il bazında değerlendirmeler - Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi ...

GĐRĐŞ
1963 yılında imzalanan Ankara Anlaşmasıyla başlayan Türkiye – AB ortaklık ilişkisi, 22 Aralık 1995 tarihinde
Gümrük Birliğinin kurulması ile devam etmiştir.
Türkiye, Gümrük Birliği çerçevesinde, Birlik yasalarının ticarette teknik engellerin kaldırılmasına ilişkin
koşul ve kurallarını yerine getirme sürecini halen devam ettirmektedir.
Ürün güvenliği konusu, AB’de olduğu şekliyle, piyasa gözetimi ve denetimi (PGD), uygunluk
değerlendirmesi, kamu kurumlarının, üreticilerin, ithalatçıların ve dağıtıcıların görev ve sorumlulukları gibi temel
esaslar doğrultusunda, Türkiye’nin iç yasal düzenine 4703 sayılı Çerçeve Kanun ile aktarılmıştır.
Çerçeve Kanun; üreticilerin piyasaya güvenli ürün sürmesini zorunlu hale getirirken, kamu kurumlarına da
ürüne özel mevzuatı düzenleme ve uygulama yetkisi vermiştir.
Sorumluluk alanına giren tüm mevzuatı uyumlaştırarak Türk hukuk sistemine kazandıran Bakanlığımız, bu
mevzuatın ülkemizde etkin olarak uygulanmasına öncelik vermiştir.
Uyumlaştırılan AB yönetmeliklerinin uygulamasında PGD, Bakanlığımızın en önemli ve öncelikli görevleri
arasında yer almıştır. Yönetmeliklerin uygulanma sürecinin ilk yıllarında yapılan denetimlerde, sanayicilerin ve
konunun diğer paydaşlarının yeni mevzuat kapsamında bilgilendirilmesine öncelik verilmiş, daha sonraki
uygulamalarda ise, diğer AB ülkelerinde olduğu gibi, fiili denetimler yapılmış ve bu denetim sonuçlarına göre
gerektiği yerde yaptırımlar uygulanmıştır.
Tüm bu faaliyetlerde Bakanlığımızın temel önceliği, üreticileri ve ithalatçıları yaptırımlarla cezalandırmak
değil, piyasada sadece güvenli ürünlerin yer almasını sağlamaktır. Bu amaç, aynı zamanda sanayiciyi kaliteli ve
güvenli ürün üretimine teşvik ederek, uluslararası rekabet gücümüzü arttırmada bir araç olarak da
kullanılmaktadır.
Bu hedefimize hizmet etmek üzere, Bakanlığımızca yıllık PGD strateji metinleri hazırlanmakta ve 81 il
müdürlüğünde yürütülen denetimlerin etkinliği, her yıl daha ileri taşınarak devam ettirilmektedir.
AB tarafından uygulanmakta olan piyasa gözetimi ve denetimi sistemi, ülkemiz açısından yeni bir
kavramdır, yerleştirilmesi ve uygulanması kuşkusuz zaman alacaktır. Ancak bu kısa zaman aralığında merkez ve
taşra teşkilatımızın bugüne kadar yürüttüğü başarılı PGD faaliyetleri, ülkemizdeki diğer yetkili kuruluşlara da örnek
olmaktadır.
Günümüzde dünya ticareti, uluslararası normlar ve kalite değerleri üzerine oturmuştur. Böylece ülkelerin
ekonomilerini gümrük tarifeleri vasıtasıyla korumasının önüne geçilmiştir. Gümrüklerdeki denetimin kapsamı da
sınırlandırılmış; bunun yerini piyasada denetim, bir başka ifadeyle PGD almıştır.
Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelerin ucuz işgücüne bağlı rekabet gücü karşısında tarife dışı engeller
ve teknik düzenlemelerle bu ülkelerin ticarette önünü kesme yoluna gitmektedir. Batılı ülkeler, bir yandan ticareti
serbestleştirip gümrük denetimini sınırlandırırken, özellikle Çin ve Uzakdoğu’dan gelen ucuz ve niteliksiz mallara
karşı tüketicilerini, üreticilerini ve milli ekonomilerini etkin bir PGD ile korumaktadır.
Türkiye’nin Dünya Ticaret Örgütü ve Gümrük Birliği çerçevesinde gümrük tarifelerinin ve denetimlerinin
sınırlandırılmasından doğan boşluğu PGD ile doldurması gerekmektedir.
Bakanlığımız görev alanına giren ürünlere ilişkin PGD faaliyetlerinde en büyük sorumluluğu üstlenmiş olan
Genel Müdürlüğümüz tarafından hazırlanmış olan bu rapor; organizasyonumuzu, bugüne kadar gerçekleştirilen
çalışmalarımızı, elde edilen sonuçları ve 2010 yılının detaylı analizlerini içermektedir. Genel personeli ile 81 ilde
yerleşik Bakanlığımız teşkilatının özverili çalışmaları sonucu elde edilen veriler ışığında hazırlanan bu rapor her yıl
güncellenerek kamuoyunun bilgisine sunulacaktır.
Süfyan EMİROĞLU
Sanayi Genel Müdürü