Isıl İşlemin Odun Özellikleri Üzerine Etkisi Süleyman Korkut , Duygu ...

ifade edilen glikozidik bağ (eter bağı -C-O-C-) ile bağlanır. Hemiselüloz şekerleri lignin
polimerine ise kovalent bağla bağlanmıştır. Hemiselüloz ve selüloz zincirleri arasında ve
hemiselüloz zincirleri içinde hidrojen bağları mevcuttur (Sjöström, 1993).
Şekil 4. İğne yapraklı ve yapraklı ağaçlarda hemiselüloz yapısı (Theander and Nelson,1988).
Hemiselülozlar selüloz mikrofibrillerinin yüzeylerine bağlıdırlar ve mikrofibriller
arasını doldurmaktan kaçınırlar. Bu düzenleri ile çözücüler ve suya karşı selüloza nazaran
daha hassastır.
Lignin konfigürasyonunda geniş bir değişim ile üç boyutlu aromatik amorf bir
polimer olup hücre çeperinin en hidrofobik bileşenidir. Karbonhidratların etrafında ve
üzerinde kabuk bağlama birimi olarak görülür. Odunda lignin miktarı %20-40’tır. Lignin
fenolik bir bileşik olup lignin biyosentezinin ilk basamağı olarak hidroksil (OH) ve
metoksi (OCH 3 ) ikame eden para-kumaril alkol, koniferilalkol ve sinapil alkol gibi fenil
propan ünite tipleri farklı olarak bağlanmış asimetrik yapı olarak düşünülebilir. Siringil
üniteleri C3 ve C5’te 2 adet metoksi grubuna, guayesil üniteleri C3’te 1 adet metoksi
grubuna ve p-hidroksifenil ünitelerinde ise metoksi grubuna rastlanmaz. Aromatik halkaya
bağlı serbest fenolik grup her üç fenil propan tipinde de C4’te bulunur. Serbest fenolik
gruplarının mevcudiyeti lignin bozunma oranını açık olarak desteklemektedir. İğne
yapraklı lignininde fenil propan ünitesinin %10-30’u ve yapraklı ağaçlarda %9-15’i fenolik
(OH) grup içermektedir (Sjöström, 1993).
Şekil 5. Lignin ana yapısındaki fenil propan monomer üniteleri (Sjöström, 1993).