İstanbul İktisat

NİSAN 2020 | SAYI 1
PİYASA EKONOMİSİ
Hazırlayan: MURAT ÇIRNAZ
Binlerce yıl önce insanlık avcılık ve toplayıcılıkla geçiniyorlardı. Neolotik
dönemde ise yavaş yavaş toprağa yerleşmeye ve tarımsal üretim
yapmaya başladılar. Bu dönemde çifçiler yiyeceği miktarlardan daha
çok üretiyordu. Bu artı değer yeni mesleklerin ortaya çıkmasına neden
olmuştur. Zanaat- karlar, askerler, din adamları ve devlet memurları
gibi sınıflar ortaya çıkmıştır. İnsanlar ihtiyaç fazlasını ürünlerini
birbirleriyle değiş tokuş etmektedir. Böylece üretimde iş bölümü ve
uzmanlaşma ortaya çıkmıştır. Tüm ürünler farklı kişiler tarafından
yapılmaktadır. Herkes kendi mesleğinde uzmanlaşarak, o sahada daha
verimli olmaktadır. İş bölümü ve uzmanlaşma beraberinde ticareti de
getirdi. Ticaret Pazar denilen yerlerde yapılıyordu. Böylece Pazar
ekonomileri oluşmuştur. İlk piyasa ekonomilerinde ticaret mal takası
şeklindeydi. Zaman içerisinde paranın keşfi gerçekleştirildi. Paranın üç
önemli fonksiyonu vardır. Bunlar, değişim aracı, değer ölçümü ve değer
muhafazasıdır. Para bütün bu fonksiyonlarıyla iş bölümü, uzmanlaşma
ve ticarete büyük bir ivme kazandırmış ve dolayısıyla piyasa
ekonomilerinin gelişimine büyük katkılar sağlamıştır.Teknoloji düzeyi
geliştikçe iş bölümü ve uzmanlaşma artmıştır. 18. Yüzyılda İngiltere’de
başlayıp daha sonra diğer Avrupa ülkeleri ve Amerika’ya yayılan
Sanayi Devrimi ile fabrika üretim önem kazandı ve bir malın üretiminde
iş bölümü dahada gelişti. İş bölümü seri imalata seri imalat da üretim ve
verimlilikte artışlara, maliyetlerde azalmalara ve bütün bunların
sonucunda da ticaret ve piyasaların gelişmesine neden oldu.
| 18