kureselisinma

Küresel Isınma, Türkiye’nin Enerji Güvenliği ve Geleceğe Yönelik Enerji Politikaları
2. Küresel Isınma, İklim Değişikliği ve Enerji Politikaları
2.1. Küresel Isınmanın Sebepleri, Boyutları ve (Olası) Etkileri
Tarihsel bir süreç içerisinde insan etkinlikleri ile birlikte meydana gelen
kirlenme, sera gazı oluşumu ve diğer doğal gelişmelerle birlikte küresel
ısınma ve iklim değişikliği olgularını da bir araya getirmiştir.
İklim, “yeryüzünün herhangi bir yerinde uzun bir zaman periyodu içinde
gözlenen hava koşullarının ortalama özelliklerinin yanı sıra oluşma sıklıklarının
zamansal dağılımlarının, gözlenen uç değerlerin, şiddetli olayların
ve tüm değişkenlik tiplerinin bileşimi” olarak tanımlanır (Türkeş, 2007: 2).
İklim değişikliği ise, “karşılaştırabilir zaman dilimlerinde gözlenen doğal
iklim değişikliğine ek olarak, doğrudan veya dolaylı olarak küresel atmosferin
bileşimini bozan insan faaliyetleri sonucunda iklimde oluşan bir değişiklik”
olarak tanımlanır (UNFCCC, 1994: 5).
Atmosfer çeşitli gazların karışımından oluşmaktadır. Bu gazların başlıcaları
azot ve oksijendir. Atmosferdeki azot ve oksijen oranlarının toplamı
yaklaşık %99’dur. Geriye kalan %1’lik oran diğer gazlardan oluşmaktadır.
Bu gazlar arasında hidrojen, helyum, metan, neon, ozon, argon, kripton,
ksenon ve karbondioksit (CO 2
) bulunmaktadır. Atmosferde; azot %78.084,
oksijen %20.946, argon %0.934 ve karbondioksit 0.036 %’lık paya sahiptir.
Su buharı da atmosfer içindeki en önemli gazlardan biridir ve havada
yaklaşık olarak %1’den %4’e kadar değişen miktarlarda su buharı vardır. Su
(sıvıdan katıya-buza-ya da gaza-su buharına-) çok çabuk hal değiştirdiği
için sürekli bir gaz değildir (Kadıoğlu: 2007: 20–21). İklim sistemi için
en önemli doğal etmenlerden biri “sera gazları”dır. Doğal sera gazlarının
en önemlileri, başta su buharı (H 2
O) ve karbondioksit CO 2
olmak üzere,
metan (CH 4
), diazotmonoksit (N 2
O) ve ozon (O 3
) gazlarıdır.
17