ocak 2012 istanbul teknik üniversitesi fen bilimleri enstitüsü

Güvenlik önlemleri arasında yer alan, günde iki defa güvenlik görevlileri, nöbetçi
memur gibi kişilerden oluşan bir grup tarafından gerekli fiziki kontrollerin
yapılmasından bahsedilmektedir. Bu kontroller, yangın ile tesisatlarda
yaşanabilecek sorunlar nedeniyle su baskınlarını teşhis etmeye de yardımcı
olabilir. Ancak bu başlıklarda alınacak önlemleri anlatmaya yeterli değildir.
Hırsızlık dışında kılavuzda geçen yegane iki yönerge “Yangın ve sabotajlara
karşı tedbir olarak ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği sağlanacak, gerektiğinde
konu ile ilgili takibatlar yapılacaktır” ile “Yerel özelliklere göre alınması gerekli
diğer önlemler, ilgili müze müdürlüğü tarafından alınacak ve yürütülecektir”
yönergeleridir. Son cümledeki “yerel özelliklere göre alınması gerekli önlemler”
kapalı ifadesi, afete dönüşebilecek tüm doğa olaylarını içerebilir; ancak bunlara
dair herhangi bir açıklama veya yorumda bulunulmamaktadır.
30/04/1990 tarihli bakanlık onayı ile yürürlüğe giren Müzeler İç Hizmetler
Yönetmeliği: Yönetmeliğin 4. Maddesinde müze, “kültür varlıklarını tespit eden,
ilmi metotlarla açığa çıkaran, inceleyen, değerlendiren, koruyan, tanıtan, sürekli
ve geçici olarak sergileyen, halkın kültür ve tabiat varlıkları konusundaki
eğitimini, bedii zevkini yükselten, dünya görüşünü geliştirmede tesirli olan daimi
kuruluştur.” olarak tanımlanmaktadır. Müzenin koruma işlevini tam olarak yerine
getirebilmesi için, sergilemede ve depolarda bulunan eserlerini afetlere karşı da
koruyabilmesi gereklidir. Yönetmelik içinde gerek müze faaliyetleri, gerekse
müdürün, yardımcısının ve uzmanın görev ve sorumlulukları arasında “depodaki
eserlerin sağlıklı bir şekilde korunması” ve “tüm kültür varlıklarının korunması”
ifadeleri kullanılmaktadır. Koruma fiilinin açıklanmasına ihtiyaç olduğu
belirtilebilir; korumanın yalnızca envanterinin çıkarılmasının ardından, nemden
korunan ve düzenli aralıklar ile teftişi yapılan bir depoya yerleştirilmesi anlamına
gelmediği, daha birçok farklı tehlikeden (su baskını, yangınların sebep
olabileceği is, deprem, fırtına gibi) korunma yöntemlerini de içermesi gerektiği
açıklanmalıdır. Müze müdürünün görevleri arasında geçen ve önlem alınması
gerektiği belirtilen hırsızlık, yangın ve sabotaj, olası tehlikelerin tamamını
kapsamamaktadır. Korunması gereken tehlikelerin bu üç olgu ile sınırlı kalması
durumu, diğer kurumlara bağlı olan müzelerin (özel, askeri gibi)
yönetmeliklerinde de geçerlidir. Eserlerin sağlık durumunun müze uzmanı
tarafından sürekli izlenmesinin sağlanması, birçok tehlikenin gelişerek daha
22