16.12.2012 Views

xıx. yy'da osmanlı devleti'nin takip ettiği denge politikası

xıx. yy'da osmanlı devleti'nin takip ettiği denge politikası

xıx. yy'da osmanlı devleti'nin takip ettiği denge politikası

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

XIX. YY’DA OSMANLI DEVLETİ’NİN TAKİP ETTİĞİ DENGE POLİTİKASI<br />

elindeki Hindistan’ı almayı başarmıştı. 7 İngiltere’nin en<br />

önemli sömürgesi olan Hindistan ile bağlantısı (Cebeli<br />

Tarık-Akdeniz-Mısır üzerinden) Fransa’nın Mısır’ı<br />

işgali ile tehlikeye girmiş oluyordu. Bu olaydan gerekli<br />

dersi alan İngiltere şu kanıya varmıştır: “Mısır, İngiltere’nin<br />

elinde olmalı, en azından başka güçlü bir devletin<br />

elinde olmamalıdır”. O nedenle Fransa’nın Mısır’dan<br />

çıkarılması için 5 Ocak 1799’da Devlet-i Âliye<br />

ile bir ittifak antlaşması yapmış ve Fransa Mısır’dan<br />

atılmıştır. Fakat bundan sonra Fransa’nın Mısır ile olan<br />

ilgisi devam etmiş, 1830’da Osmanlıların elinden Cezayir’i<br />

almış ve bu devletin Mısır Valisi olan Mehmet<br />

Ali Paşa ile yakın ilişkilere girmiştir. Amacı, söz konusu<br />

vali aracılığıyla Kuzey Afrika’da kendi denetiminde<br />

bir Arap imparatorluğu kurmaktı. Bu amacın bir gereği<br />

olarak, Mehmet Ali Paşa’nın merkeze karşı 1831-1841<br />

tarihleri arasındaki isyanı karşısında Fransa, Validen<br />

tarafa çıkmış, onu desteklemiştir. Ancak, Fransa’nın<br />

niyetini iyi bilen İngiltere valiye karşı Osmanlı Devleti’ni<br />

Desteklemiş ve bunda da başarılı olmuştur.<br />

Fransa 1859’da Süveyş Kanalını açma girişimlerine<br />

başladı. Hisse senetlerinin büyük bir kısmına sahip<br />

oldu. İngiltere’nin Kanalın açılmaması için verdiği mücadele<br />

boşa çıktı ve Kanal 1869’da hizmete girdi. Bu<br />

Kanal Asya ve Uzakdoğu ile Avrupa arasındaki deniz<br />

bağlantısını oldukça kısaltıyordu. İngiltere’nin İmparatorluk<br />

yolu şimdi Fransa’nın kontrolüne girmiş oluyor-<br />

7 a.g.e. s. 30-31<br />

32

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!