Vecihi Dergisi 10. Sayı

MİHRİ MÜŞFİK
ruma düşürmesi olduğu söylenir. Birtakım kaynaklar
Mihri Hanım’ın tekrar İtalya’ya gidişini meşhur İtalyan
yazarı ve milli kahramanlarından Gabriele d’Annunzio
ile yaşadığı aşka bağlar. Onunla dostluğu sayesinde
Vatikan’a kabul edilerek Papa’nın portresini yaptığı da
bilinir.
Mihri Hanım, 1922 yılında Yunan ordusunun denize
dökülmesinin ardından Mustafa Kemal’i mareşal üniformasıyla
ayakta canlandıran yaklaşık 3 metre yüksekliğinde
bir portresini yapar ve Çankaya Köşkü’ne
götürerek kendisine sunar. Bu, Cumhuriyetin ilanından
sonra bir Türk ressam tarafından yapılan ilk Atatürk
portesidir.
Yeğeni ve öğrencisi Hale Asaf’a yazdığı bu mektupla
sıkıntılarını ve resime olan kırgınlığını anlatmaktadır.
“Ben resim yaptım da ne oldu? Sanat karın doyurmuyor.
Tablolarını mı yiyeceksin? Ben güzelim, başımın
çaresine bakarım, sende o da yok ama resim yapmaya
devam et! Senelerce çalışmakla ben neye muvaffak
oldum? Hiç. Üstelik sıhhatimi kaybettim. Vaktiyle herkül
idim. Şimdi merdivenleri çıkamıyorum. Sanat beni
bu hale koydu. Hele gözlerim hiç görmüyor. Çifte çifte
gözlük kullanıyorum. Parasızım. Bizim gibi -Avrupa’ya
nazaran- geri kalmış bir memlekette sanatkarın yolu
kadar güç bir yol yoktur. Bizimkisi fazla fedakârlık isteyen
bir meslek. Bugün bana, gençliğimi hediye etseler,
bu meslek uğrunda çektiklerimi çekmek korkusundan,
reddederdim! Çektiğim meşakkatleri bir ben bilirim
bir de Allah bilir. Her sanatkâr, karşısındaki sanatkarı
daima kendisinden aptal görür! Onun on senede
yaptığını, kendisinin bir senede yapacağını sanır. Bir
iki yıl içinde, hayatını kurtaracağına, köşeyi döneceğine
emindir! Heyhat ve yine heyhat! İşte sanatın esrarı
burdadır. Sanatkarın yolu, yürüdükçe uzar gider. Bizim
ailenin yegâne hususiyeti, inadındadır. Ben her şeyde
olduğu gibi sanat hayatım boyunca inadımla yaşadım.
Bugün, buna bin kere pişmanım.”
Kız kardeşi Enise Salih Hanım’ın eşinden ayrılıp,
İsviçre’de Bale Sanatoryumu’nda veremden ölmesi
ve Hale Asaf’ın Paris’te kanserden ölmesiyle sarsılan
Mihri Müşfik Hanım, 1954 yılında Amerika’da yoksulluk
içinde ölür ve kimsesizler mezarlığına gömülür.