ADAY MEMUR EĞİTİMİ DERS NOTU - Sanayi Ürünleri Güvenliği ve ...
11.07.2015 • Views
Share Embed Flag

ADAY MEMUR EĞİTİMİ DERS NOTU - Sanayi Ürünleri Güvenliği ve ...

ADAY MEMUR EĞİTİMİ DERS NOTU - Sanayi Ürünleri Güvenliği ve ...

ADAY MEMUR EĞİTİMİ DERS NOTU - Sanayi Ürünleri Güvenliği ve ...

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
sug.sanayi.gov.tr

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

T.C.BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞISANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİGENEL MÜDÜRLÜĞÜ<strong>ADAY</strong> <strong>MEMUR</strong> EĞİTİMİ <strong>DERS</strong> <strong>NOTU</strong>HAZIRLAYANLARÖnder CANPOLATDaire Başkan V.Duygu KOLATSan. <strong>ve</strong> Tek. Uzman Yrd.MART 2012

İÇİNDEKİLERBİRİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................................ 1SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ VE TEŞKİLATI ............... 1I. GİRİŞ .............................................................................................................................................................. 1II. HUKUKİ ÇERÇEVE .......................................................................................................................................... 1III. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜNGÖREVLERİ .................................. 2IV. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLATI ........................................... 3V. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YUKARIDA AÇIKLANAN GÖREVLERİKAPSAMINDA YÜRÜTTÜĞÜ FAALİYETLERİ ....................................................................................................... 41.Politika <strong>ve</strong> Planlama Faaliyetleri ............................................................................................................... 42. Denetim Faaliyetleri ................................................................................................................................. 43. İdari Tedbirler <strong>ve</strong> Yaptırımlar.................................................................................................................... 44. Denetime Yardımcı Faaliyetler ................................................................................................................. 45.Bakan Tarafından Verilen Benzeri Görevleri Yapmak. .............................................................................. 5VI. SÜGD GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YÜRÜTTÜĞÜ/ KATILDIĞI PROJELER ........................................................ 51. Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP) : ............................................... 52. Türkiye’de Kalite Altyapısının Güçlendirilmesi Projesi (TKAG): ................................................................. 6VII. 2010 - 2011 YILLARI PGD SONUÇLARI ......................................................................................................... 7VIII. TEKNİK MEVZUAT UYUMUNDAN VE PGD’DEN SORUMLU KURULUŞLAR................................................ 10İKİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................................................ 11TEKNİK MEVZUAT UYUMU ..................................................................................................................... 11I. GİRİŞ ............................................................................................................................................................ 11II. TEKNİK MEVZUAT UYUMU ......................................................................................................................... 11III. ÜRÜNLERE İLİŞKİN TEKNİK MEVZUATIN HAZIRLANMASINA VE UYGULANMASINA DAİR KANUN ............. 121. Amacı ...................................................................................................................................................... 122. Kapsamı .................................................................................................................................................. 123. Düzenleme Alanları ................................................................................................................................ 124. Kamuya Verdiği Görev <strong>ve</strong> Yetkiler .......................................................................................................... 125. Yönetmeliklerin Düzenlediği Konular...................................................................................................... 135.1. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimine Dair Yönetmelik ................................................................................................................. 135.2. “CE” İşareti Yönetmeliği ....................................................................................................................................................... 135.3. Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları <strong>ve</strong> Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği ..................................................................... 135.4. Teknik Mevzuatın <strong>ve</strong> Standartların Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında Bildirimine Dair Yönetmelik ................................... 13ÜÇÜNCÜ BÖLÜM.................................................................................................................................... 15ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TEKNİK DÜZENLEMEYE UYGUNLUK ........................................................................ 15I. ÜRÜN GÜVENLİĞİ ........................................................................................................................................ 15II. ÜRÜN GÜVENLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ .............................................................................................. 15III. TEKNİK DÜZENLEME VE HAZIRLANMASI ................................................................................................... 161. Teknik Düzenleme................................................................................................................................... 162.Teknik Düzenlemelerin Hazırlanması ...................................................................................................... 163. Standart .................................................................................................................................................. 16IV. TEKNİK MEVZUATI BULUNMAYAN ÜRÜNLER............................................................................................ 17UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİ .............................................................................................................. 19I. UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİ .................................................................................................................. 19II. UYGUNLUK DEĞERLENDİRME MODÜLLERİ ................................................................................................ 19i

III. “CE” UYGUNLUK İŞARETİ ........................................................................................................................... 191. Genel Olarak “CE” İşareti ....................................................................................................................... 192. Uygunluk Değerlendirmesi Prosedürleri Akış Şeması ............................................................................. 20BEŞİNCİ BÖLÜM ..................................................................................................................................... 23ÜRETİCİ VE SORUMLULUĞU ................................................................................................................... 23ÜRETİCİ ........................................................................................................................................................... 231. Doğrudan Üreticiler ................................................................................................................................ 232. Dolaylı (ürün gü<strong>ve</strong>nliğini etkileyebilen) Üreticiler .................................................................................. 24II. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞU ...................................................................................................................... 241. Ürünün Tasarım <strong>ve</strong> Üretim Safhasına İlişkin Sorumluluk ....................................................................... 241.1. Üreticinin, piyasaya teknik düzenlemesine uygun ürün arz etme sorumluluğu .................................................................. 241.2. Üreticinin, piyasaya gü<strong>ve</strong>nli ürün arz etme sorumluluğu .................................................................................................... 252. Üreticinin(İmalatçının) Piyasa Aşamasındaki Sorumluluğu .................................................................... 253. Yaptırımın Niteliğine Göre Üretici Sorumluluğu ..................................................................................... 253.1. İdari yaptırım sorumluluğu .................................................................................................................................................. 253.2. Hukuki(tazminat) sorumluluk .............................................................................................................................................. 253.3.Üreticinin Cezai Sorumluluğu ............................................................................................................................................... 254. Üreticinin sorumluluktan kurtulması ...................................................................................................... 26ALTINCI BÖLÜM ..................................................................................................................................... 27UYGUNLUK DEĞERLENDİRME KURULUŞLARI VE ONAYLANMIŞ KURULUŞLAR ........................................... 27I. UYGUNLUK DEĞERLENDİRME KURULUŞLARI .............................................................................................. 271. Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu ......................................................................................................... 272. Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarının Sorumlulukları ........................................................................ 27II.ONAYLANMIŞ KURULUŞLAR ........................................................................................................................ 281. Onaylanmış Kuruluş ................................................................................................................................ 282. Onaylanmış Kuruluşlarda aranacak nitelikler ........................................................................................ 283. Onaylanmış Kuruluşların Yükümlülükleri ................................................................................................ 28YEDİNCİ BÖLÜM ..................................................................................................................................... 31PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ ............................................................................................................. 31I. GİRİŞ ............................................................................................................................................................ 31II. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ ................................................................................................................. 311. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi .................................................................................................................. 312. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetiminin Amacı .................................................................................................. 313. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetiminin İlkeleri ................................................................................................. 324. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetiminin Aşamaları ............................................................................................ 325. Piyasaya Arz <strong>ve</strong> İstisnaları ...................................................................................................................... 325.1. Piyasaya arz (piyasa denetiminin konusu) ........................................................................................................................... 326. Denetimin Kapsamı ................................................................................................................................ 33II. PGD KABAHATLER VE İDARİ YAPTIRIMLAR ................................................................................................. 331. Alınacak İdari Tedbirler/Önlemler .......................................................................................................... 331.1. Düzeltme Süresi Verilmesi ................................................................................................................................................... 331.2. Piyasaya Arzın Geçici Olarak Durdurulması ......................................................................................................................... 341.3. Ürünün piyasaya arzının yasaklanması, toplatılması <strong>ve</strong> bertaraf edilmesi .......................................................................... 341.4. İdari para cezaları ................................................................................................................................................................ 35HUKUKİ SÜRECİN İŞLEYİŞİ ....................................................................................................................... 38SEKİZİNCİ BÖLÜM .................................................................................................................................. 39TEMEL KAVRAMLAR ............................................................................................................................... 39ii

BİRİNCİ BÖLÜMSANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜNGÖREVLERİ VE TEŞKİLATII. GİRİŞBakanlıkların yeniden yapılandırılması çerçe<strong>ve</strong>sinde, 635 sayılı KHK ile Bilim, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> TeknolojiBakanlığının kuruluşu, görevleri <strong>ve</strong> teşkilatı düzenlenmiştir. Bu kapsamda, 635 sayılı KHK ile daha önce sanayiürünlerinin teknik mevzuatına <strong>ve</strong> ürün gü<strong>ve</strong>nliği gereklerine uygunluğunu sağlamak amacıyla <strong>Sanayi</strong> GenelMüdürlüğü tarafından yerine getirilen piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek üzere “<strong>Sanayi</strong>Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğü” kurulmuş <strong>ve</strong> görevleri tanımlanmıştır. Böylece piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetleri, sanayi politikası belirleme <strong>ve</strong> ürün mevzuatı hazırlama yetkisinden bağımsızhale getirilmiştir.AB üyelik sürecinde AB teknik mevzuatının iç hukuka kazandırılmasında önemli sorumluluklar (tümmevzuatın yaklaşık %70’ü) üstlenen Bilim, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Teknoloji Bakanlığı bünyesinde <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği<strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğü’nün kurulması ile ulusal düzeyde ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi konusunda yataysorunların çözülmesi, etkin bir piyasa gözetim <strong>ve</strong> denetim kapasitesi oluşturulması, sistem geliştirme <strong>ve</strong>benzeri konularda önemli bir kapasiteye ulaşılmıştır.635 sayılı KHK’nin yürürlüğe girmesiyle yapılanmaya başlayan Genel Müdürlük bir yandan idari <strong>ve</strong>teknik kapasitesini geliştirirken, diğer yandan sanayi ürünlerinin teknik mevzuatına uygunluğunu <strong>ve</strong> piyasagü<strong>ve</strong>nliğini sağlamayı, insan sağlığını, can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliğini <strong>ve</strong> çevreyi korumayı, işletmeler arasında haksızrekabeti önlemeyi <strong>ve</strong> ihraç pazarlarında Türk ürünlerinin imajının yükseltilmesini amaçlamıştır.Ders notu, <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğü görevlerinin tanımlanması <strong>ve</strong>teşkilatlanması hakkında bilgi <strong>ve</strong>rilmesi yanı sıra, Genel Müdürlüğün görev alanında yer alan temel mevzuatalanındaki konuları <strong>ve</strong> temel kavramları kapsayacak şekilde hazırlanmıştır.II. HUKUKİ ÇERÇEVE 635 sayılı Bilim, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Teknoloji Bakanlığının Teşkilat <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanun HükmündeKararname, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong> Uygulanmasına Dair Kanun, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, Ürünlerin Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimine Dair Yönetmelik, “CE” İşareti Yönetmeliği, Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları <strong>ve</strong> Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Yönetmeliği,1

2012/9 sayılı “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Gü<strong>ve</strong>nliğiDenetimi)”, Ürünlere ilişkin dikey mevzuat (Elektrikli <strong>ve</strong> elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlıpatlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakan cihazlar, basınçlı kaplar da dahil basınçlıekipmanlar basit, sıcak su kazanları, ölçü aletleri, hazır ambalajlama, hazır giyim, tekstil <strong>ve</strong> ayakkabı, diğermakineler, tarım <strong>ve</strong> orman traktörleri).III. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜNGÖREVLERİ1.635sayılı KHK’nın Bakanlığın görevlerini düzenleyen 2 nci maddesinin (d) bendinde ürüngü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.“Ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimine ilişkin politikaların hazırlanmasına yardımcı olmak, sanayi ürünlerininürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> teknik mevzuatına uygunluğuna yönelik piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi yapmak <strong>ve</strong>yayaptırmak, risk analizleri yapmak, sanayi ürünlerinin denetimine ilişkin usul <strong>ve</strong> esasları belirlemek, ürüngü<strong>ve</strong>nliği bilgi sistemini oluşturmak.”2. 635 sayılı KHK’nın 11 inci maddesi ile düzenlenen <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> DenetimiGenel Müdürlüğü’nün görevleri aşağıda açıklanmıştır:a) Ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak, sanayi ürünlerinindenetimine yönelik stratejiler geliştirmek, uygulamak <strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak, sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong>değerlendirmek.b) Bakanlığın sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin, ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> teknik mevzuatınauygunluğunu sağlamak amacıyla piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimini yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak, uygunsuzluk halindegerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak <strong>ve</strong> yaptırım uygulamak, denetime yönelik risk analizleri yapmak,denetim usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek.c) Teknik mevzuata <strong>ve</strong> ürün gü<strong>ve</strong>nliği denetimine ilişkin <strong>ve</strong>rileri toplamak, ürün gü<strong>ve</strong>nliği bilgisistemi oluşturmak, <strong>ve</strong>rileri değerlendirmek, rapor hazırlamak <strong>ve</strong> yayımlamak.ç) Bakanlığın görev <strong>ve</strong> sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimindeyararlanılacak laboratuvarın nitelikleri <strong>ve</strong> hizmet alanlarını belirlemek, laboratuvar kurulmasını desteklemek<strong>ve</strong> bu konularda düzenlemeler yapmak.d) Denetim sırasında alınan numunelerin testlerini yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak.e) Bakanlık Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Koordinasyon Komisyonunun oluşumunu, görev <strong>ve</strong> yetkileriile çalışma usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek.f) Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak.2

IV. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLATIGENEL MÜDÜRSekreterÜRÜN GÜVENLİĞİSTRATEJİ DAİRESİBAŞKANLIĞIPİYASA GÖZETİMİ VEDENETİMİ DAİRESİBAŞKANLIĞIİTHALAT DENETİMDAİRESİ BAŞKANLIĞISTRATEJİ VEPLANLAMA ŞUBESİSANAYİ ÜRÜNLERİBİRİNCİ DENETİMŞUBESİİTHALAT DENETİMŞUBESİARAŞTIRMA VEDEĞERLENDİRMEŞUBESİSANAYİ ÜRÜNLERİİKİNCİ DENETİMŞUBESİİTHALAT KONTROLSİSTEM GELİŞTİRMEŞUBESİMEVZUAT ŞUBESİEĞİTİM ŞUBESİİHBAR, ŞİKAYET VEGERİ BİLDİRİM ŞUBESİİDARİ VE MALİ İŞLERŞUBESİ3

V. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YUKARIDAAÇIKLANAN GÖREVLERİ KAPSAMINDA YÜRÜTTÜĞÜ FAALİYETLERİ1.Politika <strong>ve</strong> Planlama Faaliyetleri Ulusal ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak. <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin denetimine yönelik stratejiler geliştirmek, uygulamak <strong>ve</strong> uygulanmasınısağlamak, sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek. <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimine ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek. Bakanlık Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Koordinasyon Komisyonunun oluşumunu, görev <strong>ve</strong> yetkileriile çalışma usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek <strong>ve</strong> düzenlemeler yapmak. Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin Yıllık Sektörel Denetim Programınıhazırlamak <strong>ve</strong> ilgili kuruluşa sunmak. Yıllık PGD Uygulama Rehberi <strong>ve</strong> Denetim Planlarını hazırlamak <strong>ve</strong> uygulamaya geçirmek,sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek. “Yıllık PGD Faaliyet Raporu”nu hazırlamak <strong>ve</strong> yayımlamak. <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Bilgi Sisteminin kurulmasını <strong>ve</strong> işletilmesini sağlamak.2. Denetim Faaliyetleri PGD faaliyetlerine yönelik ortak konularda uygulama <strong>ve</strong> rehber dokümanları hazırlamak. Ürün denetimine yönelik risk analizleri yapmak. <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin, ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> teknik mevzuatına uygunluğunu sağlamak amacıyla piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetimini yapmak <strong>ve</strong>ya yapılmasını sağlamak. İthalat aşamasında gümrüklerde sanayi ürünlerinin ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> teknik mevzuatına uygunlukkontrollerini yapmak <strong>ve</strong>ya yapılmasını sağlamak. Denetim sırasında alınan numunelerin testlerini yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak. Bakanlık sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin denetim sonuçlarını Bakanlık İnternetsitesinde yayımlamak. PGD faaliyetleri çerçe<strong>ve</strong>sinde test <strong>ve</strong> muayene kuruluşlarının faaliyetlerine yönelik takipmekanizmasını kurmak.3. İdari Tedbirler <strong>ve</strong> Yaptırımlar <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin teknik mevzuatına <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik gereklerine aykırılığı halinde idari yaptırım (idaripara cezası) uygulanmasını sağlamak. Teknik mevzuatına uygun olmayan ürünlerin üretici tarafından düzeltilebilmesi için faaliyettebulunmak. <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin gü<strong>ve</strong>nsizliğinin tespiti halinde piyasaya arzının geçici <strong>ve</strong> sürekli yasaklanması,toplatılması, tamamen <strong>ve</strong>ya kısmen bertaraf edilmesi kararlarının <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak.4. Denetime Yardımcı Faaliyetler Teknik mevzuata <strong>ve</strong> ürün gü<strong>ve</strong>nliği denetimine ilişkin <strong>ve</strong>rileri toplamak, <strong>ve</strong>rileri değerlendirmek,rapor hazırlamak <strong>ve</strong> yayımlamak.4

Ürünlerini piyasaya arz eden üretici/ithalatçı/vb. takibine yönelik mekanizmaları kurmak <strong>ve</strong>geliştirmek. AB ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi mevzuatına uyum sağlamak <strong>ve</strong> risk analizi yöntemini PGD sisteminedâhil etmek için AB’de düzenlenen toplantılara katılım sağlamak (Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği Forumu - PROSAFEtoplantıları, Avrupa Akdeniz Ortaklığı - EUROMED toplantıları, AB risk analizi seminerleri). Üretici, ithalatçı, satıcı <strong>ve</strong> kullanıcıların bilinçlendirilmesi için, diğer kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları ilesivil toplum örgütleri <strong>ve</strong> meslek odalarıyla işbirliği halinde, ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi konularında eğitim <strong>ve</strong>tanıtım faaliyetlerinde bulunmak. Bakanlığın görev <strong>ve</strong> sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimindeyararlanılacak laboratuvarların nitelikleri <strong>ve</strong> hizmet alanlarını belirlemek. <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin denetimi esnasında yararlanılacak laboratuvar kurulmasını desteklemek <strong>ve</strong> bukonularda düzenlemeler yapmak. Teknik düzenlemesi bulunmayan <strong>ve</strong> denetlenmesi gereken ürün <strong>ve</strong>ya ürün gruplarınındenetlenmesi için ilgili kuruluşlara <strong>ve</strong>ya birimlere teknik düzenleme hazırlanmasını önermek. Bakanlığın sorumluluğunda bulanan sanayi ürünlerinin PGD faaliyetleri kapsamında, Bakanlığıulusal <strong>ve</strong> uluslar arası toplantılarda temsil etmek. Ulusal Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Koordinasyon Kurulunda Bakanlığı temsil etmek. Denetimlerin etkinliğinin uluslararası düzeye çıkarılması için yurt içi <strong>ve</strong> yurt dışında PGD alanındafaaliyet gösteren kuruluşlarla iyi uygulama örnekleri, danışmanlık, idari <strong>ve</strong> teknik alanlarda ortak projelergeliştirmek. Gümrüklerde teknik mevzuata uygunluk kontrolü yapmak için idari <strong>ve</strong> teknik kapasite oluşturmak. Paydaşların katılımıyla oluşturulan sürekli kurul, komisyon/ komiteler aracılığıyla ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong>denetimi faaliyetlerinde uygulamaların etkinliğini artırmaya, sonuçları değerlenmeye <strong>ve</strong> tavsiye niteliğindekararlar almaya yönelik çalışmalar yürütmek. Denetim personeli arasında mevzuat uygulamasında görüş birliği sağlanması ile bilgi <strong>ve</strong>tecrübelerin paylaşılması için bölgesel düzeyde toplantılar düzenlemek. Gümrüklerde ürünlerin mevzuatına uygunluk kontrolü için sanayi ürünlerinin liste <strong>ve</strong> GTİPnumaralarını yıllık periyotlarla hazırlayarak ilgili kuruluşa bildirmek.5.Bakan Tarafından Verilen Benzeri Görevleri Yapmak.VI. SÜGD GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YÜRÜTTÜĞÜ/ KATILDIĞI PROJELER1. Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP) :Bakanlığımız Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP) paydaşlarındanbiridir. 2010-2013 dönemini kapsayan bu projenin amacı daha az enerji tüketen elektrikli ev aletlerinin piyasadönüşümünü hızlandırarak konutlardaki elektrik enerjisi tüketimini <strong>ve</strong> buna karşılık gelen oranda sera gazıemisyonlarını azaltmaktır. Proje kapsamına giren ürün grupları buzdolabı, bulaşık makinesi, çamaşırmakinesi, elektrikli fırın, klima <strong>ve</strong> televizyondur.Bilim <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Teknoloji Bakanlığı proje kapsamına giren ürünlerin tabi olduğu AB Ekotasarım <strong>ve</strong>Enerji Etiketleme direktiflerinin uyumlaştırılması <strong>ve</strong> uygulanmasından <strong>ve</strong> bu mevzuata uygunluk açısındanürünlerin piyasa gözetim <strong>ve</strong> denetiminden sorumludur.5

Bakanlığımızın piyasa gözetim <strong>ve</strong> denetim (PGD) amacıyla enerji <strong>ve</strong>rimliliği testleri açısından bazıürün grupları için sınırlı test imkanları bulunmakta bazı ürün grupları için ise hiç test imkanıbulunmamaktadır. Bu nedenle EVÜ dP projesi kapsamında Türkiye’deki PGD için test <strong>ve</strong> uygunlukdeğerlendirme altyapısının geliştirilmesi amacıyla, 2012 <strong>ve</strong> 2013 yılları için Proaktif PGD Planı oluşturulması<strong>ve</strong> uygulanması, bu Planının uygulanması konusunda BSTB merkez personeline eğitim <strong>ve</strong>rilmesi, seçilen testlabortuvarının/ laboratuvarlarının test personeline eğitim <strong>ve</strong>rilmesi <strong>ve</strong> bu laboratuvarlarının test imkanlarınıngeliştirilmesi planlanan faaliyetler arasındadır.2. Türkiye’de Kalite Altyapısının Güçlendirilmesi Projesi (TKAG):Ülkemizde “Malların Serbest Dolaşımı” fasılı kriterlerinin karşılanması için düzenlenenorganizasyonlardan bir bölümü de Türkiye ile AB arasında ticarette teknik engellerin kaldırılması için yapılançalışmalardır. Bu amaca yönelik olarak yararlanılan AB teknik destek programları çerçe<strong>ve</strong>sinde, ABKomisyonu finansal desteği ile AB üyesi ülkelerle ortak çalışmalar <strong>ve</strong> projeler hayata geçirilmiştir.Bu kapsamda, finanse edilen önemli projelerden bir tanesi, 2002-2007 yılları arasında yürütülenTürkiye’de Kalite Altyapısının Desteklenmesi (TKAD) isimli teknik destek projesidir. 2007 yılında sona erenTKAD Projesinin ulaştığı başarı üzerine, Türkiye’de Kalite Altyapısının Güçlendirilmesi (TKAG) adını taşıyanikinci bir proje hayata geçirilmiştir. 3 yıla yakın bir süre devam eden planlama <strong>ve</strong> ihale aşamasından sonra 3Mayıs 2010 tarihinde faaliyete geçen Proje, 5.5 milyon Avroluk bütçeye sahip olup, 27 aylık uygulama süresibulunmaktadır. Projenin bitiş tarihi ise 3 Ağustos 2012’dir. Bu proje Ekonomi Bakanlığı <strong>ve</strong> Türkiye KaliteDerneği (KALDER) sorumluluğunda yürütülmektedir.TKAG Projesi, kalite altyapısının dört unsuru olan akreditasyon, standardizasyon, uygunlukdeğerlendirmesi <strong>ve</strong> metroloji/kalibrasyon alanlarının yanı sıra AB teknik mevzuatının uyumlaştırılması, piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetimi ile ithalat denetimleri alanlarında sorumluluk taşıyan <strong>ve</strong> faaliyet gösteren kamukuruluşları, üreticiler, ihracatçılar <strong>ve</strong> tüketicilerin desteklenmesini amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalıştay,sempozyum <strong>ve</strong> konferanslar düzenlenmekte, teorik <strong>ve</strong> uygulamalı eğitimler gerçekleştirilmekte, kurumlarınihtiyaçları doğrultusunda teknik tavsiyeler planlanmakta, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi vb. konularda taraflarınfarkındalıklarının artırılması amacıyla çeşitli kampanyalar düzenlenmektedir. Bakanlığımız ise, TKAGProjesinin çıktılarından (eğitim, sempozyum, teknik tavsiye bileşeni vb.) yararlanan önemli kuruluşlardanbirisidir.6

VII. YILLARA GÖRE PGD SONUÇLARIYıllara Göre Toplam Denetlenen Ürün Sayıları55446627513110241704359831748714401 128342004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011TABLO 1: 2004 - 2011 YILI TÜRKİYE GENELİ DENETİM SONUÇLARIYIL TOPLAM DENETİM SAYISI UYGUN ÜRÜN AYKIRI ÜRÜN CEZA MİKTARI (TL)2004 17487 17227 260 4,711.00 TL2005 31102 30383 719 193,798.00 TL2006 41704 38785 2919 355,445.00 TL2007 55446 54595 851 502,768.00 TL2008 14401 13054 1347 811,944.00 TL2009 12834 11449 1385 651,858.00 TL2010 62751 58916 3835 1,737,033.00 TL2011 35983 31911 4072 2,404,031.00 TLGENEL TOPLAM 271708 256320 15388 6,661,588.00 TL* Diğer kategorisi uygunun içine dahil edilmiştir.7

Toplam Denetimin Ürün Gruplarına Göre Yüzdesel DağılımıZORUNLU STANDART-DÜZENLENMEMİŞ ALAN5%GAZ YAKAN CİHAZLAR5%BASINÇLI EKİPMAN3%TAŞINABİLİR BASINÇLIEKİPMANLAR4%ASANSÖR4%SİVİL KAZANLARPATLAYICILAR 0%OTOMOTİV 1%ATEX2%ÜRÜNLERİ2%AERESOL KAPLAR0%TELEFERİK (KABLOLUTAŞIMA TESİSATI)0%ELEKTRİKLİ EKİPMAN30%MAKİNELER6%AYAKKABI14%TEKSTİL24%ÜRÜN GRUBU AYKIRI UYGUN DİĞERTOPLAMDENETLENENTOPLAM CEZAAERESOL KAPLAR 7 49 0 56 1,232.00 TLASANSÖR 666 927 29 1622 372,623.00 TLATEX ÜRÜNLERİ 59 698 3 760 30,815.00 TLAYAKKABI 127 4744 6 4877 41,823.00 TLBASINÇLI EKİPMAN 143 809 9 961 168,410.00 TLELEKTRİKLİ EKİPMAN 576 10192 49 10817 282,477.00 TLGAZ YAKAN CİHAZLAR 275 1658 24 1957 79,023.00 TLKAZANLAR 18 83 13 114 4,930.00 TLMAKİNELER 748 1335 35 2118 789,018.00 TLOTOMOTİV 311 478 45 834 254,709.00 TLSİVİL PATLAYICILAR 50 203 8 261TAŞINABİLİR BASINÇLIEKİPMANLAR117 1144 17 1278 73,958.00 TLTEKSTİL 812 7722 21 8555 110,229.00 TLTELEFERİK (KABLOLU TAŞIMATESİSATI)ZORUNLU STANDART-DÜZENLENMEMİŞ ALAN0 3 0 3163 1577 30 1770 194,784.00 TLTOPLAM 4072 31622 289 35983 2,404,031.00 TL9

VIII. TEKNİK MEVZUAT UYUMUNDAN VE PGD’DEN SORUMLU KURULUŞLARPİYASA GÖZETİMİ VEDENETİMİ KURULUŞUBilim, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong>Teknoloji BakanlığıGümrük <strong>ve</strong> TicaretBakanlığıSağlık BakanlığıGıda, Tarım <strong>ve</strong>Hayvancılık BakanlığıÇevre <strong>ve</strong> ŞehircilikBakanlığıBilgi Teknolojileri <strong>ve</strong>İletişim KurumuÇalışma <strong>ve</strong> SosyalGü<strong>ve</strong>nlik BakanlığıDenizcilik MüsteşarlığıTütün <strong>ve</strong> AlkolPiyasası DüzenlemeKurumuEnerji PiyasasıDüzenleme KurumuÜRÜN GRUPLARIElektrikli <strong>ve</strong> elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar,motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakan cihazlar, basınçlıekipmanlar (basit basınçlı kaplar da dahil), sıcak su kazanları, ölçü aletleri,hazır ambalajlama, hazır giyim, tekstil <strong>ve</strong> ayakkabı, diğer makineler, tarım <strong>ve</strong>orman traktörleri.Hazır giyim, tekstil <strong>ve</strong> ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el aletleri,aygıtlar, hobi <strong>ve</strong> spor ekipmanları, mutfak/pişirme gereçleri, çakmaklar,kırtasiye ürünleri, çocuk bakım ürünleri çocuk ekipmanları, gıda görünümlüürünler.Kozmetikler, oyuncaklar, deterjanlar, tıbbi cihazlar, kimyasal ürünler (dövmemürekkebi, temizleme <strong>ve</strong> yıkama ürünleri)Gıda maddeleri, gıdalarla temas eden materyaller, yem, gübreler, tıbbiürünlerYapı malzemeleri, katı yakıtlar, pil <strong>ve</strong> akümülatörlerTelsiz <strong>ve</strong> telekomünikasyon terminal ekipmanlarıKişisel koruyucu donanımlarGezi tekneleri, gemi teçhizatıTütün <strong>ve</strong> tütün mamulleri, etil alkolYakıtlar, petrol, gaz10

İKİNCİ BÖLÜMTEKNİK MEVZUAT UYUMUI. GİRİŞTürkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında akdedilen 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı (OKK) ile1 Ocak1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye bu karar ile Gümrük Birliğine girmesiyle birlikte, birçok alanda,mevzuatını uyumlaştırma <strong>ve</strong> uygulamalarını AB uygulamalarıyla paralel hale getirmeye yönelik bazıyükümlülükler üstlenmiştir. Bu yükümlülüklerden biri de, AB-Türkiye arasında malların serbest dolaşımıçerçe<strong>ve</strong>sinde ticarette teknik engellerin kaldırılabilmesi <strong>ve</strong> piyasaya gü<strong>ve</strong>nli ürün arzının sağlanabilmesiamacıyla AB teknik mevzuatına uyum sağlamaktır. Ticarette teknik engellerin kaldırılması konusundaki ABmevzuatının listesi ile bu mevzuatın Türkiye tarafından uygulama koşul <strong>ve</strong> kuralları 2/97 sayılı Türkiye-ABOKK ile belirlenmiştir.Türkiye, takiben 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılan görevlendirme çerçe<strong>ve</strong>sinde, ilgilikamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları aracılığıyla bir yandan görev alanları kapsamında AB teknik mevzuatını iç hukukakazandırırken diğer yandan da gerekli hukuki altyapının oluşturulması amacıyla çıkardığı 4703 sayılı“Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong> Uygulanmasına Dair Kanun” u 11 Ocak 2002 tarihindeyürürlüğe koymuştur. Kanun çalışmalarıyla eş zamanlı olarak sürdürülen teknik mevzuat uyumu bugünitibariyle büyük ölçüde gerçekleştirilmiştir.Türkiye – AB arasında 35 başlık altında sürdürülen tam üyelik müzakere başlıklarından biri de“Malların Serbest Dolaşımı” faslıdır. Teknik mevzuatın etkin bir şekilde uyumlaştırılması <strong>ve</strong> uygulanması,“Malların Serbest Dolaşımı” faslında yer almaktadır. Teknik mevzuatın uyumlaştırılması <strong>ve</strong> etkin bir şekildeuygulamasında sağlanacak gelişme <strong>ve</strong> başarı, “Malların Serbest Dolaşımı” faslı başlığının kapatılmasında <strong>ve</strong>Türkiye’nin, AB’ye tam üyeliğinde önemli bir rol oynayacaktır. Bu nedenle, özellikle endüstriyel ürünlereilişkin mevzuatın uyumundan <strong>ve</strong> uygulamasından sorumlu kuruluşların başında yer alan Bilim, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong>Teknoloji Bakanlığı’nın “Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi” konusunda yeterli idari kapasiteye ulaşması büyükönem kazanmıştır.II. TEKNİK MEVZUAT UYUMUTeknik mevzuat uyumu; uyumlaştırma <strong>ve</strong> uygulama olmak üzere iki aşamalı bir süreçtir.Uyumlaştırma; AB teknik mevzuatının Türk teknik mevzuatı olarak iç hukuka dahil edilmesini, uygulama ise;ürünlerin tasarım <strong>ve</strong> üretim aşamasında uygunluk değerlendirilmesi işlemleri ile ürünün piyasaya arzıaşamasında <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya piyasada iken piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi olmak üzere iki aşamalı bir süreçtir.AB teknik mevzuatının uyumlaştırılması gerekliliği, Ülkemizin Gümrük Birliğine kadar olan dönemdeuygulamakta olduğu zorunlu standart temelindeki sanayi ürünleri mevzuatının AB normları çerçe<strong>ve</strong>sindeyeniden düzenlenmesi sonucunu ortaya çıkarmıştır. Bu çerçe<strong>ve</strong>de, 2/97 sayılı Türkiye-AB OKK Eki listedeuyumlaştırılacak mevzuatın konu başlıkları yer almıştır. Uyumlaştırılacak mevzuat kapsamına, yataymevzuatla birlikte, AB Klasik Yaklaşım, Yeni Yaklaşım <strong>ve</strong> Küresel Yaklaşım direktifleri girmektedir.Teknik mevzuat uyumu kısaca aşağıdaki şekilde formüle edilebilir.TEKNİK MEVZUAT UYUMU: AB TEKNİK MEVZUATININ İÇ HUKUKA DAHİL EDİLMESİ(UYUMLAŞTIRMA)+ UYGULAMA.UYGULAMA: UYGUNLUK DEĞERLENDİRİLMESİ + PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ.

Uygunluk değerlendirilmesi, üretici <strong>ve</strong> uygunluk değerlendirme kuruluşları tarafından ürününpiyasaya arzı öncesi, tasarım <strong>ve</strong> üretim aşamasında gerçekleştirilir.Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi ise, yetkili kuruluşlar tarafından ürünün piyasaya arzı aşamasında<strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya piyasada gerçekleştirilir.III. ÜRÜNLERE İLİŞKİN TEKNİK MEVZUATIN HAZIRLANMASINA VE UYGULANMASINA DAİRKANUN1. AmacıKanunun birinci <strong>ve</strong> temel amacı; piyasaya arz edilmesi hedeflenen <strong>ve</strong> piyasada yer alan ürünleringü<strong>ve</strong>nli olmasını sağlamak (arz koşulları); bu amacın gerçekleşmesine yönelik sistemi genel hatları ile kurmak(uygunluk değerlendirilmesi ile piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi sistemi) <strong>ve</strong> sistemde yer alan aktörlerin hak <strong>ve</strong>yükümlülüklerini belirlemek (üretici, dağıtıcı, uygunluk değerlendirme kuruluşları, onaylanmış kuruluşlar <strong>ve</strong>yetkili kamu kuruluşları) olarak açıklanabilir.Kanunun dolaylı <strong>ve</strong> ikinci amacı da ürünlerin serbest dolaşımını sağlamaktır. 4703 sayılı Kanununhiçbir yerinde malların serbest dolaşımı hedefine yönelik açık bir hüküm yer almasa da, Kanunun bukapsamda örtülü bir işlevi bulunmaktadır.Avrupa Birliği teknik düzenlemelerinin temel amacı olan; piyasaya gü<strong>ve</strong>nli ürün arz edilmesinisağlamak <strong>ve</strong> ürünlerin serbest dolaşımının önündeki engelleri kaldırmak, Kanunun amacıyla daörtüşmektedir.2. KapsamıKanun, Avrupa Birliği’nin; yukarıda anılan iki temel amaca erişmek üzere geliştirdiği, “YENİ YAKLAŞIM<strong>ve</strong> KÜRESEL YAKLAŞIM” çerçe<strong>ve</strong>sinde, Türkiye’de daha önce mevcut olmayan sistemin temel unsur <strong>ve</strong>kurallarını hukuk sistemimize kazandırmayı amaçlamıştır.Bu çerçe<strong>ve</strong>de gü<strong>ve</strong>nli ürünlerin piyasaya arzına yönelik olarak, tüm ürünleri kapsamına almıştır.Dolayısıyla bu Kanun, iç hukukumuza aktarılan AB teknik düzenlemelerinin kapsamına giren ürünler baştaolmak üzere bütün ürünler için uygulanacaktır. Kanun düzenlenmiş alan düzenlenmemiş alan ayrımıyapmamıştır. Dolayısıyla bütün endüstriyel ürünler Kanunun kapsamına girmektedir.3. Düzenleme AlanlarıÇerçe<strong>ve</strong> Kanun; ürünlerin piyasaya arz koşullarını (ürünün teknik düzenlemesine uygun <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nliolması); üretici <strong>ve</strong> dağıtıcıların yükümlülüklerini; uygunluk değerlendirilme faaliyetinde bulunacak olan test,muayene <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgelendirme kuruluşlarını (uygunluk değerlendirme <strong>ve</strong> onaylanmış kuruluşları); piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetimini; gü<strong>ve</strong>nli olmayan ürünlerin piyasaya arzının geçici olarak durdurulmasını,yasaklanmasını, toplatılmasını <strong>ve</strong> bertarafını; uygunluk değerlendirme <strong>ve</strong> onaylanmış kuruluşlar ile üretici <strong>ve</strong>dağıtıcılara uygulanacak yaptırımları <strong>ve</strong> Ülkemizce, AB’liğine <strong>ve</strong> üye ülkelere yapılacak bildirimleridüzenlemiştir.4. Kamuya Verdiği Görev <strong>ve</strong> YetkilerKanun, kamuya; <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin tüketiciler <strong>ve</strong> risk altındaki diğer kullanıcılar açısından azami gü<strong>ve</strong>nliksağlayacak şekilde üretilmesi için gerekli kuralları belirlemek (arz koşullarını belirlemesi/teknik mevzuatıçıkarması), Bir ürünün piyasaya arzı öncesi, tasarım <strong>ve</strong> üretim aşamasında ilgili teknik düzenlemeyeuygunluğunu inceleyen <strong>ve</strong> belgelendiren uygunluk değerlendirme kuruluşlarının <strong>ve</strong> bunlar arasındangörevlendirilen onaylanmış kuruluşların bildirimini, asgarî niteliklerini, çalışma usûl <strong>ve</strong> esaslarını düzenlemek,12

<strong>Sanayi</strong> ürünlerinin piyasaya arzı aşamasında <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya piyasaya arz edildikten sonra piyasa gözetimi<strong>ve</strong> denetimini yapmak; gerektiğinde düzeltici, önleyici <strong>ve</strong> koruyucu tedbirleri almak <strong>ve</strong> idari yaptırımlaruygulamasını sağlamak,görev <strong>ve</strong> yetkilerini <strong>ve</strong>rmiştir.5. Yönetmeliklerin Düzenlediği Konular5.1. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimine Dair YönetmelikYönetmelik, ürünlere ilişkin teknik düzenlemelerin hazırlanması ile teknik düzenlemelereuygunluk <strong>ve</strong> ürün gü<strong>ve</strong>nliğine ilişkin esasları, ürünlerin piyasaya arzında üretici <strong>ve</strong> dağıtıcılarınyükümlülüklerini, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimine ilişkin usul <strong>ve</strong> esasları, ürünlerin piyasaya arzı <strong>ve</strong>yadağıtımı aşamasında <strong>ve</strong>ya ürünler piyasada iken ilgili teknik düzenlemelere uygun <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nli olupolmadığının tespiti konusunda yetkili kuruluşların yetki <strong>ve</strong> sorumluluklarını, piyasa gözetimi <strong>ve</strong>denetimi çerçe<strong>ve</strong>sinde alınacak önlemleri <strong>ve</strong> yetkili kuruluşlar arasında koordinasyonunsağlanmasını düzenlemiştir.5.2. “CE” İşareti Yönetmeliği4703 sayılı Kanun ile belirlenen sistem içerisinde bazı sanayi ürünlerine “CE” işaretikonulması yöntemlerini düzenleyen uygunluk değerlendirme modülleri ile bu işaretin kullanılmasınadair usûl <strong>ve</strong> esasları düzenlemektedir.5.3. Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları <strong>ve</strong> Onaylanmış Kuruluşlar YönetmeliğiYönetmelik, uygunluk değerlendirmesi yoluyla bir ürünün ilgili teknik düzenlemeyeuygunluğunu inceleyen <strong>ve</strong> belgelendiren uygunluk değerlendirme kuruluşları <strong>ve</strong> bunlar arasındangörevlendirilen onaylanmış kuruluşların asgarî nitelikleri, çalışma usûl <strong>ve</strong> esasları ile Türkiye’ninuluslararası yükümlülükleri uyarınca ilgili yerlere bildirimini düzenlemektedir.5.4. Teknik Mevzuatın <strong>ve</strong> Standartların Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında Bildirimine DairYönetmelikBu Yönetmelik; teknik mevzuatın <strong>ve</strong> standartların Avrupa Birliğine bildirimine ilişkin usul <strong>ve</strong>esaslar ile teknik mevzuat hakkında Avrupa Birliği’nden Türkiye’ye intikal eden bildirimlerin yetkilikuruluşlara iletilmesine dair usul <strong>ve</strong> esasları düzenlemektedir. Bu kapsamda bildirime tabi teknikmevzuat, bildirime tabi olmayan teknik mevzuat ile bildirime ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslar düzenlenmiştir.Yönetmelik bildirim çerçe<strong>ve</strong>sinde, standart hazırlık programı hakkında bilgilendirme yapılmasını <strong>ve</strong>standartların bildirilmesini de düzenlemiştir.13

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TEKNİK DÜZENLEMEYE UYGUNLUKI. ÜRÜN GÜVENLİĞİÜretici, piyasaya sadece gü<strong>ve</strong>nli ürünleri arz etmek zorundadır(Kn. 5.md.3.f). 4703 sayılı Kanun teknikdüzenlemesine uygun ürünlerin gü<strong>ve</strong>nli olduğu varsayımını kabul etmiştir. Hemen akla şu soru gelmektedir.Peki gü<strong>ve</strong>nli ürün nedir? Gü<strong>ve</strong>nli ürün Kanunda; “Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risktaşımayan <strong>ve</strong>ya kabul edilebilir ölçüde risk taşıyan <strong>ve</strong> temel gerekler bakımından azami ölçüde korumasağlayan ürün” olarak tanımlanmıştır(Kn.md.3/e).Bir ürünün gü<strong>ve</strong>nli kabul edilebilmesi için iki temel kural getirilmiştir. Bunlardan ilki ürünün normalkullanım koşullarında risk taşımaması, diğeri ise temel gerekler bakımından azami koruma sağlamasıdır. ÜrünGü<strong>ve</strong>nliği Kanun Tasarısı Taslağında da, gü<strong>ve</strong>nli ürün tanımlanmış 1 <strong>ve</strong> hangi durumların varlığı halinde ürününgü<strong>ve</strong>nli kabul edileceği belirlenmiştir. Kanundan faklı olarak Taslak, ürünün hizmete sunulması, kurulumu <strong>ve</strong>bakımına ilişkin gereklilikleri de ürün gü<strong>ve</strong>nliği kapsamına almıştır.Kanunun 5 inci maddesinin beşinci fıkrasında, bir ürünün hangi halde gü<strong>ve</strong>nli kabul edileceğibelirlenmiştir. Bu fıkrada, “Bir ürünün gü<strong>ve</strong>nli kabul edilebilmesi için; ürünün bileşimi, ambalajlanması,montaj <strong>ve</strong> bakımına ilişkin talimatlar da dahil olmak üzere özellikleri; başka ürünlerle birlikte kullanılmasıöngörülüyorsa bu ürünlere yapacağı etkiler; piyasaya arzı, etiketlenmesi, kullanımı <strong>ve</strong> bertaraf edilmesi ileilgili talimatlar <strong>ve</strong> üretici tarafından sağlanacak diğer bilgiler <strong>ve</strong> ürünü kullanabilecek risk altındaki tüketicigrupları açısından değerlendirildiğinde, temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlamasıgerekir.” şeklinde hükme bağlanmıştır. Bu fıkranın gerekçesinde de açıklandığı üzere, bu Kanun ile,92/59/EEC sayılı AB Genel Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği Direktifi uyumlaştırılmış <strong>ve</strong> böylece Yeni Yaklaşım direktiflerikapsamına giren <strong>ve</strong>ya girmeyen piyasada bulunan bütün ürünlerin gü<strong>ve</strong>nli olması esası getirilmiştir.II. ÜRÜN GÜVENLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİÜretici, tasarım <strong>ve</strong> üretim aşamasında, uygunluk değerlendirilmesi sürecinde; yetkili kuruluş ise piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetimi aşamasında, ürün gü<strong>ve</strong>nlik doğrulamasını varsa ürünün teknik düzenlemesine, teknikdüzenleme bulunmadığı hallerde diğer düzenlemelere göre yapar(Kn.md. 5/3.f. <strong>ve</strong> STB.PGD Ynt.5.md/2.f).Buna göre; Teknik Düzenleme (iç hukuka dahil edilen AB teknik mevzuatı karşılığı yönetmelikler,düzenlenmemiş alanda zorunlu standartlar) yoksa, TSE tarafından Türk standardı olarak kabul edilen <strong>ve</strong> bir AB standardına karşılık gelenuyumlaştırılmış ulusal standart, bu da yoksa sırasıyla, AB teknik özellikleri, TSE tarafından kabul edilen diğer ulusal standartlar, Sektördeki sağlık <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik koşullarına ilişkin iyi uygulama kodu,1 Gü<strong>ve</strong>nli ürün; kullanım ömrü, hizmete sunulması, kurulumu <strong>ve</strong> bakımına ilişkin gereklilikler dikkate alınmak kaydıyla, normal <strong>ve</strong>ya makul kullanımkoşullarında hiç risk taşımayan <strong>ve</strong>ya ürünün kullanımıyla ilgili kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan <strong>ve</strong> ikinci fıkrada belirtilen koşullar göz önünealındığında insan sağlığı <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nliği açısından üst düzey koruma sağlayan ürünü ifade eder.

Bilim <strong>ve</strong> teknoloji düzeyi, Tüketicinin makul beklentisi,esas alınır.III. TEKNİK DÜZENLEME VE HAZIRLANMASI1. Teknik DüzenlemeGerek 4703 sayılı Kanunda gerekse Ürünlerin Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimine Dair Yönetmelikte 2 ;teknik düzenleme <strong>ve</strong> standart; Yönetmelikte ise uyumlaştırılmış Avrupa standardı 3 <strong>ve</strong> uyumlaştırılmış ulusalstandart 4 kavramları tanımlanmıştır. Söz konusu düzenlemelere göre; “Teknik düzenleme; Bir ürünün, ilgiliidari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme <strong>ve</strong> üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji,sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme <strong>ve</strong> uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri <strong>ve</strong>yabirkaçını belirten <strong>ve</strong> uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi ifade eder.” şeklinde hükme bağlanmıştır.2.Teknik Düzenlemelerin HazırlanmasıÜrünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong> Uygulanmasına Dair Kanun <strong>ve</strong> bu Kanun uyarıncayürürlüğe giren “Ürünlerin Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimine Dair Yönetmelik” hükümlerine göre; ürünlereilişkin teknik düzenlemeler, ilgili yetkili kamu kuruluşları tarafından hazırlanarak yürürlüğe konulur <strong>ve</strong>uygulanır.Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi, “Ürünlere ilişkin teknik düzenlemeler yetkili kuruluşlar 5 tarafındanhazırlanır. Teknik düzenlemelerde uyumlaştırılmış ulusal standartlara atıfta bulunulması halinde, ilgiliuyumlaştırılmış ulusal standartların hazırlanması <strong>ve</strong>ya hazırlattırılması, tadil <strong>ve</strong>ya revize edilmesi, re’sen<strong>ve</strong>ya yetkili kuruluşların talebi üzerine, Türk Standardları Enstitüsü tarafından gerçekleştirilir.” şeklindedüzenlenmiştir.3. Standart4703 sayılı Kanunda, “Standart: Üzerinde mutabakat sağlanmış olan, kabul edilmiş bir kuruluştarafından onaylanan, mevcut şartlar altında en uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak <strong>ve</strong>tekrar eden kullanımlar için ürünün özellikleri, işleme <strong>ve</strong> üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji,sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme <strong>ve</strong> uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri<strong>ve</strong>ya birkaçını belirten <strong>ve</strong> uyulması ihtiyari olan düzenleme” olarak tanımlanmıştır. Bu düzenleme ilestandartlar ihtiyari düzenlemeler olarak belirlenmiştir. Teknik düzenleme ile standart arasındaki en önemlifark, teknik düzenlemeler uyulması zorunlu, standartlar ise ihtiyari yani uyulması zorunlu olmayandüzenlemelerdir. Bu tanımlama AB’nin, standartların ihtiyari olması gerektiği standardizasyon temel kuralınada uygundur.2 17 Ocak 2002 tarihli <strong>ve</strong> 24643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.3 Uyumlaştırılmış Avrupa standardı: Avrupa Birliği Komisyonunun talimatı üzerine bir Avrupa Standardizasyon Kuruluşu tarafından hazırlanan <strong>ve</strong>Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesinde ismi yayımlanan standart.4 Uyumlaştırılmış ulusal standart: Bir uyumlaştırılmış Avrupa standardını uyumlaştıran <strong>ve</strong> Türk Standartları Enstitüsü tarafından Türk standardı olarakkabul edilip yayımlanan standart.5 Kanunun 3 üncü maddesinde, “Yetkili kuruluş: Ürünlere ilişkin mevzuat hazırlamaya <strong>ve</strong> yürütmeye yasal olarak yetkili bulunan <strong>ve</strong> bu Kanunhükümlerini kendi görev alanına giren ürünler itibarıyla uygulayacak olan kamu kurum <strong>ve</strong>ya kuruluşu”, olarak tanımlanmıştır16

IV. TEKNİK MEVZUATI BULUNMAYAN ÜRÜNLERAB’de ortak düzenleme konusu olmamış (düzenlenmemiş alan) <strong>ve</strong> ulusal olarak da düzenlenmemişürünlerdir. Türk teknik mevzuatı(sanayi ürünleri mevzuatı); AB teknik mevzuatını uyumlaştıran mevzuat ileulusal olarak uygulamaya konulan zorunlu standartlardan oluşur.4703 sayılı Kanun esas olarak ürünlerin gü<strong>ve</strong>nli olarak piyasaya arzını, yani teknikmevzuatı/düzenlemesi olsun olmasın tüm ürünlerin gü<strong>ve</strong>nli olmasını düzenlemiştir. Teknik düzenlemesineuygun ürünlerin varsayım olarak gü<strong>ve</strong>nli kabul edileceği Kanunda açıklanmıştır. Teknik mevzuatı bulunanürünler yönünden bir sorun bulunmamaktadır. Ancak teknik mevzuatı bulunmayan sanayi ürünleriningü<strong>ve</strong>nlik denetimi neye göre yapılacaktır?Teknik düzenlemesi/mevzuatı(zorunlu standartlar dahil) bulunmayan ürünlerin gü<strong>ve</strong>nlikdeğerlendirmesi; Türk Standartları Enstitüsü tarafından Türk Standardı olarak kabul edilen bir Avrupastandardına karşılık gelen ulusal standartlara <strong>ve</strong>ya mevcut olması halinde Avrupa Birliği teknik özelliklerine;bunların olmaması halinde ise Türk Standartları Enstitüsü tarafından Türk Standardı olarak kabul edilen diğerulusal standartlar <strong>ve</strong>ya ilgili sektördeki sağlık <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik konularına ilişkin iyi uygulama kodu <strong>ve</strong>ya bilim <strong>ve</strong>teknoloji düzeyi <strong>ve</strong>ya tüketicinin/kullanıcının gü<strong>ve</strong>nliğe ilişkin makul beklentisi dikkate alınarak yapılacaktır.Denetime tabi ürünle ilgili mevcut standartlar gü<strong>ve</strong>nliğe yönelik değilse, denetim gü<strong>ve</strong>nlik kontrolüyapılacak şekilde genişletilecektir. Test <strong>ve</strong> muayene kuruluşu, sayılan alternatiflerden bir <strong>ve</strong>ya birkaçına göreürünün gü<strong>ve</strong>nlik doğrulamasını yapabilir. Ürünün gü<strong>ve</strong>nli olup olmadığına karar <strong>ve</strong>rilemeyen durumlarda ilgilitest muayene kuruluşlarından, üni<strong>ve</strong>rsitelerden <strong>ve</strong>ya bilirkişilerden görüş alınması yoluna gidilebilir.Ürün, hiçbir teknik düzenleme, standart <strong>ve</strong> benzeri düzenlemeye tabi olmasa dahi, denetçitarafından açık bir şekilde gü<strong>ve</strong>nsiz olduğu anlaşılıyorsa, 4703 sayılı Kanuna göre işlem yapılacaktır.17

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMUYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİI. UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİÜrünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong> Uygulanmasına Dair Kanunun 3 üncümaddesinde, “Uygunluk değerlendirmesi: Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun testedilmesi, muayene edilmesi <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyet,” olaraktanımlanmıştır. Üretici, Yeni Yaklaşım direktifleri kapsamında yer alan bir ürünü, Topluluk piyasasınasürülmeden önce, CE işareti iliştirmek amacıyla, ilgili direktif <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya direktiflerde belirtilen uygunlukdeğerlendirme prosedürlerine tabi tutmak <strong>ve</strong> ürünün temel gereklere uygun olduğunu doğrulamakzorundadır.II. UYGUNLUK DEĞERLENDİRME MODÜLLERİ“CE” İşareti Yönetmeliği ekinde, ürünlerin tasarım aşaması <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya üretim aşaması ile ilgiliuygunluk değerlendirme prosedürleri oluşturmak amacıyla A’dan H’ye kadar 8 tane temel modüldüzenlenmiştir. Teknik düzenlemelerde uygunluk değerlendirme işlemlerinin gerçekleştirilmesine dairgenel esaslar belirlenmiştir. Piyasaya arz edilen ürünlerin, ilgili teknik düzenleme hükümlerine, özellikletemel gereklerle ilgili şartlara uygunluğunu sağlamak amacıyla, tasarım <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya üretim aşamasıyla ilgilimodülleri kapsayan uygunluk değerlendirme işlemlerine tabi tutulmaları zorunludur. Modüler sistemde,ürünün içerdiği potansiyel risk durumuna göre modüller belirlenmektedir. Ürünün tabi olacağı UygunlukDeğerlendirmesiyle ilgili Modüller direktiflerde belirtilmiştir.İlgili teknik düzenlemede belirtilmesi halinde, A, C <strong>ve</strong> H modüllerine yönelik olarak buYönetmelikte getirilen şartlara ila<strong>ve</strong> şartlar eklenebilir. C Modülü mutlaka B Modülü ile birlikte kullanılır.D, E <strong>ve</strong> F modülleri de genel kural olarak B Modülü ile birlikte kullanılır. Ancak, çok basit tasarım <strong>ve</strong>imalat gerektiren belirli ürünler söz konusu olduğunda bu modüller tek başına da kullanılabilir.III. “CE” UYGUNLUK İŞARETİ1. Genel Olarak “CE” İşaretiAB’nin, teknik mevzuat uyumu çerçe<strong>ve</strong>sinde 1985 yılında benimsediği Yeni Yaklaşım Politikasıkapsamında hazırlanan Yeni Yaklaşım direktifleri ile 1989 yılında benimsenen Küresel Yaklaşım Politikasıtemel alınarak hazırlanan direktiflerin bazılarının kapsamına giren ürünlerin bu direktiflere uygunolduğunu <strong>ve</strong> gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir Avrupa Birliğiişaretidir.“CE” İşareti Yönetmeliğinde, “CE uygunluk işareti: Üreticinin, ilgili teknikdüzenleme/düzenlemelerden kaynaklanan bütün yükümlülüklerini yerine getirdiğini <strong>ve</strong> ürünün ilgilitüm uygunluk değerlendirme işlemlerine tabi tutulduğunu gösteren işaret,” olarak tanımlanmıştır.CE işareti, ürünün, söz konusu ürüne uygulanabilir bütün direktiflerde yer alan temel gereklerikarşıladığını <strong>ve</strong> tüm uygunluk değerlendirme işlemlerinden geçtiğini gösterir. Bu nedenle, üye devletler,

CE İşareti ile ilgili hükümler yanlış uygulanmadıkça kendi sınırları içinde, bu işareti taşıyan ürünlerinpiyasaya sürülmesini <strong>ve</strong> hizmete sokulmasını yasaklayamaz, kısıtlayamaz <strong>ve</strong>ya engelleyemez 6 .“CE uygunluk işareti”nin önemi nedir? “CE” işareti, ürüne bu işaretin iliştirilmesini zorunlu kılanilgili teknik düzenlemeye uygunluğunu <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nli olduğunu gösteren bir işaret olmasının yanı sıra, ticariaçıdan da, ürünlerin bir AB üyesi ülkeden diğerine dolaşımı sırasında bir çeşit pasaport işlevigörmektedir. AB’de “CE” işareti kapsamına alınan ürünlerin bu işaret olmaksızın pazara sunulmasımümkün değildir. Bu kural, hem iç piyasada üretilmiş olan ürünler için hem de üçüncü ülkelerden ithaledilen ürünler için geçerlidir. Gümrük Birliği Kararı çerçe<strong>ve</strong>sinde Türkiye pazarı da AB pazarına dahildir.“CE” İşareti Yönetmeliği’nin 9 uncu maddesinde ürünlere “CE” işareti konulmasına ilişkin genelesaslar belirlenmiştir.İmalatçı, ilgili teknik düzenlemede belirlenen diğer yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, ilgiliteknik düzenlemenin gerektirdiği teknik dosyayı tanzim etmek, uygunluk değerlendirme işlemleriniyapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak, AT uygunluk beyanını düzenlemek <strong>ve</strong> “CE” işaretini ürüne koymakla <strong>ve</strong> teknikdosya ile AT uygunluk beyanını ilgili teknik düzenlemede belirtilen süre boyunca; bir süreninbelirtilmediği hallerde ürünün piyasaya arz edildiği tarihten itibaren on yıl süreyle, muhafaza etmek <strong>ve</strong>talep edilmesi halinde yetkili kuruluşa sunmakla yükümlüdür.“AT UYGUNLUK BEYANI” <strong>ve</strong> “TEKNİKDOSYA”, imalatçı, ithalatçı, yetkili temsilci <strong>ve</strong> ürünün piyasaya arzından sorumlu kişi tarafından yetkilikuruluşun kontrolüne hazır tutulmalıdır. Denetçi ilk incelemesini bu belgeler üzerinde yapar.2. Uygunluk Değerlendirmesi Prosedürleri Akış Şeması6 Bunun tek istisnası, uygulanan direktifin kapsamında bulunmayan tehlikelerin varlığıdır. Eğer temel gereklerle karşılanmayan tehlikeler varsa,üye devletler, AT Anlaşmasının 28 inci <strong>ve</strong> 30 uncu maddelerine göre, CE İşareti taşıyan ürünlerin serbest dolaşımına yasaklamalar, sınırlamalar<strong>ve</strong> engellemeler getirebilir. Bu durumda üye devletler, gerekli önlemleri almakla <strong>ve</strong> Komisyona bildirimde bulunmakla yükümlüdürler.20

Üreticinin CE Uygunluk İşareti’nin iliştirilmesinde izleyeceği yolun sadeleştirilmiş birşeması aşağıda yer almaktadır.Yeni Yak. Dir.Kapsamına Giriyormu?E<strong>ve</strong>tÜRÜNHayırCE Uygunluk İşaretiİliştirilmezDirektifin gerektirdiği uygunluk değerlendirme yönteminin tespiti(Uygulanacak modülün seçimi)Modüle göre üreticiOnaylanmış Kuruluşa başvururKendisi uygunluk değerlendirmesi yaparStandartlara uygunlukTemel gereklerikarşılayan diğerçözümlerStandartlara uygunlukTemel gereklerikarşılayan diğerçözümlerAT Uygunluk Beyanı hazırlanırÜrüne CE Uygunluk İşareti iliştirilir21

BEŞİNCİ BÖLÜMÜRETİCİ VE SORUMLULUĞUÜRETİCİÜretici, 4703 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (g) bendinde; “Bir ürünü üreten, imal eden,ıslah eden <strong>ve</strong>ya ürüne adını, ticari markasını <strong>ve</strong>ya ayırt edici işaretini koymak suretiyle kendini üreticitanıtan gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişiyi; üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafındanyetkilendirilen temsilciyi <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya ithalatçıyı; ayrıca, ürünün tedarik zincirinde yer alan <strong>ve</strong> faaliyetleriürünün gü<strong>ve</strong>nliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişi” olarak tanımlanmıştır. Ayrıca,Kanunun 5 inci maddesinin 9 uncu fıkrasında bazı durumlarda dağıtıcı da, üretici olarak kabul edilmiştir.4703 sayılı Kanuna göre kimler üreticidir? Üreticileri, Kanunun açıkça üretici olarak tanımladığıdoğrudan üreticiler <strong>ve</strong> yine tanımda genel bir ifadeyle ürünün tedarik zincirinde yer alan <strong>ve</strong> faaliyetleriürünün gü<strong>ve</strong>nliğine ilişkin özelliklerini etkileyen dolaylı üreticiler olarak iki grupta toplamak mümkündür.1. Doğrudan Üreticilerİmalatçı: Bir ürünü imal eden, ıslah eden <strong>ve</strong>ya tasarımını <strong>ve</strong>ya imalatını yaptıran <strong>ve</strong> kendi adı<strong>ve</strong>ya ticarî markası ile pazarlayan gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişidir.İthalatçı:Bir ürünü yurt dışından yurt içi piyasaya arz eden Türkiye’de yerleşik gerçek <strong>ve</strong>ya tüzelkişidir 7 .Yetkili Temsilci: Yurt dışında bulunan imalatçı adına belirli görevleri yerine getirmek üzerekendisinden yazılı <strong>ve</strong>kâlet alan Türkiye’de yerleşik gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişidir 8 .Dağıtıcı: Bir ürünü piyasada bulunduran, tedarik zincirinde yer alan, ürünün gü<strong>ve</strong>nliğine ilişkinözelliklerini etkilemeyen imalatçı <strong>ve</strong> ithalatçı dışındaki gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişilerdir 9 .Dağıtıcı, sahip olduğu bilgiler çerçe<strong>ve</strong>sinde, gü<strong>ve</strong>nli olmadığını bildiği ürünleri piyasaya arzedemez. Dağıtıcı, faaliyetleri kapsamında, ürünlerin taşıdığı riskler <strong>ve</strong> bu risklerden korunmak içinalınması gereken önlemler hakkında ilgililere bilgi <strong>ve</strong>rir.Üreticinin tespit edilemediği durumlarda, yetkili kuruluşça belirlenecek süre içinde üreticinin<strong>ve</strong>ya malı tedarik ettiği kişinin kimliğini bildirmeyen dağıtıcı, üretici olarak kabul edilir. Kanun gü<strong>ve</strong>nsizürünün piyasaya arzında dağıtıcının sorumluluğunu sınırlamıştır. Eğer dağıtıcı tedarikçisini bildirmez iseidari yaptırımla karşı karşıya kalabilir.7www.dtm.gov.tr/ Yeni Yaklaşım Rehberi; Yeni Yaklaşım direktiflerine göre, ithalatçı ürünü piyasaya arzdan sorumlu kişi olarak,AT Uygunluk Beyanının bir örneğini <strong>ve</strong> Teknik Dosyayı, piyasa gözetim <strong>ve</strong> denetiminden sorumlu yetkili kuruluşun incelemesinehazır durumda bulundurmalıdır.8 Yetkili temsilci açık bir şekilde üretici tarafından tayin edilir. Yetkili temsilcinin tayin edilmiş olması üreticinin, temsilcinin kendiadına gerçekleştirdiği faaliyetlerden sorumluluğunu kaldırmaz, sorumluluğu devam eder. AB yeni yaklaşım direktiflerine göre,temsilcinin üretici adına hareket edebilmesi için Toplulukta yerleşik olması gerekir.9 4703 sayılı Kanun <strong>ve</strong> “CE” İşareti Yönetmeliği -Tanımlar Md.

2. Dolaylı (ürün gü<strong>ve</strong>nliğini etkileyebilen) ÜreticilerMontajcı <strong>ve</strong> Kurucu: Bazı ürünler sadece montaj yapılmak, kurulmak <strong>ve</strong>ya bazı işlemlerdengeçirmek suretiyle kullanılabilir. Örneğin; makineler, kişisel koruyucu donanımlar (iş gü<strong>ve</strong>nliğimalzemeleri). Bazı durumlarda montajcı üretici olarak kabul edilebilir 10 .Kullanıcı: Avrupa Birliği, yeni yaklaşım direktifleri hizmete sunma dışında, kullanıcılar bakımındanda yükümlülükler getirmektedir. İşyerinin emniyet <strong>ve</strong> sağlığı ile ilgili olan direktifler kapsamındakullanılan ürünlerin kullanımı <strong>ve</strong> bakımı üzerinde iş<strong>ve</strong>renin bir etkisi vardır. İş<strong>ve</strong>ren, işyerinde çalışanlarınkullandıkları iş ekipmanları için asgari sağlık <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik gerekleri ile ilgili direktife göre, kullanılacak işekipmanlarının yapılacak işe uygun olmasını <strong>ve</strong> işçilerin emniyet <strong>ve</strong> sağlığına zarar <strong>ve</strong>rmedenkullanılmasını teminen gerekli önlemleri almakla yükümlüdür 11 .Satıcı: Tedarik zincirinde yer alan <strong>ve</strong> ürünü kullanıcıya sunan nihai gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişiler, satıcıolarak tanımlanabilir. Satıcı, Kanunun üretici tanımında yer alan “.... ürünün tedarik zincirinde yer alan<strong>ve</strong> faaliyetleri ürünün gü<strong>ve</strong>nliğine ilişkin özelliklerini etkileyen ….” kişilerdendir.ÖRNEK: İmalatçısı <strong>ve</strong>ya ithalatçısı tarafından ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilen, birbaşka deyişle, gü<strong>ve</strong>nli olarak kabul edilen <strong>ve</strong> kendisine bu şekilde ulaşan bir otomobili iş yerinde satışasunan satıcı, söz konusu otomobilin orijinal lastiklerini değiştirip yerine temel gerekleri karşılamayanbaşka lastikler takmıştır. Söz konusu otomobili satın alan tüketici, lastiklerin parçalanması nedeniyle kazayapmış, kaza mal <strong>ve</strong> can kaybına yol açmıştır. Kazanın lastiklerden kaynaklandığı <strong>ve</strong> bu lastiklerin aracınorijinal lastikleri olmadığı bilirkişi raporuyla tespit edilmiştir. Bu durumda, tedarik zincirinde yer alan <strong>ve</strong>faaliyeti nedeniyle gü<strong>ve</strong>nsiz hale getirdiği otomobilin kaza yapmasına neden olan satıcı, üretici olarakdeğerlendirilecek <strong>ve</strong> hakkında gerekli yaptırımlar uygulanacaktır. Ayrıca, lastik üreticisi firmanınsorumluluğu da değerlendirilmelidir.II. ÜRETİCİNİN SORUMLULUĞUÜretici sorumluluğunu çeşitli yönleriyle ele almak mümkündür. Ancak konu Ürünlere İlişkinTeknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong> Uygulanmasına Dair Kanun çerçe<strong>ve</strong>sinde değerlendirilecektir. Kanunagöre üreticinin sorumluluğunu; ürünün tasarım <strong>ve</strong> üretim safhasına ilişkin sorumluğu, üretim sonrasıpiyasaya arz <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya piyasa aşamasına ilişkin sorumluğu <strong>ve</strong> uygulanacak idari yaptırım sorumluluğuolarak üç grupta toplamak mümkündür.1. Ürünün Tasarım <strong>ve</strong> Üretim Safhasına İlişkin Sorumluluk1.1. Üreticinin, piyasaya teknik düzenlemesine uygun ürün arz etme sorumluluğuÜreticinin, piyasaya arz ettiği yeni ürünlerin teknik düzenlemesine uygun olması zorunludur 12 .Kullanılmış olmakla birlikte değişiklik yapılarak piyasaya arz edilen ürünler ile AB üyesi ülkeler dışındakiülkelerden ithal edilen eski <strong>ve</strong> kullanılmış ürünler için de bu kural geçerlidir 13 (Kn.md.5/1f). Kanunun budüzenlemesi ile, üreticilerin haksız rekabete karşı korunması <strong>ve</strong> tüketicilerin gü<strong>ve</strong>nli ürün kullanmalarıamaçlanmıştır.10 Asansörler <strong>ve</strong> basınçlı ekipmanlarla ilgili direktiflere göre; montajcı, üretici olarak kabul edilir <strong>ve</strong> buna göre üreticinin sorumluluğunu üstlenir.11 AB, 89/391/EEC, 89/655/EEC, 89/656/EEC <strong>ve</strong> 90/270/EEC sayılı direktifler.12 AB Klasik Yaklaşım <strong>ve</strong> Yeni Yaklaşım direktifleri bu kapsamda değerlendirilmektedir. Klasik Yaklaşım direktifleri kapsamına giren ürünler;motorlu araçlar <strong>ve</strong> tarım orman traktörleri, gıda maddeleri, kozmetik ürünler, eczacılık ürünleri, demir-çelik ürünleri, tekstil <strong>ve</strong> deri mamulleri,orman ürünleri, telekomünikasyon ekipmanları <strong>ve</strong> elektrikli aletler, cam sektörü, gübreler, tüketicinin <strong>ve</strong> çevrenin korunması.13 4703 sayılı Çerçe<strong>ve</strong> Kanunun 5 inci maddesi ikinci fıkrasında, Bakanlar Kuruluna, bu ana prensibe sınırlamalar <strong>ve</strong> istisnalar koyma yetkisi<strong>ve</strong>rilmiştir.24

ayrıca düzenlenmiştir. Cezai sorumluluk ancak, riskin/fiilin gerçekleşmiş olması <strong>ve</strong> kişilerin bundan zarargörmüş olması halinde doğmuş olacaktır.4. Üreticinin sorumluluktan kurtulması4703 sayılı Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği Kanunu üreticinin, gü<strong>ve</strong>nsiz üründen hangi hallerde sorumluolmayacağını da düzenlemiştir. Kanun 5 inci maddesinin dördüncü fıkrası, “ Üretici, gü<strong>ve</strong>nli olmadığıtespit edilen ürünün kendisi tarafından piyasaya arz edilmediğini <strong>ve</strong>ya ürünün gü<strong>ve</strong>nli olmamasıhalinin ilgili teknik düzenlemeye uygunluktan kaynaklandığını ispatladığı takdirde sorumluluktankurtulur.” şeklinde hükme bağlamıştır.26

İmalatçının ilgili teknik düzenlemenin <strong>ve</strong>ya ilgili uyumlaştırılmış ulusal standardın <strong>ve</strong>ya teknikşartnamenin şartlarına uymadığını tespit ettiklerinde, imalatçıdan gerekli düzeltici önlemleri almasınıtalep etmek <strong>ve</strong> uygunluk belgesi düzenlememek, Uygunluk belgesi düzenledikten sonra yapacakları gözetim sırasında imalatçının gereklidüzeltici önlemleri almaması halinde, uygunsuzluk hâliyle orantılı bir şekilde belgenin kapsamını <strong>ve</strong>yasüresini kısıtlamak, belgeyi askıya almak <strong>ve</strong>ya geri çekmek, Vermeyi reddettikleri, kısıtladıkları, askıya aldıkları <strong>ve</strong>ya geri çektikleri belgeler, onaylanmışkuruluş görevlendirilmesi kapsam <strong>ve</strong> şartlarını etkileyen değişiklikler hakkında kendilerini görevlendirenyetkili kuruluşları bilgilendirmek, İlgili teknik düzenlemede belirtilen diğer sorumlulukları yerine getirmek,zorundadır.29

YEDİNCİ BÖLÜMPİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİI. GİRİŞTeknik mevzuat uyumunun hiç kuşkusuz en önemli unsuru uygulamadır. Uygulamanın iki temelayağından biri piyasa öncesi tasarım <strong>ve</strong> üretim aşamasında uygunluk değerlendirilmesi süreci diğeri isepiyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimidir. Ancak, etkin bir piyasa gözetim <strong>ve</strong> denetim sistemi üreticileri gü<strong>ve</strong>nliürün üretmeye yönlendirebilir.Türkiye’de piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi 1930 yılından bu yana zorunlu standart denetimi <strong>ve</strong>kalite denetimi olarak yapılmaktaydı. Çok sayıda kamu kurum ya da kuruluşu görev alanları kapsamındaetkin olmamakla birlikte yıllardır denetim yapmaktadır. Örneğin: sanayi ürünleri denetimi mülga <strong>Sanayi</strong><strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı, gıda ürünleri denetimi Gıda, Tarım <strong>ve</strong> Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılmaktaidi. Bazı ürünlerin denetimi için yeni kuruluşlar denetim sistemine dahil olmakla birlikte, ağırlıklı olarakdenetim bu iki bakanlık tarafından yapılmaktadır.Ülkemizde ürünlerin denetimine yönelik standart <strong>ve</strong> kalite denetimine dayanan sistembütünüyle değişmiştir. Bundan böyle üreticiler, insan sağlığı, can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliği, hayvan <strong>ve</strong> bitki yaşamı<strong>ve</strong> sağlığı, çevre <strong>ve</strong> tüketicinin korunması açısından asgari gü<strong>ve</strong>nlik koşullarını başka bir deyişle “TEMELGEREKLERİ” karşılayan ürünleri piyasaya arz edebilirler. Denetim de, bu kapsamda teknik düzenlemeyeuygunluk <strong>ve</strong> ürün gü<strong>ve</strong>nliğini doğrulama şeklinde yürütülür.Ülkemizde halihazırda on adet kuruluş tarafından mevzuat uyumu <strong>ve</strong> PGD gerçekleştirilmektedir.PGD kuruluşları arasında koordinasyon, Ekonomi Bakanlığı eşgüdümünde oluşturulmuş olan PiyasaGözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Koordinasyon Kurulu tarafından sağlanmaktadır. Kurul, PGD konusunda yaşananortak sorunlar hakkında çözüm önerileri getirmek <strong>ve</strong> PGD kuruluşlarının uygulamalarınıyeknesaklaştırmak bakımından önemli bir iletişim <strong>ve</strong> işbirliği platformudur.II. PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ1. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> DenetimiPiyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi; ürüne ilişkin teknik mevzuatı hazırlamaya <strong>ve</strong> yürütmeye yasalolarak yetkili bulunan kamu kuruluşları tarafından, ürünün piyasaya arzı <strong>ve</strong>ya dağıtımı aşamasında <strong>ve</strong>yaürün piyasada iken ilgili teknik düzenlemeye uygun üretilip üretilmediğinin, gü<strong>ve</strong>nli olup olmadığınındenetlenmesi <strong>ve</strong>ya denetlettirilmesi ile gü<strong>ve</strong>nli olmayan ürünlerin gü<strong>ve</strong>nli hale getirilmesinin teminedilmesi <strong>ve</strong> gerektiğinde yaptırım uygulanması faaliyetlerinin tamamı olarak tanımlanabilir(4703 Kn.md.3/md.10).2. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetiminin AmacıPiyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetiminin amacı; piyasaya arz edilen ürünlerin ilgili bulunduğudüzenlemesine uygun olarak üretilip üretilmediğini (gü<strong>ve</strong>nli olup olmadığını) izlemek <strong>ve</strong> tespit etmek,böylece denetim yoluyla tüketicileri, diğer kullanıcıları <strong>ve</strong> iktisadi aktörleri adil olmayan rekabete(haksızrekabete) karşı korumaktır.31

3. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetiminin İlkeleri Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerinin tarafsızlığını garanti etmek için bu denetimin kamuotoritelerinin sorumluluğunda yürütülmesi esastır. Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi kuruluşları bağımsız <strong>ve</strong> tarafsız olmalı herhangi bir ayrımgözetmemelidir. Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi kuruluşları gerekli kaynaklara <strong>ve</strong> idari kapasiteye sahip olmalı,personelinin teknik <strong>ve</strong> mesleki yeterliliklerini temin etmeli, bağımsız <strong>ve</strong> ayrımsız davranmalarınısağlamalıdır. Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi esnasında ekonomik aktörlerin faaliyetlerine ilişkin bilgiler kuralolarak gizlidir. Yetkili kuruluşlar <strong>ve</strong> denetçiler gizliliğe riayet eder. Bunun tek istisnası tüketicilerin sağlık<strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nliğinin ciddi <strong>ve</strong> ani tehlikeye maruz kalmasıdır. Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi oransallık ilkesine uyularak yürütülmelidir. Alınan önleminürünün taşıdığı riskle orantılı olması <strong>ve</strong> ürünün serbest dolaşımı üzerindeki etkisi, piyasa gözetimininamaçlarını gerçekleştirmek için gerekenden daha fazla olmamalıdır. Ürünün isteğe bağlı olarak belgelendirilmiş <strong>ve</strong>ya diğer gönüllü uygulamalara tabi tutulmuşolması, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyeti dışında bırakılması sonucunu doğurmaz. Kural olarak piyasa denetimi işlemleri ürünün tasarım <strong>ve</strong> üretim aşamasını kapsamaz. Ancak,yetkili kuruluş uygunsuzluk tespit edildikten sonra sabit bir hatanın oluşup oluşmadığını doğrulamak içinüretim yerinde kontrollerde bulunabilir, uygun olmayan ürünlerin piyasaya arzını önlemek için üreticiler<strong>ve</strong> tedarikçilerle işbirliği yapabilir. Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi, AB yeni yaklaşım direktiflerinin uygulanmasında zorunlu biraraçtır. Ürün sorumluluğu üreticinin, uygunluk işaretini ürüne iliştirmesinden sonra başlar. Bununistisnası ticari fuarlar, sergiler <strong>ve</strong> gösterimlerdir. Kural olarak; uygunluk değerlendirmesinde görev alan test <strong>ve</strong> belgelendirme kuruluşları <strong>ve</strong>onaylanmış kuruluşlar denetim sorumluluğunu üstlenemezler. Ancak, yetkili kuruluşlar piyasa gözetimi<strong>ve</strong> denetiminde, denetime konu ürünün uygunluk değerlendirme işlemlerinde yer almayan test,muayene <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgelendirme kuruluşlarından yararlanabilirler.4. Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetiminin AşamalarıÜrünün teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, gü<strong>ve</strong>nli olup olmadığınıdenetlemek <strong>ve</strong>ya denetlettirmek için yapılan PGD denetimi faaliyetleri üç ana aşamadan oluşur. Ürünlerin, ilgili teknik mevzuat hükümlerine uygun olarak piyasaya arz edilip edilmedikleriniizlemek <strong>ve</strong> denetlemek, Uygun olmayan ürünleri mevzuata uygun hale getirmek için faaliyette bulunmak, Gerektiğinde yaptırım uygulamak,Piyasadaki ürünleri izlemekteki amaç, bu ürünlerin piyasada <strong>ve</strong>ya hizmette iken ilgili teknikdüzenlemesine uygun olduğunu doğrulamaktır.5. Piyasaya Arz <strong>ve</strong> İstisnaları5.1. Piyasaya arz (piyasa denetiminin konusu)Kanunun 3 üncü maddesi (k) bendinde piyasaya arz tanımlanmıştır. Buna göre “Piyasaya arz;ürünün, tedarik <strong>ve</strong>ya kullanım amacıyla bedelli <strong>ve</strong>ya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılanfaaliyet” olarak tanımlanmıştır. Bu tanımlama ürünün piyasadan önceki aşamalarını da piyasaya arzkapsamına almıştır. Kural olarak piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi piyasada bulunan ürünler üzerinde yapılır.Ancak, piyasa denetiminin konusunu piyasada bulunan ürünlerle sınırlamak, denetimden beklenenyararla ulaşılmak istenen amacı her zaman sağlamaz. Bu nedenle;32

Piyasaya dağıtım aşamasında bulunan ürünler, Piyasada bulunan ürünler, Kullanımda bulunan ürünler, Kullanılmış olmakla birlikte değişiklik yapılarak piyasaya arz edilmiş ürünler, AB üyesi ülkeler dışında ülkelerden ithal edilen eski <strong>ve</strong> kullanılmış ürünler,piyasaya arz edilmiş ürün olarak değerlendirilir.Ürünlerin Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimine Dair Yönetmeliğin 7 nci maddesinde, piyasaya arzınistisnaları, 4703 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının <strong>ve</strong>rdiği yetki çerçe<strong>ve</strong>sindedüzenlenmiştir.6. Denetimin KapsamıDenetim, öncelikle ürüne, üreticiye <strong>ve</strong>ya dağıtıcıya ait bilgi <strong>ve</strong> belgelerin ilgili mevzuatçerçe<strong>ve</strong>sinde incelenmesi ile başlar. Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi, durumun gereklerine göre, aşağıdakihususlardan bir <strong>ve</strong>ya birkaçını kapsayacak şekilde yapılır. Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgeler üzerinde inceleme, İlgili teknik düzenlemenin bulunmadığı hallerde, ürünün gü<strong>ve</strong>nli olduğunu gösteren diğerdüzenlemelere göre <strong>ve</strong>rilen bilgi <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgeler üzerinde inceleme, Ürünün muayene edilmesi (duyusal inceleme 15 <strong>ve</strong> muayene/tartma <strong>ve</strong> ölçme yolu ilemuayene), Ürünün test <strong>ve</strong> muayene kuruluşuna, test <strong>ve</strong>ya muayene ettirilmesi.AB Yeni Yaklaşım direktifleri, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi yapan yetkili kuruluşlara ürünle ilgilibilgi almalarını sağlayacak iki farklı araç getirmiştir.Bunlar, “AT UYGUNLUK BEYANI” <strong>ve</strong> “TEKNİK DOSYA”dır. AT uygunluk beyanı <strong>ve</strong> teknik dosyaüretici, yetkili temsilci, ithalatçı <strong>ve</strong> ürünün piyasaya arzından sorumlu kişi tarafından yetkili kuruluşunkontrolüne hazır tutulmalıdır. Denetici ilk incelemesini bu belgeler üzerinde yapar.II. PGD KABAHATLER VE İDARİ YAPTIRIMLAR1. Alınacak İdari Tedbirler/Önlemler1.1. Düzeltme Süresi Verilmesi Yapılan incelemeler <strong>ve</strong> denetimler neticesinde uygunsuzluğun doğrudan gü<strong>ve</strong>nlikle ilgisiolmaması, yani insan sağlığı, can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliği bakımından risk oluşturmaması koşuluyla (herhangi birgü<strong>ve</strong>nsizlik belirtisi <strong>ve</strong>ya şüphe olmaması halinde) uygunsuzluğun giderilmesi için düzeltme süresi<strong>ve</strong>rilecektir. Düzeltme faaliyeti, piyasada <strong>ve</strong> piyasa arz aşamasında (üretim hattında, ambalajlandığı <strong>ve</strong>depolandığı vb. yerlerde) bulunan tüm ürünleri kapsar <strong>ve</strong> süre buna göre <strong>ve</strong>rilir. Düzeltme süresi içinde üreticinin ya da ithalatçının aynı ürünleri piyasaya arza devametmemesi için gerekli önlemler alınır. Düzeltme süresi ürünün <strong>ve</strong> uygunsuzluğun niteliğine bağlı olarak en fazla altı ay olabilir.Hukuken kabul edilen mücbir sebepler hariç süre uzatılamaz.15 Duyusal inceleme: Ürünün herhangi bir test <strong>ve</strong>ya muayene işlemine tabi tutulmasından önce, denetimle görevli personelin beş duyusunu<strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya basit <strong>ve</strong> yaygın olarak kullanımda olan ölçme araçlarını kullanarak yapacağı inceleme olarak tanımlanmıştır.33

Denetim sırasında düzeltme ile ilgili süre kesinleştirilemezse, üreticiye/ithalatçıya en fazla 15gün mehil süresi <strong>ve</strong>rilerek düzeltme süresi kesinleştirilecektir. Verilen süre içinde düzeltici faaliyettebulunmak için süre talebinde bulunmayan üretici, düzeltme faaliyetinden vazgeçmiş sayılır. Onbeşgünlük süre, denetimin yapıldığı tarihi (tutanak tanzim) izleyen günden itibaren başlayacaktır. (PGD VeriTabanı kayıtlarında; süre <strong>ve</strong>rilen denetimlerde “Süre Başlama Tarihi” manuel olarak doldurulmazsaprogram tutanak tarihini otomatik olarak süre başlama tarihi olarak kabul etmektedir.) Düzeltme süresinin ne kadar olacağı hususunda, yapılacak işlemin alacağı sürenin teknikaçıdan değerlendirilebilmesi için üreticinin <strong>ve</strong>ya ithalatçının görüşü alınacaktır. Mümkünse mutabakatsağlanmalı <strong>ve</strong> bu durum tutanağa yazılmalıdır. İlgili teknik düzenleme aksini belirtmedikçe, satıcı <strong>ve</strong>ya dağıtıcıya düzeltme süresi <strong>ve</strong>rilmez.Düzeltme süresi, satıcı ya da dağıtıcıda tespit edilen uygunsuz ürünün üretici <strong>ve</strong>ya ithalatçısına ulaşılarakdenetim tutanağı ile birlikte bu kişi <strong>ve</strong>ya kuruluşa tebliğ edilecektir. Verilen süreler ürünün kapsamında olduğu yönetmeliğin gereklerine bağlı olarak makulsüreler olmalıdır. (Örneğin: CE işaretlemesi için onaylanmış kuruluş gerektirmeyen bir ürün ileonaylanmış kuruluş gerektiren bir ürüne <strong>ve</strong>rilecek süre doğal olarak aynı olmayacaktır. Buradadenetçinin yönetmeliğe hâkimiyeti, söz konusu ürün grubu ile ilgili tecrübeleri bu süreyi doğru olarakbelirlemekte oldukça önemli rol oynayacaktır. Her halükarda üreticinin görüşü dikkate alınmalıdır.)Ancak, süre sonunda yapılan denetimde aynı uygunsuzluk için tekrar süre <strong>ve</strong>rilmez.1.2. Piyasaya Arzın Geçici Olarak Durdurulması Denetimler sonucunda alınacak önlemler, oransallık ilkesine uygun şekilde, yani riskin <strong>ve</strong>yauygunsuzluğun derecesine göre olacaktır. (Bakanlığımız Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Yönetmeliğindebelirtilen karar alma yetkisi Genel Müdürlüklere ait olan konular haricinde alınacak önlemler konusundaşüphe duyulması halinde irtibat kurulacak kişiler listesi EK-3’te <strong>ve</strong>rilmiştir.) Denetçi, satıcıda/dağıtıcıda yüksek risk taşıyan bir ürün tespit etmişse, 3 gün süreyle geçiciolarak satışı durdurma kararı <strong>ve</strong>recek <strong>ve</strong> anında bu kararı tebliğ edip, işlemi başlatacaktır. İl Müdürlüğü bu tespiti acilen ilgili Genel Müdürlüğe telefonla <strong>ve</strong> faksla bildirilecektir. GenelMüdürlüğün değerlendirme yapabilmesi için sonuçları mümkünse ürünün fotoğrafları ile birlikte <strong>ve</strong>ritabanına işleyecektir. Denetimi gerçekleştiren İl Müdürlüğü, üreticiyi/ithalatçıyı telefon/faks ile derhal durumdanhaberdar edecek, testlerin 3 günden fazla sürmesi halinde test sonuçlanıncaya kadar ürünün piyasayaarzının geçici olarak durdurulmasına devam edileceğini üretici/ithalatçıya bildirecektir. İl Müdürlüğü acilen ürünün test <strong>ve</strong> muayene işlemini başlatacaktır. Ürünün gü<strong>ve</strong>nsizliğinin kesinleşmesini müteakip, derhal ilgili Genel Müdürlüğe bilgi <strong>ve</strong>rilerektüm ülke çapında önlem alınması sağlanacaktır. İdari yaptırımlar için üreticinin ya da ithalatçının yerleşikolduğu İl Müdürlüğüne de havale yapılacaktır.1.3. Ürünün piyasaya arzının yasaklanması, toplatılması <strong>ve</strong> bertaraf edilmesi Gü<strong>ve</strong>nli olmayan ürünlerin piyasaya arzının <strong>ve</strong> ithalatının sınırlandırılması <strong>ve</strong>ya ürün piyasadaise toplatılması mümkündür. Ancak, ürünlerin serbest dolaşımının esas olduğu, sınırlama, kısıtlama <strong>ve</strong>toplatmanın ise istisna olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, gerek ürün gü<strong>ve</strong>nliği direktifinde, gerekse4703 sayılı Kanun <strong>ve</strong> ilgili yönetmeliklerde istisnalar katı kurallara bağlanmıştır. Ürünün teknik düzenlemeye uygunluğu belgelenmiş olsa bile ürünün gü<strong>ve</strong>nli olmadığınınmuayene <strong>ve</strong> test yoluyla tespiti halinde, masrafları üretici tarafından karşılanmak üzere;a) Ürünün piyasaya arzının yasaklanması,34

) Piyasaya arz edilmiş olan ürünlerin piyasadan toplatılması,c) Ürünlerin, gü<strong>ve</strong>nli hale getirilmesinin imkânsız olduğu durumlarda, taşıdıkları risklere görekısmen ya da tamamen bertaraf edilmesi,kararı <strong>ve</strong>rilebilmesi için konu ilgili Genel Müdürlüğe bildirilir. Gü<strong>ve</strong>nsizliği tespit edilerek hakkında toplatma kararı alınan ürünlere ilişkin acil önlembilgileri, ilgili Genel Müdürlük tarafından, PGD Veri Tabanı Forum sayfasına (Veri Tabanında uygun alanaçılana kadar) yüklenecek <strong>ve</strong> böylece tüm denetçilerin konuyla ilgili bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Denetimler sonucunda ciddi gü<strong>ve</strong>nlik riskleri nedeni ile satışı durdurulmuş <strong>ve</strong> toplatılmışürünlerle ilgili olarak (marka-model bazında, risk tipi belirtilerek) kamuoyu hem yönetmeliklerdebelirtilen şekilde hem de Bakanlık İnternet sayfasında ayrı bir başlık altında bilgilendirilmeye devamedilecektir. Genel Müdürlükler, “Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Tutanağı Usul <strong>ve</strong> Esaslarına ilişkin DışTicarette Standardizasyon Tebliği (Tebliğ No:2010/25)” ekinde yer alan “Bildirim Formu” ile birliktegü<strong>ve</strong>nsiz ürünlerle ilgili alınan önlem kararlarını, takip eden 10 gün içerisinde Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkilerGenel Müdürlüğüne gönderir. Koruyucu önlemler hakkında gerekli bilgilerin, masrafları üreticiden karşılanmak üzere, ülkegenelinde dağıtımı yapılan iki gazete ile ülke genelinde yayın yapan iki televizyon kanalında ilanısuretiyle, risk altındaki kişilere duyurulması ilgili Genel Müdürlüğün talimatları doğrultusunda üreticininyerleşik bulunduğu İl Müdürlüğü tarafından sağlanır. Risk altındaki kişilerin yerel yayın yapan gazete <strong>ve</strong> televizyon kanalları vasıtasıylabilgilendirilmesinin mümkün olduğu durumlarda, bu duyuru yerel basın <strong>ve</strong> yayın organları yoluyla, riskaltındaki kişilerin tespit edilebildiği durumlarda ise bu kişilerin doğrudan bilgilendirilmesi yoluyla yapılır.1.4. İdari para cezaları4703 Sayılı Kanunun çeşitli hükümlerinde tanımlanan kabahatler (aykırı davranışlar/fiiller) aynıKanunun 12 inci maddesinde idari para cezası yaptırımına bağlanmıştır. Bu kabahatler <strong>ve</strong> uygulanacakidari para cezaları aşağıda açıklanmıştır. Ürünün teknik düzenlemesine uygun olmaması (Kn.5.md./ 1.fk.aykırılık); ilgili teknikdüzenlemenin öngördüğü uygunluk işareti <strong>ve</strong>ya belgelerin yahut teknik dosyanın bulunmaması (bu işaret<strong>ve</strong> belgelerin bulunmaması aynı zamanda gü<strong>ve</strong>nsizlik şüphesidir. Gü<strong>ve</strong>nsizlik şüphesi nedeniyle numunealınarak test <strong>ve</strong> muayene uygulanır. Test <strong>ve</strong> muayene işleminin sonucunda ürünün gü<strong>ve</strong>nsiz olduğunadair bir tespit yapılmazsa teknik düzenlemeye aykırılık tespiti kesinleşir), uygunluk beyanının derhaltemin edilememesi, bu işaret <strong>ve</strong> belgelerin ilgili teknik düzenlemenin öngördüğü şekilde olmaması yahutürünün gü<strong>ve</strong>nlik gerekleri dışında bir uygunsuzluğunun bulunması vb. tali uygunsuzlukların varlığıhalinde, <strong>ve</strong>rilen süre içerisinde uygunsuzluğun giderilmemesi durumunda, Kanunun 12 nci maddesinin 1inci fıkrasının (a) bendine göre idari para cezası uygulanır.4703 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası, bu kanundaki idari para cezalarının aynı fiilinbir suç <strong>ve</strong>ya daha ağır idari para cezası ile cezalandırmayı gerektiren kabahat oluşturmaması halindeuygulanacağını; yine 5326 sayılı Kabahatler Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrası, bir fiil ile birdenfazla kabahatin işlenmesi halinde bu kabahatlere ilişkin tanımlarda sadece idarî para cezasıöngörülmüşse, en ağır idarî para cezası <strong>ve</strong>rileceğini düzenlemiştir. Teknik düzenlemeye aykırılık fiili, hem4077 sayılı Kanunda (19 <strong>ve</strong> 25 inci maddeleri) hem de 4703 sayılı Kanunda(5 <strong>ve</strong> 12 inci maddeleri)kabahat olarak tanımlanmış <strong>ve</strong> her iki kanunda da idari para cezasına bağlanmıştır. Bu durumda hangikanundaki idari para cezası daha ağır ise, o idari para cezası uygulanacaktır. Ürünün gü<strong>ve</strong>nsiz olması(temel gü<strong>ve</strong>nlik gerekleri karşılamaması, Kn.5.md./ 3.fk. aykırılık);Kanunun 12 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendine göre idari para cezası uygulanır. Teknik35

düzenlemesi bulunmayan <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nli olmadığı tespit edilen ürünlerde de, bu maddeye göre cezauygulanır. Ayrıca, Kanunun 11 inci maddesine göre koruyucu önlemlere başvurulur. Ürünün teknik düzenlemesinde öngörülen uygunluk işareti <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgelerinin tahrif <strong>ve</strong>yataklit edilmesi, usulsüz kullanılması (Kn.5.md/10.fk. aykırılık); 4703 sayılı Kanun uyarınca yürürlüğekonan “CE İşareti Yönetmeliği” <strong>ve</strong> bir ürüne “CE” işareti konulması yöntemlerini düzenleyen uygunlukdeğerlendirme modülleri ile bu işaretin kullanılmasına dair usûl <strong>ve</strong> esaslar belirlenmiştir. Yönetmeliğin 9uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde “CE” işareti sadece teknik düzenlemelerin konulmasınıöngördüğü ürünlerde kullanılabilir, başka ürünlerde kullanılamaz” hükmüne; aynı Yönetmeliğin 14 üncümaddesinde ise “Bu Yönetmeliğe aykırı davrananlar hakkında 4703 sayılı Kanunda belirtilen idari paracezaları uygulanır.” hükmüne yer <strong>ve</strong>rilmiştir. Buna göre, “CE” uygunluk işareti konulmaması gerekenürünlere bu işareti koyanlar hakkında 4703 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (f) bendinegöre idari para cezası uygulanabilecektir. Ancak, aynı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında, buKanundaki idarî para cezalarının, aynı fiilin bir suç <strong>ve</strong>ya daha ağır idarî para cezası ile cezalandırılmayıgerektiren kabahat oluşturmaması hâlinde uygulanacağı <strong>ve</strong> yine 5326 sayılı Kabahatler Kanunun 15 incimaddesinin üçüncü fıkrasında bir fiil hem kabahat hem de suç olarak tanımlanmış ise, sadece suçtandolayı yaptırım uygulanabileceği; ancak, suçtan dolayı yaptırım uygulanamayan hallerde kabahatdolayısıyla yaptırım uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Bu durumda, 4703 sayılı Kanununda kabahatolarak düzenlenmiş bir fiilin bir başka kanunda suç olarak düzenlenip düzenlenmediğine bakılmasıgerekir. 5237 sayılı Kanunun 207 nci maddesi “özel belgede sahtecilik” suçunu düzenlemektedir. 207 ncimaddenin birinci fıkrası, bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen <strong>ve</strong>ya gerçek bir özel belgeyi başkalarınıaldatacak şekilde değiştiren <strong>ve</strong> kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağınıdüzenlemektedir. Uygunluk işareti <strong>ve</strong> belgelerinin (Örneğin : “CE” işareti, uygunluk beyanı, teknik dosyavb. belgeler bu kapsamdadır.) tahrif <strong>ve</strong> taklit edilmesi, usulsüz kullanılması <strong>ve</strong>ya konulmaması gerekenbir ürünün üzerine konulması vb. durumlarda TCK’nın 207 nci maddesinde tanımlanan “özel belgedesahtecilik” suçu oluşmaktadır. Bazen ithalatçı ya da üretici firmalar, gerçekte ürüne ilişkin uygunlukfaaliyetlerini yapmadığı <strong>ve</strong>ya yaptırmadığı halde, gerçeğe aykırı belge <strong>ve</strong> bilgileri <strong>ve</strong>rerek, yetkilikuruluşlara belge düzenleterek (tip uygunluk belgesi vb.) TCK’nın 206 ncı maddesine göre “resmibelgenin düzenlenmesinde yalan beyan” suçunu işlemektedirler. Açıklanan her iki durumda daCumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.Gerek ürünlerin ithalat aşamasında yapılan denetimlerde gerekse yurtiçi piyasada yapılandenetimlerde, “CE” işareti taşımaması gerekirken “CE” işareti taşıyan ürünlerle <strong>ve</strong>ya “CE” işaretitaşıması gereken ancak uygunluk değerlendirmesi yapılmadan gerçeğe aykırı olarak üzerine “CE” işaretikonulan ürünlerle karşılaşıldığında, 4703 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin onuncu fıkrasına aykırılıknedeniyle Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine göre idari para cezasıuygulanabilmesi; öncelikle yukarıdaki açıklamalar çerçe<strong>ve</strong>sinde TCK’nın 207 nci maddesine göre firmayetkilileri <strong>ve</strong> varsa olaya dahil olan onaylanmış kuruluş yetkilileri hakkında soruşturma yapılabilmesiamacıyla ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasının gerektiği; yapılacaksoruşturma çerçe<strong>ve</strong>sinde takipsizlik kararı <strong>ve</strong>ya dava açılması halinde mahkemece ilgililer hakkındaherhangi bir mahkumiyet kararı <strong>ve</strong>rilmemesi durumunda zamanaşımı süresi içinde kalmak şartıylamümkündür( 4703 sayılı Kanun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine göre idari para cezasıuygulanabilir). Ürünün kullanım süresi içinde, yeterli uyarı olmaksızın fark edilmeyecek nitelikteki risklerihakkında tüketiciyi/kullanıcıyı bilgilendirme <strong>ve</strong> kontrol yükümlülüğüne aykırı davranması hallerinde(Kn.5.md./7.fk. aykırılık); Kanunun 12 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (c) bendine göre idari para cezasıuygulanır. Üreticinin, ürünün teknik düzenlemesinde belirtilen tüm belgeleri bu düzenlemede belirtilen<strong>ve</strong>ya diğer mevzuatta belirtilen sürede saklama <strong>ve</strong> yetkili kuruluşa ibraz yükümlülüğüne aykırı36

davranması halinde (Kn.5.md/8.fk.aykırılık); Kanunun 12 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (d) bendinegöre idari para cezası uygulanır. Dağıtıcı, sahip olduğu bilgiler çerçe<strong>ve</strong>sinde, gü<strong>ve</strong>nli olmadığını bildiği ürünleri piyasaya arzedemez, faaliyetleri çerçe<strong>ve</strong>sinde, ürünlerin taşıdığı riskler <strong>ve</strong> risklerden korunmak için ilgilileribilgilendirir <strong>ve</strong> gerekli önlemleri alır. Dağıtıcıya bu yükümlülüklere (Kn.5.md./9. fk. aykırılık) aykırıdavranması halinde; Kanunun 12 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (e) bendine göre idari para cezasıuygulanır. Ayrıca, üreticisini(tedarikçisini) bildirmeyen dağıtıcı/satıcı, üretici olarak kabul edilir <strong>ve</strong>dağıtıcıya üreticiye uygulanan idari para cezaları uygulanır. Uygunluk değerlendirme kuruluşları <strong>ve</strong>onaylanmış kuruluşlar bağımsız <strong>ve</strong> tarafsız bir şekilde hizmet <strong>ve</strong>rmekle yükümlüdürler. Buyükümlülüklere (Kn. 9. md./ 1.fk.aykırılık) aykırı davranması halinde; Kanunun 12 nci maddesinin birincifıkrasının (g) bendine göre idari para cezası uygulanır. Uygunluk değerlendirme kuruluşları <strong>ve</strong> onaylanmış kuruluşlar faaliyetleri ile ilgili her türlübilgi, belge <strong>ve</strong> kayıtları ilgili teknik düzenlemede belirtilen <strong>ve</strong>ya yetkili kuruluşça belirlenecek süreboyunca saklamak, yetkili kuruluşça talep edilmesi halinde <strong>ve</strong>rmek, faaliyetlerine son <strong>ve</strong>rmeleri halinde,bir başka uygunluk değerlendirme <strong>ve</strong> onaylanmış kuruluşa devretmekle yükümlüdürler. Buyükümlülüklere (Kn. 9.md./5.fk. aykırılık) aykırı davranılması halinde; Kanunun 12 nci maddesinin birincifıkrasının (h) bendine göre idari para cezası uygulanır.Üretici, gü<strong>ve</strong>nli olmadığı tespit edilen ürünün kendisi tarafından piyasaya arz edilmediğini<strong>ve</strong>ya ürünün gü<strong>ve</strong>nli olmaması halinin ilgili teknik düzenlemeye uymaktan kaynaklandığını ispatladığıtakdirde sorumluluktan kurtulur.37

HUKUKİ SÜRECİN İŞLEYİŞİPlan/İhbar/Şikayet30 gün içindeŞ.bilgiGENEL MÜDÜRLÜK-İL MÜDÜRLÜĞÜDenetçi GörevlendirmeÜrüne ait işaret/etiket/belge/doküman <strong>ve</strong> ürün üzerinde duyusal incelemeincelemesiincelemsiÜründeGü<strong>ve</strong>nsizlikŞüphesiÜründe kesin gü<strong>ve</strong>nsizlikbelirtisi/ piyasaya arz geçicidurdurulur.UYGUNLUKTEYİDİUYGUNSUZLUKUYGUNSUZLUKTEST VE MUAYENETest <strong>ve</strong> MuayeneSonucuÜrüne ait uygunluk işaret <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgelerinbulunmaması Tutanağın uygunsuzluk/teknik düzenlemeye aykırılık bölümüişaretlenir <strong>ve</strong> uygunsuzluğun giderilmesi içinsüre <strong>ve</strong>rilir. Verilen süre içinde uygunsuzlukgiderilmemiş ise 4703 sayılı Kanunun 12 /a md.göre idari para cezası uygulanır. Ancak bumaddenin ikinci fıkrasına göre uygulamayapılır.Ürün Gü<strong>ve</strong>nli/ ancak,teknik düzenlemesineaykırı. Uygunsuzluğungiderilmesi için süre<strong>ve</strong>rilir. Verilen süreiçinde uygunsuzlukgiderilmemiş ise 4703sayılı Kanunun 12/amd.göre idari para cezasıuygulanır. Ancak bumaddenin ikinci fıkrasınagöre uygulama yapılır.ÜrünGü<strong>ve</strong>nsiz/4703 sayılıKanunun12/bmd.göreidari paracezasıuygulanır.UYGUNLUKTEYİDİÜrün Gü<strong>ve</strong>nli<strong>ve</strong> TeknikDzn. Uygun.Ürüne ait işaret /belge/ dokümanlarıntahrif <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya taklit edilmesi, gerçeğiyansıtmaması <strong>ve</strong>ya usulsüz kullanımıhalinde 5326 sayılı kanunun 15/3 md.göre Tutanağın bu bölümüişaretlenir <strong>ve</strong> TCK 207 nci md. göreCumhuriyet Başsavcılığına bildirilir.Test <strong>ve</strong> muayene ihtiyacı olmadan gü<strong>ve</strong>nsizlik tespiti.Ürün Gü<strong>ve</strong>nsiz/ 4703 sayılı Kanunun 12/b md. göre idaripara cezası uygulanır.DİĞER İDARİ TEDBİRLER: Ürünün piyasaya arzının yasaklanması, piyasada bulunan ürünlerin toplatılması, düzeltilmesimümkün olmayan ürünlerin bertaraf edilmesi kararı <strong>ve</strong>rilir. Bu kararlar, masrafları üreticiden karşılanmak üzere, ülkegenelinde dağıtımı yapılan iki gazete ile ülke genelinde yayın yapan iki televizyon kanalında ilanı suretiyle, risk altındakikişilere duyurulması sağlanır.1. Üreticinin bilgilendirme <strong>ve</strong> kontrol yükümlülüğüne aykırı davranması; 4703 sayılı Kanunun 12/c md. göre idari paracezası uygulanır.2. Üreticininilgiliteknikdüzenlemedebelirtilentümbelgelerisaklama<strong>ve</strong>yetkilikuruluşaibrazetmeyükümlülüğüneaykırıdavranması; 4703 sayılı Kanunun 12/d md. göre idari para cezası uygulanır.3. Tedarikçisini (üretici/ithalatçı) bildirmeyen dağıtıcı/satıcı üretici gibi cezalandırılır.38

SEKİZİNCİ BÖLÜMTEMEL KAVRAMLARAkreditasyon: Bir ulusal akreditasyon kurumu tarafından, bir uygunluk değerlendirmekuruluşunun belirli bir uygunluk değerlendirme faaliyetini yerine getirmek üzere ilgili ulusal <strong>ve</strong>uluslararası standartların belirlediği gerekleri <strong>ve</strong> uygulanabildiği yerlerde ilgili sektörel düzenlemelerdeöngörülen ek gerekleri karşıladığının resmi kabulü <strong>ve</strong> düzenli aralıklarla denetlenmesidir.Dağıtıcı: Ürünün tedarik zincirinde yer alan <strong>ve</strong> faaliyetleri ürünün gü<strong>ve</strong>nliğine ilişkin özelliklerinietkilemeyen gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişidir.Gü<strong>ve</strong>nli Ürün: Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk taşımayan <strong>ve</strong>ya kabuledilebilir ölçüde risk taşıyan <strong>ve</strong> temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan üründür.Gü<strong>ve</strong>nsizlik Şüphesi:Ürünün ilgili teknik düzenlemesinde öngörülen işaret <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgeleritaşımaması, bu işaret <strong>ve</strong> belgelerin teknik düzenlemesinde belirtilen şekilde olmaması <strong>ve</strong>ya tahrif <strong>ve</strong>taklit edilmesi, usulsüz kullanılması yahut ürünün ilgili teknik düzenlemeye aykırı olması ürün ile ilgiligü<strong>ve</strong>nsizlik şüphesine neden olur. Örneğin; Bir ütünün teknik dosyasındaki herhangi bir eksiklik ütününgü<strong>ve</strong>nsiz olduğuna dair şüpheye neden olur.Gü<strong>ve</strong>nsizlik Belirtisi: Yapılan denetim sonucunda bir ürünün gü<strong>ve</strong>nsiz olabileceğine dair açık birbelirtinin duyusal inceleme yoluyla anlaşılmış olması durumunda gü<strong>ve</strong>nsizlik belirtisinden bahsedilir.Gü<strong>ve</strong>nsizlik şüphesine göre daha belirgin bir durumu ifade eder. Örneğin; yapılan denetimde bir ütününkablosunun düzgün bir şekilde yalıtılmadığı ya da bağlantılarının düzgün bir şekilde yapılmamış olmasıgü<strong>ve</strong>nsiz olduğuna dair açık bir belirtidir.Metroloji: Metroloji ölçüm bilimidir. Bilimsel metroloji, endüstriyel metroloji <strong>ve</strong> yasal metrolojiolmak üzere üç kategoride ele alınır.Onaylanmış Kuruluş: Bir teknik düzenleme kapsamında uygunluk değerlendirme faaliyetindebulunmak üzere yetkili kuruluş tarafından ilgili mevzuatta belirlenen esaslar doğrultusunda uygunlukdeğerlendirme kuruluşları arasından görevlendirilen <strong>ve</strong> adları Komisyona bildirilen Türkiye’de yerleşikkuruluşlardır.Piyasaya Arz: Ürünün, tedarik <strong>ve</strong>ya kullanım amacıyla bedelli <strong>ve</strong>ya bedelsiz olarak piyasada yeralması için yapılan faaliyettir.Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi:Yetkili kuruluşlar(Bakanlık) tarafından, ürünün piyasaya arzı <strong>ve</strong>yadağıtımı aşamasında <strong>ve</strong>ya ürün piyasada iken, ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilipüretilmediğinin, gü<strong>ve</strong>nli olup olmadığının denetlenmesi <strong>ve</strong>ya denetlettirilmesi, gü<strong>ve</strong>nli olmayanürünlerin gü<strong>ve</strong>nli hale getirilmesi faaliyeti <strong>ve</strong> gerektiğinde idari yaptırımların uygulanmasıdır.Standart: Bir ulusal <strong>ve</strong>ya uluslararası standardizasyon kuruluşu tarafından kabul edilen, mevcutşartlar altında en uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak <strong>ve</strong> tekrar eden kullanımlar içinürünün vasıflarını, işleme <strong>ve</strong>ya üretim yöntemlerini <strong>ve</strong>ya bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,işaretleme, etiketleme <strong>ve</strong>ya uygunluk değerlendirme işlemlerini tek tek <strong>ve</strong>ya birkaçını ele alarakdüzenleyen, uyulması ihtiyarî metindir.Standardizasyon: Uluslararası standardizasyon Örgütü’nün (ISO) yaptığı tanıma göre,standardizasyon “belirli bir faaliyetten ekonomik fayda sağlamak üzere, bütün ilgili tarafların katkı <strong>ve</strong>işbirliği ile belirli kurallar koyma <strong>ve</strong> kuralları uygulama işlemidir.”39

Teknik Düzenleme: Bir ürünün, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere özellikleri, işleme <strong>ve</strong>üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme <strong>ve</strong> uygunlukdeğerlendirmesi işlemleri hususlarından biri <strong>ve</strong>ya birkaçını belirten <strong>ve</strong> uyulması zorunlu olan her türlüdüzenlemedir.Temel Gerekler: Herhangi bir ürünün, insan sağlığı, can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliği, hayvan <strong>ve</strong>ya bitkiyaşam <strong>ve</strong> sağlığı, çevre <strong>ve</strong> tüketicinin korunması açısından sahip olması gereken asgari gü<strong>ve</strong>nlikkoşullarıdır.Uygunluk İşareti: Bir ürünün, ilgili teknik düzenlemede/düzenlemelerde yer alan temelgereklere uygun olduğunu (16) <strong>ve</strong> tüm uygunluk değerlendirme işlemlerine tabi tutulduğunu gösterenişarettir. (Örnek: “CE” işareti, “E”, “e”, “Є” “Э” <strong>ve</strong>ya “π” gibi işaretler)Uygunluk Değerlendirmesi:Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun test edilmesi,muayene edilmesi <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyettir.Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu: Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun testedilmesi <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya belgelendirilmesine ilişkin faaliyette bulunan özel <strong>ve</strong>ya kamu kuruluşudur.Uyumlaştırılmış Avrupa Standardı: Avrupa Birliği Komisyonunun talimatı üzerine bir AvrupaStandardizasyon Kuruluşu tarafından hazırlanan <strong>ve</strong> Avrupa Toplulukları resmi gazetesinde ismiyayımlanan standarttır.Uyumlaştırılmış Ulusal Standart: Bir uyumlaştırılmış Avrupa standardını uyumlaştıran <strong>ve</strong> TürkStandartları Enstitüsü tarafından Türk standardı olarak kabul edilip yayımlanan standarttır.Üretici: Bir ürünü üreten, imal eden, ıslah eden <strong>ve</strong>ya ürüne adını, ticari markasını <strong>ve</strong>ya ayırt ediciişaretini koymak suretiyle kendini üretici olarak tanıtan gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişi; üreticinin Türkiye dışındaolması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilci <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya ithalatçı; ayrıca, ürünün tedarikzincirinde yer alan <strong>ve</strong> faaliyetleri ürünün gü<strong>ve</strong>nliğine ilişkin özelliklerini etkileyen gerçek <strong>ve</strong>ya tüzelkişidir.Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği: Bir ürünün insan sağlığı, can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliğine, hayvan <strong>ve</strong> bitki varlığına <strong>ve</strong>çevreye zarar <strong>ve</strong>rmeyecek şekilde piyasaya arz (üretilmesi <strong>ve</strong>ya ithal) edilmesidir.Yetkili Kuruluş: Ürünlere ilişkin mevzuat hazırlamaya <strong>ve</strong> yürütmeye yasal olarak yetkili bulunan<strong>ve</strong> 4703 sayılı Kanun hükümlerini kendi görev alanına giren ürünler itibarıyla uygulayacak olan kamukurum <strong>ve</strong>ya kuruluşudur.16 Üreticinin, ilgili teknik düzenleme/düzenlemelerden kaynaklanan bütün yükümlülüklerini yerine getirdiğini gösterir.40

logo

Ürünler

Kaynaklar

Şirketler

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!