31.05.2015 Views

isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu

isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu

isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJESİ HAZIRLAMA KILAVUZU<br />

Bu dokuman; Tezsiz Yüksek Lisans Programları’nda 3. Dönem sonunda hazırlanan Bitirme<br />

Projesi ilgili konulara açıklık getirmeyi, uygulamada görülen farklılık ve aksaklıkları<br />

gidermeyi amaçlamaktadır.<br />

Tezsiz Yüksek Lisans Projesi<br />

Proje hazırlama deneyimi, öğrenciye araştırma metodolojisini öğrenme, alanda uygulama<br />

deneyimi kazanma ve danışmanıyla yakın bir çalışma imkanı sunar. Genellikle ileri düzey<br />

kavramların, çeşitli ampirik tekniklerin kullanılmasını gerektirir. Yüksek <strong>lisans</strong> <strong>projesi</strong> bir<br />

alana araştırması biçimde hazırlanabileceği gibi literatür taraması biçiminde ya da vaka<br />

incelemesi biçiminde hazırlanabilir. Araştırmaları niceliksel ya da niteliksel yöntem<br />

kullanılarak gerçekleştirilebilir.<br />

Konu Seçimi<br />

Araştırma sürecinin temel basamağı konu seçimidir. Araştırmanın takip eden diğer<br />

aşamalarının ön koşulu olduğu için en önemli ve kritik aşamadır. Bu nedenle konu seçiminde<br />

gösterilecek titizlik ve duyarlılık, araştırma sürecinin diğer aşamalarında karşılaşılması<br />

muhtemel sorunları ortadan kaldıracak veya en aza indirgeyecektir. Bilimsel dergilerdeki<br />

güncel konular, geçmiş tarihli tezlerin önerdiği araştırma konuları, ilgili alandaki uzmanların<br />

önerdiği araştırma konuları, ilgili alandaki akademisyen ve araştırmacıların öngördüğü<br />

araştırma gerekliliği duyulan konular, iş ortamında karşılaşılan ve çözülemeyen sorunlar,<br />

işletmenin gelişimine katkıda bulunacağı düşünülen yeni teknik ve yöntemlerin incelenmesi ve<br />

işletmelerde gerçekleştirilen farklı uygulamalar, konu seçiminde kaynak oluşturacak alanları<br />

sunmaktadır. Araştırmacı gerek ilgi alanı gerekse imkan ve yeterlilikleri doğrultusunda<br />

konusunu belirlemelidir.<br />

Konunun gereğinden fazla geniş olması araştırmayı zorlaştırdığı gibi, gereğinden az dar olması<br />

da araştırmayı gereksiz kılmaktadır. Konunun genişliği araştırmacının zamanına ve seçilen<br />

konuya göre değişmektedir. Konunun sınırlandırılmasında, araştırılacak konuya ilişkin yapılan<br />

ilk okuma, gözlemler ve harcanan düşünme süreci sonucunda araştırmacının kafasında oluşan<br />

sorun ve o soruna ilişkin önereceği çözüm veya çözümler büyük önem taşımaktadır.<br />

Bitirme <strong>projesi</strong> için konu seçimi, çoğu öğrenci için zor bir aşama olmaktadır. Bu aşamada<br />

rastgele seçilen bir konu üzerinde yapılan araştırma, ne öğrenciye, ne de söz konusu<br />

araştırmaya bir katkı sağlamayacaktır. Bitirme <strong>projesi</strong> olarak uygun bir konunun seçimi ve<br />

proje için tanınan sürenin iyi değerlendirilmesi, öğrenciye meslek hayatında çok şey<br />

kazandırabilir.<br />

Proje konusunda özgünlük, bilimsel bir gerekliliktir. Daha önce aynı konuda yapılmış bir<br />

çalışmanın yinelenmesi, özgünlüğü gölgeler. Bundan sakınmak için, konu seçimi sürecinde<br />

daha önce yapılmış olan tez ve araştırmalar üzerinde mutlaka ön inceleme yapılmalıdır.<br />

Herhangi bir ön çalışma olmadan sağlıklı konu seçimi yapılamaz<br />

Yapılacak araştırmanın, her şeyden önce ilgi duyulan, iş hayatında kullanılabilecek bir<br />

konuda olması, proje dönemi boyunca konuya olan ilgilinin azalmaması (tersine artması),<br />

projeyi başarılı kılan unsurlardır.<br />

1. Araştırma Süreci<br />

Bir konu hakkında araştırma yapılmak istendiğinde öncelikle aşağıda yer alan araştırma<br />

süreçlerinden sırasıyla geçilmesi gerekmektedir:


Birinci Aşama: Ön Hazırlık<br />

Literatür Taraması<br />

Araştırmanın Amacı<br />

Araştırmanın Yargılanması<br />

İkinci Aşama: Araştırmanın Tasarımı<br />

Problemin Tanımlanması<br />

Araştırma Taslağının Hazırlanması<br />

Araştırma Yönteminin Seçimi<br />

Üçüncü Aşama<br />

Araştırmanın ampirik olması durumunda<br />

Örneklemin Seçimi<br />

Araştırmanın Uygulanması<br />

Verilerin Toplanması<br />

Verilerin Tasnifi<br />

Verilerin Analizi<br />

Bulguların Yorumu<br />

Raporun Hazırlanması<br />

Araştırmanın Literatür taraması olması durumunda<br />

literatürün seçimi<br />

literatürün taranması<br />

literatür bilgilerinin sunumu<br />

literatürün yorumu<br />

raporun hazırlanması<br />

1.1. Araştırma Problemi<br />

Proje konusu, konuyla ilgili literatürden de yararlanılarak genel konu alanından hareketle,<br />

inceleme yapılacak olan özel konu (problem) alanına doğru bilimsel bir açılımla ortaya<br />

konulmalıdır. Başka bir deyişle, araştırma problemi; bütünleştirme, sınırlandırma ve<br />

tanımlama olmak üzere birbiriyle eklemlenen aşamalı bir tanımsal çerçeveye oturtulmalıdır.<br />

Sonuçta, araştırma konusu, açık, anlaşılır ve tek bir cümle ile ifade edilebilmelidir.<br />

1.2. Araştırmanın Amacı ve Araştırmanın Yargılanması<br />

Bu süreç, araştırma sorusunun açık bir biçimde ortaya konduğu bölümdür. Aşağıdaki sorulara<br />

bu bölümde cevap verilmiş olmalıdır.<br />

i. Çalışması planlanan alandaki hangi unsurlar (yani mevcut literatürdeki hangi eksiklik veya<br />

eksiklikler) bu çalışmanın yapılmasını gerekli kılmıştır?<br />

ii. Araştırma sorusu nedir?<br />

iii. Bu proje neden önemlidir?<br />

iv. Bundan önceki çalışmalara bir katkısı var mıdır?<br />

Amaç, araştırma probleminin somut bir biçimde ifade edilmesidir. Ele alınan konuda nelerin<br />

araştırıldığını açıklar. Başka bir deyişle, araştırma sonunda elde edilecek sonuçlarla neyin<br />

hedeflendiğini belirtir. Ampirik araştırmalarda amaç, genel amaç ve gereksinim duyulan<br />

verilerin hangi değişkenlerden toplanacağını gösteren ayrıntılı (işlevsel) alt amaçlar şeklinde<br />

ifade edilmelidir. Alt amaçlar araştırmacının yanıtını aradığı soru cümleleri ya da sınamayı<br />

amaçladığı hipotezler biçiminde oluşturulabilir. Araştırma soruları, tek bir değişkenle ilgili<br />

olabileceği gibi birden fazla değişkeni de kapsayabilir.<br />

1.3. Başlık Seçimi


Yapılan çalışma, başlıkta, açık ve tam olarak, akıcı ve anlaşılır bir dille vurgulanmalıdır. Kötü<br />

bir başlık, iyi bir araştırmanın gözden kaçmasına neden olabilir.<br />

Proje başlığı, yapılacak çalışmanın içeriğini açıkça yansıtmalı; ilgili veri tabanında taramaya<br />

uygun anahtar sözcükleri içermelidir. Çok uzun, anlaşılması güç genel adlardan kaçınılmalıdır.<br />

Projenin başlığı gereksiz sözcüklerden arındırılmalı,15 sözcüğü geçmemeye özen gösterilmeli<br />

ve ilke olarak Türkçe sözcüklerle yapılandırılmalıdır.<br />

1.4. Literatür Taraması<br />

Araştırma için yeterli ve özellikle uygun kaynağın varlığı da konu seçiminde önemli bir<br />

kriterdir. Yeterli ve uygun özellikteki kaynaklara sahip olmadan yapılan araştırmanın ne<br />

araştırmacıyı ne de araştırmadan yararlanmak isteyenleri tatmin etmesi beklenir. Konu<br />

seçiminden önce, yerli ve yabancı kaynaklardan konuyla ilgili kaynak taraması yapılarak,<br />

seçilen konu, kaynaklar ve yapılmak istenen proje için bir çalışma zemini belirlenebilir.<br />

Araştırmanın kuramsal temelinde, araştırmanın dayandığı kuramsal çerçeve, varsa konuya<br />

ilişkin kuramlar ve modeller ile ilgili alanyazın açıklanır. Kuramsal çerçevenin çok kapsamlı<br />

olduğu ve konu gereği önemli olduğu çalışmalarda kuramsal çerçeve ayrı bölüm halinde de ele<br />

alınabilir.<br />

Konunun belirlenmesinin ardından ise iki yöntem kullanılabilir: ikincil kaynak araştırması ve<br />

birincil kaynak araştırması.<br />

İkincil kaynak araştırması, genellikle başka amaçlarla toplanmış veri ve bilgiler araştırma<br />

sorusunu cevaplamak için bir araya getirilir, özetlenir, analiz edilir ve değerlendirilir. Bu veri<br />

ve bilgiler, kitaplar, süreli yayınlar, tezler, başvuru eserleri, resmi yayınlar ve özel belgelerden<br />

elde edilebilir.<br />

Birincil kaynak araştırmasında ise veri ve bilgiler bizzat araştırmacı tarafından gözlem,<br />

deney, anket ve görüşme teknikleri yardımı ile toplanır. Fakat bu yöntem ikincil kaynak<br />

araştırmasına göre oldukça maliyetli ve zaman alıcıdır. Dolayısıyla birincil kaynak<br />

araştırmasına geçmeden önce daha önce yapılmış araştırmaların incelenmesi gerektiği<br />

söylenebilir. Ancak ikincil kaynak araştırmasının yeterli olmadığı durumlarda birincil<br />

kaynaklara başvurulmalıdır<br />

Kaynak Toplama ve Eleme<br />

Araştırma yapılacak konu ve kapsam belirlendikten sonra sıra kaynak toplamaya gelmiştir. Bu<br />

aşamada yapılacak ilk iş konuyla ilgili olduğu düşünülen tüm kaynakların toplanmasıdır.<br />

Kitaplar, bültenler, genel ve mesleki periyodik yayınlar, gazeteler, istatistikler, raporlar,<br />

yıllıklar, seminer notları, arşivler vb. kaynak kapsamına girer. Kütüphane ve kaynak<br />

indeksleri kullanılarak, konuyla ilgili bir kaynak listesi hazırlanır.<br />

Kaynak listesi hazırlanırken dikkate alınan tek kriter, kaynağın araştırma konusuyla ilgili<br />

olmasıdır. Kaynaklar toplanırken araştırmacının sorması gereken sorular bunlar olabilir:<br />

Kaynak yararlı mı? Kaynak güncel mi? Kaynağın içerdiği bilgiler araştırma konusuyla<br />

doğrudan ilgili, mi? Bilgiler araştırmacı tarafından anlaşılabilecek düzeyde mi? Bu ve benzeri<br />

sorulara verilen cevaplarla kaynak listesinde eleme yapılarak, proje için okunması yararlı<br />

olacak kaynaklar belirlenmiş olur.<br />

Üniversitenin Internet sayfasından ulaşılabilecek örnek veri tabanları:<br />

Academic Search Complete (EBSCOHOST)


Business Source Complete (EBSCOHOST)<br />

JSTOR<br />

EMERALD<br />

EBRARY<br />

Örnek Yabancı Akademik Dergiler<br />

Academy of Management Journal<br />

Academy of Management Executive<br />

International Studies of Management & Organization<br />

Organization Studies<br />

Administrative Science Quarterly<br />

Journal of Marketing<br />

Academy of Accounting And Financial Studies Journal<br />

Journal of Marketing Research<br />

International Journal of Operations & Production Management<br />

Journal of International Marketing<br />

Journal of Industrial Marketing<br />

European Journal of Marketing<br />

Journal of Consumer Marketing<br />

Journal of International Business<br />

Harvard Business Review<br />

Örnek Türkçe Akademik Dergiler<br />

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergileri<br />

Ege Akademik Bakış Dergisi<br />

Akdeniz Üniversitesi İİB F Dergisi<br />

Baskent Üniv ersitesi İİB F Dergisi -<br />

www.alicoskun.net adresinden Türkiye’deki diğer İİBF dergilerinin internet adreslerine<br />

erişilebilmektedir.<br />

Oda, Dernek, Kurum Dergileri<br />

• DAYANIŞMA, İzmir Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Dergisi<br />

• Yöneylem Araştırması Dergisi, Yöneylem Araştırması Derneği<br />

• Türkiye İstatistik Kurumu, Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine Müsteşarlığı, Bakanlıklar,<br />

İhracatı Geliştirme Merkezi, TUSĠAD, AB, Dünya Bankası Yayınları<br />

İTO Yayını<br />

DTM Dış Ticaret Dergisi<br />

1.5. Hipotez Kurma<br />

Hipotez, doğruluğu henüz bilinmeyen önermelerdir. Hipotez, belli bir kuramsal temele dayalı<br />

olarak geliştirilen ve değişkenler arasında varlığı öne sürülen belli ilişkilerin sınanmasını<br />

sağlamaktadır Bu sebeple araştırmanın ilk aşamasında gerçekleştirilen literatür taraması önem<br />

kazanmaktadır ve bu süreç özenle gerçekleştirilmelidir.<br />

Hipotez, olaylar arasında ilişki kurma ya da olayları bir nedene bağlamak üzere geliştirilir.<br />

Hipotez ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi dile getirilir. Örnek: “Verilen ödül türüne<br />

göre, çalışanların verimlilikleri arasında fark vardır.” Bir anlamda hipotez, araştırmanın<br />

gerekçesidir. Bu yönüyle de hipotez, araştırmanın her evresine yön veren bir tür kılavuzdur.<br />

Nitekim özellikle görgül (uygulamalı alan) araştırmalarda tüm araştırma, hipotezler bağlamında


kurgulanır. Bununla birlikte, amaç ve alt amaçların sorularla açık biçimde ortaya konulduğu<br />

görgül araştırmalar için hipotez kurmak bir zorunluluk değildir. Literatür tarama çalışmaları<br />

için de hipotez kurmak gerekmez.<br />

1.6. Varsayımlar<br />

Varsayımlar (assumption) kanıtlanmasına gerek duyulmadan doğru olarak kabul edilen<br />

önermelerdir. Kısaca “denenmeyen yargılardır” denilebilir. Hipotez ve varsayım genelde<br />

karıştırılmaktadır. Hipotez sınanır, test edilir. Oysa varsayımlar baştan doğru kabul edilir ve<br />

sınanmazlar. Araştırma sonuçlarının geçerliği, bu yargıların doğruluğuna bağlıdır.<br />

Varsayımlar var olduğu kabul edilen durumları belirtmektedir. Bu nedenle çok iyi düşünülerek<br />

oluşturulmalıdır. Varsayımlar araştırmanın yöntemine ya da problemine ilişkin olabilir, düz<br />

cümle ve geniş zaman kipi ile ifade edilirler. Varsayımlar, araştırmanın tipine göre betimleyici<br />

ya da açıklayıcı olarak kurulabilir. Varsayımların mantıklı ve anlaşılır olması gerekir.<br />

Araştırmada varsayımların bulunması gerekliliği olmadığı gibi, bunların gereksiz yere<br />

çoğaltılması da uygun değildir. Varsayımların çalışılan araştırmanın kuramsal temeliyle tutarlı<br />

olması gerekmektedir.<br />

1.7. Sınırlılıklar<br />

Araştırmada ele alınan problemin değişkenlerine ve yöntemine ilişkin bazı sınırlılıklar ortaya<br />

çıkabilir. Bu sınırlılıklar zaman, maliyet ve değişkenlerin kontrolüne bağlı sınırlılıklar seklinde<br />

olabilir. Sınırlılıklar araştırmacının yapmak isteyip de çeşitli nedenlerle yapamadığı durumların<br />

gösterimidir.<br />

1.8. Tanımlar<br />

Tanımlar, araştırmanın omurgası niteliğinde olan ve araştırma başlığında anahtar sözcüklerle<br />

ifadesini bulan terimlerle sınırlı olmalıdır. Buna göre, aynı alandaki araştırmacı ve<br />

uygulayıcılarda, yanlış anlamalara ve değişik yorumlara neden olabilecek ve araştırmada sık<br />

kullanılan terimlerin tanımlarının verilmesi uygundur.<br />

Tanımlar, belli soyut kavramlara açıklık getirmek amacı ile, ikinci bir yorumu gerektirmeyecek<br />

şekilde açık seçik ve araştırmaya özgü olmalıdır. Bir kuramın geniş halk kitlelerince<br />

anlaşılabilmesini sağlamak için, teorik yapıların bu kitlelere iletilmesi, anlatılması gerekir.<br />

Bunun etkili bir biçimde yapılabilmesi, kullanılan terimlerin anlamlarının açıklanması ile<br />

mümkündür. Bu tür tanımlar, işlevsel ya da başka bir deyişle operasyonel tanımlar olarak<br />

adlandırılır. İşlevsel tanım, kavramların gözlenebilir ve ölçülebilir özelliklerle tanıtılmasıdır,<br />

soyutun somuta indirgenmesidir.<br />

1.9. Araştırmaya İlişkin Bilgiler<br />

1.9.1. Araştırma Metodunun Belirlenmesi<br />

Araştırmaya uygun bir metodun belirlenmesi, birçok faktöre bağlı olmakla birlikte, öncelikle<br />

araştırma amaç veya amaçlarının açık bir şekilde ifade edilmiş olmasına bağlıdır. Bu nedenle,<br />

iyi bir araştırma kurgusunda araştırmacıdan beklenen, belirsizliklerden arındırılmış, bünyesinde<br />

genellemeler barındırmayan araştırma amaçları belirleyebilmektir.<br />

1.9.2. Araştırma Modeli<br />

Araştırmanın modeli (deseni), araştırma sorularına yanıt vermeyi ya da hipotezlerini test etmeyi<br />

güvence altına alan, verilerin araştırmanın amacına uygun ve ekonomik olarak toplanmasını ve


çözümlenmesini sağlayan koşulların düzenlenmesidir. Araştırma önerisinde çalışmada<br />

kullanılacak model, bu başlık altında ayrıntılı ve gerekçeli olarak tartışılır. Seçilen araştırma<br />

konusuna bağlı olarak çalışılacak araştırma modeli değişebilmektedir.<br />

1.9.3. Evren/Örneklem Grubu<br />

Ampirik çalışmalarda evren ve örneklemin tanımlanması gereklidir. Evren, araştırma<br />

sonuçlarının genellenmek istendiği elemanlar bütünüdür. Örneklem ise, belli bir evrenden belli<br />

kurallara göre seçilmiş, evreni temsil yeterliği olan bir kümedir. Tanımlanan bir evrenden belli<br />

bir örnekleme yöntemi kullanılarak örneklem seçmenin mümkün olmadığı çalışmalar da söz<br />

konusu olabilir. Araştırmacı, ekonomik, zaman ve kontrol güçlükleri gibi nedenlerle evrenin<br />

tümü yerine, evrenden yansız olarak seçilen örneklem üzerinde çalışmak isteyebilir. Evrenin<br />

tüm özelliklerini yansıtan bir örneklemin oluşturulması için kullanılacak örnekleme<br />

yönteminin ve öngörülen ya da hesaplanan örneklem büyüklüğünün araştırma önerisinde<br />

ayrıntılı olarak açıklanması gerekmektedir.<br />

1.9.4. Verilerin Toplanması<br />

Araştırma problemi doğrultusunda seçilen araştırma modeli çerçevesinde ilgili verilerin<br />

toplanması, araç/teknikleri uygulanması ile ilgili tüm adımlar ayrıntılı olarak bu kısımda<br />

açıklanmalıdır. Ayrıca veri toplama sürecinde, işlemlerin araştırma etik kurallarına uygun<br />

olarak yürümesini sağlayıcı ne tür önlemlerin alınacağı/alındığı da açıklanmalıdır.<br />

1.9.5. Verilerin Analizi<br />

Araştırmada toplanan verilerin nasıl analiz edileceği, hangi analiz tekniklerinin ve neden<br />

kullanılacağı, bu analizlerin mekanik mi yoksa bilgisayar ortamında mı yapılacağı, bilgisayar<br />

ortamında yapılacaksa hangi programların kullanılacağı ve sürüm numarası vb. bilgilerine yer<br />

verilir. Ayrıca verilerin analizinde kullanılacak istatistiksel tekniklerin neden tercih<br />

edildiklerine ilişkin gerekçeler kaynaklara dayalı olarak açıklanmalıdır.<br />

2. Tez Projesi Tamamlandığında Sonuç Raporu Neleri İçermelidir?<br />

KAPAK<br />

İÇİNDEKİLER<br />

TABLOLAR DİZİNİ<br />

ŞEKİL DİZİNİ<br />

KISALTMA ve SEMBOLLER DÜZENİ<br />

ÖZET GİRİŞ<br />

(Giriş bölümünde yer alacak konular;<br />

Çalışmanın Konusu ve Kapsamı<br />

Çalışmanın Amacı<br />

Çalışmanın Sunum Planı)<br />

I. BİRİNCİ BÖLÜM<br />

II. İKİNCİ BÖLÜM<br />

III. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />

3.1. Araştırmanın Amacı ve Kapsamı<br />

3.2. Araştırma Yöntemi<br />

3.3. Araştırmanın Bulguları<br />

VI. SONUÇ ve ÖNERİLER<br />

KAYNAKÇA<br />

EKLER (Varsa)


3. Bitirme Projesinin Taşıması Gereken Özellikler<br />

Bu konudaki özellikler, bilimsel ve biçimsel olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.<br />

3.1. Bilimsel İçerik<br />

Bitirme <strong>projesi</strong>, yaygın uygulamanın aksine herhangi bir konuyla ilgili birkaç kaynaktan<br />

alıntıların bir araya getirildiği veya yabancı dilden yapılan çevirilerin toplandığı, 70-80<br />

sayfayı bir araya getiren bir çalışma değildir. Ortaya çıkan ürün, mutlaka yazan tarafından<br />

ortaya atılan bir tezi, analizi, bulguyu veya sonucu ortaya koymalı ve bunu bilimsel olarak<br />

incelemelidir.<br />

Bitirme projelerinde amaç,<br />

• Konuya yeni bir bakış açısı getirme veya katkı sağlama,<br />

• Çok güncel olan ve Türkçe olarak kaynak sıkması çekilen bir konuda araştırma,<br />

• Olası durumlarda istatistiksel tekniklerin uygulama olanaklarını araştıran ve ileri sürülen<br />

tezleri veya projeleri istatistiksel analizlerle destekleyen bir çalışma olmalıdır.<br />

Bir bitirme <strong>projesi</strong> en az 40-50 sayfa olmalı ancak bir tez kadar da uzun olmamalıdır. Böyle<br />

bir çalışmanın bir işletmenin üst düzey yöneticilerine verilecek bir rapor olabileceği<br />

düşünülürse, daha uzun bir dokümanı okumak için kimsenin vaktinin olamayacağı açıktır.<br />

Kullanılan dil olabildiğince açık, net ve anlaşılır olmalıdır.<br />

Bölümler<br />

Bitirme Projesi, üzerinde uğraşılan konunun ve ortaya konulan bulgu, analiz veya sonucun<br />

okuyucu tarafından açık bir şekilde kavranabilmesi için, çeşitli bölümler ve onların alt<br />

bölümlerinden oluşur. Dikkat edilmesi gereken en önemli konu; her alt bölümün, yer aldığı<br />

bölümdeki fikri, her bölümün de projede savunulan tezi destekler nitelikte olması gerektiğidir.<br />

Giriş bölümüne, konuyu açık seçik ortaya koymakla başlanır. Araştırmacının bu konuyu<br />

neden seçtiği, ne gibi pratik yararlar beklediği, daha önceki çalışmalarda konunun hangi<br />

yönleriyle irdelendiği, uygulanan yöntem, dayanılan teorik çerçeve ve konulan<br />

sınırlandırmalar açıklanır.<br />

Teorik Çerçeve<br />

Çalışmanın birinci bölümünde seçilen konunun dayandığı kuram ve kuramlar açıklanmalıdır.<br />

Bu bölümde özellikle kavramlar ile ilgili tanımlar ve açıklamalar yer alır.<br />

İkinci bölümde ise teorik çerçeveyi destekleyen ve aynı zamanda uygulama bölümüne ışık<br />

tutacak değişkenlerin ve ilişkilerin açıklanması gerekmektedir. Bu bölümde uygulama<br />

bölümünde ele alınacak değişkenlerin tanımları ile daha önce bu konuda yapılmış çalışmalar<br />

ve sonuçlarına yer verilir.<br />

Üçüncü bölüm ise ortaya konulan araştırma sorusunun sonuçlarına ulaşmak için yapılan<br />

araştırma tasarımı ve uygulamanın anlatıldığı araştırma yöntemi bölümüdür. Projenin<br />

orijinalliği uygulama bölümünün niteliğine bağlıdır. Hangi yöntemin kullanıldığı ve bu<br />

yönteme ilişkin teorik açıklamalara yer verilmelidir. Sosyal nitelikli çalışmalarda nitel<br />

(kalitatif) veya nicel araştırmalar kullanılabilmektedir.<br />

Nitel araştırmalar sayımı mümkün olmayan verilerin analizi ve yorumudur. Amaç, kişinin<br />

zihnindekini ve bakış açısını keşfetmektir; kişinin duygusunu, düşüncesini, niyetini ve


davranışını belirlemeye yarar. Odak gruplar ve derinlemesine görüşmeler en sık kullanılan<br />

yöntemlerdir. Nicel (kantitatif) araştırmalar ise iki değişkenin ilişkisini ya da birlikteliğini<br />

gösteren tanımlayıcı veya iki değişkenin ilişkisini neden-sonuç ilişkisi içerisinde gösteren<br />

nedenselli çalışmalardan oluşmaktadır. Bununla birlikte ortaya konulan tez ne kadar çok<br />

araştırma yöntemiyle test edilirse o kadar gerçekçi sonuçlara ulaşılabilir.<br />

Sonuç bölümünde ise uygulanan yöntem ile elde edilen bulgular ve bunların yorumu yer alır.<br />

Dipnotlara son şekilleri verilerek taslak düzeltme işlemi sona erer. Taslak düzeltme<br />

işleminden sonraki aşamada metnin üslubu üzerinde durulur. Metnin bilimsel üslupta olması,<br />

fikirlerin açık olarak ifade edilmiş olması, gereksiz sözcük ve cümlelerden kaçınılması,<br />

akıcılığı önleyen kelime ve ifadelerin ayıklanması gerekir. Bu şekliyle metin, son yazıma<br />

hazırlanır.<br />

Son yazımdan önce metnin bir kez daha okunması yararlı olacaktır. Son okuma işleminden<br />

önce, metinle birkaç gün ilgilenmeyip, dinlenmiş bir kafa ile son düzeltmelerin yapılması,<br />

hem tarafsız olmayı hem de gözden kaçan hataların görülmesini kolaylaştırır. Bu okuma<br />

sırasında, metnin üslubu düzeltilir, düzgün kelimeler seçilir, noktalama yanlışları düzeltilir,<br />

cümle düşüklükleri giderilir, tablo, şekil ve dipnot numaralarının sırası kontrol edilir. Yapılan<br />

alıntıların doğruluğu gözden geçirilir. Bu işlemlerden sonra metnin son yazımına geçilebilir.<br />

3.2. Biçimsel İçerik<br />

Bir Bitirme Projesinin bilimsel açıdan etkinlik kazanabilmesi, her şeyden önce, yapılan<br />

çalışmada sunulan bilgilerin düzenli bir şekilde aktarılabilmesine bağıdır. Aksi takdirde, ilgili<br />

proje, bilimsel açıdan ne kadar özgün düşünceler ortaya koysa da gerekli ilgiyi göremeyebilir.<br />

Yazım Fontu ve Büyüklüğü<br />

Projelerin yazımında, profesyonel bir yazım formatı açısından, Times New Roman veya Arial<br />

fontlardan birinin kullanılması tavsiye edilir:<br />

Proje metninin okunması sırasında bir güçlükle karşılaşılmaması için de font büyüklüğü 12 ve<br />

satır aralığı da 1,5 olarak seçilmelidir.<br />

4. Bitirme Projesini Oluşturan Kısımlar<br />

Yazılı bir araştırma metni olarak Bitirme Projesi Ön, metin ve son kısım olarak<br />

adlandırılabilen başlıca üç kısımdan oluşur. Ön kısmı oluşturan kapak sayfası, önsöz,<br />

içindekiler, tablolar ve şekiller listesi, projenin metninden sayılmazlar. Metin kısmı, girişle<br />

başlar, bölümlerle gelişir ve sonuçla biter. Projenin son kısmını meydana getiren kaynakça ve<br />

ekler ise metin kısmının sonunda yer alır.<br />

Araştırmayı bölümlendirmede ondalık numaralandırma sistemi kullanılacaktır. Ondalık<br />

sistemde ilk rakam ana bölümü, ilk basamakta yer alan sayı birinci derece alt-bölümü, ikinci<br />

basamakta yer alan sayı da ikinci alt-bölümü ifade etmektedir. Dördüncü alt-bölüm içindeki<br />

alt-bölümlerin başlıkları altı çizilerek belirtilir.<br />

Ondalık Sistem:<br />

1. BİRİNCİ BÖLÜM<br />

1.1.Birinci Derecede Alt Bölüm<br />

1.1.1.İkinci Derece<br />

1.1.1.1. Üçüncü Derece


1.1.1.2. Üçüncü Derece<br />

1.1.2.İkinci Derece<br />

1.2.Birinci Derece Alt Bölüm<br />

2.İKİNCİ BÖLÜM<br />

Kapak Sayfası<br />

Kapak sayfasında, üniversite ve fakültenin adı, projenin başlığı, yapılan çalışmanın ne tür bir<br />

çalışma olduğunu (Bitirme Projesi) gösteren bilgi, projeyi hazırlayanın ve proje danışmanının<br />

adı, projenin yapıldığı tarih ve yer bilgileri, uygun bir format ve şekilde yer almalıdır.<br />

Önsöz<br />

Bu bölüm, projeyi hazırlayan kişinin isteğine bağlı olarak yer almakla beraber, hazırlanılan<br />

konu hakkında iletilmek istenen kişisel görüş, amaç ve dilekler veya projenin hazırlanması<br />

aşamasında katkılarını gördüğü kişi veya kuruluşlara teşekkür mesajlarını içerir. Ayaca önsöz<br />

metninin sol alt kısmına şehir adı ve tarih, sağ alt kısmına ise proje sahibinin adı yazılır.<br />

İçindekiler<br />

Proje içinde yer alan tüm bölüm, alt-bölümlerin başlıklarını, ilgili sınıflandırma ve sayfa<br />

numaralarım, sıralı bir biçimde gösteren kısımdır.<br />

İçindekiler kısmında şekil açısından, bölümlerin kendi aralarında, aynı derecedeki alt<br />

bölümlerin de kendi aralarında bir hizaya gelerek oluşturdukları, merdiveni andıran basamaklı<br />

bir yapı gözlenir. Bir alt-bölüm, üstünde yer alan başlığın altına, iki harf boşluğu içeriden<br />

başlanarak yazılır. Ancak bu özellik, sadece bu kısma ait olmakla birlikte, projenin metni için<br />

böyle bir şekil söz konusu değildir. Metinde tüm başlıklar, blok sisteme uygun olarak (satır<br />

başından, harf boşluğu bırakılmadan) yazılmalıdırlar.


Sayfanın ortasına gelecek şekilde, büyük harflerle "İÇİNDEKİLER", sağ üst köşeye de "Sayfa<br />

No." başlığı konulur. Projeyi oluşturan metin öncesi ve metin sonrası kısımlar dahil, tüm<br />

başlıklar ve karşılarına başlangıç sayfa numaralan (son rakamlar alt alta gelecek biçimde)<br />

yazılır. Bunu yaparken Office Word Programının “sekmeler” özelliği kullanılmaktadır. Metin<br />

içerisinde yer alan başlıklar, hiçbir şekilde kısaltılmadan ve değiştirilmeden, içindekiler<br />

bölümüne aynen aktarılmalıdır.<br />

İÇİNDEKİLER<br />

TABLOLAR DİZİNİ.................................................................................<br />

ŞEKİL DİZİNİ...........................................................................................<br />

KISALTMA ve SEMBOLLER DİZİNİ....................................................<br />

GİRİŞ.........................................................................................................<br />

Çalışmanın Konusu ve Kapsamı ...............................................................<br />

Çalışmanın Amacı .....................................................................................<br />

Çalışmanın Sunum Planı ...........................................................................<br />

I. BİRİNCİ BÖLÜM: .................................................................................<br />

II. İKİNCİ BÖLÜM...................................................................................<br />

III.ÜÇÜNCÜ BÖLÜM......................................................................<br />

3.1. Araştırmanın Amacı ve Kapsamı .......................................................<br />

3.2. Araştırma Yöntemi....................................<br />

3.3. Araştırmanın Bulguları ......................................................................<br />

VI. SONUÇ ve ÖNERİLER......................................................................<br />

KAYNAKÇA ............................................................................................<br />

EKLER (Varsa) .........................................................................................<br />

Sayfa No<br />

Tablolar ve şekiller Listesi<br />

Eğer proje içerisinde çok miktarda tablo ve şekil mevcut ise, bunlar için ayrı ayrı listeler<br />

düzenlemek yerinde olur. Grafik, diyagram, harita, fotoğraf, v.b. resim ve çizimler "şekiller"<br />

grubunda yer alırlar. İlgili listeye, önce tablo veya şeklin numarası ile başlığı, bunun karşısına<br />

da sayfa numaralan yazılır.<br />

Giriş<br />

Projenin metin bölümü, proje yazarının üzerinde uğraştığı problemi tanımladığı, bu problemin<br />

çözümüne ilişkin olarak ortaya koyduğu tezi ve kullandığı model ve çözüm yaklaşımların<br />

sunduğu, yapılan çalışmanın sınırlarından söz ettiği, giriş kısmıyla başlar.<br />

Sonuç ve Öneriler<br />

Projenin metin kısmının son bölümüdür. Araştırma sonucunda ortaya konulan bulgu veya<br />

sonuç belirtilir, yorumlanır. Sonuçlara ilişkin genel değerlendirmeler vurgulanır. Bulguların


yorumlanması ve sonuçların vurgulanması bu bölümde yapılır. Araştırmanın bulguları ile<br />

benzer araştırmaları yapanların bulguları arasındaki benzerlikler veya karşıtlıklar<br />

belirtilmelidir. Bulgulardan dayalı olarak politika uygulamalarına ilişkin önerilere yer<br />

verilmelidir.<br />

Bu bölüm, uygulama bölümünde ortaya çıkan verileri derler ve tartışmaya hazır hale getirir.<br />

Çalışmada ulaşılan sonuçlar açık ve özlü olarak verilir. Gerekirse sonuçlar maddeler halinde<br />

yazılabilir ve aralarındaki ilişkiler verilebilir. Bu bölümde yapılan çalışmalarda elde edilen<br />

bulgular tartışılarak değerlendirilir. Gerekiyorsa Tartışma, Değerlendirme ve Öneriler<br />

olmak üzere üç alt bölüm de yazılabilir.<br />

Tartışma alt bölümünde bulgular tartışılır ve proje çalışmasının ele aldığı konuların<br />

açınımına veya çözümüne getirdiği yenilikler ortaya konulur.<br />

Değerlendirme alt bölümünde, çalışmanın sağladığı bilgiler ilgili kaynakların bilgileri ile<br />

karşılaştırılır; bulguların olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konur.<br />

Öneriler alt bölümünde, projeden elde edilen sonuçların kullanılması veya projenin<br />

değerlendirilmesi ile ilgili olarak önerilerde bulunulabilir.<br />

Kaynakça<br />

Projenin hazırlanmasında yararlanılan tüm kaynakların, alfabetik bir biçimde sıralandığı<br />

kısımdır. Eğer kaynak göstermede dipnot tekniği kullanılmış ise, dipnotlarda yer alan tüm<br />

kaynakların kaynakça bölümünde gösterilmesi zorunludur. Bunun dışında, yazarın<br />

yararlandığı ve özellikle önemli bulduğu kaynakları da kaynakçada göstermesi mümkündür.<br />

Bir yazarın birden fazla yayınının olduğu durumlarda tarih itibariyle en son olan diğerinin<br />

üstünde olacak şekilde sıralama yapılır.<br />

Ekler<br />

Ana bölüm içerisinde yer almaları halinde konuyu dağıtıcı ve sürekliliği engelleyici<br />

nitelikteki, dip not olarak verilemeyecek kadar uzun olan ve konunun daha iyi anlaşılmasına<br />

katkı sağlayacak açıklamalar bu bölümde verilir. Projenin metin kısmında yer aldığında,<br />

bütünlüğü bozan veya dikkati dağıtan malzeme ve bilgilerin, ekler halinde düzenlenip, son<br />

kısımda sunulması gerekir. Ekler kapsamı içerisinde, uzun ve ayrıntılı tablolar, anket<br />

formları, çizelgeler, belgeler, bilgisayar çıktıları, uzun alıntılar, vs. yer alır.<br />

Ekler, Ek A, Ek B veya Ek 1, Ek 2 şeklinde harf veya rakamlarla numaralandırılırlar. Her ek<br />

ayrı bir sayfaya yazılmalıdır ve her eke ait bir de başlık olmalıdır.<br />

Tablolar ve Şekiller<br />

Tablolar ve şekillerde tablo/şekil ismi şeklin üzerinde, kaynağı ise hemen tablonun altında<br />

verilmelidir. Tablo/şekil yazısı no’su ile birlikte verildikten sonra nokta konularak<br />

tablo/şekil ismi yazılmalıdır. Kaynak ise yalnızca kaynak yazısı koyu, devamı normal<br />

olmak üzere yazılmalıdır. Tablolar yatay olarak da kullanılabilir. Tabloların tek sayfaya


sığmadığı durumlarda Tablo no (devam) şeklinde gösterilerek tablo bölünebilir. Tablo ve<br />

şekiller numaralandırılırken hem bölüm hem de sıra numarası birlikte verilmelidir.<br />

Örneğin ikinci bölümde yer alan ilk tablo için gösterim aşağıdaki şekilde olmalıdır:<br />

Tablo 2.1. Dünya Zeytin Alanı ve Zeytinyağı Üretimi Genel Durumu<br />

ÜLKE<br />

ALAN<br />

(HEKTAR)<br />

AĞAÇ<br />

SAYISI<br />

Zeytinyağı<br />

Üretimi<br />

(98/99)/(Ton)<br />

Zeytinyağı<br />

Üretimi<br />

(99/00)/(Ton)<br />

İSPANYA 2.239.000 185.000.000 790.000 550.000<br />

İTALYA 1.147.000 160.000.000 400.000 620.000<br />

YUNANİSTAN 729.000 120.000.000 410.000 400.000<br />

TUNUS 1. 624.000 1.624.000 215.000 200.000<br />

FAS 480.000 480.000 65.000 40.000<br />

CEZAYİR 206.284 206.284 40.000 25.000<br />

TÜRKİYE 900.000 90.000.000 200.000 70.000<br />

DİĞER 1.481.000 471.800.972 283.000 112.000<br />

TOPLAM 8.806.540 818.650.000 2.373.000 2.017.000<br />

Kaynak: GÖKSU, 2000:38.<br />

Madde İmleri<br />

Eğer metin içinde maddeler halinde belirtilen bölümler mevcutsa, bu kısımda madde<br />

işareti olarak içi dolu nokta kullanılmalıdır. Paragraf ayarlarından girinti sol taraftan 1cm<br />

verilmelidir. Böylelikle madde iminin 1cm içeriden başlaması sağlanacaktır(2).<br />

Ankara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkezi (2006)<br />

Arı Teknokent-İstanbul Teknik Üniversitesi Teknoparkı<br />

(2002) Batı Akdeniz Metropolis (Akdeniz Üniversitesi)<br />

(2004) Çukurova Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi<br />

(2004)<br />

Madde imli yazı grubundan önce ve sonra bir satır boşluk verilmelidir.<br />

5. Biçim ve Görünüm<br />

Proje yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlar şunlardır:<br />

a) Proje kolay anlaşılır, sade bir Türkçe ile yazılmalıdır.<br />

b) Verilmek istenen bilgiler, kısa ve öz cümlelerle verilmelidir.<br />

c) Proje, Türkçe yazım kurallarına uygun olarak yazılmalıdır. Kararsız kalınması durumunda<br />

Türk Dil Kurumu’nca hazırlanan sözlük ve yazım kılavuzlarına başvurulmalıdır.<br />

d) Proje tezindeki anlatım, bilimsel anlatım yöntemi gereği, üçüncü şahıs diliyle<br />

yapılmalıdır. Örneğin, “yaptım, gördüm, uyguladım” yerine; “yapılmıştır, görülmüştür, elde<br />

edilmiştir, gözlenmiştir, anlaşılmıştır “ gibi.<br />

e) Proje tezinin metin akışında anlatım bütünlüğü olmalıdır. Birbirinden kopuk cümle ve


paragrafların alt alta ya da yan yana sıralanmasından kaçınılmalıdır. Akışkanlığı artırmak<br />

için cümleler “bu anlamda, öte yandan, yanı sıra, dolayısıyla, ayrıca, ancak, açıklanan<br />

düzlemde” gibi bağlaçlarla birbirine bağlanmalıdır.<br />

f) Kural olarak, metinde maddeler halinde verilecek anlatımlarda, madde işareti yerine, harf<br />

ya da numaralı maddeleme tercih edilmelidir.<br />

Tez <strong>projesi</strong>nin üslubu, evrensel anlamda araştırma standartlara uygun olmalıdır. Yani, proje;<br />

açıklık, doğruluk, netlik, tutarlılık, ilgililik, kanıtlanabilirlik, yerindelik, derinlik, genişlik ve<br />

hakkaniyet ölçütlerine uygun olmalıdır. Metin, araştırmacının kişisel becerisini ve<br />

yaratıcılığını ortaya koymalıdır. Aralarında ilişki kurulmadan, yoruma-değerlendirmeye<br />

tutulmadan birbiri ardına sıralanmış aktarmalardan oluşan çalışmalar, özgün nitelik taşımaz.<br />

Üslupla ilgili aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:<br />

a) Çalışmada, nesnel anlamda kanıtlanamayacak iddialar ve genellemeler yer almamalıdır.<br />

b) Anlamayı zorlaştıracak türde gereğinden uzun cümleler ve açık olmayan ifadeler<br />

kullanılmamalıdır.<br />

c) Genellemelerin her kesimi ve kitleyi kapsaması beklenir. Bu bakımdan nesnellik<br />

içermeyen (kişisel görüşe dayalı) dinsel, etnik ve politik değerlendirmelerden kaçınılmalıdır.<br />

d) Sosyal bilimlerin doğasındaki görelilikten hareketle, genel olarak tezin bütününde,<br />

özellikle de yorum-tartışma sürecinde “kesinlik belirten” ifadelerin kullanımından ve<br />

genellemelerden kaçınılmalıdır.<br />

e) Anlatımda kullanılan dil, ilgili bilim dalının gereklerine uygun olmalıdır. Bu anlamda<br />

metin, günlük dilden farklı olarak, belli bir sözcük zenginliği de içermelidir. Metinde aynı<br />

sözcüğün aynı cümle içinde birden çok kullanılmasından, tekdüze anlatım yaratmaktan<br />

kaçınılmalıdır.<br />

f) Metinde bir iki satırlık paragraf kurgusundan kaçınılmalı, paragraflar birbirini tamamlar<br />

bir akıcılık içinde düzenlenmelidir.<br />

6. Kaynak Gösterimi<br />

Bilimsel olabilmenin gereklerinden biri de projede kullanılan bilgilerin nasıl, nereden ve ne<br />

şekilde alındığının belirtilmesidir. Ayrıca, kaynakların gösterilmesi, projenin güvenilirliğine<br />

gölge düşürmesine olanak vermez. Kaynak göstermede temel ilke, neyin, nereden ve nasıl<br />

alındığını gösterebilmektir. Bu amaçla, başka kaynaklardan alınan her bilgiyi anında<br />

belirterek kaynağını tanımlanması gerekmektedir.<br />

Kaynak gösterme yöntemleri dipnotlu kaynak gösterme yöntemi ve metin içi kaynak<br />

gösterme yöntemi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır:<br />

6.1. Dipnotlu Kaynak Gösterme Yöntemi<br />

Bu yöntemde başvurulan kaynaklar metin içerisinde numaralarla belirtilir ve sonra sayfa<br />

sonuna bir çizgi çizilerek o sayfadaki dipnotları sırasıyla bu çizginin altına yazılır.<br />

Dipnotlarını göstermek için kullanılan rakamlar, metinde ilgili kelimenin üzerine yazılır ve<br />

rakamla birlikte ayrıca nokta, virgül, parantez veya benzeri işaretler konulmaz.<br />

Kelime üzerindeki dipnot rakamları ve sayfa sonundaki dipnot rakamları, küçük puntolar ile


yazılmalıdır. Her dipnotu kullanıldığı sayfanın sonuna yerleştirilir. Dipnotlarının bir sonraki<br />

sayfaya kaymamasına dikkat edilmelidir. Dipnotlar aralık verilmeden ve normal yazıdan<br />

daha küçük puntolarla yazılır.<br />

6.2. Metin İçi Kaynak Gösterme Yöntemi<br />

Metin içi kaynak gösterme yöntemi kendi arasında üçe ayrılır:<br />

• Yazar-Tarih Yöntemi,<br />

• Yazar-Sayfa Numarası Yöntemi<br />

• Numaralı Yöntem.<br />

Yazar-Tarih Yöntemi, Amerikan Psikoloji Derneği'nin benimsediği yöntem olup, Sosyal<br />

Bilimler alanında yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Literatürde APA Yöntemi<br />

(American Psychological Association: APA) olarak geçmektedir.<br />

Yazar-sayfa numarası yöntemi ise Amerika'daki Modern Filoloji Derneği'nin Beşeri Bilimler<br />

için önerdiği bir sistemdir ve daha çok edebiyat, tarih, felsefe, ilahiyat gibi alanlarda<br />

kullanılır.<br />

Numaralı yöntem ise daha çok kimya, bilgisayar, matematik, fizik ve tıp bilimlerinde<br />

kullanılmaktadır.<br />

6.3. Metin İçi Kaynak Gösterim Örnekleri<br />

Tek Yazar için:<br />

Metinde yapılan aktarmadan sonra parantez içinde, kullanılan kaynağın “yazar soyadı” ve<br />

“yayın tarihi” virgülle ayrılarak yazılır. Yayın tarihinden sonra üst üste iki nokta konularak<br />

alıntı yapılan sayfa ya da sayfalar yazılır ve parantez kapatılır. Kaynakça bağlacı cümle<br />

sonunda verildiğinde, bitişe ilişkin nokta işareti parantezden sonra konulur.<br />

Örnek: Örnekleme yanılgılarının bir bölümü örnekleme tekniğinin doğasından kaynaklanır<br />

(Aydıner,1990: 135).<br />

Metinde anlatımı güçlendirmek ya da çeşitlendirmek için yazar adı cümle içine alınıp<br />

cümleyle bütünleştirilebilir. Bu durumda kaynakça bağlacı farklı biçimde düzenlenir.<br />

İki ya da Daha Fazla Yazarlı Esere Gönderme<br />

Metinde iki yazarlı bir esere gönderme yapıldığında, kaynakça bağlacı içinde her iki yazarın<br />

soyadı arasına “ve” yazılır. Örnek: (Ergun ve Polatoğlu, 1992: 58-67).


Kaynakça bağlacında, üç yazara kadar tüm yazarlar soyadıyla verilir. Örnek: (Can, Gemici<br />

ve Uysal, 2009: 48).<br />

Daha fazla yazarlı kaynaklar için ise, kaynakça bağlacı içine ilk yazarın soyadı yazılarak<br />

“vd.” kısaltması kullanılır. Örnek: (Battal vd., 2003: 67).<br />

Yazarın Aynı Yıl Yayımlanan Eserlerine Gönderme<br />

Aynı yazarın aynı yıla ait birden fazla eserine gönderme yapılıyorsa yayın tarihinden<br />

itibaren her eserin yayın yılı yanına alfabetik sırayla bir harf konulur. Kaynakça<br />

düzenlemesinde de aynı harfleme yöntemine yer verilir. Örnek: (Tural, 2009a: 152)., (Tural,<br />

2009b: 12).<br />

Yazarı Belli Olmayan Esere Gönderme<br />

Gönderme yapılacak eserde yazar adı belirtilmemiş ise kaynakça bağlacı yazılırken, tırnak<br />

içine alınarak eser adının ilk birkaç sözcüğü kullanılabileceği gibi, özellikle kurum yazarlı<br />

yayınlarda kurum adı kısaltması ya da “anonim” terimi tercih edilebilir.<br />

Örnek 1: Diğer bir kaynakta (“Dünyada Memurlar ve Sendika”, 1996) da belirtildiği gibi,<br />

….”<br />

Örnek 2: (MEB, 2009: 34).<br />

Örnek 3: (Anonim, 2009b: 45).<br />

Aynı Soyadı Taşıyan Yazarlara Gönderme<br />

Tez metninde aynı soyadını taşıyan farklı yazarlara gönderme yapılıyorsa, cümle içinde<br />

yazarların soyadından önce adları, eser yılları ile birlikte kullanılır.<br />

Örnek: Stanford Shaw (1992: 86), Ezel K. Shaw (1993: 90).<br />

Aynı soyadını taşıyan farklı yazarlar kaynakça bağlacı içinde verildiğinde, soyadından önce<br />

ad kısaltması yapılır.<br />

Örnek: (S. Shaw, 1992: 86)., (E.K. Shaw, 1993: 90).<br />

Birden Çok Esere Gönderme<br />

Bir cümlede iki ya da daha fazla esere gönderme yapılıyorsa, kaynakça bağlaç bilgileri<br />

birbirlerinden noktalı virgülle ayrılır.<br />

Örnek: (Çitçi, 1989; Şaylan, 1998).<br />

Kişisel Görüşme ve Elektronik Postalara Gönderme<br />

Kişisel görüşmeler ve elektronik posta üzerinden sağlanan veriler belge vurgusu içerir.<br />

Bunlara yönelik göndermeler, ilgili cümle sonunda; ad soyad, eylem türü ve ay, yıl bilgisi<br />

verilerek yapılır. Kişisel görüşme ve elektronik posta üzerinden sağlanan bilgilerle ilgili<br />

bağlaç açılımları kaynakçada yer almaz.


Örnek 1: (Fikret Ar, kişisel görüşme, Şubat 2006).<br />

Örnek 2: (Metin Kömürcü, e-posta, Aralık 2009).<br />

İkincil Kaynak Üzerinden Gönderme<br />

Başka bir (birincil) kaynaktan ‘doğrudan alıntı’ biçimde aktarılarak alınan bilginin<br />

bulunduğu diğer kaynak, o bilgi açısından ikincil kaynaktır. Birincil kaynağa ulaşılamaması<br />

halinde, bu kaynaktaki bilgiye ikincil kaynak üzerinden gönderme yapılabilir.<br />

İkincil kaynaklar üzerinden birincil kaynaklara yapılan göndermelerin sayısı arttığı ölçüde,<br />

tezde bir değer aşınması ortaya çıkabilecektir. O nedenle, ikincil kaynak üzerinden birincil<br />

kaynağa gönderme, ancak birincil kaynağa ulaşılması çok güç olduğunda söz konusu<br />

olabilir. Bu durumda, kaynakça bağlacı içinde asıl kaynak ve ikincil kaynak (/) işareti ile<br />

ayrılarak birlikte verilir. Kaynakçada ise; asıl kaynak yazar soyadı, yayın yılı ve eser<br />

adından sonra köşeli ayraçlar içerisinde “aktaran:” ifadesinin ardından ikincil kaynak<br />

künyesi yazılır.<br />

Örnek: (Silars, 1989/ Seçim, 1998: 21).<br />

İkincil kaynak üzerinden birincil kaynağın Kaynakçada gösterilişi:<br />

Sillars, A.C. (1989) Modern Organizations. [Aktaran: Seçim, H. (1998)<br />

Halkla İlişkiler, İstanbul: Bilim Yayınları.]<br />

6.4. Metin Sonu Kaynak Gösterim Örnekleri:<br />

Metin içinde kullanılan tüm atıflar kaynakça bölümünde tam künyeleri ile verilmelidir.<br />

Kaynakça hazırlanırken atıfların (çoğunlukla) yazar soyadı ve tarih sırasına göre olması<br />

gerekmektedir.<br />

Çelik, D. (1986). ………<br />

Çelik, D., ve Işık, H. (1987). ………<br />

Çelik, H. (1983). ………<br />

Çelik, H. (1991a). Ders anlatımında görsel ………<br />

Çelik, H. (1991b). Ders çalışma becerileri ………<br />

Çelik, A. L. (1990). ………<br />

Çeliker, A. K (1990). ………<br />

Louise, J. R., & M’Carthy, H. L. (1967). ………<br />

Louise, J. R., & M’Carthy, H. L. (1968). ………<br />

Kurum/grup isimleri kısaltma değil açık olarak verilmelidir.<br />

Türk Psikologlar Derneği (1997). ………<br />

Türk Tabipler Birliği (1997). ………


Tek Yazarlı Kitap<br />

Kural Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı. Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

Örnek Savaş, A.İ. (2007). Osmanlı Diplomasisi. İstanbul: 3 F Yayınları.<br />

Çok Yazarlı Kitap<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar 1, Yazar 2 ve Yazar 3 Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı. Yayın Yeri:<br />

Yayınevi.<br />

Beck, C.A.J., Sales, B.D., Walter, M.D. ve Heynes, A.P. (2002). Managing<br />

Diversity in the Classroom. Washington DC: New Age Printing.<br />

Editörlü Kitap İçinde Bölüm ya da Makale<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Eser Adı”. Editör (Haz./Ed.). Kitap adı (sayfa<br />

numaraları). Yayın yeri: Yayınevi.<br />

Karluk, S.R. (2005). “Kıbrıs’ın AB Üyeliği AB’yi Böler mi?”. Oğuz Kaymakçı<br />

(Ed.). Avrupa Birliği Üzerine Notlar (s. 263-287). Ankara: Nobel Yayın<br />

Dağıtım.<br />

Kurum Yayınları<br />

Kurumlar tarafından hazırlanan rapor veya eserler yazarsız olabilmektedir.<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Kurum Adı (Yayın Yılı). Yayın adı. Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (1984). Türkiye’de Sanayileşme Sorunları.<br />

Ankara: DPT Yayınları No: 102.<br />

Çeviri kitaplar<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap adı (Çev. Adı Soyadı). Yayın yeri:<br />

Yayınevi, Kaynak Yapıtın Yayın Yılı.<br />

Heyd, W. (2001). Yakın-Doğu Ticaret Tarihi (Çev. E.Z. Karal). Ankara: Türk<br />

Tarih Kurumu, 2000.<br />

Tez<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Tez Adı. Enstitü Adı, Tezin Türü, Yer.<br />

Gençoğlu, M. (2008). I. Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Kadar Osmanlı<br />

Devleti’nin Batı’ya Gönderdiği Öğrencilerin Grup Biyografisi. Hacettepe<br />

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.<br />

El kitapları<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Eser. Yayın Yeri: Yayınevi<br />

Özgüven, İ.E. (1992). HKE Hacettepe Kişilik Envanteri El Kitabı (İkinci<br />

Revizyon). Ankara: Odak Ofset.<br />

Yazarı Olmayan Eser


Kural<br />

Örnek<br />

Eser (Yayın Yılı). Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

The Chicago Manual of Style (14th edition) (1993). Chicago: The University of<br />

Chicago Press.<br />

Popüler Dergi Makalesi<br />

Yazarı Belli<br />

Kural Yazar Soyadı, A. (Ay Yıl). “Makale Adı”. Dergi Adı, cilt: sayfa numarası.<br />

Örnek Kenar, N. (Nisan 2006).” Kayıt Dışı İstihdam”. Popüler Yönetim, 9: 44–47.<br />

Yazarı Belli Değil<br />

Kural “Makale Adı” (Ay Yıl). Dergi Adı, cilt: sayfa numarası.<br />

Örnek “Yerel Bilginin Küreselleştirilmesi” (Nisan 2006). Focus, 12: 14–17.<br />

Bilimsel Dergi Makalesi<br />

Tek Yazarlı<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale adı”. Dergi Adı, cilt(sayı): sayfa<br />

numarası.<br />

Beşirli, M. (2004). “II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı Ordusunda Alman<br />

Silahları”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16): 121-<br />

139.<br />

Çok Yazarlı<br />

Kural<br />

Yazar 1, Yazar 2 ve Yazar 3 Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı”. Dergi Adı,<br />

cilt (sayı): sayfa numarası.<br />

Örnek Erkan, S., Tuğrul, B., Üstün, E., Akman, B., Şendoğdu, M. ve Kargı, E. (2003).<br />

“Okul Öncesi Öğretmenliği Öğrencilerine Ait Türkiye Profil Araştırması”.<br />

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23: 108-117.<br />

Gazete Makalesi<br />

Kural Yazar Soyadı, A. (Gün Ay Yıl). “Makale Adı”. Gazete Adı, sayfa numarası.<br />

Örnek Turan, R. (26 Mayıs 2008). “Bugünlere nasıl geldik?”. Hürriyet, 22.<br />

Yabancı Dilde Makale<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı”. Dergi Adı, cilt(sayı): sayfa<br />

numarası.<br />

Akça, H. (2006). “Assessment of Rural Tourism in Turkey Using SWOT<br />

Analysis”. Journal of Applied Sciences, 6(13): 2837-2839.


Bildiri<br />

Yayımlanmış<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Bildiri Adı”. Editör (Ed.). Kitap Adı (sayfa<br />

numarası). Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

Gündoğdu, C. (2005). “Pâdişah-Tarîkat Şeyhi Münasebetleri Açısından Azîz<br />

Mahmûd Hüdâyi ve Çağdaşı Abdülmecid-i Sivâsî” [Bildiri]. H.K. Yılmaz (Ed.).<br />

Aziz Mahmud Hüdâyî Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 20-22 Mayıs 2007,<br />

(ss. 179-195). İstanbul: Üsküdar Belediye Başkanlığı.<br />

Yayımlanmamış<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Örnek<br />

Konuşmacı Soyadı, A. (Yıl). “Bildiri Adı” [Bildiri]. Toplantı Adı, Toplantı<br />

Tarihi, Toplantı Yeri.<br />

Tonta, Y. (2006). “Bilgi Yönetiminde Son Gelişmeler: Amazoogle, İşbirliği ve<br />

Açık Erişim” [Bildiri]. Akademik Bilişim’06, 9-11 Şubat 2006, Denizli.<br />

Çetin, A.K. (2006). “Türkiye’de Ekonomi Politikalarının Etkinliği” [Bildiri],<br />

Uluslararası Ekonomi Konferansı, 11-13 Eylül 2006, Sheraton Kongre Merkezi,<br />

Ankara.<br />

Poster<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Ay Yıl). Posterin Adı [Poster]. Toplantı Adı, Toplantı Yeri.<br />

Önal, İ. (Ağustos 2002). Historical Perspectives on School Librarianship<br />

[Poster]. 68th IFLA General Conference and Council, Glasgow.<br />

Ansiklopedi Maddesi<br />

Kural<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Madde Adı”. Yapıt Adı (cilt no: sayfa no)<br />

Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

Örnek Ersoy, O. (1973). “Kağıt ve Kağıtçılık”. Türk Ansiklopedisi (XXI: 112-115).<br />

Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.<br />

Rapor<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Kurum Adı. (Yayın Yılı). Rapor Adı (Rapor No). Yayın Yeri: Hazırlatan<br />

Kuruluş.<br />

Devlet Planlama Teşkilatı (2004). Devlet Yardımlarını Değerlendirme Özel<br />

İhtisas Komisyonu Raporu (Rapor No: DPT: 2681). Ankara: DPT.<br />

Yasa ve Yönetmelikler<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yasa Adı. (Kabul Edildiği Yıl). Yayın Adı, Sayı, Gün Ay Yıl.<br />

İlköğretim ve Eğitim Kanunu. (1961). T.C. Resmi Gazete, 10705, 12 Ocak<br />

1961.


Elektronik Kaynaklar<br />

Basılı Kitabın Elektronik Sürümü<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı [Elektronik Sürüm]. Yayın Yeri:<br />

Yayınevi.<br />

Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi [Elektronik Sürüm]. İstanbul: Milli Eğitim<br />

Bakanlığı.<br />

Basılı Makalenin Elektronik Sürümü<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı” [Elektronik Sürüm]. Dergi Adı,<br />

cilt(sayı): sayfa numarası.<br />

Beşirli, M. (2004). “II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı Ordusunda Alman<br />

Silahları”, [Elektronik Sürüm]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü<br />

Dergisi, 16: 121-139.<br />

Veritabanında Makale ya da Madde<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yıl). Makale Adı. Dergi Adı, cilt (sayı): sayfa<br />

numarası. [Erişim: Gün Ay Yıl, Veritabanı Adı, Kayıt/Makale No].<br />

Saracho, O.N. (1999). “A Factor Analysis of Preschool Children’s Play<br />

Strategies and Cognitive Style”. Educational Psychology, 19(2): 165. [Erişim:<br />

08 Ocak 2000 EBSCO (Academic Search Elite), http://www.ebsco.com].<br />

Veritabanında Rapor<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Kurum Adı (Ay Yıl). Rapor Adı (Rapor No). Erişim: Gün Ay Yıl, http://ağ<br />

adresi.<br />

Devlet Planlama Teşkilatı (Temmuz 2004). e–Dönüşüm Türkiye Projesi Kısa<br />

Dönem Eylem Planı: Değerlendirme Raporu (Rapor No: 2). Erişim: 02 Nisan<br />

2006, http://212.175.33.22/kdep/rapor/ KDEPHaziran2004.pdf.<br />

7. Bilimsel Araştırmalarda Etik<br />

Araştırma etiği, bilim insanının eserinde hangi bilgiye nasıl ulaştığını açıklıkla ve<br />

dürüstlükle ortaya koymasını gerektirir. Bu bir bakıma eserini değerlendirmeye ve<br />

eleştirmeye açması anlamına gelmektedir.<br />

Bir araştırmanın değerini ve güvenilirliğini azaltan her türlü girişim “bilimsel yanıltma”<br />

olarak tanımlanmıştır. Bilimsel yanıltmada araştırıcı, bilinçli ve amaçlı bir yaklaşımla<br />

çalışmanın metod ve sonuçlarını ‘kötü niyetle’ saptırmaktadır. Bilimsel yanıltma, genel<br />

olarak üç grupta toplanmaktadır: Birincisi, başkalarının verilerini izni olmadan almak ki, bu<br />

durum bilimsel korsanlık olarak adlandırılmaktadır. İkincisi, başkalarının çalışmalarından<br />

yararlanıp, atıf yapmadan kendi çalışması gibi gösterip yayınlamaktır. Üçüncüsü de verilerin<br />

saptırılması ya da olmayan bilgilerin/verilerin ‘yoktan var edilmesidir.


8. Proje Hazırlamak ve Akademik Yazım Kuralları için Önerilen Kaynaklar<br />

BAYRAKTAR, E., YILDIZ, A., TOPALOĞLU, İ., ve KILINÇCI, Ö., (1995), “Bitirme<br />

Projesi Hazırlama ve Yazım Kılavuzu, Dokuz Eylül Ü., Mühendislik Fakültesi, İzmir.<br />

DAY, R. A (2000), “Bilimsel Bir Makale Nasıl Yazılır ve Yayımlanır” (G. A. Altay, Çev.),<br />

TÜBİTAK: Ankara (Orijinal çalışma basım tarihi, 1994).<br />

http://journals.tubitak.gov.tr/kitap/maknasyaz/<br />

DEDEOĞLU, A.Ö. (2008), “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Ders Notları, Ege<br />

Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İzmir.<br />

DİNLER, Z. (2006), “Bilimsel Araştırma ve E-Kaynaklar”, Ekim Kitapevi Yayınları, 5.<br />

Baskı: Bursa.<br />

EGE AKADEMİK BAKIİ DERGİSİ, Yazım Kuralları,<br />

(http://eab.ege.edu.tr)<br />

EGE ÜNİVERSİTESİ, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, “Kılavuzlar”,<br />

http://www.iibf.ege.edu.tr/iktisat/guides/yphk.pdf<br />

LYONS, L.H. ve COURTER, K.B. (1984),” Research Matters”, NewBurry House<br />

Publishers, Cambridge.<br />

SEYİDOĞLU, H. (2003), “Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı”, Güzem Yayınları, 9.<br />

Baskı: İstanbul.<br />

SEYİDOĞLU, Halil, (1992), “Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı”. 4.basım, Güzem<br />

Yayınları, İstanbul.<br />

TURNER, R.P.,(1987), “Report Writing: 104 Expository Writing”, M.E.T.U,<br />

Ankara<br />

UÇAK, N. Ö ve BİRİNCİ, H. G (2008), “Bilimsel Etik ve İntihal”, Türk Kütüphaneciliği<br />

Dergisi, Cilt: 22 (2):187-204. (http://www.kutuphaneci.org.tr).<br />

http://www.todaie.gov.tr/dosya/tez_yazim_yonergesi.pdf<br />

http://sbe.karatekin.edu.tr/dosyalar/file/Metin%C4%B0%C3%A7iKaynakG%C3%B6sterme<br />

Sistemi.doc<br />

http://egitim.ankara.edu.tr/UserFiles/File/tez_yazim_klavuzu.pdf

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!