Sunumu İndir - Üsküdar Belediyesi

More documents

Recommendations

Info

698 ‹brahim Hakk› Konyal›,1930 civar›nda Harem iskelesi çevresinde ipekli kumafllar ve çatmalar dokunan hanlar bulundu¤unu belirtse de III.Selim’in Selimiye’de kurmay› hedefledi¤i güçlü tekstil sanayinden ve bir zamanlar›n dokumac› hanlar›ndan günümüze yaln›z Harem iskelesi yak›nlar›ndaki “Bükücüler Han› Soka¤›” ad› ulaflm›flt›r. III. Selim’in Selimiye civar›nda hem kumafl imalat› hem de yan sektörleri için iflyerleri yapt›rmas› yerli kumafl dokunmas›n› teflvik etmenin ötesinde bir tekstil sanayi merkezi oluflturmay› hedefledi¤ini göstermektedir. Bu dönemde Üsküdar önemli bir tekstil merkezi durumunda olup burada kurulan dokuma atölyeleri Bursa da üretilen saten ve kadifelerle rekabet edecek düzeydedir. Üsküdar’daki dokuma atölyelerinde, çatmalar özellikle de çatma yast›k k›l›flar› ile o dönemle özdeflleflen ve “Selimiye” ad›yla tan›nan bir çeflit çizgili ipekli kumafl da üretilmifltir. Yukardaki bilgiler do¤rultusunda bak›ld›¤›nda, bu dönemde ad›n› III.Selim’den alan “Selimiye” kumafl türünün ortaya ç›kmas›n›n rastlant› olmad›¤› anlafl›lmaktad›r. Bununla birlikte Üsküdar’› tarihteki dokuma merkezlerinden biri olarak tan›mlamak çok do¤ru olacakt›r. Yaklafl›k 100 y›l dokumac›l›¤›n merkezi olmufl Üsküdar’daki üretim teknolojiye direnemeyen ço¤u sanat dal› gibi maalesef tarihe mal olmufltur. Bu dönemden günümüze çok az örnek ulaflabilmifltir. Birkaç müze ve özel koleksiyonda bulunan Üsküdar atölyelerinde yap›lm›fl Çatmalardan ve Selimiye kumafllar›ndan örnekler fiehir müzesi koleksiyonunun da yer almaktad›rlar. Bu son say›labilecek dokumac›lar›n üretimi olan Çatma ve Selimiye kumafllar›n›n özelliklerini, fiehir Müzesi koleksiyonu ›fl›¤›nda yine bu ilçemizin düzenlemifl oldu¤u böyle bir ortamda yak›ndan tan›mak isabetli olacakt›r. Önce bu eserlerin sergilendi¤i mekan hakk›nda k›saca bilgilenmek gerekirse: fiehir Müzesi Ü S K Ü D A R S E M P O Z Y U M U V fiehir müzesi ilk olarak 1939 y›l›nda Beyaz›d Medresesi’nde “fiehir ve ‹nkilap Vesikalar› Müze ve Kütüphanesi” olarak ziyarete aç›lm›flt›r. Geleneksel ve tarihi bir çok eser ve belgeyi toplayarak yurtd›fl›na kaç›r›lmaktan da kurtarm›fl olan ‹s tan bul Be le di ye si bu amaç la ta ri hi ba z› ya p› la r› da res to re et ti re rek mü ze ha li - ne ge tir mifl tir. Ay ni amaç do¤ rul tu sun da da 1945 y› l›n da Sa raç ha ne’de bu lu nan Ga zan fe ra ¤a Med re se si res to re edi le rek “Be le di ye Mü ze si” ad› ile aç› la rak 1988 y› l› na ka dar uzun bir sü re fa ali ye ti ni sür dür müfl tür. 1988 y› l›n da ise mü ze nin ser gi le me bi çi mi nin ve tek nik do na n› m› n›n ça¤ dafl bir an la y›fl la ele al› na rak de - ¤er len di ril me si so nu cu, bu gün bu lun du ¤u Os man l› ‹m pa ra tor lu ¤u nun dör dün - cü bü yük sa ra y› olan, Y›l d›z Sa ra y›’n›n Gü zel Sa nat lar Bi na s› na ta fl›n m›fl t›r. “fie hir Mü ze si” ad›y la ye ni den hiz me te aç› lan mü ze iki kat l› uzun sa lon dan olufl mak ta d›r.
‹ki ser gi le me sa lo nun da bu lu nan eser ler bel li bir ko nu bir li ¤i için de vit rin ler de ve çer çe ve len mifl ola rak du var lar da ser gi len mek te dir ler. ‹s tan bul’un tek fie hir Mü ze si ol ma s› ne de niy le de ay r› bir özel li ¤e sa hip olan mü ze de ge nel lik le 18-19. ve 20.yüz y›l bafl la r› na ta rih len di ri len ‹s tan bul ya fla m› - na ait ta rih sel, din sel ve et nog ra fik eser le rin ya n› s› ra gü zel sa nat lar, ge le nek sel sa nat lar ve za na at lar la il gi li eser ler bu lun mak ta d›r. Os man l› n›n son, Cum hu ri ye t’in ilk y›l la r› n›n ‹s tan bul’unun sos yal ha ya t› n› yan - s› tan bu eser ler ara s›n da, tab lo lar, ya z› re sim ler, Y›l d›z ve Eser-i ‹s tan bul dam - ga l› por se len ler, ta ri kat efl ya ve alem le ri, cam, por se len, ma den den ya p›l m›fl gün lük kul la n›m ve süs efl ya la r›, mü hür ler, cilt ka l›p la r›, Top ha ne lü le ci li ¤i ürün le ri, ku mafl lar vb. ‹s tan bul’un de ¤i flik es naf gu ru bu na ait.bir çok eser , çok çe flit li ör nek ler bu lun mak ta d›r. fie hir Mü ze si ku mafl ko lek si yo nu nu olufl tu ran çok sa y› da ve çe flit li eser ara s›n - da 13 adet çat ma ve 11 adet Se li mi ye ku ma fl› bu lun mak ta d›r. Mü ze ko lek si yon - la r›n da yer alan çat ma lar ve Se li mi ye ku mafl la r› ge rek renk le ri, ge rek se de sen le - ri ile Üs kü dar’da ki do ku ma atöl ye le rin de üre til mifl ku mafl la ra iyi bi rer ör nek tir - ler. Ta ri hi bel ge ler ve mü ze ler de ki ör nek ler Çat ma la r›n ön ce le ri giy si ola rak da ha çok kul la n›l d› ¤› n› bi ze gös ter mek te, son dö nem ler de ise yas t›k yü zü, yor gan dö - fle me lik ola rak kul la n›l d› ¤› bi lin mek te dir. Çatma fi E H ‹ R M Ü Z E S ‹ ’ N D E K ‹ Ü S K Ü D A R Ç A T M A L A R I V E S E L ‹ M ‹ Y E K U M A fi L A R I ‹pek ve keten ipliklerle dokunmufl olan Çatma, a¤›r ve alt›nl›, kabartmal›, desenli, kadifenin özel bir çeflidi olan bir kumafl çeflididir. Dokunduklar› yere göre Üsküdar Çatmas›, Bilecik Çatmas› veya Bursa Çatmas› isimleri verilir. Bunlar›n III. Ahmet ve Damat ‹brahim Pafla zaman›nda dokunanlar›na “Ahmediye” denir. Çatma desenlerinde iki esas göze çarpar. Biri genifl yüzeyde tekrarlanan monoton ana flema, di¤eri ise içini süsleyen detay kompozisyonlar›d›r. Detaylarda ayni belirli ve s›n›rl› süsleme motifleri ile de¤iflik kompozisyonlar yarat›lm›flt›r. Dikey dalgal› dal sistemi, oval madalyonlu desen, oval fleman›n de¤iflik var yas - yon la r› bel li bafl l› fle ma lar d›r. Bun la ra y›l d›z ve ay gi bi mo tif le ri de ek le mek ge - re kir. En çok gö rü len süs le me ler üzüm dal la r›, gir lant lar ve çi çek bu ket le ri mo - tif le ri dir. Üs kü dar atöl ye le rin de do ku nan yas t›k yüz le ri nin Türk ro ko ko su de ni len süs le - me üs lu bun da do kun duk la r› ve ge le nek sel mo tif fle ma la r›n dan uzak la fl›l d› ¤› gö - rül mek te dir. De sen ler de ki ge omet rik dü zen de dik ka ti çe ker. Dört ta ra f› do la flan mun ta zam düz bir hat ile ay r› lan bor dür ile mer kez de kon - tur suz efl ke nar dört ge ne ya k›n bir fle ma içe ri sin de ka l›p flek lin de is tif len mifl çi - çek ler Av ru pa et ki si nin bafl l› ca ifla ret le ri dir. Ta sa r›m lar da ço ¤un luk la bit ki sel 699
Page 1 and 2: fiehir Müzesi’ndeki Üsküdar Ç
Page 3: fi E H ‹ R M Ü Z E S ‹ ’ N D
Page 7 and 8: ma sisteminde ikili veya dörtlü g
Page 9 and 10: Çatma Yast›k Yüzü Env. No: 324
Page 11 and 12: fi E H ‹ R M Ü Z E S ‹ ’ N D

Sunumu İndir - Üsküdar Belediyesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?