31.05.2015 Views

isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu

isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu

isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu

SHOW MORE
SHOW LESS

PDF'lerinizi Online dergiye dönüştürün ve gelirlerinizi artırın!

SEO uyumlu Online dergiler, güçlü geri bağlantılar ve multimedya içerikleri ile görünürlüğünüzü ve gelirlerinizi artırın.

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJESİ HAZIRLAMA KILAVUZU<br />

Bu dokuman; Tezsiz Yüksek Lisans Programları’nda 3. Dönem sonunda hazırlanan Bitirme<br />

Projesi ilgili konulara açıklık getirmeyi, uygulamada görülen farklılık ve aksaklıkları<br />

gidermeyi amaçlamaktadır.<br />

Tezsiz Yüksek Lisans Projesi<br />

Proje hazırlama deneyimi, öğrenciye araştırma metodolojisini öğrenme, alanda uygulama<br />

deneyimi kazanma ve danışmanıyla yakın bir çalışma imkanı sunar. Genellikle ileri düzey<br />

kavramların, çeşitli ampirik tekniklerin kullanılmasını gerektirir. Yüksek <strong>lisans</strong> <strong>projesi</strong> bir<br />

alana araştırması biçimde hazırlanabileceği gibi literatür taraması biçiminde ya da vaka<br />

incelemesi biçiminde hazırlanabilir. Araştırmaları niceliksel ya da niteliksel yöntem<br />

kullanılarak gerçekleştirilebilir.<br />

Konu Seçimi<br />

Araştırma sürecinin temel basamağı konu seçimidir. Araştırmanın takip eden diğer<br />

aşamalarının ön koşulu olduğu için en önemli ve kritik aşamadır. Bu nedenle konu seçiminde<br />

gösterilecek titizlik ve duyarlılık, araştırma sürecinin diğer aşamalarında karşılaşılması<br />

muhtemel sorunları ortadan kaldıracak veya en aza indirgeyecektir. Bilimsel dergilerdeki<br />

güncel konular, geçmiş tarihli tezlerin önerdiği araştırma konuları, ilgili alandaki uzmanların<br />

önerdiği araştırma konuları, ilgili alandaki akademisyen ve araştırmacıların öngördüğü<br />

araştırma gerekliliği duyulan konular, iş ortamında karşılaşılan ve çözülemeyen sorunlar,<br />

işletmenin gelişimine katkıda bulunacağı düşünülen yeni teknik ve yöntemlerin incelenmesi ve<br />

işletmelerde gerçekleştirilen farklı uygulamalar, konu seçiminde kaynak oluşturacak alanları<br />

sunmaktadır. Araştırmacı gerek ilgi alanı gerekse imkan ve yeterlilikleri doğrultusunda<br />

konusunu belirlemelidir.<br />

Konunun gereğinden fazla geniş olması araştırmayı zorlaştırdığı gibi, gereğinden az dar olması<br />

da araştırmayı gereksiz kılmaktadır. Konunun genişliği araştırmacının zamanına ve seçilen<br />

konuya göre değişmektedir. Konunun sınırlandırılmasında, araştırılacak konuya ilişkin yapılan<br />

ilk okuma, gözlemler ve harcanan düşünme süreci sonucunda araştırmacının kafasında oluşan<br />

sorun ve o soruna ilişkin önereceği çözüm veya çözümler büyük önem taşımaktadır.<br />

Bitirme <strong>projesi</strong> için konu seçimi, çoğu öğrenci için zor bir aşama olmaktadır. Bu aşamada<br />

rastgele seçilen bir konu üzerinde yapılan araştırma, ne öğrenciye, ne de söz konusu<br />

araştırmaya bir katkı sağlamayacaktır. Bitirme <strong>projesi</strong> olarak uygun bir konunun seçimi ve<br />

proje için tanınan sürenin iyi değerlendirilmesi, öğrenciye meslek hayatında çok şey<br />

kazandırabilir.<br />

Proje konusunda özgünlük, bilimsel bir gerekliliktir. Daha önce aynı konuda yapılmış bir<br />

çalışmanın yinelenmesi, özgünlüğü gölgeler. Bundan sakınmak için, konu seçimi sürecinde<br />

daha önce yapılmış olan tez ve araştırmalar üzerinde mutlaka ön inceleme yapılmalıdır.<br />

Herhangi bir ön çalışma olmadan sağlıklı konu seçimi yapılamaz<br />

Yapılacak araştırmanın, her şeyden önce ilgi duyulan, iş hayatında kullanılabilecek bir<br />

konuda olması, proje dönemi boyunca konuya olan ilgilinin azalmaması (tersine artması),<br />

projeyi başarılı kılan unsurlardır.<br />

1. Araştırma Süreci<br />

Bir konu hakkında araştırma yapılmak istendiğinde öncelikle aşağıda yer alan araştırma<br />

süreçlerinden sırasıyla geçilmesi gerekmektedir:


Birinci Aşama: Ön Hazırlık<br />

Literatür Taraması<br />

Araştırmanın Amacı<br />

Araştırmanın Yargılanması<br />

İkinci Aşama: Araştırmanın Tasarımı<br />

Problemin Tanımlanması<br />

Araştırma Taslağının Hazırlanması<br />

Araştırma Yönteminin Seçimi<br />

Üçüncü Aşama<br />

Araştırmanın ampirik olması durumunda<br />

Örneklemin Seçimi<br />

Araştırmanın Uygulanması<br />

Verilerin Toplanması<br />

Verilerin Tasnifi<br />

Verilerin Analizi<br />

Bulguların Yorumu<br />

Raporun Hazırlanması<br />

Araştırmanın Literatür taraması olması durumunda<br />

literatürün seçimi<br />

literatürün taranması<br />

literatür bilgilerinin sunumu<br />

literatürün yorumu<br />

raporun hazırlanması<br />

1.1. Araştırma Problemi<br />

Proje konusu, konuyla ilgili literatürden de yararlanılarak genel konu alanından hareketle,<br />

inceleme yapılacak olan özel konu (problem) alanına doğru bilimsel bir açılımla ortaya<br />

konulmalıdır. Başka bir deyişle, araştırma problemi; bütünleştirme, sınırlandırma ve<br />

tanımlama olmak üzere birbiriyle eklemlenen aşamalı bir tanımsal çerçeveye oturtulmalıdır.<br />

Sonuçta, araştırma konusu, açık, anlaşılır ve tek bir cümle ile ifade edilebilmelidir.<br />

1.2. Araştırmanın Amacı ve Araştırmanın Yargılanması<br />

Bu süreç, araştırma sorusunun açık bir biçimde ortaya konduğu bölümdür. Aşağıdaki sorulara<br />

bu bölümde cevap verilmiş olmalıdır.<br />

i. Çalışması planlanan alandaki hangi unsurlar (yani mevcut literatürdeki hangi eksiklik veya<br />

eksiklikler) bu çalışmanın yapılmasını gerekli kılmıştır?<br />

ii. Araştırma sorusu nedir?<br />

iii. Bu proje neden önemlidir?<br />

iv. Bundan önceki çalışmalara bir katkısı var mıdır?<br />

Amaç, araştırma probleminin somut bir biçimde ifade edilmesidir. Ele alınan konuda nelerin<br />

araştırıldığını açıklar. Başka bir deyişle, araştırma sonunda elde edilecek sonuçlarla neyin<br />

hedeflendiğini belirtir. Ampirik araştırmalarda amaç, genel amaç ve gereksinim duyulan<br />

verilerin hangi değişkenlerden toplanacağını gösteren ayrıntılı (işlevsel) alt amaçlar şeklinde<br />

ifade edilmelidir. Alt amaçlar araştırmacının yanıtını aradığı soru cümleleri ya da sınamayı<br />

amaçladığı hipotezler biçiminde oluşturulabilir. Araştırma soruları, tek bir değişkenle ilgili<br />

olabileceği gibi birden fazla değişkeni de kapsayabilir.<br />

1.3. Başlık Seçimi


Yapılan çalışma, başlıkta, açık ve tam olarak, akıcı ve anlaşılır bir dille vurgulanmalıdır. Kötü<br />

bir başlık, iyi bir araştırmanın gözden kaçmasına neden olabilir.<br />

Proje başlığı, yapılacak çalışmanın içeriğini açıkça yansıtmalı; ilgili veri tabanında taramaya<br />

uygun anahtar sözcükleri içermelidir. Çok uzun, anlaşılması güç genel adlardan kaçınılmalıdır.<br />

Projenin başlığı gereksiz sözcüklerden arındırılmalı,15 sözcüğü geçmemeye özen gösterilmeli<br />

ve ilke olarak Türkçe sözcüklerle yapılandırılmalıdır.<br />

1.4. Literatür Taraması<br />

Araştırma için yeterli ve özellikle uygun kaynağın varlığı da konu seçiminde önemli bir<br />

kriterdir. Yeterli ve uygun özellikteki kaynaklara sahip olmadan yapılan araştırmanın ne<br />

araştırmacıyı ne de araştırmadan yararlanmak isteyenleri tatmin etmesi beklenir. Konu<br />

seçiminden önce, yerli ve yabancı kaynaklardan konuyla ilgili kaynak taraması yapılarak,<br />

seçilen konu, kaynaklar ve yapılmak istenen proje için bir çalışma zemini belirlenebilir.<br />

Araştırmanın kuramsal temelinde, araştırmanın dayandığı kuramsal çerçeve, varsa konuya<br />

ilişkin kuramlar ve modeller ile ilgili alanyazın açıklanır. Kuramsal çerçevenin çok kapsamlı<br />

olduğu ve konu gereği önemli olduğu çalışmalarda kuramsal çerçeve ayrı bölüm halinde de ele<br />

alınabilir.<br />

Konunun belirlenmesinin ardından ise iki yöntem kullanılabilir: ikincil kaynak araştırması ve<br />

birincil kaynak araştırması.<br />

İkincil kaynak araştırması, genellikle başka amaçlarla toplanmış veri ve bilgiler araştırma<br />

sorusunu cevaplamak için bir araya getirilir, özetlenir, analiz edilir ve değerlendirilir. Bu veri<br />

ve bilgiler, kitaplar, süreli yayınlar, tezler, başvuru eserleri, resmi yayınlar ve özel belgelerden<br />

elde edilebilir.<br />

Birincil kaynak araştırmasında ise veri ve bilgiler bizzat araştırmacı tarafından gözlem,<br />

deney, anket ve görüşme teknikleri yardımı ile toplanır. Fakat bu yöntem ikincil kaynak<br />

araştırmasına göre oldukça maliyetli ve zaman alıcıdır. Dolayısıyla birincil kaynak<br />

araştırmasına geçmeden önce daha önce yapılmış araştırmaların incelenmesi gerektiği<br />

söylenebilir. Ancak ikincil kaynak araştırmasının yeterli olmadığı durumlarda birincil<br />

kaynaklara başvurulmalıdır<br />

Kaynak Toplama ve Eleme<br />

Araştırma yapılacak konu ve kapsam belirlendikten sonra sıra kaynak toplamaya gelmiştir. Bu<br />

aşamada yapılacak ilk iş konuyla ilgili olduğu düşünülen tüm kaynakların toplanmasıdır.<br />

Kitaplar, bültenler, genel ve mesleki periyodik yayınlar, gazeteler, istatistikler, raporlar,<br />

yıllıklar, seminer notları, arşivler vb. kaynak kapsamına girer. Kütüphane ve kaynak<br />

indeksleri kullanılarak, konuyla ilgili bir kaynak listesi hazırlanır.<br />

Kaynak listesi hazırlanırken dikkate alınan tek kriter, kaynağın araştırma konusuyla ilgili<br />

olmasıdır. Kaynaklar toplanırken araştırmacının sorması gereken sorular bunlar olabilir:<br />

Kaynak yararlı mı? Kaynak güncel mi? Kaynağın içerdiği bilgiler araştırma konusuyla<br />

doğrudan ilgili, mi? Bilgiler araştırmacı tarafından anlaşılabilecek düzeyde mi? Bu ve benzeri<br />

sorulara verilen cevaplarla kaynak listesinde eleme yapılarak, proje için okunması yararlı<br />

olacak kaynaklar belirlenmiş olur.<br />

Üniversitenin Internet sayfasından ulaşılabilecek örnek veri tabanları:<br />

Academic Search Complete (EBSCOHOST)


Business Source Complete (EBSCOHOST)<br />

JSTOR<br />

EMERALD<br />

EBRARY<br />

Örnek Yabancı Akademik Dergiler<br />

Academy of Management Journal<br />

Academy of Management Executive<br />

International Studies of Management & Organization<br />

Organization Studies<br />

Administrative Science Quarterly<br />

Journal of Marketing<br />

Academy of Accounting And Financial Studies Journal<br />

Journal of Marketing Research<br />

International Journal of Operations & Production Management<br />

Journal of International Marketing<br />

Journal of Industrial Marketing<br />

European Journal of Marketing<br />

Journal of Consumer Marketing<br />

Journal of International Business<br />

Harvard Business Review<br />

Örnek Türkçe Akademik Dergiler<br />

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergileri<br />

Ege Akademik Bakış Dergisi<br />

Akdeniz Üniversitesi İİB F Dergisi<br />

Baskent Üniv ersitesi İİB F Dergisi -<br />

www.alicoskun.net adresinden Türkiye’deki diğer İİBF dergilerinin internet adreslerine<br />

erişilebilmektedir.<br />

Oda, Dernek, Kurum Dergileri<br />

• DAYANIŞMA, İzmir Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Dergisi<br />

• Yöneylem Araştırması Dergisi, Yöneylem Araştırması Derneği<br />

• Türkiye İstatistik Kurumu, Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine Müsteşarlığı, Bakanlıklar,<br />

İhracatı Geliştirme Merkezi, TUSĠAD, AB, Dünya Bankası Yayınları<br />

İTO Yayını<br />

DTM Dış Ticaret Dergisi<br />

1.5. Hipotez Kurma<br />

Hipotez, doğruluğu henüz bilinmeyen önermelerdir. Hipotez, belli bir kuramsal temele dayalı<br />

olarak geliştirilen ve değişkenler arasında varlığı öne sürülen belli ilişkilerin sınanmasını<br />

sağlamaktadır Bu sebeple araştırmanın ilk aşamasında gerçekleştirilen literatür taraması önem<br />

kazanmaktadır ve bu süreç özenle gerçekleştirilmelidir.<br />

Hipotez, olaylar arasında ilişki kurma ya da olayları bir nedene bağlamak üzere geliştirilir.<br />

Hipotez ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi dile getirilir. Örnek: “Verilen ödül türüne<br />

göre, çalışanların verimlilikleri arasında fark vardır.” Bir anlamda hipotez, araştırmanın<br />

gerekçesidir. Bu yönüyle de hipotez, araştırmanın her evresine yön veren bir tür kılavuzdur.<br />

Nitekim özellikle görgül (uygulamalı alan) araştırmalarda tüm araştırma, hipotezler bağlamında


kurgulanır. Bununla birlikte, amaç ve alt amaçların sorularla açık biçimde ortaya konulduğu<br />

görgül araştırmalar için hipotez kurmak bir zorunluluk değildir. Literatür tarama çalışmaları<br />

için de hipotez kurmak gerekmez.<br />

1.6. Varsayımlar<br />

Varsayımlar (assumption) kanıtlanmasına gerek duyulmadan doğru olarak kabul edilen<br />

önermelerdir. Kısaca “denenmeyen yargılardır” denilebilir. Hipotez ve varsayım genelde<br />

karıştırılmaktadır. Hipotez sınanır, test edilir. Oysa varsayımlar baştan doğru kabul edilir ve<br />

sınanmazlar. Araştırma sonuçlarının geçerliği, bu yargıların doğruluğuna bağlıdır.<br />

Varsayımlar var olduğu kabul edilen durumları belirtmektedir. Bu nedenle çok iyi düşünülerek<br />

oluşturulmalıdır. Varsayımlar araştırmanın yöntemine ya da problemine ilişkin olabilir, düz<br />

cümle ve geniş zaman kipi ile ifade edilirler. Varsayımlar, araştırmanın tipine göre betimleyici<br />

ya da açıklayıcı olarak kurulabilir. Varsayımların mantıklı ve anlaşılır olması gerekir.<br />

Araştırmada varsayımların bulunması gerekliliği olmadığı gibi, bunların gereksiz yere<br />

çoğaltılması da uygun değildir. Varsayımların çalışılan araştırmanın kuramsal temeliyle tutarlı<br />

olması gerekmektedir.<br />

1.7. Sınırlılıklar<br />

Araştırmada ele alınan problemin değişkenlerine ve yöntemine ilişkin bazı sınırlılıklar ortaya<br />

çıkabilir. Bu sınırlılıklar zaman, maliyet ve değişkenlerin kontrolüne bağlı sınırlılıklar seklinde<br />

olabilir. Sınırlılıklar araştırmacının yapmak isteyip de çeşitli nedenlerle yapamadığı durumların<br />

gösterimidir.<br />

1.8. Tanımlar<br />

Tanımlar, araştırmanın omurgası niteliğinde olan ve araştırma başlığında anahtar sözcüklerle<br />

ifadesini bulan terimlerle sınırlı olmalıdır. Buna göre, aynı alandaki araştırmacı ve<br />

uygulayıcılarda, yanlış anlamalara ve değişik yorumlara neden olabilecek ve araştırmada sık<br />

kullanılan terimlerin tanımlarının verilmesi uygundur.<br />

Tanımlar, belli soyut kavramlara açıklık getirmek amacı ile, ikinci bir yorumu gerektirmeyecek<br />

şekilde açık seçik ve araştırmaya özgü olmalıdır. Bir kuramın geniş halk kitlelerince<br />

anlaşılabilmesini sağlamak için, teorik yapıların bu kitlelere iletilmesi, anlatılması gerekir.<br />

Bunun etkili bir biçimde yapılabilmesi, kullanılan terimlerin anlamlarının açıklanması ile<br />

mümkündür. Bu tür tanımlar, işlevsel ya da başka bir deyişle operasyonel tanımlar olarak<br />

adlandırılır. İşlevsel tanım, kavramların gözlenebilir ve ölçülebilir özelliklerle tanıtılmasıdır,<br />

soyutun somuta indirgenmesidir.<br />

1.9. Araştırmaya İlişkin Bilgiler<br />

1.9.1. Araştırma Metodunun Belirlenmesi<br />

Araştırmaya uygun bir metodun belirlenmesi, birçok faktöre bağlı olmakla birlikte, öncelikle<br />

araştırma amaç veya amaçlarının açık bir şekilde ifade edilmiş olmasına bağlıdır. Bu nedenle,<br />

iyi bir araştırma kurgusunda araştırmacıdan beklenen, belirsizliklerden arındırılmış, bünyesinde<br />

genellemeler barındırmayan araştırma amaçları belirleyebilmektir.<br />

1.9.2. Araştırma Modeli<br />

Araştırmanın modeli (deseni), araştırma sorularına yanıt vermeyi ya da hipotezlerini test etmeyi<br />

güvence altına alan, verilerin araştırmanın amacına uygun ve ekonomik olarak toplanmasını ve


çözümlenmesini sağlayan koşulların düzenlenmesidir. Araştırma önerisinde çalışmada<br />

kullanılacak model, bu başlık altında ayrıntılı ve gerekçeli olarak tartışılır. Seçilen araştırma<br />

konusuna bağlı olarak çalışılacak araştırma modeli değişebilmektedir.<br />

1.9.3. Evren/Örneklem Grubu<br />

Ampirik çalışmalarda evren ve örneklemin tanımlanması gereklidir. Evren, araştırma<br />

sonuçlarının genellenmek istendiği elemanlar bütünüdür. Örneklem ise, belli bir evrenden belli<br />

kurallara göre seçilmiş, evreni temsil yeterliği olan bir kümedir. Tanımlanan bir evrenden belli<br />

bir örnekleme yöntemi kullanılarak örneklem seçmenin mümkün olmadığı çalışmalar da söz<br />

konusu olabilir. Araştırmacı, ekonomik, zaman ve kontrol güçlükleri gibi nedenlerle evrenin<br />

tümü yerine, evrenden yansız olarak seçilen örneklem üzerinde çalışmak isteyebilir. Evrenin<br />

tüm özelliklerini yansıtan bir örneklemin oluşturulması için kullanılacak örnekleme<br />

yönteminin ve öngörülen ya da hesaplanan örneklem büyüklüğünün araştırma önerisinde<br />

ayrıntılı olarak açıklanması gerekmektedir.<br />

1.9.4. Verilerin Toplanması<br />

Araştırma problemi doğrultusunda seçilen araştırma modeli çerçevesinde ilgili verilerin<br />

toplanması, araç/teknikleri uygulanması ile ilgili tüm adımlar ayrıntılı olarak bu kısımda<br />

açıklanmalıdır. Ayrıca veri toplama sürecinde, işlemlerin araştırma etik kurallarına uygun<br />

olarak yürümesini sağlayıcı ne tür önlemlerin alınacağı/alındığı da açıklanmalıdır.<br />

1.9.5. Verilerin Analizi<br />

Araştırmada toplanan verilerin nasıl analiz edileceği, hangi analiz tekniklerinin ve neden<br />

kullanılacağı, bu analizlerin mekanik mi yoksa bilgisayar ortamında mı yapılacağı, bilgisayar<br />

ortamında yapılacaksa hangi programların kullanılacağı ve sürüm numarası vb. bilgilerine yer<br />

verilir. Ayrıca verilerin analizinde kullanılacak istatistiksel tekniklerin neden tercih<br />

edildiklerine ilişkin gerekçeler kaynaklara dayalı olarak açıklanmalıdır.<br />

2. Tez Projesi Tamamlandığında Sonuç Raporu Neleri İçermelidir?<br />

KAPAK<br />

İÇİNDEKİLER<br />

TABLOLAR DİZİNİ<br />

ŞEKİL DİZİNİ<br />

KISALTMA ve SEMBOLLER DÜZENİ<br />

ÖZET GİRİŞ<br />

(Giriş bölümünde yer alacak konular;<br />

Çalışmanın Konusu ve Kapsamı<br />

Çalışmanın Amacı<br />

Çalışmanın Sunum Planı)<br />

I. BİRİNCİ BÖLÜM<br />

II. İKİNCİ BÖLÜM<br />

III. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />

3.1. Araştırmanın Amacı ve Kapsamı<br />

3.2. Araştırma Yöntemi<br />

3.3. Araştırmanın Bulguları<br />

VI. SONUÇ ve ÖNERİLER<br />

KAYNAKÇA<br />

EKLER (Varsa)


3. Bitirme Projesinin Taşıması Gereken Özellikler<br />

Bu konudaki özellikler, bilimsel ve biçimsel olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.<br />

3.1. Bilimsel İçerik<br />

Bitirme <strong>projesi</strong>, yaygın uygulamanın aksine herhangi bir konuyla ilgili birkaç kaynaktan<br />

alıntıların bir araya getirildiği veya yabancı dilden yapılan çevirilerin toplandığı, 70-80<br />

sayfayı bir araya getiren bir çalışma değildir. Ortaya çıkan ürün, mutlaka yazan tarafından<br />

ortaya atılan bir tezi, analizi, bulguyu veya sonucu ortaya koymalı ve bunu bilimsel olarak<br />

incelemelidir.<br />

Bitirme projelerinde amaç,<br />

• Konuya yeni bir bakış açısı getirme veya katkı sağlama,<br />

• Çok güncel olan ve Türkçe olarak kaynak sıkması çekilen bir konuda araştırma,<br />

• Olası durumlarda istatistiksel tekniklerin uygulama olanaklarını araştıran ve ileri sürülen<br />

tezleri veya projeleri istatistiksel analizlerle destekleyen bir çalışma olmalıdır.<br />

Bir bitirme <strong>projesi</strong> en az 40-50 sayfa olmalı ancak bir tez kadar da uzun olmamalıdır. Böyle<br />

bir çalışmanın bir işletmenin üst düzey yöneticilerine verilecek bir rapor olabileceği<br />

düşünülürse, daha uzun bir dokümanı okumak için kimsenin vaktinin olamayacağı açıktır.<br />

Kullanılan dil olabildiğince açık, net ve anlaşılır olmalıdır.<br />

Bölümler<br />

Bitirme Projesi, üzerinde uğraşılan konunun ve ortaya konulan bulgu, analiz veya sonucun<br />

okuyucu tarafından açık bir şekilde kavranabilmesi için, çeşitli bölümler ve onların alt<br />

bölümlerinden oluşur. Dikkat edilmesi gereken en önemli konu; her alt bölümün, yer aldığı<br />

bölümdeki fikri, her bölümün de projede savunulan tezi destekler nitelikte olması gerektiğidir.<br />

Giriş bölümüne, konuyu açık seçik ortaya koymakla başlanır. Araştırmacının bu konuyu<br />

neden seçtiği, ne gibi pratik yararlar beklediği, daha önceki çalışmalarda konunun hangi<br />

yönleriyle irdelendiği, uygulanan yöntem, dayanılan teorik çerçeve ve konulan<br />

sınırlandırmalar açıklanır.<br />

Teorik Çerçeve<br />

Çalışmanın birinci bölümünde seçilen konunun dayandığı kuram ve kuramlar açıklanmalıdır.<br />

Bu bölümde özellikle kavramlar ile ilgili tanımlar ve açıklamalar yer alır.<br />

İkinci bölümde ise teorik çerçeveyi destekleyen ve aynı zamanda uygulama bölümüne ışık<br />

tutacak değişkenlerin ve ilişkilerin açıklanması gerekmektedir. Bu bölümde uygulama<br />

bölümünde ele alınacak değişkenlerin tanımları ile daha önce bu konuda yapılmış çalışmalar<br />

ve sonuçlarına yer verilir.<br />

Üçüncü bölüm ise ortaya konulan araştırma sorusunun sonuçlarına ulaşmak için yapılan<br />

araştırma tasarımı ve uygulamanın anlatıldığı araştırma yöntemi bölümüdür. Projenin<br />

orijinalliği uygulama bölümünün niteliğine bağlıdır. Hangi yöntemin kullanıldığı ve bu<br />

yönteme ilişkin teorik açıklamalara yer verilmelidir. Sosyal nitelikli çalışmalarda nitel<br />

(kalitatif) veya nicel araştırmalar kullanılabilmektedir.<br />

Nitel araştırmalar sayımı mümkün olmayan verilerin analizi ve yorumudur. Amaç, kişinin<br />

zihnindekini ve bakış açısını keşfetmektir; kişinin duygusunu, düşüncesini, niyetini ve


davranışını belirlemeye yarar. Odak gruplar ve derinlemesine görüşmeler en sık kullanılan<br />

yöntemlerdir. Nicel (kantitatif) araştırmalar ise iki değişkenin ilişkisini ya da birlikteliğini<br />

gösteren tanımlayıcı veya iki değişkenin ilişkisini neden-sonuç ilişkisi içerisinde gösteren<br />

nedenselli çalışmalardan oluşmaktadır. Bununla birlikte ortaya konulan tez ne kadar çok<br />

araştırma yöntemiyle test edilirse o kadar gerçekçi sonuçlara ulaşılabilir.<br />

Sonuç bölümünde ise uygulanan yöntem ile elde edilen bulgular ve bunların yorumu yer alır.<br />

Dipnotlara son şekilleri verilerek taslak düzeltme işlemi sona erer. Taslak düzeltme<br />

işleminden sonraki aşamada metnin üslubu üzerinde durulur. Metnin bilimsel üslupta olması,<br />

fikirlerin açık olarak ifade edilmiş olması, gereksiz sözcük ve cümlelerden kaçınılması,<br />

akıcılığı önleyen kelime ve ifadelerin ayıklanması gerekir. Bu şekliyle metin, son yazıma<br />

hazırlanır.<br />

Son yazımdan önce metnin bir kez daha okunması yararlı olacaktır. Son okuma işleminden<br />

önce, metinle birkaç gün ilgilenmeyip, dinlenmiş bir kafa ile son düzeltmelerin yapılması,<br />

hem tarafsız olmayı hem de gözden kaçan hataların görülmesini kolaylaştırır. Bu okuma<br />

sırasında, metnin üslubu düzeltilir, düzgün kelimeler seçilir, noktalama yanlışları düzeltilir,<br />

cümle düşüklükleri giderilir, tablo, şekil ve dipnot numaralarının sırası kontrol edilir. Yapılan<br />

alıntıların doğruluğu gözden geçirilir. Bu işlemlerden sonra metnin son yazımına geçilebilir.<br />

3.2. Biçimsel İçerik<br />

Bir Bitirme Projesinin bilimsel açıdan etkinlik kazanabilmesi, her şeyden önce, yapılan<br />

çalışmada sunulan bilgilerin düzenli bir şekilde aktarılabilmesine bağıdır. Aksi takdirde, ilgili<br />

proje, bilimsel açıdan ne kadar özgün düşünceler ortaya koysa da gerekli ilgiyi göremeyebilir.<br />

Yazım Fontu ve Büyüklüğü<br />

Projelerin yazımında, profesyonel bir yazım formatı açısından, Times New Roman veya Arial<br />

fontlardan birinin kullanılması tavsiye edilir:<br />

Proje metninin okunması sırasında bir güçlükle karşılaşılmaması için de font büyüklüğü 12 ve<br />

satır aralığı da 1,5 olarak seçilmelidir.<br />

4. Bitirme Projesini Oluşturan Kısımlar<br />

Yazılı bir araştırma metni olarak Bitirme Projesi Ön, metin ve son kısım olarak<br />

adlandırılabilen başlıca üç kısımdan oluşur. Ön kısmı oluşturan kapak sayfası, önsöz,<br />

içindekiler, tablolar ve şekiller listesi, projenin metninden sayılmazlar. Metin kısmı, girişle<br />

başlar, bölümlerle gelişir ve sonuçla biter. Projenin son kısmını meydana getiren kaynakça ve<br />

ekler ise metin kısmının sonunda yer alır.<br />

Araştırmayı bölümlendirmede ondalık numaralandırma sistemi kullanılacaktır. Ondalık<br />

sistemde ilk rakam ana bölümü, ilk basamakta yer alan sayı birinci derece alt-bölümü, ikinci<br />

basamakta yer alan sayı da ikinci alt-bölümü ifade etmektedir. Dördüncü alt-bölüm içindeki<br />

alt-bölümlerin başlıkları altı çizilerek belirtilir.<br />

Ondalık Sistem:<br />

1. BİRİNCİ BÖLÜM<br />

1.1.Birinci Derecede Alt Bölüm<br />

1.1.1.İkinci Derece<br />

1.1.1.1. Üçüncü Derece


1.1.1.2. Üçüncü Derece<br />

1.1.2.İkinci Derece<br />

1.2.Birinci Derece Alt Bölüm<br />

2.İKİNCİ BÖLÜM<br />

Kapak Sayfası<br />

Kapak sayfasında, üniversite ve fakültenin adı, projenin başlığı, yapılan çalışmanın ne tür bir<br />

çalışma olduğunu (Bitirme Projesi) gösteren bilgi, projeyi hazırlayanın ve proje danışmanının<br />

adı, projenin yapıldığı tarih ve yer bilgileri, uygun bir format ve şekilde yer almalıdır.<br />

Önsöz<br />

Bu bölüm, projeyi hazırlayan kişinin isteğine bağlı olarak yer almakla beraber, hazırlanılan<br />

konu hakkında iletilmek istenen kişisel görüş, amaç ve dilekler veya projenin hazırlanması<br />

aşamasında katkılarını gördüğü kişi veya kuruluşlara teşekkür mesajlarını içerir. Ayaca önsöz<br />

metninin sol alt kısmına şehir adı ve tarih, sağ alt kısmına ise proje sahibinin adı yazılır.<br />

İçindekiler<br />

Proje içinde yer alan tüm bölüm, alt-bölümlerin başlıklarını, ilgili sınıflandırma ve sayfa<br />

numaralarım, sıralı bir biçimde gösteren kısımdır.<br />

İçindekiler kısmında şekil açısından, bölümlerin kendi aralarında, aynı derecedeki alt<br />

bölümlerin de kendi aralarında bir hizaya gelerek oluşturdukları, merdiveni andıran basamaklı<br />

bir yapı gözlenir. Bir alt-bölüm, üstünde yer alan başlığın altına, iki harf boşluğu içeriden<br />

başlanarak yazılır. Ancak bu özellik, sadece bu kısma ait olmakla birlikte, projenin metni için<br />

böyle bir şekil söz konusu değildir. Metinde tüm başlıklar, blok sisteme uygun olarak (satır<br />

başından, harf boşluğu bırakılmadan) yazılmalıdırlar.


Sayfanın ortasına gelecek şekilde, büyük harflerle "İÇİNDEKİLER", sağ üst köşeye de "Sayfa<br />

No." başlığı konulur. Projeyi oluşturan metin öncesi ve metin sonrası kısımlar dahil, tüm<br />

başlıklar ve karşılarına başlangıç sayfa numaralan (son rakamlar alt alta gelecek biçimde)<br />

yazılır. Bunu yaparken Office Word Programının “sekmeler” özelliği kullanılmaktadır. Metin<br />

içerisinde yer alan başlıklar, hiçbir şekilde kısaltılmadan ve değiştirilmeden, içindekiler<br />

bölümüne aynen aktarılmalıdır.<br />

İÇİNDEKİLER<br />

TABLOLAR DİZİNİ.................................................................................<br />

ŞEKİL DİZİNİ...........................................................................................<br />

KISALTMA ve SEMBOLLER DİZİNİ....................................................<br />

GİRİŞ.........................................................................................................<br />

Çalışmanın Konusu ve Kapsamı ...............................................................<br />

Çalışmanın Amacı .....................................................................................<br />

Çalışmanın Sunum Planı ...........................................................................<br />

I. BİRİNCİ BÖLÜM: .................................................................................<br />

II. İKİNCİ BÖLÜM...................................................................................<br />

III.ÜÇÜNCÜ BÖLÜM......................................................................<br />

3.1. Araştırmanın Amacı ve Kapsamı .......................................................<br />

3.2. Araştırma Yöntemi....................................<br />

3.3. Araştırmanın Bulguları ......................................................................<br />

VI. SONUÇ ve ÖNERİLER......................................................................<br />

KAYNAKÇA ............................................................................................<br />

EKLER (Varsa) .........................................................................................<br />

Sayfa No<br />

Tablolar ve şekiller Listesi<br />

Eğer proje içerisinde çok miktarda tablo ve şekil mevcut ise, bunlar için ayrı ayrı listeler<br />

düzenlemek yerinde olur. Grafik, diyagram, harita, fotoğraf, v.b. resim ve çizimler "şekiller"<br />

grubunda yer alırlar. İlgili listeye, önce tablo veya şeklin numarası ile başlığı, bunun karşısına<br />

da sayfa numaralan yazılır.<br />

Giriş<br />

Projenin metin bölümü, proje yazarının üzerinde uğraştığı problemi tanımladığı, bu problemin<br />

çözümüne ilişkin olarak ortaya koyduğu tezi ve kullandığı model ve çözüm yaklaşımların<br />

sunduğu, yapılan çalışmanın sınırlarından söz ettiği, giriş kısmıyla başlar.<br />

Sonuç ve Öneriler<br />

Projenin metin kısmının son bölümüdür. Araştırma sonucunda ortaya konulan bulgu veya<br />

sonuç belirtilir, yorumlanır. Sonuçlara ilişkin genel değerlendirmeler vurgulanır. Bulguların


yorumlanması ve sonuçların vurgulanması bu bölümde yapılır. Araştırmanın bulguları ile<br />

benzer araştırmaları yapanların bulguları arasındaki benzerlikler veya karşıtlıklar<br />

belirtilmelidir. Bulgulardan dayalı olarak politika uygulamalarına ilişkin önerilere yer<br />

verilmelidir.<br />

Bu bölüm, uygulama bölümünde ortaya çıkan verileri derler ve tartışmaya hazır hale getirir.<br />

Çalışmada ulaşılan sonuçlar açık ve özlü olarak verilir. Gerekirse sonuçlar maddeler halinde<br />

yazılabilir ve aralarındaki ilişkiler verilebilir. Bu bölümde yapılan çalışmalarda elde edilen<br />

bulgular tartışılarak değerlendirilir. Gerekiyorsa Tartışma, Değerlendirme ve Öneriler<br />

olmak üzere üç alt bölüm de yazılabilir.<br />

Tartışma alt bölümünde bulgular tartışılır ve proje çalışmasının ele aldığı konuların<br />

açınımına veya çözümüne getirdiği yenilikler ortaya konulur.<br />

Değerlendirme alt bölümünde, çalışmanın sağladığı bilgiler ilgili kaynakların bilgileri ile<br />

karşılaştırılır; bulguların olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konur.<br />

Öneriler alt bölümünde, projeden elde edilen sonuçların kullanılması veya projenin<br />

değerlendirilmesi ile ilgili olarak önerilerde bulunulabilir.<br />

Kaynakça<br />

Projenin hazırlanmasında yararlanılan tüm kaynakların, alfabetik bir biçimde sıralandığı<br />

kısımdır. Eğer kaynak göstermede dipnot tekniği kullanılmış ise, dipnotlarda yer alan tüm<br />

kaynakların kaynakça bölümünde gösterilmesi zorunludur. Bunun dışında, yazarın<br />

yararlandığı ve özellikle önemli bulduğu kaynakları da kaynakçada göstermesi mümkündür.<br />

Bir yazarın birden fazla yayınının olduğu durumlarda tarih itibariyle en son olan diğerinin<br />

üstünde olacak şekilde sıralama yapılır.<br />

Ekler<br />

Ana bölüm içerisinde yer almaları halinde konuyu dağıtıcı ve sürekliliği engelleyici<br />

nitelikteki, dip not olarak verilemeyecek kadar uzun olan ve konunun daha iyi anlaşılmasına<br />

katkı sağlayacak açıklamalar bu bölümde verilir. Projenin metin kısmında yer aldığında,<br />

bütünlüğü bozan veya dikkati dağıtan malzeme ve bilgilerin, ekler halinde düzenlenip, son<br />

kısımda sunulması gerekir. Ekler kapsamı içerisinde, uzun ve ayrıntılı tablolar, anket<br />

formları, çizelgeler, belgeler, bilgisayar çıktıları, uzun alıntılar, vs. yer alır.<br />

Ekler, Ek A, Ek B veya Ek 1, Ek 2 şeklinde harf veya rakamlarla numaralandırılırlar. Her ek<br />

ayrı bir sayfaya yazılmalıdır ve her eke ait bir de başlık olmalıdır.<br />

Tablolar ve Şekiller<br />

Tablolar ve şekillerde tablo/şekil ismi şeklin üzerinde, kaynağı ise hemen tablonun altında<br />

verilmelidir. Tablo/şekil yazısı no’su ile birlikte verildikten sonra nokta konularak<br />

tablo/şekil ismi yazılmalıdır. Kaynak ise yalnızca kaynak yazısı koyu, devamı normal<br />

olmak üzere yazılmalıdır. Tablolar yatay olarak da kullanılabilir. Tabloların tek sayfaya


sığmadığı durumlarda Tablo no (devam) şeklinde gösterilerek tablo bölünebilir. Tablo ve<br />

şekiller numaralandırılırken hem bölüm hem de sıra numarası birlikte verilmelidir.<br />

Örneğin ikinci bölümde yer alan ilk tablo için gösterim aşağıdaki şekilde olmalıdır:<br />

Tablo 2.1. Dünya Zeytin Alanı ve Zeytinyağı Üretimi Genel Durumu<br />

ÜLKE<br />

ALAN<br />

(HEKTAR)<br />

AĞAÇ<br />

SAYISI<br />

Zeytinyağı<br />

Üretimi<br />

(98/99)/(Ton)<br />

Zeytinyağı<br />

Üretimi<br />

(99/00)/(Ton)<br />

İSPANYA 2.239.000 185.000.000 790.000 550.000<br />

İTALYA 1.147.000 160.000.000 400.000 620.000<br />

YUNANİSTAN 729.000 120.000.000 410.000 400.000<br />

TUNUS 1. 624.000 1.624.000 215.000 200.000<br />

FAS 480.000 480.000 65.000 40.000<br />

CEZAYİR 206.284 206.284 40.000 25.000<br />

TÜRKİYE 900.000 90.000.000 200.000 70.000<br />

DİĞER 1.481.000 471.800.972 283.000 112.000<br />

TOPLAM 8.806.540 818.650.000 2.373.000 2.017.000<br />

Kaynak: GÖKSU, 2000:38.<br />

Madde İmleri<br />

Eğer metin içinde maddeler halinde belirtilen bölümler mevcutsa, bu kısımda madde<br />

işareti olarak içi dolu nokta kullanılmalıdır. Paragraf ayarlarından girinti sol taraftan 1cm<br />

verilmelidir. Böylelikle madde iminin 1cm içeriden başlaması sağlanacaktır(2).<br />

Ankara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkezi (2006)<br />

Arı Teknokent-İstanbul Teknik Üniversitesi Teknoparkı<br />

(2002) Batı Akdeniz Metropolis (Akdeniz Üniversitesi)<br />

(2004) Çukurova Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi<br />

(2004)<br />

Madde imli yazı grubundan önce ve sonra bir satır boşluk verilmelidir.<br />

5. Biçim ve Görünüm<br />

Proje yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlar şunlardır:<br />

a) Proje kolay anlaşılır, sade bir Türkçe ile yazılmalıdır.<br />

b) Verilmek istenen bilgiler, kısa ve öz cümlelerle verilmelidir.<br />

c) Proje, Türkçe yazım kurallarına uygun olarak yazılmalıdır. Kararsız kalınması durumunda<br />

Türk Dil Kurumu’nca hazırlanan sözlük ve yazım kılavuzlarına başvurulmalıdır.<br />

d) Proje tezindeki anlatım, bilimsel anlatım yöntemi gereği, üçüncü şahıs diliyle<br />

yapılmalıdır. Örneğin, “yaptım, gördüm, uyguladım” yerine; “yapılmıştır, görülmüştür, elde<br />

edilmiştir, gözlenmiştir, anlaşılmıştır “ gibi.<br />

e) Proje tezinin metin akışında anlatım bütünlüğü olmalıdır. Birbirinden kopuk cümle ve


paragrafların alt alta ya da yan yana sıralanmasından kaçınılmalıdır. Akışkanlığı artırmak<br />

için cümleler “bu anlamda, öte yandan, yanı sıra, dolayısıyla, ayrıca, ancak, açıklanan<br />

düzlemde” gibi bağlaçlarla birbirine bağlanmalıdır.<br />

f) Kural olarak, metinde maddeler halinde verilecek anlatımlarda, madde işareti yerine, harf<br />

ya da numaralı maddeleme tercih edilmelidir.<br />

Tez <strong>projesi</strong>nin üslubu, evrensel anlamda araştırma standartlara uygun olmalıdır. Yani, proje;<br />

açıklık, doğruluk, netlik, tutarlılık, ilgililik, kanıtlanabilirlik, yerindelik, derinlik, genişlik ve<br />

hakkaniyet ölçütlerine uygun olmalıdır. Metin, araştırmacının kişisel becerisini ve<br />

yaratıcılığını ortaya koymalıdır. Aralarında ilişki kurulmadan, yoruma-değerlendirmeye<br />

tutulmadan birbiri ardına sıralanmış aktarmalardan oluşan çalışmalar, özgün nitelik taşımaz.<br />

Üslupla ilgili aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:<br />

a) Çalışmada, nesnel anlamda kanıtlanamayacak iddialar ve genellemeler yer almamalıdır.<br />

b) Anlamayı zorlaştıracak türde gereğinden uzun cümleler ve açık olmayan ifadeler<br />

kullanılmamalıdır.<br />

c) Genellemelerin her kesimi ve kitleyi kapsaması beklenir. Bu bakımdan nesnellik<br />

içermeyen (kişisel görüşe dayalı) dinsel, etnik ve politik değerlendirmelerden kaçınılmalıdır.<br />

d) Sosyal bilimlerin doğasındaki görelilikten hareketle, genel olarak tezin bütününde,<br />

özellikle de yorum-tartışma sürecinde “kesinlik belirten” ifadelerin kullanımından ve<br />

genellemelerden kaçınılmalıdır.<br />

e) Anlatımda kullanılan dil, ilgili bilim dalının gereklerine uygun olmalıdır. Bu anlamda<br />

metin, günlük dilden farklı olarak, belli bir sözcük zenginliği de içermelidir. Metinde aynı<br />

sözcüğün aynı cümle içinde birden çok kullanılmasından, tekdüze anlatım yaratmaktan<br />

kaçınılmalıdır.<br />

f) Metinde bir iki satırlık paragraf kurgusundan kaçınılmalı, paragraflar birbirini tamamlar<br />

bir akıcılık içinde düzenlenmelidir.<br />

6. Kaynak Gösterimi<br />

Bilimsel olabilmenin gereklerinden biri de projede kullanılan bilgilerin nasıl, nereden ve ne<br />

şekilde alındığının belirtilmesidir. Ayrıca, kaynakların gösterilmesi, projenin güvenilirliğine<br />

gölge düşürmesine olanak vermez. Kaynak göstermede temel ilke, neyin, nereden ve nasıl<br />

alındığını gösterebilmektir. Bu amaçla, başka kaynaklardan alınan her bilgiyi anında<br />

belirterek kaynağını tanımlanması gerekmektedir.<br />

Kaynak gösterme yöntemleri dipnotlu kaynak gösterme yöntemi ve metin içi kaynak<br />

gösterme yöntemi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır:<br />

6.1. Dipnotlu Kaynak Gösterme Yöntemi<br />

Bu yöntemde başvurulan kaynaklar metin içerisinde numaralarla belirtilir ve sonra sayfa<br />

sonuna bir çizgi çizilerek o sayfadaki dipnotları sırasıyla bu çizginin altına yazılır.<br />

Dipnotlarını göstermek için kullanılan rakamlar, metinde ilgili kelimenin üzerine yazılır ve<br />

rakamla birlikte ayrıca nokta, virgül, parantez veya benzeri işaretler konulmaz.<br />

Kelime üzerindeki dipnot rakamları ve sayfa sonundaki dipnot rakamları, küçük puntolar ile


yazılmalıdır. Her dipnotu kullanıldığı sayfanın sonuna yerleştirilir. Dipnotlarının bir sonraki<br />

sayfaya kaymamasına dikkat edilmelidir. Dipnotlar aralık verilmeden ve normal yazıdan<br />

daha küçük puntolarla yazılır.<br />

6.2. Metin İçi Kaynak Gösterme Yöntemi<br />

Metin içi kaynak gösterme yöntemi kendi arasında üçe ayrılır:<br />

• Yazar-Tarih Yöntemi,<br />

• Yazar-Sayfa Numarası Yöntemi<br />

• Numaralı Yöntem.<br />

Yazar-Tarih Yöntemi, Amerikan Psikoloji Derneği'nin benimsediği yöntem olup, Sosyal<br />

Bilimler alanında yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Literatürde APA Yöntemi<br />

(American Psychological Association: APA) olarak geçmektedir.<br />

Yazar-sayfa numarası yöntemi ise Amerika'daki Modern Filoloji Derneği'nin Beşeri Bilimler<br />

için önerdiği bir sistemdir ve daha çok edebiyat, tarih, felsefe, ilahiyat gibi alanlarda<br />

kullanılır.<br />

Numaralı yöntem ise daha çok kimya, bilgisayar, matematik, fizik ve tıp bilimlerinde<br />

kullanılmaktadır.<br />

6.3. Metin İçi Kaynak Gösterim Örnekleri<br />

Tek Yazar için:<br />

Metinde yapılan aktarmadan sonra parantez içinde, kullanılan kaynağın “yazar soyadı” ve<br />

“yayın tarihi” virgülle ayrılarak yazılır. Yayın tarihinden sonra üst üste iki nokta konularak<br />

alıntı yapılan sayfa ya da sayfalar yazılır ve parantez kapatılır. Kaynakça bağlacı cümle<br />

sonunda verildiğinde, bitişe ilişkin nokta işareti parantezden sonra konulur.<br />

Örnek: Örnekleme yanılgılarının bir bölümü örnekleme tekniğinin doğasından kaynaklanır<br />

(Aydıner,1990: 135).<br />

Metinde anlatımı güçlendirmek ya da çeşitlendirmek için yazar adı cümle içine alınıp<br />

cümleyle bütünleştirilebilir. Bu durumda kaynakça bağlacı farklı biçimde düzenlenir.<br />

İki ya da Daha Fazla Yazarlı Esere Gönderme<br />

Metinde iki yazarlı bir esere gönderme yapıldığında, kaynakça bağlacı içinde her iki yazarın<br />

soyadı arasına “ve” yazılır. Örnek: (Ergun ve Polatoğlu, 1992: 58-67).


Kaynakça bağlacında, üç yazara kadar tüm yazarlar soyadıyla verilir. Örnek: (Can, Gemici<br />

ve Uysal, 2009: 48).<br />

Daha fazla yazarlı kaynaklar için ise, kaynakça bağlacı içine ilk yazarın soyadı yazılarak<br />

“vd.” kısaltması kullanılır. Örnek: (Battal vd., 2003: 67).<br />

Yazarın Aynı Yıl Yayımlanan Eserlerine Gönderme<br />

Aynı yazarın aynı yıla ait birden fazla eserine gönderme yapılıyorsa yayın tarihinden<br />

itibaren her eserin yayın yılı yanına alfabetik sırayla bir harf konulur. Kaynakça<br />

düzenlemesinde de aynı harfleme yöntemine yer verilir. Örnek: (Tural, 2009a: 152)., (Tural,<br />

2009b: 12).<br />

Yazarı Belli Olmayan Esere Gönderme<br />

Gönderme yapılacak eserde yazar adı belirtilmemiş ise kaynakça bağlacı yazılırken, tırnak<br />

içine alınarak eser adının ilk birkaç sözcüğü kullanılabileceği gibi, özellikle kurum yazarlı<br />

yayınlarda kurum adı kısaltması ya da “anonim” terimi tercih edilebilir.<br />

Örnek 1: Diğer bir kaynakta (“Dünyada Memurlar ve Sendika”, 1996) da belirtildiği gibi,<br />

….”<br />

Örnek 2: (MEB, 2009: 34).<br />

Örnek 3: (Anonim, 2009b: 45).<br />

Aynı Soyadı Taşıyan Yazarlara Gönderme<br />

Tez metninde aynı soyadını taşıyan farklı yazarlara gönderme yapılıyorsa, cümle içinde<br />

yazarların soyadından önce adları, eser yılları ile birlikte kullanılır.<br />

Örnek: Stanford Shaw (1992: 86), Ezel K. Shaw (1993: 90).<br />

Aynı soyadını taşıyan farklı yazarlar kaynakça bağlacı içinde verildiğinde, soyadından önce<br />

ad kısaltması yapılır.<br />

Örnek: (S. Shaw, 1992: 86)., (E.K. Shaw, 1993: 90).<br />

Birden Çok Esere Gönderme<br />

Bir cümlede iki ya da daha fazla esere gönderme yapılıyorsa, kaynakça bağlaç bilgileri<br />

birbirlerinden noktalı virgülle ayrılır.<br />

Örnek: (Çitçi, 1989; Şaylan, 1998).<br />

Kişisel Görüşme ve Elektronik Postalara Gönderme<br />

Kişisel görüşmeler ve elektronik posta üzerinden sağlanan veriler belge vurgusu içerir.<br />

Bunlara yönelik göndermeler, ilgili cümle sonunda; ad soyad, eylem türü ve ay, yıl bilgisi<br />

verilerek yapılır. Kişisel görüşme ve elektronik posta üzerinden sağlanan bilgilerle ilgili<br />

bağlaç açılımları kaynakçada yer almaz.


Örnek 1: (Fikret Ar, kişisel görüşme, Şubat 2006).<br />

Örnek 2: (Metin Kömürcü, e-posta, Aralık 2009).<br />

İkincil Kaynak Üzerinden Gönderme<br />

Başka bir (birincil) kaynaktan ‘doğrudan alıntı’ biçimde aktarılarak alınan bilginin<br />

bulunduğu diğer kaynak, o bilgi açısından ikincil kaynaktır. Birincil kaynağa ulaşılamaması<br />

halinde, bu kaynaktaki bilgiye ikincil kaynak üzerinden gönderme yapılabilir.<br />

İkincil kaynaklar üzerinden birincil kaynaklara yapılan göndermelerin sayısı arttığı ölçüde,<br />

tezde bir değer aşınması ortaya çıkabilecektir. O nedenle, ikincil kaynak üzerinden birincil<br />

kaynağa gönderme, ancak birincil kaynağa ulaşılması çok güç olduğunda söz konusu<br />

olabilir. Bu durumda, kaynakça bağlacı içinde asıl kaynak ve ikincil kaynak (/) işareti ile<br />

ayrılarak birlikte verilir. Kaynakçada ise; asıl kaynak yazar soyadı, yayın yılı ve eser<br />

adından sonra köşeli ayraçlar içerisinde “aktaran:” ifadesinin ardından ikincil kaynak<br />

künyesi yazılır.<br />

Örnek: (Silars, 1989/ Seçim, 1998: 21).<br />

İkincil kaynak üzerinden birincil kaynağın Kaynakçada gösterilişi:<br />

Sillars, A.C. (1989) Modern Organizations. [Aktaran: Seçim, H. (1998)<br />

Halkla İlişkiler, İstanbul: Bilim Yayınları.]<br />

6.4. Metin Sonu Kaynak Gösterim Örnekleri:<br />

Metin içinde kullanılan tüm atıflar kaynakça bölümünde tam künyeleri ile verilmelidir.<br />

Kaynakça hazırlanırken atıfların (çoğunlukla) yazar soyadı ve tarih sırasına göre olması<br />

gerekmektedir.<br />

Çelik, D. (1986). ………<br />

Çelik, D., ve Işık, H. (1987). ………<br />

Çelik, H. (1983). ………<br />

Çelik, H. (1991a). Ders anlatımında görsel ………<br />

Çelik, H. (1991b). Ders çalışma becerileri ………<br />

Çelik, A. L. (1990). ………<br />

Çeliker, A. K (1990). ………<br />

Louise, J. R., & M’Carthy, H. L. (1967). ………<br />

Louise, J. R., & M’Carthy, H. L. (1968). ………<br />

Kurum/grup isimleri kısaltma değil açık olarak verilmelidir.<br />

Türk Psikologlar Derneği (1997). ………<br />

Türk Tabipler Birliği (1997). ………


Tek Yazarlı Kitap<br />

Kural Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı. Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

Örnek Savaş, A.İ. (2007). Osmanlı Diplomasisi. İstanbul: 3 F Yayınları.<br />

Çok Yazarlı Kitap<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar 1, Yazar 2 ve Yazar 3 Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı. Yayın Yeri:<br />

Yayınevi.<br />

Beck, C.A.J., Sales, B.D., Walter, M.D. ve Heynes, A.P. (2002). Managing<br />

Diversity in the Classroom. Washington DC: New Age Printing.<br />

Editörlü Kitap İçinde Bölüm ya da Makale<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Eser Adı”. Editör (Haz./Ed.). Kitap adı (sayfa<br />

numaraları). Yayın yeri: Yayınevi.<br />

Karluk, S.R. (2005). “Kıbrıs’ın AB Üyeliği AB’yi Böler mi?”. Oğuz Kaymakçı<br />

(Ed.). Avrupa Birliği Üzerine Notlar (s. 263-287). Ankara: Nobel Yayın<br />

Dağıtım.<br />

Kurum Yayınları<br />

Kurumlar tarafından hazırlanan rapor veya eserler yazarsız olabilmektedir.<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Kurum Adı (Yayın Yılı). Yayın adı. Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (1984). Türkiye’de Sanayileşme Sorunları.<br />

Ankara: DPT Yayınları No: 102.<br />

Çeviri kitaplar<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap adı (Çev. Adı Soyadı). Yayın yeri:<br />

Yayınevi, Kaynak Yapıtın Yayın Yılı.<br />

Heyd, W. (2001). Yakın-Doğu Ticaret Tarihi (Çev. E.Z. Karal). Ankara: Türk<br />

Tarih Kurumu, 2000.<br />

Tez<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Tez Adı. Enstitü Adı, Tezin Türü, Yer.<br />

Gençoğlu, M. (2008). I. Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Kadar Osmanlı<br />

Devleti’nin Batı’ya Gönderdiği Öğrencilerin Grup Biyografisi. Hacettepe<br />

Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.<br />

El kitapları<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Eser. Yayın Yeri: Yayınevi<br />

Özgüven, İ.E. (1992). HKE Hacettepe Kişilik Envanteri El Kitabı (İkinci<br />

Revizyon). Ankara: Odak Ofset.<br />

Yazarı Olmayan Eser


Kural<br />

Örnek<br />

Eser (Yayın Yılı). Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

The Chicago Manual of Style (14th edition) (1993). Chicago: The University of<br />

Chicago Press.<br />

Popüler Dergi Makalesi<br />

Yazarı Belli<br />

Kural Yazar Soyadı, A. (Ay Yıl). “Makale Adı”. Dergi Adı, cilt: sayfa numarası.<br />

Örnek Kenar, N. (Nisan 2006).” Kayıt Dışı İstihdam”. Popüler Yönetim, 9: 44–47.<br />

Yazarı Belli Değil<br />

Kural “Makale Adı” (Ay Yıl). Dergi Adı, cilt: sayfa numarası.<br />

Örnek “Yerel Bilginin Küreselleştirilmesi” (Nisan 2006). Focus, 12: 14–17.<br />

Bilimsel Dergi Makalesi<br />

Tek Yazarlı<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale adı”. Dergi Adı, cilt(sayı): sayfa<br />

numarası.<br />

Beşirli, M. (2004). “II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı Ordusunda Alman<br />

Silahları”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16): 121-<br />

139.<br />

Çok Yazarlı<br />

Kural<br />

Yazar 1, Yazar 2 ve Yazar 3 Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı”. Dergi Adı,<br />

cilt (sayı): sayfa numarası.<br />

Örnek Erkan, S., Tuğrul, B., Üstün, E., Akman, B., Şendoğdu, M. ve Kargı, E. (2003).<br />

“Okul Öncesi Öğretmenliği Öğrencilerine Ait Türkiye Profil Araştırması”.<br />

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23: 108-117.<br />

Gazete Makalesi<br />

Kural Yazar Soyadı, A. (Gün Ay Yıl). “Makale Adı”. Gazete Adı, sayfa numarası.<br />

Örnek Turan, R. (26 Mayıs 2008). “Bugünlere nasıl geldik?”. Hürriyet, 22.<br />

Yabancı Dilde Makale<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı”. Dergi Adı, cilt(sayı): sayfa<br />

numarası.<br />

Akça, H. (2006). “Assessment of Rural Tourism in Turkey Using SWOT<br />

Analysis”. Journal of Applied Sciences, 6(13): 2837-2839.


Bildiri<br />

Yayımlanmış<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Bildiri Adı”. Editör (Ed.). Kitap Adı (sayfa<br />

numarası). Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

Gündoğdu, C. (2005). “Pâdişah-Tarîkat Şeyhi Münasebetleri Açısından Azîz<br />

Mahmûd Hüdâyi ve Çağdaşı Abdülmecid-i Sivâsî” [Bildiri]. H.K. Yılmaz (Ed.).<br />

Aziz Mahmud Hüdâyî Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 20-22 Mayıs 2007,<br />

(ss. 179-195). İstanbul: Üsküdar Belediye Başkanlığı.<br />

Yayımlanmamış<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Örnek<br />

Konuşmacı Soyadı, A. (Yıl). “Bildiri Adı” [Bildiri]. Toplantı Adı, Toplantı<br />

Tarihi, Toplantı Yeri.<br />

Tonta, Y. (2006). “Bilgi Yönetiminde Son Gelişmeler: Amazoogle, İşbirliği ve<br />

Açık Erişim” [Bildiri]. Akademik Bilişim’06, 9-11 Şubat 2006, Denizli.<br />

Çetin, A.K. (2006). “Türkiye’de Ekonomi Politikalarının Etkinliği” [Bildiri],<br />

Uluslararası Ekonomi Konferansı, 11-13 Eylül 2006, Sheraton Kongre Merkezi,<br />

Ankara.<br />

Poster<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Ay Yıl). Posterin Adı [Poster]. Toplantı Adı, Toplantı Yeri.<br />

Önal, İ. (Ağustos 2002). Historical Perspectives on School Librarianship<br />

[Poster]. 68th IFLA General Conference and Council, Glasgow.<br />

Ansiklopedi Maddesi<br />

Kural<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Madde Adı”. Yapıt Adı (cilt no: sayfa no)<br />

Yayın Yeri: Yayınevi.<br />

Örnek Ersoy, O. (1973). “Kağıt ve Kağıtçılık”. Türk Ansiklopedisi (XXI: 112-115).<br />

Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.<br />

Rapor<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Kurum Adı. (Yayın Yılı). Rapor Adı (Rapor No). Yayın Yeri: Hazırlatan<br />

Kuruluş.<br />

Devlet Planlama Teşkilatı (2004). Devlet Yardımlarını Değerlendirme Özel<br />

İhtisas Komisyonu Raporu (Rapor No: DPT: 2681). Ankara: DPT.<br />

Yasa ve Yönetmelikler<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yasa Adı. (Kabul Edildiği Yıl). Yayın Adı, Sayı, Gün Ay Yıl.<br />

İlköğretim ve Eğitim Kanunu. (1961). T.C. Resmi Gazete, 10705, 12 Ocak<br />

1961.


Elektronik Kaynaklar<br />

Basılı Kitabın Elektronik Sürümü<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı [Elektronik Sürüm]. Yayın Yeri:<br />

Yayınevi.<br />

Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi [Elektronik Sürüm]. İstanbul: Milli Eğitim<br />

Bakanlığı.<br />

Basılı Makalenin Elektronik Sürümü<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı” [Elektronik Sürüm]. Dergi Adı,<br />

cilt(sayı): sayfa numarası.<br />

Beşirli, M. (2004). “II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı Ordusunda Alman<br />

Silahları”, [Elektronik Sürüm]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü<br />

Dergisi, 16: 121-139.<br />

Veritabanında Makale ya da Madde<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Yazar Soyadı, A. (Yayın Yıl). Makale Adı. Dergi Adı, cilt (sayı): sayfa<br />

numarası. [Erişim: Gün Ay Yıl, Veritabanı Adı, Kayıt/Makale No].<br />

Saracho, O.N. (1999). “A Factor Analysis of Preschool Children’s Play<br />

Strategies and Cognitive Style”. Educational Psychology, 19(2): 165. [Erişim:<br />

08 Ocak 2000 EBSCO (Academic Search Elite), http://www.ebsco.com].<br />

Veritabanında Rapor<br />

Kural<br />

Örnek<br />

Kurum Adı (Ay Yıl). Rapor Adı (Rapor No). Erişim: Gün Ay Yıl, http://ağ<br />

adresi.<br />

Devlet Planlama Teşkilatı (Temmuz 2004). e–Dönüşüm Türkiye Projesi Kısa<br />

Dönem Eylem Planı: Değerlendirme Raporu (Rapor No: 2). Erişim: 02 Nisan<br />

2006, http://212.175.33.22/kdep/rapor/ KDEPHaziran2004.pdf.<br />

7. Bilimsel Araştırmalarda Etik<br />

Araştırma etiği, bilim insanının eserinde hangi bilgiye nasıl ulaştığını açıklıkla ve<br />

dürüstlükle ortaya koymasını gerektirir. Bu bir bakıma eserini değerlendirmeye ve<br />

eleştirmeye açması anlamına gelmektedir.<br />

Bir araştırmanın değerini ve güvenilirliğini azaltan her türlü girişim “bilimsel yanıltma”<br />

olarak tanımlanmıştır. Bilimsel yanıltmada araştırıcı, bilinçli ve amaçlı bir yaklaşımla<br />

çalışmanın metod ve sonuçlarını ‘kötü niyetle’ saptırmaktadır. Bilimsel yanıltma, genel<br />

olarak üç grupta toplanmaktadır: Birincisi, başkalarının verilerini izni olmadan almak ki, bu<br />

durum bilimsel korsanlık olarak adlandırılmaktadır. İkincisi, başkalarının çalışmalarından<br />

yararlanıp, atıf yapmadan kendi çalışması gibi gösterip yayınlamaktır. Üçüncüsü de verilerin<br />

saptırılması ya da olmayan bilgilerin/verilerin ‘yoktan var edilmesidir.


8. Proje Hazırlamak ve Akademik Yazım Kuralları için Önerilen Kaynaklar<br />

BAYRAKTAR, E., YILDIZ, A., TOPALOĞLU, İ., ve KILINÇCI, Ö., (1995), “Bitirme<br />

Projesi Hazırlama ve Yazım Kılavuzu, Dokuz Eylül Ü., Mühendislik Fakültesi, İzmir.<br />

DAY, R. A (2000), “Bilimsel Bir Makale Nasıl Yazılır ve Yayımlanır” (G. A. Altay, Çev.),<br />

TÜBİTAK: Ankara (Orijinal çalışma basım tarihi, 1994).<br />

http://journals.tubitak.gov.tr/kitap/maknasyaz/<br />

DEDEOĞLU, A.Ö. (2008), “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Ders Notları, Ege<br />

Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İzmir.<br />

DİNLER, Z. (2006), “Bilimsel Araştırma ve E-Kaynaklar”, Ekim Kitapevi Yayınları, 5.<br />

Baskı: Bursa.<br />

EGE AKADEMİK BAKIİ DERGİSİ, Yazım Kuralları,<br />

(http://eab.ege.edu.tr)<br />

EGE ÜNİVERSİTESİ, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, “Kılavuzlar”,<br />

http://www.iibf.ege.edu.tr/iktisat/guides/yphk.pdf<br />

LYONS, L.H. ve COURTER, K.B. (1984),” Research Matters”, NewBurry House<br />

Publishers, Cambridge.<br />

SEYİDOĞLU, H. (2003), “Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı”, Güzem Yayınları, 9.<br />

Baskı: İstanbul.<br />

SEYİDOĞLU, Halil, (1992), “Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı”. 4.basım, Güzem<br />

Yayınları, İstanbul.<br />

TURNER, R.P.,(1987), “Report Writing: 104 Expository Writing”, M.E.T.U,<br />

Ankara<br />

UÇAK, N. Ö ve BİRİNCİ, H. G (2008), “Bilimsel Etik ve İntihal”, Türk Kütüphaneciliği<br />

Dergisi, Cilt: 22 (2):187-204. (http://www.kutuphaneci.org.tr).<br />

http://www.todaie.gov.tr/dosya/tez_yazim_yonergesi.pdf<br />

http://sbe.karatekin.edu.tr/dosyalar/file/Metin%C4%B0%C3%A7iKaynakG%C3%B6sterme<br />

Sistemi.doc<br />

http://egitim.ankara.edu.tr/UserFiles/File/tez_yazim_klavuzu.pdf

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!