You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Hafıza sarayı<br />
ABD Hafıza Şampiyonu Nelson<br />
Dellis, bu konuya eğilim göstermeden<br />
önce çok kötü bir<br />
hafızası olduğunu, ancak pratik<br />
yoluyla durumun değiştiğini<br />
söylüyor. “Birkaç haftalık eğitimin<br />
ardından, normal insana<br />
imkansız gelen bir şey yapmaya<br />
başlıyorsunuz. Oysa hepimizde<br />
var bu yetenek,” diyor.<br />
Dellis yıllar önce beyin jimnastiğine<br />
başladığında bir deste<br />
oyun kağıdının sırasını ezberlemek<br />
20 dakikasını almıştı. Bugünse<br />
bu işi 30 saniyede yapıyor.<br />
Fakat bunun için günde<br />
beş saat hafıza alıştırmaları<br />
yapıyor.<br />
Dellis’in kullandığı sınanmış<br />
yöntemlerden biri “hafıza sarayı”<br />
inşa etmek. Bunun için<br />
çok iyi bildiği bir yapıyı kafasında<br />
canlandırıyor. Hatırlamak<br />
istediği şeyleri birer görüntü<br />
olarak düşünüp hayalindeki<br />
kapının yanındaki masaya diziyor.<br />
Sonra mutfak masasına<br />
geçiyor vs. “Hayalinizde o yapıya<br />
girip oraya bıraktığınız görüntüleri<br />
ezberlediğiniz şeyler<br />
olarak dile getiriyorsunuz,” diyor.<br />
Pi sayısı ezbercileri de “hafıza<br />
sarayı” ya da bir sayı dizisini<br />
hikayenin bir cümlesine dönüştürme<br />
gibi benzer yöntemler<br />
kullanıyor.<br />
Bağlantılı düşünme<br />
Bu hafıza stratejilerinin yaygın<br />
başarı göstermesi, aklına koyarsa<br />
herkesin bunu yapabileceği<br />
fikrini geliştiriyor. Fakat<br />
beyin jimnastiğine bu kadar<br />
uzun zaman ayırmadan yapılabilir<br />
mi bu? Sydney Üniversitesi’nden<br />
Allen Snyder bunu hedefliyor.<br />
Doğru teknoloji ile<br />
“içimizdeki bilgini” ortaya çıkarmanın<br />
mümkün olduğunu<br />
söylüyor.<br />
Snyder’e göre insan beyni<br />
önemsiz küçük ayrıntılarla değil,<br />
bağlantılı düşünmeyoluyla<br />
hareket ediyor. “Bütünü oluşturan<br />
parçaların değil, o bütünün<br />
farkındayız,” diyor.<br />
Örneğin bir deneyde deneklerden<br />
otomobil parçalarından<br />
oluşan bir alışveriş listesini ezberlemelerini<br />
istemiş, onlara<br />
otomobil kelimesinden hiç söz<br />
etmemiş olmakla birlikte tümü<br />
de ona “otomobil” kelimesini<br />
zikretmişti. “Parçaları birleştirip<br />
bütünü oluşturdular,” diye<br />
açıklıyor Snyder bu durumu.<br />
Yani duyularımızın beyne ilettiği<br />
birçok veri aslında bilince<br />
çıkmıyor. Fakat üstün zekalı<br />
insanlarda bu üst düzey bağlantılı<br />
düşünme yanı devreye<br />
girmez; böylece sayısız ayrıntıyı<br />
hatırlarlar. Örneğin alışveriş<br />
listesini hatırlarken tek tek<br />
lambaları, silecekleri, ön camı<br />
vs. hatırlarlar; bunlardan yola<br />
çıkarak hemen otomobil bağlantısına<br />
sarılmazlar.<br />
Veri indirme hızı<br />
Kafasının sol tarafına aldığı sopa<br />
darbesiyle değişime uğrayan<br />
Serrel örneğinden yola çıkan<br />
Snyder, bu şekilde sayısız<br />
bilgiyi hatırlamada beynin hangi<br />
bölgesinin işlev gördüğünü<br />
bulmaya çalıştı. Sol kulağın<br />
üzerindeki ön şakak lobu buna<br />
adaydı. Otizmde ve üstün zekalılık<br />
sendromunda, sonradan<br />
ortaya çıkan sanatsal becerilere<br />
sahip demans hastalarında<br />
bu bölgenin işlevsizleşmesi söz<br />
konusuydu.<br />
Snyder deneklerin beyninde bu<br />
bölgedeki nöral aktiviteyi geçici<br />
olarak engellediğinde çizim,<br />
sayma ve yanlışları bulma becerilerinde<br />
artış görüldüğünü<br />
kaydediyor. Bazı araştırmacılar<br />
bu verilere kuşkuyla yaklaşsa<br />
da beynin stimüle edilmesi konusuna<br />
ilgi giderek artıyor.<br />
Nortwestern Üniversitesi’nden<br />
Reber beyinle ilgili şu<br />
benzetmeyi yapıyor: “İnsan<br />
hafızasının sınırı bilgisayarın<br />
sabit disk kapasitesiyle değil,<br />
veri indirme hızıyla ilgilidir. Sorun<br />
beynin dolması değildir;<br />
ona gelen bilgi hızının hafıza<br />
sisteminin kaydetme hızından<br />
çok daha fazla olmasındadır.”<br />
5<br />
Kaynak:http://www.bbc.com/turkce/<br />
haberler/2015/04/150409_vert_fut_hafiza_kapasitesi
Change language