07.02.2021 Views

E DERGİ PDF

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

KARANLIK

MADDE

IŞIK YAYABİLİR Mİ ?

Karanlık madde(Karanlık

madde,elektromanyetik

dalgalarla (radyo

dalgaları,görülen ışık)

sayesinde yaşadığımız

ve önem verdiğimiz

şeylerin aslında gerçekliğin

çok küçük bir

parçası olduğunu anlıyoruz.

Ailemiz ve sevdiklerimiz,yeryüzündeki

bütün insanlar ve insanların

verdiği bütün

eserler normal maddeden

oluşuyor.Ancak,

normal madde evrenin

çok küçük bir parçasını

oluşturuyor.Evet,

bu bizi alçakgönüllü

Ekim

2020

olmaya iten çok küçük

bir parça; fakat hayatımıza

anlam katmayı

becerebilirsek aynı zamanda

insan hayatının

en önemli parçası. Öyleyse

uzayda bir türlü

arayıp bulamadığımız,

varlığını borçlu olduğumuz

karanlık maddedir.

Karanlık madde göze

görünmüyor, ama galaksilerdeki

yıldızları

bir arada tutarak uzaya

savrulmasını önleyen

ek yerçekimini sağlıyor.

Bu yüzden de galaksilerin

gizli harcını, yapı

malzemesini, görünmez

“Karanlık ışık yayan karanlık

madde teorileri çeşitli

kısıtlamalara sahip. Bu

teorilerde karanlık madde,

kendisiyle etkileşime giriyor

karanlık ışık üretiyor.”

11

çimentosunu oluşturuyor.Karanlık

maddenin

özellikleri hakkında çok

az şey biliyoruz. Son

birkaç on yılda, karanlık

ışık emisyonu içeren

veya içermeyen çeşitli

karanlık madde teorileri

üretildi. Karanlık

maddenin karanlık ışık

yayması ya da yaymaması,

karanlık madde

teorisini sabitlememize

izin veren anahtar bir

özellik. Karanlık ışık yayan

karanlık madde teorileri

çeşitli kısıtlamalara

sahip. Bu teorilerde

karanlık madde, kendisiyle

etkileşime giriyor

ve karanlık ışık üretiyor.

Etkileşim çok sık meydana

geliyor olsaydı,

galaksilerdeki karanlık

maddenin dağılımı,

mevcut gözlemlerden

çıkan değerlerden çok

farklı hale gelirdi. Yakın

zamanda yapılan araştırmalar,

karanlık maddenin

karanlık ışıkla,

protonların sıradan ışıkla

aynı güçte etkileşime

girmesi durumunda,

karanlık maddenin protonlardan

yüz kat daha

ağır olması gerektiğini

gösteriyor. Daha zayıf

etkileşimler için kütle

üzerindeki sınır daha

zayıftır. Kısıtlama sağlandığı

sürece, karanlık

madde karanlık ışık yayabilir.

Karanlık ışık bizim

için neredeyse görünmez

olmalıdır, aksi

takdirde karanlık madde

artık karanlık olmaz.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!