HOCALI KATLIAMI
DgDsLh
DgDsLh
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
www.hazarworld.com<br />
TRANS HAZAR BORU HATTI<br />
RUSYA<br />
KAZAKİSTAN<br />
GÜRCİSTAN<br />
Rusya’ya giden<br />
boru hattı<br />
AZERBAYCAN<br />
Türkiye ve Gürcistan’a<br />
giden boru hattı<br />
Bakü<br />
Türkmenbaşı<br />
TÜRKMENİSTAN<br />
Sangaçal<br />
Terminali<br />
İRAN<br />
* Harita ölçekli değildir<br />
Yapımı planlanan Trans Hazar Boru Hattı<br />
Kaynak: http://bilkentgazete.wpengine.netdna-cdn.com/wp-content/uploads/2015/06/trans-caspian-gas-pipeline.jpg<br />
sundu. Dolayısıyla Türkmenistan artık doğudaki doğal gazını<br />
batıya rahat bir şekilde taşıyabiliyor. Doğu-Batı hattının yapılmasıyla<br />
beraber Trans Hazar Boru Hattı’nın önündeki önemli<br />
engellerden biri de kalkmış oldu. Boru hattı yapıldıktan sonra,<br />
Türkmenistan Güney Gaz Koridoru vasıtasıyla Türkiye<br />
ve Avrupa’ya doğal gaz satabilecek. Bu kapsamda 2015 yılının<br />
Mayıs ayında Azerbaycan, Türkmenistan ve Türkiye Enerji<br />
Bakanları ile Avrupa Komisyonu’nun Enerjiden Sorumlu<br />
Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic Aşgabat’taki zirvede bir<br />
araya gelerek Türkmenistan doğal gazının Türkiye ve AB’ye<br />
pazarlanmasını müzakere ettiler. Zirve sonrasında taraflar<br />
Türkmenistan doğal gazının Avrupa’ya pazarlanması noktasında<br />
ortak çalışma yapacaklarını beyan ettiler. Ayrıca,<br />
Sefcovic zirve sonrasında yaptığı açıklamada Türkmenistan<br />
doğal gazının 2019 senesinden itibaren AB’ye ulaşacağını<br />
tahmin ettiklerini dile getirdi.<br />
YAPAY SORUNLAR BORU HATTI YAPIMINI ENGELLİYOR<br />
Rusya, Hazar’ın hukuki statüsünü ve Hazar’da oluşabilecek<br />
çevresel sorunları gerekçe göstererek boru hattının yapımına<br />
karşı çıkıyor. Fakat birçok uzman, Rusya’nın bu tutumunun<br />
siyasi olduğunu ve Hazar’ın hukuki statüsünün sadece<br />
yapay bir sorun olarak gündemde tutulduğunu düşünüyor.<br />
Uzmanlara göre Rusya, Avrupa pazarını başka rakiplerle<br />
paylaşmak istemediği için bu adımı attı. Dolayısıyla taraflar<br />
kendi aralarında anlaştığı takdirde Trans Hazar Boru Hattı<br />
projesinin gerçekleştirilmesinin önünde hiçbir sorun kalmayacak.<br />
Nitekim Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli<br />
Berdimuhamedov 12 Aralık 2015 tarihinde yaptığı açıklamada<br />
Türkmenistan’ın iştirak ettiği doğal gaz projelerinin herhangi<br />
bir jeopolitik etkene tabi olmadığını beyan etti.<br />
Sonuç olarak, Türkmenistan ciddi doğal gaz rezervlerine<br />
sahip fakat ülke özellikle ürettiği doğal gazı pazarlama<br />
noktasında sorun yaşıyor. Her ne kadar Türkmenistan 2014<br />
senesinde 4 ülkeye doğal gaz ihraç etse de, Türkmenistan<br />
için mevcut pazarlardan sadece Çin gelecek vaat ediyor.<br />
Fakat ülkenin Çin’e aşırı bağımlılığı ülkeyi enerji güvenliği<br />
anlamında büyük sorunlarla karşı karşıya bırakabilir. Bu<br />
bağlamda Türkmenistan’ın en kısa zamanda yeni pazarlara<br />
yönelmesi, enerji güvenliği açısından hayati önemi haiz.<br />
TAPI projesi gelecek için umut vaat etse de, Afganistan’daki<br />
istikrarsız ortam projenin kısa zamanda gerçekleştirilmesini<br />
engelliyor. Türkmenistan’ın Güney Gaz Koridoru vasıtasıyla<br />
Türkiye ve Avrupa pazarlarına açılması, ülkenin pazar<br />
konusundaki engellerini kaldırmış olacak. Bu bağlamda<br />
Trans Hazar Boru Hattı projesinin gerçekleştirilmesi önem<br />
arz ediyor. Projenin yapımı ile beraber hem Türkmenistan<br />
dünyanın en büyük ikinci doğal gaz piyasasına erişme fırsatını<br />
yakalayacak hem de Türkiye ve AB, Rusya’ya olan aşırı<br />
bağımlılığı azaltabilecek.<br />
HAZAR WORLD<br />
49
Change language