Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Özel Coflkun E¤itim Kurumlar›’n›n Ücretsiz Yay›n›d›r.<br />
• Yaz Tatilini Nas›l De¤erlendirelim<br />
• OKS Haz›rl›kta Yaz Tatilinin Önemi<br />
• Yaz, Çocuk ve Spor
‹çindekiler<br />
Editör 01<br />
Karneye Nas›l Bakmal›y›z? 02<br />
Çocuklar›n ‹ple Çekti¤i Ailelerin ise .... 04<br />
Yaz Tatilini Nas›l De¤erlendirmeliyiz? 06<br />
Haf›za Gelifltirme Teknikleri 08<br />
Meslek Seçiminde Yaz F›rsat› 10<br />
20 Y›ll›k Tecrübe 12<br />
H›zçl› Okuma Teknikleri 14<br />
Kitap Tan›t›m› 16<br />
Baltay› Bilemek 18<br />
Hiç Koleksiyonunuz Oldu mu? 20<br />
Okul Öncesi E¤itim Nedir? 21<br />
Çocu¤um Yuvaya Gitmeye Haz›r m›? 22<br />
Çocu¤um Yuvaya Nas›l Al›flacak? 24<br />
Çocu¤um 1. S›n›fa Bafll›yor! 28<br />
Okula Bafllarken Duygusal Olgunluk 32<br />
Yaz, Çocuk ve Spor 34<br />
Unutulmayan Oyunlar›m›z-2 36<br />
OKS Haz›rl›kta Yaz Tatilinin Önemi 40<br />
Unutulmayan Günler 42<br />
Neden Do¤a Sporlar›? Neden Do¤a? 44<br />
Bofl Zaman m› Dediniz? 46<br />
ÇiziYorum 48<br />
ÖZEL COfiKUN E⁄‹T‹M KURUMLARI<br />
ADINA SAH‹B‹:<br />
Fatih ELC‹K<br />
ED‹TÖR:<br />
Ömer ÖZCAN<br />
YAYIN KOORD‹NATÖRÜ<br />
Mehmet ERDEM<br />
‹LET‹fi‹M coskunpdr@coskunkoleji.org<br />
Yap›m<br />
Sürat Görsel Sanatlar Merkezi<br />
0216 523 30 00 www.sgsm.com.tr<br />
42<br />
Unutulmayan<br />
Günler<br />
Stresli ve bir o kadar da e¤lenceli<br />
geçen okul günleri, dokuz ayl›k<br />
e¤itim döneminin ard›ndan son<br />
bulmak üzereydi. Okullar›n kapanaca¤›<br />
düflüncesi bizleri tatil aç›s›ndan<br />
sevindirse de sevdi¤imiz ...<br />
PDR COfiKUN<br />
Y›l:1 Say›:03 2005<br />
46<br />
YAYIN KURULU:<br />
Mehmet ERDEM<br />
Ferhat ÇEL‹K<br />
Birgül EKfi‹<br />
‹dris TAMER<br />
Yusuf DO⁄AN<br />
Oya DURAK<br />
Emine AYDIN<br />
Erhan KILIÇ<br />
Mübeccel CANSEVER<br />
Canan fiEKERAL<br />
Musa SARICI<br />
Grafik<br />
Güler<br />
/<br />
DEM‹RC‹<br />
Tasar›m<br />
Huriye GÜL<br />
Sürat Görsel Sanatlar Merkezi<br />
Elif AKYÜZ<br />
0216 523 30 00 www.sgsm.com.tr<br />
06<br />
Yaz Tatilini<br />
Nas›l De¤erlendirmeli<br />
Uzun bir süre olan okul dönemi<br />
bitmek üzere ve yaz tüm cezbedici<br />
havas›yla geldi. Yaz›n gelmesiyle<br />
insanlarda bir gevfleme hali ortaya<br />
ç›kt›. Tabi tatil herkesin hakk›.<br />
Aileler bir y›l›n verdi¤i ...<br />
22<br />
Çocu¤um Yuvaya<br />
Nas›l Al›flacak?<br />
‹lk günlerde çocu¤unuz yuvaya<br />
al›flmakta zorlan›yorsa, bir iki hafta<br />
içerisinde al›flacakt›r. Sadece<br />
rahat olun. Çocu¤unuza bu ifli yak›nda<br />
baflaraca¤›n› telkin edin ve<br />
ona yeni arkadafllar edinmesi ...<br />
Bofl Zaman m› Dediniz?<br />
Bofl zaman kavram› asl›nda bofl insanlar için<br />
geçerlidir. Meflgul olan insan›n zaten bofl zaman<br />
diye bir lüksü de olamaz. Daha do¤rusu; ...<br />
Cemalbey Cad. Turgutreis Sk. No:27 Maltepe - ‹STANBUL<br />
Tel: 0216 474 33 10 Faks: 0216 325 73 23<br />
www.coskunkoleji.org info@coskunkoleji.org<br />
‹NCELEME KURULU<br />
Eyüp ALACA<br />
Ercan KURBAN<br />
M. Ali GENCER<br />
Yaflar NARI<br />
Levent EYÜBO⁄LU<br />
Emine ÖNYURT<br />
Kadriye BORAK<br />
Grafik / Tasar›m<br />
M. Fatih BELEK<br />
Kapak ‹llustrasyon<br />
Yusuf ALYAR<br />
Bültenimiz 1455 Say›l› Tebli¤ler Dergisi’nde yay›mlanan “Okullarda Ç›kar›lacak Dergi, Gazete ve Y›ll›klar Hakk›nda Yönetmelik”e uygun olarak haz›rlanm›flt›r.
Zaman› Verimli De¤erlendirmek<br />
2004-2005 e¤itim-ö¤retim y›l›n›n son say›s›yla yeniden sizlerin karfl›s›nday›z ….<br />
Daha önceki dergilerimizde sizlerden gelen talepler do¤rultusunda ve yay›n politikam›za<br />
da ba¤l› olarak hep tek bir konu etraf›nda durduk. Bu say›da hedefimiz yaz<br />
tatilinin etkin ve verimli bir flekilde geçirilmesidir.<br />
Yaz tatili süresince evde ve ev d›fl›nda yap›labilecek çeflitli etkinlikler ve farkl›<br />
programlar›n anlat›ld›¤› dopdolu bir dergi bulacaks›n›z karfl›n›zda. Bu say›m›zda konu<br />
olarak “Yaz Tatili”ni seçtik. 3. say›m›z konu itibariyle oldukça zengin bir içerikten<br />
oluflmakta. Dergimizde tatil kavram› ile ilgili düflüncelerin nas›l oldu¤u ve gerçekte<br />
nas›l olmas› gerekti¤i gibi konularda haz›rlanm›fl, aç›klamal› ve doyurucu enfes yaz›lar<br />
sizleri beklemekte. Ayr›ca okul öncesi e¤itim ve okula haz›rl›k süreci ile ilgili<br />
olarak bilinmesi gereken, yap›lmas› gereken konular› da bu say›m›zda bulacaks›n›z.<br />
Ve yine, k›ssadan hisseler, hat›ralar, gezi rehberleri, haf›za ve h›zl› okuma teknikleri,<br />
koleksiyon yapma, sportif aktiviteler, meslekleri tan›ma, oyunlar vb.<br />
konular ile gerçekten tam tatil rehberi olacak bir say› var karfl›n›zda.<br />
Tatil boyunca hep yan›n›zda olacak, s›k›lmadan zevkle okuyaca¤›n›z<br />
hatta tan›d›klar›n›za bile gururla verebilece¤iniz,<br />
tavsiye edebilece¤iniz bir dergi.<br />
Hem velilerimize hem de ö¤rencilerimize yönelik olarak<br />
ele al›nm›fl çal›flmalar› büyük bir ilgi ve zevkle okuyaca¤›n›za<br />
inan›yorum.<br />
Son olarak bu y›l k›sa bir süre içinde 3. say›y› ç›kararak<br />
gerçekten büyük bir baflar› elde eden yay›n kurulumuzu<br />
gönülden tebrik ediyoruz. Okullar›n ikinci dönem<br />
itibariyle sosyal faaliyetler ad›na oldukça yo¤un<br />
oldu¤u hepimizce malumdur. ‹flte böyle bir dönemde<br />
yay›n kurulumuzdaki arkadafllar›m›z çok k›ymetli vakitlerini<br />
siz de¤erli okuyucular›m›za faydal› bir hizmet<br />
yolunda kulland›lar ve bu dergileri ç›kard›lar. Bu<br />
vesile ile dergide eme¤i geçen herkesi bir kez daha<br />
kutluyorum ve nice böyle güzel çal›flmalara imza atmalar›n›<br />
temenni ediyoruz.<br />
Güzel bir tatil geçirmeniz dile¤iyle …<br />
Editör<br />
Yaz tatili süresince evde ve ev<br />
d›fl›nda yap›labilecek çeflitli<br />
etkinlikler ve farkl› programlar›n<br />
anlat›ld›¤› dopdolu bir dergi<br />
bulacaks›n›z karfl›n›zda.
Musa SARICI<br />
2<br />
Yaz Tatili<br />
Bir y›l boyunca zorlu bir maratonun sonu. Hasat<br />
zaman›, art›k meyveler toplan›yor. Kimi ö¤rencilerin<br />
elinde, yüzlerini güldüren, çevrelerine karfl›<br />
koltuklar›n› kabartan, ailelerinin yan›na gururla<br />
gelmelerini sa¤layan karneleri var.<br />
Bir k›s›m ö¤renciler ise bu kadar flansl› de¤il.<br />
Karnelerini belki hiç almak bile istemiyorlar.<br />
Keflke okul bitmese de karne almasak diye<br />
düflünenler oldu¤u gibi, karnesini eve getirmeden<br />
baflka yerlerde unutanlar da var.<br />
Bir de ald›¤› karne hiç umurunda olmayanlar var.<br />
Önemli olan tatilin gelmesidir. S›k›c› bir okul<br />
dönemi bitmifltir. Önünde e¤lenecek uzun bir yaz<br />
dönemi vard›r.
Yaz Tatili<br />
Her ö¤renci karnesi bir mesaj verir. Önemli olan bu mesaj› do¤ru okumakt›r. Peki,<br />
nas›l okursak, karneyi do¤ru okumufl oluruz. Bunun için karnenin ne manaya geldi-<br />
¤ine bakal›m ilk önce. Karne; bir ö¤rencinin y›l boyunca okul derslerinde ne derece<br />
baflar›l› oldu¤unu gösteren bir ölçüttür. Burada unutulmamas› gereken, karnenin,<br />
zekây› veya kiflili¤i de¤il, baflar›y› ve çal›flmay› ölçtü¤üdür.<br />
KARNEY‹ NASIL OKUYALIM<br />
Elimizde iyi notlarla dolu, bizi memnun<br />
edecek bir karne varsa;<br />
1. Karnedeki notlardan ve ö¤retmenlerin<br />
de¤erlendirmelerinden memnun iseniz, olumlu<br />
duygu ve düflüncelerinizi mutlaka ö¤renciyle<br />
paylafl›n.<br />
2. Ö¤rencinin baflar›l› yönleri için, O’nu<br />
mutlaka ödüllendirin.<br />
3. Verece¤iniz ödülün maddi ödül olmas›<br />
flart de¤il. Güzel söz, takdir ifadeleri de ödül<br />
say›l›r. Ödüllendirmede önemli olan, verece¤iniz<br />
ödülün manevi de¤eri olmal›.<br />
4. Ödüllendirme baflar› nispetinde olmal›d›r.<br />
Küçük baflar›lara büyük mükâfatlar verirseniz,<br />
daha büyük baflar›larda onu tatmin<br />
edemezsiniz. Verdi¤iniz ödül onun için<br />
s›radanlafl›r. Baflar›y› kendi için de¤il de ödül<br />
için elde etmeye çal›fl›r. Ödül olmad›¤›nda ise<br />
baflar› için çaba sarf etmez.<br />
5. Her baflar›da maddi ödül vermek de<br />
do¤ru de¤il. Çocuk her olumlu davran›fl›n sonunda<br />
ödül beklememeli.<br />
Karne istenilen düzeyde de¤ilse:<br />
1) Önce kendinizle ilgili öz elefltiri yap›n.<br />
a) Ö¤renciyle yeterince ilgilenebildiniz mi?<br />
Okul ile diyalogunuz ne düzeyde. Veli toplant›lar›na<br />
ve okulda düzenlenen programlara<br />
yeterince kat›ld›n›z m›?<br />
b) Ö¤renciyle iletifliminiz ne düzeyde?<br />
Onun sadece maddi de¤il manevi ihtiyaçlar›<br />
da vard›r. Ona yeterince vakit ay›rabildiniz<br />
mi? Ders d›fl› faaliyetlerini soruyor musunuz,<br />
onunla “sohbet” ediyor musunuz?<br />
c) Evde ders çal›flmas› için uygun bir ortam<br />
haz›rlad›n›z m›? Ders çal›flmas› için yeterince<br />
motive ettiniz mi?<br />
2) Ö¤renciyi yarg›lamay›n. Onu yarg›lad›¤›n›z<br />
zaman hemen kendini savunmaya<br />
geçecektir. Ne söylerseniz söyleyin tesir etmeyecektir.<br />
3) Ö¤renciyi baflkalar›yla karfl›laflt›rmay›n.<br />
K›yaslama yapt›¤›n›z zaman, k›yaslad›¤›n›z<br />
kifliye kin besleyecektir. Onu sevmedi¤inizi,<br />
kabullenmedi¤inizi, sadece baflar›lar›n› sevdi-<br />
¤inizi düflünecektir.<br />
4) Ö¤rencinin olumsuz yönlerini genellemeyin.<br />
Bir fleyde baflar›s›z olan birisi di¤er bir<br />
fleyde baflar›l› olabilir. Birkaç baflar›s›z dersten<br />
dolay› onu her fleyde baflar›s›z olarak genellendirmek,<br />
onda yetersizlik duygusu oluflturur.<br />
O sadece derslerinde baflar›s›z olmufltur.<br />
Karne kiflili¤ini ve karakterini ölçmez. Bu baflar›s›zl›¤›n›<br />
genellerseniz çocuk baflar›s›z oldu¤unu<br />
kabullenir ve çaba sarf etmekten vazgeçer.<br />
Ö¤renciye ahlak dersi vermeyin.<br />
5) Ö¤renciye olumsuz s›fat yüklemeyin.<br />
6) Karneyi ö¤renci ile beraber de¤erlendirin.<br />
Onun de¤erlendirmelerini dikkatli ve samimane<br />
dinleyin. Görüfllerine önem verin.<br />
7) Durumu düzeltmek için ne yap›labilece-<br />
¤i hakk›ndaki fikirlerini ona sorun.<br />
8) Ö¤rencinin istekleri do¤rultusunda bir<br />
plan haz›rlay›n. Kendi karar›na daha çok sahip<br />
ç›kacakt›r. Yaz ay› uzun bir süre. Derslerden<br />
uzak kalmas› bildiklerini de unutmas›na neden<br />
olacakt›r. En az›ndan bilgi seviyesini korumas›<br />
için çok a¤›r olmayan tekrar programlar›<br />
haz›rlanabilir.<br />
9) Ö¤rencinin bu plan› uygulay›p uygulamad›¤›n›<br />
takip edin.<br />
10) Olumlu geliflmelerini ödüllendirin. (Plan›<br />
kendisi haz›rlad›¤› için plana uyacakt›r.)<br />
11) Karneyi de¤erlendirilirken AOBP’ n›n (<br />
a¤›rl›kl› orta ö¤retim baflar› puan› yani okul<br />
baflar›s›) ÖSS’ ye etkisi göz önünde bulundurulmal›d›r.<br />
De¤erlendirdi¤iniz fley ö¤rencinin flahs›<br />
veya kiflili¤i de¤il ald›¤› notlard›r.<br />
3
Erhan KILIÇ<br />
4<br />
Yaz Tatili<br />
Tatil neden ürkütür anne babalar›?<br />
Oysa çocuklar› ile doyas›ya vakit<br />
geçirmek için, onlar›n bilmedikleri<br />
yönlerini keflfetmek için bulunmaz<br />
bir f›rsat de¤il midir tatil? Anneler,<br />
çocuklar okulda iken ne ile meflgul<br />
oluyorlar ki; daha fazla lezzet al›yorlar<br />
ve tatilin gelmesinden bu<br />
denli korkuyorlar acaba? (Pek tabi<br />
böyle olmayan anne-babalar da var sözümüz<br />
onlara de¤il zaten..).
Tatil kelime kökü itibari ile atalet<br />
kelimesinden geliyor ve pek ço-<br />
¤umuz da bu kelime karfl›l›¤›n›n<br />
hakk›n› fazlas›yla veriyoruz herhalde…veremedi¤imiz<br />
di¤er haklar›n<br />
yerine...<br />
Tatil denilince nedense insan›n<br />
akl›na sadece hiçbir fley yapmadan<br />
günlerce yat›p uzanmak geliyor<br />
ve bu yanl›fl anlay›fl› da model<br />
oldu¤umuz çocuklar›m›z›n tatil<br />
anlay›fllar›na kötü bir miras olarak<br />
b›rak›yoruz maalesef...<br />
Çocuklar›m›za sorduk nas›l bir<br />
tatil yapmak istersiniz? Nerede<br />
nas›l bir yerde tatil yapt›¤›n›z› hayal<br />
edersiniz diye... Ama onlar›n<br />
hayal güçlerini gelifltirecek olan<br />
tabiat- beden buluflmas›n› çoktan<br />
ihmal etmifl oldu¤umuz için verilen<br />
cevaplar aras›nda farkl› bir tatil<br />
anlay›fl›na rastlayamad›k maalesef…<br />
Deniz kenar›nda... yazl›¤›m›zda...<br />
fleklinde yaz›lan o kadar çok<br />
cevap vard› ki... “Güneflin do¤uflunu-<br />
bat›fl›n› seyredece¤im...topra-<br />
¤a saatlerce uzan›p doyas›ya birikmifl<br />
negatif enerjimi ataca¤›m...<br />
sürekli biriktirdi¤im kartpostallar›m›<br />
düzenleyece¤im... Dedemle<br />
birlikte bahçeyi düzenleyece¤iz...<br />
Gezdi¤im yerlerin resimlerini yapaca¤›m...<br />
ilerde sergi açmay› düflünüyorum<br />
da.. Biriktirdi¤im küçük<br />
fliflelerin içini bakliyatla doldurup<br />
mutfak için süs yapaca¤›m...<br />
Bebe¤ime elbiseler dikece¤im...<br />
yo¤un program aras›nda fark<br />
edemedi¤im güzelliklerin fark›nda<br />
olmaya çal›flaca¤›m... Küçük bir<br />
roman yazmak istiyorum... anneannemle<br />
röportaj yap›p onun hayat›n›<br />
anlataca¤›m... Örgü örmeyi<br />
ö¤renece¤im... gezerek görerek<br />
ama amaçl› bir ö¤renme yapaca-<br />
¤›m... Gördü¤üm turistlerle konuflaca¤›m<br />
onlara yard›mc› olaca-<br />
¤›m…sürekli ayn› iflle meflgul olan<br />
beynimi farkl› alanlara kayd›rarak<br />
dinlendirece¤im... day›m›n yan›nda<br />
çal›flaca¤›m biraz...” gibi daha<br />
do¤ru tatil anlay›fllar›n› yans›tan<br />
cevaplar› bulamad›k ne yaz›k ki...<br />
Ama onlar›n bir kabahati yok;<br />
bizler zamanla bu yanl›fl tatil anlay›fl›n›<br />
aktard›k durduk hep onlara...<br />
fiimdi çal›fl... bak yaz›n tatilde<br />
dinleneceksin istedi¤in kadar<br />
uyuyacaks›n gibi ya hep ya hiç<br />
anlay›fl›... iflte bu dengesizlik hayat›m›z›n<br />
her karesine de zamanla<br />
aksediyor ya zaten... flimdi<br />
gençken hayat›m› yaflayay›m; günümü<br />
gün edeyim yafllan›nca bir<br />
fley yapamam ki... ya da flimdi çal›flay›m<br />
yafllan›nca çal›flamam zaten..<br />
gibi…<br />
Tatil geliyor gelmesine de biz<br />
anne-babalar haz›r m›y›z acaba<br />
onu karfl›lamaya? Çocuklar›m›z›<br />
her anlamda doyuracak bir tatil<br />
imkan› sunmaya... Bu tatil varl›k<br />
ya da zenginlik istemiyor... Ne istiyor<br />
biliyor musunuz ?<br />
Sadece; Sizin taraf›n›zdan verilmifl<br />
ve onun için ayr›lm›fl bir zaman›<br />
= ‹lginizi<br />
Ç›kar›n gömdü¤ünüz yerden<br />
çocukluk günlerinizi ve çekinmeden<br />
paylafl›n çocu¤unuzla, çocuklu¤unuzun<br />
sizi e¤lendiren mutlu<br />
eden an›lar›n›... Oynay›n en sevdi-<br />
¤iniz oyunlar›... göreceksiniz ki sizin<br />
en sevdi¤iniz o oyunlar çocu-<br />
¤unuzun da en çok sevdi¤i oyunlar<br />
olacak ve o da bu günleri hat›rlad›¤›nda<br />
sizin gibi mutlu olup torunlar›n›za<br />
arma¤an edip onlarla<br />
paylaflacak… ve onlar› mutlu edecek<br />
t›pk› sizin onu mutlu etti¤iniz<br />
gibi... Ve siz bitmeyen bu mutluluktan<br />
hissenize düfleni alacaks›n›z<br />
elbette ki... ya da bunlar›n hiçbirini<br />
yapmayarak yine alacaks›n›z<br />
hissenize düfleni ama bakal›m<br />
memnun edecek mi sizi?<br />
Yaz Tatili<br />
Tatil geliyor<br />
gelmesine de biz<br />
anne-babalar haz›r<br />
m›y›z acaba onu<br />
karfl›lamaya?<br />
Çocuklar›m›z› her<br />
anlamda doyuracak<br />
bir tatil imkan›<br />
sunmaya... Bu tatil<br />
varl›k ya da zenginlik<br />
istemiyor... Ne istiyor<br />
biliyor musunuz ?<br />
5
‹dris TAMER<br />
6<br />
Yaz Tatili<br />
Uzun bir süre olan okul dönemi bitmek üzere ve yaz tüm cezbedici<br />
havas›yla geldi. Yaz›n gelmesiyle insanlarda bir gevfleme<br />
hali ortaya ç›kt›. Tabi tatil herkesin hakk›. Aileler bir y›l›n<br />
verdi¤i yorgunlu¤u iyice dinlenerek gidermeli.<br />
Dinlenme ve rahatlama dönemi olan yaz<br />
tatilini aile ve ö¤renciler etkin olarak<br />
de¤erlendirmelidir.<br />
Peki biz ö¤renci ve veliler olarak yaz› nas›l<br />
de¤erlendirmeliyiz? Asl›nda tümüyle bofl<br />
verilmifllik aylar› gibi görünse de çok verimli<br />
de¤erlendirilmesi gereken bir dönem yaz<br />
dönemi. Özellikle ö¤rencilerimizin okula yabanc›laflmamalar›<br />
aç›s›ndan önemli bir dönem.<br />
Peki bu döneme bak›fl aç›m›z nas›l olmal›<br />
ve bu dönemi nas›l de¤erlendirmeliyiz?<br />
Bunlarla ilgili düflüncelerimi sizlerle paylaflmak<br />
istiyorum.<br />
• Yaz›n, “Çocuk gönlünce e¤lensin can›m”<br />
demek yerine e¤lenme ve dinlenmesi<br />
kontrol edilmeli.<br />
• Saatlerce d›flar›da kalmas›, internetin<br />
bafl›ndan ayr›lmamas› ya da televizyon ba-<br />
¤›ml›s› olmas›n› önleyecek aile içi ortak programlar<br />
yap›lmal›..<br />
• Her fleyi gerekti¤i kadar yapmas› sa¤lanmal›.<br />
• Yaz tatili, mutlaka yetenekli oldu¤u bir<br />
sportif faaliyetle, sosyal etkinlikle ya da gidece¤i<br />
bir kurs ile e¤lenceli hale getirilmelidir.<br />
• Ö¤rencinin ihtiyac›na göre (ö¤retmenlerin<br />
tavsiyesi göz önünde bulundurularak)<br />
takviye dersler ald›r›lmal›d›r. Burada özellikle<br />
ö¤rencinin baflar›l› olamad›¤› alanlar<br />
ve konular tespit edilmeli; çal›flmalar o yönde<br />
sürdürülmelidir. Bunun için örne¤in bitirilen<br />
s›n›fa uygun bir deneme yap›labilir ve<br />
baflar›s›z olunan konular hedef seçilebilir.<br />
Ya da y›l içerisinde olunan s›navlar ve denemeler<br />
göz önünde bulundurularak böyle bir<br />
tespit yap›labilir.
NE; NE KADAR OLMALI<br />
• Kitap okuma: Günde en az 45 dk.<br />
• Bilgisayar: Yaz boyunca günde en fazla 1 -1.5 saat<br />
• Televizyon: Yaz boyunca günde en fazla 2 - 2.5 saat<br />
• Ders çal›flma: Yaz boyunca 2-3 günde en az 1 - 1.5 saat<br />
• Oyun ve spor: Yaz boyunca, gidilen kurs varsa 3 saat,<br />
yoksa 2 saat<br />
• Uyku: ‹lkö¤retim ikinci kademe ö¤rencileri için, en fazla 8-9 saat<br />
• Birinci kademe ö¤rencileri için en fazla 9-10 saat<br />
• Yemek: Günde mutlaka üç ö¤ün olmal› kahvalt› ve ö¤le yeme¤i<br />
normal, akflam ise hafif fleyler.<br />
• ‹letiflim: Aile içi iletiflim ya da akrabalar› ziyaret için için özel<br />
zamanlar olmal›.<br />
• Bu dersler tatilin her günü olmamal›.<br />
Haftada 2-3 günde bir 1-1.5 saatlik çal›flma<br />
yeterli olacakt›r. Yoksa okullar›n aç›lma zaman›nda<br />
okula adapte olma süresi uzayabilir.<br />
• Bu nedenle temmuz dönemi tamam›yla<br />
dinlenmeye ayr›lmal›d›r.<br />
• Eylül ay›nda art›k her fleyiyle okula bafllama<br />
zaman› yaklaflt›¤›ndan önümüzdeki<br />
y›l görülecek derslere ait konu anlat›m kitaplar›<br />
al›nmal› ve konulara k›saca göz at›lmal›d›r.<br />
Tüm bunlar çocuklar›m›z›n yaz›n ne yapmas›<br />
gerekti¤i ile ilgiliydi. Peki bizler yaz› nas›l<br />
de¤erlendirmeliyiz?<br />
• Yaz ay› bizim için de önemlidir. Y›l içinde<br />
yo¤unluktan okuyamad›¤›m›z kitaplar›m›z›<br />
okumal›y›z.<br />
• Dinlenmenin yan›nda bir fleyler okuma<br />
ile de meflgul olmay›z ki, çocuklara da “Oku!”<br />
dedi¤imizde severek okumalar› konusunda<br />
zorlanmayal›m.<br />
• Tüm bunlar göz önünde bulundurularak<br />
yaz aylar› etkin kullan›l›rsa yeni döneme<br />
tam haz›rl›k yap›lm›fl olunur. Yoksa bir din-<br />
Yaz Tatili<br />
Bu program da ö¤renci<br />
kendine göre küçük de-<br />
¤ifliklikler yapabilir.<br />
(Bazen bir gün spor<br />
günü olabilir. Bilgisayar<br />
ya da televizyon<br />
azalabilir.) Yaln›z kitap<br />
okuma flart› mutlaka<br />
konulmal›.<br />
lenme ve haz›rl›k dönemi, yeni çal›flma y›l›n›n<br />
bafllamas› ile yeni s›k›nt›lar›n bafllang›c›na<br />
dönüflecektir. Yaz tatilinin gönlünüze göre<br />
geçmesi temennimizle...<br />
7
Mehmet ERDEM<br />
8<br />
Yaz Tatili<br />
Haf›za e¤itimi alan bir kifli beynin etkin çal›flma prensiplerini<br />
ö¤renerek h›zl›, kolay ve kal›c› ö¤renmenin gizli s›rlar›n› keflfediyor.<br />
Birkaç örnek vermek gerekirse, kifli bu e¤itimde bilginin alg›lanma ve<br />
ifllenme flartlar›n›n ne kadar önemli oldu¤unu ö¤renerek, kendi<br />
alg›lama mekanizmalar›n› bu flartlara uygun olarak kullan›yor.<br />
Örne¤in beyindeki “limbik (limbic)” k›s›mda bulunan “amygdala”<br />
duygusal içerikli bilgilerle ilgleniyor. Bu tip bilgilerle karfl›lafl›ld›¤›nda<br />
“amygdala” beynin en üst k›sm›ndaki “neocortex” ile birlikte bu bilginin<br />
kal›c› haf›zaya kaydedilip, keydedilemeyece¤ine karar veriyor.
• Belirli bir ölçüde gevflemek. (Gözlerinizi kapat›p<br />
hafif bir okyanus müzi¤i eflli¤inde kendinizi zihnen<br />
ve bedenen gevfleterek ve en önemlisi hayal<br />
ederek.)<br />
• Konuya sürekli bir ilgi. (Yüksek konsantrasyon.)<br />
• Dikkati engelleyen duygusal problemin<br />
yat›flt›r›lmas› (Yani s›k›nt›n›z varsa mutlaka bu<br />
s›k›nt›n›z› konuflarak çözmelisiniz.)<br />
• Dikkat da¤›ld›¤› zaman biraz hava ald›ktan<br />
sonra tekrar ayn› konu üzerine yo¤unlaflma.<br />
Yaz Tatili<br />
- Görsel hale getirmek.<br />
- Aral›kl› tekrarlar yapmak.<br />
- Kitap okumak.<br />
- Ba¤lant› kurmak: Okuduklar›n›z›, ö¤rendiklerinizi<br />
akl›n›zda kalacak kadar ilginç, kötü, güzel,<br />
hofl ya da nahofl hale getirme mutlaka bir<br />
olayla ba¤lant›l› hale getirme.<br />
- ‹lginçlefltirme, dahas› ö¤rendiklerinizi anlatma<br />
ve uygulama yapmak.<br />
Haf›zaya yard›mc› olacak ipuçlar›<br />
• Küçük notlar yaz›p görece¤iniz yere as›n.<br />
• ‹htiyac›n›z olan eflyay› görece¤iniz yere koyun.<br />
• Günlük programlar›n›z için defter tutun ve<br />
listeleyin.<br />
• Herhangi bir fleyi hat›rlamak için elinize not<br />
yaz›n.<br />
Ne kadar Hat›rlar›z?<br />
• Okuduklar›m›z›n % 10 ’ unu,<br />
• ‹flittiklerimizin % 20 ’ sini,<br />
• Gördüklerimizin % 30 ’ unu,<br />
• Hem görüp hem iflittiklerimizin % 50 ’ sini,<br />
• Söylediklerimizin % 80 ’ ini,<br />
• Yaflayarak söylediklerimizin % 90 ’ ›n›<br />
Hat›rlar›z<br />
9
Canan fiEKERAL<br />
10<br />
Yaz Tatili<br />
Bireyin zihinsel fiziksel yeteneklerini, becerilerini,<br />
ilgilerini, ihtiyaçlar›n› ve ekonomik<br />
durumunu göz önünde bulundurarak seçim<br />
listesindeki seçenekleri belirlemesi gerekir.<br />
En son olarak bu seçeneklerden en uyun olan›na<br />
karar vermesi gerekir. Tabi ö¤renciler<br />
Meslek seçimi; bireyin kendisine uygun<br />
olan meslekleri çeflitli yönleri ile<br />
de¤erlendirip, tercih edilen meslekler<br />
aras›ndan kazanabilme olas›l›¤›<br />
en yüksek olana yönelmesidir.<br />
bu durumda bir sürece ihtiyaç duyarlar. Yaz<br />
tatili de bu seçim için en ideal zamanlardan<br />
biridir.<br />
Sonunda okul bitiyor. Ö¤renciler yorucu<br />
bir dönemin ard›ndan bir rahatlama süreci<br />
olan tatile giriyorlar. Özellikle lise dönemin-
deki ö¤renciler için yaz tatili meslek seçimi<br />
için bir f›rsat. Nas›l m›?<br />
Lise birinci s›n›f› bitirmifl bir ö¤renciyi düflünelim.<br />
‹kinci s›n›fta bir alan belirleyecek ve<br />
gelece¤ini bu alanda planlayacak. Tabii seçti¤i<br />
alan onun gelecekte yapaca¤› mesle¤i de<br />
belirleyecek. Bu aç›dan düflündü¤ümüzde<br />
yaz tatili karar verme aç›s›ndan önemli bir<br />
f›rsat. Lise ikinci s›n›ftan, üçüncü s›n›fa geçmifl<br />
bir ö¤renci için de ayn› durum söz konusu.<br />
Bu ö¤renci de lisede son y›l›n› okuyacak<br />
ve üniversite s›navlar›na girip mesleki bir tercih<br />
yapacak. Bu ö¤rencilerimiz için de yaz<br />
tatili meslek seçiminde do¤ru karar› verebilmeleri<br />
ad›na önemli bir f›rsat.<br />
Ö¤rencilerimiz yaz tatilini bu aç›dan çok<br />
iyi de¤erlendirebilirler. fiimdi sizlere meslek<br />
seçiminde do¤ru karar› verebilmek için, yaz<br />
tatilinde yap›labilecek etkinliklerden birkaç<br />
örnek vermek istiyorum.<br />
• Kendini tan›ma. ‹leride seçmeyi düflündü¤ü<br />
mesle¤e fiziksel olarak, kiflilik yap›s›<br />
olarak uygun olup olmad›¤›n› de¤erlendirme.<br />
• Meslek seçimi konusunda biyografi kitaplar›<br />
okuma. Mesle¤inde baflar›l› olmufl kiflilerin<br />
hayat hikayelerini ö¤renme.<br />
• K›sa süreli de olsa ileride yapmay› düflündü¤ü<br />
meslekle ilgili bir yerde çal›flma.<br />
Mesle¤in ortam›n› görme, özelliklerini inceleme,<br />
havas›n› koklama.<br />
• De¤iflik mesleklerden kiflilerle tan›flma.<br />
Tatile gidilen yerlerde farkl› kifliler ile diyalog<br />
kurup, farkl› meslek gruplar› hakk›nda bilgi<br />
edinme.<br />
• ‹leride yapmay› düflündü¤ü mesleklerle<br />
ilgili gelece¤inin nas›l oldu¤unu hayal edip bu<br />
hayali yaz›ya dökme, daha sonra bunlar› de-<br />
¤erlendirip en do¤ru karar› verme.<br />
• Güzel sanatlar, el becerileri gibi alanlarda<br />
yetene¤inin olup olmad›¤›n› keflfetme.<br />
• Seçmeyi düflündü¤ü mesleklerle ilgili<br />
bilgi toplama: Gerekli olan e¤itim süresi ne<br />
kadar? Okul sonras› özel bir haz›rl›k gerekiyor<br />
mu? Üniversitede okutulan dersler hangileri?<br />
Meslekte ilerleme durumu nedir? Bu<br />
mesle¤e talep ne durumda? ‹fl<br />
bulma durumu nas›l? Mesle¤in<br />
getirece¤i kazanç ne kadar?<br />
gibi sorulara cevap bulma.<br />
• En önemlisi de ilgi ve yeteneklerini<br />
do¤ru belirleme.<br />
Yeteneklerin belirlenmesi<br />
bireyin “Ben neler yapabilirim?”<br />
sorusuna verdi¤i cevap,<br />
hangi e¤itim program›nda<br />
daha baflar›l› olaca¤›n› gösteren,<br />
meslek seçiminde temel<br />
bir etmendir. ‹lgilerin belirlenmesi<br />
ise bireyin “Ben neler<br />
yapmaktan hofllan›r›m?” sorusuna<br />
verdi¤i cevapt›r. Yetenekler<br />
bireyin hangi alanda<br />
baflar›l› olaca¤›n› gösterirken,<br />
ilgiler hangi alanda çal›flmaktan<br />
zevk duyaca¤›n› belirler<br />
ve iflin özüne iner. Ö¤rencilerimizin<br />
yaz tatilinde öncelikle<br />
kendilerini daha iyi tan›malar›<br />
Yaz Tatili<br />
Yetenekler bireyin<br />
hangi alanda baflar›l›<br />
olaca¤›n› gösterirken,<br />
ilgiler hangi<br />
alanda çal›flmaktan<br />
zevk duyaca¤›n›<br />
belirler ve iflin<br />
özüne iner. Ö¤rencilerimizin<br />
yaz tatilinde<br />
öncelikle<br />
kendilerini daha iyi<br />
tan›malar› ve meslekleri<br />
kendilerine<br />
uygunluklar› aç›s›ndande¤erlendirmelerigerekmektedir.<br />
ve meslekleri kendilerine uygunluklar› aç›s›ndan<br />
de¤erlendirmeleri gerekmektedir. Böylece<br />
yaz tatili bofla geçen, sadece e¤lenilen<br />
bir zaman de¤il, e¤lenirken hayata dair pek<br />
çok fleyin ö¤renildi¤i bir zaman dilimi olabilir.<br />
Ö¤rencilerimize güzel ve dolu<br />
dolu bir yaz tatili dileklerimizle.<br />
11
Emine AYDIN<br />
12<br />
Yaz Tatili<br />
Bir iflle 20 sene u¤raflm›fl birisinin yazd›¤› kitab› güzelce<br />
okusan›z o ifle 20 y›ll›k tecrübe ile bafllam›fl olursunuz.<br />
Unutulmamal›d›r ki okudu¤umuz her kitab›n sayfalar›<br />
y›llar süren tecrübenin ürünüdür. Bunun manas› fludur:<br />
Her Kitap Bir Ömürdür.<br />
Kitap okuman›n sa¤layaca¤› faydalar› anlatmak ciltler<br />
dolusu eser vermeye niyet etmek gibidir. Ancak hayat›n›<br />
bugün için de¤il; yar›nlara haz›rlayan ve gelecekte büyük<br />
ifller baflarmaya azmetmifl, istikbalin seçkin insanlar›na<br />
konu hakk›nda baz› hat›rlatmalarda bulunmaya çal›flal›m.<br />
• James Hawel: “Dünyay› yöneten, kalem, mürekkep<br />
ve ka¤›tt›r” diyor. Haks›z da de¤il. Unutulmamal›d›r ki kifli<br />
hangi mesle¤i seçerse seçsin çal›flt›¤› kurumda bir numara<br />
olmal›d›r. Balzac “Bilginin efendisi olmak için çal›flman›n<br />
kölesi olmal›s›n›z ”der. Kiflinin hayat›nda bir numara olmas›<br />
demek birçok konuda genel bilgilere sahip olmas› demektir.<br />
‹flte bir numara olman›n ilk flart›: Okumak, okumak,<br />
okumak....<br />
• Baflar›l› olabilmenin en önemli flartlar›ndan biri de<br />
geçmiflteki insanlar›n tecrübelerinden yararlanarak onlar›n<br />
düfltü¤ü hatalar› tekrarlamamak ve bafllanan ifle onlar›n<br />
tecrübeleri ile bafllamakt›r. Diyelim ki bilgisayar mü-
hendisi olacaks›n›z. Bu iflle 20 sene u¤raflm›fl<br />
birisinin yazd›¤› kitab› güzelce okusan›z<br />
o ifle 20 y›ll›k tecrübe ile bafllam›fl olursunuz.<br />
Unutulmamal›d›r ki okudu¤umuz her<br />
kitab›n sayfalar› y›llar süren tecrübenin ürünüdür.<br />
Bunun manas› fludur: HER K‹TAP<br />
B‹R ÖMÜRDÜR.<br />
• Hangi meslek dal›nda olursa olsun, insanlarla<br />
iliflki içerisinde olaca¤›m›z ve insanlar›n<br />
isteklerine cevap verece¤imiz malumdur.<br />
Mesle¤inde baflar›l› kifli insanlar›n<br />
bütününe hitap edebilecek projeler haz›rlayabilendir.<br />
Bir araba tasar›mc›s›n›n baflar›s›<br />
üretti¤i modelin birçok insan taraf›ndan be-<br />
¤enilmesi ile ölçülür. Toplumun birço¤unun<br />
beklentisine cevap verebilmek için toplumu<br />
iyi tan›mak gerekir. ‹nsanlar› tan›man›n en<br />
k›sa ve güvenilir yolu K‹TAP OKUMAKTIR.<br />
• Eskiler “sanat alt›n bileziktir demifller” .<br />
‹nsan›n iyi bildi¤i bir yetene¤i ( Kuaförlük,<br />
ayakkab›c›l›k, vs) varsa hangi halde olursa<br />
olsun ihtiyaç duydu¤unda ona, fayda sa¤lar.<br />
‹nsan çok zengin olup iflas edebilir. Büyük<br />
bir makamda olup makam›n› kaybedebilir.<br />
Ama okuma sayesinde elde edilen bilgi<br />
ve onun getirmifl oldu¤u itibar, mezara kadar<br />
devam eder. ‹nsanlar aras›nda sizi hiç<br />
terk etmeyecek asil bir konumunuz olmas›n›<br />
istiyorsan›z ÇOK OKUMALISINIZ.<br />
• Günlük hayatta çok defa duymuflsunuzdur;<br />
”Mal, makam önemli de¤il, önemli<br />
olan insanl›k”. Asl›nda burada kastedilen<br />
olgunluk, zerafet, kibarl›k ve nezakettir. Be-<br />
¤enilen insanlar› di¤er insanlardan ay›ran<br />
budur. ‹nsan›n bu davran›fllar› do¤ru ve<br />
Yaz Tatili<br />
kapsaml› ö¤renebilece¤i en<br />
önemli kaynak; kitapt›r.<br />
Herkes taraf›ndan takdir<br />
edilmek istenirseniz K‹TAP<br />
OKUMALISINIZ.<br />
• Kitap okuman›n önemli<br />
faydalar›ndan biri de insana<br />
kendini tan›ma f›rsat› vermesidir.<br />
Okuyan insan hangi<br />
dalda baflar›l› olaca¤›n› çok<br />
çabuk kavrar . Unutmamal›y›z<br />
ki ayd›nlanmam›z› sa¤layan<br />
Edison, nobel ödüllü büyük<br />
fizikçi Einstein, üniversite<br />
mezunu de¤ildi. Ama<br />
okuduklar› kitaplar sayesinde<br />
hangi dalda kabiliyetli olduklar›n›<br />
keflfettiler ve baflar›l›<br />
oldular . Evet görüldü¤ü<br />
gibi; hayatta baflar›l› olman›n<br />
tek flart› var o da K‹TAP-<br />
LARLA DOST OLMAK.<br />
• Bilgiye ulaflman›n çeflitli<br />
yollar› vard›r. Bunun için<br />
konferanslar dinleyebilir,<br />
belgeseller seyredebilirsiniz.<br />
Fakat bu faaliyetlerde insan›n<br />
durup düflünmeye yada<br />
ihtiyac› oldu¤unda bu bilgiye<br />
tekrar ulaflmaya imkan› yoktur. Fakat insan›n<br />
kitap okurken düflünmeye zaman›<br />
vard›r. Tekrar tekrar ayn› bilgiye ulaflabilir.<br />
Çiçero : “Kitaps›z bir ev ruhsuz bir cesede<br />
benzer”, derken ne kadar hakl›d›r.<br />
Dünyadaki kötülüklerin<br />
temel sebebi<br />
cehalettir.<br />
‹nsan›n bafl düflman›<br />
cehalete<br />
karfl›, savafl açmal›.<br />
Devaml› kitap<br />
okumal›d›r.<br />
13
Emine AYDIN<br />
14<br />
Yaz Tatili<br />
➔ Kitaplar elinizde haftalarca sürünüyor mu?<br />
➔ H›zl› okuma metotlar›n› bilmiyor ve h›zl› okuma yapam›yor musunuz?<br />
➔ Az zamanda çok okuman›z gerekiyor mu?<br />
➔ Okurken yo¤unlaflam›yor musunuz?<br />
➔ Dikkatiniz da¤›l›yor mu?<br />
➔ Anlamak için cümleleri tekrar tekrar okuyup vakit kaybediyor musunuz?<br />
➔ Okuduklar›n›z› tam olarak idrak etmekte zorluk çekiyor musunuz?<br />
➔ A¤›r metinler içerisinde kayboluyor musunuz?
Cevaplar›n›z›n ço¤u ‘evet’se<br />
h›zl› okuma ve anlamaya ihtiyac›n›z<br />
var demektir. H›zl› okumaya<br />
olan ihtiyac›m›z günümüz flartlar›ndan<br />
kaynaklanmaktad›r. En<br />
baflta ö¤renciler bu durumdan istifade<br />
edeceklerdir. Rakiplerinden<br />
daha h›zl› okuyup anlamak onlar›<br />
öne geçirecektir. Yo¤un çal›flma ve<br />
ifl hayat› içerisinde abonesi oldu¤umuz<br />
gazete ve dergileri s›k›lmadan<br />
k›sa sürede bitirmek h›zl› okumayla<br />
mümkündür.<br />
H›zl› okuma belli bir e¤itim ve<br />
teknik isteyen bir ifltir. O yüzden<br />
dergimizde uzun uzad›ya bahsetmedik.<br />
Bunun için size Zambak Yay›nlar›’n›n<br />
h›zl› okuma setini tavsiye<br />
ediyorum. 2 egzersiz örne¤i:<br />
AAmmaaçç:: Gözün kavrama alan›n› geniflletmek<br />
YYöönntteemm:: Gözünüzü kelimelerin alt›ndaki<br />
noktaya odaklay›n ve her<br />
sat›rda kaç kelime görebildi¤inizi<br />
belirleyin<br />
Kitap Kalem<br />
Silgi Ödev<br />
At<br />
·<br />
Tay<br />
·<br />
Kaya<br />
·<br />
H›zl›<br />
·<br />
Çok oku<br />
·<br />
Kitab› sev<br />
·<br />
Kendine güven<br />
·<br />
Hayat çok güzel<br />
·<br />
Sanata de¤er ver<br />
·<br />
Hayata olumlu yaklafl<br />
·<br />
Damlaya damlaya göl olur<br />
·<br />
Sempatik olmaya çal›fl<br />
·<br />
Çevreni temiz tut<br />
·<br />
Ifl›¤› aç›k b›rak<br />
·<br />
H›zl› oku<br />
·<br />
Fatih<br />
·<br />
May›n<br />
·<br />
Kar<br />
·<br />
ak<br />
Yaz Tatili<br />
AAmmaaçç:: Gözün daha h›zl› odaklanmas›n›<br />
sa¤lamak.<br />
YYöönntteemm:: fiekilde gösterilen kelimeleri,<br />
gözünüzü oklar<br />
istikametinde ( pinpon<br />
maç› izliyor gibi) h›zl›ca<br />
hareket ettirerek, bir bak›flta<br />
okuyunuz. Her iki<br />
kelime aras›nda yedifler<br />
defa tur at›n›z.<br />
15
Huriye GÜL<br />
16<br />
Yaz Tatili<br />
Anne babalar olarak çocuklar›m›za, baflar›l› birer birey<br />
olabilmeleri için gereksinim duyacaklar› her fleyi daha onlar<br />
do¤madan önce anne karn›nda vermeye bafll›yoruz.<br />
.Biliyoruz ki ilk y›llarda kazan›lan do¤ru al›flkanl›klar, ileriki<br />
y›llarda oluflacak ve güçlenecek flefkat, sevgi, kendine<br />
güven gibi karakteristik özelliklerin ve iletiflim becerilerinin<br />
gelifliminde etkili... Çocu¤un ilk y›llar›ndan, ergenlik<br />
dönemine kadar olan sürecin anlat›ld›¤› bu kitapta, baflar›l›<br />
ebeveyn olman›n ne anlama geldi¤ini keflfedecek, çocu¤unuzun<br />
baflar›l› olabilmesi için var olan özelliklerini<br />
nas›l gelifltirece¤inizi ö¤renecek ve onlar›n istedi¤iniz bireyler<br />
olarak yetiflmesine yard›mc› olacaks›n›z. Kifliliklerine<br />
sayg› duyuldu¤unda, ilgilenildi¤inde ve duygusal yönden<br />
iyi beslenip yetifltirildi¤inde, her çocu¤un farkl› ve<br />
kendine has bir y›ld›z olabilece¤ini sak›n unutmay›n.<br />
BU ÇOCUK<br />
BEN‹ ANLAMIYOR<br />
Yazar: HAKAN METAN<br />
Zafer yay›nlar›<br />
Hiçbir iflimiz annelik ve babal›k sorumlulu¤undan<br />
daha önemli olamaz.‹fller bekleyebilir, çocuk e¤itimi<br />
beklemez. Eksik kalan bir iflimizi sonradan tamamlayabiliriz,<br />
ancak gerekti¤i zaman dinlemedi¤imiz, bir<br />
sorun yaflad›¤›m›zda al›p karfl›m›za konuflmad›¤›m›z,<br />
birlikte 10 dakika dahi olsa ara ara özel bir zaman<br />
dilimi geçirmedi¤imiz çocu¤umuzun içinde oluflan<br />
bofllu¤u doldurmam›z mümkün de¤ildir…<br />
Zafer Dergisi’nde çocuk e¤itimi ve psikolojisi alan›nda<br />
yay›mlanan makalelerden oluflan bu kitap en<br />
temel psikolojik problemleri ve bu konularda en çok<br />
sorulan sorular›n cevaplar›n› içeriyor.<br />
BAfiARILI ÇOCUK<br />
Yazar: MARTHA SEARS<br />
WILLIAM SEARS<br />
Çevirmen: Özlem Gültekin,<br />
Boyner Yay›nlar›<br />
Ne güzel günlerdi... Yap deyince yapar, git deyince gider,<br />
gel deyince de gelirdi. Sonradan bir haller oldu bu çocu¤a.<br />
Biliyorum arkadafllar› onu etkiliyor, babas› da çok fl›martt›…<br />
Her zaman kullan›r›z buna benzer ifadeleri de¤il mi?<br />
Ama bilmemiz gereken bir fley var ki çocu¤umuzun davran›fllar›ndan<br />
1. derecede sorumlu olan çevreden ve okuldan<br />
önce bizleriz. Bu bilinçte olmayan anne baba, çocuk e¤itimi<br />
konusunda ne kendini gelifltirir ne de çocu¤unun gereksinimlerine<br />
duyarl› olabilir.<br />
Yazar bu kitab› haz›rlamadaki amac›n›n, günümüz çocuklar›n›<br />
siz ebeveynlere anlatmak onlar› daha iyi tan›man›za<br />
ve anlaman›za yard›mc› olmak oldu¤unu söylüyor. Bu<br />
do¤rultuda çocuklar›n biz büyükleri, büyüklerin de çocuklar›<br />
neden anlamad›klar›n› ortaya koyarak aileler ile çocuklar›<br />
aras›ndaki iletiflim kopukluklar› ve disiplin sorunlar›n›n giderilmesi<br />
için yeni yaklafl›mlar getirerek yol gösteriyor.<br />
ÇOCUKLARIMIZ MUTSUZ<br />
VE BAfiARISIZ OLMASIN<br />
Yazar: AL‹ ÇANKIRILI<br />
Timafl yay›nlar›
SEVG‹L‹ ANNE BABACI⁄IM /<br />
LÜTFEN BU K‹TABI<br />
OKUR MUSUNUZ!..<br />
Yazar: HASAN YILMAZ<br />
Çizgi Kitabevi Yay›nlar›<br />
Hayal gücü ne kadar zengin olursa olsun<br />
her çocuk zaman zaman s›k›l›r ve huysuzlan›r.Böyle<br />
anlarda çocuklar›n› s›k›nt›dan<br />
kurtarmak, ayn› zamanda onlar›n el<br />
becerilerini artt›rmak isteyen anne babalar›n<br />
faydalanabilece¤i 365 oyun örne¤i bulunan<br />
bir kitap.Art›k ‘Çocu¤umla oyun oynamak<br />
istiyorum ama oynayacak oyun bulam›yorum.’<br />
ifadesinin arkas›na s›¤›namay›z.<br />
Çocuklar›n›zla hem zaman› üretkenli¤e<br />
dönüfltürecek hem de evde her gün kulland›¤›n›z<br />
bir çok malzeme ile oyunlar oynay›p<br />
oyuncaklar yapabileceksiniz. En önemlisi<br />
de sevgi ortam›nda yetiflen, sevgiyi tan›yan<br />
çocuklara sahip olacaks›n›z.<br />
ÖNEML‹ ‹fiLERE ÖNCEL‹K<br />
Yazar: STEPHEN R. COVEY,<br />
A. ROGER MERR‹L<br />
Varl›k Yay›nlar›<br />
Yaz Tatili<br />
Yazar Hasan Y›lmaz ‘Biz ne yapaca¤›n› bilmeyen<br />
ana-babalar kufla¤›y›z…!’ diyor ve ekliyor.’Dünyan›n<br />
eski dünya, ülkemizin eski ülkemiz,<br />
insanlar›n eski insanlar olmad›¤›, de¤iflim<br />
rüzgarlar›n›n çoktan f›rt›naya dönüfltü¤ü<br />
bir ça¤da çocuk yetifltiriyoruz.Günümüz Türkiye’sinde<br />
eski yöntem ve anlay›fllara göre çocuk<br />
yetifltirilemeyece¤ini kabul eden ve kendi<br />
ebeveynlik anlay›fl ve sorumluluklar›n› yeniden<br />
gözden geçirmek isteyen anne babalar<br />
için iyi niyetli bir çal›flma’ olarak tan›t›yor kitab›n›<br />
bizlere.Ak›c› anlat›m› ve örnekleriyle faydalanabilece¤iniz<br />
bir kitap…<br />
BEN‹MLE OYNAR MISIN ANNE /<br />
365 E⁄‹T‹C‹ ÇOCUK OYUNU<br />
Yazar: AL‹ ÇANKIRILI<br />
Timafl Yay›nlar›<br />
‘Çok iflim var, zaman›m yetmiyor; ailemle iflim<br />
aras›nda denge kurmay› bir türlü beceremiyorum;birine<br />
öncelik verirsem öteki zarar görüyor,ne yapaca-<br />
¤›m› flafl›rd›m.’ gibi ifadeleri s›k s›k duyar ve söyleriz.<br />
Zaman›m›z› bir türlü kullanamad›¤›m›zdan flikayet<br />
ederiz.<br />
Bu kitap zaman yönetimiyle ilgili basit teknikler<br />
ö¤reten bir kitap de¤il. Kitapta yer alan bir ifadeyle<br />
yeni bir saat yerine, bir pusula sunuyor bize; çünkü<br />
ilerledi¤imiz yön, hareket h›z›m›zdan çok daha<br />
önemlidir. Edinece¤iniz bilgiler hem zaman›n›z› daha<br />
iyi kullanman›z, hem de yaflam kalitenizi yükseltmeniz<br />
için yol gösterecektir.<br />
17
Ferhat ÇEL‹K<br />
18<br />
Yaz Tatili<br />
“Bir ormanda iki kifli a¤aç kesiyormufl.<br />
Birinci adam sabahlar› erkenden kalk›yor,<br />
a¤aç kesmeye bafll›yormufl. Bir a¤aç devrilirken<br />
hemen di¤erine geçiyormufl. Gün<br />
boyu ne dinleniyor ne ö¤le yeme¤i için<br />
kendine vakit ay›r›yormufl. Akflamlar› da<br />
arkadafl›ndan bir kaç saat sonra a¤aç kesmeyi<br />
b›rak›yormufl. ‹kinci adam ise arada<br />
bir dinleniyor ve hava kararmaya bafllad›-<br />
¤›nda eve dönüyormufl. Bir hafta boyunca<br />
bu tempoda çal›flt›ktan sonra ne kadar<br />
a¤aç kestiklerini saymaya bafllam›fllar.<br />
Sonuçta; ikinci adam daha fazla a¤aç<br />
kesmifl. Birinci adam öfkelenmifl :<br />
"Bu nas›l olabilir? Ben daha çok çal›flt›m.<br />
Senden daha erken ifle bafllad›m, senden<br />
daha geç bitirdim. Ama sen daha fazla<br />
a¤aç kestin. Bu iflin s›rr› ne?" ‹kinci adam<br />
yüzünde tebessümle yan›t vermifl.<br />
"Ortada bir s›r yok. Sen durmaks›z›n<br />
çal›fl›rken ben arada bir dinlenip baltam›<br />
biliyordum. Keskin baltayla, daha az çabayla<br />
daha çok a¤aç kesilir." demifl.
Sevgili ebeveynler her geçen gün bizler de<br />
çocuklar›m›zla büyüyoruz. Yeni bir y›l yeni bir<br />
dönem güzel fleyleri getiriyor ve bazen de<br />
bizden bir fleyleri götürüyor fark›nda olmadan.<br />
Ama iyi ama kötü, bir y›l daha bitiyor,<br />
bir y›l daha büyüdük biz de çocuklar›m›zla ya<br />
da küçüldük sorunlar›m›z›n aras›na gizlenerek,<br />
kendimizi kabu¤umuza kapatarak. Hayat<br />
elbette sadece bahardan ibaret de¤il yaz›,<br />
k›fl› ve sonbahar› da var. Önemli olan her<br />
mevsimin bahar olmas› de¤il, k›fllar› da bahara<br />
çevirebilecek güçte olabilmemiz. Karfl›laflt›¤›m›z<br />
sorunlar› yok saymam›z de¤il, onlar›<br />
aflmak için mücadele edebilmemiz<br />
önemli. T›pk› öykümüzde oldu¤u gibi sorunlarla<br />
mücadele edebilmek için hem baltam›z›<br />
bilemeyi bilmeli hem de buna zaman ay›labilmeliyiz.<br />
Nedir peki baltay› bilemekle kastetti¤imiz?<br />
Hayat›n güzelliklerini görmek için sorunlar›m›z›n<br />
d›fl›na ç›kabilmeli, sahilde meltemin<br />
esintisini hissedebilmeliyiz. Gecenin<br />
karanl›¤›n› delen günefli seyrederek uyanabilmeliyiz<br />
bir sabah. Çocu¤umuzun elinden<br />
tutup sevinçle koflabilmeliyiz lunaparka (görev<br />
gibi alg›lamadan), elmal› fleker yemesine<br />
izin verebilmeli, tramvayla tarihe bir gezi yapabilmeliyiz.<br />
Eminönü’nde kufllar› selamlayabilmeli,<br />
kula¤›m›za ayr› bir name ile gelen<br />
Yaz Tatili<br />
Asl›nda mutluluk yürüdü¤ümüz zorlu<br />
yollarda dikenlere, otlara ald›rmadan<br />
aradaki mine çiçeklerini görebilmekten,<br />
yapabiliyorsak koklamakdan geçiyor...<br />
sabah ezan›nda bafl›m›z› secdeye Eyüp’te<br />
koyabilmeliyiz. Bir günün her an›n› hissederek<br />
yaflayabilmeli, Yüce Yaratan karfl›s›nda<br />
aczimizi görüp verdikleri nimetlere tüm benli¤imizle<br />
flükredebilmeliyiz. Ve bir sabah mükellef<br />
sofralar› bir kenara b›rak›p Bo¤az’da<br />
bir simitle sabah çay›m›z› yudumlayabilmeliyiz<br />
ifl yo¤unlu¤una ald›rmadan...<br />
Hayat böyledir iflte. Daha çok yürümeyi<br />
daha çok koflmay› daha çok çabay› istemez<br />
asl›nda. Gerekti¤i yerde gerekti¤i kadar çaba<br />
göstermeyi ister. Hayat okulunda baflar› için<br />
baltalar›m›z bilenmek ister. Yorucu ifl hayat›ndan<br />
sonra boflalan enerji kaynaklar› yeniden<br />
dolmak ister. Belki de tüm yapaca¤›m›z<br />
arada s›rada da olsa yetiflkin olarak kendi<br />
baltam›z› nas›l bileyece¤imizi, çocuklar›m›z›n<br />
kendi baltalar›n› nas›l bileyeceklerini görmemiz<br />
ve buna f›rsat tan›mam›z gerekiyor.<br />
Gerçek mutlulu¤un iyi yaflamak ya da<br />
çok yaflamak olmad›¤›n›, yaflamay› iyi bilmekten<br />
ibaret oldu¤unu ö¤renmemiz ve çocuklar›m›za<br />
da ö¤retmemiz gerekiyor.<br />
19
Mübeccel CANSEVER<br />
20<br />
Yaz Tatili<br />
Koleksiyon kelimesi geçti¤inde akl›m›za<br />
pul, kelebek tafl koleksiyonlar› gelir. Ço¤umuzun<br />
çocuklu¤umuzda bir koleksiyonu olmufltur.<br />
Bu arkadafllar›m›z›n gönderdi¤i<br />
kartpostallar, peçeteler, gazoz kapaklar›,<br />
pullar olabilirdi. Onlara gözümüz gibi bakar,<br />
hiçbir hazinenin de¤eri bizim kartpostallar›m›z›<br />
geçemezdi. Koleksiyon kelimesinin kökeni<br />
Frans›zca. "Collection" kelimesinin türkçeye<br />
uyarlanm›fl hali. Türkçe karfl›l›¤› derlem.<br />
"Ö¤renme, yarar sa¤lama veya zevk amac›yla<br />
bir araya getirilmifl ve özelliklerine göre<br />
s›n›flara ayr›lm›fl nesnelerin bütünü.”<br />
Koleksiyon insanlar›n u¤raflt›¤› zevkli aktivitelerinden<br />
biridir. Çocuklu¤unda bu tutkudan<br />
vazgeçmeyen yetiflkinler koleksiyon<br />
yapmaya devam eder. Resim, antika eserler<br />
gibi birtak›m aksesuarlar›n koleksiyonunu<br />
yapmaya u¤rafl edinmifl bir çok kifli vard›r<br />
çevremizde. Peki koleksiyon yapmak insan<br />
kiflili¤ine ne kazand›r›r:<br />
Koleksiyon özellikle çocukluk y›llar›nda<br />
sabr›, düzeni, esteti¤e önem vermeyi ve<br />
araflt›r›c›l›¤› gelifltirir. Çocuklar›n çevrelerine<br />
olan duyarl›l›¤› artar. Do¤ada bulunan nesnelerle<br />
ilgili koleksiyon yapan çocuklarda<br />
do¤a sevgisi artar. Koleksiyon yapmak karfl›l›¤›nda<br />
maddi ç›kar gözetmeden yeni fleyler<br />
oluflturma duygusunu çocuklara afl›lar. Kim<br />
flimdiye kadar aylar›n› vererek biriktirdi¤i deniz<br />
kabuklar›ndan para kazanm›flt›r? Çocuklu¤unda<br />
koleksiyon yapan kiflilerin hayata<br />
bak›fl aç›lar›, üretici düflünme yetene¤i geliflmifltir.<br />
Üreticilik yeni yüzy›l›n gereksinim<br />
duydu¤u en önemli psikososyal ve zihinsel<br />
olgudur.<br />
Koleksiyon insanlar›n u¤raflt›¤›<br />
zevkli aktivitelerinden biridir.<br />
Çocuklu¤unda bu tutkudan<br />
vazgeçmeyen yetiflkinler koleksiyon<br />
yapmaya devam eder.<br />
Resim, antika eserler gibi birtak›m<br />
aksesuarlar›n koleksiyonunu<br />
yapmaya u¤rafl edinmifl bir<br />
çok kifli vard›r çevremizde.<br />
‹nsanda nesneleri özelliklerine göre s›ralama<br />
iste¤i 6 yafl›ndan itibaren görülmektedir.<br />
Yani 6 yafl›ndan itibaren çocuklar›n›z› koleksiyon<br />
yapmak için teflvik edebilirsiniz. Yeni<br />
koleksiyonlar ortaya ç›karmak onlar› çok<br />
mutlu edecek ve zihinsel geliflimlerine büyük<br />
oranda katk›da bulanacakt›r. Gelin bu yaz<br />
her yafltaki çocuklar›n›zla ortak koleksiyonlar<br />
yap›n. Aran›zda kurulan koleksiyon arkadafll›¤›<br />
güzel bir an› olarak zihinlerinizde kals›n.<br />
Deniz kenar›ndaki kabuklar,nehir kenar›ndaki<br />
çak›l tafllar› sizleri bekliyor.
Elif AKYÜZ - Birgül Ç‹L<br />
Çocuklar›n geliflim özellikleri dikkate<br />
al›narak haz›rlanan ve çocuklar›n fiziksel,<br />
biliflsel, duygusal ve sosyal geliflim alanlar›n›<br />
destekleyen deneyimlerin güvenli ve<br />
çocuk-merkezli bir ortamda sunulmas›d›r.<br />
Okul öncesi e¤itiminde amaç çocu¤a bilgi<br />
aktarmaktan çok, çocu¤un var olan yeteneklerinin<br />
serpilip geliflmesine yard›mc›<br />
olmak ve ö¤renmeye ilgi uyand›rmakt›r.<br />
Okul öncesi e¤itimi niçin önemlidir?<br />
Okul öncesi e¤itimi, çocuklar›n geliflmekte<br />
olan becerilerini destekledi¤i için çok önemlidir.<br />
Okul öncesi e¤itimi alan çocuklar›n, almayanlarla<br />
oranla kendi kendine yetebilen, grup<br />
halinde çal›flabilen, sözel olarak kendini daha<br />
rahat ifade edebilen, yard›mseverlik duygusu<br />
geliflmifl ve yeni durumlara uyum sa¤lamada<br />
daha çok baflar›l› olduklar› gözlemlenmifltir.<br />
Çocu¤unuzun seven, üreten ve paylaflan bir<br />
birey olmas›n› istiyorsan›z, okul öncesi e¤itim<br />
kurumlar› aç›k oldu¤u sürece çocu¤unuzu bu<br />
e¤itimden yararland›rmal›s›n›z…<br />
Yaz Tatili<br />
De¤erli Anne Babalar Okul Öncesi E¤itimle<br />
‹lgili Bunlar› Biliyor muydunuz?<br />
• Zeka gelifliminin % 60'›n›n 0-6 yafl aras›nda<br />
tamamland›¤›n›,<br />
• Kiflili¤in temelinin at›ld›¤› kritik bir dönem<br />
olarak adland›r›lan okul öncesi y›llarda verilen e¤itimin,<br />
tüm e¤itim kademelerini, hatta tüm yaflam›<br />
etkiledi¤ini, kendine güveninin artt›¤›n›,<br />
• Ailenin verdi¤i e¤itim önemlidir ama asla tek<br />
bafl›na yeterli de¤ildir. Okul öncesi e¤itim kurumlar›nda<br />
verilen e¤itimin çocu¤unuzun ilkö¤retime<br />
geçiflte haz›r bulunufllu¤unu sa¤lad›¤›n›,<br />
• ‹lkö¤retim 1. s›n›f›na, okul öncesi e¤itimden<br />
yararlanm›fl olarak gelen çocu¤un, bu e¤itimi almadan<br />
gelen çocuktan çok daha baflar›l› oldu¤unu,<br />
okuma-yazmaya di¤er çocuklardan daha erken<br />
bafllad›¤›n› ve dil geliflimlerinin olumlu yönde<br />
ilerledi¤ini, problem çözme, iletiflim kurma ve grup<br />
içinde olma becerilerinin çok daha iyi geliflti¤ini,<br />
• Okul öncesi e¤itimin çocu¤unuzun anlama<br />
ve anlatma becerisini gelifltirdi¤ini,<br />
• Okul öncesi e¤itimi alan çocu¤un duygu ve<br />
düflüncelerini daha rahat ifade etti¤ini, sosyal yaflama<br />
daha rahat uyum sa¤lad›¤›n›,<br />
• Çocu¤unuzun yarat›c›l›¤›n›n gelifltirilmesinde,<br />
okul öncesi e¤itimin rolünün çok önemli oldu-<br />
¤unu,<br />
• Vücudu temiz tutma, difl sa¤l›¤› ve di¤er<br />
tüm öz bak›m becerilerinin okul öncesi e¤itimle çocuklar›n›za<br />
kazand›r›ld›¤›n›,<br />
• Sa¤l›kl› beslenme bilincinin okul öncesi e¤itimle<br />
daha kolay verilebildi¤ini,<br />
• Çocu¤unuzun Çoklu Zeka Kuram›na göre<br />
hangi zekaya/zekalara sahip oldu¤unu okul öncesi<br />
e¤itim kurumlar›nda ortaya ç›kar›ld›¤›n›.<br />
Kaynakça:<br />
1. www.ooegm.meb.gov.tr<br />
2. Cole, M& Cole S (2001). The development of children.<br />
New York:Worth Publishers.<br />
3. http://www.drpaul.com/behaviour/schoolreadi.html<br />
4. http://www.mental-health-matters.com/articles/article.php?artID=814<br />
21
Elif AKYÜZ<br />
22<br />
Yaz Tatili<br />
Çocuklar, evde yaln›z<br />
olmad›klar›n›, evi di¤er<br />
kiflilerle paylaflt›klar›n›<br />
ö¤renmelidirler.<br />
Bu kavram okul ortam›<br />
için de geçerlidir.<br />
Çocuklar›n bu kavram›<br />
ö¤renmeleri önemlidir<br />
çünkü okul ortam›nda<br />
onlardan eflyalar›<br />
kald›rmalar›,<br />
s›ralar›n› beklemeleri<br />
istenecektir.<br />
Yuvaya Bafllarken Çocu¤un<br />
Evde Edinmesi Gereken Beceriler<br />
Ebeveynler çocuklar›n›n ilk ö¤retmenidirler.<br />
Çocuklar, birçok beceriyi ebeveynleri ile<br />
etkileflimleri sonucu edinirler. Çocu¤unu yuvaya<br />
göndermeyi düflünen anne-babalar,<br />
çocu¤unun baz› becerileri edindi¤inden emin<br />
olmal›d›rlar. Anne-baba, yuvaya bafllayacak<br />
olan çocu¤una<br />
• Kendi çamafl›rlar›n› toplama<br />
• Oyuncaklar›n› toplama<br />
• Baz› ev ifllerini yerine getirme (sorumluluk<br />
alma)<br />
gibi tertip ve organize olma al›flkanl›klar›n›<br />
kazanmas› için deneyim f›rsat› vermelidir.<br />
Çocuklar, evde yaln›z olmad›klar›n›, evi di¤er<br />
kiflilerle paylaflt›klar›n› ö¤renmelidirler. Bu<br />
kavram okul ortam› için de geçerlidir. Çocuklar›n<br />
bu kavram› ö¤renmeleri önemlidir çünkü<br />
okul ortam›nda onlardan eflyalar› kald›rmalar›,<br />
s›ralar›n› beklemeleri istenecektir. Bu becerileri<br />
evde ö¤renmifl ve denemifl olmak okul<br />
bafllad›¤›nda onlara kolayl›k sa¤layacakt›r.<br />
Tertip ve organize olma becerilerinin yan›<br />
s›ra anne ve baba, okula bafllamadan evvel<br />
afla¤›daki becerileri çocu¤una ö¤retmelidir.
Dil Geliflimi:<br />
Dil becerisinin okuma becerisine etkisi oldukça<br />
yüksek bulunmufltur. Bu nedenle ebeveynler<br />
çocuklar›na ilk 7 yafl süresince dil geliflimi<br />
destekleyici her türlü ortam› sa¤lamaya<br />
dikkat etmelidirler. ‹lk 7 yafl süresince çocu¤un<br />
dil ö¤renmeye karfl› ola¤anüstü bir yetene¤i<br />
vard›r. Ancak bu yafltan sonra çocu-<br />
¤un bu yetene¤i bir yetiflkinin dil ö¤renme<br />
becerisiyle ayn›d›r.<br />
Ebeveynler, çocuklar›yla çok küçük yafltan<br />
itibaren mümkün oldu¤unca çok konuflmal›d›rlar.<br />
Çocuk ne kadar çok dil ortam›na<br />
maruz kal›rsa , günlük konuflmalar› o kadar<br />
kolayl›kla anlayacak ve konuflmaya bafllayacakt›r.<br />
Bu nedenle, her günün belli bir saatinde<br />
ebeveynin çocu¤uyla birlikte oturup kitap<br />
okumas› gerekir. Hatta, yeni bir hikayeye<br />
geçmeden evvel ayn› hikayenin tekrar tekrar<br />
okunmas›nda yarar vard›r.<br />
Konsantrasyon:<br />
Konsantrasyon hem iradi hem de ö¤renilmifl<br />
bir beceridir. Bu nedenle ebeveynler, çocuklar›na<br />
bu beceriyi kazanmas› için yeteri<br />
derecede f›rsat sa¤lamal›d›rlar. 2 yafl›ndan<br />
itibaren ebeveynin çocu¤una hikaye okumas›<br />
gerekir. Yuvaya gidecek yafla gelmifl bir çocu¤un<br />
15-20 dakika süresince oturup dikkatini<br />
yo¤unlaflt›rabilmesi gerekmektedir. Yaln›z,<br />
burada dikkat edilmesi gereken husus<br />
çocu¤un oturmas› ve hikayeyi dinlemesini<br />
sa¤lamakt›r. Kitap okunurken çocu¤un ortal›kta<br />
dolaflmas› ya da oyun oynamas›na izin<br />
verilmemelidir. Bunun yap›labilmesi için ebeveynin<br />
ilk olarak 5 dakikal›k hikayelerle bafllamas›<br />
ve yavafl yavafl süreyi art›rmas› gerekir.<br />
Bu flekilde çocu¤un dikkat süresi de zamanla<br />
uzayacakt›r.<br />
Koordinasyon:<br />
Çocuklar ilkokula bafllad›klar›nda yazma<br />
ve okuma problemiyle karfl›laflmamalar› için<br />
kas ile el-göz koordinasyon becerilerinin yeterli<br />
düzeyde geliflmifl olmas› gerekmektedir.<br />
El-göz koordinasyonu için , atma-yakalama,<br />
top oyunlar›; küçük kas geliflimini desteklemek<br />
için ise kullan›lm›fl ka¤›t parçalar›n› s›k›flt›r›p<br />
top haline getirme, boyama, kesme-<br />
yap›flt›rma çal›flmalar› ile kil hamuru<br />
etkinlikleri tercih edilmelidir.<br />
Vücut Bölümleri:<br />
Banyo zaman› çocu¤a vücudunun<br />
bölümlerini tan›tmak için<br />
harika bir zamand›r. Çocu¤unuza<br />
“Bana sa¤ aya¤›n› ver” deyin.<br />
E¤er çocu¤unuz size sol aya¤›n›<br />
uzat›rsa “Hay›r, sa¤ ayak” deyin<br />
ve sadece sa¤ baca¤›n› ovalay›n.<br />
Daha sonra di¤er vücut k›s›mlar›<br />
için de ayn› yöntemi uygulay›n.<br />
Tekrar eden banyo denemelerinden<br />
sonra çocu¤unuz<br />
sa¤ ve sol kavram›n› ö¤renecektir.<br />
‹leride ilkokula bafllad›¤›nda<br />
“b” ve “d” harflerini ay›rt etmede<br />
zorluk yaflamayacakt›r.<br />
Yaz Tatili<br />
Say› Sayma:<br />
ile el-göz koordinas-<br />
Say› sayma matemati¤e girifl<br />
olarak kabul edilir. Çocu¤a eryon becerilerinin<br />
ken yaflta say› saymay› ö¤ret- yeterli düzeyde<br />
mek önemlidir. Çocu¤unuza say›<br />
saymay› ö¤renmesi için elleri- geliflmifl olmas›<br />
ni kullanmas›n› ö¤retebilirsiniz. gerekmektedir.<br />
‹lk önce bir eliyle bafllay›n daha<br />
sonra her iki eli de saymay› ö¤retin. Say› sayma<br />
kavram›n› pekifltirmek için yemek masas›<br />
haz›rlan›rken çocu¤unuza “Masaya 3 tane<br />
tabak getir”, “2 tane çatal getir” , “Masaya<br />
herkes için bir bardak koy” diyebilirsiniz.<br />
Renkler:<br />
Renkler de di¤er temel kavramlar gibi çocu¤un<br />
erken yaflta ö¤renmesi gereken bir<br />
kavramd›r. Öncelikle ana renkleri ö¤retmekle<br />
bafllamal›s›n›z (k›rm›z›, mavi, yeflil, sar›).<br />
Daha sonra ara renkleri ö¤retebilirsiniz. Çocu¤unuzla<br />
renk oyunlar› oynay›n. Ona “Tüm<br />
mavi bloklar› sepetin içine koy” tarz›nda yönergeler<br />
verin.<br />
Kaynakça:<br />
http://www.drpaul.com/behaviour/schoolreadi.html<br />
http://www.mental-health-matters.com/articles/article.php?artID=814<br />
Çocuklar ilkö¤retime<br />
bafllad›klar›nda<br />
yazma ve okuma<br />
problemiyle karfl›laflmamalar›<br />
için kas<br />
23
Elif AKYÜZ<br />
24<br />
Yaz Tatili<br />
Birçok çocuk için yuvaya bafllamak ba¤›ms›zl›¤a<br />
at›lan ilk ad›md›r ve çocuklar için ö¤renilecek<br />
yeni dersler vard›r. Bunlar;<br />
• Ebeveynleri yanlar›nda olmad›¤› zamanlarda<br />
da güvende ve mutlu hissetmenin mümkün<br />
oldu¤u<br />
• Di¤er yetiflkinlerin yard›m, arkadafll›k ve<br />
bilgi için kaynak olabilece¤i<br />
• Di¤er çocuklarla yeni oyun ve etkinliklerde<br />
bulunman›n zevk verdi¤i ve daha sonra bunlar›n<br />
anne-babayla paylafl›labilece¤idir.
Çocu¤unuzun yuvaya kolayca al›flabilmesi<br />
için neler yapabilirsiniz?<br />
Çocu¤unuzun yuvaya al›flmas› için okul<br />
personeliyle iflbirli¤i yaparak bu yeni dersleri<br />
ö¤renmeleri için çocuklar›n›za f›rsat verin.<br />
Bunun için:<br />
• Okula bafllad›¤›n›z ilk günü ve o anki<br />
duygular›n›z› çocu¤unuzla paylafl›n. Kendi<br />
okul resimlerinizi çocu¤unuza gösterin.<br />
• Çocu¤unuz yuvaya bafllamadan evvel,<br />
yuvada olacak fleyler (oyunlar, etkinlikler)<br />
hakk›nda çocu¤unuzla pozitif ve nefleli bir<br />
flekilde konuflun.<br />
• Yuvan›n düzenleyece¤i kokteyle çocu-<br />
¤unuzla birlikte kat›l›n ve okul personeliyle<br />
tan›fl›n.<br />
• Yuvan›n ilk günlerinde, çocu¤unuza<br />
“Hoflça kal” diyerek ayr›l›n. Çocu¤unuz bir<br />
fleyle meflgulken kaçmay›n çünkü bu çocu-<br />
¤unuzun kötü ve güvensiz hissetmesine sebep<br />
olacakt›r.<br />
• Çocu¤unuza ne olaca¤›yla ilgili net bir<br />
aç›klama yapman›z, yuvadan ayr›lman›z›<br />
kabul etmesini kolaylaflt›rabilir. “fiimdi al›flverifle/eve/vb<br />
gidiyorum, bilgisayar/müzik/vb<br />
dersinden sonra gelece¤im.”<br />
• Üzülmeyin! ‹lk günlerde çocu¤unuz yuvaya<br />
al›flmakta zorlan›yorsa, bir iki hafta<br />
içerisinde al›flacakt›r. Sadece rahat olun.<br />
Yaz Tatili<br />
‹lk günlerde çocu¤unuz yuvaya al›flmakta zorlan›yorsa, bir iki hafta<br />
içerisinde al›flacakt›r. Sadece rahat olun. Çocu¤unuza bu ifli yak›nda<br />
baflaraca¤›n› telkin edin ve ona yeni arkadafllar edinmesi ve<br />
etkinliklere al›flmas› konusunda yard›mc› olun.<br />
Çocu¤unuza bu ifli yak›nda baflaraca¤›n›<br />
telkin edin ve ona yeni arkadafllar edinmesi<br />
ve etkinliklere al›flmas› konusunda yard›mc›<br />
olun.<br />
Okul fobisi nedir?<br />
Birçok çocuk için okula gitmek heyecan<br />
verici ve e¤lenceli olsa da baz›lar› için<br />
durum böyle de¤ildir. Okul fobisi gelifltiren<br />
çocuklar korkmufl gözükürler, okula<br />
gitmemek için her türlü takti¤i denerler<br />
ve böylece anne babalar›n› evde<br />
kalmak için ikna etmeye çal›fl›rlar.<br />
Anne babalar, çocuklar›n›n evde<br />
kalmak için s›k s›k hasta olduklar›n›<br />
bahane edip etmediklerine<br />
dikkat etmelidirler. Genellikle<br />
okul fobisi belirtileri sabahlar›<br />
okula gitmeden önce ya da<br />
pazar akflamlar› görülür. Çocu-<br />
¤a okula gitmeyece¤i<br />
söylenince<br />
bu belirtiler kendili¤indenkaybolur.<br />
25
26<br />
Yaz Tatili<br />
Okul fobisi olan<br />
çocuklar, okula<br />
olan isteksizliklerini<br />
bedensel<br />
yak›nmalar›yla<br />
dile getiren, böylelikle<br />
evde kalabilmek<br />
için anne<br />
babalar›n› ikna<br />
etmeye çal›flan<br />
çocuklard›r.<br />
Okul fobisi kendini farkl›<br />
belirtiler fleklinde gösterebilir:<br />
• Kendi ve ebeveyninin<br />
güvenli¤i hakk›nda sürekli<br />
endiflelenme<br />
• Okula gitmeyi reddetme<br />
• S›k kar›n a¤r›lar› ve fiziksel<br />
yak›nmalar<br />
• Ebeveynin ete¤ine yap›flma<br />
• Okula gitmeye zorland›-<br />
¤›nda ya da ebeveynden ayr›l›rken<br />
öfke nöbeti geçirme<br />
• Uykuya dalmada zorluk<br />
çekme, kabuslar görme<br />
Çocu¤un yaflad›¤› bu dönem<br />
sadece çocuk için korku<br />
verici ve rahats›z edici de¤il-<br />
dir. Ayn› zamanda ebeveynler için de üzücü<br />
ve endifle vericidir.<br />
Okul fobisinin farkl› sebepleri olabilir:<br />
• Anne baba taraf›ndan terk edilme<br />
korkusu<br />
• Boflanma, yeni bir kardeflin do¤umu,<br />
tafl›nma, maddi sorunlar, anne-baba aras›ndaki<br />
geçimsizlik, hastal›k, yak›n birinin<br />
ölümü gibi stres yaratan olaylar<br />
• Anne baban›n çocu¤una bir fley olaca¤›<br />
konusunda yo¤un kayg› duymas› ve<br />
çocu¤unun okula bafllamas›na iliflkin endiflelerini<br />
çocu¤a yans›tmas›<br />
• Anne baban›n afl›r› koruyucu tutumla<br />
çocuklar›n›n yaflad›¤› her güçlü¤ü çözümlemeye<br />
çal›flmas›, çocu¤un sorumluluk<br />
duygusunu ve sorun çözme yetisi kazanmas›n›<br />
engellemesi.<br />
Okul Fobisi Olan Çocuklar ‹çin<br />
Anne-Babaya Öneriler<br />
E¤er çocu¤unuzun okula devam›n›<br />
sa¤larsan›z, büyük olas›l›kla okul fobisi 1-2<br />
hafta içerisinde ortadan kaybolacakt›r.<br />
Çocu¤unuzun okula devam›n› sa¤lamama<br />
durumunda ise bedensel flikayetler ve<br />
evde kalma iste¤i daha da s›klaflacakt›r.<br />
Çocu¤unuzun evde kalma süresi artt›kça,<br />
okula dönmesi daha da zorlaflacakt›r.<br />
• Çocu¤unuz bedensel rahats›zl›klar<br />
gösteriyorsa ona, “Numaradan yap›yorsun”<br />
gibi sözler söylemeyin.<br />
• E¤er çocu¤unuz 37.8 derece atefl, birden<br />
fazla kusma, s›k ishal,s›k öksürük, kulak<br />
a¤r›s› gibi rahats›zl›klardan herhangi<br />
birini gösteriyorsa çocu¤unuzu doktora<br />
muayene ettirin. E¤er bir hastal›ktan dolay›<br />
bu belirtiler gözüküyorsa, çocu¤unuzu<br />
evde tutun. E¤er sadece hasta gibi gözüküyor,<br />
benzi hafif soluk ve yorgunsa evde<br />
tutmay›p okula gönderin.<br />
• Çocu¤unuzun okula gitmekten duydu¤u<br />
korkuyla alay etmeyin. Okuldan korkan<br />
bir çocu¤a bunda korkulacak bir fley<br />
olmad›¤›n› kan›tlamaya çal›flmak yerine,<br />
çocu¤un bu korkusunu anlamak ve bunu
yenmesi için ona zaman tan›y›p bu süreçte<br />
yaln›z olmad›¤›n› hissettirin.<br />
• Çocu¤unuzu okula getirme konusunda<br />
kararl› olun. Bafllang›çta, çocu¤unuz<br />
sizin onu okula her gün göndermedeki<br />
kararl›l›¤›n›z› test edecektir. Okula gitmenin<br />
kesin bir karar oldu¤unu göstermeli<br />
ve okula gitti¤inde kendini daha iyi<br />
hissedece¤i konusunda çocu¤unuzu telkin<br />
etmelisiniz.<br />
• Çocu¤unuzun ba¤›ml› olmad›¤› ebeveyni<br />
taraf›ndan okula getirilmesine dikkat<br />
edin. Bu, çocu¤unuzun ebeveyninden<br />
ayr›lmas›n› kolaylaflt›racakt›r.<br />
• Okulun ilk günlerinde sabahlar zor<br />
olabilir. Okul sabah›, çocu¤unuza kendini<br />
nas›l hissetti¤ini sormay›n çünkü bu yak›nmas›na<br />
f›rsat verecektir. E¤er çocu¤unuz<br />
kendili¤inden yak›n›yorsa ve bunlar<br />
her zaman olanlar gibiyse, çocu¤unuzla<br />
tart›flmaya girmeden onu okula gönderin.<br />
• Çocu¤unuz sizden ayr›l›rken yaygara<br />
koparmaya bafllam›flsa yapman›z gereken<br />
çocu¤unuza, onun okulda kalmas›<br />
gerekti¤ini ve sizin de gün bitiminde<br />
okula gelip onu alaca¤›n›z› söylemenizdir.<br />
Bu bilgiyi çocu¤unuza net ve kararl›<br />
bir ifadeyle verdikten sonra hemen ayr›lman›z<br />
gerekir. Ebeveyn ayr›lmay› oyalad›¤›nda,<br />
üzgün gözüktü¤ünde, çocu¤un<br />
yat›flmas› için bekledi¤inde ya da çocu-<br />
¤a aç›klamalar yapmaya çal›flt›¤›nda,<br />
çocu¤un ebeveyninden ayr›lmas› daha<br />
da zor hale gelir. Kararl›, ilgili ve çabuk<br />
bir ayr›lma hem çocuk hem de ebeveyn<br />
için daha kolayd›r. Çocuk her ne kadar<br />
ebeveyni okuldan ayr›l›rken a¤lasa da<br />
k›sa süre içinde kendini toparlamaktad›r.<br />
• Okul personelinden yard›m isteyin.<br />
Çocu¤unuzun ö¤retmeni ve yuvan›n psikolojik<br />
dan›flman›yla konuflun.<br />
• Okul sabah› olmamak kayd›yla,<br />
baflka bir zaman diliminde çocu¤unuzla<br />
konuflun. Onu neyin üzdü¤ünü sorun.<br />
Ona “Okulda bafl›na gelebilecek en kötü<br />
fley ne olabilir?” diye sorun.<br />
E¤er sizin de¤ifltirebilece¤iniz<br />
bir durumsa, bunun üzerinde<br />
çal›flaca¤›n›z› söyleyin.<br />
• Çocu¤unuzun okuldayken<br />
kendini güvende hissetmesi<br />
için sevdi¤i bir oyunca-<br />
¤› okula getirmesine izin verin.<br />
• Çocu¤unuza okul d›fl›nda<br />
kendi yafl grubuyla vakit<br />
geçirmesi için yard›m edin.<br />
Yak›n akrabalar›n›zda<br />
gece geçirmesi için ona f›rsat<br />
verin.<br />
Kaynaklar<br />
Settling in Pre-school<br />
Yavuzer, H. (2004).Çocuk Psikolojisi.<br />
Remzi Kitabevi<br />
http://www.amphi.com/~psych/refusal.html<br />
http://www.panic-anxiety.com/school-phobia.htm<br />
Yaz Tatili<br />
Okulun ilk günlerinde<br />
sabahlar zor olabilir.<br />
Çocu¤unuza nas›l<br />
hissetti¤ini sormay›n<br />
çünkü bu yak›nmas›na<br />
f›rsat verecektir.<br />
E¤er çocu¤unuz<br />
kendili¤inden yak›n›yorsa<br />
ve bunlar her<br />
zaman olanlar<br />
gibiyse, çocu¤unuzla<br />
tart›flmaya girmeden<br />
onu okula gönderin.<br />
27
Birgül EKfi‹<br />
28<br />
Yaz Tatili<br />
Ebeveynleri olarak çocuklar›m›z›n okula<br />
bafllamas› bizler için önemli bir olayd›r.<br />
Çocuk için ise okula bafllamak yeniden<br />
do¤mak gibidir. Her anne-baba,<br />
çocu¤unun okul hayat›nda ve sosyal<br />
yaflamda baflar›l› olmas›n› ister. Çocuklar›m›z,<br />
h›zl› bir büyüme ve geliflme içerisindedir.<br />
Bu süreç, kaç›n›lmazd›r.
Her çocuk zaman› gelince, konuflmay›,<br />
say› saymay›, ö¤renmekte; yeni davran›fllar<br />
kazanmaktad›r. Ancak çocu¤un geliflmesinde,<br />
okula haz›r olmas›nda, ailenin ve ö¤retimin<br />
etkisi az›msanmayacak kadar<br />
önemlidir. Fakat bu çocu¤un okula bafllamadan<br />
okulda ö¤renece¤i fleyleri bilmesi,<br />
ö¤renmesi anlam›na gelmez. Burada<br />
önemli olan onun, dinlemesini, alg›lamas›n›<br />
ve dinledi¤i, gördü¤ü fleyler üzerinde çal›flabilmesini<br />
ö¤renmifl olmas›d›r.<br />
Her anne baba gibi bizler de çocu¤umuz<br />
1.s›n›fa bafllarken heyecanlan›r›z. Bu heyecan<br />
bazen bizlerin bilmeyerek yanl›fl yap-<br />
Yaz Tatili<br />
mam›za neden olabilmektedir. Bu yanl›fl tutum<br />
ve davran›fllar› önlemek, ö¤rencilerimizin<br />
okul hayat›na baflar›l› bir flekilde ad›m<br />
atabilmesini sa¤lamak için yaz›m›zda yap›labilecek<br />
çal›flmalar üzerinde duraca¤›z.<br />
Bu çal›flmalar yap›l›rken ev, okul ortam›na<br />
dönüfltürülmemeli ve çocuk kesinlikle<br />
zorlanmamal›. Her fley günlük ak›fl›nda devam<br />
etmeli. Burada amaç; çocu¤un okulu<br />
sevmesi, okula gitmek için istekli olmas›,<br />
anneden ayr›labilmesi, okul düzenine h›zl›<br />
bir flekilde al›flabilmesi gibi konularda 1.s›n›f<br />
e¤itimini kolaylaflt›rmakt›r.<br />
Çocu¤umuzu Ö¤renme Etkinliklerine Haz›rlayal›m<br />
Dil Geliflimi Aç›s›ndan<br />
1) Çocu¤unuzun çokça gözlemde bulunmas›<br />
için ortamlar haz›rlay›n›z. Örne-<br />
¤in, havaalan›, tren istasyonu, hayvanat<br />
bahçesi, çiftlik, fuar gibi ilginç yerlere götürünüz.<br />
Bu tür gezi ve gözlem, çocu¤unuzun<br />
gözlem yetene¤inin geliflmesi, ö¤renme<br />
iste¤inin uyanmas›, dil ve ifade gücünün<br />
geliflmesi bak›m›ndan çok yararl›d›r.<br />
2) ‹yi kalitede resimli kitaplar al›n›z. Kitaplardaki<br />
masal ve öyküleri onlara okuyunuz;<br />
resimleri onlara anlat›n›z. Ev veya<br />
okul ortam›nda çocuklara düzenli olarak<br />
okunan resimli hikâye kitaplar›, çocuklar›n<br />
konuflma dili ile yaz› dil aras›nda iliflki kurmalar›n›<br />
sa¤layarak, okuma yazma becerilerinin<br />
geliflmesine yard›mc› olmaktad›r.<br />
Çocuklar›n okuma yazma deneyimlerinin<br />
flekillenmesinde ebeveynlerin ve kardefllerin<br />
önemli rolleri vard›r. Çocuklar,<br />
okuma yazmadaki ilk deneyimlerini onlarla<br />
kurdu¤u etkileflimlerle kazanmaktad›rlar.<br />
Çocu¤un çevresinde yer alan resimli kitaplar<br />
çocu¤un merak›n› uyand›rarak ebeveynleri<br />
veya kardeflleri ile etkileflime geçmesine<br />
yard›mc› olacakt›r. Ebeveynler, çocu¤a<br />
resimli kitaplar› okurken, çocuk sayfalar<br />
üzerindeki sembollerle konuflma ara-<br />
s›ndaki iliflkileri anlamaya<br />
bafllayacak okunan<br />
resimli kitaplar, çocu¤un<br />
konuflma dili ile yaz› dili<br />
aras›ndaki farkl›l›klar›<br />
ay›rt etmesine ve anlamas›na<br />
yard›mc› olacakt›r.<br />
Ayr›ca, çocu¤un<br />
çevresinde yer alan zengin<br />
uyar›c›lar, onun okuma<br />
yazmaya karfl› iste-<br />
¤inin artmas›n› sa¤layacakt›r.<br />
3) Çocu¤unuza masallar<br />
ve tekerlemeler<br />
söyleyiniz; anlatt›klar›n›z›<br />
anlatmalar› için teflvik<br />
ediniz.<br />
4) Kendisinin masal<br />
üretmesine ve size anlatmas›na<br />
olanak sa¤lay›n›z.<br />
Evdeki bir bebe¤i<br />
ile ilgili bir masal üretebilir.<br />
Bu onun yarat›c› gücünün geliflmesine<br />
yard›mc› olacakt›r.<br />
5) Sözel kelime da¤arc›¤›n›n geniflletilmesi,<br />
nesneleri ay›rt edici özellikleri ile tan›yabilmeyle<br />
ba¤lant›l›d›r.<br />
29
30<br />
Yaz Tatili<br />
6) Nesneleri sadece girdi¤i kategoriye<br />
göre de¤il gerçek ismi ile isimlendirilmesine<br />
dikkat edin. (oyuncak derken oyunca-<br />
¤›n isminin de söylenmesi)<br />
7) Ona de¤iflik nesneler arac›l›¤› ile bu<br />
kavramlar› ö¤retin. Örne¤in;”Bu araba<br />
k›rm›z›”,” Senin ayakkab›lar›n benimkilerden<br />
daha küçük”,” Bu kitap di¤erinden daha<br />
kal›n” gibi. Bu tür detay bilgiler çocu-<br />
¤un kelime da¤arc›¤›n› zenginlefltirecektir.<br />
8) Çocu¤unuzla sürekli konuflun. Yaflad›klar›n›<br />
size anlatmas›n› sa¤lay›n.<br />
Matematiksel Geliflim Aç›s›ndan<br />
1) Çevresindeki varl›k, eflya ve resimler<br />
yard›m›yla az-çok, büyük-küçük, benzerfarkl›,<br />
uzun-k›sa, yüksek-alçak kavramlar›n›<br />
oyun içinde kazand›rmaya çal›fl›n›z.<br />
2) Varl›klarla düzeylerine uygun saymalar<br />
(örne¤in 10’a, 20’ye kadar) yapt›r›labilir.<br />
Say›larla varl›k aras›nda iliflki kurmas›na<br />
önem veriniz. Yani varl›¤a dokunarak<br />
sayd›r›n›z.<br />
3) Ana renkleri (sar›, k›rm›z›, yeflil, mavi)<br />
tan›mas›na yard›mc› olunuz(Trafik<br />
lambalar›ndan faydalan›labilir.)<br />
4) Anlaml› sayma ve efllefltirerek sayma<br />
becerisi kazand›r›labilir.<br />
5) Say›sal kavramlar ve yön kavramlar›<br />
gelifltirilebilir. ”Uzun kalem, k›sa –kalem”,<br />
“büyük - küçük”, “üçüncü elma”,<br />
“beflinci s›radaki bardak” v.s gibi.<br />
6) Günlük ev ifllerinde çocu¤un yard›m›<br />
istenerek baz› kavramlar uygulamal› olarak<br />
ö¤retilebilir. (Taba¤›n sa¤›ndaki kafl›k,<br />
solundaki çatal gibi)<br />
7) Temel ifllem becerileri kazand›r›labilir.<br />
Toplaman›n sonuçta art›fl oldu¤unu, ç›kartman›n<br />
sonuçta eksilmeye neden oldu-<br />
¤unun kavrat›lmas›.<br />
8) ‹flitsel belle¤i gelifltirmek ad›na söylenilen<br />
cümleyi, rakamlar› tek söylemede<br />
tekrar edebilmesi sa¤lanabilir.<br />
Ay›rt etme H›z›<br />
Dikkat Geliflimi Aç›s›ndan<br />
1) Çocu¤a benzer olan ile ayn› olan<br />
aras›ndaki farkl›l›¤›n kazand›r›lmas›,<br />
2) Efllefltirme ve benzerlikler konusunda<br />
egzersizler yap›larak ayn› olan› ve farkl›<br />
olan› kavramas›n›n sa¤lanmas›.(Çevresinde<br />
birbirine flekil olarak benzeyen nesneleri<br />
bulmas›, sözgelimi odada yuvarlak<br />
olan nesneleri bulmas›, kare olanlar› ay›rmas›<br />
gibi.) Okul öncesi e¤itim kitaplar›ndan<br />
yararlan›labilir.<br />
3) Zaman› verimli kullanabilmeyi ö¤renmesi<br />
için zamana dayal› h›z çal›flmalar›,<br />
süreli çal›flmalar, yapt›r›labilir.<br />
4) Kendi oyuncaklar› aras›nda flekil,<br />
boyut, renk bak›m›ndan benzer olanlarla<br />
farkl› olanlar› ay›rt etmesinin sa¤lanmas›<br />
yapt›r›labilir.<br />
5) Görüleni, duyulan› akl›nda tutabilme<br />
ve gerekti¤inde tekrar hat›rlayabilme<br />
yetene¤i, baflar›l› bir okul yaflam› için çok<br />
önemlidir. Bu yüzden çocu¤un görüp duyduklar›n›,<br />
yaflad›klar›n› anlatmas›n› sa¤lay›n.<br />
Ona hikâyeler anlatt›r›n ve haf›za<br />
oyunlar› oynatt›r›n.<br />
6) Çocu¤unuza, en az üç fleyi akl›nda
tutmas›n› gerektiren görevler verin. Örne-<br />
¤in:“fiimdi, önce pencereyi aç, sonra bana<br />
bir bardak getir ve sonra radyoyu kapa“ gibi.<br />
El Becerileri Bak›m›ndan<br />
(KAS- S‹N‹R KOORD‹NASYONU)<br />
Çocu¤umuz yazmay› ö¤renmeden önce,<br />
çizilmifl bir fleyin ayn›s›n› çizebilmeli ya<br />
da onu boyayabilmelidir. Bunun yan›nda,<br />
elleri her zaman onun istedi¤i gibi ifllemeyebilir.<br />
Çizilmek istenen çizgi bazen çok k›sa,<br />
bazen de çok uzun bazen de köfleli olabilir<br />
ve sonuçta eller bir hayli yorulur. Elin bu u¤rafllara<br />
al›flabilmesi için örnek çal›flmalar<br />
yapmas› faydal› olacakt›r. El becerisi için<br />
boyamak, resim yapmak ne kadar önemli<br />
ise, boncuk dizme, eli ile sayabilece¤i meyveleri<br />
soyma, çivi çakma gibi fleyler de o<br />
kadar önemlidir.<br />
1) Parçadan bütüne gidebilmesi ad›na<br />
puzzle çal›flmalar›,<br />
2) Kopya k⤛d› ile bir resmin üzerinden<br />
gidebilme,<br />
3) Temel geometrik flekilleri yapabilme,<br />
4) Serbest resimlerle göz – el koordinasyonunu<br />
güçlendirme.<br />
5) Nokta birlefltirme çal›flmalar›,(gazetelerde<br />
verilenlerden yararlan›labilir)<br />
6) Basit nesnelerin kal›p olarak kullan›l›p<br />
kopya edilmesi<br />
7) Resimleri, flekilleri kesme, boyama,<br />
yap›flt›rma çal›flmalar› yapmas› için ortam<br />
haz›rlay›n›z.<br />
8) Çamur ve benzer maddeler üzerinde<br />
çal›flmas› için gerekli materyalleri sa¤lay›n›z.<br />
Duygusal Ve Estetik Geliflim Aç›s›ndan<br />
fiark›lar ve ritmik hareketler, çocu¤un<br />
ses ve hareket geliflimi bak›m›ndan son derece<br />
yararl›d›r. Çocu¤unuzu flark› söylemeye,<br />
müzik dinlemeye, müzik aletlerinden bi-<br />
rini kullanmaya cesaretlendiriniz.Oyuncaklar›<br />
aras›nda davul gibi<br />
ritmik hareketi gelifltirici<br />
araçlar bulundurunuz.<br />
Çocu¤unuzun kurflun<br />
kalem, renkli kalem<br />
ve boyalarla k⤛t ve<br />
benzer materyaller<br />
üzerinde bol bol çal›flmas›na<br />
olanak sa¤lay›n›z.<br />
Sonuç olarak; Çocuklara<br />
yaz›l›, sözlü dil<br />
aras›nda iliflkiler kurmas›n›<br />
sa¤layacak zengin<br />
uyar›c› ortamlar›n<br />
haz›rlanmas›, okuma<br />
olgunlu¤unun desteklenmesinde<br />
önemli bir<br />
yere sahiptir. Okul öncesi<br />
dönemdeki çocuklar,<br />
ilk okuma yazma<br />
deneyimlerini ev ortam›nda<br />
edinmektedirler.<br />
Çocuklar›n okuma yazma<br />
ile ilgili deneyimler<br />
kazanmas› için ev ve<br />
okul ortam›nda zengin<br />
uyar›c› ortam›n haz›rlanmas›,<br />
çocuklarda<br />
okuma bilincini gelifltirmektedir.<br />
Yaz Tatili<br />
Çocuklara yaz›l›, sözlü<br />
dil aras›nda iliflkiler kurmas›n›<br />
sa¤layacak zengin<br />
uyar›c› ortamlar›n<br />
haz›rlanmas›, okuma olgunlu¤unundesteklenmesinde<br />
önemli bir yere<br />
sahiptir. Okul öncesi dönemdeki<br />
çocuklar, ilk<br />
okuma yazma deneyimlerini<br />
ev ortam›nda edin-<br />
Kaynaklar:<br />
1. Prof. Dr. Ayla OKTAY: Okul<br />
Öncesi Dönem (5–6 Yafl) Çocuklar›na<br />
Yönelik Okumaya<br />
Haz›rl›k Program›<br />
mektedirler.<br />
2. ‹zzettin ALICIGÜZEL: Ça¤dafl<br />
Okulda E¤itim Ve Ö¤retim<br />
3. Milli E¤itim Dergisi Say› 155–156: Okul Öncesi E¤itiminin<br />
Okul Olgunlu¤u Üzerine Etkisinin ‹ncelenmesi.<br />
31
Mübeccel CANSEVER<br />
32<br />
Yaz Tatili<br />
Okula bafllamak bir çocuk için ba¤›ms›zl›¤a at›lan<br />
en önemli ad›mlardan biridir. Çocuklar›m›z›n<br />
okula bafllarken üzülmeden endiflelenmeden sizden<br />
ayr›lmas› çok önemlidir.<br />
Okul hayat›n›n baflar›l› olmas›nda önemli bir etkende anne ve babalar›n<br />
çocuklar› duygusal yönden 1. s›n›fa sa¤l›kl› bir flekilde haz›rlamas›.<br />
Peki duygusal olgunluk nedir? Genel anlamda çocuklar›n ba-<br />
¤›ml› iliflkilerden kurtulup kendi bafl›na sorunlarla bafl edebilme becerisidir<br />
.<br />
Okula bafllamak bir çocuk için ba¤›ms›zl›¤a at›lan en önemli<br />
ad›mlardan biridir. Çocuklar›m›z›n okula bafllarken üzülmeden endiflelenmeden<br />
sizden ayr›lmas› çok önemlidir. Ö¤rencilerimizi inceledi-<br />
¤imizde okula en rahat uyum sa¤layan grubun anne babalar›na güvenen<br />
ve onlarla ba¤›ml› bir iliflki kurmayan çocuklar oldu¤unu görüyoruz.<br />
Çocuklar›m›z bebeklikten itibaren anne babalar›na güvenmek isterler.<br />
Ani yaln›z b›rak›lmalar ve ayr›lmalar onlar›n ailelerine karfl›<br />
olan güvenlerine darbe indirir. Anne babas›na güvenen, onlar›n ne<br />
zaman yan›nda olmayacaklar› daha önce kendilerine aç›klanm›fl,<br />
anne babalar› taraf›ndan kand›r›lmam›fl hayal k›r›kl›¤›na u¤ramam›fl<br />
çocuklar topluluk içinde daha ba¤›ms›z ve güvenli hareket eder.<br />
Çocuklar yanlar›nda olacaklar›na dair güven hissi veren hem de<br />
problemleri çözme noktas›nda onlara sorumluluk veren anne ve ba-
alar do¤ru ad›mlar atm›fl olur. Kendine güven<br />
okul baflar›s›nda akademik yeterlilikler<br />
kadar önemlidir.<br />
1. s›n›fa bafllayan çocuklar›m›z›n kendine<br />
güven ve duygusal olgunluk kazand›rmak<br />
için anne babaya düflen görevler.<br />
* Yerinde söylenmifl bir söz vard›r: “bir insana<br />
k›rk gün ne dersen o olur” diye. Bu söz<br />
çocuklar için de geçerlidir. ‹ster do¤ru bir<br />
gözleme dayans›n, isterse önyarg›n›z›n ürünü<br />
olsun. Çocu¤unuzu “tembel”, “da¤›n›k”,<br />
“sakar”, “çok ifltahs›z”, “yaramaz” gibi olumsuz<br />
sözler söylemeyiniz. Bu tür sözler, çocu-<br />
¤u, söylendi¤i yönde davranmaya iter.<br />
Olumlu sözcüklerin her zaman baflar› yönünde<br />
olumlu etkileri vard›r. Tabi bu sözlerin karar›nca<br />
ve hak etti¤i zaman olmas› önemli.<br />
Böyle olmad›¤›n da çocu¤u fl›mar›kl›¤a iter.<br />
* Çocu¤umuza küçük görevler ve sorumluluklar<br />
vererek onun ifl yapmas›n› ve bir ifli<br />
bitirmesini ö¤retebilirsiniz. Sofray› kurmaya<br />
yard›m etme, yata¤›n› toplama , hayvan , çiçek<br />
bak›m› gibi etkinlikler bunlardan baz›lar›d›r.<br />
Okul öncesinde belirli sorumluluklar› olan<br />
çocuklar düzenli ödev yapmaya daha iyi<br />
adapte olur.<br />
* Çocu¤unuz sizin yard›m›n›z olmadan giyinip<br />
soyunabilmeli ve yaln›z bafl›na tuvalete<br />
gidebilmelidir. Tuvalet e¤itimi verirken bafllanacak<br />
okulun tuvaletleri incelenmeli ve<br />
orada kolayl›kla gidebilece¤i bir e¤itim verilmelidir.<br />
Ona giyinip soyunmak için yeterli zaman<br />
tan›nmal› ve bu ifle önce basit elbise<br />
ayakkab› giymelerle bafllanmal›d›r. Çocuk<br />
okul ça¤›na geldi¤inde ayakkab›s›n› ba¤lamal›<br />
ve kendi formas›n› giyebilmelidir.<br />
* 1. S›n›fa bafllayan çocuklarda gördü¤ümüz<br />
s›k›nt›lardan biri de arkadafllar›na karfl›<br />
sald›rgan ve öfkeli olmalar›. Günümüzde televizyon<br />
ve bilgisayar oyunlar›nda çocuklar›m›z<br />
sürekli fliddete maruz kalmaktad›r. Çocu¤unuza,<br />
k›zmadan, kavga etmeden tart›flmas›n›<br />
ve elefltiriye aç›k olmas›n› ö¤retin.<br />
Onun oyunlar›n› izleyin. Oyunlardan sonra<br />
öfkelenmeden oyun arkadafllar›yla yaflad›¤›<br />
problemleri nas›l çözebilece¤i hakk›nda<br />
onunla konuflun. Arkadafllar›yla grup oyunlar›<br />
oynamas› noktas›nda teflvik edin. En<br />
önemlisi de çocu¤unuzu yarg›lamadan dinleyin<br />
ve duygular›n› rahatça ifade edebilece¤i<br />
zeminler haz›rlay›n.<br />
* Çocu¤unuzu küçük al›flverifller yapmas›<br />
noktas›nda teflvik edin. D›flar›da yemek yerken<br />
siparifli ona verdirin. Eve eflya al›n›rken<br />
onunda fikrini al›n. K›sacas› her ortamda ona<br />
giriflkenlik e¤itimi verin. Bu ona güç kazand›racakt›r.<br />
* Çocuklar›m›zla grup<br />
oyunlar› oynamal› ve bu<br />
oyunlardaki kurallara dikkat<br />
etmesi noktas›nda teflvik edilmeli.<br />
Okul kurall› bir ortam ve<br />
çocuklar bu kurallara al›flmas›<br />
için oyunlar etkili bir zemin<br />
oluflturur.<br />
* Çocuklar›n›z› yaz tatilinde<br />
bir iki günde olsa güvendi-<br />
¤iniz akrabalar›n yan›na b›rak›n.<br />
Burada amaç siz olmadan<br />
yaln›z kalabilme duygusunu<br />
güçlendirmek.<br />
Kaynak<br />
Ça¤dafl okullarda e¤itim ve ö¤retim<br />
‹zzettin Al›c›güzel<br />
Yaz Tatili<br />
Unutmayal›m, kendi<br />
yapabilece¤i iflleri<br />
çocu¤umuzun<br />
elinden al›p yapmak<br />
çocu¤unuza<br />
yard›m etmek anlam›na<br />
gelmez , b›rak›n<br />
kendisi yaps›n.<br />
Ona olan sevginizi<br />
kendine güvenmesini<br />
sa¤layarak gösterebilirsiniz…<br />
33
Tuba YAfiAR<br />
34<br />
Yaz Tatili<br />
Yaz tatilinin yaklaflt›¤› flu günlerde<br />
derslerden ve s›navlardan yorulan çocuklar<br />
için e¤lenme zaman› bafll›yor.<br />
Yaz tatili boyunca çocuklar›m›za bu güzel s›cak<br />
günlerde hem dinlenmelerine hem de fiziksel<br />
geliflimlerine yard›mc› olacak spor dallar›na yönlenmelerini<br />
istiyoruz. Bu spor dallar›n› seçerken<br />
çocu¤un isteklerine uygun olmas›na dikkat etmeliyiz.<br />
Günümüzde hemen hemen bütün aileler, ne<br />
flekilde olursa olsun ne kadar erken olursa o kadar<br />
iyi olur diye düflünerek spor yapmalar›n› isterler.<br />
Bununla birlikte, çocuklara hangi sporun<br />
ne flekilde faydal› olaca¤› konusunda da hep bir<br />
endifle yaflarlar. "Hangi spor çocu¤um için yararl›d›r?",<br />
"Hangi spora kaç yafl›nda bafllamak uygundur?",<br />
"Hangi spor tavsiye edilebilir?", "6 yafl›ndaki<br />
bir çocu¤un futbola bafllamas› uygun<br />
mudur?", "Cesareti ve koordinasyonu olmayan<br />
bir çocuk jimnasti¤e bafllayabilir mi?" gibi bir çok<br />
soru ailelerin merakla cevap arad›klar› sorular›n<br />
bafl›nda gelmektedir. Fakat burada göz önünde<br />
bulundurulmas› gereken en önemli nokta, ailelerin<br />
istek ve ilgilerinden öte, çocuklar›n ilgi ve istekleridir.<br />
Buradaki anahtar kelimeler, çocuklar›n<br />
yapmaktan hofllanacaklar›, yaparken e¤lenebilecekleri<br />
ve hareket edebilecekleri bir aktivite bulmakt›r.<br />
Çocuklar›n spor ve egzersiz s›ras›nda<br />
ekstra kazan›mlar› olan paylaflmay› ö¤renme,<br />
arkadafl edinme ve kendine güven kazanma gibi<br />
faktörler ön planda tutulmal›d›r.<br />
Aileler Neler Yapabilir?<br />
Burada ailelerin çocuklar› ad›na dikkat edecekleri<br />
konular›n en bafl›nda; çocu¤un yaparken<br />
baflar›s›zl›¤a düfltü¤ü aktiviteler üzerinde de¤il<br />
tam tersi yaparken baflar›l› oldu¤u aktiviteler<br />
üzerinde yo¤unlaflmak gelmektedir. Çocu¤unuz<br />
belki iyi bir flekilde yüzemeyebilir fakat bunun aksine<br />
iyi basketbol oynayabilir. ‹flte burada ailelerin<br />
yapaca¤› fley, baflar›l› oldu¤u alanda çocu¤u<br />
ödüllendirmek, teflvik etmek, cesaret vermek ve<br />
yeni aktiviteleri keflfetmesi için olanaklar sunmakt›r.<br />
Olabildi¤ince çocuklar›n›z›n oyunlar›na<br />
dahil olmak, birlikte aktivite yapmaya çaba sarf<br />
etmek gereklidir. Aile bireyleri çocuklarla birlikte<br />
bir spor ya da egzersiz yaparken, çocuklar öncelikle<br />
aile bireylerini kendilerine model olarak ald›klar›ndan,<br />
onlara iyi bir model olabilme rolü<br />
üstlenmelidir. Bunu yaparken birlikte e¤lenme ön<br />
planda tutulmal›d›r.<br />
6 Yafl ve Daha Küçükler ‹çin<br />
Spor ve Egzersizler<br />
E¤er çocuklar›n›z bir aktiviteye dahil olmak<br />
istemiyor veya haz›r görünmüyorsa, en iyi yöntem<br />
kesinlikle zorlamamakt›r. Komflunuzun befl<br />
yafl›ndaki çocu¤u iki tekerlekli bisikleti kullanabiliyorsa,<br />
bizim çocuk da yapabilir diye düflünmemek<br />
gerekir. Çocuklar›n geliflim ve alg›lama yafl›
irbirlerine göre farkl›l›k göstermektedir. Sizin çocu¤unuz<br />
da eninde sonunda hedeflenen kabiliyetleri<br />
kazanacakt›r. Bu kabiliyetleri kendi dünyas›<br />
içinde kazanmas›na izin verin.<br />
Baz› çocuklar, spor aktivitelerine kat›lmaktan<br />
çekinirler, çünkü hata yap›p baflar›s›zl›¤a u¤ramaktan<br />
ve akranlar›na karfl› mahcup olmaktan<br />
korkarlar. Bu nedenle, çocuklar›n›z› kat›l›m için<br />
teflvik edin, destekleyin ama asla isteksiz olan çocu¤unuzu<br />
aktiviteye kat›lmak için zorlamay›n.<br />
Çocu¤unuzun daha rahat hissetti¤i belli bir zaman<br />
sonra, mesela 6 ay gibi bir zaman sonra, tekrar<br />
kat›l›m› için teflvik etmeyi deneyin.<br />
6 Yafl ve daha Küçükler ‹çin<br />
Önerilebilecek Spor Aktiviteleri<br />
• Jimnastik Kurslar›<br />
• Yüzme<br />
• Tenis (Küçük raket ve<br />
büyük yumuflak toplarla)<br />
• Karate<br />
• Sek sek Oyunlar›<br />
• ‹p atlama<br />
• Yap boz Oyunlar›<br />
• Körebe oyunu<br />
• Elim sende oyunu<br />
• Yumuflak topla oynanan oyunlar<br />
7 Yafl ve Daha Büyük Çocuklar ‹çin<br />
Spor ve Egzersiz<br />
Uzmanlar›n bir ço¤una göre, bir çocu¤un organizeli<br />
tak›m oyunlar›na kat›labilmesi için en<br />
az›ndan 6-7 yafllar›nda olmas› gerekti¤i ifade<br />
edilmektedir. Bu görüfl genellikle do¤ru kabul edilmesine<br />
ra¤men, bazen çocu¤un geliflim düzeyi ile<br />
ilgilidir. Bu kat›l›m kimi zaman bahsedilen yafl<br />
gruplar›n›n alt›nda veya üstünde de olabilmektedir.<br />
Unutulmamal›d›r ki, ço¤u tak›m sporlar› fiziksel<br />
temas içermektedir. Bu nedenle, 6 veya 7 yafl›ndan<br />
küçük çocuklar›n bu tür yo¤un fiziksel temas<br />
içeren spor aktivitelerine kat›lmalar› ve bu tür<br />
sert temaslara dayanabilmeleri, fiziksel yap›lar›<br />
yönünden uygunluk göstermemektedir. Bu sadece<br />
bedensel aç›dan yaralanma riskiyle beraber,<br />
duygusal yaralanmalar› da beraberinde getirir. Bir<br />
oyunda kazanma ve kaybetme olgusu vard›r.<br />
Kaybetme durumu duygusal olarak çocuklarda,<br />
büyüklere oranla daha büyük y›k›mlara neden<br />
olabilmektedir. Çünkü bu yafl grubu çocuklar›nda,<br />
kimin kazan›p, kimin kaybetti¤i durumu, oynama<br />
flans› bulmaktan daha önemlidir.<br />
Yaz Tatili<br />
Birçok uzmana göre, 8-12 yafl<br />
aras› genellikle tak›m sporlar›n›n<br />
keflfedildi¤i zaman olarak belirtilir.<br />
Tak›m sporlar› olarak; futbol,<br />
basketbol, voleybol, hentbol gibi<br />
sporlar dallar›n› sayabiliriz. Burada<br />
ailelere düflen en önemli görevlerden<br />
biri de, çocuklar›n›n<br />
seçtikleri spor dal› hakk›nda, ve<br />
yaralanmalar›, sakatlanmalar›<br />
önlemek için gerekli koruyucu<br />
malzemeler ve sakatlanma ve<br />
yaralanmalardan kurtulma teknikleri<br />
ile ilgili iyi bilgi sahibi olmalar›d›r.<br />
Bu bilgilere sahip olunmas›,<br />
hem çocu¤unuzu istenmeyen<br />
sakatlanma ve yaralanmalardan<br />
korunmas›na hem de çocu¤unuzun<br />
cesareti k›r›lmadan<br />
aktiviteye devam etmesine katk›da<br />
bulunacakt›r.<br />
Bu yafl grubundaki çocuklar<br />
için tek bafl›na kondisyon ve koordinasyonunu<br />
gelifltirmeye yönelik<br />
uygulanan a¤›rl›k çal›flmalar›<br />
pek önerilmez. Bu yafl grubuna uygun a¤›rl›k<br />
programlar›n›n ancak ve ancak bu alan›n uzman›<br />
gözetiminde yap›lmas› tavsiye edilir. Yine bu yafl<br />
grubundaki çocuklara uzun mesafeli koflular yapt›r›lmas›,<br />
ergenlik ça¤›na kadar ertelenmelidir. Ortaokul<br />
seviyesindeki çocuklara k›sa ve orta mesafeli<br />
koflular yapt›r›labilir.<br />
Bir spor branfl›n›n çocuk için uygun olup olmamas›<br />
genellikle aktivitelerin süresi ve yo¤unlu¤u<br />
ile yak›n ilgilidir. Bu yafl grubunun bedensel ve<br />
ruhsal özellikleri gere¤i uzun süre ve yo¤un devam<br />
eden spor dallar›na kat›l›mlar› önerilmez. Çocuklar›n<br />
bir spor dal›na kat›l›m›ndan önce mutlaka<br />
bir doktor kontrolünden geçirilerek, aktivitelere<br />
dahil edilmesi önerilir.<br />
7 Yafl ve Daha Büyükler ‹çin<br />
Önerilebilecek Spor Aktiviteleri<br />
• Basketbol • Futbol<br />
• Tenis • Voleybol<br />
• Bisiklet • Hentbol<br />
• Yüzme • Hokey<br />
• Gürefl • Karate<br />
KAYNAK:<br />
www.egitim.com<br />
Baz› çocuklar, spor<br />
aktivitelerine kat›lmaktan<br />
çekinirler,<br />
çünkü hata yap›p<br />
baflar›s›zl›¤a u¤ramaktan<br />
ve akranlar›na<br />
karfl› mahcup<br />
olmaktan korkarlar.<br />
Bu nedenle, çocuklar›n›z›<br />
kat›l›m<br />
için teflvik edin,<br />
destekleyin ama<br />
asla isteksiz olan<br />
çocu¤unuzu aktiviteye<br />
kat›lmak için<br />
zorlamay›n.<br />
35
Ömer ÖZCAN<br />
36<br />
Yaz Tatili<br />
Kuflkusuz birçok fley de¤iflti geçmiflten günümüze.<br />
Bunlar oyunlar›m›z› da etkiledi. Oyunlar›m›z› etkileyen<br />
birçok neden olmakla birlikte bizce bunlar›n en<br />
önemlisi kentleflme. Özellikle çarp›k kentleflmeyle,<br />
birlikte oyun alanlar› daral›yor. Böylelikle çocuklar<br />
ya sokak oyunlar› oynamaktan vazgeçip evlerinde<br />
kalmak zorunda kal›yorlar ya da sa¤l›ks›z alanlarda<br />
oynamaya yöneliyor.<br />
Geçen say›m›zda unutulan oyunlar›m›z bafll›kl› yaz›m›z› okuyan<br />
dostlar›m›z iç çekerek çocukluk döneminde oynad›klar› oyunlar› hat›rlamaya<br />
çal›flt›lar. Ard›ndan yer vermedi¤imiz oyunlardan bahsettiler. Ortak<br />
bulufltu¤umuz nokta flu oldu; oyunlar›m›z›n birço¤u unutulmufl. Art›k<br />
oynanm›yor ya da yöresel olarak belli bölgelerle s›n›rl› kalm›fl.<br />
Peki ya neden? Kuflkusuz birçok fley de¤iflti geçmiflten günümüze.<br />
Bunlar oyunlar›m›z› da etkiledi. Oyunlar›m›z› etkileyen birçok neden<br />
olmakla birlikte bizce bunlar›n en önemlisi kentleflme. Özellikle<br />
çarp›k kentleflmeyle, birlikte oyun alanlar› daral›yor. Böylelikle<br />
çocuklar ya sokak oyunlar› oynamaktan vazgeçip evlerinde kalmak<br />
zorunda kal›yorlar ya da sa¤l›ks›z alanlarda oynamaya yöneliyor.<br />
Büyümenin en h›zl› gerçekleflti¤i bu dönemde bedensel, zihin-
sel, sosyal geliflimi çok fazla destekleyen<br />
oyunlar›n olmay›fl› büyük bir eksiklik oluflturdu¤unu<br />
çocuklar›m›z›n davran›fllar›nda<br />
gözlemliyoruz.<br />
Kentlerde en güvenli oyun oynanabilecek<br />
yerlerin bafl›nda oyun parklar› geliyor.<br />
Ama parklar›m›z›n bahsetti¤imiz ihtiyaçlar›<br />
karfl›layacak düzeyde olmad›¤›, mimari<br />
olarak sa¤l›k koflullar›na uygun yap›lm›fl<br />
olsa da pedagojik aç›dan yedersiz oldu¤u<br />
görülüyor. Bir baflka konu park alanlar›<br />
mevcut genç nüfusumuzun ihtiyaçlar›n›<br />
karfl›lamada yederli de¤il. Mevcut parklar›n<br />
baz› bölümleri ya da baz› zamanlarda<br />
müdavimleri taraf›ndan güvensiz ve sevimsiz<br />
mekânlar haline getiriliyor. K›sacas›<br />
çocuklar için yapt›¤›m›z alanlar bilinçsiz<br />
büyüklerce iflkâl ediliyor. Bu konu yerel yönetimlerin,<br />
sözü ve yetkisi olanlar›n en fazla<br />
üzerinde durmas› gereken bir konu gibi<br />
geliyor bize. Bu konuda güzel çal›flmalar<br />
yap›laca¤› ümidiyle hat›rlad›¤›m›z yeni<br />
oyunlara yer vermek istedik. Size be¤enece¤inizi<br />
umdu¤umuz bir demem daha<br />
oyun sunuyoruz.<br />
Ebe tura bir-iki-üç; Kalabal›k gruplarla<br />
d›flar›da oynan›r. Malzeme gerekli de¤ildir.<br />
Bu oyunda ebe bir duvar›n ya da bir a¤ac›n<br />
önünde dururken di¤er oyuncular onun on,<br />
on befl metre arkas›nda dururlar. Ebe gözlerini<br />
kapayarak ebe tura bir iki üç diye ba-<br />
¤›r›rken oyuncular koflarak duvara yaklaflmaya<br />
çal›fl›rlar. Ebe gözlerini açar açmaz<br />
kimse hareket etmemelidir, ebe ise oyuncular›<br />
güldürerek onlar› k›p›rdatmaya çal›fl›r,<br />
gülen oyundan ç›kar. Duvara de¤ip<br />
ebeden kaçan oyunu kazan›r<br />
ve yeni ebe olur.<br />
‹p atlama; Tek kifliyle oynan›r.<br />
Oynayan kiflinin boyuyla<br />
do¤ru orant›l› olarak bir ip<br />
gereklidir. E¤lenceli bir oyun<br />
olan ip atlama ayn› zamanda<br />
pek çok sporcunun kulland›¤›<br />
bir antrenman yöntemidir.<br />
Uzunca bir ipi iki ucundan tuttuktan<br />
sonra dirseklerinizi k›rarak<br />
ellerinizi omuz hizas›nda<br />
kald›r›n. Daha sonra ipi öne<br />
do¤ru çevirin ve ip yere de¤di¤i<br />
anda üzerinden z›play›n. Oyunu<br />
daha zevkli hale getirmek<br />
için bir sa¤ bir sol ayakla, geriye<br />
do¤ru veya dirsekleri çapraz<br />
yaparak atlayabilirsiniz.<br />
Yaz Tatili<br />
Mikado; Kifli s›n›rlamas›<br />
yoktur. 41 çubukla oynan›r. Bu<br />
oyunda oyuncular ilk önce bütün çubuklar›<br />
bir arada tutarlar ve yere b›rak›rlar. Amaç<br />
di¤er çubuklar› k›p›rdatmadan bütün çubuklar›<br />
teker teker toplamakt›r. Önceden<br />
toplanm›fl olan bir çubuk yard›mc› olarak<br />
kullan›labilir. En çok çubu¤u toplayan oyunu<br />
kazan›r.<br />
Nuh'un gemisi; Ne kadar kalabal›k<br />
olursan›z o kadar e¤lenceli olur fakat<br />
oyuncu say›s› çift olmal›d›r. Oyuncu say›s›<br />
kadar ka¤›t, kaleme ihtiyaç vard›r.<br />
Hz.Nuh’un (a.s) kurtarmak için gemisine<br />
bir difli, bir erkek olmak üzere birçok canl›dan<br />
birer çift al›r. Ad›n› Hz.Nuh’un (a.s) ge-<br />
Kentlerde en güvenli<br />
oyun oynanabilecek<br />
yerlerin<br />
bafl›nda oyun<br />
parklar› geliyor.<br />
Ama parklar›m›z›n<br />
bahsetti¤imiz<br />
ihtiyaçlar› karfl›layacak<br />
düzeyde olmad›¤›,<br />
mimari<br />
olarak sa¤l›k koflullar›na<br />
uygun<br />
yap›lm›fl olsa da<br />
pedagojik aç›dan<br />
yedersiz oldu¤u<br />
görülüyor.<br />
37
38<br />
Yaz Tatili<br />
Mevcut parklar›n misinden alan oyunda, oyuncu-<br />
baz› bölümleri ya<br />
lar da gemide efllerini arayan<br />
hayvanlar› temsil eder. Nuh’un<br />
da baz› zamanlar- Gemisi grup halinde oynanan<br />
da müdavimleri<br />
bir taklit oyunudur. Bafllamadan<br />
önce oyuncu say›s› kadar<br />
taraf›ndan güven- k⤛t haz›rlan›r. Bunun yar›s›<br />
siz ve sevimsiz<br />
kadar da hayvan cinsi seçilir.<br />
Her cinsin ismi ikifler k⤛d›n<br />
mekânlar haline üzerine yaz›l›r ve k⤛tlar kar›fl-<br />
getiriliyor. K›sacas›<br />
çocuklar için<br />
t›r›l›r. Oyuncular bu k⤛tlardan<br />
birer tane seçerler, ama k⤛tlar›n›<br />
kimseye göstermezler. Her<br />
yapt›¤›m›z alanlar<br />
bilinçsiz büyükler-<br />
oyuncu k⤛d›nda yaz›l› hayvan›n<br />
taklidini yaparak eflini arar.<br />
Örne¤in k⤛d›nda tavuk yazan<br />
ce iflkâl ediliyor.<br />
oyuncu g›daklayarak herhangi<br />
bir flekilde tavuk taklidi yapan<br />
di¤er oyuncuyu arar. Tavuk, köpek gibi<br />
sesleri kolay taklit edilebilir hayvanlar›n<br />
birbirini bulmas› kolayd›r. K⤛d›nda y›lan<br />
ya da çekirge gibi hayvanlar yazan oyun-<br />
cular›n ifli daha zordur. Birbirini bulmakta<br />
en sona kalan çift oyunu kaybeder<br />
Misket - bafl; Kifli s›n›rlamas› yoktur.<br />
Misket bilinen en eski oyunlardand›r.<br />
Dünyan›n pek çok yerinde cam, mermer,<br />
metal, tafl ya da kilden yap›lm›fl küçük kürelerle<br />
benzer oyunlar oynan›r. Her oyuncu<br />
misketlerini ortaya koyar. Oyuncular<br />
at›fllar›n› yaparlar ve s›ra d›fl›na ç›kan misket<br />
al›n›r. Oyun sonunda en çok misketi<br />
olan kazan›r. Bu oyunun çok farkl› çeflitleri<br />
de vard›r.<br />
Peflimden gel; En az 3 oyuncu gereklidir.<br />
Uzunca bir ip ve h›z gerektiren bir<br />
oyundur. Oyunun amac› lideri takip ederek<br />
ipe tam zaman›nda girmektir. ‹ki<br />
oyuncu karfl›l›kl› durarak ipi çevirmeye<br />
bafllarlar. Di¤er oyuncular ip çevirenlerden<br />
birinin yan›nda geriye do¤ru dizilirler.<br />
S›radaki oyuncu çevrilen ipe girer ve bir<br />
kez atlar. Oyuncular ipten ç›kt›ktan sonra<br />
karfl›lar›nda duran ip çeviricisinin arkas›ndan<br />
dolan›r ve henüz atlamam›fl olanlar›n<br />
karfl›s›nda yeni bir s›ra olufltururlar. Son<br />
oyuncu da bir kez atlay›p ipten ç›kt›¤›nda,<br />
yeni oluflturulan s›ran›n ilk oyuncusu yine<br />
ipe girer ve yine bir kez atlar. Oyuncular<br />
bütün bu hareketlerle, bir 8 çizmifl olurlar.<br />
Atlama s›ras›nda yanan oyuncular oyundan<br />
ç›kar. Oyun geriye son bir oyuncu kalana<br />
kadar sürer.<br />
S›cak-so¤uk; Kifli s›n›rlamas› yoktur.<br />
Malzeme gerekmez. Bir ebe seçilir. Seçilen<br />
ebe odan›n d›fl›na yollan›r ve bir eflya<br />
saklan›r. Ebe odaya girince nesneye yaklaflt›¤›nda<br />
s›cak, nesneden uzaklaflt›¤›nda<br />
so¤uk denir. Yan›yor, dondu ya da ›l›k gibi<br />
kelimeler de söylenebilir. Ebe eflyay› bulunca<br />
istedi¤i kifliyi ebe seçer ve oyuna yeniden<br />
bafllan›r.<br />
S›çratan top; Kifli s›n›rlamas› yoktur.4–5<br />
metrelik bir ip ve bir top gerekir.<br />
‹pin ucuna top ba¤lan›r. Oyuncular orta-
daki ebenin etraf›na yuvarlak halinde dizilirler.<br />
Ebe ipi etraf›nda çevirmeye bafllar.<br />
Oyuncular top onlara yaklaflt›¤›nda z›playarak<br />
topa de¤memeye çal›fl›rlar. Topa dokunan<br />
oyun d›fl› kal›r.<br />
Tafl-k⤛t-makas; ‹ki kiflilik gruplar halinde<br />
oynan›r. Malzeme yoktur. Bafllamadan<br />
önce oyuncular karfl›l›kl› geçerler ve iflaretlerini<br />
yapmadan önce tafl-k⤛t-makas<br />
diye ba¤›rarak ellerini yumruk fleklinde sallarlar.<br />
Oyuncu k⤛t iflareti yapacaksa elini<br />
düz, makas yapacaksa iflaret ve orta parma¤›n›<br />
aç›k, tafl yapacaksa yumruk fleklinde<br />
öne do¤ru uzat›r. Tafl makas› k›rar, makas<br />
k⤛d› keser, ka¤›t tafl› kaplar. Okulumuzda<br />
örnekleri tepsi tafl›mak için girilen iddialarda<br />
görülür.<br />
Yüksük Saklama: Yüksük saklama oyunu,<br />
befl kifli ile oynan›r. Oyunu oynamak için<br />
bir yüksü¤ü ve oyuncu say›s› kadar çoraba<br />
ihtiyaç vard›r. Oyuna bafllamadan önce say›flma<br />
ile bir ebe seçilir. Oyuncular, çoraplar›<br />
yere koyarlar. Yüksük, çoraplar›n alt›ndad›r.<br />
Oyuncular yüksü¤ü ebeye göstermeden<br />
bir çoraptan di¤erinin alt›na geçirirler. Bu ifllem<br />
bir iki tur devam eder. Bu arada bir<br />
oyuncu, yüksü¤ü kendi çorab›n›n alt›nda b›rak›r.<br />
Fakat ebe anlamas›n diye yüksü¤ü arkadafl›n›n<br />
çorab›n›n alt›na geçiriyormufl gibi<br />
davran›r. Ebeye ’Yüksük kimde?’ diye sorulur.<br />
Ebe yüksü¤ün hangi oyuncuda oldu¤unu<br />
tahmin eder. Tahmini do¤ru ise ebelikten<br />
kurtulur. Di¤er oyuncu ebe olur. Tahmininde<br />
yan›lm›fl ise bir sonraki turda da oyuna<br />
ebe olarak devam eder. (Yüksük saklama<br />
oyununda çorap yerine küçük havlular ya<br />
da elbezleri de kullan›labilir.)<br />
Gazoz Kapa¤›: Oyun, iki grup aras›nda<br />
oynanan yar›flmal› bir oyundur. Oyuna bafllamadan<br />
önce say›flma ile önce grup liderleri<br />
belirlenir, sonra da liderlerin seçimi ile grubu<br />
oluflturacak oyuncular tespit edilir. Her<br />
oyuncunun, oyunda kullanaca¤› bir mermer<br />
parças›na ihtiyac› vard›r. Ortaya bir daire çi-<br />
zilir. Dairenin büyüklü¤ü,<br />
gazoz kapaklar›n›n say›s›na<br />
göre de¤iflebilir. Gazoz kapaklar›,<br />
dairenin içine, dairenin<br />
yaklafl›k 5–6 metre<br />
ilerisine bir bafllama çizgisi<br />
çekilir. Oyuncular›n hepsi<br />
burada s›ralan›r. Kura yöntemi<br />
ile oyuna ilk önce bafllayacak<br />
olan grup belirlenir.<br />
Gruplar, s›ras›yla at›fl hakk›n›<br />
kullan›rlar. Oyunda, dairenin<br />
içindeki gazoz kapaklar›n›,<br />
dairenin d›fl›na ç›karmak<br />
gerekmektedir. Her<br />
grup d›flar› ç›kard›¤› gazoz<br />
kapa¤›n›n sahibi olur. Dairenin<br />
içindeki tüm gazoz<br />
kapaklar› d›flar› ç›kar›ld›¤›nda<br />
kapaklar say›l›r. En çok<br />
gazoz kapa¤› toplayan<br />
grup, oyunun galibi say›l›r.<br />
Yaz Tatili<br />
Oyun sadece bir<br />
e¤lence, bofl zamanlar›<br />
de¤erlendirme<br />
veya hareket etme<br />
de¤ildir. Birçok<br />
oyunda çocuklar<br />
çevrelerindeki<br />
büyükleri baz› yönleriyle<br />
taklit ederler.<br />
Kendi duygular›n›,<br />
kurduklar› hayalleri<br />
oyundaki hareketler<br />
ile gösterirler.<br />
Söyledikleri sözlerle,<br />
kayg› ve üzüntüden<br />
uzaklafl›p, bundan<br />
özel bir zevk al›rlar.<br />
39
Yusuf DO⁄AN<br />
40<br />
Yaz Tatili<br />
Asl›nda bu soru hepimize. Ama özellikle de<br />
ö¤rencilere. Ö¤rencilerimiz kendilerini tatilin<br />
havas›na öyle kapt›r›yorlar ki, sanki bir daha<br />
hiç ö¤renci olmayacaklar. Oysa say›l› günler<br />
çabuk geçiyor. Bir de bakm›fllar okullar yeniden<br />
aç›l›yor.<br />
‹flte bu yüzden, tatilin henüz bafl›ndayken<br />
kendilerine birkaç hat›rlatmada bulunmak istiyoruz.<br />
Yoksa göz aç›p kapay›ncaya kadar gelip<br />
çatacak olan yeni ö¤retim y›l›nda iflleri bir hayli<br />
zor olur. Hele hele bir de önümüzdeki y›l LGS<br />
yeni ad› ile OKS s›nav›na gireceklerse...<br />
Bütün y›l boyunca yo¤un bir ders temposuyla çal›flan<br />
ö¤rencilerin tatil yapmas›n›, bir araban›n<br />
uzun yola haz›rlanmak için bak›ma al›nmas›na<br />
benzetebiliriz. Tatil; insan›n dinlenmesi, rahatlamas›<br />
ve daha üretken olabilece¤i günler için haz›rlanmas›<br />
anlam›nda bir haz›rl›k olmal›d›r.<br />
Her fley gibi tatil de plans›z, programs›z<br />
geçirilirse, her ne kadar e¤lenceli gibi gözükse<br />
de ard›ndan tats›zl›klar gelir. ‹flte bu yüzden<br />
bugün gelin hep birlikte bir tatil program› haz›rlayal›m.<br />
Ay sonuna kadar iyi bir de¤erlendirme<br />
yapmal›y›z. Ama temmuz ve a¤ustos için<br />
mutlaka uygulanabilirli¤i olan bir plan yapmal›s›n›z.<br />
Örne¤in LGS gibi girifl s›navlar›na girecek<br />
olanlar›n iki haftada en az bir kitap okumalar›<br />
gerekiyor. Hiç abart›l› gelmesin. Çünkü,<br />
her biri 70 kelimeyi aflan sorular›, baflka türlü,<br />
bir dakikada süratle okuyup, anlay›p, cevaplamak<br />
mümkün de¤il.<br />
Kitap seçimi yaparken serbestsiniz. ‹lk aflamada<br />
okuma h›z›n›z› art›rmak için hoflunuza
giden kitaplar› okuyun. Ama daha sonra deneme<br />
tarz› kitaplara yönelmenizde yarar var.<br />
Karnesinde k›r›¤› olanlar›n ya da baz› derslerde<br />
problemleri olanlar›n da önümüzdeki bu<br />
2 ayl›k süreyi, verimli bir flekilde de¤erlendirmeleri<br />
gerekiyor.<br />
Bu y›l içerisinde hep yapmak isteyip de zaman<br />
bulamad›¤›n›z etkinlikler, gezmeler, ziyaretler<br />
vard› ya iflte flimdi onlar› da aradan ç›karmal›s›n›z.<br />
Bir yerlere gidecekseniz hemen gidin.<br />
Sonra zaman bulamazs›n›z. Bir fleyler yapacaksan›z<br />
hemen yap›n. Çünkü sonra onlara hiç<br />
s›ra gelmeyebilir...<br />
Günü kurtarmak elbette önemli. Ama e¤itim<br />
süreci ve hayat, bir maraton yar›fl› gibi, durmak,<br />
b›rakmak, kulvar d›fl›na ç›kmak yok. Att›-<br />
¤›n›z her ad›mda sonras›n› da düflünmek zorundas›n›z.<br />
Anadolu liseleri ve üniversiteye giriflin<br />
her geçen y›l çok daha zorlaflt›¤› bir ortamda<br />
iflinizi flansa b›rakmamal›s›n›z.<br />
Baflar›l› Ö¤renciler<br />
Ne Yap›yorlar?<br />
Her insan›n kendine göre bir baflar›<br />
kriteri vard›r. Baflar›l› ö¤rencilerin<br />
özelliklerini inceledi¤imizde baz› ortak<br />
noktalar oldu¤unu görüyoruz:<br />
• Sorumluluklar›n›n fark›ndalar.<br />
Kontrol edebilecekleri fleylere<br />
odaklan›yorlar.<br />
• Derslerine odaklan›yorlar, Planl›lar<br />
ve ›srar ediyorlar.<br />
• Amaçlar›na uygun bir yaflam biçimleri<br />
var. Her gün amaçlar›na<br />
olan katk›lar›n› de¤erlendiriyorlar.<br />
Düflündüklerini yaz›yorlar ve<br />
uyguluyorlar.<br />
• ‹stedikleri sonuca ulaflabilmek<br />
için kendilerine sorular soruyorlar.<br />
• Kim olduklar›n› ve nereye gideceklerini<br />
biliyorlar.<br />
Yaz Tatili<br />
‹yi okullara giremeyenin, iyi okullardan iyi<br />
derecelerle mezun olamayanlar›n, iyi bir gelecek<br />
için flans› her geçen gün daha da azal›yor.<br />
Yeni bir ö¤retim kurumu, yaflam›n bir döneminden<br />
di¤erine geçiflin bir basama¤›n›<br />
oluflturur. Seçece¤iniz lisenin sizlerin yaflam›<br />
üzerinde ne gibi etkiler yarataca¤›n› bugünden<br />
bilmek belki pek mümkün olmayabilir ancak<br />
baz› verilere dayanarak tahmin edebilmek<br />
mümkündür. Her anne-baba çocuklar›na yapacaklar›<br />
en önemli yat›r›m›n e¤itim oldu¤unu<br />
düflünür. Onlar›n okuyabildikleri sürece okumalar›<br />
için ellerinden geleni yapmaya çal›fl›r.<br />
Peki, sizlerin ulaflabilece¤i seçenekleri ne kadar<br />
tan›r ya da ne ölçüde tan›tabilir? Ve sizin<br />
için “En do¤ru adres neresidir?” sorusunun cevab›n›<br />
ne kadar bilebilir?<br />
Bu sorular›n cevaplar› sizi hayat›n›z›n ilk<br />
önemli yol ayr›m›na getiriyor.<br />
Bu ilkeler ›fl›¤›nda siz de plan›n›z› afla¤›daki basamaklarla, haritan›z›<br />
afla¤›daki ilkelere göre; kendinize uygun bir biçimde oluflturun:<br />
1. Günlük faaliyetlerinizi önem derecesine göre s›ralay›n.<br />
2. Zaman tüketicilerinizi tespit edin (TV-Bilgisayar-Telefon-Arkadafllara "Hay›r"<br />
diyememek...)<br />
3. Bir günde kaç saat çal›flabilece¤inizi belirleyin.<br />
4. Günün hangi saatlerinde çal›flabilece¤inizi belirleyin.Çal›flt›¤›n›z saatler dikkatli<br />
ve zinde oldu¤unuz saatler olsun.<br />
5. Çal›flmak için belirledi¤iniz saatler, yorgun olmayaca¤›n›z ve çal›flma d›fl›nda<br />
her fleye "Hay›r!" diyebilece¤iniz saatler olsun.<br />
6. Plan› tamamlad›¤›n›zda, de¤ifliklik yapma ihtiyac› duyup duymad›¤›n›z› kontrol<br />
edin.<br />
7. Planda ancak çok zorunlu oldu¤unuzda de¤ifliklik yap›n. Kendinize, planda<br />
de¤ifliklik yapma hakk›n›z olmad›¤›n› hat›rlat›n.<br />
8. Çal›flmak için belirledi¤iniz saatte çal›flma odan›zda ve masan›zda olun. Çal›flma<br />
iste¤iniz yoksa bile masadan kalkmay›n ve baflka bir fleyle ilgilenmeyin.<br />
Özetin özeti: Tatilin doyas›ya tad›n› ç›kar›n ama arada bir eylül sonras›n› da<br />
düflünün. Bu biraz keyfinizi kaç›r›r gibi olsa da ileride size önemli avantajlar<br />
sa¤layacakt›r...<br />
41
Güler DEM‹RC‹<br />
42<br />
Yaz Tatili<br />
Stresli ve bir o kadar<br />
da e¤lenceli geçen<br />
okul günleri, dokuz ayl›k<br />
e¤itim döneminin<br />
ard›ndan son bulmak<br />
üzereydi. Okullar›n kapanaca¤›<br />
düflüncesi bizleri<br />
tatil aç›s›ndan sevindirse<br />
de sevdi¤imiz<br />
arkadafllar›m›zdan, de-<br />
¤er verdi¤imiz ö¤retmenlerimizden<br />
ayr› geçirece¤imiz<br />
zamanlar›n<br />
hüznü inceden inceye<br />
kendisini hissettirmeye<br />
bafllam›flt›.
Okul ortam›ndan ayr›lma, uzun bir yaz<br />
döneminde tam olarak vakti nas›l geçirece¤imizi<br />
bilememe bizleri düflündürüyordu.<br />
Hatta arkadafllar›m›zdan bir k›sm› dokuz<br />
aya inat tatil olmas›n› istemiyordu. Bir<br />
arkadafl›m›z›n tatilde bizi bir haftal›¤›na<br />
yazl›¤›na davet etmesi hepimizi heyecanland›rm›flt›.<br />
Okuldan tamamen farkl› bir ortamda<br />
bir hafta boyunca birlikte kalma fikrini dan›flman<br />
ö¤retmenimizle paylaflt›k ve onu<br />
da aram›zda görmek istedi¤imizi bildirdik.<br />
Hemen ö¤retmenimizle birlikte bir plan<br />
yapt›k. Madem birlikte olmak bizim için bu<br />
kadar önemliydi, bu k›sac›k süreyi plans›z<br />
geçiremezdik. Çeflitli geziler, birlikte oynayaca¤›m›z<br />
farkl› oyunlar, kitap okuma saatleri<br />
ve etütlerimiz program›m›zda yerini<br />
ald›. Art›k okulun kapanmas›n› heyecanla<br />
bekliyorduk. Derken dokuz ayl›k e¤itim<br />
dönemine noktay› koyduk.<br />
Ertesi gün arkadafllar›m›z›n yazl›¤›na<br />
gitmek için haz›rl›klar bafllad›. Hiçbir fley<br />
eksik olmamal›yd›. Okumay› düflündü¤üm<br />
kitab›m, etüt için gerekli olan ders kitaplar›m…<br />
Her fley haz›rd›. Bir haftal›k program›n<br />
start›n› okulumuzda verdik. Okulumuzun<br />
kapanmas›ndan bir gün sonra arkadafllar›m›z<br />
ve hocam›zla bulufltuk. Yazl›¤a<br />
giderken serviste oynad›¤›m›z oyunlar,<br />
söyledi¤imiz flark›lar bizleri iyice havaya<br />
Okul duvarlar›na s›¤d›ramad›¤›m›z<br />
sevgimizi, hayallerimizi burada birbirimizle<br />
paylaflmak heyecan vericiydi.<br />
Orada geçirdi¤imiz bir hafta<br />
unutulmaz an›larla doluydu.<br />
sokmufltu. Yazl›¤a gitti¤imizde önce hepimiz<br />
evi inceledik. ‹ki katl›, havuzlu, bahçesinde<br />
a¤açlar› olan bir evdi. K›sa zamanda<br />
yerlefltik ve program›m›z› uygulamaya<br />
bafllad›k. Paylafl›lan o kadar çok fley vard›<br />
ki… Okul duvarlar›na s›¤d›ramad›¤›m›z<br />
sevgimizi, hayallerimizi burada birbirimizle<br />
paylaflmak heyecan vericiydi. Orada geçirdi¤imiz<br />
bir hafta unutulmaz an›larla doluydu.<br />
A¤açlar›n alt›nda kitap okuyuflumuzu,<br />
birlikte oynad›¤›m›z oyunlar›, acemice<br />
yapt›¤›m›z yemekleri, bulafl›k y›karken<br />
yapt›¤›m›z su savafllar›n›, çay içerken<br />
yapt›¤›m›z uzun sohbetleri ve e¤lenceyle<br />
e¤itimin birleflti¤i etüt saatlerini hala unutamad›m.<br />
Bu programla hayat›m›za yeni<br />
giren birçok güzel al›flkanl›klar›m›z olmufltu;<br />
kitap okumak, hayat› paylaflmak, planl›<br />
yaflamak…<br />
O günlerde anlam›flt›m ki tatil e¤lenceye<br />
doymak, okulda yapamad›¤›m›z ç›lg›nl›klar›<br />
yapmak de¤ilmifl, e¤itimi e¤lenceli<br />
hale getirmek, kendimizi gelifltirmek bizim<br />
elimizdeymifl. Bu program›n bana çok fley<br />
katt›¤›n› düflünüyorum. O günleri hat›rlad›kça<br />
iyi ki gitmiflim diyorum ve böyle bir<br />
f›rsat tekrar karfl›ma ne zaman ç›kar<br />
diye düflünüyorum.<br />
Yaz Tatili<br />
43
Murat SUBAKAN<br />
44<br />
Yaz Tatili<br />
Tatilin ayak seslerini duydu¤umuz günleri yaflamaktay›z. Uzun,<br />
yorucu, bol s›navl› bir e¤itim ve ö¤retim y›l›n› daha geride b›rak›yoruz.<br />
Bahar›n o güzel güneflli bazen ya¤murlu. Bazen ›l›k, bazen<br />
s›cak günleri adeta bu büyük maratonun bitmekte oldu¤unun<br />
bir habercisi. Tüm ö¤retmenler ve ö¤renciler için art›k zaman›n<br />
daha yavafl akt›¤› zamanlard›r bu günler.<br />
Uzun bir tatil bafll›yor. Kalabal›k okul koridorlar›n›,<br />
koflturdu¤unuz merdivenleri, sohbet ederek<br />
yedi¤iniz ö¤le yemeklerini, gününüzü geçirdi¤iniz<br />
s›n›flar›n›z›, bazen beraber güldü¤ünüz, a¤lad›¤›n›z<br />
hatta tart›flt›¤›n›z arkadafllar›n›z› bir süreli¤ine<br />
göremeyecek kendinizi denizin serin sular›na b›rakacaks›n›z<br />
de¤il mi?<br />
Hay›r, hay›r bu yaz böyle yapmayaca¤›z. Milletçe<br />
tek tatil filmimizin baflrol oyuncular›n›n deniz-kum-sahil-yazl›k<br />
oldu¤unu san›r›m inkâr edemeyiz.<br />
Bunlar elbette vazgeçilmez ö¤eler de¤ildir<br />
ve olmamal›d›r. E¤er spor ve tatil dünyas›n› takip<br />
ederseniz göreceksiniz ki turizm acenteleri sadece<br />
deniz ve kum pazarlamamaktad›r. Dünyada do-<br />
¤ada macera tatilleri ve hatta hayatta kalabilme<br />
yar›flmalar› çok revaçta olan yükselen de¤erler olmaya<br />
bafllad›. Bu yaz›da sizlere olmad›¤›n› vurgulamaya<br />
çal›flaca¤›m, önemli bir seçenek daha vard›r<br />
oda modern hayat›m›z›n karmaflas›nda s›kça<br />
ihmal etti¤imiz hatta en çok zarar› bizim verdi¤imiz.<br />
Do¤a… Hiç tabiat›n denize alternatif olabilece¤ini<br />
düflündünüz mü? Coflkun E¤itim Kurumlar›’nda<br />
bafllayan ve zaman içerisinde tüm okullar›m›za<br />
yay›laca¤›n› inand›¤›m Do¤a Sporlar› kulübü<br />
kurduk. Bu kulübü kurmada ki amac›m›z Do¤a<br />
Sporlar›na yönelik okul ö¤renci ve velilerinin<br />
olumlu yönde yapaca¤› her türlü çal›flma ile insana<br />
ve do¤aya katk›da bulunmak, okul içinde ve d›-<br />
fl›nda sosyal iliflkilerde bulunarak bu sporlar›n her<br />
yafl grubunda yayg›nlaflmas›na ve geliflmesine<br />
katk›da bulunmak, do¤a insan iliflkilerinde maksimum<br />
ihtimam ve bunun neticesinde gelecekte ihtiyaç<br />
duyabilece¤imiz tabiat dengesinin bozulmamas›<br />
için çal›flmalarda bulunmakt›r.<br />
Çok kifli için do¤ada yaflamak, flehir yaflam›n›n<br />
bize sundu¤u rahatl›klar› terk etmek anlam›na<br />
gelmektedir. Ifl›l ›fl›l sokaklar ve caddeler, arabalar,<br />
bilgisayarlar›n kontrol bir çok alan, rahat koltuklar,<br />
modern tuvaletler, karfl›s›nda saatlerimizi<br />
heba etti¤imiz, insan ruhunu kemiren ve tembellefltiren<br />
televizyon k›saca modern yaflam›n insanlara<br />
sundu¤u tüm imkânlar. Bütün bunlar› terk etmek<br />
ve d›flar›dan bak›l›nca sadece yeflillik, börtü<br />
böcek görünse de kendi içinde mükemmel bir düzen<br />
ve ritim içinde dönen bir dünyaya ad›m atmak<br />
biz flehir insanlar›na çok zor gelse de tabiat bin bir<br />
mucizeleriyle kuca¤›n› açm›fl bizi beklemektedir.<br />
Oras›, bir tepenin en yüksek noktas›nda rüzgâr›n<br />
yüzümüzü okflayarak en güzel fabrikada üretilmifl<br />
bitki özlerini sürmesi, bir a¤ac›n h›fl›rt›l› yapraklar›n›n<br />
gölgesinde yenen bir yemek, içine girilen<br />
bir tulum, rüzgârla sallan›p duran bir çad›r ve<br />
bazen korku bazen endifle ile kulak kabart›lan bir<br />
dünyad›r. Neden insanlar hem çekindikleri hem de<br />
içinde olmak istedikleri bir dünya isterler ki? Bir<br />
reklâmdan al›nt› olacak ama cevap bir parola gibi
asl›nda “do¤a seni ça¤›r›yor.” Ve bizlerden bir tek<br />
fley istemektedir. Gelin ki benim güzelliklerimi yak›ndan<br />
görün, beni o kadar çok sevin ki çocuklar›n›za da<br />
miras kalay›m demektedir..<br />
‹nsanlar› yoran arzular, kavgalar, ac›lar ve gürültüden<br />
kaç›p s›¤›naca¤›m›z biricik yer tabiatt›r. Çok<br />
s›k›ld›¤›m›z bunald›¤›m›z anlar da deriz ya “Al›p bafl›m›<br />
da¤lara gidicem” diye. Bu öylesine söylenmifl bir<br />
laf oldu¤una inanm›yorum. Onun kuca¤›, bize sonsuz<br />
yarat›c›l›¤› ve ilahi kanunlar› kulaklar›m›za f›s›ldar.<br />
Bu ahenk ve denge ruhumuzu ve kalbimizi ola-<br />
¤an ritmine getirir ve rahatlat›r. Bizler tabiat›n bir<br />
parças› oldu¤umuzu unutmad›kça onu korudukça<br />
daha üretken ve daha mutlu oluruz.<br />
Geçenlerde bu mutlulu¤u Coflkunlular olarak ö¤rencilerimizle<br />
birlikte yaflad›k. Tabiat›n ça¤r›s›na kulak<br />
verdik ve cennet vatan›m›z›n güzel köflelerinden<br />
birinde üç günlük bir kamp yapt›k. Grubun içinde daha<br />
önce kamp kuran çad›rda yatan sadece birkaç kifliydik.<br />
Ço¤unlukla ilk deneyimlerini yaflayacaklard›.<br />
Her k›p›rdayan, uçan, konan canl›ya merakl› ve ürkek<br />
edayla bakmalar› görülmeye de¤erdi. Zaman›m›z›n<br />
k›s›tl› olmas› ö¤rencilerimizin pro¤ram›n›n çok<br />
s›k›fl›k olaca¤›n›n göstergesiydi. Bilgisayar diliyle<br />
zip’li günler bizi bekliyordu. Hakikaten ilk günden<br />
son güne kadar grubumuz devaml› hareket halindeydi.<br />
Kamp›n unutulmazlar› aras›nda olanlar ise<br />
tabiat›n içine dahil oldu¤umuz ve onunla bütünleflti-<br />
¤imiz anlard›. Bunlardan ilki karanl›k korkumuzu<br />
yenmek için yapt›¤›m›z gece yürüyüflüydü. Baflta<br />
ben olmak üzere tüm ö¤rencilerimiz karanl›¤›n o kadarda<br />
korkunç olmad›¤›n› fark ettik. ‹kincisi de hiç<br />
unutamayaca¤›m dere yürüyüflüdür. Dereye vard›-<br />
¤›m›zda flimfleklerle birlikte fliddetli bir ya¤mura yakaland›k.<br />
S›k bir bitki örtüsü içerisinde tek görebildi-<br />
¤imiz s›n›rl› gökyüzüydü. Suda bat›p ç›kan ve so¤uk<br />
Yaz Tatili<br />
suya al›flan ö¤rencilerimiz yafllar›n›n üzerinde bir<br />
performans göstererek parkuru tamamlad›lar. Bunun<br />
kutlamas›n› da yirmi metre yukardan dökülen<br />
sesinden birbirlerini duyamad›klar› flelalenin alt›nda<br />
yapt›lar. San›r›m tüm grubun hayat boyu unutamayaca¤›<br />
bir yürüyüfl oldu.<br />
Yorucu günün ard›ndan akflam herkes erkenden<br />
çad›rlar›na çekildi ve uykuya dald›. O gece 6. s›n›flar<br />
nöbeti devrald›. Bizlerde onlar› kamp ateflinin yan›n-<br />
da yaln›z b›rakmad›k ve dolunay›<br />
onlarla paylaflt›k. O gece do¤aya<br />
yay›lan horlama seslerini duymal›yd›n›z.<br />
Gecenin sürprizi de 3–4<br />
nöbetinde kurt bask›n› alarm› verilmesiydi.<br />
Ama yorgunluktan bunu<br />
kimse dikkate almad›. Ciddiye<br />
alan nöbetçilerin uçarak çad›rlara<br />
giriflleri san›r›m y›llarca konuflulacak<br />
bir an› oldu. Zaten sabahleyin<br />
de o kurtlar›n yemeklerimizin kokusuna<br />
gelen bölgenin köpekleri<br />
oldu¤u anlafl›lm›flt›.Üçüncü ve<br />
son günde önceki gün yorgunu<br />
ö¤rencilerimiz sabah sporunu isyan<br />
edercesine yapt›lar. Hazine<br />
av› oynayan ö¤rencilerimiz ö¤le<br />
yeme¤i ile birlikte art›k obadan<br />
ayr›l›fl haz›rl›klar›na bafllad›. Tüm<br />
haz›rl›klar yap›ld›ktan sonra o do-<br />
¤a harikas›ndan istemeyerek de<br />
olsa ayr›ld›k. Üç günün sonunda<br />
hepimiz mutlu ayr›ld›k ama bir<br />
parçam›z orada kald›. Sizlerde bu<br />
yaz kendinize bir iyilik edin ve<br />
kendinizi tabiat›n huzur veren atmosferine<br />
b›rak›n.<br />
‹nsanlar› yoran arzular,<br />
kavgalar, ac›lar ve gürültüden<br />
kaç›p s›¤›naca-<br />
¤›m›z biricik yer tabiatt›r.<br />
Çok s›k›ld›¤›m›z bunald›¤›m›z<br />
anlar da deriz<br />
ya “Al›p bafl›m› da¤lara<br />
gidicem” diye. Bu<br />
öylesine söylenmifl bir<br />
laf oldu¤una inanm›yorum.<br />
Onun kuca¤›, bize<br />
sonsuz yarat›c›l›¤› ve<br />
ilahi kanunlar› kulaklar›m›za<br />
f›s›ldar. Bu ahenk<br />
ve denge ruhumuzu ve<br />
kalbimizi ola¤an ritmine<br />
getirir ve rahatlat›r. Bizler<br />
tabiat›n bir parças›<br />
oldu¤umuzu unutmad›kça<br />
onu korudukça<br />
daha üretken ve daha<br />
mutlu oluruz.<br />
45
Mehmet ERDEM<br />
46<br />
Yaz Tatili
Vakit asl›nda her zaman doludur. Mant›ken zaten yar›s›n› bofl<br />
zannetti¤imiz yar›m bardak suyun bile asl›nda yar›s› doludur.<br />
Ama kimisi onu yar›s› bofl bardak olarak görür; kimisi de yar›s›<br />
su yar›s› da hava ile dolu olarak görür. ‹flte bu farkl› bir bak›fl<br />
aç›s› demektir. Zaman konusunda da durum ayn›d›r.. Ona bofl<br />
ya da dolu veya de¤erli anlam›n› veren bizim o an› nas›l geçirdi-<br />
¤imiz ve de¤erlendirdi¤imizdir.<br />
“Hay›r demesini ö¤renin.”<br />
"Herhangi bir insan vaktini nas›l geçirece¤ini üstün bir insan<br />
ise vaktini nas›l tasarruf edece¤ini düflünür." SCHOPENHAVER<br />
Kendinize<br />
• Y›ll›k Hedefler ➔ Ayda bir kontrol edin<br />
• Ayl›k Hedefler ➔ Haftada bir kontrol edin<br />
• Haftal›k Hedefler ➔ Günde bir kontrol edin<br />
• Günlük Hedefler ➔ Saatte bir kontrol edin<br />
.....belirleyin.<br />
Zaman› planlama illa ki dakikas› dakikas›na olmas›<br />
gerekmiyor. Sak›n siz de böyle bir plan yapmay›n.<br />
Yaz Tatili<br />
Bofl zaman kavram› asl›nda bofl insanlar için geçerlidir. Meflgul olan<br />
insan›n zaten bofl zaman diye bir lüksü de olamaz. Daha do¤rusu; baflar›l›<br />
ve programl› bir insan›n geçirece¤i bofl vakti olamaz. O daha bir ifl<br />
bitmeden sonraki bir ifli düflünmeye planlamaya bafllam›flt›r bile. Yoksa<br />
arada kaybedece¤i zaman ona ›zd›raptan baflka bir fley kazand›rmaz.<br />
Dolu Zaman Bofl Zaman<br />
Kitap okumak<br />
Ders çal›flmak<br />
Bilgisayar<br />
Yemek<br />
Uyku<br />
Tv-Müzik<br />
Gezme-E¤lence-Spor<br />
Anlamazsan<br />
Ö¤renmezsen<br />
Çok oyun oynarsan<br />
3 ö¤ünden fazla,<br />
az veya düzensiz yersen<br />
7 veya 8 saatten fazla uyursan<br />
Günde 2 saatten fazla<br />
izler yada dinlersen<br />
Haftada 3 defadan fazla<br />
ve 3’er saatten fazla olursa<br />
“ Bofl zaman tuzaklar›na düflmeyin.”<br />
Zamana verdi¤imiz<br />
de¤er baflar› veya<br />
baflar›s›zl›¤›m›z› belirler.<br />
MALCOLM X<br />
Görüldü¤ü üzere asl›nda<br />
bofl vakit diye bir fley<br />
yoktur. Onu de¤erli ya da<br />
bofl k›lan bizim onu nas›l<br />
de¤erlendirdi¤imizdir.<br />
“ Zaman asl›nda<br />
ifllenmemifl beyaz<br />
bir mendil, yaz›lmam›fl<br />
bir defter kadar saf<br />
ve temizdir.”<br />
“Zaman›n›z› planlama gayreti<br />
içinde olun.”<br />
47