isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu
isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu
isletme-tezsiz-yuksek-lisans-donem-projesi-hazirlama-kilavuzu
PDF'lerinizi Online dergiye dönüştürün ve gelirlerinizi artırın!
SEO uyumlu Online dergiler, güçlü geri bağlantılar ve multimedya içerikleri ile görünürlüğünüzü ve gelirlerinizi artırın.
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJESİ HAZIRLAMA KILAVUZU<br />
Bu dokuman; Tezsiz Yüksek Lisans Programları’nda 3. Dönem sonunda hazırlanan Bitirme<br />
Projesi ilgili konulara açıklık getirmeyi, uygulamada görülen farklılık ve aksaklıkları<br />
gidermeyi amaçlamaktadır.<br />
Tezsiz Yüksek Lisans Projesi<br />
Proje hazırlama deneyimi, öğrenciye araştırma metodolojisini öğrenme, alanda uygulama<br />
deneyimi kazanma ve danışmanıyla yakın bir çalışma imkanı sunar. Genellikle ileri düzey<br />
kavramların, çeşitli ampirik tekniklerin kullanılmasını gerektirir. Yüksek <strong>lisans</strong> <strong>projesi</strong> bir<br />
alana araştırması biçimde hazırlanabileceği gibi literatür taraması biçiminde ya da vaka<br />
incelemesi biçiminde hazırlanabilir. Araştırmaları niceliksel ya da niteliksel yöntem<br />
kullanılarak gerçekleştirilebilir.<br />
Konu Seçimi<br />
Araştırma sürecinin temel basamağı konu seçimidir. Araştırmanın takip eden diğer<br />
aşamalarının ön koşulu olduğu için en önemli ve kritik aşamadır. Bu nedenle konu seçiminde<br />
gösterilecek titizlik ve duyarlılık, araştırma sürecinin diğer aşamalarında karşılaşılması<br />
muhtemel sorunları ortadan kaldıracak veya en aza indirgeyecektir. Bilimsel dergilerdeki<br />
güncel konular, geçmiş tarihli tezlerin önerdiği araştırma konuları, ilgili alandaki uzmanların<br />
önerdiği araştırma konuları, ilgili alandaki akademisyen ve araştırmacıların öngördüğü<br />
araştırma gerekliliği duyulan konular, iş ortamında karşılaşılan ve çözülemeyen sorunlar,<br />
işletmenin gelişimine katkıda bulunacağı düşünülen yeni teknik ve yöntemlerin incelenmesi ve<br />
işletmelerde gerçekleştirilen farklı uygulamalar, konu seçiminde kaynak oluşturacak alanları<br />
sunmaktadır. Araştırmacı gerek ilgi alanı gerekse imkan ve yeterlilikleri doğrultusunda<br />
konusunu belirlemelidir.<br />
Konunun gereğinden fazla geniş olması araştırmayı zorlaştırdığı gibi, gereğinden az dar olması<br />
da araştırmayı gereksiz kılmaktadır. Konunun genişliği araştırmacının zamanına ve seçilen<br />
konuya göre değişmektedir. Konunun sınırlandırılmasında, araştırılacak konuya ilişkin yapılan<br />
ilk okuma, gözlemler ve harcanan düşünme süreci sonucunda araştırmacının kafasında oluşan<br />
sorun ve o soruna ilişkin önereceği çözüm veya çözümler büyük önem taşımaktadır.<br />
Bitirme <strong>projesi</strong> için konu seçimi, çoğu öğrenci için zor bir aşama olmaktadır. Bu aşamada<br />
rastgele seçilen bir konu üzerinde yapılan araştırma, ne öğrenciye, ne de söz konusu<br />
araştırmaya bir katkı sağlamayacaktır. Bitirme <strong>projesi</strong> olarak uygun bir konunun seçimi ve<br />
proje için tanınan sürenin iyi değerlendirilmesi, öğrenciye meslek hayatında çok şey<br />
kazandırabilir.<br />
Proje konusunda özgünlük, bilimsel bir gerekliliktir. Daha önce aynı konuda yapılmış bir<br />
çalışmanın yinelenmesi, özgünlüğü gölgeler. Bundan sakınmak için, konu seçimi sürecinde<br />
daha önce yapılmış olan tez ve araştırmalar üzerinde mutlaka ön inceleme yapılmalıdır.<br />
Herhangi bir ön çalışma olmadan sağlıklı konu seçimi yapılamaz<br />
Yapılacak araştırmanın, her şeyden önce ilgi duyulan, iş hayatında kullanılabilecek bir<br />
konuda olması, proje dönemi boyunca konuya olan ilgilinin azalmaması (tersine artması),<br />
projeyi başarılı kılan unsurlardır.<br />
1. Araştırma Süreci<br />
Bir konu hakkında araştırma yapılmak istendiğinde öncelikle aşağıda yer alan araştırma<br />
süreçlerinden sırasıyla geçilmesi gerekmektedir:
Birinci Aşama: Ön Hazırlık<br />
Literatür Taraması<br />
Araştırmanın Amacı<br />
Araştırmanın Yargılanması<br />
İkinci Aşama: Araştırmanın Tasarımı<br />
Problemin Tanımlanması<br />
Araştırma Taslağının Hazırlanması<br />
Araştırma Yönteminin Seçimi<br />
Üçüncü Aşama<br />
Araştırmanın ampirik olması durumunda<br />
Örneklemin Seçimi<br />
Araştırmanın Uygulanması<br />
Verilerin Toplanması<br />
Verilerin Tasnifi<br />
Verilerin Analizi<br />
Bulguların Yorumu<br />
Raporun Hazırlanması<br />
Araştırmanın Literatür taraması olması durumunda<br />
literatürün seçimi<br />
literatürün taranması<br />
literatür bilgilerinin sunumu<br />
literatürün yorumu<br />
raporun hazırlanması<br />
1.1. Araştırma Problemi<br />
Proje konusu, konuyla ilgili literatürden de yararlanılarak genel konu alanından hareketle,<br />
inceleme yapılacak olan özel konu (problem) alanına doğru bilimsel bir açılımla ortaya<br />
konulmalıdır. Başka bir deyişle, araştırma problemi; bütünleştirme, sınırlandırma ve<br />
tanımlama olmak üzere birbiriyle eklemlenen aşamalı bir tanımsal çerçeveye oturtulmalıdır.<br />
Sonuçta, araştırma konusu, açık, anlaşılır ve tek bir cümle ile ifade edilebilmelidir.<br />
1.2. Araştırmanın Amacı ve Araştırmanın Yargılanması<br />
Bu süreç, araştırma sorusunun açık bir biçimde ortaya konduğu bölümdür. Aşağıdaki sorulara<br />
bu bölümde cevap verilmiş olmalıdır.<br />
i. Çalışması planlanan alandaki hangi unsurlar (yani mevcut literatürdeki hangi eksiklik veya<br />
eksiklikler) bu çalışmanın yapılmasını gerekli kılmıştır?<br />
ii. Araştırma sorusu nedir?<br />
iii. Bu proje neden önemlidir?<br />
iv. Bundan önceki çalışmalara bir katkısı var mıdır?<br />
Amaç, araştırma probleminin somut bir biçimde ifade edilmesidir. Ele alınan konuda nelerin<br />
araştırıldığını açıklar. Başka bir deyişle, araştırma sonunda elde edilecek sonuçlarla neyin<br />
hedeflendiğini belirtir. Ampirik araştırmalarda amaç, genel amaç ve gereksinim duyulan<br />
verilerin hangi değişkenlerden toplanacağını gösteren ayrıntılı (işlevsel) alt amaçlar şeklinde<br />
ifade edilmelidir. Alt amaçlar araştırmacının yanıtını aradığı soru cümleleri ya da sınamayı<br />
amaçladığı hipotezler biçiminde oluşturulabilir. Araştırma soruları, tek bir değişkenle ilgili<br />
olabileceği gibi birden fazla değişkeni de kapsayabilir.<br />
1.3. Başlık Seçimi
Yapılan çalışma, başlıkta, açık ve tam olarak, akıcı ve anlaşılır bir dille vurgulanmalıdır. Kötü<br />
bir başlık, iyi bir araştırmanın gözden kaçmasına neden olabilir.<br />
Proje başlığı, yapılacak çalışmanın içeriğini açıkça yansıtmalı; ilgili veri tabanında taramaya<br />
uygun anahtar sözcükleri içermelidir. Çok uzun, anlaşılması güç genel adlardan kaçınılmalıdır.<br />
Projenin başlığı gereksiz sözcüklerden arındırılmalı,15 sözcüğü geçmemeye özen gösterilmeli<br />
ve ilke olarak Türkçe sözcüklerle yapılandırılmalıdır.<br />
1.4. Literatür Taraması<br />
Araştırma için yeterli ve özellikle uygun kaynağın varlığı da konu seçiminde önemli bir<br />
kriterdir. Yeterli ve uygun özellikteki kaynaklara sahip olmadan yapılan araştırmanın ne<br />
araştırmacıyı ne de araştırmadan yararlanmak isteyenleri tatmin etmesi beklenir. Konu<br />
seçiminden önce, yerli ve yabancı kaynaklardan konuyla ilgili kaynak taraması yapılarak,<br />
seçilen konu, kaynaklar ve yapılmak istenen proje için bir çalışma zemini belirlenebilir.<br />
Araştırmanın kuramsal temelinde, araştırmanın dayandığı kuramsal çerçeve, varsa konuya<br />
ilişkin kuramlar ve modeller ile ilgili alanyazın açıklanır. Kuramsal çerçevenin çok kapsamlı<br />
olduğu ve konu gereği önemli olduğu çalışmalarda kuramsal çerçeve ayrı bölüm halinde de ele<br />
alınabilir.<br />
Konunun belirlenmesinin ardından ise iki yöntem kullanılabilir: ikincil kaynak araştırması ve<br />
birincil kaynak araştırması.<br />
İkincil kaynak araştırması, genellikle başka amaçlarla toplanmış veri ve bilgiler araştırma<br />
sorusunu cevaplamak için bir araya getirilir, özetlenir, analiz edilir ve değerlendirilir. Bu veri<br />
ve bilgiler, kitaplar, süreli yayınlar, tezler, başvuru eserleri, resmi yayınlar ve özel belgelerden<br />
elde edilebilir.<br />
Birincil kaynak araştırmasında ise veri ve bilgiler bizzat araştırmacı tarafından gözlem,<br />
deney, anket ve görüşme teknikleri yardımı ile toplanır. Fakat bu yöntem ikincil kaynak<br />
araştırmasına göre oldukça maliyetli ve zaman alıcıdır. Dolayısıyla birincil kaynak<br />
araştırmasına geçmeden önce daha önce yapılmış araştırmaların incelenmesi gerektiği<br />
söylenebilir. Ancak ikincil kaynak araştırmasının yeterli olmadığı durumlarda birincil<br />
kaynaklara başvurulmalıdır<br />
Kaynak Toplama ve Eleme<br />
Araştırma yapılacak konu ve kapsam belirlendikten sonra sıra kaynak toplamaya gelmiştir. Bu<br />
aşamada yapılacak ilk iş konuyla ilgili olduğu düşünülen tüm kaynakların toplanmasıdır.<br />
Kitaplar, bültenler, genel ve mesleki periyodik yayınlar, gazeteler, istatistikler, raporlar,<br />
yıllıklar, seminer notları, arşivler vb. kaynak kapsamına girer. Kütüphane ve kaynak<br />
indeksleri kullanılarak, konuyla ilgili bir kaynak listesi hazırlanır.<br />
Kaynak listesi hazırlanırken dikkate alınan tek kriter, kaynağın araştırma konusuyla ilgili<br />
olmasıdır. Kaynaklar toplanırken araştırmacının sorması gereken sorular bunlar olabilir:<br />
Kaynak yararlı mı? Kaynak güncel mi? Kaynağın içerdiği bilgiler araştırma konusuyla<br />
doğrudan ilgili, mi? Bilgiler araştırmacı tarafından anlaşılabilecek düzeyde mi? Bu ve benzeri<br />
sorulara verilen cevaplarla kaynak listesinde eleme yapılarak, proje için okunması yararlı<br />
olacak kaynaklar belirlenmiş olur.<br />
Üniversitenin Internet sayfasından ulaşılabilecek örnek veri tabanları:<br />
Academic Search Complete (EBSCOHOST)
Business Source Complete (EBSCOHOST)<br />
JSTOR<br />
EMERALD<br />
EBRARY<br />
Örnek Yabancı Akademik Dergiler<br />
Academy of Management Journal<br />
Academy of Management Executive<br />
International Studies of Management & Organization<br />
Organization Studies<br />
Administrative Science Quarterly<br />
Journal of Marketing<br />
Academy of Accounting And Financial Studies Journal<br />
Journal of Marketing Research<br />
International Journal of Operations & Production Management<br />
Journal of International Marketing<br />
Journal of Industrial Marketing<br />
European Journal of Marketing<br />
Journal of Consumer Marketing<br />
Journal of International Business<br />
Harvard Business Review<br />
Örnek Türkçe Akademik Dergiler<br />
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergileri<br />
Ege Akademik Bakış Dergisi<br />
Akdeniz Üniversitesi İİB F Dergisi<br />
Baskent Üniv ersitesi İİB F Dergisi -<br />
www.alicoskun.net adresinden Türkiye’deki diğer İİBF dergilerinin internet adreslerine<br />
erişilebilmektedir.<br />
Oda, Dernek, Kurum Dergileri<br />
• DAYANIŞMA, İzmir Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Dergisi<br />
• Yöneylem Araştırması Dergisi, Yöneylem Araştırması Derneği<br />
• Türkiye İstatistik Kurumu, Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine Müsteşarlığı, Bakanlıklar,<br />
İhracatı Geliştirme Merkezi, TUSĠAD, AB, Dünya Bankası Yayınları<br />
İTO Yayını<br />
DTM Dış Ticaret Dergisi<br />
1.5. Hipotez Kurma<br />
Hipotez, doğruluğu henüz bilinmeyen önermelerdir. Hipotez, belli bir kuramsal temele dayalı<br />
olarak geliştirilen ve değişkenler arasında varlığı öne sürülen belli ilişkilerin sınanmasını<br />
sağlamaktadır Bu sebeple araştırmanın ilk aşamasında gerçekleştirilen literatür taraması önem<br />
kazanmaktadır ve bu süreç özenle gerçekleştirilmelidir.<br />
Hipotez, olaylar arasında ilişki kurma ya da olayları bir nedene bağlamak üzere geliştirilir.<br />
Hipotez ile değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi dile getirilir. Örnek: “Verilen ödül türüne<br />
göre, çalışanların verimlilikleri arasında fark vardır.” Bir anlamda hipotez, araştırmanın<br />
gerekçesidir. Bu yönüyle de hipotez, araştırmanın her evresine yön veren bir tür kılavuzdur.<br />
Nitekim özellikle görgül (uygulamalı alan) araştırmalarda tüm araştırma, hipotezler bağlamında
kurgulanır. Bununla birlikte, amaç ve alt amaçların sorularla açık biçimde ortaya konulduğu<br />
görgül araştırmalar için hipotez kurmak bir zorunluluk değildir. Literatür tarama çalışmaları<br />
için de hipotez kurmak gerekmez.<br />
1.6. Varsayımlar<br />
Varsayımlar (assumption) kanıtlanmasına gerek duyulmadan doğru olarak kabul edilen<br />
önermelerdir. Kısaca “denenmeyen yargılardır” denilebilir. Hipotez ve varsayım genelde<br />
karıştırılmaktadır. Hipotez sınanır, test edilir. Oysa varsayımlar baştan doğru kabul edilir ve<br />
sınanmazlar. Araştırma sonuçlarının geçerliği, bu yargıların doğruluğuna bağlıdır.<br />
Varsayımlar var olduğu kabul edilen durumları belirtmektedir. Bu nedenle çok iyi düşünülerek<br />
oluşturulmalıdır. Varsayımlar araştırmanın yöntemine ya da problemine ilişkin olabilir, düz<br />
cümle ve geniş zaman kipi ile ifade edilirler. Varsayımlar, araştırmanın tipine göre betimleyici<br />
ya da açıklayıcı olarak kurulabilir. Varsayımların mantıklı ve anlaşılır olması gerekir.<br />
Araştırmada varsayımların bulunması gerekliliği olmadığı gibi, bunların gereksiz yere<br />
çoğaltılması da uygun değildir. Varsayımların çalışılan araştırmanın kuramsal temeliyle tutarlı<br />
olması gerekmektedir.<br />
1.7. Sınırlılıklar<br />
Araştırmada ele alınan problemin değişkenlerine ve yöntemine ilişkin bazı sınırlılıklar ortaya<br />
çıkabilir. Bu sınırlılıklar zaman, maliyet ve değişkenlerin kontrolüne bağlı sınırlılıklar seklinde<br />
olabilir. Sınırlılıklar araştırmacının yapmak isteyip de çeşitli nedenlerle yapamadığı durumların<br />
gösterimidir.<br />
1.8. Tanımlar<br />
Tanımlar, araştırmanın omurgası niteliğinde olan ve araştırma başlığında anahtar sözcüklerle<br />
ifadesini bulan terimlerle sınırlı olmalıdır. Buna göre, aynı alandaki araştırmacı ve<br />
uygulayıcılarda, yanlış anlamalara ve değişik yorumlara neden olabilecek ve araştırmada sık<br />
kullanılan terimlerin tanımlarının verilmesi uygundur.<br />
Tanımlar, belli soyut kavramlara açıklık getirmek amacı ile, ikinci bir yorumu gerektirmeyecek<br />
şekilde açık seçik ve araştırmaya özgü olmalıdır. Bir kuramın geniş halk kitlelerince<br />
anlaşılabilmesini sağlamak için, teorik yapıların bu kitlelere iletilmesi, anlatılması gerekir.<br />
Bunun etkili bir biçimde yapılabilmesi, kullanılan terimlerin anlamlarının açıklanması ile<br />
mümkündür. Bu tür tanımlar, işlevsel ya da başka bir deyişle operasyonel tanımlar olarak<br />
adlandırılır. İşlevsel tanım, kavramların gözlenebilir ve ölçülebilir özelliklerle tanıtılmasıdır,<br />
soyutun somuta indirgenmesidir.<br />
1.9. Araştırmaya İlişkin Bilgiler<br />
1.9.1. Araştırma Metodunun Belirlenmesi<br />
Araştırmaya uygun bir metodun belirlenmesi, birçok faktöre bağlı olmakla birlikte, öncelikle<br />
araştırma amaç veya amaçlarının açık bir şekilde ifade edilmiş olmasına bağlıdır. Bu nedenle,<br />
iyi bir araştırma kurgusunda araştırmacıdan beklenen, belirsizliklerden arındırılmış, bünyesinde<br />
genellemeler barındırmayan araştırma amaçları belirleyebilmektir.<br />
1.9.2. Araştırma Modeli<br />
Araştırmanın modeli (deseni), araştırma sorularına yanıt vermeyi ya da hipotezlerini test etmeyi<br />
güvence altına alan, verilerin araştırmanın amacına uygun ve ekonomik olarak toplanmasını ve
çözümlenmesini sağlayan koşulların düzenlenmesidir. Araştırma önerisinde çalışmada<br />
kullanılacak model, bu başlık altında ayrıntılı ve gerekçeli olarak tartışılır. Seçilen araştırma<br />
konusuna bağlı olarak çalışılacak araştırma modeli değişebilmektedir.<br />
1.9.3. Evren/Örneklem Grubu<br />
Ampirik çalışmalarda evren ve örneklemin tanımlanması gereklidir. Evren, araştırma<br />
sonuçlarının genellenmek istendiği elemanlar bütünüdür. Örneklem ise, belli bir evrenden belli<br />
kurallara göre seçilmiş, evreni temsil yeterliği olan bir kümedir. Tanımlanan bir evrenden belli<br />
bir örnekleme yöntemi kullanılarak örneklem seçmenin mümkün olmadığı çalışmalar da söz<br />
konusu olabilir. Araştırmacı, ekonomik, zaman ve kontrol güçlükleri gibi nedenlerle evrenin<br />
tümü yerine, evrenden yansız olarak seçilen örneklem üzerinde çalışmak isteyebilir. Evrenin<br />
tüm özelliklerini yansıtan bir örneklemin oluşturulması için kullanılacak örnekleme<br />
yönteminin ve öngörülen ya da hesaplanan örneklem büyüklüğünün araştırma önerisinde<br />
ayrıntılı olarak açıklanması gerekmektedir.<br />
1.9.4. Verilerin Toplanması<br />
Araştırma problemi doğrultusunda seçilen araştırma modeli çerçevesinde ilgili verilerin<br />
toplanması, araç/teknikleri uygulanması ile ilgili tüm adımlar ayrıntılı olarak bu kısımda<br />
açıklanmalıdır. Ayrıca veri toplama sürecinde, işlemlerin araştırma etik kurallarına uygun<br />
olarak yürümesini sağlayıcı ne tür önlemlerin alınacağı/alındığı da açıklanmalıdır.<br />
1.9.5. Verilerin Analizi<br />
Araştırmada toplanan verilerin nasıl analiz edileceği, hangi analiz tekniklerinin ve neden<br />
kullanılacağı, bu analizlerin mekanik mi yoksa bilgisayar ortamında mı yapılacağı, bilgisayar<br />
ortamında yapılacaksa hangi programların kullanılacağı ve sürüm numarası vb. bilgilerine yer<br />
verilir. Ayrıca verilerin analizinde kullanılacak istatistiksel tekniklerin neden tercih<br />
edildiklerine ilişkin gerekçeler kaynaklara dayalı olarak açıklanmalıdır.<br />
2. Tez Projesi Tamamlandığında Sonuç Raporu Neleri İçermelidir?<br />
KAPAK<br />
İÇİNDEKİLER<br />
TABLOLAR DİZİNİ<br />
ŞEKİL DİZİNİ<br />
KISALTMA ve SEMBOLLER DÜZENİ<br />
ÖZET GİRİŞ<br />
(Giriş bölümünde yer alacak konular;<br />
Çalışmanın Konusu ve Kapsamı<br />
Çalışmanın Amacı<br />
Çalışmanın Sunum Planı)<br />
I. BİRİNCİ BÖLÜM<br />
II. İKİNCİ BÖLÜM<br />
III. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />
3.1. Araştırmanın Amacı ve Kapsamı<br />
3.2. Araştırma Yöntemi<br />
3.3. Araştırmanın Bulguları<br />
VI. SONUÇ ve ÖNERİLER<br />
KAYNAKÇA<br />
EKLER (Varsa)
3. Bitirme Projesinin Taşıması Gereken Özellikler<br />
Bu konudaki özellikler, bilimsel ve biçimsel olmak üzere iki başlık altında incelenebilir.<br />
3.1. Bilimsel İçerik<br />
Bitirme <strong>projesi</strong>, yaygın uygulamanın aksine herhangi bir konuyla ilgili birkaç kaynaktan<br />
alıntıların bir araya getirildiği veya yabancı dilden yapılan çevirilerin toplandığı, 70-80<br />
sayfayı bir araya getiren bir çalışma değildir. Ortaya çıkan ürün, mutlaka yazan tarafından<br />
ortaya atılan bir tezi, analizi, bulguyu veya sonucu ortaya koymalı ve bunu bilimsel olarak<br />
incelemelidir.<br />
Bitirme projelerinde amaç,<br />
• Konuya yeni bir bakış açısı getirme veya katkı sağlama,<br />
• Çok güncel olan ve Türkçe olarak kaynak sıkması çekilen bir konuda araştırma,<br />
• Olası durumlarda istatistiksel tekniklerin uygulama olanaklarını araştıran ve ileri sürülen<br />
tezleri veya projeleri istatistiksel analizlerle destekleyen bir çalışma olmalıdır.<br />
Bir bitirme <strong>projesi</strong> en az 40-50 sayfa olmalı ancak bir tez kadar da uzun olmamalıdır. Böyle<br />
bir çalışmanın bir işletmenin üst düzey yöneticilerine verilecek bir rapor olabileceği<br />
düşünülürse, daha uzun bir dokümanı okumak için kimsenin vaktinin olamayacağı açıktır.<br />
Kullanılan dil olabildiğince açık, net ve anlaşılır olmalıdır.<br />
Bölümler<br />
Bitirme Projesi, üzerinde uğraşılan konunun ve ortaya konulan bulgu, analiz veya sonucun<br />
okuyucu tarafından açık bir şekilde kavranabilmesi için, çeşitli bölümler ve onların alt<br />
bölümlerinden oluşur. Dikkat edilmesi gereken en önemli konu; her alt bölümün, yer aldığı<br />
bölümdeki fikri, her bölümün de projede savunulan tezi destekler nitelikte olması gerektiğidir.<br />
Giriş bölümüne, konuyu açık seçik ortaya koymakla başlanır. Araştırmacının bu konuyu<br />
neden seçtiği, ne gibi pratik yararlar beklediği, daha önceki çalışmalarda konunun hangi<br />
yönleriyle irdelendiği, uygulanan yöntem, dayanılan teorik çerçeve ve konulan<br />
sınırlandırmalar açıklanır.<br />
Teorik Çerçeve<br />
Çalışmanın birinci bölümünde seçilen konunun dayandığı kuram ve kuramlar açıklanmalıdır.<br />
Bu bölümde özellikle kavramlar ile ilgili tanımlar ve açıklamalar yer alır.<br />
İkinci bölümde ise teorik çerçeveyi destekleyen ve aynı zamanda uygulama bölümüne ışık<br />
tutacak değişkenlerin ve ilişkilerin açıklanması gerekmektedir. Bu bölümde uygulama<br />
bölümünde ele alınacak değişkenlerin tanımları ile daha önce bu konuda yapılmış çalışmalar<br />
ve sonuçlarına yer verilir.<br />
Üçüncü bölüm ise ortaya konulan araştırma sorusunun sonuçlarına ulaşmak için yapılan<br />
araştırma tasarımı ve uygulamanın anlatıldığı araştırma yöntemi bölümüdür. Projenin<br />
orijinalliği uygulama bölümünün niteliğine bağlıdır. Hangi yöntemin kullanıldığı ve bu<br />
yönteme ilişkin teorik açıklamalara yer verilmelidir. Sosyal nitelikli çalışmalarda nitel<br />
(kalitatif) veya nicel araştırmalar kullanılabilmektedir.<br />
Nitel araştırmalar sayımı mümkün olmayan verilerin analizi ve yorumudur. Amaç, kişinin<br />
zihnindekini ve bakış açısını keşfetmektir; kişinin duygusunu, düşüncesini, niyetini ve
davranışını belirlemeye yarar. Odak gruplar ve derinlemesine görüşmeler en sık kullanılan<br />
yöntemlerdir. Nicel (kantitatif) araştırmalar ise iki değişkenin ilişkisini ya da birlikteliğini<br />
gösteren tanımlayıcı veya iki değişkenin ilişkisini neden-sonuç ilişkisi içerisinde gösteren<br />
nedenselli çalışmalardan oluşmaktadır. Bununla birlikte ortaya konulan tez ne kadar çok<br />
araştırma yöntemiyle test edilirse o kadar gerçekçi sonuçlara ulaşılabilir.<br />
Sonuç bölümünde ise uygulanan yöntem ile elde edilen bulgular ve bunların yorumu yer alır.<br />
Dipnotlara son şekilleri verilerek taslak düzeltme işlemi sona erer. Taslak düzeltme<br />
işleminden sonraki aşamada metnin üslubu üzerinde durulur. Metnin bilimsel üslupta olması,<br />
fikirlerin açık olarak ifade edilmiş olması, gereksiz sözcük ve cümlelerden kaçınılması,<br />
akıcılığı önleyen kelime ve ifadelerin ayıklanması gerekir. Bu şekliyle metin, son yazıma<br />
hazırlanır.<br />
Son yazımdan önce metnin bir kez daha okunması yararlı olacaktır. Son okuma işleminden<br />
önce, metinle birkaç gün ilgilenmeyip, dinlenmiş bir kafa ile son düzeltmelerin yapılması,<br />
hem tarafsız olmayı hem de gözden kaçan hataların görülmesini kolaylaştırır. Bu okuma<br />
sırasında, metnin üslubu düzeltilir, düzgün kelimeler seçilir, noktalama yanlışları düzeltilir,<br />
cümle düşüklükleri giderilir, tablo, şekil ve dipnot numaralarının sırası kontrol edilir. Yapılan<br />
alıntıların doğruluğu gözden geçirilir. Bu işlemlerden sonra metnin son yazımına geçilebilir.<br />
3.2. Biçimsel İçerik<br />
Bir Bitirme Projesinin bilimsel açıdan etkinlik kazanabilmesi, her şeyden önce, yapılan<br />
çalışmada sunulan bilgilerin düzenli bir şekilde aktarılabilmesine bağıdır. Aksi takdirde, ilgili<br />
proje, bilimsel açıdan ne kadar özgün düşünceler ortaya koysa da gerekli ilgiyi göremeyebilir.<br />
Yazım Fontu ve Büyüklüğü<br />
Projelerin yazımında, profesyonel bir yazım formatı açısından, Times New Roman veya Arial<br />
fontlardan birinin kullanılması tavsiye edilir:<br />
Proje metninin okunması sırasında bir güçlükle karşılaşılmaması için de font büyüklüğü 12 ve<br />
satır aralığı da 1,5 olarak seçilmelidir.<br />
4. Bitirme Projesini Oluşturan Kısımlar<br />
Yazılı bir araştırma metni olarak Bitirme Projesi Ön, metin ve son kısım olarak<br />
adlandırılabilen başlıca üç kısımdan oluşur. Ön kısmı oluşturan kapak sayfası, önsöz,<br />
içindekiler, tablolar ve şekiller listesi, projenin metninden sayılmazlar. Metin kısmı, girişle<br />
başlar, bölümlerle gelişir ve sonuçla biter. Projenin son kısmını meydana getiren kaynakça ve<br />
ekler ise metin kısmının sonunda yer alır.<br />
Araştırmayı bölümlendirmede ondalık numaralandırma sistemi kullanılacaktır. Ondalık<br />
sistemde ilk rakam ana bölümü, ilk basamakta yer alan sayı birinci derece alt-bölümü, ikinci<br />
basamakta yer alan sayı da ikinci alt-bölümü ifade etmektedir. Dördüncü alt-bölüm içindeki<br />
alt-bölümlerin başlıkları altı çizilerek belirtilir.<br />
Ondalık Sistem:<br />
1. BİRİNCİ BÖLÜM<br />
1.1.Birinci Derecede Alt Bölüm<br />
1.1.1.İkinci Derece<br />
1.1.1.1. Üçüncü Derece
1.1.1.2. Üçüncü Derece<br />
1.1.2.İkinci Derece<br />
1.2.Birinci Derece Alt Bölüm<br />
2.İKİNCİ BÖLÜM<br />
Kapak Sayfası<br />
Kapak sayfasında, üniversite ve fakültenin adı, projenin başlığı, yapılan çalışmanın ne tür bir<br />
çalışma olduğunu (Bitirme Projesi) gösteren bilgi, projeyi hazırlayanın ve proje danışmanının<br />
adı, projenin yapıldığı tarih ve yer bilgileri, uygun bir format ve şekilde yer almalıdır.<br />
Önsöz<br />
Bu bölüm, projeyi hazırlayan kişinin isteğine bağlı olarak yer almakla beraber, hazırlanılan<br />
konu hakkında iletilmek istenen kişisel görüş, amaç ve dilekler veya projenin hazırlanması<br />
aşamasında katkılarını gördüğü kişi veya kuruluşlara teşekkür mesajlarını içerir. Ayaca önsöz<br />
metninin sol alt kısmına şehir adı ve tarih, sağ alt kısmına ise proje sahibinin adı yazılır.<br />
İçindekiler<br />
Proje içinde yer alan tüm bölüm, alt-bölümlerin başlıklarını, ilgili sınıflandırma ve sayfa<br />
numaralarım, sıralı bir biçimde gösteren kısımdır.<br />
İçindekiler kısmında şekil açısından, bölümlerin kendi aralarında, aynı derecedeki alt<br />
bölümlerin de kendi aralarında bir hizaya gelerek oluşturdukları, merdiveni andıran basamaklı<br />
bir yapı gözlenir. Bir alt-bölüm, üstünde yer alan başlığın altına, iki harf boşluğu içeriden<br />
başlanarak yazılır. Ancak bu özellik, sadece bu kısma ait olmakla birlikte, projenin metni için<br />
böyle bir şekil söz konusu değildir. Metinde tüm başlıklar, blok sisteme uygun olarak (satır<br />
başından, harf boşluğu bırakılmadan) yazılmalıdırlar.
Sayfanın ortasına gelecek şekilde, büyük harflerle "İÇİNDEKİLER", sağ üst köşeye de "Sayfa<br />
No." başlığı konulur. Projeyi oluşturan metin öncesi ve metin sonrası kısımlar dahil, tüm<br />
başlıklar ve karşılarına başlangıç sayfa numaralan (son rakamlar alt alta gelecek biçimde)<br />
yazılır. Bunu yaparken Office Word Programının “sekmeler” özelliği kullanılmaktadır. Metin<br />
içerisinde yer alan başlıklar, hiçbir şekilde kısaltılmadan ve değiştirilmeden, içindekiler<br />
bölümüne aynen aktarılmalıdır.<br />
İÇİNDEKİLER<br />
TABLOLAR DİZİNİ.................................................................................<br />
ŞEKİL DİZİNİ...........................................................................................<br />
KISALTMA ve SEMBOLLER DİZİNİ....................................................<br />
GİRİŞ.........................................................................................................<br />
Çalışmanın Konusu ve Kapsamı ...............................................................<br />
Çalışmanın Amacı .....................................................................................<br />
Çalışmanın Sunum Planı ...........................................................................<br />
I. BİRİNCİ BÖLÜM: .................................................................................<br />
II. İKİNCİ BÖLÜM...................................................................................<br />
III.ÜÇÜNCÜ BÖLÜM......................................................................<br />
3.1. Araştırmanın Amacı ve Kapsamı .......................................................<br />
3.2. Araştırma Yöntemi....................................<br />
3.3. Araştırmanın Bulguları ......................................................................<br />
VI. SONUÇ ve ÖNERİLER......................................................................<br />
KAYNAKÇA ............................................................................................<br />
EKLER (Varsa) .........................................................................................<br />
Sayfa No<br />
Tablolar ve şekiller Listesi<br />
Eğer proje içerisinde çok miktarda tablo ve şekil mevcut ise, bunlar için ayrı ayrı listeler<br />
düzenlemek yerinde olur. Grafik, diyagram, harita, fotoğraf, v.b. resim ve çizimler "şekiller"<br />
grubunda yer alırlar. İlgili listeye, önce tablo veya şeklin numarası ile başlığı, bunun karşısına<br />
da sayfa numaralan yazılır.<br />
Giriş<br />
Projenin metin bölümü, proje yazarının üzerinde uğraştığı problemi tanımladığı, bu problemin<br />
çözümüne ilişkin olarak ortaya koyduğu tezi ve kullandığı model ve çözüm yaklaşımların<br />
sunduğu, yapılan çalışmanın sınırlarından söz ettiği, giriş kısmıyla başlar.<br />
Sonuç ve Öneriler<br />
Projenin metin kısmının son bölümüdür. Araştırma sonucunda ortaya konulan bulgu veya<br />
sonuç belirtilir, yorumlanır. Sonuçlara ilişkin genel değerlendirmeler vurgulanır. Bulguların
yorumlanması ve sonuçların vurgulanması bu bölümde yapılır. Araştırmanın bulguları ile<br />
benzer araştırmaları yapanların bulguları arasındaki benzerlikler veya karşıtlıklar<br />
belirtilmelidir. Bulgulardan dayalı olarak politika uygulamalarına ilişkin önerilere yer<br />
verilmelidir.<br />
Bu bölüm, uygulama bölümünde ortaya çıkan verileri derler ve tartışmaya hazır hale getirir.<br />
Çalışmada ulaşılan sonuçlar açık ve özlü olarak verilir. Gerekirse sonuçlar maddeler halinde<br />
yazılabilir ve aralarındaki ilişkiler verilebilir. Bu bölümde yapılan çalışmalarda elde edilen<br />
bulgular tartışılarak değerlendirilir. Gerekiyorsa Tartışma, Değerlendirme ve Öneriler<br />
olmak üzere üç alt bölüm de yazılabilir.<br />
Tartışma alt bölümünde bulgular tartışılır ve proje çalışmasının ele aldığı konuların<br />
açınımına veya çözümüne getirdiği yenilikler ortaya konulur.<br />
Değerlendirme alt bölümünde, çalışmanın sağladığı bilgiler ilgili kaynakların bilgileri ile<br />
karşılaştırılır; bulguların olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konur.<br />
Öneriler alt bölümünde, projeden elde edilen sonuçların kullanılması veya projenin<br />
değerlendirilmesi ile ilgili olarak önerilerde bulunulabilir.<br />
Kaynakça<br />
Projenin hazırlanmasında yararlanılan tüm kaynakların, alfabetik bir biçimde sıralandığı<br />
kısımdır. Eğer kaynak göstermede dipnot tekniği kullanılmış ise, dipnotlarda yer alan tüm<br />
kaynakların kaynakça bölümünde gösterilmesi zorunludur. Bunun dışında, yazarın<br />
yararlandığı ve özellikle önemli bulduğu kaynakları da kaynakçada göstermesi mümkündür.<br />
Bir yazarın birden fazla yayınının olduğu durumlarda tarih itibariyle en son olan diğerinin<br />
üstünde olacak şekilde sıralama yapılır.<br />
Ekler<br />
Ana bölüm içerisinde yer almaları halinde konuyu dağıtıcı ve sürekliliği engelleyici<br />
nitelikteki, dip not olarak verilemeyecek kadar uzun olan ve konunun daha iyi anlaşılmasına<br />
katkı sağlayacak açıklamalar bu bölümde verilir. Projenin metin kısmında yer aldığında,<br />
bütünlüğü bozan veya dikkati dağıtan malzeme ve bilgilerin, ekler halinde düzenlenip, son<br />
kısımda sunulması gerekir. Ekler kapsamı içerisinde, uzun ve ayrıntılı tablolar, anket<br />
formları, çizelgeler, belgeler, bilgisayar çıktıları, uzun alıntılar, vs. yer alır.<br />
Ekler, Ek A, Ek B veya Ek 1, Ek 2 şeklinde harf veya rakamlarla numaralandırılırlar. Her ek<br />
ayrı bir sayfaya yazılmalıdır ve her eke ait bir de başlık olmalıdır.<br />
Tablolar ve Şekiller<br />
Tablolar ve şekillerde tablo/şekil ismi şeklin üzerinde, kaynağı ise hemen tablonun altında<br />
verilmelidir. Tablo/şekil yazısı no’su ile birlikte verildikten sonra nokta konularak<br />
tablo/şekil ismi yazılmalıdır. Kaynak ise yalnızca kaynak yazısı koyu, devamı normal<br />
olmak üzere yazılmalıdır. Tablolar yatay olarak da kullanılabilir. Tabloların tek sayfaya
sığmadığı durumlarda Tablo no (devam) şeklinde gösterilerek tablo bölünebilir. Tablo ve<br />
şekiller numaralandırılırken hem bölüm hem de sıra numarası birlikte verilmelidir.<br />
Örneğin ikinci bölümde yer alan ilk tablo için gösterim aşağıdaki şekilde olmalıdır:<br />
Tablo 2.1. Dünya Zeytin Alanı ve Zeytinyağı Üretimi Genel Durumu<br />
ÜLKE<br />
ALAN<br />
(HEKTAR)<br />
AĞAÇ<br />
SAYISI<br />
Zeytinyağı<br />
Üretimi<br />
(98/99)/(Ton)<br />
Zeytinyağı<br />
Üretimi<br />
(99/00)/(Ton)<br />
İSPANYA 2.239.000 185.000.000 790.000 550.000<br />
İTALYA 1.147.000 160.000.000 400.000 620.000<br />
YUNANİSTAN 729.000 120.000.000 410.000 400.000<br />
TUNUS 1. 624.000 1.624.000 215.000 200.000<br />
FAS 480.000 480.000 65.000 40.000<br />
CEZAYİR 206.284 206.284 40.000 25.000<br />
TÜRKİYE 900.000 90.000.000 200.000 70.000<br />
DİĞER 1.481.000 471.800.972 283.000 112.000<br />
TOPLAM 8.806.540 818.650.000 2.373.000 2.017.000<br />
Kaynak: GÖKSU, 2000:38.<br />
Madde İmleri<br />
Eğer metin içinde maddeler halinde belirtilen bölümler mevcutsa, bu kısımda madde<br />
işareti olarak içi dolu nokta kullanılmalıdır. Paragraf ayarlarından girinti sol taraftan 1cm<br />
verilmelidir. Böylelikle madde iminin 1cm içeriden başlaması sağlanacaktır(2).<br />
Ankara Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Merkezi (2006)<br />
Arı Teknokent-İstanbul Teknik Üniversitesi Teknoparkı<br />
(2002) Batı Akdeniz Metropolis (Akdeniz Üniversitesi)<br />
(2004) Çukurova Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi<br />
(2004)<br />
Madde imli yazı grubundan önce ve sonra bir satır boşluk verilmelidir.<br />
5. Biçim ve Görünüm<br />
Proje yazımında dikkat edilmesi gereken unsurlar şunlardır:<br />
a) Proje kolay anlaşılır, sade bir Türkçe ile yazılmalıdır.<br />
b) Verilmek istenen bilgiler, kısa ve öz cümlelerle verilmelidir.<br />
c) Proje, Türkçe yazım kurallarına uygun olarak yazılmalıdır. Kararsız kalınması durumunda<br />
Türk Dil Kurumu’nca hazırlanan sözlük ve yazım kılavuzlarına başvurulmalıdır.<br />
d) Proje tezindeki anlatım, bilimsel anlatım yöntemi gereği, üçüncü şahıs diliyle<br />
yapılmalıdır. Örneğin, “yaptım, gördüm, uyguladım” yerine; “yapılmıştır, görülmüştür, elde<br />
edilmiştir, gözlenmiştir, anlaşılmıştır “ gibi.<br />
e) Proje tezinin metin akışında anlatım bütünlüğü olmalıdır. Birbirinden kopuk cümle ve
paragrafların alt alta ya da yan yana sıralanmasından kaçınılmalıdır. Akışkanlığı artırmak<br />
için cümleler “bu anlamda, öte yandan, yanı sıra, dolayısıyla, ayrıca, ancak, açıklanan<br />
düzlemde” gibi bağlaçlarla birbirine bağlanmalıdır.<br />
f) Kural olarak, metinde maddeler halinde verilecek anlatımlarda, madde işareti yerine, harf<br />
ya da numaralı maddeleme tercih edilmelidir.<br />
Tez <strong>projesi</strong>nin üslubu, evrensel anlamda araştırma standartlara uygun olmalıdır. Yani, proje;<br />
açıklık, doğruluk, netlik, tutarlılık, ilgililik, kanıtlanabilirlik, yerindelik, derinlik, genişlik ve<br />
hakkaniyet ölçütlerine uygun olmalıdır. Metin, araştırmacının kişisel becerisini ve<br />
yaratıcılığını ortaya koymalıdır. Aralarında ilişki kurulmadan, yoruma-değerlendirmeye<br />
tutulmadan birbiri ardına sıralanmış aktarmalardan oluşan çalışmalar, özgün nitelik taşımaz.<br />
Üslupla ilgili aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:<br />
a) Çalışmada, nesnel anlamda kanıtlanamayacak iddialar ve genellemeler yer almamalıdır.<br />
b) Anlamayı zorlaştıracak türde gereğinden uzun cümleler ve açık olmayan ifadeler<br />
kullanılmamalıdır.<br />
c) Genellemelerin her kesimi ve kitleyi kapsaması beklenir. Bu bakımdan nesnellik<br />
içermeyen (kişisel görüşe dayalı) dinsel, etnik ve politik değerlendirmelerden kaçınılmalıdır.<br />
d) Sosyal bilimlerin doğasındaki görelilikten hareketle, genel olarak tezin bütününde,<br />
özellikle de yorum-tartışma sürecinde “kesinlik belirten” ifadelerin kullanımından ve<br />
genellemelerden kaçınılmalıdır.<br />
e) Anlatımda kullanılan dil, ilgili bilim dalının gereklerine uygun olmalıdır. Bu anlamda<br />
metin, günlük dilden farklı olarak, belli bir sözcük zenginliği de içermelidir. Metinde aynı<br />
sözcüğün aynı cümle içinde birden çok kullanılmasından, tekdüze anlatım yaratmaktan<br />
kaçınılmalıdır.<br />
f) Metinde bir iki satırlık paragraf kurgusundan kaçınılmalı, paragraflar birbirini tamamlar<br />
bir akıcılık içinde düzenlenmelidir.<br />
6. Kaynak Gösterimi<br />
Bilimsel olabilmenin gereklerinden biri de projede kullanılan bilgilerin nasıl, nereden ve ne<br />
şekilde alındığının belirtilmesidir. Ayrıca, kaynakların gösterilmesi, projenin güvenilirliğine<br />
gölge düşürmesine olanak vermez. Kaynak göstermede temel ilke, neyin, nereden ve nasıl<br />
alındığını gösterebilmektir. Bu amaçla, başka kaynaklardan alınan her bilgiyi anında<br />
belirterek kaynağını tanımlanması gerekmektedir.<br />
Kaynak gösterme yöntemleri dipnotlu kaynak gösterme yöntemi ve metin içi kaynak<br />
gösterme yöntemi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır:<br />
6.1. Dipnotlu Kaynak Gösterme Yöntemi<br />
Bu yöntemde başvurulan kaynaklar metin içerisinde numaralarla belirtilir ve sonra sayfa<br />
sonuna bir çizgi çizilerek o sayfadaki dipnotları sırasıyla bu çizginin altına yazılır.<br />
Dipnotlarını göstermek için kullanılan rakamlar, metinde ilgili kelimenin üzerine yazılır ve<br />
rakamla birlikte ayrıca nokta, virgül, parantez veya benzeri işaretler konulmaz.<br />
Kelime üzerindeki dipnot rakamları ve sayfa sonundaki dipnot rakamları, küçük puntolar ile
yazılmalıdır. Her dipnotu kullanıldığı sayfanın sonuna yerleştirilir. Dipnotlarının bir sonraki<br />
sayfaya kaymamasına dikkat edilmelidir. Dipnotlar aralık verilmeden ve normal yazıdan<br />
daha küçük puntolarla yazılır.<br />
6.2. Metin İçi Kaynak Gösterme Yöntemi<br />
Metin içi kaynak gösterme yöntemi kendi arasında üçe ayrılır:<br />
• Yazar-Tarih Yöntemi,<br />
• Yazar-Sayfa Numarası Yöntemi<br />
• Numaralı Yöntem.<br />
Yazar-Tarih Yöntemi, Amerikan Psikoloji Derneği'nin benimsediği yöntem olup, Sosyal<br />
Bilimler alanında yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Literatürde APA Yöntemi<br />
(American Psychological Association: APA) olarak geçmektedir.<br />
Yazar-sayfa numarası yöntemi ise Amerika'daki Modern Filoloji Derneği'nin Beşeri Bilimler<br />
için önerdiği bir sistemdir ve daha çok edebiyat, tarih, felsefe, ilahiyat gibi alanlarda<br />
kullanılır.<br />
Numaralı yöntem ise daha çok kimya, bilgisayar, matematik, fizik ve tıp bilimlerinde<br />
kullanılmaktadır.<br />
6.3. Metin İçi Kaynak Gösterim Örnekleri<br />
Tek Yazar için:<br />
Metinde yapılan aktarmadan sonra parantez içinde, kullanılan kaynağın “yazar soyadı” ve<br />
“yayın tarihi” virgülle ayrılarak yazılır. Yayın tarihinden sonra üst üste iki nokta konularak<br />
alıntı yapılan sayfa ya da sayfalar yazılır ve parantez kapatılır. Kaynakça bağlacı cümle<br />
sonunda verildiğinde, bitişe ilişkin nokta işareti parantezden sonra konulur.<br />
Örnek: Örnekleme yanılgılarının bir bölümü örnekleme tekniğinin doğasından kaynaklanır<br />
(Aydıner,1990: 135).<br />
Metinde anlatımı güçlendirmek ya da çeşitlendirmek için yazar adı cümle içine alınıp<br />
cümleyle bütünleştirilebilir. Bu durumda kaynakça bağlacı farklı biçimde düzenlenir.<br />
İki ya da Daha Fazla Yazarlı Esere Gönderme<br />
Metinde iki yazarlı bir esere gönderme yapıldığında, kaynakça bağlacı içinde her iki yazarın<br />
soyadı arasına “ve” yazılır. Örnek: (Ergun ve Polatoğlu, 1992: 58-67).
Kaynakça bağlacında, üç yazara kadar tüm yazarlar soyadıyla verilir. Örnek: (Can, Gemici<br />
ve Uysal, 2009: 48).<br />
Daha fazla yazarlı kaynaklar için ise, kaynakça bağlacı içine ilk yazarın soyadı yazılarak<br />
“vd.” kısaltması kullanılır. Örnek: (Battal vd., 2003: 67).<br />
Yazarın Aynı Yıl Yayımlanan Eserlerine Gönderme<br />
Aynı yazarın aynı yıla ait birden fazla eserine gönderme yapılıyorsa yayın tarihinden<br />
itibaren her eserin yayın yılı yanına alfabetik sırayla bir harf konulur. Kaynakça<br />
düzenlemesinde de aynı harfleme yöntemine yer verilir. Örnek: (Tural, 2009a: 152)., (Tural,<br />
2009b: 12).<br />
Yazarı Belli Olmayan Esere Gönderme<br />
Gönderme yapılacak eserde yazar adı belirtilmemiş ise kaynakça bağlacı yazılırken, tırnak<br />
içine alınarak eser adının ilk birkaç sözcüğü kullanılabileceği gibi, özellikle kurum yazarlı<br />
yayınlarda kurum adı kısaltması ya da “anonim” terimi tercih edilebilir.<br />
Örnek 1: Diğer bir kaynakta (“Dünyada Memurlar ve Sendika”, 1996) da belirtildiği gibi,<br />
….”<br />
Örnek 2: (MEB, 2009: 34).<br />
Örnek 3: (Anonim, 2009b: 45).<br />
Aynı Soyadı Taşıyan Yazarlara Gönderme<br />
Tez metninde aynı soyadını taşıyan farklı yazarlara gönderme yapılıyorsa, cümle içinde<br />
yazarların soyadından önce adları, eser yılları ile birlikte kullanılır.<br />
Örnek: Stanford Shaw (1992: 86), Ezel K. Shaw (1993: 90).<br />
Aynı soyadını taşıyan farklı yazarlar kaynakça bağlacı içinde verildiğinde, soyadından önce<br />
ad kısaltması yapılır.<br />
Örnek: (S. Shaw, 1992: 86)., (E.K. Shaw, 1993: 90).<br />
Birden Çok Esere Gönderme<br />
Bir cümlede iki ya da daha fazla esere gönderme yapılıyorsa, kaynakça bağlaç bilgileri<br />
birbirlerinden noktalı virgülle ayrılır.<br />
Örnek: (Çitçi, 1989; Şaylan, 1998).<br />
Kişisel Görüşme ve Elektronik Postalara Gönderme<br />
Kişisel görüşmeler ve elektronik posta üzerinden sağlanan veriler belge vurgusu içerir.<br />
Bunlara yönelik göndermeler, ilgili cümle sonunda; ad soyad, eylem türü ve ay, yıl bilgisi<br />
verilerek yapılır. Kişisel görüşme ve elektronik posta üzerinden sağlanan bilgilerle ilgili<br />
bağlaç açılımları kaynakçada yer almaz.
Örnek 1: (Fikret Ar, kişisel görüşme, Şubat 2006).<br />
Örnek 2: (Metin Kömürcü, e-posta, Aralık 2009).<br />
İkincil Kaynak Üzerinden Gönderme<br />
Başka bir (birincil) kaynaktan ‘doğrudan alıntı’ biçimde aktarılarak alınan bilginin<br />
bulunduğu diğer kaynak, o bilgi açısından ikincil kaynaktır. Birincil kaynağa ulaşılamaması<br />
halinde, bu kaynaktaki bilgiye ikincil kaynak üzerinden gönderme yapılabilir.<br />
İkincil kaynaklar üzerinden birincil kaynaklara yapılan göndermelerin sayısı arttığı ölçüde,<br />
tezde bir değer aşınması ortaya çıkabilecektir. O nedenle, ikincil kaynak üzerinden birincil<br />
kaynağa gönderme, ancak birincil kaynağa ulaşılması çok güç olduğunda söz konusu<br />
olabilir. Bu durumda, kaynakça bağlacı içinde asıl kaynak ve ikincil kaynak (/) işareti ile<br />
ayrılarak birlikte verilir. Kaynakçada ise; asıl kaynak yazar soyadı, yayın yılı ve eser<br />
adından sonra köşeli ayraçlar içerisinde “aktaran:” ifadesinin ardından ikincil kaynak<br />
künyesi yazılır.<br />
Örnek: (Silars, 1989/ Seçim, 1998: 21).<br />
İkincil kaynak üzerinden birincil kaynağın Kaynakçada gösterilişi:<br />
Sillars, A.C. (1989) Modern Organizations. [Aktaran: Seçim, H. (1998)<br />
Halkla İlişkiler, İstanbul: Bilim Yayınları.]<br />
6.4. Metin Sonu Kaynak Gösterim Örnekleri:<br />
Metin içinde kullanılan tüm atıflar kaynakça bölümünde tam künyeleri ile verilmelidir.<br />
Kaynakça hazırlanırken atıfların (çoğunlukla) yazar soyadı ve tarih sırasına göre olması<br />
gerekmektedir.<br />
Çelik, D. (1986). ………<br />
Çelik, D., ve Işık, H. (1987). ………<br />
Çelik, H. (1983). ………<br />
Çelik, H. (1991a). Ders anlatımında görsel ………<br />
Çelik, H. (1991b). Ders çalışma becerileri ………<br />
Çelik, A. L. (1990). ………<br />
Çeliker, A. K (1990). ………<br />
Louise, J. R., & M’Carthy, H. L. (1967). ………<br />
Louise, J. R., & M’Carthy, H. L. (1968). ………<br />
Kurum/grup isimleri kısaltma değil açık olarak verilmelidir.<br />
Türk Psikologlar Derneği (1997). ………<br />
Türk Tabipler Birliği (1997). ………
Tek Yazarlı Kitap<br />
Kural Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı. Yayın Yeri: Yayınevi.<br />
Örnek Savaş, A.İ. (2007). Osmanlı Diplomasisi. İstanbul: 3 F Yayınları.<br />
Çok Yazarlı Kitap<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar 1, Yazar 2 ve Yazar 3 Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı. Yayın Yeri:<br />
Yayınevi.<br />
Beck, C.A.J., Sales, B.D., Walter, M.D. ve Heynes, A.P. (2002). Managing<br />
Diversity in the Classroom. Washington DC: New Age Printing.<br />
Editörlü Kitap İçinde Bölüm ya da Makale<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Eser Adı”. Editör (Haz./Ed.). Kitap adı (sayfa<br />
numaraları). Yayın yeri: Yayınevi.<br />
Karluk, S.R. (2005). “Kıbrıs’ın AB Üyeliği AB’yi Böler mi?”. Oğuz Kaymakçı<br />
(Ed.). Avrupa Birliği Üzerine Notlar (s. 263-287). Ankara: Nobel Yayın<br />
Dağıtım.<br />
Kurum Yayınları<br />
Kurumlar tarafından hazırlanan rapor veya eserler yazarsız olabilmektedir.<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Kurum Adı (Yayın Yılı). Yayın adı. Yayın Yeri: Yayınevi.<br />
DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (1984). Türkiye’de Sanayileşme Sorunları.<br />
Ankara: DPT Yayınları No: 102.<br />
Çeviri kitaplar<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap adı (Çev. Adı Soyadı). Yayın yeri:<br />
Yayınevi, Kaynak Yapıtın Yayın Yılı.<br />
Heyd, W. (2001). Yakın-Doğu Ticaret Tarihi (Çev. E.Z. Karal). Ankara: Türk<br />
Tarih Kurumu, 2000.<br />
Tez<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Tez Adı. Enstitü Adı, Tezin Türü, Yer.<br />
Gençoğlu, M. (2008). I. Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Kadar Osmanlı<br />
Devleti’nin Batı’ya Gönderdiği Öğrencilerin Grup Biyografisi. Hacettepe<br />
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.<br />
El kitapları<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Eser. Yayın Yeri: Yayınevi<br />
Özgüven, İ.E. (1992). HKE Hacettepe Kişilik Envanteri El Kitabı (İkinci<br />
Revizyon). Ankara: Odak Ofset.<br />
Yazarı Olmayan Eser
Kural<br />
Örnek<br />
Eser (Yayın Yılı). Yayın Yeri: Yayınevi.<br />
The Chicago Manual of Style (14th edition) (1993). Chicago: The University of<br />
Chicago Press.<br />
Popüler Dergi Makalesi<br />
Yazarı Belli<br />
Kural Yazar Soyadı, A. (Ay Yıl). “Makale Adı”. Dergi Adı, cilt: sayfa numarası.<br />
Örnek Kenar, N. (Nisan 2006).” Kayıt Dışı İstihdam”. Popüler Yönetim, 9: 44–47.<br />
Yazarı Belli Değil<br />
Kural “Makale Adı” (Ay Yıl). Dergi Adı, cilt: sayfa numarası.<br />
Örnek “Yerel Bilginin Küreselleştirilmesi” (Nisan 2006). Focus, 12: 14–17.<br />
Bilimsel Dergi Makalesi<br />
Tek Yazarlı<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale adı”. Dergi Adı, cilt(sayı): sayfa<br />
numarası.<br />
Beşirli, M. (2004). “II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı Ordusunda Alman<br />
Silahları”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16): 121-<br />
139.<br />
Çok Yazarlı<br />
Kural<br />
Yazar 1, Yazar 2 ve Yazar 3 Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı”. Dergi Adı,<br />
cilt (sayı): sayfa numarası.<br />
Örnek Erkan, S., Tuğrul, B., Üstün, E., Akman, B., Şendoğdu, M. ve Kargı, E. (2003).<br />
“Okul Öncesi Öğretmenliği Öğrencilerine Ait Türkiye Profil Araştırması”.<br />
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23: 108-117.<br />
Gazete Makalesi<br />
Kural Yazar Soyadı, A. (Gün Ay Yıl). “Makale Adı”. Gazete Adı, sayfa numarası.<br />
Örnek Turan, R. (26 Mayıs 2008). “Bugünlere nasıl geldik?”. Hürriyet, 22.<br />
Yabancı Dilde Makale<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı”. Dergi Adı, cilt(sayı): sayfa<br />
numarası.<br />
Akça, H. (2006). “Assessment of Rural Tourism in Turkey Using SWOT<br />
Analysis”. Journal of Applied Sciences, 6(13): 2837-2839.
Bildiri<br />
Yayımlanmış<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Bildiri Adı”. Editör (Ed.). Kitap Adı (sayfa<br />
numarası). Yayın Yeri: Yayınevi.<br />
Gündoğdu, C. (2005). “Pâdişah-Tarîkat Şeyhi Münasebetleri Açısından Azîz<br />
Mahmûd Hüdâyi ve Çağdaşı Abdülmecid-i Sivâsî” [Bildiri]. H.K. Yılmaz (Ed.).<br />
Aziz Mahmud Hüdâyî Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 20-22 Mayıs 2007,<br />
(ss. 179-195). İstanbul: Üsküdar Belediye Başkanlığı.<br />
Yayımlanmamış<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Örnek<br />
Konuşmacı Soyadı, A. (Yıl). “Bildiri Adı” [Bildiri]. Toplantı Adı, Toplantı<br />
Tarihi, Toplantı Yeri.<br />
Tonta, Y. (2006). “Bilgi Yönetiminde Son Gelişmeler: Amazoogle, İşbirliği ve<br />
Açık Erişim” [Bildiri]. Akademik Bilişim’06, 9-11 Şubat 2006, Denizli.<br />
Çetin, A.K. (2006). “Türkiye’de Ekonomi Politikalarının Etkinliği” [Bildiri],<br />
Uluslararası Ekonomi Konferansı, 11-13 Eylül 2006, Sheraton Kongre Merkezi,<br />
Ankara.<br />
Poster<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Ay Yıl). Posterin Adı [Poster]. Toplantı Adı, Toplantı Yeri.<br />
Önal, İ. (Ağustos 2002). Historical Perspectives on School Librarianship<br />
[Poster]. 68th IFLA General Conference and Council, Glasgow.<br />
Ansiklopedi Maddesi<br />
Kural<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Madde Adı”. Yapıt Adı (cilt no: sayfa no)<br />
Yayın Yeri: Yayınevi.<br />
Örnek Ersoy, O. (1973). “Kağıt ve Kağıtçılık”. Türk Ansiklopedisi (XXI: 112-115).<br />
Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.<br />
Rapor<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Kurum Adı. (Yayın Yılı). Rapor Adı (Rapor No). Yayın Yeri: Hazırlatan<br />
Kuruluş.<br />
Devlet Planlama Teşkilatı (2004). Devlet Yardımlarını Değerlendirme Özel<br />
İhtisas Komisyonu Raporu (Rapor No: DPT: 2681). Ankara: DPT.<br />
Yasa ve Yönetmelikler<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yasa Adı. (Kabul Edildiği Yıl). Yayın Adı, Sayı, Gün Ay Yıl.<br />
İlköğretim ve Eğitim Kanunu. (1961). T.C. Resmi Gazete, 10705, 12 Ocak<br />
1961.
Elektronik Kaynaklar<br />
Basılı Kitabın Elektronik Sürümü<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). Kitap Adı [Elektronik Sürüm]. Yayın Yeri:<br />
Yayınevi.<br />
Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi [Elektronik Sürüm]. İstanbul: Milli Eğitim<br />
Bakanlığı.<br />
Basılı Makalenin Elektronik Sürümü<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yılı). “Makale Adı” [Elektronik Sürüm]. Dergi Adı,<br />
cilt(sayı): sayfa numarası.<br />
Beşirli, M. (2004). “II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı Ordusunda Alman<br />
Silahları”, [Elektronik Sürüm]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü<br />
Dergisi, 16: 121-139.<br />
Veritabanında Makale ya da Madde<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Yazar Soyadı, A. (Yayın Yıl). Makale Adı. Dergi Adı, cilt (sayı): sayfa<br />
numarası. [Erişim: Gün Ay Yıl, Veritabanı Adı, Kayıt/Makale No].<br />
Saracho, O.N. (1999). “A Factor Analysis of Preschool Children’s Play<br />
Strategies and Cognitive Style”. Educational Psychology, 19(2): 165. [Erişim:<br />
08 Ocak 2000 EBSCO (Academic Search Elite), http://www.ebsco.com].<br />
Veritabanında Rapor<br />
Kural<br />
Örnek<br />
Kurum Adı (Ay Yıl). Rapor Adı (Rapor No). Erişim: Gün Ay Yıl, http://ağ<br />
adresi.<br />
Devlet Planlama Teşkilatı (Temmuz 2004). e–Dönüşüm Türkiye Projesi Kısa<br />
Dönem Eylem Planı: Değerlendirme Raporu (Rapor No: 2). Erişim: 02 Nisan<br />
2006, http://212.175.33.22/kdep/rapor/ KDEPHaziran2004.pdf.<br />
7. Bilimsel Araştırmalarda Etik<br />
Araştırma etiği, bilim insanının eserinde hangi bilgiye nasıl ulaştığını açıklıkla ve<br />
dürüstlükle ortaya koymasını gerektirir. Bu bir bakıma eserini değerlendirmeye ve<br />
eleştirmeye açması anlamına gelmektedir.<br />
Bir araştırmanın değerini ve güvenilirliğini azaltan her türlü girişim “bilimsel yanıltma”<br />
olarak tanımlanmıştır. Bilimsel yanıltmada araştırıcı, bilinçli ve amaçlı bir yaklaşımla<br />
çalışmanın metod ve sonuçlarını ‘kötü niyetle’ saptırmaktadır. Bilimsel yanıltma, genel<br />
olarak üç grupta toplanmaktadır: Birincisi, başkalarının verilerini izni olmadan almak ki, bu<br />
durum bilimsel korsanlık olarak adlandırılmaktadır. İkincisi, başkalarının çalışmalarından<br />
yararlanıp, atıf yapmadan kendi çalışması gibi gösterip yayınlamaktır. Üçüncüsü de verilerin<br />
saptırılması ya da olmayan bilgilerin/verilerin ‘yoktan var edilmesidir.
8. Proje Hazırlamak ve Akademik Yazım Kuralları için Önerilen Kaynaklar<br />
BAYRAKTAR, E., YILDIZ, A., TOPALOĞLU, İ., ve KILINÇCI, Ö., (1995), “Bitirme<br />
Projesi Hazırlama ve Yazım Kılavuzu, Dokuz Eylül Ü., Mühendislik Fakültesi, İzmir.<br />
DAY, R. A (2000), “Bilimsel Bir Makale Nasıl Yazılır ve Yayımlanır” (G. A. Altay, Çev.),<br />
TÜBİTAK: Ankara (Orijinal çalışma basım tarihi, 1994).<br />
http://journals.tubitak.gov.tr/kitap/maknasyaz/<br />
DEDEOĞLU, A.Ö. (2008), “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Ders Notları, Ege<br />
Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İzmir.<br />
DİNLER, Z. (2006), “Bilimsel Araştırma ve E-Kaynaklar”, Ekim Kitapevi Yayınları, 5.<br />
Baskı: Bursa.<br />
EGE AKADEMİK BAKIİ DERGİSİ, Yazım Kuralları,<br />
(http://eab.ege.edu.tr)<br />
EGE ÜNİVERSİTESİ, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, “Kılavuzlar”,<br />
http://www.iibf.ege.edu.tr/iktisat/guides/yphk.pdf<br />
LYONS, L.H. ve COURTER, K.B. (1984),” Research Matters”, NewBurry House<br />
Publishers, Cambridge.<br />
SEYİDOĞLU, H. (2003), “Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı”, Güzem Yayınları, 9.<br />
Baskı: İstanbul.<br />
SEYİDOĞLU, Halil, (1992), “Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı”. 4.basım, Güzem<br />
Yayınları, İstanbul.<br />
TURNER, R.P.,(1987), “Report Writing: 104 Expository Writing”, M.E.T.U,<br />
Ankara<br />
UÇAK, N. Ö ve BİRİNCİ, H. G (2008), “Bilimsel Etik ve İntihal”, Türk Kütüphaneciliği<br />
Dergisi, Cilt: 22 (2):187-204. (http://www.kutuphaneci.org.tr).<br />
http://www.todaie.gov.tr/dosya/tez_yazim_yonergesi.pdf<br />
http://sbe.karatekin.edu.tr/dosyalar/file/Metin%C4%B0%C3%A7iKaynakG%C3%B6sterme<br />
Sistemi.doc<br />
http://egitim.ankara.edu.tr/UserFiles/File/tez_yazim_klavuzu.pdf