ATAUM DİKKAT "ARAMA MOTORU" ÇIKABİLİR!

ATAUM 

e-bülten 

Avrupa Gündemi... 

Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yıl 3 - Sayı 25 

EKİM 2010 

Dikkat 

‘Arama Motoru’ Çıkabilir! 

Eğer bir internet kullanıcısı iseniz, Street View “sayesinde” istediğiniz kentte sokak sokak sanal 

yürüyüşler yapmanız mümkün. Dahası, tatile çıkmadan önce gideceğiniz bölge hakkında genişçe 

bir fikir sahibi olabilir ya da satın alacağınız evin konumunu e-harita üzerinden takip edebilirsiniz. 

Street View uygulaması, bugüne kadar uygulandığı ülkelerin tümünde izin almadan kişisel bilgileri depoladığı gerekçesiyle 

yapılan itirazlar ve ardından gelen soruşturmalarla karşılaştı. Google, bu “hizmet”inin özel yaşamı ihlal etmeden sürdürülmesi 

talebine mahremiyeti koruma ve yurttaşlara itiraz imkânı tanıma sözü vererek karşılık vermeye çalışmakta. 

BİİRİ BİZİ GÖZETLİYOR 

Esra DERE 

Hikâyesi 2007’de ilk kez ABD sokaklarında başlayan “Street View”, sokakların Google Maps yoluyla net ve 

yakınlaştırılarak görüntülendiği bir web aracı. Sokaklarda kalabalıklara karıştığı ilk günden bugüne hakkında 

yazılanlar, çizilenler, mücadelelerse bu tanımlamanın ne kadar masumane olduğunun bir kanıtı. Yani 

Google’ın özel bir araç üzerine yerleştirdiği kameraların verdiği görüntülerin birleştirilmesi sonucunda çalışan 

uygulama, sanal imkânların “günah keçisi” olma yolunda hızla ilerliyor. Ne var ki şu anda Hollanda, 

İsviçre ve Fransa’nın da aralarında bulunduğu yirmi üç Avrupa ülkesinde aktif olan uygulama, belki de başka 

hiçbir Avrupa ülkesinde Almanya’da olduğu kadar tepki çekmemişti.. (devamı 3.sayfada) 

Napoli'de II. Çöp 

Savaşları 

Betül YILDIZHAN 

sayfa 7 

Tuna Nehri Zehir 

Saçarım Diyor! 

Emre ALPAY 

sayfa 16-17 

Avrupa Ayaklandı: Grev 

Dalgası Büyüyor 

Esra AKGEMCİ 

sayfa 14-15 

Tabuda 

Röveşata 

Ilgın Su ÇATALKAYA 

sayfa 19 

Portre: 

Margaret Thatcher 

Yeşim ÖZTÜRK 

sayfa 22-23 

Hollanda: Beklenen 

Koalisyon Kuruldu 

Aydan DOĞAN 

sayfa 8-9 

Dayton'ın Gölgesinde 

Bosna Seçimleri 

Emrecan ERDOĞAN 

sayfa 12-13 

Benim Avrupam 

Ahmet Murat AYTAÇ 

sayfa 28-29 

üyelik ve diğer talepleriniz için ataum@education.ankara.edu.tr

2 

CIA'in Hayaletleri 

Bahar BAŞER 

EKİM 2010 


e-bülten 

CIA'in Hayaletleri 

Bahar BAŞER 

ABD’nin 11 Eylül’den sonra narak yapılan habere göre, olduğunu ilan etmesiyle işler lamentosu ve Avrupa Komis- 

“şüphelileri” farklı ülkelere Avrupa’da da CIA kaynaklı biraz daha hızlı çözülmeye yonu tarafından ayrı ayrı hagötürdüğü 

ve burada akıl al- gizli hapishaneler vardı. ABC başlamış ve ABC News de zırlanan raporlara göre, CIA 

maz yöntemlerle sorguladığı News de bu minvalde bir ha- söz konusu ülkelerde yer 2002-2005 yılları arasında 

birçokları tarafından dile ge- ber yayınlamış ve bazı CIA ça- alan bu tarz teşkilatlanmala- Polonya ve Romanya’da gizli 

tirildi. Bu şüphelilerin sak- lışanlarının ifadelerine yer rın kuruluş süreçlerini ve hat- hapishaneler kurmuş ve bulandığı 

hayalet hapishanele- vermişti. Artık CIA kaynaklı ta buralarda başvurulan iş- rada sakladığı şüphelilere işrin 

neredeyse tümünün h ay al et hap ishaneler yavaş kence metotlarına da haber- kence yapmıştı. Stephen 

üçüncü dünya ülkelerinde ko- yavaş su yüzüne çıkıyordu. lerinde ele almıştı. Bu iddia- Grey’in 2007’de yazdığı 

nuşlandığı da tahmin edil- Aslında Washington Post lar üzerin e çeşitli soruştur- “Hayalet Uçak, CIA, Gizli 

mekteydi. Ta ki Washington o “bazı Avrupa ülkeleri”nin malar başlatan Avrupalı yet- İşkence Programının Gerçek 

Post gazetesi 2005’te bir ha- isimlerini vermemiş, sadece kililer, Haziran 2007’de bir Hikayesi” kitabı da “terörle 

ber yayınlayana ve belki de “Doğu Avrupa ülkeleri” de- açıklama yaparak ellerinde mücadele” adı altında CIA tabirçoğumuzun 

bildiği bir ger- mekle yetinmişti. Lâkin Hu- iddiaları doğrulayan yeterli rafından insanlığa karşı işleçeği 

gözler önüne serene ka- man Rights Watch’un bu ül- kanıtlar olduğunu ilan etti. nen suçları açığa çıkarır 

dar. CIA kaynaklarına daya- kelerin Polonya ve Romanya Avrupa Konseyi, Avrupa Par- nitelikteydi. 

Avrupa’nın en büyüğü! 

Avrupa’daki hayalet hapishaneler, 

Ekim’de yayınlanan 

bir BBC belgeseliyle tekrar 

tartışmaya açıldı. Steve 

Swann’ın yapımcılığını üstlendiği 

belgesel, özellikle tanıkların 

konuşmalarına ve insan 

hakları örgütlerince hazırlanan 

raporlara dayanarak 

yapılmış. En çok da Polonya 

üzerinde duruluyor. 

Geçtiğimiz yıllarda CIA’e ait 

olduğu sanılan üssün yerini 

belirleyen Polonya’nın Dziennik 

gazetesine göre, üs Kiejkuty 

şehrinde bir eğitim 

merkezinin içindeydi. İddialar 

ilk ortaya atıldığı zaman 

böyle bir şeyin asla mümkün 

olamayacağını söyleyen ve/ 

veya bu tarz olaylardan ha- 

berdar olmadıklarını defalarca 

dile getiren Polonya hü- 

kümeti, 2010 yılının başlarında 

CIA’in kaçırdığı Iraklı 

ve Afganlı şüphelileri taşıyan 

6 uçağın Polonya’nın kuzeyinde 

bir üsse indiği bilgisini 

doğrulamak zorunda kaldı. 

Çeşitli insan hakları örgütlerinin 

baskısıyla da bu konu- 

da gerçek ve kapsamlı bir 

araştırma yapılması kaçınıl- 

maz oldu. Çıkan sonuç ise, 

Polonya’da bulunanın CIA’in 

Avrupa’daki en büyük hayalet 

üssü olduğuydu! 

Litvanya sınırında bir bölge- 

de bulunan ve Sovyetler za- 

manından kalma bu askeri 

üs, CIA tarafından El-Kaide 

şüphesiyle getirilen kişilere 

işkence etmek ve onları gö- 

zetim altında tutmak için kullanılmış. 

BBC Belgeseline göre, 

Polonya’daki bu üste tu- 

tulan en “ünlü” kişilerden bi- 

ri El-Kaide’nin üst düzey yetkililerinden 

Khalid Sheikh 

Mohammed. Mohammed’in 

anlattıkları Polonya’nın bu 

işe ne kadar bulaştığını su yüzüne 

çıkarıyor. Avrupa Kon- 

seyi’nin sözcüsü Dick Marty’ 

nin de BBC aracılığıyla doğruladığına 

göre, Polonya’da 

uzun bir süre tutulan Mu- ğini belirtiyor. Oysa iddialar manya da 2006’da kendi 

hammed’e çeşitli yöntemler- ilk ortaya atıldığında Avrupa inisiyatifinde kurulan bir 

le işkence yapılmış. Ki CIA’ Komisyonu’nun Adaletten araştırma kurulunca denetden 

sızan bilgilere göre en Sorumlu Üyesi sıfatıyla bir l enmiş, kurulun Romanya’da 

sık başvurulan yöntem de su açıklama yapan Franco Frat- bu tarz yapılanmaların bu- 

ile işkence (tam 183 kez) ol- tini, bu tür olayların olduğu lunmadığını yönündeki nihai 

muş. Hatırlamakta yarar var: kanıtlandığı takdirde üye ve- açıklaması yanlı bulunmuş 

CIA ve ABD bu “waterboar- ya üye adayı ülkenin AB ta- ve insan hakları aktivistlerini 

ding” dâhil bu tür işkence şe- rafından belirlenmiş cezaevi tatmin etmemişti. Nihayet, 

killerine “sorgulama tekniği” standartlarına uymadığı ge- Almanya gibi devletlerin de 

(interrogation techniques) di- rekçesiyle cezalandırılacağı- ülkelerindeki ABD üsleri mayor! 

nı söylemişti. Ama henüz or- rifetiyle hayalet uçuşlara ev 

Marty, CIA’in kurduğu bu ha- tada bu konuda bir gelişme sahipliği yaptığı sık sık günyalet 

yapılanmayı tüm dün- yok. 

deme gelebilmekte. 

yayı sarmış illegal bir örüm- Hemen vurgulamak gerek: Kesin olansa, hemen hemen 

cek ağına benzetiyor. Bu ha- Tek suçlanan Avrupa ülkesi tüm ilgili raporların bulgulayalet 

hapishanelere ulaşımın Polonya değil. Frattini, yine rına bakıldığında, CIA’in top- 

hayalet uçuşlarla yapıldığına zamanında yaptığı açıkla- lam 28 ülkede 50’ye yakın 

ancak bu durumdan ev sahi- malarda, bu üslerin Bulga- hayalet hapishaneye sahip 

bi devletlerin haberdar ol- ristan ve Romanya’da da ol- olduğu ve bunların içinde de 

mamasının imkânsız oldu- duğundan şüphelenildiğini Avrupa’daki hapishanelerin 

ğuna özellikle işaret ediyor. dile getirmişti. Hatta Litvan- büyük yer tuttuğu. Der 

Kendisine uygulanan işken- ya’nın ismi de çeşitli insan Spiegel’e göre, bu tarz uyguceleri 

Kızıl Haç’a anlatan Mo- hakları kuruluşları tarafın- lamalarla bağlantılı “kayıp” 

hammed ise, bir üsse gizlice dan bu işlere karıştığı yönün- ve “ölüm” sayısını tahmin etgötürüldüğünü, 

etrafın karlı de zikredilmiş ve ABC News mek imkânsız. BBC’ye konuolduğunu 

ve insanların bir de Litvanya’daki hayalet ha- şan CIA yetkilileriyse artık bu 

doğu Avrupa dili konuştuğu- pishanelerden bahsetmiş ve uygulamamaların kalktığını 

nu belirtiyor. Bunun yanı sı- 8 tutuklunun Vilnus yakınla- söylüyor. “Bu tür uygulama- 

ra, kendisine verilen su şişe- rında bir üste işkence gördü- ların kalktığı” açıklamasının 

sinin üzerindeki adresin Po- ğünü söylemişti. Nitekim inandırıcılığına düşen en bü- 

lonya olduğunu söylüyor. Dick Marty’nin 2009’da Av- yük gölgeyse, varlıkları is- 

Birleşmiş Milletler’in 2010’ rupa kurumlarına sunduğu patlanana kadar yapılan “bu 

da hazırladığı bir rapor, sa- raporda da Litvanya’da bir tür uygulamaların olmadığı” 

dece bu hayalet üsse yakla- merkezin olduğu doğrulan- söylemi aslında. 

şık 8 kişinin gizlice getirildi- mıştı. Benzer şekilde, Ro-


e-bülten 

EKİM 2010 

Dikkat 'Arama Motoru' Çıkabilir! 

Esra DERE 

3 

Gerçekten oradaymış hissi mi, 

özel mahremiyet mi? 

Esra DERE 

Eğer bir internet kullanıcısı kayetlere Almanya Tüketiciyi ronik ortamda yapılabiliyor. amaçlar için kullanabileceği 

iseniz, Street View “sayesin- Koruma Bakanı Ilse Aig- Bir tartışma da bu noktada, e ndişeleri dile getiriliyor. Yide” 

2007’den bu yana iste- ner’den de destek gelmişti. itiraz prosedürünün kendi- ne mahremiyet sorunu. Hem 

diğiniz kentte sokak sokak sa- Bakan milyonlarca evin izin- sinde ortaya çıkmakta. d e mahremiyeti koruma girinal 

yürüyüşler yapmanız siz görüntülenmesine atıfta Google’ın itiraz dilekçelerin- şiminin yeni bir mahremiyet 

mümkün. Dahası, tatile çık- bulunarak, bu uygulamanın de başvuru sahiplerine ait bil- sorununa zemin teşkil etmemadan 

önce gideceğiniz böl- “özel alanın milyonlarca kez gileri depolayarak farklı s i ri sk i! 

ge hakkında genişçe bir fikir ihlali” anlamına geldiğini 

sahibi olabilir ya da satın sö yl emişti. Mahremiyeti koalacağınız 

evin çok işlek bir ruma sözü veren Google, şicadde 

üzerinde mi olduğunu kâyette bulunanların talepe-harita 

üzerinden takip leri d oğrultusunda dışarıda 

edebilirsiniz. Ne var ki bu gü- görüntülenmiş kişilerin yüzlün 

dikeni de hırsızların işinin lerinin, otomobil plakalarıkolaylaşması 

riski. Gülü kö- nın vs. fotoğraflarda tanınkünden 

kurutacak sebepse, maz hale getirileceğini açıkçok 

daha anlamlı ve önemli: ladı. Evlerinin ya da diğer ö- 

Özel mahremiyetin ihlali. zel mülklerinin görüntüleri- 

İşte tam da bu gerekçeyle ni n haritada flulaştırılması 

Arama Devi’nin son teknolo- ya da kaldırılmasını isteyenji 

harikası uygulaması Street lere dört haftalık bir itiraz 

View, Almanya’da yaklaşık süresi tanınıyor. İtiraz başvu- 

245 bin kişi tarafından şika- ruları posta, faks ya da Street 

yet edildi. İlk başlarda bu şi- View sitesi üzerinden elekt- 

Google, google’lamış! 

Bütün bu mahremiyet tartış- ya’da aylardır sokakların fo- verileri topladıklarının orta- başka ülkelerde de “yanlışmalarını 

yargı organına taşı- toğraflarını çeken Google y a çı kmasıyla vücut buldu. lıkla” depolandığı ancak bilyan 

son gelişmeyse, yaşanan araçlarının, kablosuz inter- Bunun üzerine Almanya’da gilerin hiçbir şekilde kullanılveri 

skandalı. Kamuoyunda net bağlantılarını da taraya- Google hakkında soruştur- madığı yönünde. 

ciddi bir güvensizliğe neden rak şifrelenmemiş olduğunu ma açıldı. Google şirketinin 

olan bu skandal, Alman- belirledikleri hatlardan bazı açıklaması ise, bu verilerin 

Kuruyla birlikte yaş mı, orta yol mu? 

Hamburg Eyaleti adalet yet- re ilgili kuruluşların temsilci- cüsü Lena Wagner ise, Street dığı bir ankette, Almanların 

kilisi Till Steffen, Street leriyle görüşüleceğini kay- View'i durdurmaya yönelik yüzde 52’sinin evlerinin St- 

View’e önemli kısıtlamalar detti. Bir orta yol bulma ça- bir yasanın milyonlarca Al- reet View’de yer almasını isöngören 

bir yasa tasarısı ha- basında olan Maiziere, sert manın her gün kullandığı bir- temediği sonucuna ulaşılzırladı. 

Ne var ki İçişleri Ba- önlemler alınmasını isteyen- çok uygulamayı sonlandır- mıştı. Der Spiegel dergisi de, 

kanı Thomas de Maiziere bu lere basın özgürlüğünü ha- mak anlamına geleceği eleş- Bild am Sonntag’a hak verirtasarının 

meclis gündemine tırlatarak, Street View ile bir- tirisinde bulundu. Ayrıca Go- cesine binlerce kişinin tercigetirilmeyeceğini 

ancak bu likte kamuya açık alanlarda ogle yetkilileri, şikâyetlerin hini, yaşadıkları yerlerin bu 

konuyla birlikte benzer tüm fotoğraf ve video çekimine kı- evleri görüntülenecek olan- uygulamada bulunmaması 

uygulamaları kapsayan bir sıtlama getirilmesi halinde ların yüzde 3’ünün altında yolunda kullandığını yaz 

tasarı öngörüldüğünü dile bundan diğer medya kuru- kaldığına de dikkat çekiyor. mıştı. 

getirdi. Bunun için başta Go- luşlarının da etkileneceğine Oysa daha önce Bild am 

ogle ve Microsoft olmak üze- dikkat çekti. Google'ın söz- Sonntag gazetesinin yaptır- 

‘Ada’da aklandı, kalan cepheler google’ındır! 

Street View uygulaması bu- nü güldürecek tek olumlu ge- için akladı. Ancak kurum, ne İtalya ve Çek Cumhuriyegüne 

kadar uygulandığı ül- lişme, İngiltere’den geldi. “peşini bırakmam” dercesi- ti’nde kısıtlamalarla sonuçkelerin 

tümünde izin alma- İngiltere Bilgi Teknolojileri ne, diğer ülkelerde halen de- lanan soruşturmalar, Kanadan 

kişisel bilgileri depoladı- Komisyonu (ICO) hakkında vam etmekte olan soruştur- da, Avusturya ve Güney 

ğı gerekçesiyle itirazlar ve ar- soruşturma yürüttüğü Goog- maları yakından takip ettiği- Kore’de neticelendirilme 

dından gelen soruşturmalar- le’ı veri tabanında “kayda nin mesajını da verdi. aşamasında. 

la karşılaştı. Google’ın yüzü- değer” bilgi bulunmadığı İng iltere’n in kararının aksi- 

Ne Google’dan ne vatandaştan… 

ABD merkezli şirketin Street meye zorladı. Görüşmeler sı- ogle, bu açıklamasıyla Al- taraf itirazcılar gibi görünü- 

View uygulamasını Alman- rasında Google’ın bu hizme- manya’daki kaderini değişti- yor. Nitekim uygulama, tarya’nın 

yirmi şehrine genişlet- tini özel yaşamı ihlal etme- rirken hükümeti de “iki ara- tışmalara rağmen, Berlin, 

me isteği ve bunun üzerine den sürdürmesine imkân ve- da bir derede” kalmaktan Dusseldorf, Essen, Frankfurt, 

bir de gündemde büyük yan- rebilecek yollar tartışıldı. Mü- kurtarmış oldu. 

Bremen, Bonn, Köln ve 

kı bulan veri tabanı skandalı, zakerelerle soruşturmaların Ne var ki tartışmalar Goog- Münih’le birlikte yirmi Alman 

Alman kamuoyunu harekete el ele yürüdüğü dönemde, le’a engel olamadığı gibi, kentinde Kasım ayından itigeçirdi. 

Alman vatandaşları- Google’dan mahremiyeti ko- Google’ın hükümetle anlaş- baren devreye girecek! 

nın kararlı tutumu, Berlin hü- ruma sözü ve yurttaşlara iti- maya varması da tartışmalakümetini 

Google şirketinin raz imkânı tanınacağı yö- rın devam etmesine engel 

temsilcileriyle müzakere et- nünde açıklama geldi. Go- olamadı. Şimdilik kaybeden

Avrupanın E-Adaleti 

4 Nazlı AKGÜN 

EKİM 2010 


e-bülten 

Avrupa’nın E-Adaleti 

Nazlı AKGÜN 

Avrupa Birliği’nde adalet hiz- ederken avukata ihtiyaç du- olarak anlaşılması hedefle- letlerin adalet sistemlerinin 

metleri artık internet orta- yan bir Alman, Macaris- nirken, şu an 12 bin sayfanın işleyişi hakkında bilgi alabimında! 

AB dâhilindeki ada- tan’da tapu sicili konusunda üzerindeki içeriğiyle AB üyesi lirken aynı zamanda başka 

let birimlerine erişim ve tek araştırma yapmak isteyen bir devletlerdeki kanunlar ve uy- bir ülkeden istedikleri nitemerkezden 

her türlü işlemin Fransız ya da İtalya hukuk sis- gulamalar hakkında çeşitli l ik te bir dava vekili de bulagerçekleştirilmesi 

için geçti- temi hakkında sorusu olan içeriklere bağlanılabiliyor. biliyorlar. Ayrıca şirketler tağimiz 

Temmuz’da Avrupa b ir E stonyalı artık yalnızca Örnek vermek gerekirse, hu- pu sicillerine bağlantılar ve 

e-adalet portalı hizmete “ e- justice. europa.eu” adre- kuki veri tabanları, tapu sicil- uygulanan kanunlarla sınır 

açıldı. E-adalet portalının hiz- sine bağlanarak istediği bil- lerine bağlantılar, adli yar- ötesi yargılama hakkında çemete 

açılmasının, AB üyesi gilere ulaşabilecek. Üstelik dım, adli eğitim ve video kon- şitli bilgiye ulaşabilmekteydevletlerin 

hukuk kuralları- Avrupa e-adalet portalı tam ferans konularında bilgiler ken, avukatlar, noterler ve 

nın birbiriyle uyumlu hale 22 resmi AB dilinde hizmet bunlardan bazıları. hâkimler de site üzerinden 

getirilmesi ve çeşitli bilgilerin sunuyor. 

E-adalet portalının bir özelli- adalet veri tabanına erişebitoplanıp 

paylaşıma sunul- Avrupa e-adalet portalından ği de vatandaşlara merak et- liyor, adli şebekeler aracılıması 

konusunda hem vatan- AB vatandaşları, şirketler, ti kleri bir hukuki konuda ya ğıyla meslektaşlarıyla iletidaşlar 

hem şirketler hem de avukatlar ve hâkimler yarar- da tavsiye gerektiğinde kısa şim kurup hukuki eğitimler 

uygulayıcılar açısından çığır lanabilecek. Oluşturulan bu sürede istenilen dilde cevap konusunda bilgi alabiliyor. 

açar nitelikte olduğu söyle- ortak adalet portalıyla farklı verilebilmesi. Bu sistem sanebilir. 

İspanya’da seyahat yasal sistemlerin karşılıklı y es inde vatandaşlar üye dev- 

E-mahkeme 

E-mahkemelere gelince… malar yapılabiliyor. Dinleme 

Teknolojinin akıllıca kullanı- için de yine herkesin kolayca 

mıyla yasal işlem masrafları- ulaşabileceği bazı merkezlenın 

nasıl azaltılabildiğini ve re gereken sistem kuruluyor 

sınır ötesi işlemlerin nasıl ba- ve kişiler kendilerine en yasitleştirilebildiğini 

görmemiz kın merkeze giderek işlemi 

mümkün. Kişilere internet t amamlayabiliyor. Ses, göüzerinden 

dava açma imkânı rüntü ve yazılı belgelerin insağlayan 

e-mahkemeler, alı- ternet ortamına aktarılması 

şagelmişin aksine davayı çok süreden tasarruf sağlarken 

kısa sürede sonuçlandırarak aynı zamanda gereksiz tekhızlı 

çözüm arayanların ter- rarları ve hata riskini de a- 

cihi oluyor. Üstelik e-mah- zaltıyor. Sistem AB üyesi ülkemeler 

sayesinde internet keler arasında paylaşıma a- 

üzerinden haftada yedi gün çık olduğundan bu sisteme 

yirmi dört saat yapılabilen aktarılan bilgilere gerektibaşvurularla 

ele alınan da- ğinde hiçbir engele takılmavalara 

tanıkların gelmesine dan ulaşılabiliyor. Tüm bunde 

gerek kalmıyor. Yalnız talar bir araya gelince, de, “erafların 

talep etmesi duru- mahke-me” sisteminin çok 

munda ya da mahkeme gi- daha hızlı ve ekonomik olderlerinin 

belirlenen mikta- masın yanında oldukça etkili 

rın üzerinde olması duru- ve avantajlı olduğu da ortamunda 

internet üzerinden taya çıkıyor. 

raflar dinlenebiliyor, savun- 

Sistemin/adaletin geleceği 

Adalet konusunda şu an de- da hazır olacağı söyleniyor. lenebilecek ve diğer üye dev- jesi, modern bir Avrupa Adavam 

eden projelerin önü- Bu özetlerin, vatandaşların letlerdeki mahkemelerde ol- leti için dönüm noktasıdır ve 

müzdeki yıllarda sonuçlandı- yanı sıra hukuk uygulayıcıları duğu gibi özel vakalarda da- e-Adalet portalı buraya erişirılmasıyla 

bu sistemin daha için de önemli bir referans vacı ve davalılarla iletişim ku- mi sağlıyor. Uzun süreli bada 

zenginleştirilmesi bekle- olacağı kesin. E-adalet siste- rabilecek. Ayrıca 2013 son- şarı için bütün paydaşlar 

niyor. E-adalet’i yöneten ko- minin gelecekteki sürümleri, rası vatandaşlara avukat a ra sı yo ğun bir işbirliği şart” 

misyon, sistemin içeriğini ge- mevcut AB adalet araçlarını ararken kolaylık sağlayacak diyor. AB Komisyonu Başkan 

liştirmek ve yeni işlevsellikler daha da etkinleştirecek ve va- bir araç devreye girecek. Böy- Yardımcısı ve Komisyonun 

katmak için üye devletlerle tandaşların sınır ötesi basit lece, örnek vermek gerekir- Adalet, Temel Haklar ve Vaçalışmalarını 

sürdürüyor. tazminat taleplerini veya s e, Polo nya’da Fransızca ko- tandaşlıktan Sorumlu Üyesi 

Örneğin, sınır-ötesi kapsam- ödemelerini “çevirimiçi” yap- nuşan ve boşanma hukuku Viviane Reding ise, e-adada, 

ulusal ve AB dava huku- masına olanak sağlayacak. konusunda uzmanlaşmış letin vatandaşların sadece 

kuna erişimi kolaylaştırmak Şirketler geliştirilmiş çevrimi- avukat arayan bir vatandaşa tek bir tık uzağında olduğuiçin 

European Case-Law çi yasal prosedürler sayesin- sistem yardımcı olabilecek. nu, e-adalet portalıyla ada- 

Identifier (ECLI) projesi de- de daha düşük maliyetler- Sistemden herkes umutlu gö- letin AB vatandaşlarına daha 

vam ediyor. Örneğin, bütün den faydalanacak, ödeme rülüyor. Belçika Adalet Baka- da yaklaştırılmış olduğunu 

AB üyesi devletlerde davalı kayıtları, şirket kayıtları ve m ı Stefaan De Clerck, bu por- ve ülkelerin birbirlerinin 

ve mağdurun hakları konu- arazi kayıtlarına portal ara- talın açılmasının Avrupa adalet sistemleri konusunda 

sunda özetlerle farklı ülke- cılığıyla erişilebilecekler. Özgürlük, Güvenlik ve Ada- karşılıklı bilgisinin artırılmalerdeki 

trafik suçları konu- Mahkemeler, çevirimiçi ola- let alanı için önemli olduğu- sının da çok önemli bir adım 

sunda bilgilerin 2011 başın- rak sınır ötesi taleplerle ilgi- nu belirterek “e-adalet pro- olduğunu söylüyor.


e-bülten EKİM 2010 

Portekiz'de Alkole Bağlı Hastalıklar 

Alev YILDIRIM 5 

Portekiz’de Alkole Bağlı Hastalıklar 

13 Yaşa Kadar Düştü 

Alev YILDIRIM 

Siroz hastalığı nedir soru- ğıtıyor. Ve bu meşhur festiva- ğin yoksul halk böyle yaşar. lıkları Araştırma Birimi Başsunda 

verilecek yanıt aşağı- le katılan yalnızca Coimbra Ancak alkol tüketiminin bo- kanı Carlos Monteverde, hasyukarı 

aynıdır: Karaciğerin Üniversitesi öğrencileri de yutları devrim sonrasında da talığın görülme yaşının gitaşırı 

alkol tüketimine bağlı değil; diğer şehirlerden ge- değişmez; alışkanlıktan, bir tikçe düştüğüne dikkat çekiolarak 

iflas etmesi. İnsanın len binlerce öğrenci, turistler yaşam biçimi haline gelmiş yor ve ekliyor: “Siroz paraaklına 

ister istemez ürpertici ve tabii ki her yaştan Portekiz olmasından da olsa gerek, digması değişiyor. Eskiden, 

bir görüntü de geliyor: Yıllar- halkı. Orada bulunan herke- toplam tüketim artarak de- alkolikler yaşlı insanlardı; faca 

aşırı miktarda alkol tüke- sin “katkıları”yla en kısa za- vam eder, tüketici yaşı da her kat bugün gençlerin çok erten, 

yaşlanmış bir insan im- manda en fazla bira tüketimi geçen yıl düşer. 

ken yaşlarda içmeye başlagesi. 

Peki, bu hastalığa yaka- rekoru kırılır, ünlü Alman bi- “Alkolik” tanısının zihinlerde dığını görüyoruz. Birçoğu 

lanma yaşının Portekiz’de ra festivali Octoberfest’i dâhi uyandırabileceği olası yaş 13-14 yaşında alkol tüket- 

13’e kadar düştüğünü biliyor geride bırakarak! grubunun bugünün Porteki- meye başlıyor. Ve bunların 

muydunuz? 

Diğer yandan, Portekiz’de al- ziyle bağlantısını kurmak ol- yaklaşık yüzde 50’si de kro- 

Portekiz’deki aşırı alkol tüke- kol tü ke ti mi nin sosyo- dukça zor. Zira ortada nik alkolik oluyor.” Bu insantimi, 

Guiness rekorlar kita- kültürel boyutları da yadsı- “alkolik” tanısı konulan in- larda siroz, 40-50 yaşlarınbınca 

kanıtlanmış bir gerçek. namayacak bir gerçek. Bu- sanların orta yaş grubu ya da dan itibaren kendisini gös- 

Portekiz’in en eski, Avru- gün ne yazık ki, tipik bir Por- en basit ifadeyle “yetişkin- termeye başlıyor. Ama haspa’nın 

da köklü üniversitele- tekiz alışkanlığı gibi duran ve ler” olması gerektiğini dü- talığın gelişimine bakarak, 

rinden Coimbra Üniversite- turistleri şaşkına çeviren bu şündürecek neredeyse hiçbir belirtilerin oldukça erken yaşsi’nde 

tanık olunan bir reko- durumun kökenleri, tarihsel somut veri yok! Ne yazık ki, lardan itibaren oluşmakta olra 

sahip Portekiz gençliği: Bi- “zorunluluklar”a dayanıyor. görülen sonuçlar, alkolikli- duğunu ve hastalığın kendira 

tüketimi rekoru. Anılan Al tın çağını çoktan aşan yok- ğin yaşının bir hayli düştüğü- sine zemin yarattığı rahatça 

üniversitenin sahip olduğu sul ülkede köylülerin, şarap nü gösteriyor. Kronik karaci- görülebilir. Monteverde, kayrekor, 

üniversitenin “Quei- ve ekmekle karnını doyur- ğer hastalığı olarak da bili- gılarının, siroz hastalığının 

ma das fitas” diye adlandırı- dukları bilinir. Özellikle dik- nen siroz, artık Portekiz’de ol- yakında tüm belirtileriyle 

lan mayıs şenliği zamanın- tatörlük çağında, koloniler- dukça önemli bir sorun. De- genç insanlarda görülmesi 

daki bira tüketimine dayanı- de dinmek bilmeyen savaş- ğişik zamanlarda ülkenin ihtimali olduğunu belirtiyor. 

yor. Genellikle sekiz gün sü- larla yaşanan ekonomik sı- yüzde 10’u ila yüzde 50’ Öte yandan, sudan ucuz 

ren bu şenlikler, köklü bir ge- kıntıları en çok köylüler çe- sinde görüldüğü bildirilen si- şarap-bira bulunan bir ülkeleneğe 

sahip; diktatörlük dö- ker. Şarap, adeta gündelik roz kaynaklı ölümler 10 mil- de barlara giriş yaşı 16 ve bu 

neminde kesintiye uğrasa beslenme ihtiyaçlarının bir yon 700 bin nüfuslu ülkede yaş sınırı hiçbir şekilde ciddida, 

yaklaşık 110 yıldır ritüel- parçası olur bu dönemde. yılda 2 bini buluyor. 2009’da ye alınmıyor. Erken yaşlarda 

ler zinciriyle devam ediyor Şarap ve ekmekle güne baş- yayınlanan bir istatistiğe gö- içki kullanımının “normalleşkutlamalar. 

Tabii ki, alkol, fes- lanır, şarap ve ekmekle gün re de, Portekiz'deki yıllık me si” , o la sı sonuçlarının da - 

tivalin ayrılmaz bir parçası. bitirilir. Şarap, bu yoksul in- ölümlerin yüzde 3.8’i alkol siroz hastalığı yalnızca bir 

Çiçeklerle ve bayraklarla süs- sanlar için bulunması en ko- kullanımına bağlı sirozdan tanesi- “normalleşmesi” anlenen 

kamyonetleriyle korte- lay ve en zinde tutucu besin kaynaklanıyor. 

lamına gelir ki, en büyük soje 

çıkan bütün fakülteler, ge- haline gelir. Büyük ölçüde Portekiz İç Hastalıkları Kuru- run da bu normalleşme olçidi 

izleyen herkese bira da- 1974 Karanfil Devrimi’ne de- mu’nun Karaciğer Rahatsız- malı!

6 

Yunanistan'da Bir Alışveriş, Bir Fiş Devri 

Christos TEAZIS 

EKİM 2010 


e-bülten 

Yunanistan'da 

Bir Alışveriş, Bir Fiş Devri 

Christos TEAZIS 

Kadraj açıldığında anne, iki içlerindeki altın dişe bakıp 

çocuk ve büyük anneden s in sice sırıtıyor. Büyükanneyoluşan 

sevimli bir aile görü- se gelininin gardırobundan 

yoruz. Büyükanne sallanan askılı kırmızı mini elbisesini 

sandalyesine oturmuş örgü gizlice alıp odadan sıvışıyor. 

örmekte. Evin sevimli küçük Sonra yine o sevimli aile gökızı 

minik köpeğiyle oynar- rüntüsüne dönüyoruz. Ekken 

abisi de koltukta oyun- randan bir yazı geçiyor: “Biz 

cağıyla oynamakta. O sırada bir aileyiz, biz bir ülkeyiz. Birkapı 

açılıyor ve eve baba gi- birimizden çalmayalım”. Kadriyor. 

Eşi onu sevgiyle kucak- raj tekrar açılıyor: Büyükanlıyor, 

büyükanneyse eliyle sene, dişleri olmadığı için çorlam 

veriyor. Hemen deva- basını pipetle içiyor, baba 

mında evin annesi çocukla- hastasının sırtını bardakla 

rın odasına giriyor ve kum- dinliyor, anne evde sabahlıkbaranın 

içindeki bozuk para- la dolaşıyor, çocuksa kalem- et!” Bir zil sesi duyuluyor ve lübe çıkıyor karşımıza. 

ları ve bir kalem kutusunu le ri ni kâğıt bir külaha sokuş- çocuklar koşarak bir yöne gi- Küçük bir kız puzzle yapıyor, 

aşırıyor. Erkek çocuk babası- turmaya çalışıyor. Ve dış ses derken kadraj açılıyor ve tah- herkes de küçük bir parça genın 

çantasından steteskobu- alıyor sözü: “Birbirimizin ge- ta kulübe şeklinde bir okulun tiriyor. Çocuk tüm gelen parnu 

alıyor ve onu sapan şek- leceğini çalmayalım. Gele- önünde zil çalan öğretmeni çaları yerine koyuyor ve son 

linde kullanarak oyununa de- ceğimizi çalmayalım!” görüyoruz. Sonra bir hemşi- parça da tamamlandığında 

vam ediyor. Baba büyükan- Sonra ekranda tekrar bir yazı re bir hastanın nabzına bakı- bir Yunanistan haritası görünenin 

örgü sepetindeki pa- beliriyor: “Hiç kimsenin vergi yor, onu acile gönderiyor y oruz. Ve ekranda bir yazı 

raları aşırırken, sehpanın ö dem ediği bir geleceği dü- ama hastane binası olarak beliriyor: “Yunanistan’ın geüzerindeki 

takma dişleri alıp şün! Öyle bir geleceği hayal tahtadan derme çatma bir ku- leceği elimizde!” 

Önce alışveriş, sonra fiş 

Αγαπάς 

την Ελλάδα? 

Απόδειξη 

Sonra denizaltında yüzen de- recek misin?” 

vasa köpekbalıkların göste- Yunanistan Maliye Bakanlırildiği 

tülmesi gerekir… Zihniyet de- için zekice bir taktik de uyguğişimi 

kolay bir mesele ladı ve ikinci kampanyanın 

ekranda çeşitli metin- ğı, vatandaşların alış-veriş- 

değildir” demişti. 

slogan ve reklamı için Ekim 

ler akıyor: “Köpekbalıkları ve lerinde fiş istemeleri için ilk İşte Yunan ekonomisinin son 2009’da bir yarışma düzen- 

büyük köpekbalıkları karada olarak 1992’de bir kampanda 

vardır. Aramızda, yanı- ya başlatmıştı. Kampanyatülmesi 

dönemdeki malum durumu ledi. 24 Ekim 2010’a kadar 

bu fiş kampanyasının tekrar halk jürisi tarafından gerçekmızda 

dolaşıyorlar. Yemleri- nın ana teması Yunan “Αγαπάς την gündeme getirdi ve eski ba- leştirilecek oylamayla yarışkanın 

ni kapmak için aranıyorlar. Ελλάδα? Απόδειξη”. “ Yunan 

sözleri tekrar güncellik manın birincisi ilan edilecek. 

Onların dişlerine yem olmamak 

için her zaman fiş iste!” 

Bir adam süpermarkete giriyor. 

Alışveriş yapıyor ve ödeme 

yapmak için kasaya yöneliyor. 

Kasiyer soyguncu gi- 

istan’ı seviyor musun? İs- kazandı. Şimdi ikinci kez baş- Para ödüllü bu kampanyada 

patla!” idi. Yunanca’da latıl an f iş alma kampanya- 122 reklam film arasından 

“apodiksi ” kelimesi hem fiş sıyla, sosyal bilinci canlan- en beğenileni ve benimsehem 

de ispat anlamına gel- dırmak ve vergi kaçağını ön- neni kampanyanın ana rekmekte 

ve kampanya da bu lemeye yardımcı olma konu- lam filmi olarak dönecek. Bu 

sözcük oyunuyla başlatılmış- sunda kamuoyunun aktif des- yöntemle tüketicinin her 

bi giyinmiş, elinde silah ve 

tı. Dönemin Maliye Bakanı teğini almak hedefleniyor. alışverişinde fiş talep etmesimaskesi 

var. Ve ekranda şu 

Stefanos Manos, “bu vergi bi- Yunan Maliye Bakanlığı, ülke nin sağlanması ve böylece 

yazı beliriyor: “Sana fişi ver- 

lincinin halkın zihniyetine genelinde bu kampanyanın vergi gelirinin artması heyerleşmesi 

meyen aslında senden çalıyor 

demektir. Onlara izin ve- 

için uzun vadeli ses getirmesi ve halkın be- defleniyor. 

ve istikrarlı politikalar yürü- nimsemesinin sağlanması 


e-bülten 

İletişim 

Adres: Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM) 

Cemal Gürsel Caddesi, 06590 Cebeci, Ankara 

Telefon: 0 (312) 362 07 62 

Faks: 0 (312) 320 50 61 

Web: www.ataum.ankara.edu.tr/ebulten 

E-posta: ataum@education.ankara.edu.tr 

Editör: Erdem DENK 

Tasarım: Volkan KAYA 

* Yazılarınızla katkıda bulunmak için denk@politics.ankara.edu.tr adresine email atabilirsiniz. 

* ATAUM E-Bülten’de yer alan yazılar ve görüşler tamamen yazarlarına aittir. ATAUM'un resmi görüşü değildir. 

* Bu e-bülten içinde yer alan özel kullanım lisanslı tüm yazı ve görsellerin bütün hakları ATAUM`a aittir. 

* Bu e-bülten, kaynak gösterilerek kopyalanabilir, dağıtılabilir, basılabilir. 

Sahibi: ATAUM adına Çağrı ERHAN · Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: B. Erdem DENK · Yayının Türü: Süreli (Aylık) · Basım Yeri: Ankara 

Üniversitesi Basımevi, İncitaşı Sokak No:10 06510 Beşevler/ANKARA Tel: 0(312) 213 66 55 · Basım Tarihi:



Napoli'de II. Çöp Savaşları 


7 

Napoli’de II. Çöp Savaşları 

İtalya’nın en büyük üçüncü UNESCO Dünya Mirası liste- len cevap çoğunlukla “her tiri gibi gelse de, Napoli gerşehri 

olan Napoli, gelişme- sinde bulunan Napoli, kültü- yer çöp!” oluyor. Pek çok kişi- çekten de 16 yıldır çözememiş 

güney bölgesinin parla- rel, tarihi ve mimari olarak nin zihninde temiz, düzenli diği bir çöp sorununa sahip. 

yan yıldızı. Avrupa’nın en bü- da oldukça önemli, güzel ve vb. imajı olan “Avrupa Kendi halkını aşırı derecede 

yük limanlarından birisine ev görülesi bir şehir. Fakat son ülkeleri” düşünülerek, Na- rahatsız eden ve turistlerin 

sahipliği yapan şehir, ekono- yıllarda Napoli’yi görmüş poli “Avrupa gibi” olmamak- de dikkatini çeken bu sorun, 

mik açıdan güçlü bir yer ol- pek çok kişi, şehri “gitmeye la suçlanıyor. 

2008’den sonra ikinci kez kriduğu 

gibi, turistik açıdan da değmez” olarak niteliyor. Ne- İlk duyulduğunda her ne ka- ze neden olmuş durumda. 

cazip. Eski şehir merkezi d eni so rul duğunda ise veri- dar yersiz ve abartılı bir eleş- 

Birinci çöp ‘intifadası’ 

Napoli’deki çöp sorunu, ilk olayları iyice kızıştırmıştı. gençler tren seferlerini en- delerle dolup taşan bu çöpkez 

2008’de bir krize yol aç- Sokaklardan hatta işlek cad- gelledi, araçlara saldırdı. lüğün yeniden açılmasının 

mıştı. Sokakta tepeler oluş- delerden taşan çöpler ve çöp Polis olayları kontrol altına gündeme gelmesi halkı iyice 

turan çöpler, halkı sokağa toplama merkezlerinin do- alamayınca, hükümet devre- öfkelendirdi. Olaylar bastırıdökmüş, 

çöp toplayıcılara işi lup taşması üzerine Aralık ye girdi. Devlet ilk önce ka- lamayınca ordu devreye girbıraktırmıştı. 

Bir de Başbaka- 2007’de belediye işi bıraktı. patılan Pianura tesisini aç- di ve yaklaşık 100 bin ton çönın 

1996’da Pianura’da ka- Bunun üzerine sivil halk ve mayı ve biriken çöpleri bura- pün askerler aracılığıyla başpanan 

bir çöp arıtma tesisi- yöneticiler çatışmaya başla- ya götürmeyi çözüm olarak ka bir yere nakledilmesi önnidevreye 

sokmak istemesi dı. Halk sokaklara döküldü, düşündüyse de, zehirli mad- görüldü. 

Terzigno’da tesis, ikinci kriz 


Napoli’deki ikinci çöp krizi engellendi. Olaylarda 7 kişi açmış durumda. 

Campania bölgesinde bazı 

bu ay patlak verdi. Sokaklar- yaralandı, pek çok eylemci Campania bölgesinde 12 ta- okullar çöpler nedeniyle eğida 

dolup taşan çöpler hala göz altına alındı ve ayrıca hü- ne çöp toplama alanı bulu- time devam edemiyor. Şimbüyük 

bir sorun teşkil eder- kümet çöp tesislerinin ko- nuyor, fakat bu sayı çöplerin diye kadar çöp sorununa 

ken ve halk sağlığı açısından runması için silahlı kuvvet toplanıp imha edilmesi için 2 milyar Euro harcamasına 

tehdit oluştururken, Terzigno tahsis etti. 

yeterli değil. Bu çöplük alan- rağmen devlet de bir ilerlekasabasında 

yeni bir çöp Na poli ’nin başkent olduğu larına İtalya'nın her bölge- me kaydedebilmiş durumda 

arıtma tesisinin kurulacağı- Campania bölgesinde çöp ol- sinden nakledilen ev ve sa- değil. 

nın söylenmesi, yeni çöp dağ- dukça büyük bir sorun. Bun- nayi atıkları yığılıyor. Mafya Kısacası, yerel yönetim yanları 

oluşturacağı gerekçesiy- da yerel yönetimin yanlış po- da ileri teknoloji yakma tek- lış politikalar izliyor, hüküle 

halkı ayağı kaldırdı. Ayrıca litikaları kadar çöp işine maf- niklerin girişine izin verme- met halk sağlığını yeteri kayeni 

açılacak tesisle 400 işçi- yanın bulaşması ve çöpün ay- diği ve çöp konulacak yer dar göz önünde bulundurnin 

görevine son verileceği- nı zamanda para anlamına kalmadığı için çöplerin bir muyor, mafya içinse çöp denin 

söylenmesi de olayları gelmesi de etken. Napo- kısmı açık havada yakılıyor, mek para demek. Sorun her 

iyice kızıştırdı. Göstericiler li’deki mafya örgütü Camor- bu işlem de zehir ürettiği ve ne kadar farklı aktörlerle bir 

çöp kamyonlarını engelle- ra, çöp işini büyük bir gelir yangınlara sebep olduğu için keşmekeşe dönüşmüş olsa 

meye çalıştı, polislere taş ve kaynağına dönüştürmüş du- halk sağlığını tehdit ediyor. da, halk da aslında bu dusopalarla 

saldırdı, çöpleri so- rumda. Kentte çöp arıtma Ni te kim doktorlar da Napoli rum karşısında sessiz kalmıkaklara 

saçtı. Bunların yanı sı- amaçlı ve yüksek teknoloji kentindeki kanser hastası sa- yor. 16 yıllık bu utanç verici 

ra Terzigno-Boscoreale ka- ürünü fırınlar inşa edilmesi yısının ulusal ortalamanın soruna kesin çözüm her ne 

rayolunda bir otobüs ateşe yönündeki tüm çabaları en- çok üzerinde olduğunu belir- kadar bulunamamış olsa da, 

verildi, polis merkezinin g el leyen Camorra, Napoli tiyor. 

devleti ciddi çözüm arayışına 

önüne çöpler yığılarak polis kentinin sadece çöplük alan- Evet, Napoli’de tonlarca çöp itecek başkaca bir mekanizaraçlarının 

buradan çıkması larına mahkûm olmasına yol sokaklarda duruyor. Öyle ki, ma da ufukta görülmüyor.

Hollanda: Beklenen Koalisyon Kuruldu 

8 Aydan DOĞAN 

EKİM 2010 


e-bülten 


Aydan DOĞAN 

Hollanda’da uzun, değişken Partisi ikinci olsa da, bu se- üçüncü parti olmuş, bir ön- sek bütçe açığıyla bir an önyapılı 

koalisyon kurma süreci çimlerde anti-İslam tavrıyla ceki seçimlerden birinci çı- ce savaşmak için aceleci davyaklaşık 

4 ay sonunda niha- bilinen Geert Wilders’ın par- kan Hıristiyan Demokrat Par- ranıp koalisyonu 1 Temyet 

başarıya ulaştı. 9 Hazi- tisi PVV ve sağ kanat liberal- ti (CDA) ise koltuk sayısının muz’dan önce kurma çabaran’da 

yapılan seçimler sağ lerin partisi VVD büyük başa- yarısını kaybederek dördün- sına girse de, yapılan başarıpartilerin 

başarısıyla sonuç- rı kazanmıştı. Seçimlerin so- cü sıraya düşmüştü. VVD li- sız görüşmeler bu süreci 

lanmıştı. Her ne kadar İşçi nucunda VVD birinci, PVV de deri Mark Rutte, ülkenin yük- uzatmıştı. 

Seçim sonrası süreç 

Hollanda’da seçimler yapıl- VVD, İşçi Partisi PvDA ile oluşt urulabilecek bir diğer yon kurma fikri tekrar ön pladıktan 

sonra süreç şu şekilde azınlık partileri olan Liberal koalisyon seçeneği PvDA- na çıktı. Tabii, bu seçenek tekişliyor: 

Öncelikle Kraliçe ko- Demokrat Parti (D66) ve yeşil CDA-VVD ittifakı olabilirdi. rar masaya yatırılınca yeni 

alisyon seçeneklerini parti- sol partiden (GroenLinks) An ca k PvDA lideri Job bir arabulucu atanması günlerle 

görüşmek ve nabız yok- oluşan bir koalisyon seçene- Cohen’in seçimin kaybeden deme geldi; bu sefer uzlaşlamak 

amacıyla birini atıyor ği üzerinde durdu. Bu koalis- tarafları olan kendi partisi ve ma arayacak kişi CDA üyesi, 

ve bu kişi Kraliçe’ye geri bil- yon seçeneğine “purple CDA’nın koalisyon kurma- eski başbakan Ruud Ludirimde 

bulunuyor. Bu rapor plus” denmesi partilerin ması gerektiğine inandığını bers’in önerdiği VVD yöneparalelinde 

potansiyel bir ko- renklerinden kaynaklanıyor- açıklaması bu seçeneği de or- tim kurulu başkanı ve eski 

alisyon seçeneği oluşuyor ve du: “Mor/purple”, İşçi tadan kaldırdı. Zaten CDA Rotterdam belediye başkanı 

Kraliçe, Başbakan olacağı Partisi’nin kırmızısıyla Libe- da da ha ön ce Li be ral Ivo Opstelten olacaktı. CDA 

düşünülen kişiyi koalisyonu ral Parti’nin mavisini, “artı/ Parti’yle hükümet harcama- lideri Maxime Verhagen’in dikurmakla 

görevlendiriyor. plus” ise iki küçük merkez sol larının kısılması yönünde bir ğer iki parti uzlaşmadan gö- 

Nitekim Kraliçe’nin ilk aşa- parti olan D66 ve Groen adım atılmasının imkansız rüşmelere katılmayı reddetma 

için atadığı kişi, Leiden Links’i simgeliyordu. Ancak göründüğünü belirterek tav- mesiyle ilk aşamada sonuç 

Üniversitesi’nde hoca olan özellikle VVD ve PvDA ara- rını az çok göstermişti. alınamadı. Ama Verhagen’in 

VVD senatörü Rosenthal’a sında ekonomik krizle başa Rosenthal, 2 haftalık uzlaş- üzerinde koalisyon görüşverildi. 

Ülkenin ekonomik du- çıkma konusunda yaşanan ma arayışı sonunda elindeki melerine katılması yönünde 

rumu göz önüne alınarak gö rüş ayrılıkları uzlaşma sağ- seçenekler tüketince, kendi- baskı yaratıldı. Bu siyasi basaceleci 

olması talep edilen lanamamasına yol açtı. Do- siyle beraber çalışacak bir kı iş e yaradı ve 3 parti arası 

Rosenthal da bu doğrultuda layısıyla bu koalisyon kurma arabulucu daha atamasını görüşmeler başladı. Ancak 

hemen VVD, PVV ve CDA ça b ası da başarıya ulaşama- Kraliçe’den talep etti ve İşçi bu sefer üzerinde uzlaşma 

arasında bir ittifak arayışına mış oldu. 

Partili Jacques Wallage bu aranılan koalisyon CDA ve 

girişti. Zira bu seçimin asıl ka- Bu durumda seçenekler Ro- göreve “Purple Plus” koalis- VVD’nin oluşturacağı bir 

zanan partileri VVD ve PVV senthal için gittikçe azalıyor- yon tipinde tekrar ittifak ku- azınlık hükümetinin PVV taidi. 

Wilders’ın partisi VVD’ du. Zira PvDA, en başından rulmaya çalışılması düşünü- rafından parlamentoda desnin 

uç talepleri uzlaşmayı zor- beri PVV ile aynı koalisyonda lerek atandı. Bu koalisyon teklemesiyle oluşturulacak 

laştırsa da, VVD temelde uz- yer almayacağını dile getiri- için yapılan görüşmeler par- bir azınlık hükümetiydi. Yani 

laşma yanlısı bir çizgi izle- yordu. D66 da Müslüman ül- tilerin pek çok taviz vermesi ilkinden farklı bir durum söz 

mişti. CDA’nın türban vergi- kelerden göçün yasaklan- sonucunda kritik bir aşama- konusuydu. Opstelten için 

si, etnik kayıt gibi kilit konu- masını ve türban takanlara ya kadar gelse de, diğer par- bu süreçte asıl zorluk PVV’ 

larda uzlaşmaya varmadan ek vergi uygulanması gerek- tilerin hükümet harcamala- nin meclis desteğini garanti 

VVD ve PVV ile yürütülen ko- tiğini savunan PVV ile rının VVD’nin talep ettiği ka- altına almak oldu. 

alisyon görüşmelerine katıl- “büyük bir insan grubuna ay- dar düşürülmemesi gerekti- CDA lideri Verhagen, PVV ile 

mayı reddetmesi ve PVV’nin rımcılık uyguladığı” gerekçe- ğine inanması ve vergiler ko- aynı masaya oturduğu için 

de CDA olmadan görüşme- siyle “asla aynı koalisyonda nusunda da anlaşılamaması özellikle kıdemli CDA üyeleri 

lere devam etmenin anlam- yer almayacağı”nı bu süreç- üzerine başarıya ulaşamadı. tarafından topa tutulsa da, 

sızlığını vurgulayıp görüş- te açıkladı. D66 zaten seçim- Dolayısıyla ikinci deneme de savunmasını bir çoğunluk hümelere 

böyle sürdürmeyece- lerden önce Wilders’ın parti- ekonomi politikalarında uz- kümeti yerine azınlık hüküğini 

açıklamasıyla ilk raunt siyle yapılacak bir koalisyo- laşılamaması nedeniyle rafa metini kabul etmesiyle yapsona 

erdi. nun uluslararası izolasyona kalkmış oldu. mış oldu. Yine de lider ulus- 

Rosenthal, ikinci seçenek y ol a ça cağına inandıklarını Bu ortamda VVD, CDA ve lararası siyasilerden de tepki 

olarak, “purple plus” denilen belirtmişti. Bu durumda P VV’den oluşan bir koalis- almaktan kurtulamadı. Al-




Aydan DOĞAN 

manya Hıristiyan Demokrat kı göçmenlik yasaları getir- dığı gerekçesiyle süreçten çe- olurken, VVD emeklilik yaşı- 

Parti lideri Euregio, Verha- mek koşuluyla karara razı ol- kileceğini açıklamasıyla ya- nın 67 olması gerektiği kogen’e 

açık bir mektup gön- du. Bu süreçte CDA’lı siyasi- şanılan bu sıkıntılı dönem so- nusunda ısrarcıydı. Buna bir 

dererek Wilders’la bir azınlık lerin PVV ile koalisyon konu- nuçlandı. 

de CDA ile PVV arasında en 

hükümeti kurmak için çaba sunda isteksizliği sürece göl- Kraliçe Beatrix durumu çöz- başından beri var olan göçharcamalarını 

şaşırtıcı ve an- ge düşürmeye devam etti. mesi amacıyla geçici bir uz- menlik yasalarına ilişkin fikir 

laşılmaz bulduklarını yazdı. Wilders’ın göçmenlik ve en- man atadı. Partilerle yapılan ayrılığı eklenince, görüşme- 

VVD ile CDA, yürüttükleri ko- tegrasyon konusunda daha görüşmeler sonucunda koa- ler bir kez daha uzadı. Her şealisyon 

görüşmelerinde, ya- zorlayıcı taleplerde bulun- lisyon görüşmeleri tekrar baş- ye rağmen 5 Ağustos’ta başpılması 

gereken hükümet ta- ması süreci tıkanma noktası- ladı, ama görüşmeleri yürü- layan görüşmeler Ekim’e gesarrufunun 

kaynakları konu- na getirdi. CDA lideri Verha- ten Opstelten için görüşme- lindiğinde başarıyla sonuçsunda 

kolayca anlaştı. PVV li- gen sorunu partisinin parla- ler bundan sonra da kolay lanmıştı. 

deri Wilders ise, aslında ya- mento üyeleriyle tek tek gö- geçmedi. Örneğin, CDA ve 

pılacak tasarruf miktarını rüşerek halletse de, PVV’nin PVV emeklilik yaşının 65’ten 

çok yüksek bulsa da, daha sı- CDA’ya artık güveni kalma- 66’ya çıkarılmasına razı 

Koalisyon anlaşması 

Yeni hükümetin sloganı, rin sınırı. Anlaşma, burka ya- leri ödeyecek ve tehlikeli sa- sıntılar gibi tartışmalı konu- 

“özgürlük ve sorumluluk”. s ağını ve göçün azaltılması yılan ülkelerden yapılan sı- lar da anlaşmada yerini aldı. 

Mark Rutte, yapılan anlaş- yönünde kısıtlamalar getiril- ğınma talepleri otomatik Ayr ıca y eni sağ kanat koalismanın 

amacının çalışkan mesini içeriyor. Yeni koalis- olarak reddedilebilecek. Bun- yon bir önceki hükümetin 

Hollanda insanını yeniden or- yon ayrıca sadece göçmenlik lara ek olarak polislerin ve d üşmesine yol açan Afganistaya 

çıkarmak olduğunu vur- ve entegrasyonla ilgilenecek adalet bakanlığı çalışanları- tan’a gönderilecek askerler 

guluyor. 

yeni bir bakanlık atamayı da nın türban takması da ya- konusunda da uzlaştı ve ye- 

Koalisyon anlaşmasının en planlıyor. Artık entegrasyon saklanacak. 

niden asker gönderilmesi kaheyecanla 

beklenen kısmı, sınavları daha zor olacak, Bu konunun dışında emekli- rarı alındı. Teklifin bir an öntabii 

ki göçmenler konusun- göç men ler en teg ras yon lik yaşının 65’ten 66’ya çıka- ce parlamentoya sunulması 

da yapılacak düzenlemele- kurslarının ücretlerini kendi- rılması, bütçede yapılacak kı- bekleniyor. 

9 

Peki tepkiler? 

Bu koalisyona rıza göster- tisi Lideri Cohen ise, kurulan Green Peace örgütü de 3 par- lemeye çalıştıklarını mı dümeyen 

iki CDA’lı milletvekili koalisyonun en kötü seçenek ti liderinin havayı kirletecek şünmeliyim!” Eski bir feminedeniyle 

hükümet kurma olduğu görüşünde. Cohen’e nükleer enerji merkezlerine nist dergi editörü ise durumu 

çalışmaları birkaç gün gecik- göre, Wilders’ın çok az so- kapı açtığını ve artık Hollan- “ortaçağa dönüş” olarak nise 

de, Verhagen’in gösterdi- rumluluğu olmasına karşın da’da daha düşük çevresel telendiriyor. Öyle ki, koalisği 

çabalar sonucunda onla- çok fazla gücü var. Burka ve hedefler konulacağının orta- yon ortağı CDA üyeleri bile 

rın da onayı alınmış durum- polislerin türban takmasına da olduğunu açıkladı. Nite- durumdan memnun olmada 

getirilen yasağı “politik kim D66 lideri de koalisyon yanlar arasına katılmış du- 

Hollanda’nın yeni Başbaka- semboller” olarak adlandı- anlaşmasında göçmenlik ko- rumda ve Verhagen’i yetenı, 

beklendiği üzere VVD li- ran Cohen, bu tip yasaklar nusunun 7 sayfa tutmasına rince etkili olamamakla bir 

deri Rutte. Koalisyon ortağı getirilerek bir problem var- karşılık çevre konusuna sa- kez daha suçluyorlar. 

CDA’nın lideri Verhagen ise mış izlenimi yaratıldığını, dece 17 satır ayrılmasına dik- Tüm bunlar oladursun, Wil- 

Başbakan Yardımcısı oldu ve kendisinin daha önce hiç tür- kat çekmişti. 

ders da kabine kurulur kubakanlıklar 

da iki parti ara- banlı bir polis görmediğini Yapılan anketlere göre, nü- rulmaz sert söylemlerine başsında 

paylaştırıldı. Hollan- vurguladı. 

fusun yüzde 50’si kurulan ka- ladı. Batılı olmayan göçmenda’nın 

1918’de beri ilk kez Siyasiler dışında sivil toplum bineyle ilgili olumlu düşün- lerin sayısında gözle görülür 

“Liberal” bir başbakanı ol- örgütlerinden de tepkiler celere sahip. Ancak kabine- bir azalma yakalanmazsa bumuş 

oldu; ayrıca bu kabine var. “Azınlık Hakları Organi- de sadece 3 kadının yer al- nun PVV için dolayısıyla ka- 

İkinci Dünya Savaşı’ndan be- zasyonu” ve Türk Çalışanları ması tepki çekiyor. Almere bine için de problem olacari 

kurulan ilk azınlık hükü- Birliği (TAN), koalisyonun Belediye Başkanı Annemaria ğını söyledi bile. Dolayısıyla 

meti olması yönüyle de dik- farklı nüfus grupları arasın- Jorritsm, nüfusun yarısının Hollanda’nın bundan sonra 

kat çekici. 

da tansiyonu yükselteceğini kadın olmasının kabinede nasıl bir çizgide ilerleyeceği 

YeşilSol parti lideri Halsema, söyledi. Irkçılık karşıtı örgüt yansıtılması gerektiğini söy- büyük merak konusu. Zira 

çıkan sonucu tam bir Wilders “Nederlands Bekent Kleur” ledi. Avrupa Komisyonu üye- Hollanda’da yaşanılacak dekabinesi 

olarak nitelendirdi. (Hollanda Renklerini Kabul si ve eski VVD üyesi Neelie ğişikliklerin sınırını bir süre 

D66 lideri Pechtold da para- Ediyor) ise VVD ve CDA’yı Kroes de hayal kırıklığına uğ- daha Wilders’ın kabine üzelel 

eleştiriler getirdi ve Wil- Wilders’ın anti-İslam kam- radığını dile getirenlerden: rinde yaratacağı etki belirleders 

etkisinin çok bariz ol- panyasını uygulamasına yar- “Ülkede yeterli donanıma sa- yecek gibi görünüyor. 

masına dikkat çekti. İşçi Par- dım etmekle suçladı. Ayrıca, hip kadın olmadığını mı söy-

10 EKİM 2010 

Kamu İşleri! 

Zahide Tuğba ŞENTERZİ 

Kamu İşleri! 

Çek Hükümet Ortağı Güvenlik Şirketi Çıkınca… 

Zahide Tuğba ŞENTERZİ 

Çek Cumhuriyeti’nde yapı- “medya”, diğer tarafındaysa manda Çek Cumhuriyeti sı- tığını açıkladı. Öte yandan, 

lan son seçimlerde sandık- kendisine iftira atıldığını id- nırlarında faaliyet gösteren Kamu İşleri Partisi’nin seçim 

tan “taze kan” olarak çıkan dia eden ve iddiaları zikre- üçüncü en büyük şirket de. Si- kampanyasını yürütmesinin 

Kamu İşleri Partisi (Veci den herkese dava açan ABL yasete atılmadan önce şirke- yanı sıra partinin ana spon- 

Verejné-VV), ortalığa saçılan var. Ve tabii bir de tüm suçla- tin genel müdürlüğünü ya- soru olarak da Vít Bárta göskandallara 

bakılırsa siyase- maları reddeden Ulaştırma pan Bárta, Şubat’ta göre- rülüyor. Seçimlerden sonra 

te o kadar da tazelik katma- Bakanı. Bakan Vít Bárta, as- vinden ayrıldı ve parti üyesi parti başkanı eski gazetecimış. 

Önce özel şirket ABL’nin lında birbirine geçmiş olay- olmamasına rağmen Kamu yazar Radek John’un İçişleri 

patronu bakan, sonra da şir- lar silsilesinin başkahrama- İşleri Partisi listesinden aday Baka-nlığı’na getirilmesine 

ket çalışanları müsteşar ya- nı. 1992’de üniversitede öğ- gösterildi. Mayıs’taki seçim- karşı çıkanlar tarafından dikpıldı; 

o da yetmedi şirketin as- renciyken kurduğu ABL şir- lerden sonra da “partisi”ne kat çekilen ABL-Kamu İşleri 

lında partinin ana sponsoru keti, geçtiğimiz sene içerisin- üye oldu. Temmuz başında Partisi ilişkisine rağmen Raolduğu 

ve kamu ihalelerine de ülkenin en büyük güven- da ABL şirketinin yüzde 50 dek John İçişleri Bakanı, Vít 

girmekle kalmayarak ihale- lik şirketi oldu. İngiltere, hissesini siyasette olması ne- Bárta da Ulaştırma Bakanı ollerin 

çoğunu kazandığı orta- Slovakya ve Türkiye’de de şu- deniyle şirket müdürü karde- du. 

ya çıkarıldı. Ama belki de en beleri olan şirket, aynı za- şi Matej Bárta ve eşine satçarpıcı 

olanı, bu "ismiyle müsemma" 

partiyle ilişkisi olan 

şirketin niteliği. Zira özel güvenlik 

şirketi ABL’nin zamanında 

siyasi amaçlı “detektiflik” 

yaptığı ortaya çıkmış durumda. 

Kim izletti? Bilinmiyor… 

Amaç? Siyaseten kullanılabilir 

kozlar elde etmek. 

Çek kamuoyunun aylardır 

tam bir arkası yarın tadında. 

izlediği ABL-Kamu İşleri ilişkisine 

dair skandallar birer birer 

ortaya çıkıyor. Şirketin 

"devlet"e doğrudan nüfuzu 

ve izlediği yöntemler kafa karıştırıcı 

nitelikte. Hikâyenin 

bir tarafında kontrol mekanizması 

olarak çalışan 

Tepkiler 

Ana muhalefet lideri Bohus- şarı olarak işe aldı. 

kamu ihaleleri ve kamu kay- Ekim başında istifa etmeye 

lav Sobotka, özel sektör tem- ABL, ana muhalefet partisi naklarına giden yolu kendi- hazırlandığını kamuoyuna 

silcilerinin devlet kadroların- başkanının sözlerini karala- lerine açmaya çalışıyor açıkladı. Sosyal Demokratlada, 

özellikle de ulaştırma, ma kampanyası olarak nite- olabilir.” Sobotka, başbakan rın dikkatleri çektiği bir diğer 

eğitim ve içişlerinde makam lese ve özür beklese de, So- Necas’ın yolsuzlukla müca- konuysa, güvenlik şirketlesahibi 

yapılmasına dikkat çe- botka yaptığı yazılı basın del e ko nusunda ne kadar cid- riyle ilgili hazırlanan kanun 

kerek bu durumdan duydu- açıklamasında özür dilemeyi di olduğunu kanıtlaması için tasarısının ABL şirketiyle 

ğu endişeyi dile getiriyor. düşünmediğini net bir şekil- Hajn, Sýkora ve İçişleri güçlü bağları olan İçişleri 

Sobotka’nın Vít Bárta hari- de ifade etti: “Kamu yararı ve Bakanı Ra dek John’un Bakanlığı’nda kaleme alıncinde 

kastettiği isimlerden özel sektör menfaatlerinin müsteşarı Michal Moroz’un ması. Sosyal Demokrat Jabir 

tanesi de Martin Sýkora: bütünleşmesiyle ilgili ciddi görevlerinden alınmalarını roslav Tejce göre bu kanu- 

Eski ABL çalışanı, şimdi ise bir risk altında olduğumuzu sağlaması gerektiğini belirt- nun mevcut şartlarda Savun- 

Ulaştırma Bakanlığı müste- düşünüyoruz. Sonuç itibariy- ti. Sobotka’nın zikretmediği, ma Bakanlığı tarafından 

şarı. Aynı şekilde Kamu le, bazı özel şirketler kendi ancak ABL yönetim kurulun- hazırlanması daha uygun 

İşleri’nden Eğitim Bakanı temsi lcil erini siyasi partiler da n İçişleri Bakanlığı müste- olurdu. 

olan Josef Dobeš de eski ABL aracılığıyla bakanlıklarda ş arlığ ına terfi alan bir diğer 

çalışanı Kryštof Hajn’ı müste- önemli pozisyonlara getirip isim Miroslav Zahálka ise 

Organize işler 


e-bülten 

Ancak sorun yalnızca özel şir- ğini düşünüyor. Komünist dö- ícek de izlenenler listesinde. kinmediklerini belirtiyor. 

ket ABL temsilcilerinin kamu- nemin devlet güvenlik birimi Sonuç? Vít Bárta suçlamaları ABL, Çek Sosyal Demokrasi 

ya sızması değil. MfDnes ga- StB’yi aratmayan yöntemler- reddediyor. Kamu İşleri Partisi Genel Başkanı’na da 

zetesinin yayımladığı belgele elde edildiği anlaşılan bir- Partisi’ne sponsorluk yapıldı- özür dilemediği ve sözlerini 

lere göre, şirket 2006’da çok gizli kamera görüntüsü ğını da, kendisinin ABL şirke- geri almadığı taktirde dava 

Prag 11 bölgesinin o dönem- bulunmakta. Ayrıca, Šofro- tiyle bir bağlantısı kaldığını açılacağını bildiren bir açık 

ki Belediye Başkanı olan vá’nın özel yaşamıyla ilgili çe- da, 2006 yılında yapılan izle- mektup yayınlamış durum- 

ODS Partisi Genel Sekreteri şitli bilgi ve belge de düzen- meyi de… ABL, MfDnes ga- da. Ret cevabı da aldılar as- 

Marta Šofrová’yı da izlemiş. lenmiş. Üstelik, izlenen yal- zetesi yayıncısı Mafra şirketi- lında. 

ABL'nin bu işi kimin için yap- nızca Šofrová da olmamış. ne de 35 milyon Çek Kronu Bir müsteşar istifa etmeye hatığı 

belli değil. Šofrová, o dö- 2006‘da Prag 11 bölgesinde (1.5 milyon Euro) tutarında zırlanıyor, ABL şirketi “deteknemde 

ODS’in bir kanadının çalışan, önceleri Çek Sosyal tazminat davası da açtı. Ga- tiflik” bürosunu kapatıyor. 

büyük baskısı altında oldu- Demokrasi Partisi şimdi ise zetenin genel yayın yönet- İzlemeler yargıya taşındı. 

ğunu ve görevden ayrılması i- TOP 09 üyesi olan İvan meniyse sundukları belgele- Ve… Çekler daha nelerin orçin 

parti üyelerinden birisi- Škoda ve ODS`den TOP rin tam ve gerçek olduğunu taya çıkabileceğini merak 

nin böyle bir şey yapabilece- 09`a geçiş yapan Jan Vaš- savunuyor ve davadan çe- ederek davayı izliyor.



Letonya Sandığından 'Birlik' Çıktı 

Ahmet ERDOĞAN 

11 

Letonya Sandığından ‘Birlik’ Çıktı 

Ahmet ERDOĞAN 

Ekim’in ilk haftasında Leton- güçlü rakipleri olan Sask- kazanan Letonya, parla- su olmadığı sürece, her 4 yılyalılar 

genel seçimler için anas Centrs (Uyum Merkezi), menter demokrasi anlayışını da bir yapılmakta. Ayrıca 

sandık başına gitti. Yaklaşık üçüncü de yaklaşık yüzde benimsedi. Ancak 1993’de Cumhurbaşkanı da Saeima 

2.3 milyon nüfusa sahip ül- 19.5 oyla Zalo un Zemnieku yapılan yeni dönemin ilk ge- içerisinde yapılan ayrı bir sekede 

2 Ekim’de gerçekleştiri- Sa vi e niba (Y eşi ller ve nel seçimlerin çok da verimli çim sonucu seçilmekte. Hülen 

seçimlerde 1.5 milyon Çiftçiler Birliği) oldu. Yedinst- olmadığı yaygın kanı. Zira kümet kurma görevi de Cumseçmen 

oy kullandı. İktidar- va, parlamentoda (Saeima) Rus askerlerinin Letonya’dan hurbaşkanı tarafından Saeidaki 

Valdis Dombrovskis li- bulunan 100 sandalyeden tümüyle çekilişi 1994’ü ma ’daki parti ya da partilere 

derliğinde üç partiden 33’üne sahip olurken, Rus buldu. 

verilmekte. 1991’de kazanıoluşan 

Yedinstva (Birlik Blo- yanlısı Saskanas Centrs ise Tek meclisli ve tek aşamalı se- lan bağımsızlık sonrası uyğu) 

aldığı yaklaşık yüzde 29 sandalye kazandı. çim sistemini benimseyen gulanan bu sistem, İkinci 

31.22 oyla birinci olurken, i- 1991’de Sovyetler Birliği’nin Letonya’da seçimler, olağa- Dünya Savaşı öncesinde de 

kinci yüzde 26.04 ile en dağılmasıyla bağımsızlığını nüstü bir durumun söz konu- geçerliydi. 

Dış takip 

Letonya’daki seçimler ülke dı- Yakalanması zor görünen bu se tümünü toplam nüfusun Öte yandan, seçimin iki şaşından 

da sıkı bir şekilde ta- rakamlarla büyümeyi sürdü- yüzde 28’ini oluşturan Rus- şırtıcı sonucu daha oldu. Aşıkip 

edilmekte. Özellikle r en Le to nya ekonomisi, lardan almakta olan Uyum rı milliyetçi olarak bilinen Vi- 

Uluslararası Para Fonu (IMF) 2007’den başlayarak krizin Merkezi, böyle bir hedefleri- su Latvijai (Her Şey Letonya 

ile Letonya arasındaki eko- de etkisiyle 2008-2009 ara- nin olmadığını belirtmekle İçin) partisi meclise girerken 

no mik kri zin baş la dı ğı sında yaklaşık olarak yüzde birlikte, Afganistan’daki Le- Rusya Federasyonu’yla işbir- 

2008’de imzalanan stand- 25 daraldı ve işsizlik zirveye tonyalı askerleri geri çekme liği yapılmasını ve beraber 

by anlaşmasının seçim so- ulaştı. 2007’de yüzde 5.4 se- isteklerinin olduğunu da dile hareket edilmesini savunan 

nuçlarından ne yönde etkile- viyelerinde bulunan işsizlik getirmiş durumda. 

Za Prava Çeloveka (İnsan 

neceği kaygısını taşıyan IMF oranları günümüzde yüzde Yedinstva lideri Başbakan Hakları İçin) partisiyse meclis 

yetkilileri, seçimi yakından ta- 22.5 seviyelerine ulaştı. Eko- Dombrovskis, çıkan sonuçla- dışında kaldı. Belirttiğimiz bu 

kip etti. Zaten mevcut parti- nomide yaşanan bu büyük sı- rı ülke halkının partisinin uy- iki husus, uzmanların Avrulerin 

seçim propagandaları- kıntıların, seçimlerde ister is- guladığı ekonomik progra- pa’da aşırı milliyetçiliğin yüknın 

büyük bir kısmını da eko- temez halkı ekonomik prog- ma ve istikrara oy verildiği selişe geçtiği yönündeki tesnomi 

programları oluşturu- ramlar üzerinden karar ver- şeklinde yorumluyor: “Bu so- pitlerini doğrular nitelikte. 

yordu. 2000’lerde sürekli bü- meye ittiği düşünülmekte. nuçlar, bize mevcut politika- Seçim sonuçlarının doğrulayümeye 

başlayan Letonya Seçimlerden zaferle çıkan larımızı sürdürmemiz yolun- dığı bir başka tespitse, muekonomisinin 

büyüme hızı Yedinstva Bloğu, ekonomik da bir çağrı içeriyor. Tabii ki, halefet tarafından sürekli dioranlarının 

Avrupa’da ilk sı- programını genel olarak IMF mecliste yer alan bütün par- le getirilen “değişim” slogaralarda 

yer aldığı belirtilir- ile yapılan antlaşmalar üze- tilerle görüşeceğiz. Uyum nının genel olarak Baltıklarken, 

2008 yılında patlak ve- rine inşa ediyor. Büyük ölçü- Merkezi’yle de uzlaşma nok- da aslında çok da fazla tarafren 

ekonomik krizin de de etnik Rusların destekledi- taları bulmaya çalışacağız.” tar bulamamış olması. Onun 

Avrupa’da en büyük darbe- ği ve merkez sol parti diye de Dombrovoskis’in muhalefet için ülkede temel gündem, 

lerden birini Letonya ekono- anılan Uyum Merkezi Parti- partisi Uyum Merkezi’yle uz- Dombrovskis liderliğindeki 

misine indirdiği bilinmekte. si’ninse ülkeyi AB ve NATO’ laşıp uzlaşamayacağını önü- Yedinstva’nın büyük bir re- 

Rakamlarla ifade edilecek dan uzaklaştıracağına ina- müzdeki günler gösterecek, sesyona giren ülkeyi bu krizolursa, 

2005’te yüzde 10.6 nılmakta. En büyük şehir ancak uzmanlar bu uzlaş- den kurtarma görevini önüolan 

Letonya’nın büyüme olan başkent Riga’da şehir manın gerçekleşme ihtimali- müzdeki süreçte ne derece 

hızı oranı 2006’daysa yüzde konseyini de elinde bulun- nin düşük olduğunun altını yerine getirebileceği. 

11.9 olarak gerçekleşti. duran ve oylarının neredey- çizmekte.

Dayton'ın Gölgesinde Bosna Seçimleri 

12 Emrecan ERDOĞAN 

EKİM 2010 


e-bülten 

Dayton'ın Gölgesinde 

Bosna Seçimleri 


Kasım 1995’te ABD’nin Ohio sistem olduğunu düşünmüş- nı denetlemek üzere cum- kanlığı Konseyi’nin üyeleri 

eyaletinde, dönemin Bosna- lerdi. Bu sistemle, Bosna Her- hurbaşkanını görevden al- tek tek ilgili etnik gruplarca 

Hersek Devlet Başkanı Aliya sek devleti yönetim açısın- mak dâhil çok geniş yetkiler- seçildi. İlginçtir ki, seçimlerin 

İzzetbegoviç, Sırbistan Dev- dan iki devletçiğe bölündü: le donatılan bir uluslararası sonuçları ülke içinde ve uluslet 

Başkanı Slobodan Milose- Hırvatların ve Müslümanla- “Yüksek Temsilcilik” kurumu lararası camiada aynı anda 

viç ve Hırvatistan Devlet Baş- rın oluşturduğu ve toprakla- oluşturulmuştu. Öte yandan hem olumlu hem de olumsuz 

kanı Franjo Tudjman savaşı rın yüzde 51’ne sahip olan yönetime “Üçlü Devlet Baş- yansımalar buldu. Ortak kabitiren 

ve yeni Bosna-Hersek Bosna-Hersek Federasyonu kanlığı Konseyi” aracılığıyla nı, bu seçimlerin diğerlerindevletini 

kuran ünlü Dayton ve Bosnalı Sırpların oluştur- tüm etnik unsurların katıl- den farklı olarak -olumlu ya 

Anlaşması’nı imzaladıkları duğu ve toprakların yüzde ması düşünülmüştü. İşte geç- da olumsuz manada- önemli 

zaman, getirilen sistemin gü- 49’una sahip olan Sırp Cum- tiğimiz ay ülkenin tüm bu kar- sonuçlar doğurabileceği konün 

koşullarında herkesin hu riyeti. Ayrıca Dayton maşık ve bölünmüş yapısı nu sun daydı. 

üzerinde uzlaşabileceği tek Anlaşması’nın uygulanması- içerisinde Üçlü Devlet Baş- 

Seçimle gelen değişim umudu 

Seçimlerden önce uzmanlar disiplinli olageldiler. Bu du- nin “akil” Müslüman lideri kes için ideal bir lider olmasa 

iki şey üzerinde uzlaşmıştı. rumda, yüksek katılım, bek- olan Alija Izetbegović’in oğlu da, kampanyasında savun- 

İlki, seçime katılımın düşük lenenden fazla sayıda “milli- olan Bakir Izetbegovic, uz- duğu tüm etnik unsurları uzolacağı 

yönündeydi; ikinci- yetçilik karşıtı”nın sandığa manlara göre kamplaşmala- laştırma politikası ona göz arsiyse 

sonuçların bize yeni bir gittiğini gösteriyor ki, bu çok- rın yaşandığı ülkede diğer et- dı edilemez bir başarı kazanşey 

sunmayacağıydı. Ancak etnili Bosna-Hersek açısında nik gruplarla işbirliği yapabi- dırmış durumda. Öte yanbugün 

durum biraz daha sevindirici bir gelişme olarak lecek tek isim. Izetbegovic, dan, 2009’da parti başkanlıfarklı 

gözüküyor. Seçime ka- görülüyor. 

sonuçların ardından yaptığı ğı yarışında Sulejman Tihić’e 

tılım yüzde 56 oranında ve Şaşırtıcı bulunan diğer bir so- açıklamada, barış, daha iyi kaybetmişti. Beklenmeyen sebu 

rakam dört yıl önceki se- nuçsa, hayal kırıklığı yarat- bir ekonomi ve işsizlik soru- çim sonuçlarının ardından 

çimlerden daha yüksek. Tah- masına rağmen tekrar seçil- nun ortadan kaldırılması, bu ikilinin uyumunun nasıl 

min etmesi zor olmayacağı mesi beklenen Müslüman li- Bosna’da istikrarın sağlan- olacağı da merak edilen bir 

gibi, etnik kaygılarla oy ve- deri Haris Silajdžić’in seçimi ması ve Bosnalılara daha iyi diğer konu. 

ren “milliyetçiler” oy verme Bakir Izetbegovic’a kaybet- bir gelecek için elinden gelekonusunda 

her zaman daha miş olması. İç savaş dönemi- ni yapacağını söyledi. Her-



Dayton'ın Gölgesinde Bosna Seçimleri 


13 

Bazı şeyler hiç değişmez (mi?) 

2006’daki son seçimlerden Konsey’e Sırp üye olarak ye- uzak kalabileceğinin bir gös- Önümüzdeki ay, Bosna’da saberi 

Sırp, Müslüman ve Hır- niden seçilmeyi başardı. An- tergesi olabilir. 

vaşın sona erişinin 15. yıl dövat 

liderler arasındaki söy- cak buradaki sürpriz Bosna’ Haris Silajdžić, dört yıl önceki nümü. Savaşın ardından ilk 

lem giderek sertleşti ve ülke- da işlevsel bir çözümden ya- seçim kampanyasında, sa- yıllarda ülke istikrarsızlık 

nin iki özerk bölgesi olan na olan Mladen Ivanić’in al- vaş döneminin armağanı için deydi. Ardından umut ve- 

Hırvat-Müslüman Federas- dığı yüksek oy oranı. Üstelik olan Hırvat-Müslüman Fe- rici gelişmeler ve reform süyonu’yla 

Sırp Cumhuriyeti araşt ırmacılar Bosna Sırp derasyonu ve Sırp Cumhuri- reci başladı ancak son dört 

arasındaki siyasi boşluk gi- Cumhuriyeti’nin gözetimi al- yeti düzenlemesini kaldıra- yıl içinde ülke yeniden umutderek 

arttı. Etnik bölünme tında yürütülen seçimlerde cağını vaat etmişti. Ancak bu suzluğa kapılmış durumda. 

karşısında duran Sosyal De- bazı usulsüzlüklerin de ola- söylemi bir başarısızlık ola- Silajdžić’in en mütevazı remokrat 

Parti’nin Üçlü Devlet bileceğini belirtiyor. Fakat ne- rak geri dönmekle kalmadı, form paketini bile gerçekleş- 

Başkanlığı Konseyi’ne Hırvat ticede ülkede etnik bölün- Sırp Cumhuriyeti lideri Milo- tiremediği ve Dodik’in Sırp 

aday olarak gösterdiği Zelj- meden yana olan Nebojsa rad Dodik’in de popülaritesi- Özerk Cumhuriyeti’nin ayrıko 

Komsic koltuğunu koru- Radmonovic’in tekrar seçil- ni arttırdı. Dodik ayrılma ta- calıkları için giderek sertleşmayı 

başardı ki, bu birçok mesi uzmanlara göre etnik leplerini artık açıkça dile ge- tiği 2006 yılından bu yana 

Müslüman’ın ona oy verdiği- anlaşmazlıkların ülkede hala tirir durumda. Örneğin geç- Bosna’da devlet mekaniznin 

bir göstergesi. Sırp milli- devam ettiğinin ve bunun ya- tiğimiz günlerde yaptığı açık- masının daha işler bir hale 

yetçilerinin lideri Milorad kın gelecekte ülkenin istik- lamada, 15 yıl içerisinde gelmesinin önündeki tüm yol- 

Dodik’in partisinin adayı rarsızlığının ve AB ve NATO Bosna-Hersek devletinin da- lar tıkanmış durumda. 

Nebojša Radmanović ise, gibi bölge oluşumlarından ğıl acağını iddia etti. 

AB ve Bosna seçimleri 

AB açısından konuya baktı- bugün de durumun değiş- vesinde değiştirilmek zorun- tum takınmalı. Dizdarevic’in 

ğımızda, AB’nin ülkeyle iliş- mediğini söyledi. Birleşmiş da. Ancak bu seçimler gös- en çarpıcı sözüyse, Yugoslavkilerde 

1992-95 savaşından Milletler gibi AB’nin de böl- terdi ki, ülkenin hareket y a’nın da ğı lmasının ardıngelen 

süreçten bu yana ta- gedeki çatışmaların çözü- alanlarına psikolojik ve siya- dan bölgede ortaya çıkan somamen 

etkisiz olduğu söyle- münde ve insani yardım ko- si bir duvar örülmüş durum- runların İkinci Dünya ve 

nebilir. Eski Yugoslav politi- nusunda yetersiz kaldığını da ve yeni hükümetin bu du- 1992-5 savaşlarından bile 

kacı Raif Dizdarević, geçtiği- belirten Dizdarevic, bu duru- varı aşabileceğiyse şüpheli. yoğun olduğu konusunda. 

miz günlerde verdiği bir rö- mun AB’nin tamamen etkisiz Dizdarevic’e göre, AB ve Ona göre, Bosna’da silahlar 

portajda, eski Yugoslavya bölge politikasına bir örnek ABD Bosna için “önce siz su stu ama nefret ve bölün- 

Cumhuriyeti döneminde Tito teşkil ettiği görüşünde. aranızda bir anlaşma sağla- melere dayanan savaş hala 

ve Milosevic’le birlikte çalış- Ona göre Dayton’un benim- yın, sonra biz bunu destekle- devam ediyor. 

tığını ve o gün Avrupa Toplu- settiği model, ülkenin yeni- riz” söylemini bırakmalı ve 

lukları’nın bölgedeki etkisiz den işlerlik kazanması için bir an önce istikrarın sağlanpolitikasını 

eleştirdiğini ve demokratik bir süreç çerçe- ması için yapıcı ve aktif bir tu-

Avrupa Ayaklandı: Grev Dalgası Büyüyor 

14 Esra AKGEMCİ 

EKİM 2010 


e-bülten 

Avrupa Ayaklandı: 

Grev Dalgası Büyüyor 

Esra AKGEMCİ 

Avrupa hükümetlerinin kü- 2010’dan itibaren Yunanis- lardan birisi Brüksel’de ger- mamakta kararlı, çünkü bu 

resel krizi aşmak ve bütçe ta n’da süren bir dizi genel ve çekleşti. Avrupa’nın dört bir reformları krizden çıkmak 

açıklarını kapatmak için baş- sektörel grev, bu dalganın ilk yanından gelen yürüyüşçü- için ödenmesi gereken bir bevurdukları 

“kemer sıkma” po- tetikleyicisi oldu. 

ler, Belçika’nın başkentinde del olarak gösteriyorlar. Öte 

litikaları olarak bilinen sos- Avrupa Sendikalar Konfede- yaşamı felç etti. 

yandan Avrupa halklarının 

yo-ekonomik reformlar, Av- rasyonu’nun (ETUC) çağrı- Grevlerin ardından yapılan hemen her kesiminden desrupa 

halklarını sokaklara sıyla, 29 Eylül’de İspanya, Yu- son kamuoyu yoklamaları, tek bulan ve uzun zamandır 

döktü. Yunanistan’da patlak nanistan, Portekiz ve İtal- Almanya’da Merkel’in, İtal- görülmedik bir kitlesellikle 

veren borç krizinin ardından ya’da bir günlük genel grev- ya’da Berlusconi’nin, İspan- hızla büyüyen grev dalgası, 

Avrupa genelinde uygulan- ler yapıldı; Ekim boyunca da ya’da Zapatero’nun ve Fran- bu bedelin ne kadar ağır olmaya 

başlayan sıkı mali poli- Avrupa genelinde eşgüdüm- sa’da Sarkozy’nin hızla des- duğunu bir kez daha gözler 

tikalar karşısında grev dal- lü, ulusal çapta eylemler de- tek kaybettiğini gösteriyor. önüne seriyor. 

gası giderek büyüyor. Şubat vam etti. En büyük protesto- Fakat liderler geri adım at- 

Yunanistan grev alanı 

AB ve IMF’nin 110 milyon 11 Eylül’de 20 bin kişinin ve gitti. 29 Ekim’de de ETUC’ toplu taşıma sektörleri büyük 

Euro’luk kurtarma paketi kar- Atina’da düzenlediği yürü- un çağrısıyla yapılan genel ölçüde sekteye uğradı. 

şılığında Nisan’da kamu har- yüşün ardından, hükümetin greve katılan telekomüni- Şubat’tan bu yana ülke çacamalarında 

büyük kesinti- nakliyat sektörünü özelleşti- kasyon şirketi, liman ve toplu pında devam eden genel 

ler yap ma ya zor la nan ren yasasını protesto eden taşıma araçları çalışanları- grev dalgası tüm Avrupa’ya 

Yunanistan’da sular durul- kamyon ve tanker sürücüleri nın grev ve iş bırakma ey- yayıldı. 

muyor. 

13 Eylül’de ülke çapında gre- lemleriyle ülkede iletişim ve 

Fransa’da lise öğrencileri de eylemde 

Fransa’da ekonomik reform emeklilik yaşını uzatmakla mesi gerekiyor. Ayrıca emek- nel grev yapıldı. 12 Ekim’ 

çerçevesinde üç yıl içinde yüz kalmıyor, emeklilik maaşı li lik yaşının yükseltilmesi, re- deki eylemlere ülkenin farklı 

milyar doların üzerinde ta- alabilmek için gerekli yaş sı- form paketinin sadece ilk bö lg elerinden toplam 3.5 

sarruf yapılması öngörülü- nırını da ileriye atıyor. Bu du- adımlarından birisi. Bir son- milyon kişi katıldı. Özellikle 

yor. Bu kapsamda yapılacak rumda 60 yaşında emeklili- raki adımda binlerce kamu gençlerin gösterilerde aktif 

yasa değişikliğiyle emeklilik ğe hak kazanan birinin ç alı şa nın i şine son verilmesi olarak yer alması, protestoyaşının 

60’dan 62’ye çıkarıl- emekli maaşının bağlanması de öngörülüyor. 

ların sadece emeklilikle ilgili 

ması planlanıyor. Tasarı, için 62 ya şına kadar bekle- Son iki ayda Fransa’da 6 ge- düzenlemeleri değil, genel



Avrupa Ayaklandı: Grev Dalgası Büyüyor 

Esra AKGEMCİ 

15 

olarak tüm ekonomik politi- pandı, petrol istasyonlarının seferlerinin yüzde 50’si iptal yon Euro arasında bir mebkaları 

hedef aldığını açıkça çoğunda benzin tükendi. edildi, tren seferlerinin de lağa mal oldu. Fransa’nın 

gösteriyor. Öyle ki, liselerde Seine-et-Marne bölgesinde yüzde 60’ı gerçekleştirile- 200 kent ve kasabasını kapboykot 

oranı yüzde 40’ı bul- benzinin karneye bağlan- medi. 

sayan protestolar, Sarkozy 

du, Paris bölgesinde 400’e ması, adeta İkinci Dünya Sa- 12 Ekim’den bu yana ülke ge- hükümetini sıkıştırmaya deyakın 

lisede blokaj eylemle- vaşı sırasındaki kıtlık dönem- nelinde yapılan gösterilerde vam ediyor. Son kamuoyu anriyle 

derslerin yapılması en- lerini anımsatır nitelikteydi. 2 bin 500’ün üzerinde kişi gö- ketlerine göre halkın yüzde 

gellendi. 

Grevin etkin bir şekilde ör- zaltına alındı. Maliye Bakanı 71’i grevcileri destekliyor; 

Petrol sektörlerindeki işçile- gütlendiği ulaşım sektörü- Lagarde’nin açıklamasına Sarkozy’ye halk desteğiyse 

rin kararlı eylemleriyle ülke- nün aksaması da hükümeti göre, protesto ve grevler ül- yüzde 30’lara düştü. 

deki 12 rafineri hizmete ka- büyük sıkıntıya soktu. Uçak keye günde 200 ila 400 mil- 

İspanya’da son sekiz yılın ilk genel grevi 

İspanya’da parlamentonun yük kentlerde ulaşım hizmet- Öte yandan, kemer sıkma po- Ne var ki, örneğin Econoonayından 

geçen emek pi- leri büyük ölçüde kesintiye litikaları ve iş reformu der- mist’e göre, Zapatero ne yayasası 

reformlarına karşı çı- uğradı. Barcelona’da pro- ken halk desteğini hızla yiti- parsa yapsın yolun sonuna 

kan işçiler, son 8 yılın ilk ge- testocular ve polis arasında ren Başbakan Zapatero, ge- gelmiş bulunuyor ve 2012 

nel grevini gerçekleştirdiler. çatışma çıktı. Ülkenin önde nel grevlerin de etkisiyle g enel seçimlerinde tekrar se- 

Grev günü yaklaşık 10 mil- ge len sen di ka la rın dan sürpriz bir kabine değişikliği- çilme ihtimali görünmüyor. 

yon kişi sokağa döküldü. UGT’ye göre, genel greve ka- ne gitti ve iktidara gelmesin- 

Özellikle Madrid, Barcelona, tılım yüzde 70’in üzerinde den bu yana en büyük kabi- 

Sevilla ve Valencia gibi bü- gerçekleşti. 

ne revizyonunu yapmış oldu. 

Portekiz de boğayı öldürdü 

Kemer sıkma politikaların- geç kaldığını belirtti. OECD guluyor. Diğer yandan 29 teriyor. Ayrıca, 24 Kasım’da 

dan kaçamayan ülkelerden raporu da Portekiz’in sürdü- Eylül’de desteklenen genel da bir günlük genel grev 

biri de Portekiz. Yunanistan rülebilir kalkınmayı yakala- grev ve Lizbon’da 50 bin, yapılacak. 

krizi patlak verdiğinde krizin masının ve rekabet gücünü Porto’da 20 bin kişinin katılyayılmasından 

korkan birçok artırmasının tek yolunun bu dığı gösteriler halkın bu poli- 

Avrupa ülkesi mali politika- politikalardan geçtiğini vur- tikalara cevabını açıkça göslarını 

sıkılaştırırken, Portekiz 

Başbakanı José Sócrates bu 

reformları ertelemişti. Fakat 

Eylül sonunda Brüksel’in baskılarıyla 

uygulamaya konan 

reform paketi, en az İspanya’nın 

mali reformları kadar 

ağır. Söz konusu paket, kamu 

hizmetlerinde yüzde 5’lik 

kesintiye gidilmesini ve katma 

değer vergisinin yüzde 

21’den yüzde 23’e çıkarılmasını 

kapsıyor. Economist, 

“İspanyollar boğayı arenada 

öldürdü, Portekizliler güreşten 

sonra serbest bıraktılar” 

yorumuyla İspanya’nın erken 

davranarak fırtınadan 

kurtulduğunu, Portekiz’inse

Tuna Nehri Zehir Saçarım Diyor! 

16 Emre ALPAY 

EKİM 2010 


e-bülten 

Tuna Nehri 

Zehir Saçarım Diyor! 

Emre ALPAY 

4 Ekim günü Macaristan’ın gözle herhangi bir temasın rıma açılması epey bir süre sızıntı hem çalışanlar hem de 

Ajka kentinde bir alüminyum körlük riski anlamına geldiği daha olası görünmüyor. işletmeci firma yetkilileri tafabrikasında 

zehirli atık mad- konusunda uyarılarda bu- Macaristan kamuoyu, olayın rafından biliniyordu ancak 

delerinin biriktirildiği depo- lundu. Ancak hemen belirt- şokunun atlatılmasından konuyla ilgili herhangi bir 

nun setleri çökünce, bütün a- mek gerekir ki, Bakanın uya- sonra doğal olarak kazada tedbir alınmadı. İşletme mütık 

kısa bir süre içerisinde ci- rıları sadece bir tahmini içe- fabrikayı işleten firmanın ih- dürü Lajos Tolnalji ise, başta 

vardaki köylere yayılıp met- riyordu. Zira zehirli çamurun malinin olup olmadığını tar- depolama alanında kapasirelerce 

zehirli çamurun birik- içeriğinin ne olduğu felaket- tışmaya başladı. Bu tartış- tenin çok üzerinde atık birikmesine 

ve insanların evlerin- ten sonra uzun süre tespit m a ları takiben hükümet fab- tirildiği ve setlerde sızıntı 

de mahsur kalmasına sebep edilemedi. Konuyla ilgili bir rikanın çalışmasını aldığı bir olduğu iddiaları olmak üzere 

oldu. Çamurla temas eden başka tehdit unsuruysa, atık- kararla geçici olarak durdu- tüm suçlamaları reddederinsanların 

vücutlarında derin ların tarım yapılan 40 kilo- rurken bölge savcılığı da k en, f irmasına ait işletyarıklar 

oluşurken, Macaris- metrekarelik bir alana yayıl- olayla ilgili soruşturma baş- melerin bir hafta önce hükütan 

İçişleri Bakanı Sandor Pin- mış olmasıydı. Zehirli ça- lattı. Fabrika çalışanlarının met yetkilileri tarafından deter 

de, çevrede devasa bo- murlar bir müddet sonra hü- ilk ifadelerinden edinilen bil- netlendiğini ve çalışmalarıyutlarda 

biriken zehrin son kümet marifetiyle kaldırıla- gilere göre, atıkların biriktiği nın uygun bulunduğunu öne 

derece tehlikeli olduğu ve cak olsa da, bu alanların ta- alanı çevreleyen setlerdeki sürdü. 

Ekonomi - çevre denklemi? 

Çevreye yayılan zehirli atık- mayacakları anlamına gellar 

Macaristan ve komşu ül- diğini belirten Başbakan Orkeleri 

dehşete düşürürken, ban, bu olasılığın gerçekleş- 

Macaristan Başbakanı Viktor mesi durumunda bölgenin 

Orban yaptığı açıklamada ekonomik durumunda ciddi 

en büyük endişesinin fabri- bozulmalar meydana gelekanın 

bir daha hiç çalışama- ceğini kaydetti 

ması ihtimali olduğunu belirtti. 

Hükümetin tedbir olarak 

bir haftalık süreyle durdurduğu 

fabrika çalışmalarının 

yeniden başlayamamasının 

firmadan tazminat ala- 

Karadeniz’e ulaşması ulusal lar yapmaya başladılar. Maçaplı 

bir sorunun uluslara- car yetkililer, ölçümlere yörası 

bir çevre felaketine dö- nelik olarak Tuna’da akıntı 

nüşmesine neden oldu. Tuna halinde olan zehirdeki cıva 

Nehri üzerinde bulunan ül- ve ağır metal kirliliğinin izin 

keler derhal harekete geçe- verilen seviyenin üzerinde olrek 

toprak ve su kirliliğini ön- madığını belirtirken, insan 

Felaketin 4 kişinin ölmesi ve lemek ya da olabilecekleri sağlığına daha ciddi tehdit 

100 kişinin yaralanmasının en az seviyede tutabilmek olan krom ve özellikle de aryanında, 

Hırvatistan, Ro- amacıyla atıkları kireçle te- senik miktarı konusunda herman 

ya, Bul ga ris tan ve mizleme çalışmaları başlattı- hangi bir açıklamada bu- 

Ukrayna’ya Tuna Nehri yo- lar ve daha da önemlisi gün- lunmadılar. 

luyla yayılması ve oradan da lük ölçümler alıp planlama- Greenpeace örgütüyse, yap-



Tuna Nehri Zehir Saçarım Diyor! 

Emre ALPAY 

17 

tığı açıklamada, Tuna Nehri’ ruyarak toz haline gelen ça- cuduna etki etmesinin tek yo- zehirlemesi ihtimali. Atıklanin 

taşıdığı zehirli atıklar mu r, akci ğerleri tehdit edi- lu ise hava değil. Atıklardan rın bünyesinde bulunan radüzerinde 

50 ton arsenik, 300 yor. Kuruyup toz haline gel- etkilenen hayvanların besin yoaktif maddelerse, maruz 

ton krom ve yarım ton cıva miş olan bu maddelerin vü- olarak tüketilmesi durumun- kalanların sakat doğumlar, 

bulunduğunu belirtti. Bahse cut içerisine alınması duru- da dahi zehirlenmeler mey- düşükler, kanser ve felç gibi 

konu olan maddelerin insan munda zatürre ve hatta iler- dana geliyor. Atıkların böl- hastalıklara yakalanmasına 

sağlığını büyük oranda teh- leyen yıllar içinde akciğer gede yaşayan insanlar için yol açabilir. 

dit ettiği biliniyor. Özellikle kanserine yol açabileceği yet- oluşturduğu en büyük tehdit 

bölgedeki yağışlı havanın et- kililer tarafından önemle ifa- ise, topraktaki yer altı sularıkisiyle 

önce ıslanıp sonra ku- de ediliyor. Zehrin insan vü- na karışarak su kaynaklarını 

Ağır bilanço 

Uluslararası bir çevre felake- içinde Karadeniz’in güvenli- misi İstanbul’dan Karade- BP felaketinden sonra aynı 

tine dönüşen kazanın bilan- ği kadar yarattığı kirlilik de niz’e açılarak kirlilik ölçüm- yıl içinde ikinci kez bir uluslaçosu 

da gün geçtikçe netleş- bölge ülkelerinin gündemi- lerine başladı. Atmosfere se- rarası çevre felaketiyle sarmeye 

başlıyor. Tuna Neh- ne girmiş olacak. 

ra gazı salımı ve küresel ısın- sıldı. Ekonomi-kalkınmari’nde 

atıkların bulunduğu Belki de bütün bu anlatılan- maya karşı alınacak tedbirler çevre denklemi tartışıladurçamurun 

nehir üzerinde sey- ların ilk adımı olarak, “Kara- de artık daha yüksek sesle ve sun, çevre ayağı kendince 

retmesi bilim adamlarını en- deniz Kirlilik İzleme Projesi” daha endişeli bir şekilde tar- sinyallerini sıklaştırıyor belki 

dişelendiriyor. Nehrin geçtiği kapsamında bir araştırma ge- tışılıyor. Nihayetinde dünya de. 

coğrafyadaki tatlı su ekosisteminin 

tamamen harap olmasından 

çekiniliyor. 

Öte yandan atıkların Karadeniz’e 

ulaşmasıysa kazanın 

ilk günlerinde bile “kaçınılmaz” 

olarak yorumlanmıştı. 

Karadeniz’e ulaşan zehirli 

kırmızı çamurun deniz suyu 

içinde yoğunluğunu kaybederek 

etkisini kısmen kaybedeceği 

konusunda uzlaşan 

bilim adamları, çamurun indiği 

diplerdeki balık yumurtaları 

ve diğer dip canlılarının 

ise zarar göreceği uyarısında 

bulundu. Karadeniz’e 

kıyısı bulunan ülkelerin zaten 

her yıl yaklaşık 10 milyon 

ton atığı denize bıraktıkları 

göz önünde bulundurulduğunda, 

kirliliğin artması kaçınılmaz 

görünüyor. Kıyı ülkelerinin 

her birinin bıraktığı 

atıklar içerisinde inorganik 

azot, organik ve inorganik 

fosfor gibi maddelerin bol 

miktarda bulunduğu ve Karadeniz’in 

sadece İstanbul ve 

Çanakkale Boğazları aracılığıyla 

temizlenebildiği dikkate 

alınırsa, gelecek birkaç yıl

18 

Afganistan: İtalya'nın Kendi Kalesine Golü? 

Görkem ÖZİZMİRLİ 

EKİM 2010 


e-bülten 

Afganistan: 

İtalya’nın Kendi Kalesine Golü? 

Görkem ÖZİZMİRLİ 

Afganistan’ın işgalinin üze- tan’da şu anda ABD ve Bri- Hollanda, Yeni Zelanda, Nor- Ekim’de 4 askerini daha kayrinden 

neredeyse 9 yıl geçti tanya’nın yanı sıra Avustral- veç, Türkiye ve İtalya gibi ül- betti ve ülkenin Afganisve 

hala ölüm haberlerinin ar- ya, Kanada, İspanya, Dani- kelerin askerleri bulunuyor. tan’daki askeri varlığı daha 

dı arkası kesilmiyor. Afganis- marka, Fransa, Almanya, Bunlardan biri olan İtalya, çok tartışılır oldu. 

Livorno savaşa saygı göstermedi 

İtalya’nın 4 askerini daha maçta stadı Filistin bayrakla- kaybeden İtalyan askerleri sembolleri kullanan Livorno 

kaybetmesi tüm bu tartışma- rıyla donatmaları, liman şeh- söz konusu olunca da benzer taraftarı için bu tutumun anları 

doğuradursun, İtalyan ri Livorno’da Milan takımının bir reaksiyon göstermişti. Kal- laşılmaz bir yönü yok. St. Pa- 

Futbol Federasyonu beklen- da sahibi Başbakan Silvio dı ki, Irak’ın İtalyan kontrol uli, Marsilya gibi kendileriyle 

medik bir olayla karşılaştı. As- Berlusconi’nin partisinin bi- bölgesi Nasiriye şehrinde benzer taraftar gruplarına sakerlerin 

anısına liglerdeki nasına molotof kokteyli at- kaybedilen 17’si asker 19 hip takımlarla iletişime geçimaçlar 

başlamadan saygı du- maları bulunmakta. Böyle İtalyan, İtalya’nın İkinci Dün- yor ve birlikte hareket ediruşu 

yapılmasını isteyen Fe- bir iklimde tribünü “siyasal ya Savaşı’ndan beri yaşadığı yorlar. Hatta Adana Demirsderasyon, 

AS Livorno Calcio bir şov” için kullanan taraf- en büyük kayıptı ve kaybedi- por ile bir dostluk maçı için 

ve Empoli taraftarlarının mu- tarlarının tavrı, kulübün ba- len asker sayısıyla doğru T ür kiye ’ye bile geldiler. Tahalefeti 

ve saygı duruşuna şına patladı. Federasyon Li- orantılı olarak yaşanan tra- raftar forumlarında da konukatılmamalarıyla 

karşılaştı. vorno kulübüne 15 bin Euro jedinin boyutu da daha yük- ya dair pek tartışma olduğu 

Aslında bu, muhalif duruşu para cezası kesti. Empoli’yi sek bir seyir izlemişti. Fakat dâhi söylenemez. Daha çok 

ve iktidardaki Berlusconi hü- de unutmamak lazım. Onlar Livorno taraftarı benzer say- Afganistan işgalinin haksız 

kümetiyle “sorunları” ile bili- da 5 bin Euro ile hak ettikleri gı duruşu kararına uymak ye- bir işgal olduğu söylenip yanen 

Livorno taraftarının ilk değeri aldı! 

rine, “On, yüz, bin Nasiriye” pılan eylemin meşruluğu 

“çıkışı” da değil. Daha önce- Aslında bu olay, siyasal pro- tezahüratı yapmayı yeğledi. onaylanırken, “anti-milliyetki 

vukuatları arasında Mus- testo gösterilerinin Livorno Her santra öncesi, İkinci Dün- çi ve sınırların olmadığı” bir 

solini’ye desteği bilinen Lazi- tribünlerine ilk inişi değil. Di- ya Savaşı esnasında İtalyan dünyanın ütopyasını kurduko 

taraftarlarıyla çatışmaları, ğer sayılan eylemlerinin ya- partizanların benimsediği larını söylüyorlar. 

UEFA Kupasında Maccabi nında Livorno tribünleri, Ka- Bandiera Rossa marşını söy- 

Hayfa takımıyla oynadıkları sım 2003’te Irak’ta hayatını leyen ve popüler sosyalist 

Çanlar İtalya için çalıyor 

Öte yandan Afganistan’daki yollayan hükümet, son b ar ış ve adal et in sağlanması tekim İtalya Dışişleri Bakanı 

bu kayıplar, İtalya için yeni ölümlerden sonra doğrudan için gerekli olduğu ölçüde Fr anco Frattini, Afganisdeğil. 

Son ölümlerle beraber Berlusconi’nin yaptığı bir e gem enliğin kısıtlanmasını, tan'daki askerlerini gelecek 

İtalyanların Afganistan’daki açıklamayla bu 500 askeri diğer devletlerle eşitliğin ko- yazdan itibaren çekmeye başkayıplarının 

sayısı 34’e ulaş- geri çekeceğini belirtmişti. runması kaydıyla kabul eder; layabileceklerini söyledi. 

tı. Öyle ki, iktidardaki koalis- İtalyan sağının bile Afganis- bu amaçla kurulmuş ulusla- Frattini tarafından yapılan 

yonun kilit ortağı İtalyan aşırı tan konusundaki bu ikircikli rarası örgütlerin geliştirilme- açıklamada konuya dair hesağının 

önde gelen ismi ve tavrı, ülkedeki siyasi iklim ko- sine yardımcı olur ve destek- nüz kesin kararın verilmedi- 

Kuzey Ligi lideri Umberto Bos- nusunda fikir veriyor. Halkın ler.” Bu maddenin Afganis- ği, ancak 2011 yazında 

si, daha önce Afganistan mü- büyük çoğunluğu Afganis- tan’daki askeri varlık için bir aşamalı olarak başlayacak 

dahalesini savunurken, Eylül tan’daki İtalyan askeri varlı- meşruiyet aracı mı, yoksa çe- çekilmenin 2014'te tamam- 

2009’da da Afganistan’dan ğını onaylamıyor ve ölüm ha- kilmek için anayasal bir ze- lanabileceği belirtildi. Zaten 

ölüm haberlerinin gelmesi be rleri bu kamuoyu baskısını min mi olduğu tartışması bir 2006 yılında Bin Ladin’i yaüzerine 

“onları oraya sapa- daha da artırıyor. Öte yan- kenarda dursun, muhalefet kalamak için kurulan özel birsağlam 

yolladık ve cesetleri dan İtalyan anayasasının 11. de Berlusconi hükümeti üze- liğin dağıtılmasından beri 

döndü” sözleriyle askerlerin maddesi oldukça manidar: rindeki baskısını git gide artı- Afganistan’daki NATO as- 

Afganistan’dan çekilmesini “İtalya, başka halkların öz- rıyor. Tıpkı ağır kayıplar son- kerlerinin ne amaçla orada 

istemişti. Afganistan’da hali gürlüğüne bir saldırı aracı ve rasında 2006’da Irak’tan çe- olduğu ve Afganistan’da her 

hazırda var olan 2 bin 800 uluslararası anlaşmazlıkları kilmede olduğu gibi, Afga- geçen gün artarak sayısı bin- 

İtalyan askerinin yanı sıra se- çözme aracı olarak savaşı nistan’dan çekilme de gün- lere varan sivil kayıplar sorçimler 

için 500 asker daha reddeder; uluslararasında deme alınmış durumda. Ni- gulanmaya başlamıştı.



Tabuda Röveşata 


19 

Tabuda Röveşata 


Belgrad’da 2001 yılından be- ğın en önemli temsilcilerin- dağın eden aşırı milliyetçi ve sonra İtalya’da yapılan 

ri ilk defa düzenlenen “gay den futbol holiganları çete- anti-eşcinsel protestocuların Sırbistan-İtalya futbol karşıpride” 

yürüyüşü, aşırı sağcı lerinin saldırısına uğradı. 10 eylemleri, bununla da kal- laşmasında yine iş başıngruplarla 

Sırbistan aşırı sa- Ekim’deki gösteriyi darma- madı. Sırp holiganlar, iki gün daydı. 

Gay pride 

Oysa her şey güzel başlamış- karşısındaki etkisizliği, anla- den sonra Belgrad sokakları yordu. Sırp Ortodoks Kilisesi 

tı. Belgrad’ın merkezinde yüz- şılan Sırbistan’ı sınıfta bırak- adeta cehenneme dönmüş- ise “doğal olarak” eşcinsellerce 

polisin koruması altın- tı. tü. leri kınadı; şiddete başvuran 

da yaklaşık bin eşcinsel ey- Eylemciler daha güzergâhla- Aslında eşcinsel aktivistler gruplarıysa yumuşak bir dille 

lemci ve destekçileri eşcinsel rının yarısını bile kat etme- Belgrad’a öyle çok da mem- uyardı. Aynı grupların tehdithakları 

için bir araya gelmiş- mişken protestocular yolları nuniyetle buyur edilmemişti. leri sebebiyle Belgrad’da geti. 

Diğer Avrupa kentleri gibi kes miş ti. “Eşcinsellere S ırp halkının çoğunluğu çen sene düzenlenemeyen 

gay pride yürüyüşüne ev sa- ölüm!” ve “Eşcinseller Koso- Belgrad’da gay pride yürü- gay pride yürüyüşü fiyaskoyhipliği 

yapan Belgrad, dokuz va’ya!” şeklinde sloganlar y üş ünün düzenleniyor olma- la sonuçlanırken, lezbiyen eysene 

sonra ilk kez bu kadar atan grup, polisle ve eylem- sından hoşnut olmadığını ve lemcilerden Milena, Sırbisçok 

eylemciyi ağırlıyordu. Bu cilerle şiddetli çatışmaya gir- eşcinselliği dini inançlarına tan’daki -aslında dünyanın 

seneki gay pride yürüyüşü- di. İktidardaki Demokrat ve aile değerlerine aykırı gör- pek çok yerindeki- durumu 

nün Sırbistan için özel bir an- Parti’nin genel merkez bina- düğünü ifade ediyordu. Eş- şöyle özetliyordu: “Benim 

lamı da vardı. Dört gözle AB sını ve çevredeki pek çok bi- cinsel eylemcilerin Belg- kim olduğumu anlatabilüyesi 

olmayı bekleyen ve bu na ve dükkanı ateşe veren rad’da toplanmasına izin ve- mem için yürümek zorunda 

amaçla çalışmalar ve müza- yüzlerce protestocuya karşı ren hükümetin temsilcileri olmam ve yürürken onlarca 

kereler yürüten Sırbistan p ol is gözyaşı bombası kul- de olaylardan sonra verdik- polisin beni delirmiş milliyetiçin, 

bu gösterinin kazasız be- landı. Çatışmaların sonun- leri demeçlerde, özetle, çilerden ve homofobiklerden 

lasız atlatılması, insan hak- da, çoğu polis memuru ol- “Avrupa Birliği’ne çok ayıp korumak zorunda olması büları 

yolunda verilecek önemli mak üzere yaklaşık 140 kişi oldu” demekten başka bir yük bir utançtır.” 

bir sınav olarak görülüyordu. yaralandı, can kaybıysa ya- tepki göstermeyerek Sırp hü- 

Aşırı milliyetçi grupların tep- şanmadı. Yaklaşık 200 kişi- kümetinin rengini ve aslında 

kisi ve devletin bu gruplar nin tutuklandığı gösteriler- pragmatizmini de belli edi- 

Maç 

Hızlarını alamayan Sırp holi- protesto eden holiganlar şeh- Sırptır” pankartları açarak da rahat durmayan holiganganlar, 

icraatlarına İtalya’ ri ve stadyumu birbirine kat- Arnavutluk bayrağı yakan ve lar yüzünden Sırbistan’la 

nın Cenova kentinde İtalya’ tı. Bir önceki Estonya maçın- bu arada İtalyan taraftarlara İtalya arasında oynanan Avyla 

Sırbistan arasında yapı- daki mağlubiyetten sorumlu da saldırmayı ihmal etmeyen rupa Şampiyonası eleme grulan 

Avrupa Şampiyonası Ele- tutulan kalecilerine yükle- Sırp holiganlar, maçın 40 da- bu maçı tatil edildi. 

meleri C Grubu maçında da nen, takım otobüsünü taciz k ika geç başlamasına neden 

devam etti. Sırp milli takımını eden, maçta da “Kosova oldu. Maç başladıktan sonra 

Arkan’ın Kaplanları 

Son zamanlarda holiganlar bol takımının fanatik lideri Ar- müyor; ciddi anlamda da etmeye gerek yok. Yalnız 

önderliğinde çıkan olaylarda kan ve holigan çetesi (nam-ı aşırı milliyetçiliğin simgesi. tüm bu olup bitenleri “böyle 

belirgin artış yaşanması, Mi- diğer Arkan’ın Kaplanları) Sırbistan’ın ülkedeki mafya- giderse AB yolunda epey zorlosevic 

döneminin mirasının korkunç katliamlara imza at- tik ilişkiler ağının da bir par- luk çekileceği” tespitine inhala 

devam ettiğinin acı bir mışlardı. Tarihsel arka planı çası olan holigan çetelerinin dirgeyen pragmatizmin de 

kanıtı niteliğinde. Zira üzerinden bakıldığında, önderliğindeki aşırı milliyetçi tartışmaya açık olduğunu da 

Yugoslavya iç savaşının ya- Sırbistan’da holiganlık mü- hareketlerin yarattığı sorun- not etmek kaydıyla… 

şandığı dönemde Milose- essesesi sadece futbol saha- larla toplumsal olarak mücavic’in 

desteğiye Kızılyıldız fut- sında ve tribününde işlev gör- dele etmesi gerekliliğini not

Tribünden Avrupa 

AEK 

Emre DEMİR 

İstanbul’da Yunan, Atina’da Türk 

“Türkler bize zarar vermedi, bizleri dostça uğurladılar, kadınları arkamızdan ağladı.” Mübadil Makrina Raftopulu 

“Yunanistan’a gidiyoruz diye sevinmeli miydik, yoksa memleketimizi, evimi bırakıyoruz diye üzülmeli mi? Şaşkına 

dönmüştük.” Mübadil Zafiras Madenoğlu 

Bir futbol klişesidir: “Futbol, ma değildir elbette. Biz şimdi lım; Yunanistan’ın AEK takı- Bir Yunan takımının taraftarasla 

sadece futbol değildir!” bu futbol motto’sunu ete ke- mının tribününde çekilen bir larınca, tel örgülere asılan 

Hoş, sinema da sadece sine- miğe büründürmeye çalışa- fotoğrafın peşine düşerek… bir Türk bayrağının hikâyesi. 

‘Türkosporo’ 

Bir futbol maçında, sadece tolik, diğeri Protestan ola- bu maç Barca için... karanlarla, onları “Türk 

bir spor müsabakası yaşan- maz! İki kardeş mutlaka aynı Ailesi onlarca yıldır Atina’da tohumu” olarak görenlerin 

maz bittabi. Çoğu zaman bir taraftadır Arjantin’in Boca- yaşayan bir genç ile dedeleri mücadelesidir AEK- Olimpikimlik 

savaşı, bir sosyal statü River derbisinde; muhteme- 1922’den sonra Atina’ya göç yakos maçı. Ve AEK taraftarkapışması 

ve hatta bir mez- len ikisi de aynı sosyal sınıfın etmiş bir genç de aynı takımı ları, kendilerine söylenen 

hep farklılığı vardır futbolun içerisindedir. Kardeşlerden tutamaz Yunanistan’da… “Türkosporo” sözüne, ay yılköklerinde. 

İki kardeş, mut- biri Barcelona’yı diğeri Real Irk, din, dil, mezhep ve sınıf dızlı bayrakla karşılık verirlaka 

aynı saftadır İskoçya’nın Madrid’i tutamaz İspan- değildir bu farklılığı yaratan. ler. AEK, 80 yıllık bir özlemi, 

Celtic-Rangers derbisinde; ya’da. Yerel kimliğin, krali- İstanbul özlemini dindirmek ayrılığı, anıları barındırır sarı 

çünkü kardeşlerden biri Ka- yetçilere kabul ettirilmesidir için hırsını futbol topundan çı- siyah tarihinde... 

Ege’nin iki yakasında çift kale maç 

Futbola geçmeden önce bi- ğiştirdi. Yaklaşık 2 milyon in- yıllarda 4.5 milyon civarında devrim yaşandı; resim ve heyraz 

tarih… Lozan Antlaşma- san, başkaları tarafından olan Yunanistan’ın nüfusu kel gibi sanatlarda Bizans gesı’na 

bağlı olarak, 30 Ocak kendileri adına alınan bir ka- da dörtte bir oranında arttı. lenekleri yeniden ortaya çık- 

1923’te imzalanan Lozan rarla, memleketlerini terk T ür k-Yunan zorunlu nüfus tı. Mü ba de le son ra sı 

Sözleşmesi gereğince Türki- edip, o zamana kadar hiç mübadelesi, Ege’nin iki ya- Yunanistan’da yaşanan devye 

ile Yunanistan arasında görmedikleri “yeni bir mem- kasında farklı sonuçlar do- rimden futbol da nasibini alnüfus 

mübadelesi yapılması leketi” kendilerine yurt edin- ğurdu. Türkiye’nin bürokra- dı. Ege’nin iki yakası arasınkararlaştırıldı. 

Karar gereği mek zorunda kaldı. 1906’da tik sistemi yeniden kurulmak da çift kale maç yapanların 

Anadolu’da yaşayan 1.5 mil- 15 milyon olan Türkiye’nin zorunda kalınırken, bankacı- İstanbul’da başlayan hikâyon 

Ortodoks Rum nüfus ile nüfusu 1927’ye gelindiğinde lık ve ticaret faaliyetleri de bü- yesi neresinden bakılırsa ba- 

Yunanistan’da yaşayan 400 13.5 milyona düşmüştü; nü- yük zarar gördü. Yunanis- kılsın ilginç bir hikayeydi… 

bine yakın Müslüman yer de- fus mübadelesi sonucunda o tan’da ise tam bir kültürel 

‘Türk’ futbolu… 

1800’lü yılların sonlarında, an lam lar ta şı mak tay dı. dı. Nüfus Mübadelesi gere- İstanbul’da futbolun temeli- 

İstanbul’daki bütün toplu- 1921-1922 yıllarında Pazar ğince Yunanistan’a göç et- ni atanlar, bu kez de Yunan 

luklar ve cemaatlerin kendi- Ligi’nin tek Türk takımı olan mek zorunda kalan Beyoğ- futbolunun temel taşları 

lerini ifade etmek için seçtik- Beşiktaş’ın şampiyon olması, luspor yöneticileri, 1924 yı- olmaktaydı... 

leri en etkili yol futboldu. Er- dönemin gazetelerinden lında Selanik’te AEK’i, yani 

meni cemaati Taksimspor, Tevhid-i Efkâr’da adeta Ulu- İstanbul Atletizim Birliğini 

Musevi cemaati Yıldırımspor sal Kurtuluş Savaşı’nın bir kurdular. (Athlitiki Enosis 

ve Makkabi Spor Kulübü, parçası olarak haberleştiril- Konstantinupoleos). Fakat 

İran’dan göçen Azerilerin di. Nitekim Beşiktaş, Sakarya AEK’liler, “yerli” Yunanların 

kurduğu Taçspor ve Süryani- Meydan Savaşı’ndan dört ay kulüpte bulunmasını istemilerin 

yönetimindeki Gedik- sonra şampiyonluğunu ilan yorlardı. Kökleri Küçük 

paşaspor bunlardan sadece etmişti... 

Asya’ya uzanan ve “Anadobirkaçıydı. 

Bunların yanında Rumlar ise 1884’te Ermis ad- lulu” olan bir kulüp kurmak 

Moda’da oturan İngilizlerin lı kulüplerini kurdular. 1890’ istediler. Kısa süre sonra bu 

kurduğu kulüpler ve ilk Türk dan 1923’e kadar Pera adını ayrım gerçekleşti ve İstankulüpleri 

olan Beşiktaş ve Ga- kullanan, 1923’de de Be- bullu Rumlar, başkent Atilatasaray 

vardı. Özellikle yoğluspor adını alan sarı si- na’ya taşındılar. Selanik’te 

Türk kulüplerinin İngilizlerle yahlı kulüp, aynı zamanda kalanlar ise “İstanbul Panyaptıkları 

maçlar, bir futbol AEK ve PAOK kulüplerinin de Yunan Gençler Topluluğunu” 

müsabakasından daha öte kültürel ve manevi kaynağıy- ya ni PAOK’u kur du lar.



Çift başlı Bizans kartalı 

Tribünden Avrupa 

Emre DEMİR 21 

Bir göçmen takımı olduğu ka ç yı l önce yıkıldı ve AEK bu yen AEK’in, bu borç batağın- yonu, 13 kez Yunanistan kuiçin, 

Atina’ya gelen AEK’li- süre zarfındaki maçlarını 80 dan kurtulmasında iki isim pa şampiyonu olan AEK, Yulere 

stat yeri olarak Nea Phi- bin kişilik Olimpiyat Stadı’ ön plana çıkıyor: Bir zaman- nan futboluna Kostas Nestoladelphia 

bölgesi gösterildi. nda oynadı. AEK taraftarları- lar Papandreu’ya danışman- ridis, Dimitrios Papaioanno- 

Bu bölgede Nikos Goumas nın takımlarına olan sevgisi lık yapan varlıklı işadamı Ni- u, Thomas Macros gibi yıldız- 

Stadı, AEK’e yıllarca ev sa- o kadar büyük ki, maçlarını ko Kulis ve Yunanistan’ın Av- lar kazandırmış. Hatırlayahipliği 

yaptı. 35 bin kapasite- ortalama 50 bin seyirciye oy- rupa Şampiyonu olan kadro- lım, 2004’te 80. yılını kutlali 

bu stat, aynı zamanda nu yor. Ma yıs 2005’te sundaki efsanevi futbolcusu yan kulüp, bu vesileyle kültü- 

İstanbul’dan Atina’ya uza- Atina’nın Falero semtindeki Demis Nikolaidis. 1996’da rel çıkış yeri olan İstanbul’a 

nan bir özlemin kavrulduğu bir kahvehanede sohbet etti- Olimpiyakos’tan aldığı ast- da gelmişti. AEK’in 80. yıl etyerdi. 

Boca Juniors taraftar- ğimiz AEK taraftarları, sade- ronomik transfer teklifine kinliklerinin bir parçası olalarının, 

statları La Bombone- ce o sezon 25 bin kombine bi- rağmen AEK’i bırakmayan rak Ali Sami Yen’de oynadıkra’yı 

“kilise”leri olarak kabul let satıldığını söylemişti. Nikolaidis’in büyükbabası ları Galatasaray maçı, basıetmeleri 

kadar değilse de, Yunanistan’ın üç büyüğün- Türkiye doğumlu... AEK’li nımızda bir hazırlık karşılaş- 

AEK’liler içinde Nikos Gou- den biri olan AEK -bu olması kaçınılmaz olan Ni- ması olarak değerlendirilse 

mas Stadı bir futbol sahasın- “büyükler” de her yerde 3 ta- kolaidis’in sol koluna, takı- de, onlar için çok farklı andan 

çok daha büyük anlam- ne oluyor!- birkaç yıl önce mın simgesi olan çift başlı Bi- lamlar taşıyordu… 

lar taşımaktaydı. Ama yeni ciddi mali bunalımlarla sa- zans kartalı dövmesi yaptırbir 

stat yapılması gerekçesiy- vaşmaya başladı. Şu an ması da hiç şaşırtıcı değil… 

le Nikos Goumas Stadı bir- borçlarının yüzde 90’ını öde- 11 kez Yunanistan lig şampi- 

Atina izlenimleri 

Atina’nın Falero semtinde do- olarak anılan Palio Faliro’ lattı bizlere. “Benim ne işim nerbahçe şampiyonluğu kalaşırken, 

kendinizi “yurt” dı- daki Sarayli Muhallebici- var Yunanlılarla, ben Nevşe- çırdığında, eşi evin kapılarını 

şında sanmanız mümkün de- si’ndeyiz. Mekânın işletmeci- hirliyim” deyince Hristo Am- yumruklamış. Sakinleştirğil. 

Dükkân tabelalarının ço- si Anuş Hanım, İstanbullu ol- ca, bir kez daha acıdım resmi mek mümkün değilmiş. Komğu 

Türkçe; Karaköy Güllüoğ- duğumuzu öğrenir öğren- tarihe. Masada muhabbet ş ul ar, eşinin Anuş Hanımı 

lu Börekçisi, Sarayli Muhalle- mez yanımıza geldi. Hemen ederken, birden Kıraç’ın Fe- dövdüğünü sanarak telaşa 

bi ve saire. Şu çok net: kendi- ardından çaylar, dondurma- nerbahçe’ye bestelediği kapılmışlar… 

sini özel hissetmek isteyen lar ve saire… Mekanın sahibi 100. Yıl marşını duydum. He- Atina’da yaşayıp İstanbul taher 

Türk, Atina’nın Falero Hristo Amca ise köşede bir men etrafıma bakındım ve kımı tutulur mu? Tutulur. Ve 

semtine gitmeli. Orada, masada oturuyordu. İlk da- köşedeki masada oturan or- zaten çoğu İstanbul takımı, 

Türkiye’den ve özellikle kikalarda çekingen ve mesa- ta yaşlı birinin cep telefonu- en güzel Atina’da tutulur! 

İstanbul’dan geldiğinizi söy- feliydi. Bir süre sonra o da nu çıkardığını gördüm. Tele- Çünkü Atina’da yaşayan bir 

lediğinizde, insanların göz- masamıza geldi. İstanbul’ fonu, Fenerbahçe marşıyla İstanbul Rum’u, medya seyirleri 

doluyor, kalacak yeriniz daki birçok pastaneye, pas- çalıyordu. Anuş Hanımın eşi cisi değildir; doğduğu ve büolup 

olmadığını, karnınızın tacılık dersi vermeye gidiyor- olduğunu öğrendik. Koyu bir yüdüğü mahallenin, Kadıaçlık 

durumunu soruyorlar. muş. Önce İstanbul’dan sö- Fenerbahçe taraftarıymış. Ta- köy’ün, Beyoğlu’nun takımı- 

Atina’nın küçük İstanbulu k ül üp gelme öyküsünü an- bi Anuş Hanım da öyle… Fe- nı tutmaktadır… 

‘AEK vatandır’ 

AEK ürünleri satan bir mağa- nim boynumda asılı olan Ga- latasaray atkısını alan AEK’li dıran bir cevap geliyor: “AEK, 

zada, taraftarlarla berabe- latasaray atkısına takılıyor- genç “Fenerbahçe Atina’ya bir ideadır, bir vatandır!” 

riz. Tribünün müdavimlerin- lar. UEFA şampiyonluğun- geldiğinde tribünde açaca- Uzun bir sessizlik oluyor orden 

50 yaşlarında biri var. dan, Hagi’den, Ha kan ğım bu atkıyı” diyor, gülerek. tamda. Herkes durup düşü- 

Statta oturduğu koltuğu, Şükür’den bahsediyorlar. “Memnun olurum” diyorum nüyor bu söz üzerinde. Felmaç 

bitince eve götürüyor- Galatasaray’a olan sempati- keyifle. Gençlerden birine so- sefe yapıyoruz. Bu söz üzerimuş, 

maça gelirken getir- lerini gizlemiyorlar. Ne de ol- ruyorum: “AEK sizin için ne ne, yazı biter. Yazı uçar, söz 

mek şartıyla tabi… AEK’li sa, o da Beyoğlu takımı! Atkı- anlam ifade eder?” Tüm fut- kalır bu sefer. Bu da yazıldı, 

gençler de var yanımızda. Be- ları değişiyoruz. Benden Ga- bol klişelerini tedavülden kal- o ayrı…

Portre 


Margaret Thatcher 

İngiltere’nin olduğu gibi Avrupa’nın da ilk kadın başbakanıydı ve dönemin en dominant politikacılarından 

biri olarak tarihe adını yazdırdı. İzlediği neo-liberal politikalar o kadar etkili oldu ve hatta o 

kadar tartışıldı ki, Thatcherism adı altında üne kavuştu.Temel tezi belliydi: "Toplum diye birşey yok!" 

Birleşik Krallık’ın ilk ve tek ka- ğuna inanılıyordu. 

ardından Eğitim ve Bilim Ba- ise Birleşik Krallık Başbakanı 

dın Başbakanı, nam-ı diğer 13 Ekim 1925 Lincolnshire’e kanı olan Thatcher, o dönem oldu. İngiltere’nin olduğu gi- 

“Demir Leydi” (Iron Lady) bağlı Grantham’da (İngil- çok tartışılan bir karara imza bi Avrupa’nın da ilk kadın 

Margaret Hilda Thatcher, ik- tere) iki dükkan sahibi bir ma- atarak ilkokuldaki çocuklara başbakanıydı ve dönemin en 

tidarda kaldığı dönemde navın çocuğu olarak dünya- verilen süt yardımının kesil- dominant politikacılarından 

dünya siyasetine yön veren, ya gelen Thatcher, ortaokul mesinde rol oynadı. Bu olay biri olarak tarihe adını yazetkili 

isimlerden biriydi. ve lise yıllarından sonra Ox- kamuoyunda büyük tepkiyle dırdı. İzlediği neo-liberal po- 

Ülkesindeki seçimlerde ken- ford Üniversitesi’nde kimya karşılanırken sosyal yardım- litikalar o kadar etkili oldu ve 

di halkı tarafından büyük ok uy ar ak 1947’de öğreni- ların kesilmesine karşı olan- hatta o kadar tartışıldı ki, 

oranda desteklenen Thatc- mini tamamladı. Bu dönem- lar tarafından Thatcher’a Thatcherism adı altında üne 

her, ilginç bir biçimde aynı de öğrencilerin oluşturduğu “Süt hırsızı” (Thatcher Thatc- kavuştu. Neo-liberalizm, 

halk tarafından sıkça kötü Muhafazakârlar Derneği’ne her, the Milk Snatcher) yakış- hem ABD Başkanı Ronald Reyönde 

eleştiriliyor, sert ve ba şk anlık yapmıştı. Daha tırması yapıldı. Yıllar sonra agan hem de Thatcher sayeacımasız 

olmakla suçlanı- sonra aldığı avukatlık eğiti- BBC’de yayınlanan bir habe- sinde döneme damgasını 

yordu. Aslında İngilizlerin minin ardından vergi huku- re göre, süt kesintisinin tek vurmuştu. Thatcher’ın siya- 

Thatcher’a yönelik görüşleri ku konusunda uzmanlaştı ve sorumlusunun Thatcher ol- setteki “sağlam ve kararlı” 

ikiye ayrılıyordu. Özellikle 1950’de üyesi olduğu Mu- madığı, aslında karara mu- duruşu ülkesinde izlediği 

sol kesimin büyük tepkisini hafazakâr Parti içerisinde siv- halefet etmiş olduğu iddiala- ekonomi politikalarının kençeken 

politikalar izleyen Baş- rilmeye başladı. 1959’da A- rı ortaya atıldı. Aynı habere di adıyla anılmasına neden 

bakan, muhafazakârlar ta- vam Kamarası’na seçilerek göre Thatcher, süt kesintisin- oldu. Aslında Thatcher birrafındansa 

“İngiliz ekonomi- parlamentoya girdi. 60’lı yıl- den elde edilen parayı yeni çok muhafazakârın aksine disinin 

kurtarıcısı” olarak gö- larda ise gölge hükümetler- okullar yapılması amacıyla ni ve kültürel hoşgörüyü sarülüyor, 

işsizlik ve enflasyona de görev yaptı. kullanmak istiyordu! vunuyordu, ancak ekonomineden 

olsa da ekonomiyi Muhafazakâr Parti’nin 1970’ Thatcher, 1975’te Muhafa- de devletin etkisinin zayıfla- 

“daha kötüsü”nden korudu- teki seçimleri kazanmasının zakâr Parti lideri, 1979’da t ıl m asını da sonuna kadar



Portre: Margaret Thatcher 


destekliyordu. Thatcher dö- cher, kendisine Sovyetler vardı. Öyle ki, Pinochet’nin denle de Kıta Avrupasına danemi 

bir nevi özelleştirmeler Birliği’ndeki Kızıl Yıldız gaze- akşam çayları, alışveriş ve po- ha mesafeli durmuştu. Öyle 

dönemiydi. Ona göre sosyal tesi tarafından yakıştırılıp da- ker partileri için dostunu k i, Av ru pa ’yla hareket etmeyardımlar 

kişisel sorunları ha sonra tüm dünyada ünle- adada sık sık ziyaret etmesi lerini istese Tanrı’nın araya 

topluma mal etmekten kay- nen “demir leydi”liği güçlü ki- şimdilerde İspanya’da başı Manş Denizi’ni koymayacanaklanıyordu 

ve kişiler önce şiliğine yönelik bir övgü ola- belada olan “süper yargıç” ğını söylemiş ama buna yanıt 

kendi başlarının çaresine rak alsa da, İşçi Partisi tara- Baltasar Garzon’un istemiyle olarak da Tanrı’nın ABD’yle 

bakmalıydı. Ki bu bağlamda fından “demir”liği maden iş- tutuklanmasına (neyse ki, aralarına da koskoca Atlanda 

tarihe geçecek sözü vardı: çilerine karşı takındığı bu tu- Tony Blair’in İşçi Partisi’nin tik Okyanusu’nu koyduğunu 

“There is no such thing as tumla özdeşleştirilmekte. de seferber olmasıyla salıve- almıştı. Hep ABD’yle hareket 

society!” – (“Toplum diye bir İktidarı boyunca liberal ve rilecekti) neden bile oldu. eden Thatcher, baba George 

şey yok!”) 

sağ politikaları destekleyen li- Ayrıca Ronald Reagan’la uz- Bush dönemindeki Körfez 

Thatcher’ın başbakanlığının derlerle işbirliği yapan laşmaya yatkın bir politikacı Savaşı’nda da ABD müttefiki 

ilk dönemi, artırdığı vergiler Thatcher’ın Şili’nin darbeci olarak, İngiltere’nin çıkarla- olarak etkili bir rol oynamış, 

nedeniyle halk desteğini kay- diktatörü Pinochet’yle ise r ını n AB D çıkarlarıyla özdeş- buraya asker de gönderbedeceği 

düşünülürken, özel bir yakınlığı ve dostluğu leştiğini savunmuş, bu ne- mişti. 

1982’de Falkland/Malvinas 

savaşında Arjantin’e karşı 

alınan galibiyetle epey rahat 

geçti. Eli kuvvetlenen Thatcher, 

ikinci kez Başbakan olma 

hakkını elde etti. Savaşı 

başlatan Arjantinli diktatörler 

Thatcher’ın yardımına yetişmişti; 

ama Thatcher bu savaştan 

da Kanlı Maggie 

(Bloody Maggie) lakabını 

alarak yoluna devam etti. Oysa, 

kendi gemisini vurmak gibi 

çeşitli savaş skandalları 

çok daha sonraları ortaya 

çıka-caktı ve hatta olayın daha 

geniş boyutlarıyla anlaşılması 

için de 2082’de açıklanacak 

arşivleri beklemek gerekmekte. 

Başbakanlığının ikinci dönemi 

ise bir çeşit grevler dönemiydi. 

İngiltere’de çok güçlü 

olan sendikalar, Thatcher döneminde 

güç kaybetmiş, işçiler 

haklı olarak Thatcher’ın 

adadaki sosyal adaleti yok ettiğini 

savunmaya başlamıştı. 

Maden işçilerinin 1984’te 

başlattığı bir yıl süren grev, 

hiçbir kazanım elde edilmeden 

bitti ve “Demir Leydi” 

grevin ardından maden 

ocaklarını kapattıki bu özellikle 

Galler’i sarstı ve Gal milliyetçiliğini 

de biledi. O dönem 

kapatmadığı on beş maden 

ocağınıysa 1994’ te 

özelleştirdi. Margaret That- 

Avrupa Birliği 

Demir Leydi, Avrupa Birliği’ den bir yapı olacağından olan Mark Thatcher, 2004 yı- leniyor, eski başbakan Lordni 

serbest pazar ve rekabet kork mak tay dı. Kı sa ca sı lı nda an nesini de zor durumlar Kamarasındaki özel bükoşullarını 

düzenlemesi açı- Thatcher, tam anlamıyla bir da bırakan bir skandala ka- rosunda ziyaretçi kabul edisından 

desteklemekle birlik- euro-skeptikti. 

rıştı. Ekvator Ginesi’nde as- yordu. Hastalığı eşi öldükten 

te, siyasi bütünleşmeye ta- 1990 yılına gelindiğinde, par- keri bir ihtilâle karışmak ve si- sonra daha da ilerleyen 

mamen karşıydı. Ona göre, tisi seçimlerden birinci çık- lah kaçakçılığı yapmaktan ya- Thatcher, geçtiğimiz günler- 

Kıta Avrupası’yla İngiliz eko- masına rağmen, ekonomik şamakta olduğu Güney Afri- de de grip nedeniyle hastalü 

tamamen farklıydı ve AB durgunluk, enflasyon ve iş- ka Cumhuriyeti’nde 2004’te neye kaldırıldı. 

fikrinin cazibesi aslında içi- sizlik Başbakan Thatcher’a suçlu bulunan Mark Thatc- Thatcher’ın Birleşik Krallık’a 

nin boş olmasından kaynak- olan desteği azaltmış, özel- her, 3 milyon Güney Afrika ek olarak dünya tarihini de 

lanmaktaydı. AB bağımsız likle AB bütünleşmesine kar- randı para cezasına çarptırıl- iyi ya da kötü değiştirdiği, 

ulus-devletler arasında gö- şı tavrı kendi partisi içinden dı; 4 senelik hapis cezasıysa kendi döneminde ve kendinüllü 

işbirliğine dayalı bir bü yük tepki görmeye başla- askıya alındı. 

sinden sonra birçok lideri etuluslar 

arası organizasyon mı ştı. Parti içinde başlayan li- Margaret Thatcher, günü- kilediği bir gerçek. Sert ve 

olarak kalmalıydı. That- derlik yarışı Thatcher’ın isti- müzde sık sık sağlık sorunla- acımasız politikaları nedecher’ın 

asıl amacı, AB mali fasıyla son buldu. Muhafaza- rıyla gazetelere konu oluyor. niyle “güçlü” olarak nitelepolitikalarını 

desteklemek k âr P arti’nin yeni lideri ve Özellikle Alzheimer hastalığı nen bir kadın lider. Kendisine 

için İngiltere’nin ekonomik Başbakan John Mayor oldu. nedeniyle kendisini halen Bir- göreyse, güçlü olmak bir Leygücünün 

kullanılmasını en- İstifasından sonra Kraliçe ta- leşik Krallık Başbakanı san- di olmak gibi: İkisi de siz öyle 

gellemekti; ki iktidarı döne- rafından Liyakat Madal- dığı yönündeki haberler o ld uğ unuzu insanlara söyleminde 

bu yönde kazanımlar yası’na layık görülen That- uzun süre gündemden düş- mek zorunda kaldığınız anda 

elde etmiş, parasal birliğe cher’e Barones, eşi Denis memişti. Haberlere göre da yok oluveriyor. 

giden yolda hep itiraz eden Thatcher’a da Baronet ünva- Thatcher’a “başbakancılık 

taraf olmuştu. Çünkü bunun nı verildi. 

oyunu”nda yardımcı olmak 

Avrupa Federasyonu’na gi- Thatcherların tek çocuğu için sah te toplantılar düzen- 

23

Ekim'de Avrupa 

Willy Brandt (18 Aralık 1913- 8 Ekim 1992) 

Pınar Dilan SÖNMEZ 

Bir yüzyılın neredeyse bütü- karar vermişti. Nitekim sava- çıkarılmasına rağmen adım hareket etme yolunu seçen, 

nüne şahitlik etmiş bir devlet şın ardından Norveç İşçi adım yükselmeye başlaya- Varşova’da Yahudi Anıtı’nın 

adamıydı öldüğünde. 19. Partisi’nin gözlemcisi olarak caktı. 1966’da koalisyon hü- önünde diz çöken ve bu hayüzyılın 

sonlarında yükselişe ülkesine, Almanya’ya geri dö- kümetinin başbakan yardım- reketi için “Yakın tarihin ağır 

geçen ve fakat bir dünya sa- necek ve 1947 yılında ülke- cısı ve dışişleri bakanı, yükü altında, kelimeler yevaşının 

ardından her şeyini sinde aktif siyasete katılabil- 1968’de ise başbakan ola- tersiz kaldığında insanların 

kaybetmiş bir ülkede dünya- mek için yeniden Alman va- caktı. Bu süre boyunca ülke- yaptığını yaparak milyonlarya 

gelmişti. O sıralarda he- tandaşlığına girecekti. Savaş sinin Amerika’dan bağımsız ca kurbanı andım” diyen, iki 

nüz hiç kimsenin bilmediği sonunda kurulan yeni dünya politikalar benimsemesi ve Almanya’nın birleşmesinin 

iki büyük dünya savaşına ha- düzeninde ülkesinin kapita- “Ostpolitik” adı verilen Doğu yolunu açan ve ülkesine iszırlanıyordu 

insanlık ve ko- list Batıyla eklemlenmesi ge- politikasıyla Doğu-Batı ara- tikrar getiren bir devlet adacaman 

bir ülkede sosyalizm rektiğini savunmuş ve sağ ka- sındaki sorunların gideril- mıydı Willy Brandt. Ve 

yükseliyordu. Çocukluğunda natta yer almıştı. Ne var ki Al- mesi için uğraşacaktı. Bu ça- Almanya’nın sosyal demokgördü 

neden savaştığını bil- manya parçalanmış ve o da baları ona 1971 yılında No- rat lideri 8 Ekim 1992’de dünmeyen 

milyonların kavgası- 1957 yılında bölünmüş Ber- bel Barış Ödülü’nü getire- yanın yine hızla değiştiği bir 

nı; çocukluğunda tanıdı yok lin şehrinin belediye başkan- cekti. Berlin Duvarı’nın örül- dönemde, Sosyalist Enterolmuş 

ülkesini ve annesiyle lığına getirilmişti. Siyasi faa- mesinin karşısında duran, nasyonal başkanı olarak haheceledi 

sosyalizmi. Yazarak liyetlerine hız veren Brandt, AET’ye tam destek vererek yata gözlerini yumdu. 

başladı siyasi yaşamına ve ya- bu tarihten sonra siyasi geç- Fransa’dan gelen itirazlara 

şamını siyasi mücadelelere mişi önüne bir engel olarak direnen, ABD’den bağımsız 

adadı. Daha 16’sında Alman 

Sosyal Demokrat Partisi’nin 

gençlik örgütüne, 17’sinde 

de Parti’ye üye olmuştu. Oysa 

bu üyelik uzun sürmeyecek 

ve bir yıl sonra Sosyalist 

İşçi Partisi’ne geçecekti. Savaş 

sonrası karışıklıklara ve 

büyük bir yıkıma tanıklık etmiş 

ülkesi faşist bir rejime 

doğru sürüklenirken ve tutuklanacağı 

haberleri dört 

bir yandan kulağına gelirken 

o, Herbert Ernst Karl Frahm 

ya da tanıdığımız ve tam da 

bu dönemde kendisine taktığı 

kod adıyla Willy Brandt, çareyi 

Norveç’e kaçmakta bulacaktı. 

İkinci Dünya Savaşı’nın 

sonuna dek ülkesine 

dönemeyecek ve hatta vatandaşlığını 

yitirecek olan 

Brandt, Norveç’in Nazilerce 

işgali sırasında yakalanacak 

ve bir süre sonra serbest bırakılınca 

İsveç’e geçecekti. 

Orta yaşlarına kaçışlar, krizler 

ve çırpınışlar içinde ulaştığında 

İspanya’da patlak veren 

iç savaşla, coğrafyasında 

kol gezen katliamlarla ve 

ikinci bir dünya savaşıyla yüz 

yüze kalmıştı. Sosyalizm yolunda 

verdiği mücadeleye gittiği 

her ülkede devam eden 

Brandt için, buralarda edindiği 

kimi izlenimler düşüncelerinde 

bazı değişiklikleri gerekli 

kılmış ve savaşın devam 

ettiği 1940’lı yılların başında 

tekrar Alman Sosyal Demokrat 

Partisi’ne geçiş yapmaya 

Fransa’da Kadınların Seçme-Seçilme Hakkı (21 Ekim 1945) 

İnsanların ve onların müca- maya çalışmıştır. Yaşananları renmiştir. Zamanla esmeye lar, ekonomik yapı ve özellikdelelerinin 

şahididir tarih. Ki- kaydederken insanların so- başlayan değişim rüzgârları, le de din, bu değişimin hızını 

mi zaman bir savaşın göbe- luklarını koklamış ve soluk- Avrupa toplumunun her kat- kesmekte ve hatta sekteye 

ğinde kalmış, kimi zaman bir larda yaşamak için, yaşat- manına yeni bir soluk getir- uğratmaktaydı. Ne var ki, bir 

felakete direnmiştir. Beyaz mak için tükenmeyen bir güç miş, asırlarca erkek egemen kere kırılan düzeni eski haligüvercinlerin 

uçurulup zey- olduğunu fark etmiştir. Tarih, toplumda ötekileştirilen ka- ne getirmek, hele ki dünya 

tin dallarının sunulduğu dö- insansız olamayacağını ve in- dınlar hareketlenmeye ve ör- düzeninin kökünden sarsılnemlerde 

bile derinden ge- san olduğu sürece mücade- gütlenmeye başlamışlardı. dığı bu yüzyıllarda, kolay delen 

sesleri duymuş, duyur- leleri yazacağını çoktan öğ- Geçmişten gelen alışkanlık- ğildi. 1789 Fransasının



Ekim`de Avrupa 

Pınar Dilan SÖNMEZ 25 

“kardeşlik”, “eşitlik” ve görülmemiş bir özgürlük ve şikliğiyle kadınlara seçme ve da erkeklerle eşit haklardan 

“özgürlük” çığlıklarıyla inle- sorumluluk da sunmuştu. seçilme hakkı verilmiş, Fran- yararlanması garanti altına 

diği bir dönemde Fransız ka- 20. yüzyıl Fransız kadınları- sa kadınları ilk kez 21 Ekim alınmış, Fransız kadının özdınlarının 

taleplerini gör- na yıllarca süren mücadele- 1945 günü parlamento se- gürleşme sürecinde önemmezden 

gelmek mümkün n in a rdından mülkiyet, eşit çi mleri için oy kullanmışlar- li bir adım atılmıştı. 

olabilir miydi? Erkeklerle ay- eğitim, çalışma gibi temel dı. Bir yıl sonra 1946 Anayanı 

mücadeleyi veren kadın- hakları kazandırmıştı. Ne var sası’yla ise kadının her alanların 

“Kadın ve Kadın Yurttaş ki kadınlar, onları toplumsal 

Hakları Bildirgesi”yle aynı ve dahası siyasal yaşama 

hakları talep etmesinden da- doğrudan sokacak seçme ve 

ha doğalı olabilir miydi? Ya- seçilme hakkını henüz elde e- 

zık ki Avrupalı pek çok kadın dememişlerdi. Bu dönemde 

gibi Fransız kadınının da da- Fransa’da ve Avrupa’nın geha 

fazla mücadele etmesi genelinde liberaller ve sol parrekecekti. 

Ulusal ve uluslara- tiler kadınlara destek verirrası 

alanda örgütlenen ka- ken muhafazakâr partiler kadınlar 

için 19. yüzyılda Sana- dınların oy kullanma hakkıyi 

Devrimi’yle doğan kapita- na karşı çıkmışlardı. Ticaret, 

list ekonomi anlayışı, yeni iş sanayi ve hizmetler gelişip 

alanlarının önünü açarken, kadınlara bu alanlarda ihti- 

20. yüzyılın henüz başında yaç arttıkça ve kadınlar topbaşlayan 

dünya savaşları er- lumsal hayata aktif olarak kakek 

nüfusunun toplumsal tı lmaya başladıkça seçme ve 

alandan savaş meydanları- seçilme hakkı gündeme gelna 

kaymasına sebep olacak miş ama kadınların oy kulve 

kadınların toplumsal ala- lanma hakkına kavuşmalarına 

etkin bir biçimde girmesi- nın aleyhlerine bir durum yane 

fırsat yaratacaktı. Theba- ratmasından korkan tutucu 

ud’un söylediği gibi savaş, partiler nedeniyle adım atılkadim 

duvarları yıkmış, bir- ması bir süre daha gecikmişçok 

itibarlı mesleğin kapısını ti. Nihayet 4 Ekim 1944’te 

kadınlara açarken onlara eşi gerçekleştirilen yasa deği- 

Kristof Kolomb Amerika Kıtasına Ulaştı (12 Ekim 1492) 

Dünyanın düz olduğuna ina- ve Kraliçesi’nin desteğinde cek ve Kolomb, Hindistan’a lacaktı. Ve işte tüm bunların 

nılan yıllarda dünyanın yu- bulacaktı. 3 Ağustos günü ulaştığını düşünerek, Baha- ardından Kolomb, kimi zavarlak 

olduğunu düşünüyor- tüm hazırlıklar tamamlanmış ma adalarından biri olduğu man zenginlik arayan bir kordu. 

Rotalar çiziyor, hesaplar ve Kristof Kolomb önderli- düşünülen ve kendisinin San san, kimi zaman Kudüs’ün 

yapıyor ve kafasında tasarla- ğindeki üç gemi -Santa Ma- Salvador ismini verdiği ada- fethi için çalışan bir Hıristidığı 

yolculuğun düşüyle yaşı- ria, Pinta ve Nina- tarihe ge- ya ayak basacaktı. Kolomb, yan ya da Kudüs’ü arzulayan 

yordu. Sürekli batıya giderek çecek bir yolculuğa doğru bölgeye üç sefer daha ger- bir Yahudi dönmesi, bazen 

Atlantik’i aşabilir ve nihaye- adım atmışlardı. Ne var ki ne- çekleştirecekti. İkinci seferde denize ve keşfe sevdalı bir 

tinde zengin Hindistan top- reye gittiklerini bilmeyen on- kıtada sömürgecilik hareketi seyyah, bazen de Avrupa söraklarına 

ulaşabilirdi. Oysa larca denizci, geri dönüp dö- başlayacak ve bu süreç pek mürgeciliğinin ilk kıvılcımını 

bu yolculuk, hayal ettiği ka- nemeyeceklerinden kuşku çok yerlinin köleleştirilmesi- atan kişi ya da binlerce insadar 

kolay değildi. Her şey- duymaya başladıkça isyan nin, dahası yok olmasının yo- nın katili olarak anıldı. Ve yılden 

önce bu seyahati finanse riski ortaya çıkmıştı. Günler- lunu açacaktı. 1492 önce- lar yılı “Amerika kıtasının 

edecek bir güce ihtiyacı var- ce karadan uzak bir yolculu- sinde pek çok insanın yaşa- kâşifi” olarak bildi insanlık 

dı. Nitekim yıllarca süren uğ- ğun ardından ve yaklaşan is- dığı bugünkü Dominik Cum- onu. Avrupa, “Yeni Dünya”yı 

raşların ardından koşullar ol- yanın sıkıntıları arasında 12 huriyeti ve Haiti’nin bulun- bir Avrupalıyla anmayı tercih 

gunlaşacak ve aradığı bu gü- Ekim 1492 tarihinde Pinta ge- duğu bölgede istiladan 25 yıl etti. Var olan, zaten bir yacü 

1492 yılında İspanya Kralı misinin gözcüsü karayı göre- sonra yalnızca 200 “yerli” ka- şam alanı olan bir toprağın 

zaten hiç keşfedilemeyeceğini 

yıllarca söyleyemedi kimse. 

Hem, maksat “keşfetmekse”, 

hiç kimse Zheng 

He’den ve onun seyahatlerinden 

de bahsetmedi. Kimsenin 

Çin uygarlığından, Mezopotamya 

uygarlığından, 

Mısır uygarlığından, Azteklerden, 

İnkalardan da “söz 

açmadığı” gibi. Ama tabii ki, 

Kolomb’un hakkı Kolomb’a! 

Nereden bakarsak bakalım, 

Kristof Kolomb’un hayalini 

kurduğu ve gerçeğe dönüştürdüğü 

bu yolculuk, Avrupa 

tarihinde (ve aslında Amerika 

kıtası ve hatta dünya tarihinde 

de) adeta “devrim” demekti. 

Onun adımı kıtanın, 

kıtadaki insanların, “Avrupa”nın 

ve dünyanın gelecek 

yüzyıllarını belirledi. O hiçbir 

zaman Amerika kıtasına 

ulaştığını bilemedi. Ve evet, 

o, yalnızca Amerika kıtasına 

ulaşmıştı.

Avrupa`nın 

Bayrakları 

Yiğit KÖSEOĞLU 

Romanya 

Kral III. Büyük Ştefan (1457- hael (1593-1601) Eflak, Boğ- çirmeyecekti. 

kadar sürecek sosyalist dö- 

1504) Baia Savaşı’nda Ma- dan ve Erdil Romen prenslik- nem başlamıştı. Bu değişim 

carları yenilgiye uğrattığında lerini bir çatı altında topladı 

bayrağa da ufak bir değişiktarihler 

15 Kasım 1467’yi ve şimdiki Romanya sınırları lik olarak yansıdı ve bayragöstermekteydi. 

Bu zafer son- içinde “Romen kanı” taşıyan 

ğa bir arma eklendi. Bu arma 

rası savaş alanından eve dö- ilk hükümdar oldu. Bu böl- 

sosyalizme bağlılığı vurgulnen 

askerler ellerinde yarısı gelerin tarihsel olarak kul- 

maktaydı: Dağların arkasınsarı 

yarısı mavi kraliyet fla- landıkları renklere baktığı- 

dan doğan bir güneş, petrol 

malarını taşırken gururla mız da, Efl ak ve Erdil Prens- 1848’deki bayrak kuyusu, başaklarla çevrilmiş 

ilerliyordu. İşte Baia Sava- likleri’nin mavi ve sarı renk- 

bir doğa ve en üstte de kızıl 

şı’nda kullanılan sarı ve mavi leri, Boğdan Prensliği’nin ise Bayrak, 1848’de ilk ufak de- yıldız. 

renklerden oluşan flama bu- kırmızı rengi benimsediğine ğişikliğini yaşadı ve renkler 

günkü Romanya Cumhuriye- şahit oluyoruz. Her ne kadar dikey olarak sıralandı. Bu şekti’nin 

bayrağının renklerinin Cesur Michael bu üç rengin lin seçilmesinde Fransız baynereden 

geldiğine dair bizle- bir arada bulunduğu bir bay- rağının etkisi büyüktü. 

re bir “ipucu” vermekte, çün- rağı hiçbir zaman kullanma- Bayrağın yaşadığı bu ufak dekü 

bayrağın renklerinin ilk m ışsa da, bu kadar ihtilaflı ğişiklik fazla uzun sürmedi 

olarak nasıl, ne zaman ve ne- bir konuda akla en yatkın ce- ve 1848’de Osmanlı-Rus 

rede çıktığı konusunda tarih- vap tarihsel süreç içinde or- Savaşı’ndan sonra ayaklan- Sosyalist Romanya’nın 

çiler arasında büyük tartış- taya çıkan bu gelişme olsa manın bastırılmasıyla bayrak kullandığı bayrak 

malar var. İleride de değini- gerek. Zira bu tarihten sonra yürürlükten kaldırıldı. 

leceği gibi aslında bayrağın bu bölgeler yüzyıllarca farklı 1859’da Birleşmiş Eflak ve 1989’da Romanya’da sosyarenkleri 

ilk olarak 1800’lü yıl- bayraklar kullandı, ama bu Boğdan Prensliği (1859- list dönem sona erdi ve baylarda 

ortaya çıkmış; ama ki- bayraklardan hiçbirisi uzun 1869) kuruldu. Bu prenslik, raktaki arma kaldırılarak solmi 

araştırmacıların bu tarihi ömürlü olmadı. 

1821’deki gibi yatay dizil- dan sağa mavi, sarı ve kırmıçok 

gerilere çekme çabası 1800’lerin başında tüm Av- mesine karşın renklerin yer- zı renklerden oluşan bayrak, 

içinde olduklarını görüyoruz. rupa kıtası Fransız devrimi- lerinin farklı olduğu bir bay- Romanya’nın ulusal bayrağı 

Tartışmaların çözüme kavu- nin milliyetçi rüzgârına ka- rağı benimsedi. Bu bayrağın olarak kabul edildi. 

şamamasının altında yatan pılmıştı ve bu rüzgârın renkleri şöyle sıralanmak- Son olarak Romanya bayrasebepse, 

bayrak hakkında el- Avrupa’nın doğusuna ulaş- taydı: üstte kırmızı, ortada sa- ğına olan benzerliklerinden 

le tutulur tarihi bir kaynağa ması fazla zaman almadı. Ta- rı, en altta ise mavi. 

dolayı Çad ve Andora bayulaşılamaması. 

Bu ihtilaflı ko- rihler 1821’i gösterdiğinde 

raklarının birbirlerine sıkça 

nu hakkında öne sürülen bir- Eflak’ta Osmanlı İmpara- 

karıştırıldığını belirtelim. Gerkaç 

iddiayı bu sebeple ele al- torluğu yönetimine karşı Tu- 

çekten de bu bayraklarla Romak 

gerek. dor Vladimiresku önderliğin- manya bayrağı arasında gede 

bir ayaklanma çıktı. Ayak- 

rek renkler, gerekse renklelananlar 

ellerinde özgürlü- 

rin dizilimi açısından hiçbir 

ğün rengi mavi, adaleti vur- 

fark yok gibi. Peki, aynı baygulayan 

sarı ve kardeşliğin Birleşmiş Prenslikler’in rakların farklı devletler tararengi 

kırmızının bulunduğu kullandığı bayrak fından kullanılması mümkün 

bayraklar taşımaktaydı. Bu 

mü? Tabii ki değil. Ama şunu 

renkler yatay bir şekilde üst- 1866’da Birleşmiş Prenslik- söyleyebiliriz: Renklerin diziten 

aşağıya doğru dizilirken ler bir anayasal monarşiye limi açısından aynı olsa da 

ayrıca bayrağın üzerinde Ki- dönüştürüldü ve 1848’de kul- Andora bayrağını ayırt et- 

Kral III. Büyük Ştefan’ın ril alfabesiyle şöyle bir yazı lanılmış olan bayrağı ufak mek bizler için biraz daha ko- 

Arması 

bulunmaktaydı: “Dreptate bir değişiklikle kabul etti. Ka- lay, çünkü bu bayrak üzerin- 

Fratie”. Bu yazının anlamına bul edilen yeni bayraktaki de bir arma bulunmakta. 

İlk iddia, Kral Ştefan’nın ar- gelecek olursak “Dreptate” renkler dik şekilde soldan sa- Çad bayrağı ise işin zor kısmasıyla 

bağlantılı. Armayı in- Eflak dilinde adalet anlamı- ğa doğru mavi, sarı ve kırmı- mı, çünkü bu bayrak Romancelediğimizde 

bir kalkan n a ge lir ke n, “Fratie” de Boğ- zı olarak dizilirken eski bay- ya bayrağının kopyası gibi. 

üzerinde, boynuzları arasın- dan dilinde kardeşlik anla- rakta bulunan yazı artık yok- Ama gene de bir fark var. Belda 

yıldız bulunan bir boğa- mına gelmekteydi. 

tu. Bu bayrak 1947’ye kadar ki gözlerimizin bunu fark etnın 

resmedildiğini, sarı ve değişmeden kaldı. mesi zor fakat -devletlerin 

mavi renklerin armada yo- 

1947’de Romanya Halk bayrak yasalarına baktığığun 

bir şekilde kullanıldığı 

Cumhuriyeti’nin kurulmasıy- mızda- bu bayrak daha koyu 

görmekteyiz. Fark edilebile- la Romanya’da 1989’a bir mavi tonuna sahip! 

ceği gibi, armada çarpıcı bir 

kırmızıya rastlayamıyoruz. 

Bu sebeple bu iddianın kırmızı 

rengin nereden geldiği 1821 ayaklanmasında 

konusunda eksik kaldığını, kullanılan bayrak 

diğer renklerinse kimi çıkarsamalarla 

ortaya konmaya Bu bayrak üzerinde taşıdığı 

çalışıldığını söyleyebiliriz. söylemden dolayı Eflak ve 

İddialardan bir diğeriyse, bu Boğdan’nın yanı sıra Erüç 

rengin Romenlerin ataları del’de de çok ünlenerek ge- 

Daçlardan geldiği yönünde. niş kitlelerce benimsendi. 

Bu konuda ortaya atılan ve İşte bu bayrak aynı zamanda 

tarihsel olarak akla daha yat- bugünkü Romanya Cumhukın 

olan iddia ise, 1600’lü yıl- riyeti bayrağına giden yolun 

lara dayanmakta. 1600, Ro- “asıl” başlangıcıydı ve bunmanya 

için önemli bir tarih, dan sonra bayrak gözle göçünkü 

bu tarihte Cesur Mic- rülür önemli bir değişim ge-

BASINDA TÜRKİYE - AB 

İLİŞKİLERİNİN 50 YILI 

14 Ekim 1999'da Milliyet gazetesinde yayınlanan bu haber, 

ATAUM tarafından hazırlanmakta olan “Basında Türkiye-AB İlişkilerinin 50 Yılı“ başlıklı kitaptan alınmıştır. 

Türkiye-AB ilişkileri, çeşitli iniş-çıkışlara rağmen tarafların bir şekilde sürdürmekte kararlı göründükleri ve somut 

gelişmelerin çok ötesinde anlam yükledikleri bir süreç. Bu 50 yıllık sürecin kimisi unutulan kimisi de belleklerde yer eden 

halkalarının basının farklı kanatları tarafından nasıl haberleştirildiği de önemli. Zira yazılı basın, sadece tarihsel gelişmeleri 

bir bütünlük içinde değerlendirmek ve siyasal süreçlerin izini sürmek açısından değil, ilgili gelişmelerin yaşandıkları andaki 

algılanış ve yansıtılış şekillerini tespit etmek açısından da ziyadesiyle “öğretici” olabilir. Farklı dönemlerde farklı gelişmeler 

konusunda Türkiye’de oluşan farklı algıları çarpıcı bir şekilde tespit etme olanağı yaratacağı için...

BENİM 

AVRUPAM 

EKİM 2010 

Cetvel ve Kılıç 

Ahmet Murat AYTAÇ 

Benim için Avrupa, bir lometre daha güneyde zamanda. 

tışmada ortak bir hükme 

hayaldir. Avrupa ile ilgili ilk ki- doğsaydık her şey bambaşka Daha sonraları çok sık varmak ilki kadar kolay 

şisel ve gerçek deneyimimin olurdu” dediğinde ilk başta karşılaşacağım ve kısmen bir olamıyordu; çünkü bu tartış- 

İstanbul’un Anadolu yaka- ne demek istediğini pek fazla parçası olduğum bu tahay- ma herkesin kendi memlesından 

karşıya geçince gör- anlayamamıştım. Ama daha yülün bugün en çok dikka- ketini Avrupai sayılabilecek 

düğüm “Avrupa kıtasına hoş sonra sözlerine biraz daha timi çeken yanı, Avrupa’nın yönleriyle öne çıkarmaya 

geldiniz” levhasının bende açıklık kazandırmasını iste- kendimizi kıyaslayabileceği- çalışmasıyla daha baştan çıkyarattığı 

heyecan olduğunu yince bizi şanslı sayma nede- miz bir normlar sistemi veya maza giriyordu. Eskilerden 

ve halen de bunun ötesine ninin hem Avrupa’ya daha bir “cetvel” gibi ele alınabile- hatırladığım ve bugün eskisi 

geçemediğimi söyleyerek yakın duran hem de gerçek- ceğine duyulan sorgusuz kadar önem taşımayan bir 

hayalden neyi anladığım ko- ten Avrupalı olmaya çalışan inançtı. Ülkemizde var olan başka milli mesele de, Euronusuna 

biraz daha netlik ka- bir ülkenin yurttaşları oldu- tüm insanlık durumlarını ve vision finalleriydi. Bu defa Avzandırmış 

olduğumu umut ğu muzu düşünmesi olduğu- insanlar arası ilişkileri bu rupa bizim başkaları hakkınediyorum. 

Ancak, buradan nu anlamıştım. Bu, nispeten cetvel aracılığıyla ölçmek da yürüttüğümüz bir tartışhareketle, 

Avrupa hakkında daha özgür ve müreffeh bir mümkündü. Dostlar arasın- mada dışsal bir ölçü olarak 

yazacaklarımın boşlukta hayat yaşadığımız anlamına da bir kadının ne kadar güzel devreye girmiyordu; tabiri cadurduğunun 

veya temelsiz da geliyordu onun için. Diğer olduğu konusunda bir tartış- izse biz cetvelle ölçmüyorspekülasyonlardan 

ibaret ol- yandan Avrupa, bizim ne olma başladığında hemen bu duk, cetvel kendi adına bizi 

duğunun düşünülmesini de mak istediğimizi ve tabii ki cetvel devreye giriyor ve ölçüyordu. Doğal olarak heistemem. 

Avrupa hakkındaki ne olmak istemediğimizi de güzelliğinin Avrupai olup ol- yecanı, hayal kırıklıkları ve 

fikirlerimin dayanağını, Al- gösteren bir şeydi. Bu, Arap- madığını konusundaki kana- sitemi bol bir süreç olarak yaman 

filozoflarının Erlebnis ça, Kürtçe ve Türkçe konuşu- atimiz son hükmün ne olaca- şanıyordu bu yarışma süreci. 

dedikleri kişisel yaşam dene- lan “doğulu” bir kentte, nasıl ğını belirliyordu. Bir başka Ancak Avrupa hayalimin bir 

yimlerinden çok, Erfahrung “batılı” olduğunuzu, geri ka- önemli tartışma konusu da başka boyutu, yaşım ilerleyip 

adını verdikleri ve tarihin is- lanlardan nasıl daha farklı ol- “Doğu’nun Paris’i hangi de eleştirel çevrelerle karşıtikrar 

kazandırdığı kültür ve duğunuzu gösterme arzusu- kenttir?” sorusu etrafında laşınca karşıma çıkmıştı ve 

kurumlarda yapılaşmış bir nun bir dışavurumuydu aynı şekilleniyordu. Ancak bu tar- bu da en az ilki kadar sahici 

toplumsal deneyimden benim 

payıma düşenler oluşturmaktadır. 

Dolayısıyla sözcüğün 

gerçek anlamında hiçbir 

zaman Avrupası olmamış 

birinin Avrupasını anlatan bu 

yazı, bir şeye dair hiçbir kişisel 

deneyimiz olmamasına 

rağmen, onun yine de sizin 

hayatınızda belirleyici bir 

öğe olarak öne çıkmasının 

ne anlama geldiğine örnek 

teşkil eden bir yazı olarak da 

okunabilir. 

Artık sözü daha fazla uzatıp 

okuru yormadan Avrupa’ya 

dair “deneyimlerimi” aktarmaya 

başlayayım. Böyle bir 

deneyimi ilk olarak Suriye ve 

Irak ile sınırı bulunan memleketimde 

yaşadığımı anımsıyorum. 

Bir yakınım Türkiye 

sınırının ötesinde ışıkları görünen 

kenti işaret ederek, 

“Biz çok şanslıyız. Eğer 40 ki-



Benim Avrupam 

Ahmet Murat AYTAÇ 29 

bir deneyim olmuştu. Bu ba- ğu düşüncesini farklı bir açı- nim gibi sadece bir “hayali Avrupa’ya dair bir hayalimiz 

kış açısından ele alındığında dan doğrulamıştı, ama buna Avrupa” deneyimine sahip olmasından değil, gerçekten 

Avrupa, evveliyatla, dünya- Avrupa’nın bir “kılıç” olduğu olan birinde yarattığı temel bağımsız olarak Avrupa hanın 

geri kalanına üstünlük bilgisini de eklemişti. etki, ruh halimin bu iki sıkıntı ya li i çin de say dı ğı mız 

taslayan, savunmasız ve za- Cetvel ve kılıç, Avrupa konu- arasında salınması şeklinde normların, Avrupa denilen 

yıf insanları ezen sömürücü sunda hiçbir kişisel deneyimi oldu. 

coğrafi mekânda zaten tübir 

güç gibi duruyordu. olmayan birinin yine de o ko- Hiçbir zaman, “Avrupa Birli- müyle gerçekleşmiş olduğu- 

Avrupalıların modern çağı- nudan nasıl etkilenmiş olabi- ği’ne gireceğiz; ondan sonra nu ve orayla bütünleştiğimızın 

tarihi boyunca Ameri- leceğini özetleyen iki meta- gelsin paralar!” diyen, Avru- mizde bu normlara da 

ka, Asya ve Afrika kıtaların- for. Ancak söz konusu meta- pa’yı bir “hazine” olarak gö- kavuşacağımızı varsaymakdaki 

marifetlerini öğrendik- forlar, bu gibi hayal sahiple- ren görüşe bir yakınlık tan kaynaklanıyor. Hayalleçe, 

Avrupa tahayyülüme ka- rinin temel bir endişesini vur- duymadım. Ancak, haklar ve rimizi beslediği müddetçe, 

ra bulutlar eşlik etmeye baş- gulamadan geçersek, bu öz gür lük ler ko nu sun da coğrafi bir mekâna özgü 

lamıştı. Koca Amerika kıta- deneyimin bir boyutunu hep ölçülerimizin yükseleceği gerçekliğin ideallerle bu şesındaki 

yerlilerin maruz kal- eksik bırakacaktır: Bir gün ge- beklentisinin bende bir he- kilde özdeşleştirilmesine hiçdığı 

soykırımdan farksız lip de hayal “gerçek” olursa yecan yaratmadığını söyler- bir itirazım olmaz. Ama her 

katliamları, Afrika’da kazanç ne olacak? Bu iki boyutlu bir sem doğruyu söylememiş c etvel in bir de kılıçla tamamuğruna 

verilen ve zerre ka- endişe olup, hayalin hem iyi olurum. Sırf bu yüzden Avru- landığını dikkate aldığımda, 

dar onur taşımayan savaşla- anlamı hem de kötü anlamı pa Birliği’ne tam üyelik tar- Avrupa’nın işlevini gördükrı, 

yüz karası köle ticaretini, açısından ele alınmalıdır. tışmalarında, bu sürecin ger- ten sonra aşılması gereken, 

Çin ve Hindistan’da yapılan- İyisi gelirse “cetvele ne çekte nasıl sonuçlanabilece- örneğin Akdeniz gibi coğrafi 

ları öğrendikçe Avrupa olacak?”, kötüsü gelirse ğinden bağımsız olarak, hep olarak Avrupa’yı da içine 

hayalinin öbür yüzünü de “kâbuslar gerçek mi ola- destekçi olan tarafta durma- alacak daha geniş ve kapgörmüştüm. 

Bir keresinde, cak?” sorularına yanıt vere- ya çalıştım. Ancak, daha samlı bir hayalle yer değiştir- 

Ortadoğu’da ülkelerin sınır- memekten kaynaklanan bir geniş bir zemine yerleşmiş mesi gerekliliği de benim Avlarının 

Avrupalı siyasetçiler sıkıntı eşlik eder bu endi- Avrupa deneyimimin yaratı- rupa hayalimin bir boyutunu 

ta ra fın dan “cetvel” i le şeye. İşte gümrük birliği ile ğı ikircikli ruh hali de bu oluşturuyor artık. 

çizildiğini okumuştum. Bu bil- başlayan Avrupa Birliği’ne tutuma hep eşlik etti. Sanıgi 

Avrupa’nın bir cetvel oldu- tam üyelik macerasının be- rım burada esas sorun,

Avrupa 

Gündemi... 


e-bülten 

ATAUM-BİM (10-2010) 

bulmak isteyene not: 

sadece elektronik posta kutusunda bulunur...

ATAUM DİKKAT "ARAMA MOTORU" ÇIKABİLİR!

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?