xıx. yy'da osmanlı devleti'nin takip ettiği denge politikası
xıx. yy'da osmanlı devleti'nin takip ettiği denge politikası
xıx. yy'da osmanlı devleti'nin takip ettiği denge politikası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
XIX. YY’DA OSMANLI DEVLETİ’NİN TAKİP ETTİĞİ DENGE POLİTİKASI<br />
leti bu fermanı kendiliğinden ilan etmekle sadece hükümranlık<br />
haklarını şekil olarak kurtarmış oluyordu.<br />
Fermanın maddeleri incelendiğinde Müslümanlarla<br />
Gayr-i Müslimlerin hukukun birçok alanında eşit<br />
hale geldiği görülür. 13 Bu eşitlik siyasi hakları da kapsamaktadır.<br />
Fermana Müslüman tebaanın tepkisi malumdur.<br />
Ancak dikkat edilmesi gereken husus, aynı fermanı<br />
Gayr-ı Müslimlerin de endişe ile karşılamalarıdır. (Az<br />
sayıdaki aydınlar istisna) Papazlar yetkilerinin sınırlandırılmasından<br />
dolayı, esnaf ve tüccar Rumlar ile sarraflık,<br />
komisyonculuk ve ticaret gibi para sağlayan işlerle<br />
uğraşan Ermeni ve Yahudiler kendileri için mükellefiyet<br />
olan dört yıl askerlik hizmetinden dolayı fermanı<br />
kayıtsızlık ve endişe ile karşılamıştır.<br />
Osmanlı Devlet adamlarından ise en büyük tepki<br />
Tanzimat Fermanı’nın mimarı Mustafa reşit Paşa’dan<br />
gelmiştir.<br />
D- KEÇECİZADE FUAT PAŞA’NIN RAPO-<br />
RU<br />
Bundan sonraki <strong>denge</strong> <strong>politikası</strong>na geçmeden evvel<br />
Keçicizade’nin Sultan Abdülaziz’e gönderdiği raporu<br />
gözler önüne sermek her halde konunun daha iyi<br />
kavranması bakımından yararlı olacaktır.<br />
13 Fermanın hükümleri için bkz. KARAL, a.g.e.,C.VI.,s. 1-6<br />
70
Change language