıca, AB çocuk işçiliğin, özellikle de tehlikeli çocuk işşçiliğin,
ortadan kaldırılmasında daha proaktif bir rol oynamalıdır çünkü bu konu, kazaların önlenmesi alanındaki
çalışmalarla ve işyeri standartlarının yükseltilmesiyle doğrudan ilişkilidir. Buna ek olarak bu alandaki
çalışmalar çocuk işçilik sorununun AB’deki görünürlüğünü de yükseltecektir. Avrupa İş Sağlığı ve
Güvenliği Ajansı bu alandaki çalışmaları ve istatistikleri geliştirebilir ve bu bilgiler temelinde AB’de ve
diğer ülkelerde çocuk işçiliğin ortadan kaldırılmasına yönelik temelli çalışmalar yapılabilir ve önleyici
tedbirler alınabilir. Bu tür çalışmalar Güvenli Başla gibi kampanyaları da içermelidir. Uluslar arası
Çalışma Örgüt, dünya çapındaki yüzlerce ortak kuruluşla işbirliği içerisinde Uluslar arası Çocuk İşçiliğin
Ortadan Kaldırılması (IPEC) Programı aracılığıyla 75 ülkede aktif olarak çalışmakta, çocukları kötü amaçla
çalıştırıldıkları işlerden çıkartarak, bu çocuklara rehabilitasyon ve eğitim olanakları sağlamakta ve
ailelerine gelir getiren çeşitli alternatifler sunmaktadır.
Daha ayrıntılı bilgi için ILO IPEC websitesini ziyaret edebilirsiniz:
www.ilo.org/childlabour
Peter Hurst, İSG, çalışma hayatı, tarım, kirliliğin önlenmesi ve çevreyle ilgili konularda 15 yılı aşkın
uluslar arası deneyime sahiptir. Şu anda, Uluslar arası Çalışma Örgütü’nün Uluslar arası Çocuk
İşçiliğin Ortadan Kaldırılması Programı’nda İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı olarak görev yapmaktadır.
Çalışmaları birçok meslek sektöründe, özellikle de tarım alanında, tehlikeli çocuk işçiliğin ortadan
kaldırılması üzerinde yoğunlaşmaktadır.