KOAH Bülteni 2009 Sayı 3
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DERLEME<br />
Doç. Dr. Veysel Yılmaz<br />
Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs<br />
Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi<br />
<strong>KOAH</strong>’ta Komorbiditeler<br />
<strong>KOAH</strong> ile birlikte bulunan komorbid hastalıklar, <strong>KOAH</strong>’ın şiddetini ve prognozunu olumsuz yönde<br />
etkilerken, benzer şekilde <strong>KOAH</strong> da birlikte bulunduğu hastalıkların seyrini olumsuz olarak<br />
etkilemektedir. <strong>KOAH</strong>’lı hastaların %25’i kardiyovasküler, %30’u kanser, %30’u da diğer komorbiditeler<br />
nedeniyle kaybedilmektedir.<br />
<strong>KOAH</strong> BÜLTENİ<br />
www.solunum.org.tr<br />
<strong>KOAH</strong> Çalışma Grubu Yayınıdır<br />
Editörler<br />
Türkân Tatlıcıoğlu<br />
Mecit Süerdem<br />
İmtiyaz Sahibi: Mecit Süerdem<br />
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Türkân Tatlıcıoğlu<br />
Yayın İdare Merkezi: Şerafeddin Cad.<br />
Hekimoğlu İş Merkezi,<br />
K:2/209, Karatay, Konya<br />
Tel: (0332) 353 15 51<br />
Yayın Türü: Ulusal Süreli Yayın<br />
Yayına Hazırlayan<br />
Tomtom Mah. Camcı Fevzi Sok. No: 32 Beyoğlu, İstanbul<br />
Tel: (0212) 293 23 00 Faks: (0212) 293 23 01<br />
www.probiz.com.tr<br />
Baskı<br />
Golden Print 100. Yıl Mahallesi Matbaacılar Sitesi<br />
1. Cadde No: 88 Bağcılar 34204 İstanbul<br />
t: +90 212 629 0024 - f: +90 212 329 2013<br />
bilgi@goldenmedya.com.tr<br />
<strong>KOAH</strong> <strong>Bülteni</strong>, <strong>2009</strong>(3)<br />
Tüm dünyada önemli morbidite<br />
ve mortalite nedeni bir hastalık<br />
olan <strong>KOAH</strong>, başlıca sigara<br />
dumanı olmak üzere, diğer zararlı gaz<br />
ve partiküllere karşı akciğerlerin anormal<br />
inflamatuar yanıtı ile karakterize,<br />
aynı zamanda akciğer dışı sistemik etkiler<br />
ve komorbiditelerle seyreden bir<br />
hastalıktır.<br />
<strong>KOAH</strong>’ta komorbidite, <strong>KOAH</strong>’la<br />
doğrudan ilişkili olsa da olmasa da, birlikte<br />
bulunan bir veya daha fazla hastalığı<br />
tanımlar. <strong>KOAH</strong>’ı olan bireylerde,<br />
başlıca risk faktörü sigaraya bağlı olarak<br />
orta yaşlardan itibaren görülen <strong>KOAH</strong><br />
hastalığı ile birlikte, sigara içimi ve yaşlanmaya<br />
bağlı olarak başka hastalıklar da<br />
ortaya çıkabilmektedir. Örneğin,<br />
<strong>KOAH</strong>’ta sigaranın aynı zamanda kardiyovasküler<br />
hastalıklar, akciğer kanseri ve<br />
metabolik sendroma yol açtığı bilinmektedir.<br />
Ancak <strong>KOAH</strong>’ta, akciğerler dışında<br />
kronik, düşük dereceli sistemik bir<br />
inflamasyon da söz konusudur. Bu<br />
durum da, ortak risk faktörlerinden<br />
bağımsız olarak pek çok sistemik etkiye<br />
ve komorbiditeye yol açabilmektedir. Bu<br />
nedenle, <strong>KOAH</strong> ve komorbid hastalıklar<br />
arasında etiyolojik faktör ve inflamasyonun<br />
bileşimi bakımından ortaklıklar<br />
ve benzerlikler bulunsa da, neden-sonuç<br />
ilişkisi halen tartışmalıdır.<br />
<strong>KOAH</strong> ile birlikte bulunan komorbid<br />
hastalıklar, <strong>KOAH</strong>’ın şiddetini ve<br />
prognozunu olumsuz yönde etkilerken,<br />
benzer şekilde, <strong>KOAH</strong> da, birlikte<br />
bulunduğu hastalıkların seyrini olumsuz<br />
olarak etkilemektedir. Örneğin,<br />
<strong>KOAH</strong>’lı hastaların %25’i kardiyovasküler,<br />
%30’u kanser, %30’u da diğer<br />
komorbiditeler nedeniyle kaybedilmektedir.<br />
Ağır hastalığı bulunan 9105<br />
hastayı içeren bir proje çalışmasında,<br />
<strong>KOAH</strong>’lı hastaların %39’unda üç veya<br />
daha fazla komorbid hastalık saptanmıştır.<br />
<strong>KOAH</strong>’taki komorbid durumların<br />
başlıcaları kardiyovasküler hastalıklar,<br />
akciğer kanseri, kaşeksi, iskelet kasında<br />
güçsüzlük, osteoporoz, metabolik sendrom,<br />
diyabet, anemi ve depresyondur.<br />
<strong>KOAH</strong>’lı hastalar akciğer kanseri, kardiyovasküler<br />
hastalıklar ve metabolik sendrom<br />
gelişmesi bakımından yüksek riskli<br />
grubu oluşturmaktadır. (Şekil 1)<br />
KOMORBİDİTE VE EKONOMİK YÜK<br />
Yaşam süresinin uzaması, bütün dünyada,<br />
kronik hastalıkların artışı ile birlikte,<br />
aynı bireyde birden çok hastalığın ortaya<br />
çıkmasına neden olmaktadır. Yapılan<br />
çalışmalar, 65 yaş üstü bireylerin hemen<br />
hemen yarısında en az üç komorbid hastalık,<br />
beşte birinde ise beş veya daha fazla<br />
komorbid hastalık bulunduğunu göstermektedir.<br />
Bu durum, büyük bir ekonomik<br />
ve sosyal yüke neden olmaktadır. İki<br />
veya daha fazla kronik hastalığı bulunanlar<br />
toplumun sadece %26’sını oluşturmalarına<br />
karşılık toplam sağlık harcamalarının<br />
%50’sinden fazlasını kullanmaktadırlar.<br />
ABD’de 65 yaş üstü bireylerde yapılan<br />
incelemede, <strong>KOAH</strong> ve komorbid<br />
hastalıklar için kişi başı harcama, komorbidite<br />
bulunmayan <strong>KOAH</strong>’lı bireylere<br />
göre 2.5 misli daha fazla bulunmuştur.<br />
<strong>KOAH</strong> ile komorbid olarak en sık<br />
bulunan hastalıklar, kalp hastalığı ve<br />
akciğer kanseridir. 2020 yılında, ölüm<br />
nedenleri arasında <strong>KOAH</strong>’ın dördüncü<br />
sıradan üçüncü sıraya, akciğer kanserinin<br />
onuncu sıradan beşinci sıraya çıkacağı,<br />
iskemik kalp hastalıklarının ise birinci<br />
sırayı koruyacağı tahmin edilmektedir.<br />
“Üç büyük” olarak adlandırılan bu üç<br />
hastalığın ortak risk faktörü sigaradır.<br />
ABD’de yapılan bir çalışmada, 22<br />
yılda hastaneye yatırılan <strong>KOAH</strong>’lı 47<br />
2 <strong>KOAH</strong> BÜLTENİ