ocak 2012 istanbul teknik üniversitesi fen bilimleri enstitüsü

müzelerin acil durum planlarının aktif ve geçerli olamayabileceğinden yola çıkarak,
soruya cevap verenler arasında aktif bir acil durum planı olanların oranı cevap alınan
tüm müzeler arasında yaklaşık %51’dir. Ancak bu planlar onu uygulayacak kişilerin
hem bilgili, hem de daha önce pratik etmiş olması durumunda etkili olabileceğinden,
ilgili soruları tatbikat sorusunu temel alarak değerlendirdiğimizde bu oran acil durum
planı olduğunu belirten müzeler arasında yaklaşık %43, cevap alınan müzeler
arasında ise %25 olarak karşımıza çıkmaktadır.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı da Türkiye Müzeleri İçin Yönetim ve
İşletim Modeli Öneri Raporu’ndaki (İST2010 AKBA, 2010) Koleksiyon Yönetimi
başlığı altında, müze depolarının risk yönetim planlaması, çeşitli hazırlık ve raf
sistemlerinin sabitlenmesi gibi uygulamalar aracılığı ile geliştirilmesi önerilmektedir.
Ayrıca personelin eğitimi ve risk azaltıcı sistem ve donanımların kurulması ile müze
güvenliğinin artırılması tavsiye edilmektedir. Performans ölçütleri arasında risk
değerlendirme analizi sonuçları bulunan bir performans sistemi kurulması ve
müzelerde güvenlik kavramının deprem, yangın, fiziki ve benzer etkileri de içerecek
şekilde geniş tutulması ihtiyaçlarına değinilmektedir.
Mevzuat bölümünde de belirtildiği gibi, hassasiyeti kabul edilmiş olan bütün resmi
kurumlarda “Daire ve Müesseseler İçin Sivil Savunma İşleri Kılavuzu” uygulanır.
Müzelerde de genel anlamda eylem planı şeklinde çalışmaların olduğu öğrenilmiştir.
Bunların, Valiliklerin nezdinde, müzelerin Sivil Savunma birimlerince hazırlanan
sabotaj, yangın, savaş hali ve doğal afetlere yönelik, risk anında kimin hangi görevi
yapacağı, nasıl hareket edeceğine dair Sivil Savunma Kılavuzu’na uygun oluşturulan
planlar olduğu ve güncellendiği aktarılmaktadır. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel
Müdürlüğü tarafından her yıl düzenlenen hizmet içi eğitimlerde ve gerçekleştirilen
müze ziyaretlerinde bu konuların tartışıldığı ve denetlendiği de vurgulanmaktadır (Z.
Yılmaz, kişisel görüşme, Aralık 2011).
Sivil Savunma Kanunu ve Sivil Savunma İşleri Kılavuzu ile oluşturulması istenen
sivil savunma servislerinin doğal afetlere, büyük yangınlara ve ihbarlı / ihbarsız
düşman taarruzlarına karşı yapılacak hareket ve faaliyetleri içeren görevleri
tanımlanmaktadır. Doğal afetlere hazırlık kılavuzun bir parçası olarak
belirtilmektedir. Ancak, tanımlanan yedi servisin (Kontrol Merkezi ve Karargâh
Servisi, Emniyet ve Kılavuz Servisi, İtfaiye Servisi, Kurtarma Servisi, İlkyardım
Servisi, Sosyal Yardım Servisi, Teknik Onarım İşleri Servisi) görevlerinin, barışta,
28