ticari iÅletme devri ve devrin hukuki sonuçları - Gazi Ãniversitesi
ticari iÅletme devri ve devrin hukuki sonuçları - Gazi Ãniversitesi
ticari iÅletme devri ve devrin hukuki sonuçları - Gazi Ãniversitesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sema AYDIN / Hasan Ali KAPLAN / Arzu ŞEN KALYON<br />
devreden tarafından başka bir şekilde gü<strong>ve</strong>nce altına alındığı takdirde,<br />
tarafların <strong>ticari</strong> işletme <strong>devri</strong>nde sadece aktiflerin <strong>devri</strong>ni sözleşmelerinde<br />
öngörmelerinde bir sakınca bulunmamaktadır. Böyle bir gü<strong>ve</strong>nce bulunmadığı<br />
takdirde, pasiflerin kapsam dışı bırakılmasını öngören sözleşme hükümlerinin<br />
geçersiz sayılarak işletmenin tüm aktifi <strong>ve</strong> pasifi ile birlikte kanunen geçtiğini<br />
kabul etmek gerekir.<br />
YTTK’nun 11. maddesi ile <strong>ticari</strong> işletme devir sözleşmesinin <strong>ve</strong><br />
de <strong>ticari</strong> işletmeyi bir bütün hâlinde konu alan diğer sözleşmelerin yazılı<br />
olarak yapılacağını belirterek yazılı şekil şartı getirilmiştir. Kaynak İsviçre<br />
Hukukunda, FusG’un 73. maddesinde <strong>ticari</strong> işletme <strong>devri</strong> sözleşmesinin<br />
sicile tescil ile hüküm doğuracağı belirtilerek, sicile tescil kurucu unsur olarak<br />
belirlenmiş, buna karşın YTTK’nun 11. maddesi ile bu konuda açık bir<br />
hüküm konulmamış olduğu için kanımızca, yazılı olarak yapılan <strong>ticari</strong> işletme<br />
devir sözleşmesinin sicile tescil anını <strong>devri</strong>n kurucu unsuru olarak kabul<br />
etmek mümkün gözükmemektedir. Kural olarak tescile açıklayıcı bir işlev<br />
yükleyen ETTK sisteminde tescilin kurucu unsur olduğunun vurgulanmamış<br />
olması ise YTTK sisteminde önemli bir eksiklik olarak görülmektedir. Ticari<br />
işletme <strong>devri</strong>ne ilişkin sözleşmenin geçerliliğini yazılı olarak yapılması<br />
şartına bağlayan düzenlemenin YTTK’da yer alması bir yeniliktir. Ancak<br />
<strong>ticari</strong> işletme rehninde bile resmi şekil aranmaktayken ondan daha kapsamlı<br />
bir işlem olan <strong>ticari</strong> işletme <strong>devri</strong>nde yazılı şeklin yeterli görülmesi <strong>ve</strong> tescilin<br />
kurucu olduğunun vurgulanmamış olması bizim de katıldığımız gibi önemli bir<br />
eksikliktir. Yazılı şekil şartı sadece <strong>ticari</strong> işletme <strong>devri</strong>nde değil aynı zamanda<br />
<strong>ticari</strong> işletmeyi bir bütün halinde konu alan sözleşmelerde de uygulanacak<br />
bir hükümdür. Ticari işletmenin, ürün kirasına <strong>ve</strong>rilmesi, <strong>ticari</strong> işletmenin bir<br />
şirkete sermaye olarak konulması, <strong>ticari</strong> işletmenin üzerinde rehin sözleşmesi<br />
kurulması işletmeyi bir bütün halinde konu alabilecek sözleşmelerdir. YTTK<br />
m.11’de yer alan düzenleme bizi <strong>ticari</strong> işletmeyi bir bütün halinde konu alan<br />
bu sözleşmelerin de yazılı olarak yapılması gerektiği sonucuna götürmektedir.<br />
Oysa bu konuda gerek TİRK, gerekse <strong>ticari</strong> işletmenin şirkete sermaye<br />
olarak konulması ile ilgili olarak YTTK’nın 127 <strong>ve</strong> 128. maddelerinde özel<br />
düzenlemeler vardır. Bu hallerde ise konuya ilişkin özel hüküm öncelikle<br />
uygulanmak zorundadır.<br />
Devrin şekli açısından genel hükümler çerçe<strong>ve</strong>sinde taahhüt <strong>ve</strong> tasarruf<br />
aşamalarını ayrı ayrı ele almak gerekirken, YTTK’nun 11/3. maddesinde;<br />
<strong>ticari</strong> işletmenin, içerdiği malvarlığı unsurlarının <strong>devri</strong> için zorunlu tasarruf<br />
işlemlerinin ayrı ayrı yapılmasına gerek olmaksızın bir bütün hâlinde<br />
256<br />
<strong>Gazi</strong> Üni<strong>ve</strong>rsitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVII, Y.2013, Sa. 1-2
Change language