Sunumu İndir - Üsküdar Belediyesi

700
mo tif ler kul la n›l m›fl t›r. Bu dö nem de yas t›k yüz le rin de se vi len ve kul la n› lan di -
¤er bir mo tif ay y›l d›z d›r.
‹ri li ufak l› ola rak kul la n› lan ay y›l d›z mo tif le ri ki mi za man kay d›r ma l› ek sen
üze rin de s› ra la n›r ken, ba zen de bor dü rü olufl tur mak ta d›r lar
Çat ma lar da na tu ra list us lup ta ki çi çek ler ken di tek nik im kan la r› için de ken di ne
has fle kil ve özel lik ler için de uy gu lan m›fl t›r.16.yy.dan son ra çat ma de sen le ri ta -
ma men ken di ne has süs le me mo tif le ri ile di ¤er ül ke ku mafl de sen le ri ni et ki le -
mifl tir. Bu du rum 18.-19. yy.da da sür müfl Üs kü dar çat ma la r› n› ulus la ra ra s› bir
üne sa hip ol ma s› n› sa¤ la m›fl t›r.
Ni te kim Tah sin Öz’ün de be lirt ti ¤i üze re 1855 y› l›n da Pa ris ser gi si ne gön de ril -
mek üze re Üs kü dar Çat ma la r›y la, Se li mi ye ku mafl la r› n›n sa t›n al›n d› ¤› n› bir ve -
si ka dan ö¤ ren mek te yiz.
Ye ni bir de sen an la y› fl› ta fl› yan 19.yy. çat ma yas t›k la r›n da ise ge le nek ler yi ne de
de vam et mifl tir. Süs le me mo tif le rin de 18.yy. ikin ci ya r› s›n dan iti ba ren di ¤er sa -
nat kol la r› n› da et ki si al t› na alan ba t› form la r› gö rü lür. Am pir üs lu bu süs le me -
ler, Türk zev ki ni yan s› ta cak fle kil de yas t›k yüz le ri ni süs ler.
Çat ma lar da kul la n› lan renk ler de ki çe flit li lik ve can l› l›k dik kat çe ki ci ol mak la
bir lik te bafl ta k›r m› z› ol mak üze re en faz la üç renk fil di fli, ye flil ve iki cins klap -
tan kul la n›l m›fl t›r. Çat ma la r›n ze mi ni ço ¤un luk la krem, aç›k sa r›, de sen ise sa r›ye
flil ve ya k›r m› z›- ye flil ka di fe ile do ku nur. De tay lar da ise k›r m› z› ve ye flil ka di -
fe kul la n›l m›fl t›r.
Do ku ma tek nik le ri yüz y›l lar bo yun ca de ¤ifl me me özel li ¤i ta fl› yan bu ku mafl lar -
da kul la n› lan tek nik ler çok ge lifl mifl komp li ke ve yük sek tir. Çat ma lar sa ten ze -
min li ol du ¤u gi bi mef ru flat için olan lar ve son de vir ku mafl la r› n›n at k› la r› pa -
muk ve ya ke ten ip lik tir. Son de vir çat ma yas t›k yüz le rin de at k› ve çöz gü de pa -
muk ve ya ke ten ip lik kul la n›l m›fl t›r ba z› la r› n›n da hem at k› hem de çöz gü sün de
pa muk ip lik kul la n›l m›fl t›r. Fa kat at k› s›n da pa muk bu lu nan çat ma la r›n hep si ni
de geç de vir ola rak ta rih len dir mek ha ta l› olur. Çat ma la r›n hav la r› da ima ipek tir
ve hav çöz gü tel le ri ara s› na yer lefl ti ri len tak vi ye çöz gü ler le ve bun la r›n yü ze ye
çe ki lip ay ni se vi ye de ke sil me si ile ya p› l›r.
Ku mafl la r›n cin si ne olur sa ol sun ku mafl sa na t›n da ki de sen ler Türk ‹s lam sa na -
t› n›n ge le nek sel ana pren sip le ri ni de vam et ti rir. Bu ge le ne ¤in en bafl ta ge len
özel li ¤i son suz luk tur. Ku mafl la r›n hep sin de de bu özel li ¤e uyul du ¤u gö rü lür.
Di¤er bir özellik de figürsüz olufludur.
Çatma Yast›klar
Ü S K Ü D A R S E M P O Z Y U M U V
Çatma dokumalar giysilerde ve döflemelik olarak kullan›lmas›n›n yan› s›ra
yast›k yüzleri olarak da yayg›n kullan›lm›flt›r. Dünyadaki müze ve özel koleksiyonlarda
yer alan günümüze ulaflm›fl yast›k yüzlerinin Türk gelene¤i ve yaflam
biçimindeki yeri oldukça önemlidir. Saraylarda, konaklarda ve evlerde ki otur-