Isıl İşlemin Odun Özellikleri Üzerine Etkisi Süleyman Korkut , Duygu ...

ve altında iken düşük, polimerizasyon derecesi 300 oluncaya kadar doğrusal olarak
artmakta ve bu değerin üstünde oldukça az bir artma görülmektedir (Sjöström, 1993).
Odun hemiselülozları, odunun tam kuru ağırlığının %20-30’unu oluşturur ve
öncelikle D-glikoz, D-galaktoz ve D-mannoz gibi 6 karbonlu (heksoz) ve L-arabinoz ve D-
ksiloz gibi 5 karbonlu (pentoz) halka şeklindeki çeşitli basit şeker ünitelerinden oluşan
dallanmış amorf polimerlerdir. Orta lamelde %27, sekonder hücre çeperinin S1
tabakasında %35 ve S2 tabakasında yaklaşık %15 oranında bulunur. İğne yapraklı
ağaçlarda %20 galaktoglukomannan ve %5-10 arabinoglukoronoksilan ve yapraklı
ağaçlarda %15-30 glukoronoksilan ve %2-5 glukomannan ana hemiselülozları oluşturur.
İğne yapraklı ağaçlarda basınç odununda yaklaşık %10 oranında galaktan vardır. Ksilanlar
glukomannanlardan farklı olarak asidik gruplar (glukuronik asid) içerir ve moleküler yapısı
selüloza benzerdir (Sjöström, 1993).
Arabinose D-galactose (C 6H 12O 6) D-mannose
Şekil 2. Hemiselülozların pentoz ve heksoz monomerleri (Sjöström, 1993).
Bazı hemiselüloz polimerlerinde az miktarda 4-O-metil-β-D-glukuronik asit gibi
şeker asitleri içerir. Bazı odun türlerinde ise az miktarda α-L-ramnoz gibi deoksi-şekerler
bulunur (Sjöström, 1993).
Şekil 3. 4-O-metil-β-D-glukuronik asit ve α-L-ramnoz (Sjöström, 1993).
Hemiselülozlar düz zincir omurgasına sahip fazla sayıda dallanmış ve selüloza göre
polimerizasyon derecesi düşük (100-200) bir yapıya sahiptir. Selüloz zincirlerinin amorf
bölgelerinde bulunur ve lignin ile yakın ilişki içerisindedir. Selüloz ve lignini bağlayıcı
materyal olarak görülmekte ve hücre çeperinin yoğunluğunu arttırmaktadır. Ana zincirdeki
monomer üniteleri birbirleri ile bir glikoz yapı taşının C1 atomu onu izleyen glikoz
molekülünün C4 atomuna oksijen köprüsü ile bağlanması şeklinde olan ve β (1→4) olarak