Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1.1. BORUN TANIMI, KAPSAMI VE KULLANIM ALANLARI<br />
1.1.1. Ürün Tarifi<br />
<strong>Bor</strong>, periyodik tabloda B simgesiyle gösterilen, atom numarasi 5, atom<br />
agirligi 10,81, yogunlugu 2,84 gr/cm 3 , ergime noktasi 2300 o C ve kaynama noktasi<br />
2550 o C olan, metalle ametal arasi yari iletken özelliklere sahip bir elementtir.<br />
Genellikle dogada tek basina degil, baska elementlerle bilesikler halinde bulunur.<br />
Tabiatta yaklasik 230 çesit bor minerali vardir. Oksijenle bag yapmaya yatkin olmasi<br />
sebebiyle pek çok degisik bor-oksijen bilesimi bulunmaktadir. <strong>Bor</strong>-oksijen<br />
bilesimlerinin genel adi borattir.Œ<br />
Çesitli metal veya ametal elementlerle yaptigi bilesiklerin gösterdigi degisik<br />
özellikler, endüstride pek çok çesit bor bilesiginin kullanilmasina imkan<br />
saglamaktadir. <strong>Bor</strong>, bilesiklerinde metal disi bilesikler gibi davranir, ancak, farkli<br />
olarak saf bor, karbon gibi elektrik iletkenidir. <strong>Bor</strong> hidratlar silikon ve karbon<br />
bilesiklerine benzer özellikler gösterir. Kristalize bor görünüm ve optik özellikleri<br />
açisindan elmasa benzemektedir ve neredeyse elmas kadar serttir. Endüstriyel<br />
açidan önemli bor bilesikleri arasinda boraks (tinkal, sodyum kökenli bor bilesikleri)<br />
kolemanit (kalsiyum kökenli bor bilesikleri), üleksit (sodyum-kalsiyum kökenli bor<br />
bilesikleri) ana gruplamasi altinda kernit, probertit, szyabelit, datolit, sasolit, boraks<br />
dekahidrat, boraks pentahidrat, susuz boraks, borik asit, sodyum per borat, susuz<br />
borik asit, hidroborasit sayilabilir. <strong>Bor</strong> madenlerinin degeri genellikle içindeki B 2 O 3<br />
(bor oksit) ile ölçülmekte, yüksek oranda B 2 O 3 bilesigine sahip olanlar daha degerli<br />
kabul edilmektedir.<br />
<strong>Bor</strong> madenleri, topraktan çikarildiktan (tüvenan cevher) sonra kirma, eleme,<br />
yikama ve ögütme islemlerini müteakip, ilgili sanayilerin kullanimina hazir hale<br />
getirilmektedir.<br />
<strong>Bor</strong> minerallerinin sayisi oldukça fazladir. Sayilari 100'e yakindir. Bazi<br />
mineraller genellikle her yatakta gözlenirken bazilari ise çok ender olarak gözlenirler.<br />
Pandermitin, sadece dünyada Balikesir-Susurluk yataginda bulunusu buna örnek<br />
olarak verilebilir. Ticari olan ve Türkiye yataklari açisindan önemli olan bor<br />
mineralleri;<br />
ŒYilmaz, A.(2002), “Her Derde Deva Hazinemiz <strong>Bor</strong>” TÜBITAK-Bilim ve Teknik Dergisi, Ankara, Mayis 2002<br />
Ölçen, N., (2001) “<strong>Bor</strong> Madeninin Enerji Alanindaki Önemi”, Uludag Üniversitesi Makine Müh., Tez 2001<br />
4
Change language