Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
AVRUPA ĐNSAN HAKLARI MAHKEMESĐ<br />
ĐKĐNCĐ DAĐRE<br />
<strong>ERKIZAN</strong> v. TÜRKĐYE DAVASI<br />
(Başvuru no. 17074/09)<br />
KARAR<br />
S<strong>TR</strong>AZBURG<br />
22 Ocak 2013<br />
Đşbu karar nihaidir ancak şekli bazı değişikliklere tabi tutulabilir.
Erkızan v. Türkiye davasında,<br />
Başkan,<br />
Dragoljub Popović,<br />
Yargıçlar,<br />
Paulo Pinto de Albuquerque,<br />
Helen Keller<br />
ve Yazı Đşleri Müdür Yardımcısı, Françoise Elens-Passos’un katılımıyla oluşturulan Avrupa<br />
Đnsan Hakları Mahkemesi Komitesi (Đkinci Daire) 11 Aralık 2012 tarihinde gerçekleştirdiği<br />
kapalı müzakereler neticesinde anılan tarihte aşağıdaki kararı vermiştir:<br />
USUL<br />
1. Türkiye Cumhuriyeti Devleti aleyhine açılan (17074/09) no’lu davanın nedeni, Türkiye<br />
Cumhuriyeti vatandaşları Bayan Fatma Erkızan, Bay Hakkı Bolkan Erkızan ve Bay Haydar<br />
Burak Erkızan’ın (“başvuranlar”) Avrupa Đnsan Hakları Mahkemesi’ne 6 Mart 2009 tarihinde<br />
Đnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına Đlişkin Sözleşme’nin (“Sözleşme”) 34.<br />
maddesi uyarınca yapmış olduğu başvurudur.<br />
2. Başvuranlar, Đzmir Barosu avukatlarından Bayan N. Şimşek, tarafından temsil edilmiştir.<br />
Türk Hükümeti (“Hükümet”), kendi görevlileri tarafından temsil edilmiştir.<br />
3. Başvuru 2 Kasım 2010 tarihinde, Hükümet'e iletilmiştir.<br />
4. Hükümet başvurunun Komite tarafından incelenmesine itiraz etmiştir. Hükümetin<br />
itirazının incelenmesinin akabinde Mahkeme bu itirazı reddetmiştir<br />
OLAYLAR<br />
DAVANIN KOŞULLARI<br />
5. Başvuranlar sırasıyla 1962, 1989 ve 1990 tarihlerinde doğmuş olup Đzmir’de ikamet<br />
etmektedirler.<br />
6. Başvuranlar 2 Mayıs 1994 tarihinde bir gemi kazasında hayatını kaybeden Ahmet Celil<br />
Erkızan’ın eş ve çocuklarıdır.<br />
7. Başvuranlar, 11 Ocak 1995 tarihinde Milas Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde maddi ve
manevi tazminat talepli dava açmışlardır.<br />
8. Milas Asliye Hukuk Mahkemesi 3 Kasım 2003 tarihinde tazminat taleplerini kısmen<br />
kabul etmiştir.<br />
9. Yargıtay, 1 Temmuz 2004 tarihinde davaya ilişkin yargılamanın iş mahkemesi nezdinde<br />
yapılması gerektiği gerekçesiyle kararı bozmuştur.<br />
10. Bu karar neticesinde Milas Đş Hukuk Mahkemesi yargılamayı tekrardan yapmaya<br />
başlamıştır.<br />
11. Yargıtay, 21 Şubat 2006 tarihinde başvuranların davasını kabul eden Đş Mahkemesi<br />
kararını da bozmuştur.<br />
12. Đş Mahkemesi, Yargıtay’ın karar bozmasını takiben 16 Temmuz 2007 tarihinde davayı<br />
kısmen kabul etmiştir.<br />
13. Yargıtay, 8 Temmuz 2008 tarihinde kararı onamıştır.<br />
14. Kesinleşmiş karar, 10 Eylül 2008 tarihinde başvuranlara tebliğ edilmiştir.<br />
HUKUKĐ DEĞERLENDĐRME<br />
I. SÖZLEŞME’NĐN 6 § 1. MADDESĐNĐN ĐHLAL EDĐLDĐĞĐ ĐDDĐASI HAKKINDA<br />
15. Başvuran, yargılama süresinin uzunluğunun, Sözleşme'nin 6 § 1 maddesinde yer alan<br />
“makul süre” şartıyla bağdaşmadığından şikâyetçi olmuştur:<br />
"Herkes davasının medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili… konusunda karar verecek olan… bir mahkeme<br />
tarafından… makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkında sahiptir."<br />
16. Hükümet bu iddialara itiraz etmiştir.<br />
17. Dikkate alınacak süre, 11 Ocak 1995 tarihinde başlamış ve 10 Eylül 2008 tarihinde sona<br />
ermiştir. Dolayısıyla, iki dereceli/aşmalı yargılama yaklaşık olarak on üç yıl ve sekiz ay<br />
sürmüştür.<br />
A. Kabul edilebilirlik hakkında<br />
18. Mahkeme, bu şikâyetin, Sözleşme'nin 35 § 3 (a) maddesi kapsamında açıkça dayanaktan<br />
yoksun olmadığını belirtmiştir. Ayrıca, diğer koşullar bakımından da kabul edilemezliğe ilişkin
herhangi bir noktanın olmadığını belirtmektedir. Dolayısıyla, başvuru kabul edilebilir olarak<br />
beyan edilmelidir.<br />
B. Esas hakkında<br />
19. Mahkeme, bir davanın süresinin makul niteliğinin, davanın koşullarına, mahkemenin<br />
içtihatları ile kabul edilen kriterlere, özellikle davanın karmaşıklığına, başvurucu ile yetkili<br />
makamların tutumuna ve ilgililer için ihtilaf konusu davanın içeriğine bakılarak<br />
değerlendirildiğini hatırlatmaktadır. (bkz. diğerleri arasında Daneshpayeh v. Türkiye, no.<br />
21086/04, § 28, 16 Temmuz 2009)<br />
20. Mahkeme, kendisine ibraz edilen tüm belgeleri incelediğinde, Hükümet'in, Mahkemeyi<br />
mevcut davada farklı bir sonuca ulaşmaya ikna edebilecek hiçbir olay veya görüş ileri<br />
sürmediği kanaatindedir. Mahkeme, bu husustaki içtihadını dikkate alarak, mevcut davada<br />
yargılama sürecinin uzun olduğuna ve “makul süre” şartı ile uyumlu olmadığına kanaat<br />
getirmiştir.<br />
21. Dolayısıyla, Sözleşme'nin 6 § 1 maddesi ihlal edilmiştir.<br />
II. SÖZLEŞME’NĐN DĐĞER MADDELERĐNĐN ĐHLAL EDĐLDĐĞĐ ĐDDĐASI<br />
HAKKINDA<br />
22. Başvuranlar ayrıca yargılama süreci sonunda hükmedilen tazminat miktarının adil<br />
olmadığından dolayı şikâyet etmişlerdir.<br />
23. Mahkeme Sözleşmenin 19. maddesi uyarınca Sözleşmeye taraf Devletlerin<br />
yükümlülüklerini yerine getirilmesini temin etme görevi bulunduğunu hatırlatır. Mahkeme’nin<br />
görevi, özellikle, Sözleşme ile korunan hak ve özgürlükler ihlal edilmediği müddetçe ulusal<br />
mahkemelerce yapıldığı iddia edilen maddi veya hukuki hataları ele almak değildir. (bkz.<br />
García Ruiz v. Đspanya [GC], no. 30544/96, § 28, ECHR 1999-I, ve Streletz, Kessler and Krenz<br />
v. Almanya [GC], nos. 34044/96, 35532/97 ve 44801/98, § 49, ECHR 2001-II). Ayrıca,<br />
Mahkeme, ulusal mahkemeler keyfi veya açıkça makul olmayan değerlendirmeler<br />
yapmadıkları müddetçe bu mahkemeler tarafından yapılan değerlendirmelerini incelemekle<br />
görevli olmadığını hatırlatmaktadır (bkz. Camilleri v. Malta (dec.), no. 51760/99, 16 Mart<br />
2000).
24. Şikâyet, esasen sadece hukuki sürecin aleyhe sonuçlanmasına ilişkin olduğundan<br />
Mahkeme başvurunun bu kısmının Sözleşme’nin 35 § 3 (a) maddesi uyarınca açıkça mesnetsiz<br />
olduğu kanaatindedir. Bu yüzden başvurunun bu kısmi kabul edilemez bulunmuştur.<br />
III. SÖZLEŞMENĐN 41. MADDESĐNĐN UYGULANMASI<br />
25. Sözleşme'nin 41. maddesi aşağıdaki şekilde öngörmektedir:<br />
"Eğer Mahkeme, bu Sözleşme ve Protokollerinin ihlal edildiğine karar verirse ve ilgili Yüksek<br />
Sözleşmeci Tarafın iç hukuku bu ihlalin sonuçlarını ancak kısmen ortadan kaldırabiliyorsa, Mahkeme,<br />
gerektiği takdirde, zarar gören taraf lehine adil bir tazmin verilmesine hükmeder."<br />
A. Tazminat<br />
26. Başvurucu, maddi tazminat olarak 30 000 Avro ve manevi tazminat olarak 50 000 Avro<br />
talep etmiştir.<br />
27. Hükümet bu iddialara itiraz etmiştir.<br />
28. Mahkeme, tespit edilen ihlal ile iddia edilen maddi tazminat arasında bir illiyet bağı<br />
görememektedir; bu nedenle bu talebi reddeder. Diğer yandan, hakkaniyet temelinde<br />
hükmederek, başvurana manevi tazminat olarak 9 600 Avro ödenmesine karar vermiştir.<br />
B. Masraf ve Harcamalar<br />
29. Başvuranlar masraf ve harcamalar için ayrıca 7 000 Avro talep etmişlerdir. Talep edilen<br />
bu meblağ yerel hukuki süreç ve Mahkeme nezdinde yapılan avukatlık ücretlerini ve posta<br />
masraflarını içermektedir.<br />
30. Hükümet bu iddialara itiraz etmiştir.<br />
31. Mahkeme, ulusal mahkemeler nezdinde yapıldığı iddia edilen masrafların uygun<br />
dokümanlar ile kanıtlanamadığını ancak avukatlara ödenen Mahkemeye başvuru ücretlerinin<br />
imzalı belgeler ile kanıtlandığı kanaatindedir. Tercüme için talep edilen miktar ise gerekli<br />
değildir. Mahkeme, nezdinde bulunan dokümanlar ve içtihatları uyarınca masraf ve<br />
harcamalara ilişkin olarak 2 500 Avro ödenmesine hükmeder.<br />
C. Gecikme Faizi<br />
32. AĐHM, gecikme faizi olarak Avrupa Merkez Bankası'nın kısa vadeli kredilere
uyguladığı marjinal faiz oranına üç puan eklemek suretiyle elde edilecek oranın uygun<br />
olduğuna karar verir.<br />
ĐŞBU GEREKÇELERLE MAHKEME OY BĐRLĐĞĐYLE<br />
1. Yargılama sürecinin aşırı uzunluğuna ilişkin şikâyetin kabul edilebilir ve başvurunun geri<br />
kalan kısmının kabul edilemez olduğunu beyan eder;<br />
2. Sözleşme’nin 6 § 1 maddesinin ihlal edildiğine;<br />
3. (a) Üç ay içinde davalı Devlet tarafından başvuranlara:<br />
(i) Manevi tazminat olarak 9 600 (dokuz bin altı yüz) Avro’nun miktara<br />
yansıtılabilecek her türlü vergilerle birlikte ödenmesine;<br />
(ii) Masraf ve gider olarak 2 500 (iki bin beş yüz) Avro’nun miktara yansıtılabilecek<br />
her türlü vergilerle birlikte ödenmesine;<br />
(b) Yukarıda bahsedilen üç aylık sürenin bittiği tarihten itibaren ödemenin yapılmasına<br />
kadar, yukarıda bahsedilen miktara, Avrupa Merkez Bankası'nın kısa vadeli kredilere<br />
uyguladığı marjinal faiz oranına üç puan eklemek suretiyle elde edilecek oranda basit faizin<br />
uygulanacağına;<br />
4. Başvuranın adil tazmine ilişkin diğer taleplerin reddedilmesine;<br />
karar vermiştir.<br />
Đngilizce olarak hazırlanmış ve Mahkeme Đç Tüzüğünün 77 §§ 2 ve 3. maddeleri uyarınca 22<br />
Ocak 2013 tarihinde yazılı olarak tebliğ edilmiştir.<br />
Françoise Elens-Passos<br />
Yazı Đşleri Müdür Yardımcısı<br />
Dragoljub Popovic<br />
Başkan