64c7e3ce9c4d311ebdbac7c167dbb673f9e948b5

gi şeyden ödün vermedi... Ve ödün vermemek insanlara genellikle
kendi yaptığının onayı gibi görünür... Böylece belgeselciler
biz sosyal bilim yapmıyoruz, onların m etodlarından, sorgulamalarından
uzak durm ayız tabii... Yeter ki bize ortaya atsınlar
bunları diyebilirler... Bu dem ektir ki, orası bam başka bir alan
ve biz oradan sorum lu değiliz... Aynı şeyi sosyal bilimci ve tarihçi
arkadaşlarım ızın tavrından da hissebiliyordum : belgeselciler
önce sosyal bilim cilere bir kulak versinler... Bunun çok
basit nedeni ise hiç kim senin TRT’de ve diğer kanallarda yayınlanan
belgesellerin derinliğine, hiç değilse ciddiyetine bile inanamaması...
Bu topu karşı tarafa atm aktan başka bir şey değildir... Ç ünkü
insan düşüncesi tektir ve çoktur... İkisi birden olabilmesinin
nedeni, üretilebildiği ortam ların çoğulluğundadır. M üzikte,
sosyolojide, anatom ide, fizikte, sinemada, videoda, en geniş
anlamıyla gündelik hayatta fikirler üretilebilir ve bunlara bağlanan
arzular eşit olduğu için (buna ileride geleceğim) hiçbirisi
diğerinin altında ya da üstünde değildir...
Bugün sosyal bilim ler (mesela antropoloji) artık pek bulam a­
dığı eskimo kabilelerini gözlemlemekle kalmaz, aynı zamanda
Flaherty’niıı 1921 tarihli Nıınook filmini de ciddiye alm ak zorundadır...
Üstelik Flaherty ne Boas’tan ne de başka bir antropologtan
pek de bir şeyler okum am ış gibi göründüğü halde...
Bir “belgeselci” ise tutup “ben Nietzsche çekeceğim”, “Durkheimvari
çekeceğim ” diyebilir... Bu belgeselde değil, sinem anın
en ağırlıklı yatırım ını yaptığı “fiction” alanında bile böyle işleyebiliyor...
Ve biz bugün bütün eserini birkaç bölgedeki dört
duvar arasına sığdırabilen bir yazara, Dosıoyevski’ye hâlâ “psikolojinin
kurucusu” muamelesi yapabiliyoruz...
Görsel-işitsel m edya ile tekstüel-eleştirel medya arasında o
kadar sert bir ayrım yapılamaz diye düşünüyorum ... Birincisi
giderek genel külıür haline geliyor - gittikçe daha az okuyor,
daha çok seyrediyoruz... Ama bu bir pasiflik değildir... Böyle
bir a priori vaziyet yok... Ç ünkü yüz yıldır insanlar sinem ayla
(newsreels, belgeseller ve koskoca bir sinem atografik dünya),
elli yıldır televizyonla, otuz yıldır “kendilerini de kayde-
39