E.Ü. Hemşirelik Fakültesi Dergisi Cilt 28 - Sayı 2 - 2013

Aylin FIŞKIN, Ayla BAYIK TEMEL, Jülide Gülizar YILDIRIM
Hemşirelerin %40.7’sinin haftada 45-48 saat, %20.7’sinin ise haftada 48 saatten fazla
çalıştığı belirlendi. Hemşirelerin %40.4’ü ayda 4-5 nöbet tuttuğunu belirtti (Tablo 1).
Hemşirelerde uyku sorunu, uyku düzeni, uyaranlar ve rahatlama-gevşeme
davranışları ile ilgili boyutlarla incelenmiştir.
Uyku düzeni; Hemşirelerde uyku yeterliliğinin göstergesi olarak uykuya dalma
süresi, uykuda geçen süre ve uyku etkinliği özellikleri incelenmiştir. Hemşirelerin
uykuya dalma süresi incelendiğinde; %6.4’ünün 60 dakikadan fazla sürede,
%38.9’unun 31-60 dakikada ve %37.1’inin 16-30 dakikada uykuya daldığı belirlendi.
Hemşirelerin %47.5’inin 6-7 saat arası, %27.9’unun 5-6 saat ve %2.1’inin ise 5 saatten
az uyuduğu saptandı. Hemşirelerin %99.6’sı için uyku etkililiği %65’ten daha az idi.
Uyaranlar; uykuyu bölücü bireysel davranışlar ve çevresel etmenler (fizik aktivite,
kafein, alkol ve nikotin alımı), uykuyu bölen durumlar, uykuyu bozan durumlar ve
duygu durumu özellikleri ile incelenmiştir. Hemşirelerin %57.5’inin hiç egzersiz
yapmadığı, egzersiz yapanların da %23.2’sinin haftada 1-2 kez egzersiz yaptığı
saptandı. Hemşirelerin %62.1’inin günde 1-3 kez kafeinli içecekler içtiği belirlendi.
Hemşirelerin %40.4’ü gece kafeinli içecekler tükettiğini ifade etti. Hemşirelerin
%83.9’u hiç alkollü içecek tüketmediğini bildirdi. Sigara kullanmayan hemşire oranı
%49.6 idi.
Uykuyu bölen etkenler kapsamında, hemşirelerin %49.6’sı uyumadan önce
yatakta TV izlediğini, %31.4’ü kitap, gazete vb okuduğunu belirtti. Hemşirelerin
%42.5’inin gürültüden, %30.4’ünün ışıktan, %23.6’sının oda ısısından (sıcak veya
soğuk) rahatsız olduğu belirlendi. Duygu durumu açısından hemşirelerin %41.8’i
kaygı ve %35.4’ü huzursuzluk yaşadığını belirtti.
Hemşirelerde rahatlama-gevşeme davranışları incelendiğinde; %21.8’inin hiç
rahatlama-gevşeme davranışı göstermediği saptandı.
Hemşirelerin %39.3’ü uyku kalitesini iyi, %41.8’i orta, %13.2’si de kötü düzeyde
değerlendirdi. Hemşirelerin %8,6’sı genel olarak sağlık düzeyini çok iyi, %57.1’i iyi,
%30.7’si orta olarak değerlendirdi. Hemşirelerin %12,1’inin nadiren uyku ilacı
kullandığı, %85.4’ünün hiç uyku ilacı kullanmadığı saptandı. İşle ilgili güçlük yaşama
durumları değerlendirildiğinde, hemşirelerin %23.2’sinin çok ve çok fazla,
%43.9’unun orta, %25’inin az derecede güçlük yaşadığı belirlendi. Hemşirelerin
%53.2’si ara sıra, %35.7’si nadiren kendini gündüz uykusuz hissettiğini açıkladı.
Hemşirelerde Uyku Sorunlarının Belirlenmesi ve Uyku Sorununda
Etkili Özellikler
Hemşireler için UDF toplam puan ortalaması 12.17±0.15 (min:3, max:20), Uyku
düzeni toplam puan ortalaması 5.43±0.07 (min:0, max:9), uyaranlar toplam puan
ortalaması 5.61±0.10 (min:0, max:15), rahatlatıcı davranışlar toplam puan ortalaması
1.35±0.2 (min:0, max:3) saptandı.
20