Yayla Turizmi Sektör Profili 2004 - ITO

her iki-üç köyden birinin yaylacı köy olduğu dikkate alınırsa; Türkiye’de yayla-köy
ilişkisinin ne kadar yaygın olduğu açıkça ortaya çıkmaktadır. Bu da kuşkusuz
yaylacılığın ekonomik fonksiyonunun öneminden kaynaklanır. Çoğunlukla hayvancılık
ekonomisine dayalı olan yayla ve yaylacılık, günümüzde yapılan alt yapı ve teşvik
çalışmaları ile turizme de açılmaya başlamıştır.
Yaylacılık, halk takvimi ve meteorolojisinden halk ekonomisine, halk
veterinerliğinden, halk tıbbına, beslenme ve halk mutfağından, halk hukukuna kadar
geniş bir geleneksel kültür yapısını bünyesinde barındırır. Yılın 3-4 ayını tüm yaşam
faaliyetleriyle birlikte yaylada geçiren topluluğun oluşturduğu kültürel yapının bu
zenginlikte olması doğaldır.
Türkiye yaylaları, tüm dünyanın giderek daha fazla birbirine benzemeye
başladığı yeni bin yılda, geçmişten gelen ve tadı yaşandıkça fark edilen; günümüz
modern yaşamına göre Doğulu ve egzotik, tabiattan uzaklaştığımız ölçüde otantik
yaşama biçimi olarak kuşatıcı ve farklı yaylalardır.
Geleneksel kültürümüzün önemli bir öğesi olan yaylacılık faaliyetleri yoğun
olarak; Akdeniz, Ege Karadeniz, İç Anadolu ve kısmen Doğu Anadolu Bölgelerimizde,
günümüzde de devam etmektedir.
Türkiye’de yaylacılık faaliyetlerini 3 farklı alanda değerlendirebilmek
mümkündür. Bunlar:
a) Göçebe hayvancılıkla geçimlerini sürdüren köy topluluklarının yaylacılık
faaliyetleri,
b) Eski günlerin hatırlanması açısından yılın belirli bir zamanında yaylaya
çıkma, yayla şenlikleri biçiminde sürdürülen faaliyetler,
c) Çevre sorunlarıyla boğuşan, kentlerden belli bir süre de olsa uzaklaşmak,
temiz bir doğayla kucaklaşmak için sportif amaçlar ve buna bağlı olarak geliştirilen yayla
turizmi faaliyetleri.
Bunun yanı sıra yaylalar, kullanım şekillerine göre de üç grupta
değerlendirilebilir:
a) Tatil ve Dinlenme amacıyla kullanılan yaylalar: Bolu ilinde Abant, Gölcük,
Hatay ilinde Soğukoluk, Artvin’de Yusufeli, Bursa’da Kadıyayla ve Sarıalan, Adana’da
Bürücek, Mersin’de Abanoz ve Gözne, Rize’de Ayder, Balıkesir-Edremit Kazdağı, İzmir-
Ödemiş Bozdağı yaylaları,
b) Hem tatil hem de hayvancılık amacıyla kullanılan yaylalar: Ankara’da
Akyarma, Antalya’da Yazır, Karçukuru, İzmir’de Kozak, Tokat’ta Çamiçi, Trabzon’da
Düzköy, Mersin ilinde Namrun, Ordu ilinde Çarşamba ve Perşembe, Trabzon ilinde de
Kadırga, Osmaniye’de Zorkun yaylaları,
c) Sadece hayvancılık amacıyla kullanılan yaylalar: Afyon’da Yağlıpınar,
Antalya’da Yazır, Bingöl’de Şerafettin Dağı, Erzurum’da Bardır, Kayseri’de Tekir,
Niğde’de Eznevit, Rize’de Elevit ve Kaçkar ve Tunceli’deki Mercan yaylaları örnek
olarak verilebilir.
3