Tam Metin (PDF)
Tam Metin (PDF)
Tam Metin (PDF)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ekonomik üretim miktarını belirlemek için<br />
birçok inceleme yapılmış, bu konuda<br />
10,000’e yakın makale yayınlanmıştır. 7<br />
Ancak, batıda birçok şirket, formülün içine<br />
hesap ettikleri sabit değerleri koyarak “en<br />
iyi” çözümü uyguladıklarına inanırken, Japonlar<br />
formülün içindeki sabit iş-yükleme<br />
zamanını azaltmaya odaklanarak ekonomik<br />
üretim miktarlarını küçültmüşler,<br />
dolayısıyla stok seviyelerini en aza indirmeyi<br />
başarmışlardır. Stok miktarı ile toplam<br />
üretim süresi ikiz kardeş gibidir.<br />
Stokları yarıya indirirsek, toplam üretim<br />
süresi de yaklaşık olarak yarıya iner.<br />
Dolayısıyla, stok seviyelerini düşürebilirsek<br />
stok bulundurma maliyetlerini azaltırken,<br />
aynı anda çok daha önemli olan sipariş<br />
karşılama sürelerini azaltıp, esnekliği<br />
artırarak müşteri hizmetlerinde de önemli<br />
iyileştirmeler sağlayabiliriz.<br />
Problem, iş-yükleme sırasında makinelerin<br />
durmasından kaynaklanan kaybedilen<br />
zamanın bir maliyeti olduğu varsayımına<br />
dayanmaktadır. İş-yükleme maliyetinin<br />
en önemli unsuru olan makinanın<br />
boş durma maliyeti en basit olarak bu<br />
zamanın işçi ücreti ile çarpılması ile<br />
bulunur ve bu sabit maliyet bir sonraki iş<br />
yüklemeye kadar üretilecek parça adedine<br />
dağıtılır. Bu durumda dört saatlik bir işyüklemeden<br />
sonra az sayıda parça üretilirse<br />
şirket maliyetlerinin artacağı düşünülür.<br />
Ancak, ek iş-yüklemeler için yeni işçi<br />
alınmıyor ve ek-mesai kullanıl-mıyorsa,<br />
yeterince atıl kapasitesi olan makinelerde,<br />
iş yükleme zamanının mali-yeti sıfırdır. İş<br />
yükleme zamanının şirket kârına etkisi<br />
yanlız satabileceğimiz miktarı sınırlayan<br />
kısıt makinede olur. Bu etki de maliyet<br />
artışından değil, makine durdu-ğunda<br />
kaybettiğimiz satış gelirimiz-den<br />
kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla, kısıt makinede<br />
iş kümelerinin miktarlarını mümkün<br />
olduğu kadar büyük tutarken, diğer<br />
makinelerde kümeleri yarıya indirerek<br />
şirket kârını etkileyecek önemli iyileş-<br />
7<br />
E. M. Goldratt, What is This Thing Called<br />
Theory of Constraints and How Should it be<br />
Implemented U.S.A.: The North River Press,<br />
1990, s.40.<br />
tirmeler elde edebiliriz. 3 Bu fikirlerin bir<br />
uzantısı olarak Toplam Kalite iş-yükleme<br />
zamanı azaltma tekniklerinin zaman<br />
kaybetmeden öncelikle kısıt makineye, daha<br />
sonra da atıl kapasitesi az olan makinelere<br />
odaklanması gerektiğini söyleyebiliriz.<br />
Aslında en iyi uygulama için bir formüle<br />
gerek yoktur. Bunun nedenini ürün<br />
kümelerinin bir değil, iki tip olduğunu idrak<br />
ettiğimizde kolayca anlayabiliriz. Bir küme<br />
üretilen miktara, diğeri de bir makineden<br />
diğerine taşınan miktara aittir. İş-yükleme<br />
süresinin negatif etkisini ber-taraf etmek<br />
için üretilen miktarın büyük olması gerekir.<br />
Stok bulundurma maliye-tinin azalması için<br />
ise taşınan miktarın küçük olması gerekir.<br />
Bir makinede büyük miktarda üretim<br />
yapılsa bile, üretilen parçaları biriktirip bir<br />
sonraki makineye büyük bir küme halinde<br />
yollamak yerine, parçalar üretildikçe, azar<br />
azar yollamak mümkün olduğuna göre, bu<br />
iki şart aynı anda yerine gelebilir. Bu<br />
durumda, makine boş zamanının zararlı<br />
olduğu tek yerde, kapasite kısıtı makinede,<br />
üretilen miktarı mümkün olduğu kadar<br />
büyük tutarak, ve kısıt makine dahil her<br />
yerde bir makineden bir sonrakine transfer<br />
edilen miktarların mümkün olduğu kadar<br />
küçük olmasını sağlayarak en iyi çözümü<br />
elde edebiliriz. Netice olarak, işyüklemelerinden<br />
doğan boş zamanın<br />
zararlarını minimize ederken aynı zamanda<br />
stok miktarlarını ve toplam üretim<br />
sürelerini azaltabiliriz. 9<br />
Özetle, iş-yüklemeden kaynaklanan boş<br />
zamanın bir maliyeti olduğu varsayımına<br />
dayanarak “en iyi” üretim miktarını belirlemek<br />
suretiyle şirketin gerçek maliyetlerini<br />
ve kârını iyileştirmemiz mümkün<br />
değildir. Amacın birim maliyetleri düşürmek<br />
değil, şirketin kârını artırmak oldu-<br />
3 E. M. Goldratt and Jeff Cox, The Goal: A process<br />
of Ongoing Improvement. UK: Gower, new<br />
edition of second revised edition, 2000, s.234-<br />
236. (Türkçe tercümesi: Eliyahu M. Goldratt<br />
and Jeff Cox, Amaç: Sürekli İyileştirme Süreci.<br />
Profilo Yayınları, 1998.)<br />
9<br />
What is This Thing Called Theory of Constraints<br />
and How Should it be Implemented,a.g.e., s.41-<br />
52; E. M. Goldratt, Production the TOC Way.<br />
U.S.A: The North River Press, 2003; Goldratt, E.<br />
M and Jeff Cox, a.g.e., s.234-236.<br />
54
Change language