03.01.2012 1 Merkezi (Santral) Sinir Sistemi SİNİR SİSTEMİ
03.01.2012 1 Merkezi (Santral) Sinir Sistemi SİNİR SİSTEMİ
03.01.2012 1 Merkezi (Santral) Sinir Sistemi SİNİR SİSTEMİ
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Merkezi</strong> (<strong>Santral</strong>)<br />
<strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
� Genel Bilgiler<br />
� Terminoloji<br />
� <strong>Merkezi</strong> <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong> Kısımları<br />
� Refleks Me kanizması<br />
� Periferik <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong> Kısımları<br />
Uyarı (Stimulus)<br />
Elektrik impulsları<br />
•iki sinir hücresi arasında<br />
•bir sinir hücresi - bir kas hücresi<br />
•bir sinir hücresi- bir bez (gland)<br />
hücresi<br />
Nörotransmitter adı<br />
verilen kimyasal<br />
maddeler<br />
<strong>SİNİR</strong> <strong>SİSTEMİ</strong><br />
(Anatomik Sınıflama)<br />
◦ 1. <strong>Merkezi</strong> sinir sistemi<br />
� Encephalon<br />
(Tüm Beyin)<br />
� Medulla spinalis<br />
(Omurilik)<br />
◦ 2. Periferik sinir sistemi<br />
� Kranyal sinirler<br />
(12 çift)<br />
� Spinal sinirler<br />
(31 çift)<br />
Prof. Dr. Mustafa SARSILMAZ<br />
www.mustafasarsilmaz.gen.tr<br />
2012<br />
Hormon adı verilen<br />
kimyasal maddeler<br />
kullanarak<br />
daha yavaş iletim sağlar.<br />
Büyüme ve üreme gibi<br />
çok uzun süren olaylarda<br />
regülasyonu üstlenir<br />
Broca alanı<br />
Primer motor alan<br />
Kıl kökü<br />
Kulak<br />
Kas lifi<br />
Motor sinir lifi<br />
Larynx kasları<br />
Br. 4<br />
Nociceptor<br />
Ağrı veya acı verici uyarıları alıp<br />
beyin merkezlerine ileten sinirin<br />
deri veya duyu organlarındaki ucu.<br />
Nociceptör<br />
Dokunma<br />
reseptörleri<br />
Wernicke<br />
İșitme merkezi (41-42)<br />
İşittiği soruya cevap vermesi !..<br />
Beyin<br />
korteksi<br />
Beyinden<br />
inen<br />
<strong>03.01.2012</strong><br />
Wernicke alanı<br />
Talamus<br />
Beyine<br />
giden<br />
<strong>Merkezi</strong> <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong> Bölümleri<br />
� Prosencephalon<br />
◦ Telencephalon<br />
◦ Diencephalon<br />
� Mesencephalon<br />
� Rhombencephalon<br />
◦ Pons<br />
◦ Medulla oblongata<br />
◦ Cerebellum<br />
1
Telencephalon<br />
Cerebrum<br />
Diencephalon<br />
Thalamus<br />
Hypothalamus<br />
Epithalamus<br />
Truncus cerebri<br />
<strong>Merkezi</strong> <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong> Bölümleri<br />
Diğer bir tanımlama ile…<br />
Mesencephalon<br />
Pons<br />
Medulla<br />
oblongata<br />
(Bulbus)<br />
Dıș Çizgili ortamla kas, irtibatlı deri, ağız vücut ve yapılarına burun boșluğu ait bilgilerin<br />
mukozaları alınmasını gibi kontrol vücut yapılarını eden sistemdir innerve eder.<br />
Kıl kökü<br />
Nociceptör<br />
Kas lifi<br />
Motor sinir lifi<br />
Kıl kökü<br />
Nociceptör<br />
Dokunma<br />
reseptörleri<br />
Afferent ve Efferent<br />
kısımlardan olușur<br />
Dokunma<br />
reseptörleri<br />
Sonra da<br />
kortekste Kas lifi (șuur seviyesi)<br />
Bu<br />
alınan<br />
iletme<br />
duyu<br />
ișlemini<br />
impulsu;<br />
dokunma,<br />
periferik<br />
ağrı,<br />
sinirler<br />
sıcak,<br />
üstlenir.<br />
soğuk, denge,<br />
Önce<br />
görme,<br />
șuuraltı<br />
tad,<br />
Motor seviyede<br />
ses ve koku<br />
sinir lifi (korteks<br />
gibi duyulara<br />
altı)<br />
gerekli dağıtım<br />
kategorize<br />
ve düzenlemeler<br />
edilerek<br />
yapılır<br />
șuurlu algılanır.<br />
Cerebellum<br />
Prosencephalon<br />
Mesencephalon<br />
Rhombencephalon<br />
1. Somatik <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
Beyin korteksi Thalamus<br />
Beyinden<br />
inen<br />
Efferent kısmı<br />
Cerebrumdan<br />
beyin sapına ve omuriliğe iner.<br />
Beyine<br />
giden<br />
Fonksiyonel Sınıflama<br />
1. Somatik <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
Beyin korteksi<br />
Beyinden<br />
inen<br />
Thalamus<br />
Beyine<br />
giden<br />
Fonksiyonel Sınıflama<br />
Fonksiyonel Sınıflama<br />
<strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
Fonksiyonel Sınıflama<br />
1. Somatik <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
2. Visseral <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
Çizgili kas, deri, ağız ve burun boșluğu<br />
mukozaları gibi vücut yapılarını innerve eder.<br />
Kıl kökü<br />
Nociceptör<br />
Kas lifi<br />
Motor sinir lifi<br />
Afferent kısım,<br />
Dokunma<br />
Duyuyu reseptörleri çevreden (periferden)<br />
= deri, çizgili kas, tendon,<br />
eklem, göz, dil, burun ve<br />
kulaklardan) alarak,<br />
omurilik (medulla spinalis) ve<br />
beyne tașır.<br />
2. VİSSERAL<br />
<strong>SİNİR</strong> <strong>SİSTEMİ</strong><br />
� Düz kasların,<br />
� Bezlerin ve<br />
� Bunlarla ilgili kan damarlarının<br />
çalıșmasını ve<br />
duyusal kontrolünü<br />
sağlayan bir sistemdir<br />
1. Somatik <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
Beyin korteksi Thalamus<br />
Beyinden<br />
inen<br />
<strong>03.01.2012</strong><br />
Beyine<br />
giden<br />
Fonksiyonel Sınıflama<br />
2
Fonksiyonel Sınıflama<br />
2. VİSSERAL<br />
<strong>SİNİR</strong> <strong>SİSTEMİ</strong><br />
� Afferent kısmı<br />
Ağrı, basınç, gerilme, gerginlik,<br />
mesane doluluğu, tad ve koku<br />
duyusu<br />
� Efferent kısım (motor)<br />
Düz kasların, bezlerin ve ilgili kan<br />
damarlarının aktivasyonunu kontrol<br />
eder.<br />
Otonom <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
Sempatik Sistem (Th.1-L2)<br />
Parasempatik Sistem<br />
Sempatik Sistem<br />
Uzantılarına Göre<br />
Nöron Tipleri<br />
Dentritler<br />
Nöron<br />
gövdesi<br />
Akson<br />
Multipolar<br />
Bipolar<br />
Dentrit<br />
Nöron<br />
gövdesi<br />
ve<br />
çekirdek<br />
Otonom <strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong>:<br />
1.Sempatik Sistem (Th.1-L2)<br />
2. Parasempatik Sistem<br />
Akson<br />
Unipolar<br />
Parasempatik<br />
Sistem<br />
� Afferent kısmı<br />
Organlardaki duyu reseptörlerinden<br />
Kalp-damar,<br />
Solunum,<br />
Sindirim,<br />
Üriner ve<br />
Üreme sistemlerinden<br />
Aldığı duyuyu beyne taşır.<br />
2<br />
Bu duyular kortekste;<br />
Ağrı,<br />
Basınç,<br />
Gerilme,<br />
Gerginlik,<br />
Mesane doluluğu,<br />
Tad ve<br />
Koku duyusu olarak algılanır<br />
NÖRON<br />
Dentritler Nöron gövdesi<br />
<strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong>nin Fonksiyonel Üniti<br />
1<br />
100 milyar üzerinde<br />
Akson<br />
<strong>Sinir</strong> <strong>Sistemi</strong> Destek Hücreleri<br />
İletimle ilgileri yoktur<br />
Nöronların<br />
Korunması,<br />
Beslenmesi ve<br />
Desteklenmesi<br />
fonksiyonlarını yürütürler<br />
1. Astrosit<br />
2. Oligodentrosit<br />
3. Mikroglia<br />
4. Ependim<br />
Kapiller<br />
Astrosit<br />
Nöron<br />
3<br />
Sinaps<br />
uçları<br />
Çizgili kas<br />
Sinyalin yönü<br />
Nöroglia<br />
Miyelin kılıf<br />
Mikroglia<br />
<strong>03.01.2012</strong><br />
Oligodentrosit<br />
Ependim<br />
3
BEYAZ<br />
CEVHER<br />
Epineurium<br />
Perineurium<br />
Endoneurium<br />
İnterventriküler foramen<br />
(=Monrö)<br />
Üçüncü ventrikül<br />
(ventriculus tertius)<br />
Dördüncü ventrikül<br />
(ventriculus quartus)<br />
<strong>Sinir</strong> Dokusunu Saran Bağ Doku Kılıfları<br />
Epineurium<br />
Perineurium<br />
Endoneurium<br />
Beyin ve Omuriliği Kuşatan Zarlar<br />
OMURİLİK (Medulla spinalis)<br />
Beyin Omurilik Sıvısı (BOS) Dolașımı<br />
Lateral<br />
ventrikül<br />
Pia mater<br />
Arachnoidea mater<br />
Dura mater<br />
Silvius kanalı<br />
(aqueductus cerebri)<br />
Apertura lateralis<br />
(=Luschka kanalları)<br />
Apertura mediana<br />
(=Magendi kanalı)<br />
BOS aperturalar vasıtasıyla<br />
subaraknoidal aralığa açılır<br />
Canalis centralis<br />
GRİ<br />
CEVHER<br />
3. Pia mater<br />
Beyin ve Omuriliği Kuşatan Zarlar<br />
Meninksler<br />
2. Arachnoidea mater<br />
1. Dura mater Omurilik<br />
(beyaz<br />
cevher)<br />
Beyin ventrikülleri<br />
Lateral<br />
ventriküller<br />
Üçüncü ventrikül<br />
(ventriculus tertius)<br />
Dördüncü ventrikül<br />
(ventriculus quartus)<br />
İnterventriküler foramen (=Monrö)<br />
Silvius kanalı<br />
(aqueductus cerebri)<br />
(mesencephalici)<br />
Beyin Omurilik Sıvısı (BOS)<br />
Lateral<br />
ventrikül<br />
Dördüncü<br />
ventrikül<br />
Lateral<br />
ventrikül<br />
<strong>03.01.2012</strong><br />
Beyin<br />
(encephalon)<br />
Omurilik<br />
(medulla<br />
spinalis)<br />
En sonunda;<br />
Magendi ve Luschka kanalları ile<br />
subaraknoidal aralığa açılır<br />
Beyin yarımküreleri, corpus callosum ve kommisuralar<br />
Frontal kesit<br />
Corpus<br />
callosum<br />
Massa<br />
intermedia<br />
Commissura<br />
anterior<br />
Chiasma<br />
opticum<br />
Commissura<br />
hippocampi<br />
Midsagittal kesit<br />
Commissura<br />
posterior<br />
4
Beyin Omurilik ve Omuriliği (=Medulla Kuşatan spinalis) Zarlar<br />
Meninksler<br />
2. Arachnoidea mater<br />
3. Pia mater<br />
Vertebral kanalın 2/3 kısmını doldurur<br />
Yetișkinlerde 45 cm c uzunluğunda<br />
(kadınlarda biraz daha kısa)<br />
Genel olarak<br />
Atlas kemiği ile<br />
2. lumbal vertebra arasında<br />
1. Dura mater Omurilik<br />
(beyaz<br />
cevher)<br />
Mesencephalon<br />
Pons<br />
Truncus cerebri<br />
Beyin Sapı<br />
Medulla<br />
oblongata<br />
(Bulbus)<br />
Telencephalon Morfolojisi<br />
Beyin<br />
(encephalon)<br />
Omurilik<br />
(medulla<br />
spinalis)<br />
BEYAZ<br />
CEVHER<br />
Spinal sinir<br />
Korteks<br />
Diencephalon<br />
Thalamus<br />
Hypothalamus<br />
Epithalamus<br />
OMURİLİK (Medulla spinalis)<br />
31 çift<br />
Truncus cerebri<br />
Sulcus lateralis<br />
ÖN<br />
Transvers kesit<br />
Korteks ve Beyin Sapı<br />
Mesencephalon<br />
Pons<br />
Medulla<br />
oblongata<br />
(Bulbus)<br />
Limbik lob<br />
(Yarım kürenin iç<br />
yüzünde)<br />
Beyin lobları..<br />
Lobus<br />
frontalis<br />
Lobus<br />
temporalis<br />
Sulcus medianus posterior<br />
Beyincik<br />
Lobus<br />
parietalis<br />
Arka-Ön ve Yan<br />
Boynuzlar<br />
<strong>03.01.2012</strong><br />
GRİ<br />
CEVHER<br />
Pia mater<br />
Arachnoidea mater<br />
Dura mater<br />
Prosencephalon<br />
Bulbusta bulunan<br />
Mesencephalon<br />
Hayati (Vital)<br />
Merkezler<br />
Rhombencephalon<br />
�Kardiak Merkez<br />
�Vasomotor Merkez<br />
�Respiratuar Merkez<br />
�Refleks Merkezler<br />
�Denge<br />
�Kas tonusu<br />
�Postürün<br />
ayarlanması<br />
Sulcus centralis<br />
Lobus<br />
occipitalis<br />
�Kusma<br />
�Aksırma<br />
�Öksürme<br />
�Yutma<br />
Sulcus<br />
Parieto-occipitalis<br />
5
Motor Homonculus<br />
Lobus frontalis<br />
Kas hareketleri<br />
Ahlaki değerler<br />
Heyecan, duygu ve his<br />
İfade ve mimikler<br />
Lobus<br />
parietalis<br />
Uzak hafıza Yakın hafıza<br />
Motor ve Duyu Homonculus<br />
Motor Homonculus Duyu Homonculus<br />
Lobus<br />
occipitalis<br />
<strong>03.01.2012</strong><br />
Lobus<br />
temporalis<br />
6
Dominant hemisfer !..<br />
Yazma<br />
Lisan<br />
öğrenimi<br />
Kompleks<br />
matematik<br />
Pozitif<br />
bilimler<br />
Dominant<br />
hemisfer<br />
Nondominant<br />
hemisfer<br />
<strong>03.01.2012</strong><br />
Müzik<br />
Resim<br />
Sanat<br />
Yüzlerin<br />
tanınması<br />
7