İş Dünyası ve Kurumları İçin Haftalık Ekonomi Bülteni

www.erkinsahinozakademi.com
HAFTALIK BÜLTEN
İş dünyası ve kurumlar için
hazırladığımız strateji ve
ekonomi bülteni (örnek)

20.07.2020
HAFTALIK BÜLTEN
İSO 500 ARAŞTIRMASININ SONUÇLARI
2018 yılında yüzde 67,0 olarak ölçülen borcun toplam
kaynaklar içindeki payı 2019 yılında yüzde 68,4’e yükseldi
ve dünya ortalamasının üzerinde gerçekleşti.
Kaynak yapısındaki bozulma firmaların stratejik
planlarını hayata geçirebilmelerine engel oluşturmaktadır.
Ancak 2019 yılındaki borç yapılandırmalarının
etkisiyle firmaların borç yükünü bilançonun
üst katından alt katına indirebildikleri
görülmektedir. Bunun yansıması olarak, kısa vadeli
finansal borçların toplam finansal borçlar içindeki
payı 2018 yılındaki yüzde 45,3’ten 2019 yılında
yüzde 41,4’e gerilemiştir. İSO 500 araştırmasının en
olumlu gelişmesi AR-GE’ye yapılan yatırımlardaki
artıştır. Bunun sonucu olarak, AR-GE harcamalarının
üretimden satışlara oranı 2018 yılındaki
binde 5’ten 2019 yılında yüzde 1’e yükselmiştir.
İSO 500 araştırması ekonominin ve sanayinin nabzını
en iyi ölçen çalışmalardan biridir. Geçen hafta, Türkiye’nin
500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının
2019 yılı sonuçları açıklandı. ABD-Çin ticaret savaşları,
Brexit, ABD-İran gerginliği ve diğer jeopolitik gelişmelerin
küresel ekonomik faaliyetleri olumsuz etkilediği
2019’da dünya ekonomisi son 10 yılın en düşük hızında
büyümüştü. Türkiye ekonomisinin yüzde 0,9 büyüdüğü
2019’da sanayi sektörü sadece yüzde 0,2 büyüme
gerçekleştirebilmişti. Kredi faiz oranlarında 2019 yılında
belirgin bir şekilde düşmüş olmasının yansıması
olarak finansman giderlerinin net satışlara göre payı
2018 yılındaki yüzde 9,7’den 2019’da yüzde 5,6’ya geriledi.
Ancak gerilemiş hali ile bile finansman giderlerinin
faaliyet karı içindeki payı yüzde 69,3 düzeyinde
gerçekleşmiştir. Finansman giderlerinin faaliyet karı
üzerindeki baskısının çok yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Bir kuruluşun en önemli finansal büyüklüklerinden
biri FAVÖK’tür (faiz, amortisman ve vergi öncesi kar).
2013 yılından beri nominal olarak her yıl artan FAVÖK
büyüklüğü 2019 yılında yüzde 8,1 gerilemiş ve yaklaşık
129 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. FAVÖK’ün
net satışları içindeki payı da 2018 yılındaki yüzde
14,2’den 2019 yılında yüzde 11,3’e gerilemiştir. Bu durum,
firmaların maliyetlerindeki artışı satış fiyatlarına
tam olarak yansıtamamış olmasından kaynaklandı.
İSO 500 kuruluşlarının sermaye yapısındaki bozulma
eğilimi ne yazık ki 2019 yılında da devam etti.

20.07.2020
HAFTALIK BÜLTEN
HAZİNE’NİN MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ
Merkezi Yönetim bütçe dengesindeki açık Haziran’da
19,4 milyar TL olarak gerçekleşti. Böylelikle geçen
yılın ilk altı ayında 78,6 milyar TL olan bütçe açığı 2020
yılının aynı döneminde 109,5 milyar TL’ye yükseldi.
Benzer şekilde, Merkezi Yönetim faiz dışı dengesinde
Haziran’da 13,1 milyar TL açık gerçekleşti. Bunun sonucu
olarak, 2019 yılının ilk altı ayında 27,8 milyar TL
olan faiz dışı açık 2020 yılının aynı döneminde 38,2 milyar
TL’ye çıktı. Reel olarak, vergi dışı gelirler yüzde
9,3 azalırken vergi gelirlerinde yüzde 9,7’lik artış
gerçekleşti. Vergi gelirlerindeki reel artışın büyük
ölçüde ÖTV (reel bazda yüzde 11,4’lük artış) ve ithalattan
alınan vergilerden (reel bazda yüzde 81,4’lük
artış) kaynaklandığı görülüyor. Bu durum, ekonominin
toparlanmaya başladığına ve bu toparlanmanın da
ithalatı hareketlendirdiğine işaret ediyor. Faiz dışı
dengedeki bozulma eğiliminin önümüzdeki dönemde
borçlanmanın artmasına yol açacağını söyleyebiliriz.
Bütçenin sürdürülebilir gelirlerini oluşturan vergi
gelirleri ile bütçenin temel giderlerini oluşturan faiz
dışı giderler arasındaki makasın olumsuz yönde açılması
endişe veriyor. Ancak ekonomideki canlanma
işaretleri vergi gelirlerinin önümüzdeki aylarda güçleneceğini
gösteriyor.

20.07.2020 HAFTALIK BÜLTEN
KREDİ KARTI HARCAMALARI
Kredi kartı harcamalarının 4 haftalık ortalaması
geçen hafta salgın öncesindeki düzeyinin üzerine
çıkmıştı, artışın 10 Temmuz haftasında da
devam ettiğini gözlemledik. Bütçe alt kalemlerinin
işaret ettiği gibi kredikartı harcamaları da
iç talepteki canlanmayı destekliyor. Bununla
birlikte, sektörler arasında belirgin ayrışmaların
devam ettiği görülmektedir.
Toplam kredi kartı harcamaları geçen yılın aynı
haftasına göre yüzde 11,1 artmıştır. Artış sevindirici
olmakla birlikte yıllık enflasyonun hafif altında
kalmıştır. Kredi harcamaları, elektrik-elektronik
eşya ve bilgisayar alanında yüzde 102,8
artarken mobilya ve dekorasyonda yüzde 48,5
yükselmiştir. Bunların yanı sıra harcamalardaki
artış hızı yapı malzemeleri, hırdavat ve nalburiyede
yüzde 38,1, müteahhit işlerinde yüzde
35,3, market ve alışveriş merkezlerinde yüzde
32,4 olarak gerçekleşmiştir. Buna karşılık kart
harcamaları (yıllık bazda) seyahat acenteleri ve
taşımacılıkta yüzde 52,5, havayollarında yüzde
50,5 ve konaklamada yüzde 48,5 gerilemiştir.

20.07.2020 HAFTALIK BÜLTEN
SANAYİ ÜRETİMİ
Sanayi üretimi Mayıs’ta yıllık bazda takvim etkisinden
arındırılmış olarak yüzde 30,6, arındırılmamış olarak ise yüzde
19,9 geriledi. Bununla birlikte aylık değişimler çok daha olumlu
bir tabloya işaret ediyor. Takvim ve mevsimsel etkinlerden
arındırarak incelediğimiz aylık değişimler sanayi üretiminin
Mayıs’ta bir önceki aya kıyasla yüzde 17,4 yükseldiğine işaret
ediyor. Alt endeksler, toparlanmanın genele yaygın olduğunu
ama ihracatçı sektörlerin (otomotiv, elektrikli teçhizat imalatı
ve tekstil) daha iyi performans gerçekleştirdiğini gösteriyor.
Tüm toparlanma işaretlerine rağmen ekonominin öncelikle
virüs sırasında kaybettiğini yerine koyması gerekiyor. Sanayi
üretiminin Mayıs ayındaki düzeyi virüs öncesindeki düzeyinin
(Şubat) halen yüzde 24 altında bulunuyor.

20.07.2020 HAFTALIK BÜLTEN
PERAKENDE SATIŞ HACMİ
Mart ve Nisan aylarında oldukça sert daralan perakende
satış hacmi Mayıs ayında kısmen de olsa
canlandı. Perakende satış hacmi Mayıs’ta bir önceki
aya kıyasla yüzde 3,8 yükseldi. Gıda dışı perakende
satış hacmindeki aylık artış (yüzde 16,4) sanayi üretimindeki
aylık artışa benzer düzeyde kaydedildi.
Arz ve talep tarafının uyumlu gitmesi canlanmanın
kalıcılaşması açısından olumlu bir gelişme olarak
görülebilir.

20.07.2020 HAFTALIK BÜLTEN
KONUT SATIŞLARI
Kredi faizlerindeki düşüşün etkisiyle ipotekli konut
satışlarında ciddi artış kaydedildi. Rekor düzeydeki
bu artış özellikle kamu bankalarının kredi desteği ile
sağlandı. Ancak sektörün gelecekteki performansı
açısından ilk satışlardaki seyir daha önemlidir. İlk
satışlarda da yıllık bazda yüzde 151 düzeyinde artış
gerçekleşti. Sektörün toparlanıyor olması sevindirici olmakla
beraber balon oluşmamasına özen gösterilmesi
gerekiyor.

20.07.2020 HAFTALIK BÜLTEN
KREDİ BÜYÜMESİ
Toplam bankacılık sektörü kredi
büyümesi 10 Temmuz haftasında
da güçlü seyretti. Kur etkisinden
arındırılmış ve yıllıklandırılmış kredi
büyüme hızı son verilere göre yüzde
76 düzeyinde ve resmi enflasyonun
belirgin bir şekilde üzerinde
gerçekleşti. Bu durum, büyümenin
önümüzdeki aylarda güçleneceğine
ama bunun borçlanma yoluyla sağlanmakta
olduğuna işaret ediyor.

20.07.2020 HAFTALIK BÜLTEN
USDTRY Teknik Yorum:
VIX endeksinin (korku endeksi) 25-
30 bandında seyretmesi küresel
piyasalardaki risk alma iştahının
nötr düzeyde olduğunu gösteriyor.
Turizm üzerinden arzu edilen
dövizi girişi sağlanamamış olsa
da içerideki ekonomik verilerin
canlanmaya işaret etmesi kurun
sakin seyir izlemesini sağladı. Dar
bantta hareket eden dolar kurunda
6,83 destek, 6,88 direnç işlevi
görüyor. Türkiye’ye yönelik bir
yaptırım gelmez ve benzeri bir
dışsal gelişme yaşanmazsa yatay
seyir devam edebilir.
EURUSD Teknik Yorum:
Avrupa Birliği ülkelerinin yardım
paketi konusundaki görüşmeleri
Brüksel’de devam ediyor. Başta
Hollanda olmak üzere bazı ülkelerin
paketin “ekonomiyi büyütecek”
projelere yöneltilmesi konusundaki
net duruşu devam ediyor. Anlaşma
sağlanacağına yönelik beklentiler
ile 1,1431 düzeyinden haftayı kapatan
parite anlaşma sağlanamaması
halinde satış baskısına maruz kalabilir.
BIST-100 Teknik Yorum:
BIST-100 endeksinde 116.500 kritik
destek, 119.500 ise kritik dirençtir.
BIST-100 Teknik Yorum:
BIST-100 endeksinde 116.500 kritik
destek, 119.500 ise kritik
dirençtir.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy
yönetim şirketleri, yatırım ve kalkınma bankaları ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde ve yetkili kuruluşlar
tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Burada
yer alan yorum ve tavsiyeler, mali durumunuz ile riskve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak
yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Gerek bu yayındaki, gerekse bu yayında kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden
ve bu yayındaki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların ve/veya ilgili kişilerin uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan,
kâr yoksunluğundan, manevi zararlardan ve her ne şekil ve surette olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü zararlardan dolayı Erkin
ŞAHİNÖZ ve Erkin Şahinöz Akademi sorumlu tutulamaz.