Febisa Dergisi Sayı 6

More documents

Recommendations

Info

febisa dergisiÇıkar-4GirişBu sayıdaki yazımda varlığı inceleyip buna bağlı olarak çıkar çatışmalarını ele alacağım. Buradakikonulara göre sonraki sayıda tanrıyla ilgili bazı çıkarımlara ulaşabilirim. Tanrı için ayrıbir sayı ayırmayı tercih ettim.VarlıkVarlık bir temeldir. Dil açısından bir özellik gibi gözükse de tam anlamıyla özellik olamaz.Özelliğin verilebilmesi için zaten “var olma” gereklidir. Yok olana özellik veremezsiniz, verdiğinizher özellik onu var eder. Hakkında düşünmek de onu var edecektir. Yokluğu düşünemezsiniz,düşündüğünüz anda hem “düşünülebilir” özelliğini verdiğiniz için hem de özellik verdiğiniz içinvar olur. Özetle varlık dilsel olarak özellik gibi gözükse de özellik değil onu var eden temeldir.İki çeşit varlık türü vardır. İlki düşünsel, bilinçsel anlamda var olmak; diğeri ise en temelanlamda maddesel, enerjisel her türlü var olmak. İkincisi diğerini de kapsayan büyük bir ağdır.Çıkar felsefesinde ilkine ihtiyacımız olduğu için onu da sınıfsal olarak belirtmek istedim.Bilinçsel Varlık ve DeğerYalnızca canlıları ilgilendiren varlık türüdür. Herhangi bir şeyin, herhangi bir canlının kendiçapındaki zihninde var olmasıdır. Bilinçsel olarak var olmayı istemek insanın en temel içgüdülerindenbirisidir. Ve bu yöndeki korkuları onun birçok kavramı oluşturmasını sağlamıştır. Bukorku sayesinde kitaplar yazılmış, resimler çizilmiş, müzikler bestelenmiştir. Bahsettikleriminçoğu, bu türdeki varlığımızı koruyabilmek içindir. Bu türdeki varlığını sürdürmek, insanın entemel çıkarlarından birisidir. Hiyerarşi kısmında bahsettiğim gibi bu çıkar da tam anlamıyla birçıkar türüne sığdırılamaz. Hem mantıksal çıkardır hem de duygusal. Bu varlık türünün insangibi gelişmiş zihinler için oldukça temel ve gerekli olması, buna yönelik korkuları da çok güçlükılabilmektedir. Ölüm korkusu bu yüzden çok güçlüdür.Her canlının zihninde başka bir canlının bilinçsel varlığı olmasa da her canlının bilinçselvarlığı vardır. Bir mikrop atasının ölümünü zihninde bulunduramazken insan dedesinin ölümünüzihninde bulundurabilir. Bu örnekte her iki canlı da bilinçsel olarak varken yalnızca insanzihninde başkasının bilinçsel varlığını da bulundurabilmektedir. İnsan ölenin bilinçsel varlığınızihninde bulundurduğu sürece bilinçsel olarak o kişi yok olmaz. Ancak ölenin kendisine ait birbilinci olmadığı için kontrolsüz, gözlemsiz ve akılsız bir yaşam sürer.3
fe l s efeBilinçsel varlık bireysel zihinlerde devam edebildiği gibi toplum zihinlerinde de devam edebilir.Sosyal canlıların bu özelliği, onların bu çıkara yönelik eylemlerinin topluma yönelik olmasınısağlar. Toplumda var olma çabaları başlar. Herkes kendi toplumunda var olmaya çalışır. Butoplum ister zihin içerisinde hayali olan, ego tatmini için gereken toplumlar olsun isterse gerçekolan dört kişilik bir arkadaş grubu. Her insanın toplumsal bilince göre varlıksal değeri vardır.Sezen Aksu’nun toplumsal değeri oldukça fazlayken mahalle bakkalının toplumsal değeri azdır.Bu sınıflandırma insanları gereksiz ve acımasız bir şekilde sınıflandırmaz. Çünkü bu sınıflandırmasanılan gibi bir sınıflandırma değildir. Kastım fazla kişinin zihninde var olabilmektir.Mahalle bakkalını üç yüz kişi tanıyorsa Sezen Aksu’yu milyonlarca insan tanıyor. Bahsettiğimdeğer budur. Çok iyi ve ekonomiye katkısı oldukça fazla olan bir insanı üç yüz kişi tanıyorsaonun da toplumsal bilince göre varlıksal değeri mahalle bakkalı ile aynıdır. Bu değerin seviyesiinsanların gerçek değerini belirlemez. Ancak toplumdaki bilinçsel varlık değerini belirler. “Şan”gibi kavramlar varlıksal değerin fazlalığının açıklanmış halidir. Her insanın böylece toplumagöre bir varlıksal değeri vardır. Her değer olumlu anlamda olmayabilir. Hiç sevilmeyen bir insanınherkes tarafından tanınması onun da toplumsal değerini fazla kılar. Önemli olan zihinlerdeöyle ya da böyle var olabilmektir. Çıkar çatışmalarında bu paragrafta bahsettiğim kavram büyükrol oynar.Temel Anlamda VarlıkHer şeyin temelindeki türdür. Bilinçsel varlık da bunun bir dalıdır. Her şey vardır. Hiçbir insanınolmadığı, hiçbir gözlemin bulunmadığı bir çölde kayanın düşmesi bilinçsel olarak yokken temel anlamdavardır. Bu bizi ilgilendirmese, bize etki etmese bile vardır. Bilinçsel olarak doğduğumuzda herşeyin bir anda var olduğunu bu yüzden öne süremeyiz. Biz doğmadan önce var olan insanların yokolduğunu kabul etmek olur bu çünkü. Öyleyse varlık yalnızca bilinçsel değil aynı zamanda ondanayrı işleyen bir kavram. Bu da aslında onu iki ayrı sınıfa ayırmamın nedenidir.Çıkar Çatışmaları ve Varlıksal DeğerÇıkar çatışmaları varlık değerinin tepesindedir. Yani toplumda yer alan bireylerin veya gruplarınçıkar çatışmaları, toplum için genel olarak değerlidir. Yalnız bir tür değil her iki türün de çatışmalarıvarlığın tepesindedir. Bunun sebepleri içerisinde: Az olanın çok olana göre daha dikkat çekmesi veönemli olması, çatışmaların genel olarak herkesin çıkarını ilgilendirebilmesi gibi nedenler vardır. Bunedenlere ekleme yapılabilir, önü çok açıktır. İlk cümleyi açacak olursam: Çıkarlara ters düşebilecekve onunla çatışabilecek olay veya durumların diğerlerine nazaran varlıksal değerinin fazla olmasıdır.Çıkar çatışmalarından uzak bir birey toplumda ses getirmeden yaşayabilir. Yeterince uzaksa toplumdayok sayılabilir.Örnek olarak savaşları verebiliriz. Savaşlar tarihin en önemli unsurlarındandır. Bir insan büyükbarış dönemlerini bilmese de büyük savaş dönemlerini bilebilir. Hatta tarih hakkında neredeyse hiçbirşey bilmeyen bir insan bile Hitler’in adını bilebilecektir. Tarihin en önemli unsurlarındandır çünküsavaş büyük bir çıkar çatışmasıdır. Her insanı ilgilendirebilir. Her bireyin çıkarlarına ters olabilir.Örnekleri daha da fazlalaştırmak istiyorum:İnsan ilişkilerinde normal ve huzurlu geçen zamanlar gelecekte zihinde o kadar yer etmezken ilişkilerarasındaki çatışmalar büyük yer tutar.Mantıklı ve normal olayların aksine aptalca ve oldukça mantıksız olabilecek olaylar herhangi birgrupta daha fazla ses getirir. Schopenhauer’in de dediği gibi budalalıklar duyulur.Birçok sporun, oyunun rekabet üzerine yani çıkar çatışmaları üzerine kurulmuş olmasıdır. En sesgetiren maçlar insanı en çok şaşırtan maçlardır.Bir haberi değerli kılan onun çıkarlarımızla ne kadar çatıştığıdır.4
Page 1 and 2: . .felsefe bilim sanat2020 Kasım S
Page 3: İçindekilerÇıkar-4 (deneme)İbr
Page 7 and 8: b i l i mEPR ParadoksuGirişEPR par
Page 9 and 10: b i l i mlafta kalır ancak simüla
Page 11 and 12: s a n a tSadece iki saat ve benim b
Page 13 and 14: s a n a tDün GecePenceremde armut
Page 15 and 16: s a n a tYerleri YokNe yazsam, ne a
Page 17 and 18: s a n a tPapatyaEllerimden kayıyor

Febisa Dergisi Sayı 6

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?