You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TÜRKDÖKÜM<br />
SAYI <strong>60</strong> TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL 2021 TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ YAYIN ORGANIDIR TUDOKSAD.ORG.TR<br />
DOSYA<br />
METAL DÖKÜM<br />
SEKTÖRÜNDE ANA GİRDİ<br />
FİYAT DALGALANMALARI<br />
Durağan Dönemden Sonra Oluşan Yüksek Talep Artışı Girdi Fiyatlarında<br />
Önemli Dalgalanmalara Neden Oldu<br />
RÖPORTAJ<br />
SEBAHATTİN KARABULUT<br />
NEMAK İZMİR DÖKÜM<br />
GENEL MÜDÜRÜ<br />
RÖPORTAJ<br />
İÇİMİZDEN<br />
BİRİ'NİN KONUĞU<br />
CAHİT ENSARİ
Projeye Özel Çözüm<br />
Hızlı ve Etkili Temizleme<br />
Bilgilendirme ve Müşteri Memnuniyeti<br />
Etkin ve Sürekli Teknik Destek<br />
Düşük Karbon Emisyonu<br />
A: Barbaros Mahallesi Sütçüyolu Cad. Tosyalı Plaza No:72 34746 Ataşehir - İstanbul<br />
T: +90 216 544 3<strong>60</strong>0 F: +90 216 544 3<strong>60</strong>6<br />
M: sales@toscelikgranul.com.tr / info@toscelikgranul.com.tr<br />
W: www.toscelikgranul.com.tr
BAŞKAN'IN<br />
MESAJI<br />
Değerli Meslektaşlarım,<br />
UMUR DENİZCİ<br />
TÜDÖKSAD<br />
Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Tüm sanayi sektörlerinde olduğu gibi metal döküm sanayimizin de ana gündemlerinden<br />
biri 2020 yılı son çeyreğinde başlayıp 2021 yılında etkisini artıran girdi<br />
fiyatlarındaki dalgalanmalar. Geçtiğimiz yılın başından bu yana tüm dünyayı sarsan<br />
Covid-19 pandemisinin etkisiyle ilk dönem üretimdeki duruşlardan sonra oluşan<br />
yüksek talep artışı metal döküm sektörü girdi fiyatlarında önemli dalgalanmaların<br />
yaşanmasına neden oldu. 2020 yılının başından bu yana tüm dünyayı sarsan pandemiye<br />
karşı başta tıp dünyası olmak üzere tüm ülkeler amansız bir mücadele veriyor.<br />
Covid-19 virüsüne karşı geliştirilen ve özellikle Amerika ile Avrupa başta olmak<br />
üzere dünyanın bir çok ülkesinde yaygın şekilde uygulanan aşılama pandemiyle<br />
mücadelede önemli bir yolun kat edildiğini bizlere gösteriyor. Ancak pandeminin<br />
sosyal ve ekonomik hayata etkileri bir süre daha devam edecek. Hammadde girdi<br />
fiyatlarında olduğu gibi daha bir çok alanda da pandemiden kaynaklı dalgalanmalar<br />
ve belirsizlikler bir süre daha devam edeceğe benziyor.<br />
Dünya, yaklaşık iki yıldır Covid-19 pandemisiyle mücadele ederken, 2021 yılında<br />
aynı zamanda iklim değişikliğinin sonucu olan doğal afetlerle karşı karşıya kaldı.<br />
Ülkemizin de içinde olduğu bir çok coğrafyada özellikle yaz aylarında yangınlar ve<br />
sel felaketleri yaşandı. Birleşmiş Milletler’in bir sonraki pandemi olarak adlandırdığı<br />
“İklim Krizi” sektörel olarak da bizim için önümüzdeki dönem önemli gelişmelere<br />
gebe. Covid-19 pandemisi gibi ana gündemlerimizin biri de “Çevre” olacak. İklim<br />
Değişikliğiyle Mücadele ve Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamındaki gelişmeleri<br />
yakından takip ediyoruz. TÜDÖKSAD olarak oluşturduğumuz AB Yeşil Mutabakat<br />
Çalışma Grubu ile tüm gelişmeleri takip ediyor, değerlendiriyor ve gerekli adımları<br />
atarak sektörümüzle paylaşıyoruz. En büyük ihracat pazarımız Avrupa Birliği’nin<br />
Temmuz ayında açıkladığı Sınırda Karbon Vergisi düzenlemeleri (CBAM - Carbon<br />
Border Adjustment Mechanism) sektörümüzü yakından ilgilendiriyor. Cumhurbaşkanımızın<br />
açıklamalarına göre Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yeni çalışma döneminin<br />
gündemlerinden biri de “Paris İklim Anlaşması” olacak ve ülkemiz de bu anlaşmaya<br />
imza atacak. 2020 sonrası iklim değişikliği rejiminin çerçevesini oluşturan<br />
Paris Anlaşması iklim değişikliği ile mücadele bağlamında, ulusal katkılar, azaltım,<br />
uyum, kayıp/zarar, finansman, teknoloji geliştirme ve transferi, kapasite geliştirme,<br />
şeffaflık, durum değerlendirmesi konularına ilişkin uygulama usulleri belirlenmek<br />
üzere bir çerçeve oluşturuyor. Biz de Metal Döküm Sanayicileri olarak genelde<br />
dünyamızın, özelde ise sektörümüzün geleceği için hayati önem taşıyan çevre konusunda<br />
pozisyonumuzu belirleyip stratejik adımları atıyor olacağız.<br />
Son söz olarak Metal Döküm Sanayimiz pandemi dönemindeki kayıplarını telafi<br />
edebileceği bir dönemden geçiyor. Türk Metal Döküm Sanayimizin pandemi sürecini<br />
ve sonrasını başarıyla yönettiğini görüyoruz. Pandemi, iklim krizi, döviz kuru<br />
krizi, ekonomik kriz gibi bir çok olumsuzluğu sayabiliriz. Bunların tümüne neden<br />
olan değil, sonuçlarından etkilenenlerdeniz. Ülke olarak tüm bu olumsuzlukları<br />
aşabilecek potansiyele sahip olduğumuza inanıyorum. Burada en önemli nokta<br />
güvendir. Ulusal ve uluslararası arenaya güven veren adımların atılması en büyük<br />
temennimizdir.<br />
Sevgi ve saygılarımla...<br />
4<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
MAKALE
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 7
İÇİNDEKİLER<br />
TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL 2021<br />
ANALİZ<br />
22<br />
TÜRKIYE METAL DÖKÜM<br />
SANAYI 2020’DE GÜÇLÜ<br />
KONUMUNU KORUDU<br />
Türkiye Döküm Sanayi, Amerikan Dökümcüler<br />
Birliği (AFS)'nin Ocak 2021 tarihinde yayınladığı<br />
2019 yılı verilerini içeren"54.Dünya Döküm<br />
Üretimi İstatistikleri"ne göre toplam 2 milyon<br />
314 bin 245 ton üretimle iki basamak yükselerek<br />
dünyada 9. ve Avrupa’da İtalya’yı geçerek 2.<br />
büyük döküm üreticisi konumuna ulaşmıştı.<br />
RÖPORTAJ<br />
10<br />
KISA KISA<br />
12<br />
DERNEKTEN<br />
-TÜDÖKSAD’dan Sera Gazı Ulusal Katkı Hedefinin<br />
Gerçekleştirilmesine Destek<br />
-TÜDÖKSAD Çelik Komite Toplantısı Yapıldı<br />
- Ar-Ge Harcaması En Yüksek 250 Şirket Belli Oldu<br />
- WFO Üye Ülke Toplantısı Gerçekleşti<br />
- Temmuz 2021: Yaz Durgunluğu mu Yoksa Gerileme İşaretleri mi?<br />
-WFO Genel Kurulu Yapıldı<br />
30<br />
TÜDÖKSAD AKADEMİ<br />
-TÜDÖKSAD Akademi Eğitimleri Online Devam Ediyor<br />
32<br />
34<br />
TRAKYA DÖKÜM<br />
Trakya Döküm, Bosch Group’ un Global<br />
Tedarikçi Ödülüne Sahip Olan Tek Dökme<br />
Demir Üreticisi Oldu<br />
TOBB DÖKÜM MECLİSİ<br />
GİTİP Yetersiz Kalıyor<br />
26<br />
Nemak İzmir Döküm Genel<br />
Müdürü Sabahattin Karabulut:<br />
“Elektrikli Araç Üretiminde<br />
Ana Sanayinin Tedarikçi<br />
Portföyü Değişiyor”<br />
8<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
TÜRKDÖKÜM/<strong>TURKCAST</strong> DERGİSİ<br />
DOSYA<br />
Yıl:15 Sayı:<strong>60</strong> EYLÜL 2021<br />
Türkdöküm Dergisi T.C. Yasalarına<br />
uygun olarak, Türkiye Döküm<br />
Sanayicileri Derneği tarafından<br />
üç ayda bir yayınlanmakta ve<br />
sektör paydaşlarına ücretsiz<br />
dağıtılmaktadır. Dergimizdeki<br />
yazılar kaynak gösterilerek kısmen<br />
veya tamamen yayınlanabilir.<br />
İMTİYAZ SAHİBİ:<br />
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği<br />
adına Yönetim Kurulu Üyesi<br />
Emin Uğur Yavuz<br />
40<br />
104<br />
METAL DÖKÜM SEKTÖRÜNÜN ANA GÜNDEMİ: ANA GİRDİ<br />
FİYAT DALGALANMALARI<br />
Durağan dönemden sonra oluşan yüksek talep artışı metal döküm sektörü girdi<br />
fiyatlarında önemli dalgalanmaların yaşanmasına neden oldu. TÜDÖKSAD üyeleri<br />
süreci değerlendirdi.<br />
İÇİMİZDEN BİRİ<br />
PROF.DR. CAHİT ENSARİ<br />
Prof. Dr. Cahit Ensari İçimizden Biri’nin<br />
konuğu oldu. İTU Maden Fakültesi Metalurji<br />
Mühendisliği Bölümünden Yüksek Mühendis<br />
olarak mezun olan Cahit Ensari, akademisyen<br />
olarak üniversitede ve iş insanı olarak sektörde<br />
önemli çalışmalara imza attı. 2020 yılında<br />
kendi isteğiyle emekliliğe ayrılan Cahit Ensari<br />
akademik ve iş yaşamıyla birlikte döküm<br />
sektörünü anlattı.<br />
72<br />
74<br />
HABER<br />
23 TÜDÖKSAD Üyesi TİM 2020 İlk 1000<br />
İhracatçı Firma Arasında Yer Aldı<br />
75<br />
84<br />
RÖPORTAJ<br />
Meslek Liselerinin Desteğe İhtiyacı Var<br />
86<br />
87<br />
ÜYELERDEN<br />
-İğrek Bakan Varank'ı Ağırladı<br />
-HA Kurumsal Sosyal Sorumluluk’ta (KSS)<br />
Gümüş Madalya Aldı<br />
-Reichmann Maus’u Bünyesine Kattı<br />
- ZEISS Endüstriyel Kalite Çözümlerini Otomotiv<br />
Sektörü ile Paylaştı<br />
-Foseco’dan Yeni Basleyici Serisi Fedex FEF<br />
-Foseco Türkiye Bölgesi Organizasyon Yapısında<br />
Değişikliğe Gitti<br />
- Ametek'in Auto Pour Sistemi BDM Bilginoğlu<br />
Tecrübesiyle Artık Türkiye’de<br />
- BDM Bilginoğlu Döküm’den Alüminyum İşleme<br />
ve Üretim Sektörlerine Amatek Spot AL<br />
MAKALE<br />
-Soğuk Çapak Alma İşleminin Zamak 5<br />
Alaşımının Mekanik Özellikleri Üzerindeki<br />
Etkisi<br />
- Vermiküler Grafit Dökme Demir Üretimi<br />
(CGI)<br />
- Su Bazlı Boyalardan Formaldehit Emisyonlarının<br />
Azaltılması<br />
- Çeşitli Tipte Haddehaneler İçin Merdane<br />
Kalitesi Seçimi<br />
HABER<br />
Kromaş’tan Atık Su Arıtma Çözümleri<br />
116<br />
ISO İKİNCİ 500<br />
BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU<br />
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Açıklandı<br />
TÜDÖKSAD ÜYE LİSTESİ<br />
SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ:<br />
Mehmet Atik (YK Üyesi)<br />
YAYIN KURULU:<br />
Umur Denizci - Mehmet Atik -<br />
Emre Giray - Dilek Gündüz - S.Koray<br />
Hatipoğlu - Seyhan Tangül Yılmaz -<br />
Tunçağ Cihangir Şen<br />
YÖNETİM YERİ:<br />
Ortaklar Cd. Bahçeler Sk. 18 Plaza<br />
No: 18 Kat: 4 Mecidiyeköy - İstanbul<br />
T: 0212 267 13 98 F: 0212 213 06 31<br />
www.tudoksad.org.tr<br />
YAYINA HAZIRLAYAN:<br />
Papirüs Medya Yayıncılık ve<br />
Ajans Hiz. Ltd. Şti.<br />
BASKI:<br />
Kültür Sanat Basımevi Rekl. Ve Org.<br />
San. Tic.Ltd.<br />
Litos Yolu 2.Matbaacılar Sit. ZB 7-9-11<br />
Topkapı-İstanbul<br />
Tel: 0 (212) 674 00 21<br />
YAYIN TÜRÜ:<br />
Yerel - Süreli<br />
BASKI TARİHİ:<br />
EKİM 2021<br />
İ N D E X<br />
AAGM / Arka Kapak İçi<br />
Aluexpo / 69<br />
Amafond / 63<br />
Ankiros / 6<br />
ASK Chemicals / 29<br />
Aveks / 21<br />
BVA / 31<br />
Cango Metal / Arka Kapak<br />
Çeliktaş / 5<br />
Ekspert-HWS / 47<br />
ELM Döküm Mak. / 53<br />
Erdem Makine / 36,37,38<br />
Euroguss / 39<br />
Evapour / 49<br />
Foseco / 45<br />
Gedik Döküm / 61<br />
Haytaş / 7<br />
Kromaş-Rösler / 19<br />
Metalpres / 57<br />
Meta-Mak / 51<br />
Metko HA / 43<br />
Imerys / 55<br />
Siltaş / 3<br />
Tes-San / 11<br />
Tosçelik / Ön Kapak İçi<br />
Zenmet / 13,15, 17<br />
118<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 İKİNCİ EL<br />
9
KISA KISA<br />
ÇEVRE<br />
'Yeşil Dönüşüm' Orta<br />
Vadeli Program'a da<br />
Girdi<br />
Yeşil dönüşüm, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın<br />
finansal istikrar raporu ve Ticaret Bakanlığı'nın eylem<br />
planından sonra 2022-2024 dönemini kapsayan Yeni<br />
Orta Vadeli Program'da da yer aldı. 2022-2024 dönemini<br />
kapsayan OVP'nin onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı<br />
Kararı, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında<br />
yayımlandı.<br />
OVP'de iklim değişikliğinin etkisini tüm dünyada<br />
daha şiddetli bir şekilde göstermesinin, sürdürülebilirlik<br />
kavramı çerçevesinde yeşil ekonomiye geçiş sürecinin<br />
önemini artırdığının altı çizilerek, Avrupa Birliği<br />
(AB) tarafından 2019 yıl sonunda açıklanan Avrupa Yeşil<br />
Mutabakatı gibi yaklaşımlarla gelişmiş ülkelerin öncülüğünde<br />
küresel düzeyde ekonomi politikalarında iklim<br />
değişikliğinin ağırlığının arttığına işaret edildi. Bu durumun,<br />
başta Türkiye'nin ana ihracat pazarı AB olmak üzere<br />
ülkelerin uygulayacağı yeni politikalara göre sanayide<br />
ve ekonomi genelinde yeşil dönüşümün gerekliliğini<br />
beraberinde getirdiği vurgulanan OVP'de, program<br />
döneminde küresel değer zincirleriyle bütünleşme ve<br />
daha fazla uluslararası yatırım çekme sürecinin, bu yeni<br />
anlayış çerçevesinde Yeşil Mutabakat Eylem Planı'nda<br />
yer alan hedef ve eylemler de dikkate alınarak şekilleneceği<br />
belirtildi.<br />
Buna göre, sanayi, ticaret, ulaştırma, çevre ve enerji<br />
alanlarında yeşil dönüşüm ve döngüsel ekonomiye<br />
geçişi destekleyici yeni yaklaşımlar, dış finansman imkanları<br />
da dikkate alınarak destek, kredi teşvik mekanizmaları<br />
çerçevesinde hayata geçirilecek. Başta geri<br />
dönüşüm teknolojileri olmak üzere verimlilik artıran ve<br />
sera gazı emisyon artışını sınırlamayı hedefleyen yatırımlar<br />
desteklenerek, uluslararası ticaret alanında iklim<br />
değişikliği politikalarıyla uyumlu ihracatın rekabet gücü<br />
artırılacak.<br />
ALUEXPO<br />
Aluexpo Mart 2022'ye<br />
Ertelendi<br />
“Alüminyum sektörünün bölgedeki en önemli buluşması olan<br />
“7. ALUEXPO İhtisas Fuarı” Ekim 2021 tarihinden 3-5 Mart<br />
2022’ye ertelendi. Aluexpo 2021 bu yıl yüksek katılımcı sayısı<br />
ve sergileme alanındaki büyüme ile rekor seviyelere ulaştı.<br />
Önümüzdeki fuarın şu ana kadarki en büyük fuar olması bekleniyor.<br />
Bu karar, fuarın mevcut büyüme durumunu ve olumlu<br />
ticaret ortamını sürdürerek, yeni tarihlerinde daha etkin, verimli<br />
ve kapsamlı bir şekilde gerçekleşeceği düşüncesi ile yerel ve<br />
uluslararası paydaşlarımız, katılımcı firmalar ve sektörü temsil<br />
eden derneklerin ortak görüşü doğrultusunda alınmıştır.<br />
Hızla artan katılımcı sayıları ve önemli oranlarda genişleyen<br />
alanımızın gelecek fuarlara olumlu yansıması adına alınan bu<br />
karar doğrultusunda ALUEXPO, 3-5 Mart 2022 tarihlerine ertelendi.”<br />
CASTFORGE<br />
CastForge Haziran<br />
2022'ye Ertelendi<br />
Stuttgart'da yapılacak olan Döküm, İşleme ve Dövme Ürünler<br />
İhtisas Fuarı CastForge 21 - 23 Haziran 2022 Tarihine ertelendi.<br />
10<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DERNEKTEN<br />
TÜDÖKSAD’dan Sera Gazı Ulusal Katkı<br />
Hedefinin Gerçekleştirilmesine Destek<br />
Sera Gazı Ulusal Katkı Hedefinin Gerçekleştirilmesi İçin Kapasite Geliştirme ve İzleme Projesi Çalışmaları<br />
sürüyor. 9 Temmuz 2021 tarihinde düzenlenen Sera Gazı Ulusal Katkı Hedefinin Gerçekleştirilmesi<br />
için Kapasite Geliştirme ve İzleme Projesi – LEAP Model Eğitimi Çevrimiçi Toplantısı’na TÜDÖKSAD’ı<br />
temsilen Genel Sekreter S. Koray Hatipoğlu ve İş Geliştirme Uzmanı Tunçağ C. Şen katıldı.<br />
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İstanbul<br />
Medipol Üniversitesi işbirliği ile devam<br />
eden ‘Sera Gazı Ulusal Katkı Hedefinin<br />
Gerçekleştirilmesi İçin Kapasite Geliştirme<br />
ve İzleme Projesi’ kapsamında 2017<br />
yılından bu yana Türkiye’de sera gazı<br />
emisyonlarının azaltımına katkı sağlamaya<br />
yönelik kapasite geliştirme çalışmaları<br />
yürütülüyor.<br />
Söz konusu proje ile Türkiye’nin 2015<br />
yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği<br />
Çerçeve Sözleşmesi Sekretaryası’na<br />
sunmuş olduğu Niyet Edilen Ulusal Katkı<br />
Beyanı’nın güncellenmesi ve bu çerçevede<br />
belirlenen azaltım ve uyum hedefleri<br />
için gerekli sektörel maliyet analizlerin<br />
yapılması amaçlanıyor.<br />
Proje kapsamında bugüne kadar; her<br />
bir sektör için emisyon projeksiyonları<br />
ve senaryo setleri oluşturularak karbon<br />
tutma potansiyelleri belirlendi ve açık<br />
ekonomi temelinde bir model senaryosu<br />
ve uyum bildirimi taslağı oluşturuldu.<br />
Ulusal katkı hedefinin gerçekleştirilmesi<br />
için tüm paydaşların teknik kapasite ihtiyaç<br />
analizi yapıldı ve ulusal katkı hedefinde<br />
yer alan azaltım faaliyetleri sektörel<br />
bazda ele alınarak azaltım maliyetleri<br />
belirlendi.<br />
18 Haziran 2021 tarihinde düzenlenen<br />
Sera Gazı Ulusal Katkı Hedefinin Gerçekleştirilmesi<br />
için Kapasite Geliştirme<br />
ve İzleme Projesi – Sanayi Sektör Çalışma<br />
Grubu Toplantısı’na TÜDÖKSAD’ı<br />
temsilen Genel Sekreter S. Koray Hatipoğlu<br />
ve İş Geliştirme Uzmanı Tunçağ<br />
C. Şen katılım sağlamış ve metal döküm<br />
sektörü için de sektörel bazda bir çalışma<br />
yapılması gerektiği ifade edilerek<br />
TÜDÖKSAD’ın tüm iş birliklerine açık olduğu<br />
belirtilmişti.<br />
Proje yürütücüleri, TÜDÖKSAD’ın<br />
bu talebini değerlendirerek 2 Temmuz<br />
2021 tarihinde özel bir toplantı talebinde<br />
bulundu. Zoom üzerinden gerçekleşen<br />
toplantıya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı<br />
yetkililerinin yanı sıra Medipol ve Marmara<br />
Üniversitesi temsilcileriyle birlikte<br />
S. Koray Hatipoğlu ve İş Geliştirme Uzmanımız<br />
Tunçağ C. Şen katıldı.<br />
Toplantı sonucunda Niyet Edilen<br />
Ulusal Katkı Beyanı’nın güncellenmesi<br />
çalışmaları içerisinde Metal döküm<br />
sektörüne de atıfta bulunulmasına ve<br />
hazırlanacak raporda metal döküm sektörüne<br />
dair bir bilgi notu eklenmesine<br />
karar verilerek bir sonraki Ulusal Katkı<br />
Beyanı’nın güncellenmesi çalışmasında<br />
ise metal döküm sektörü için özel bir<br />
proje geliştirilmesi üzerinde fikir birliğine<br />
varıldı.<br />
9 Temmuz 2021 tarihinde düzenlenen<br />
çevrimiçi eğitimde ise proje yürütücüleri<br />
tarafından sanayi temsilcilerine<br />
yönelik sektörel maliyet analizlerinde<br />
kullanılan LEAP modeli hakkında bilgi<br />
paylaşımı gerçekleştirildi ve hesaplamalarda<br />
kullanılan metotlar incelendi.<br />
Çimento, Demir-Çelik, Demir Dışı<br />
Metaller, Kâğıt, Seramik, Cam, Gıda, Kireç,<br />
Kimya ve diğer sanayi kolları için<br />
oluşturulan projeksiyonlara dair veriler<br />
incelendi.<br />
12<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 13
DERNEKTEN<br />
TÜDÖKSAD Çelik Komite<br />
Toplantısı Yapıldı<br />
TÜDÖKSAD Çelik Komitesi toplantısı<br />
6 Temmuz 2021 tarihinde online olarak gerçekleştirildi.<br />
TÜDÖKSAD komite toplantıları devam<br />
ediyor. Çelik Komitesinin bu<br />
yılki ikinci toplantısı 6 Temmuz 2021<br />
tarihinde online olarak gerçekleşti.<br />
Toplantının ilk gündem maddesinde,<br />
TÜDÖKSAD Genel Sekreteri S.Koray<br />
Hatipoğlu derneğin faaliyetlerinin<br />
yanı sıra sektörü yakından ilgilendiren<br />
konularla ilgili kamu nezdinde<br />
bulunulan girişimleri paylaştı.<br />
Hatipoğlu, TÜDÖKSAD’ın devam<br />
eden girişimlerinin yanı sıra özellikle<br />
İstanbul Şile bölgesindeki kum üretim<br />
tesislerinin orman izinleriyle ilgili<br />
Tarım ve Orman Bakanlığı nezdinde<br />
yürütülen çalışmalar hakkında bilgi<br />
verdi. Ayrıca, İBB bünyesinde gerçekleştirilen<br />
İstanbul Sanayi Platformu<br />
toplantısına katılarak metal döküm<br />
sektörünün kullanılmış döküm<br />
kumlarının değerlendirilmesiyle ilgili<br />
taleplerini ilettiklerini ifade etti.<br />
Hatipoğlu, çalışmalarını yoğunlaştıran<br />
TÜDÖKSAD AB Yeşil Mutabakatı<br />
Çalışma grubunun faaliyetleri<br />
ve yakın dönemde Avrupa Birliği<br />
tarafından açıklanması beklenen<br />
olası Sınırda Karbon Düzenlemelerine<br />
dair edinilen son bilgileri paylaştı.<br />
Toplantıda, Covid-19 salgınında<br />
hızlanan aşılama uygulamaları sonrasında<br />
hafifleme eğilimiyle birlikte<br />
küresel ekonomik görünüme ve gelecek<br />
öngörülerine dair uluslararası<br />
kurumlar tarafından yayınlanan<br />
analizler ve dosyalar irdelendi.<br />
Komite üyelerinin genel ekonomik<br />
gidişatı değerlendirdiği toplantıda,<br />
küresel bazda döküm alıcısı sektörlere<br />
dair öngörüler ve pandemi<br />
sürecinin etkileri paylaşıldı.<br />
Çelik Komitesi toplantısında Dönüşüm<br />
Danışmanlık firmasından<br />
Mesut Biricik’in “Çelik Dökümde<br />
Yalın Üretim Uygulamaları” başlıklı<br />
sunumu izlendi ve kısa bir soru - cevap<br />
bölümü gerçekleştirildi.<br />
Çağın sürekli değişen ve gelişen<br />
koşulları karşısında yalın dönüşümle<br />
birlikte dijital ve yeşil dönüşümün<br />
önemine ve özellikle dökümhanelerde<br />
ERP uygulamalarının önemine<br />
dikkat çekildi.<br />
14<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DERNEKTEN<br />
Ar-Ge Harcaması En Yüksek 250<br />
Şirket Belli Oldu<br />
Ekonomi ve İş Dünyası Portalı Turkishtime, bu yıl sekizincisini gerçekleştirdiği “Türkiye Ar-Ge Araştırması”<br />
ile Türkiye’nin katma değer yolculuğunda nereye vardığını gözler önüne sererken araştırmada yer alan<br />
500 firma Ar-Ge harcamasını 16 milyar 995 milyon TL’ye çıkardı. Listede; TÜDÖKSAD üyesi Kırpart<br />
Otomotiv, Döktaş Dökümcülük, Prometal, Süperpar Otomotiv ve Demisaş Döküm de yer aldı.<br />
Ar-Ge çalışmalarına dair Türkiye’de son<br />
yıllarda ciddi adımlar atılırken Ekonomi<br />
ve İş Dünyası Portalı Turkishtime’ın<br />
2013 yılında başlattığı “Türkiye Ar-Ge<br />
250 Araştırması” da bu amaca hizmet<br />
eden en önemli hamlelerden biri oldu.<br />
Bugüne kadar binlerce firmanın dahil olduğu<br />
araştırma, sekizinci yılına girerken<br />
“Türkiye’de Ar-Ge hafızasını yaratmak”<br />
vizyonunun üstüne bir taş daha ekledi.<br />
TÜDÖKSAD üyelerinden Kırpart Otomotiv<br />
(119), Döktaş Dökümcülük (185),<br />
Prometal Hafif Metaller Döküm (350),<br />
Süperpar Otomotiv (435), Demisaş Döküm<br />
(448) sıradan ''2020 Ar-GE Harcamalarına<br />
Göre'' kategorisinde listeye girmeyi<br />
başardı. ''2020 Ar-Ge Merkezinde<br />
Yürütülen Proje Sayısına Göre'' ise Döktaş<br />
Dökümcülük 41 proje ile 58 sıradan<br />
listeye girdi. ''2020 Ar-Ge Merkezinde<br />
Alınan Faydalı Model Sayısına Göre''<br />
Kırpart Otomotiv 1 faydalı model ile 26<br />
sıradan listede yer buldu.<br />
Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da<br />
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan<br />
onaylı Ar-Ge merkezine sahip firmaların<br />
Ar-Ge 250 araştırması kapsamında<br />
yaptıkları bildirimler ile Türkiye ihracat<br />
sıralamasındaki ilk 500 firma tarafından<br />
verilen bilgiler ve Borsa İstanbul şirketlerinin<br />
Kamuyu Aydınlatma Platformu’na<br />
(KAP) yaptıkları açıklamalardan hareket<br />
edilerek hazırlanan araştırmada, gelenek<br />
yine bozulmadı ve savunma sanayinin<br />
ağırlığı bir kez daha en derinden<br />
hissedildi.<br />
BIRINCI ASELSAN OLDU<br />
Ar-Ge’deki toplam büyümenin lokomotifi<br />
olan savunma sanayii firmaları araştırmada<br />
ilk 50’ye giren firmaların yüzde<br />
<strong>60</strong>,7’sini oluşturdu. Bu oran her ne kadar<br />
2019 yılında yüzde 62,6 olsa da savunma<br />
sanayi liderliği elden bırakmadı. Yine<br />
ilk 50’ye bakıldığında savunma sanayini;<br />
yüzde 15,9 ile otomotiv endüstrisi, yüzde<br />
6,4 ile beyaz eşya ve tüketim elektroniği<br />
takip etti.<br />
Firmaların 2020 verileri ışığında, Ar-<br />
Ge’ye yapılan yatırımın önemine dikkat<br />
çeken araştırmada bu yıl liderlik koltuğuna<br />
savunma sanayinin önemli oyuncularından<br />
biri olan Aselsan geçti. Bayrağı<br />
bir önceki yılın birincisi olan Tusaş<br />
Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş.’den<br />
devralan firma, 2020 yılında 3 milyar<br />
356 milyon TL’lik Ar-Ge harcaması ile<br />
Türkiye’nin Ar-Ge’deki ekosistemine<br />
önemli bir katkı sağlamış oldu.<br />
2019 yılının lider ismi TUSAŞ Türk Havacılık<br />
ve Uzay Sanayi A.Ş. 2020 yılında<br />
listenin ikinci sırasına yerleşirken firma,<br />
söz konusu dönemde Ar-Ge’ye 2 milyar<br />
649 milyon TL ayırdı.<br />
2019 verilerinin aktarıldığı bir önceki<br />
araştırmada 355 milyon 167 bin TL ile<br />
sekizinci sırada yer alan Tofaş, beş basamak<br />
yükselerek üçüncülüğe yerleşti.<br />
2020 yılında Ar-Ge’ye 575 milyon 82<br />
bin TL ayıran firma, böylece bir önceki<br />
yıla göre yüzde 61,9’luk büyüme ile ciddi<br />
bir sıçrama yaşadı. Bir önceki araştırmanın<br />
üçüncü sırasında yer alan Roketsan,<br />
bu yıl listede dördüncü sırada yer aldı.<br />
16<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DERNEKTEN<br />
WFO Üye Ülke Toplantısı Gerçekleşti<br />
Dünya Dökümcüler Birliği WFO Olağan Üye Toplantısı üye ülke derneklerinin temsilcilerinin<br />
katılımıyla online olarak gerçekleşti.<br />
Dünya Dökümcüler Birliği WFO (World<br />
Foundry Organization) Olağan Üye<br />
Toplantısı üye ülke derneklerinin temsilcilerinin<br />
katılımıyla 13 Temmuz 2021<br />
tarihinde çevrimiçi gerçekleşti. Yaklaşık<br />
iki saat süren toplantıda TÜDÖKSAD’ı<br />
temsilen Genel Sekreter S.Koray Hatipoğlu<br />
ve İş Geliştirme Uzmanı Tunçağ<br />
C.Şen'in katıldı. Toplantı üye ülke temsilcilerinin<br />
Covid-19 salgın sürecine ve<br />
metal döküm sanayilerinin 2020 - 2021<br />
ilk yarı yıl performanslarına dair değerlendirmelerle<br />
başladı.<br />
Normalleşme ve aşılama süreçlerine<br />
dair izlenimlerin de paylaşılarak dünya<br />
genelinde salgının tam anlamıyla kontrol<br />
altına alınmasının bir miktar daha<br />
süre alacağı ifade edildi.<br />
Güçlü toparlanma verileri tüm temsilciler<br />
tarafından dile getirilerek bazı<br />
üye dernekler iş seviyelerinin 2019 yılına<br />
eşit olmasa da pozitif bir trend yakaladığını<br />
bildirdi. Hammadde fiyatlarında<br />
devam eden artışlar, nitelikli iş gücü<br />
ihtiyaçları, otomasyona yatırım, nakliye<br />
zorlukları ve jeopolitik etkiler sanal toplantıda<br />
üye dernekler tarafından en çok<br />
üzerinde konuşulan konuların başında<br />
geldi.<br />
Toplantıda, WFO'nun dünyanın dört<br />
bir yanındaki üye ülkelerinden teknik<br />
uzmanların katılım sağladığı çalışma<br />
gruplarının mevcut çalışmalarıyla ilgili<br />
güncellemeler ve yaklaşan webinar serileri<br />
hakkında bilgi verildi.<br />
WFO bünyesinde faaliyetlerini sürdüren<br />
ve TÜDÖKSAD’ın aktif olarak<br />
katıldığı “Derneklerin Yönetimi Hakkında<br />
İyi Uygulamaların ve Tecrübelerin<br />
Paylaşımı” ile “Kullanılmış Döküm Kumlarının<br />
Değerlendirilmesi ve İyi Uygulamaların<br />
Paylaşımı” çalışma gruplarının<br />
projelerine dikkat çekilerek önümüzdeki<br />
dönemde etkinliklerin daha da<br />
yoğunlaşacağı ve çeşitli seminerler düzenleneceği<br />
ifade edildi. Ek olarak ilerleyen<br />
dönemde “Medya İşbirlikleri ve<br />
Sosyal Medya” temalı yeni bir çalışma<br />
grubu oluşturulacağı vurgulandı.<br />
Ayrıca, WFO’nun yenilenen web<br />
sayfası ve eklenen özellikler hakkında<br />
Sekretarya Ekibi tarafından bir paylaşım<br />
gerçekleştirildi.<br />
Toplantının sonraki gündem maddesinde<br />
WFO bünyesinde önümüzdeki<br />
yıl gerçekleştirilmesi planlanan; WFO<br />
World Foundry Summit (9-10 Mayıs<br />
2022, New York ABD) ve 74. Dünya<br />
Döküm Kongresi (16-20 Ekim 2022,<br />
Busan Güney Kore) etkinliklerine dair<br />
hazırlıkların tüm hızıyla sürdüğü paylaşıldı.<br />
Ülkemizin bu yıl ev sahibi yapması<br />
planlanan ancak salgın süreci dolayısıyla<br />
ertelenen WFO Technical Forum<br />
etkinliğine dair WFO ile TÜDÖKSAD<br />
arasında görüşmelerin devam ettiği ve<br />
önümüzdeki dönemde yeni tarihin ve<br />
etkinlik takviminin açıklanacağı ifade<br />
edildi.<br />
WFO etkinlikleri haricinde dünya<br />
genelindeki ticaret fuarlarına dair gelişmeler<br />
de paylaşılarak bu yıl döküm<br />
sanayini ilgilendiren birçok fuarın ertelendiği<br />
ya da iptal edildiği, Ankiros /<br />
Turkcast fuarlarının ise 6 - 8 Ekim 2022<br />
tarihlerinde gerçekleşeceği konuşuldu.<br />
TÜDÖKSAD Genel Sekreteri S. Koray<br />
Hatipoğlu söz alarak TÜDÖKSAD<br />
tarafından Ankiros fuarlarıyla eş zamanlı<br />
düzenlenecek olan 11. Uluslararası<br />
Döküm Kongresi hazırlıklarının da<br />
devam ettiğini vurguladı.<br />
18<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
TAMBURLU TİPİ<br />
KUMLAMA MAKİNESİ<br />
RMBC<br />
RÖSLER<br />
TEKNOLOJİLERİ<br />
TÜRKİYE’DE<br />
ÜRETİLİYOR!<br />
ASKI TİPİ<br />
KUMLAMA MAKİNESİ<br />
RHBE 11/15 L<br />
Kromaş Metal ve Makine San. Ltd. Şti.<br />
İstanbul Tower Muratpaşa Mah. Uluyol Cad.<br />
No: 17 - 19 Kat: 14 A-65 , Bayrampaşa - İstanbul<br />
T.+90 212 613 73 50 / F. +90 212 567 07 88<br />
www.kromas.com.tr info@kromas.com<br />
/kromasmakine /kromas<br />
Fabrika:<br />
Trablusgarp Cad. Ali Paşa Mah.<br />
Ali Paşa Yolu No: 12 Silivri - İstanbul<br />
T. +90 212 736 00 71 / F. +90 212 736 00 75
CAEF<br />
Temmuz 2021: Yaz Durgunluğu Mu<br />
Yoksa Gerileme İşaretleri Mi?<br />
Avrupa döküm sektörü eğilim indeksi Temmuz ayı açıklandı. İndeks, bir yıl sonra ilk kez<br />
düşüş kaydetti.<br />
Temmuz ayında Avrupa Sektörel Eğilim<br />
İndeksi (FISI) tam bir yıldan bu yana ilk<br />
kez düşüş kaydetti. 0,8 puanlık düşüş<br />
endeksi 108,7 değerine getirirken hem<br />
mevcut durum hem de önümüzdeki altı<br />
aya ilişkin beklentiler, Avrupalı dökümhaneler<br />
tarafından bir önceki aya göre<br />
biraz daha olumsuz değerlendiriliyor.<br />
Bu gelişme henüz net bir gerilemeyi<br />
temsil etmese de özellikle yüksek hammadde<br />
fiyatları ve lojistikte süren sıkıntılar,<br />
otomotiv sanayinde yaşanan duruşlar<br />
metal döküm sektöründeki gidişatı<br />
olumsuz etkileme potansiyeline sahip.<br />
Bu göstergeler siparişlerin iyi gitmesi<br />
durumunda dahi toparlanmadaki<br />
aşamaların kırılgan olduğunu etkileyici<br />
bir şekilde gözler önüne seriyor. Bunun<br />
yalnızca yükselişte bir kesinti mi yoksa<br />
toparlanmanın önümüzdeki aylarda<br />
ivme kaybedeceğine dair bir işaret mi<br />
olduğunu söylemek için henüz erken olduğu<br />
ifade ediliyor. Krizden çıkış süreci<br />
devam ettikçe şu anda bir nebze gündemden<br />
düşmüş olan endüstriyel dönüşümün<br />
zorlukları da dökümhaneler tarafından<br />
tekrar hissedilmeye başlanacak.<br />
Aynı zamanda, Ticaret Eğilim İndeksi<br />
(BCI), Temmuz ayında rekor seviyeye<br />
ulaşan iyileşme trendini sürdürüyor.<br />
0,20 puanlık artış endeksi 1,90 puanlık<br />
rekor seviyeye taşıdı. Mevcut iş durumu,<br />
AB ve AB dışı ülkelerden gelen sipariş<br />
seviyelerinin mükemmel olması nedeniyle<br />
genel olarak olumlu değerlendiriliyor.<br />
Bu çerçevede istihdam beklentileri<br />
parametresi ise Aralık 2017'de olduğu<br />
gibi 1985'te kayıtların tutulmaya başlanmasından<br />
bu yana en yüksek seviyesine<br />
ulaştı.<br />
*FISI - Avrupa Döküm Sektörü Eğilim<br />
İndeksi - Avrupa döküm sanayi<br />
performansı hakkında bilgi veren<br />
mevcut en erken birleşik göstergedir.<br />
Her ay Avrupa Dökümcüler Birliği<br />
(CAEF) tarafından yayınlanmakta ve<br />
CAEF üyesi ülkelerin sektörel birliklerinin<br />
döküm sektöründeki mevcut<br />
iş durumunu ve gelecek altı ay için<br />
beklentileri değerlendirdiği anketin<br />
sonuçlarından oluşmaktadır.<br />
*BCI - Ticaret Eğilim İndeksi - Avrupa<br />
Komisyonu tarafından yayınlanan<br />
aylık gösterge; Avrupa bölgesi<br />
imalat sanayi performansı hakkında<br />
bilgi vermekte; üretim trendleri, siparişler,<br />
ihracat siparişleri, stoklar<br />
ve üretim beklentileri kalemlerinden<br />
oluşan bir anket sonucunda açıklanmaktadır.<br />
20<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
www.aveks.com<br />
Uluslararas geniş ağmz,<br />
Stok gücümüz ve<br />
Kaliteli ürünlerimiz ile ...<br />
İmes Sanayi Sitesi C Blok 306 Sk. No. 4<br />
Y. Dudullu, Ümraniye, Istanbul, 34775 TURKEY<br />
T. +90 (216) 540 00 <strong>60</strong> F. +90 (216) 540 00 61<br />
Palladium Tower Kat:31 Kardelen Sok. No:2<br />
Barbaros Mah. Atasehir, Istanbul, 34746 TURKEY<br />
T. +90 (216) 514 90 00 F. +90 (216) 514 90 90<br />
E-5 Karayolu Üzeri Tavşanl Mevkii No:44<br />
Yolbulan Antrepo Yan Gebze,Kocaeli TURKEY<br />
T. +90 (262) 724 99 14-15 F. +90 (262) 724 99 12
ANALİZ<br />
Türkiye Metal Döküm<br />
Sanayi 2020’de Güçlü<br />
Konumunu Korudu<br />
Türkiye Döküm Sanayi, Amerikan Dökümcüler Birliği (AFS)'nin<br />
Ocak 2021 tarihinde yayınladığı 2019 yılı verilerini içeren"54.<br />
Dünya Döküm Üretimi İstatistikleri"ne göre toplam 2 milyon<br />
314 bin 245 ton üretimle iki basamak yükselerek dünyada<br />
9. ve Avrupa’da İtalya’yı geçerek 2. büyük döküm üreticisi<br />
konumuna ulaşmıştı.<br />
22<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
2020 yılında da döküm üretimi<br />
beklentilere paralel<br />
olarak ilk çeyrekte normal<br />
seyrinde ilerlerken, Covid-<br />
19'un etkisiyle ikinci çeyrekte ciddi<br />
kayıplar yaşandı. Bilhassa yurt içinde<br />
ve Avrupa otomotiv endüstrisinde<br />
üretimde yaşanan duruşlar, sektörü<br />
önemli ölçüde etkiledi.<br />
Bu dönemde TÜDÖKSAD’ın gerçekleştirdiği<br />
“Etki Analizi” anketlerine<br />
göre; TÜDÖKSAD üyesi dökümhaneleri<br />
yaklaşık yüzde 74'ü sipariş<br />
ertelemeleri ve iptalleriyle karşılaşırken<br />
kısa vadeli üretim kaybı yaklaşık<br />
yüzde 48'e ulaştı ve ilk altı aylık<br />
dönemde bir önceki yıla göre üretim<br />
hacminde yüzde 23,9'luk bir kayıp<br />
yaşandı.<br />
Pandemi süreci içerisinde ulusal<br />
sağlık sisteminin sahip olduğu güçlü<br />
yoğun bakım altyapısı ve hedefe yönelik<br />
karantina uygulamalarıyla birlikte<br />
Covid-19 vaka sayılarının kontrol<br />
altına alınması Haziran ayında<br />
sınırlama önlemlerinin gevşetilmesini<br />
beraberinde getirdi ve akabinde<br />
uluslararası piyasalarla birlikte “Normalleşme”<br />
sürecine girildi.<br />
Normalleşme döneminde 2020<br />
üçüncü çeyreğinde yurt içi siparişlerin<br />
canlanmasıyla birlikte özellikle<br />
Avrupalı döküm alıcısı sektörlerden<br />
gelen yoğun siparişler Türkiye Metal<br />
Döküm Sektörünün büyük bir ivme<br />
yakalamasını sağladı.<br />
Bu doğrultuda, salgının ilk fazı<br />
sonrasındaki dönemlerde, İmalat<br />
Satınalma Yöneticileri Endeksleri<br />
(PMI), pandeminin etkisine rağmen<br />
2019'daki sanayi üretimindeki daralmadan<br />
sonraki toparlanmanın işareti<br />
olan 2020'de eşik değer olan 50 seviyesinin<br />
üzerinde seyretti.<br />
Nisan ayında tarihi en düşük seviyesi<br />
olan 33.4'e ulaştıktan sonra İmalat<br />
PMI, Temmuz ayında 56.9 ile tarihi<br />
en yüksek seviyesini kaydetti. Reel<br />
kesim güvenindeki toparlanma ise<br />
yıl sonuna kadar devam etti. Endeks<br />
Aralık ayında 110,4'e yükseldi ve 2018<br />
Şubat ayından bu yana en güçlü seviyesine<br />
ulaştı.<br />
Yılın ikinci yarısında Covid-19 vaka<br />
sayısındaki keskin artışlara rağmen,<br />
metal dökümhaneleri uyguladıkları<br />
tavizsiz önlemler sayesinde üretim<br />
faaliyetlerini kesintisiz sürdürdü. İlk<br />
yarıda yüzde 53,1'e gerileyen kapasite<br />
kullanımı yeniden yüzde 61'i<br />
aştı ve özellikle son çeyrekte kayda<br />
değer üretim artışlarını beraberinde<br />
getirdi.<br />
TÜRKIYE METAL DÖKÜM<br />
SEKTÖRÜ 2020 YILINI<br />
YÜZDE 6,2 KAYIP VE<br />
TOPLAMDA 2,2 MILYON<br />
TONLUK ÜRETIM<br />
HACMIYLE ATLATMAYI<br />
BAŞARDI<br />
Üretim miktarındaki daralma esas<br />
olarak demir dışı döküm üretimindeki<br />
azalmadan kaynaklanırken, demir<br />
dışı döküm üretim hacmi yüzde 11,6<br />
düşüşle 506,8 bin tona ve demir dışı<br />
dökümlerin toplam üretim içerisindeki<br />
payı 2020'de yüzde 23,3'e geriledi.<br />
Öte yandan önceki yıl yüzde 69<br />
olan ihracat oranının yüzde 79’a yükselmesi<br />
demir-dışı metal dökümünün<br />
ihracat miktarının sabit kalmasını<br />
sağladı.<br />
Pik döküm üretimi 2019 yılına kıyasla<br />
yüzde 0,5'lik hafif bir artışla<br />
617.320 tonla neredeyse sabit kalırken,<br />
sfero döküm üretimi yüzde 8,5<br />
düşüşle 854.704 ton oldu. Öte yandan<br />
dış talep, pandemi nedeniyle<br />
gelen siparişler ve tedarik zinciri ağlarındaki<br />
kaymalara işaret edecek şekilde<br />
tam tersi bir görüntü sergiledi.<br />
Demir döküm üretimi 2019 yılına<br />
kıyasla yüzde 5 oranında azalarak 1<br />
milyon 664 bin ton olarak gerçekleşti.<br />
İhracat hacminde yüzde 8’e ulaşan<br />
kayıp demir döküm ihracat oranının<br />
yüzde 61’den yüzde 59’a geriledi.<br />
Pik döküm ihracat oranı 2020'de<br />
yüzde 62,6'dan yüzde 47,3'e düşerken<br />
sfero dökümün ihracat hacmi<br />
yüzde 12,8 artarak ihracat oranı yüzde<br />
66,7'ye yükseldi. Pik demir döküm<br />
üretiminde kapasite kullanımı yüzde<br />
70,8'e ulaşırken, sfero döküm için<br />
toplam kapasitesinin yüzde 55'inin<br />
altına düştü.<br />
Çelik döküm üretim hacmi 2018<br />
yılından bu yana neredeyse sabit<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 23
ANALİZ<br />
kalarak 2020 yılında sadece 481<br />
tonluk hafif bir kayıpla 192.010 ton<br />
olarak gerçekleşti. Yurtiçi siparişlerin<br />
güçlü olmasına rağmen, globaldeki<br />
üretim kesintileri nedeniyle dış talep<br />
zayıfladı ve ihracat hacminde yüzde<br />
23'lük bir düşüş kaydedildi.<br />
Sektör genelinde 2020 yılı toplam<br />
kapasite kullanımı yüzde 67,9’dan<br />
yüzde 59,5’e geriledi. Üretim hacmi<br />
bakımından ihracat oranı yüzde 64<br />
civarında sabit kalırken üretim kıymeti<br />
bakımından sektörün ihracat<br />
oranı yüzde 77’ye yükseldi.<br />
2020 yılı boyunca dalgalı makro<br />
ekonomik koşullarla paralel şekilde<br />
Türkiye metal döküm sektöründeki<br />
yatırımlar 2019 yılına göre yüzde 51,3<br />
gibi önemli bir düşüşle 49,8 milyon<br />
Euro'ya geriledi. Yeni tesis ve ekipman<br />
yatırımlarının önemli bir kısmı<br />
beklemeye alınırken gerçekleştirilen<br />
yatırımların esas olarak proses verimliliğini<br />
ve otomasyon seviyesini<br />
artırmaya yönelik olduğu gözlendi.<br />
GIRDI FIYATLARINDAKI<br />
DEĞIŞIMLER SEKTÖR İÇIN<br />
ENDIŞE VERICI NOKTAYA<br />
ULAŞTI<br />
Özellikle döviz kurlarındaki dalgalanmalar<br />
sektörün hammaddede<br />
ithalata bağımlı olması nedeniyle<br />
dökümhanelerin üretim maliyetlerini<br />
büyük ölçüde etkiliyor. 2020'deki<br />
durum, kur krizinin meydana geldiği<br />
2018'dekinden daha da olumsuz bir<br />
görüntü çizdi. Yıllık TL/USD ve TL/<br />
EUR döviz kuru değişimleri sırasıyla<br />
yüzde 23,6 ve yüzde 35,5 oldu ve<br />
Türkiye İstatistik Kurumu'na göre,<br />
2020 yılında döküm sektörü için yurt<br />
içi ÜFE değerindeki yıllık değişim<br />
yüzde 36,6 olarak gerçekleşti.<br />
Enerji ve doğalgaz fiyatlarında<br />
2018 yılından bu yana keskin bir artış<br />
görülüyor.<br />
Sanayi tesisleri<br />
elektrik ve doğal<br />
gaz fiyatları<br />
bir önceki yıla<br />
göre sırasıyla<br />
yüzde 12,7 ve<br />
yüzde 3,1 artış<br />
kaydetti. Metal<br />
dökümhaneleri<br />
ise azalan<br />
üretim hacmine<br />
rağmen bir önceki<br />
yıla göre<br />
elektrik ve toplam enerji maliyetlerinde<br />
sırasıyla yüzde 13,4 ve yüzde<br />
17,0'lük artış bildirdi.<br />
Hammadde fiyatlarındaki sürekli<br />
devam eden artış ise 2020 yılında<br />
da bir önceki yıla göre yüzde 15-22<br />
bandında artışa devam etti. Türkiye<br />
İstatistik Kurumu verilerine göre imalat<br />
sanayiinde saatlik işgücü maliyeti<br />
endeksi bir önceki yılın yüzde 17,3<br />
üzerinde gerçekleşti.<br />
Öte yandan, yüksek işsizlik oranlarına<br />
ve genç işsizlik oranlarına (sırasıyla<br />
yüzde 12,6 ve yüzde 25,8) rağmen<br />
metal döküm sektörü, iş gücü<br />
eksikliği yaşamaya devam ederken,<br />
ortalama bordro maliyetleri ülke ortalamalarının<br />
üzerinde seyrediyor.<br />
Metal dökümhaneleri, işçilik maliyetlerinin<br />
bir önceki yıla göre yüzde 23<br />
arttığını belirtiyor.<br />
TÜRKIYE METAL DÖKÜM<br />
SEKTÖRÜ KRITIK BIR<br />
DÖNEME GIRIYOR<br />
Hammadde fiyatlarında 2020 yılının<br />
dördüncü çeyreğinde başlayan artış<br />
eğilimi 2021 yılında devam etmekle<br />
birlikte ferro alyaj ve reçine gibi sarf<br />
malzemeleri fiyatlarında da döviz<br />
bazında yüksek oranda artışlar görülüyor.<br />
Ana girdi fiyatlarındaki dalgalanmaların<br />
yanında bu malzemelerin<br />
tedariki noktasında da sorunlar<br />
yaşanabiliyor. Yüksek talep kaynaklı<br />
olarak başlayan fiyat artışları, tedarik<br />
ve lojistik zincirinde oluşan kırılmalar<br />
24<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
sebebi ile artarak devam ediyor.<br />
Bilindiği gibi sektörde kullanılan<br />
hammadde ve yardımcı maddelerin<br />
önemli bir bölümü ithalat yolu ile karşılanıyor.<br />
Bir süredir, temel olarak Amerika<br />
ve Çin arasındaki ticaret dengesinin<br />
bozulması doğrultusunda ihracatçıların<br />
konteyner bulmakta zorluk çekmesiyle<br />
yükselen navlun fiyatları da artmaya<br />
devam ediyor. Navlun fiyatlarında yakın<br />
pazarlarda yüzde 30 civarındaki artış,<br />
özellikle deniz aşırı pazarlarda yüzde<br />
300- 400 civarına çıktığı görülüyor.<br />
Lojistik sektöründe yaşanan sorunlar,<br />
enerji maliyetlerindeki yükseliş,<br />
artan işletme sermayesi ihtiyacı, f iyat<br />
istikrarsızlığı ve tedarik noktasında<br />
yaşanan dönemsel sıkıntılar metal döküm<br />
sektörünün önünde önemli sorunlar<br />
teşkil ediyor.<br />
Bu noktada, sektörün geleceği açısından<br />
söz konusu sıkıntılara ilişkin<br />
metal dökümhanelerinin, döküm alıcılarının<br />
ve dökümhane tedarikçilerinin<br />
ortak çözüm yolları geliştirmesi ve dökümhanelerin<br />
üretim maliyetlerindeki<br />
bu artışların satış fiyatlarına yansıtılabilmesi,<br />
karlılıklar ve dolayısıyla sürdürülebilirlik<br />
açısından çok büyük önem<br />
taşıyor.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 25
RÖPORTAJ<br />
“Elektrikli Araç Üretiminde Ana<br />
Sanayinin Tedarikçi Portföyü Değişiyor”<br />
Nemak, 15 ülkede 38 üretim tesisiyle otomotiv sanayi tedarikçisi global bir marka ve döküm<br />
üreticisi konumunda. Nemak İzmir Döküm Genel Müdürü Sebahattin Karabulut ile pandemi<br />
sürecini ve Nemak’ın bu süreçte yerel ve globalde aldığı pozisyonu, otomotiv sektöründeki<br />
gelişmeleri, bu gelişmelerin döküm sektörüne etkilerini, döküm sektörünü ve Nemak’ı konuştuk.<br />
26<br />
Sebahattin Karabulut<br />
Nemak İzmir Döküm Genel Müdürü<br />
Sebahattin Bey, 2020 yılında olduğu<br />
gibi 2021’de de devam eden<br />
ana gündemimizle ile başlamak<br />
istiyoruz. Bu gündem bilindiği gibi<br />
yeni tip Koronavirüs olan Covid-19<br />
pandemisi. Pandemi, genel anlamda<br />
tüm dünyada döküm sektörünü<br />
nasıl etkiliyor?<br />
2021 yılı da, döküm sektöründe faaliyet<br />
gösteren otomotiv merkezli bir<br />
firma için 2020’ye benzer sonuçlar<br />
gösterdi. Pandeminin yanında,<br />
tahmin edilemeyen tedarik krizleri<br />
de bizleri bütçeden daha düşük bir<br />
üretime yönlendirdi, aslında zorladı.<br />
Sonunda da döküm ve otomotivin<br />
ortak tedarik edildiği bir şirkette<br />
ciddi anlamda hacim düşüşü<br />
yaşadık. 2022 yılında, özellikle yılın<br />
ikinci yarısında bu sorunların çözülebileceği<br />
inancındayız.<br />
Türk Metal Döküm Sektörüne baktığınızda<br />
Covid-19 pandemisinden<br />
nasıl etkileniyor? 2008 ekonomik<br />
krizinde az etkilenmeyi başaran,<br />
hatta bunu fırsata çevirip özellikle<br />
teknolojik altyapıya büyük yatırımlar<br />
yapan döküm sanayisinin bu<br />
krizde avantajlı tarafları var mıdır<br />
sizce?<br />
Bu kriz alüminyum döküm sektörünü<br />
daha farklı etkiledi. Çünkü kriz<br />
ile beraber aynı zamanda dünyada<br />
dökümden daha farklı olarak<br />
döküm ve otomotivin ortak olduğu<br />
bir sektörle ilgili cevap vermem gerekirse,<br />
parçaların yapıları değişti.<br />
Araçta kullanılan parçaların alüminyum<br />
olmasından dolayı beklentiler<br />
değişti ve bir geçiş dönemine denk<br />
geldi. Bir avantaja çevirdik mi sorusuna<br />
tam cevabım ; hala süreç devam<br />
ediyor. Bu değişimi yönetmek zorundayız.<br />
Değişen otomotiv sektörüyle<br />
döküm sektörünü bir araya getirip<br />
uygun parçaları müşteriye vermek<br />
zorundayız. Nemak Türkiye de bu konuda<br />
gerekli çabayı sarf etmektedir.<br />
Salgından kaynaklı yeni normalde<br />
döküm sanayisi de dahil her alanda<br />
dijitalleşme çok konuşuluyor. Döküm<br />
sektöründeki dijitalleşmeyi nasıl<br />
görüyorsunuz, bu konuda Nemak<br />
İzmir Döküm’de gelişmeler hangi<br />
yönde?<br />
Dijitalleşme sadece döküm sektöründe<br />
değil verimli bir üretim yapabilmek,<br />
verimli bir tedarik sağlayabilmek<br />
ve insanların yönetimini<br />
dahi verimli bir şekilde yapabilmek<br />
için kurmanız gereken bir sistem.<br />
İnsana bağlı olmayan doğru datayı<br />
online alabileceğiniz bir sistem. Nemak<br />
bu konuda ciddi atılımlar yapmıştır.<br />
Kendi dijital sistemini kurma<br />
yönünde yatırımına başlamış ve bitmek<br />
üzere olan bir yatırım sürecindeyiz.<br />
Burada da her bir sürecimizi<br />
öncelikle imalat alanı diye vurgularsam,<br />
yakından online olarak takip<br />
ediyoruz ve dijitalleşmenin önemli<br />
olduğuna inanıyoruz.<br />
Nemak global bir marka ve 15 ülkede<br />
38 üretim tesisine sahip.<br />
Pandemi krizinde Nemak yerelde<br />
ve globalde başta tedarik ve sağlık<br />
önlemleri olmak üzere nasıl bir<br />
pozisyon aldı?<br />
Nemak Global, kendi tedariklerinde<br />
bir sorun yaşamamakla beraber,<br />
insan kaynağında da yönetim kaynaklı<br />
bir sorun yaşamadı. Müşterilerimizin<br />
kendi tedarik zincirlerinde<br />
yaşadıkları yarı iletken ve hammadde<br />
sıkıntılarından ciddi anlamda etkilendi<br />
ve bir hacim dalgalanması<br />
yaşadı.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Nemak, Amerika, Avrupa ve Uzak<br />
Doğu’da yerleşik ve önemli yatırımlara<br />
sahip global döküm üreticisi konumunda.<br />
Pandemiden tüm kıtalar aynı<br />
oranda etkilendi diyebilir miyiz? Nemak<br />
İzmir Döküm’ü bu süreçte diğer<br />
ülkelerden farklı kılan neydi?<br />
Aslında Nemak İzmir, Avrupa, Güney<br />
Amerika, Kuzey Amerika fabrikalarına<br />
benzer şekilde bu krizden etkilendi.<br />
Yarı iletken krizi bizi ciddi etkiledi. Fakat<br />
Nemak’ın Çin fabrikaları yarı iletken<br />
krizinden bu düzeyde etkilenmedi.<br />
Çünkü onların ana sanayilerinde bu<br />
hacim düşüşlerini gözlemlemedik.<br />
Otomotiv sanayinin pandemiden<br />
önce en büyük gündemi elektrikli<br />
araç üretimine geçişti. Pandemiyle<br />
birlikte bu gündeme bir de üretim duruşları<br />
eklendi ve bu duruşlar devam<br />
ediyor. Bu iki gündem Nemak’ı hem<br />
yerelde hem de globalde nasıl etkiliyor?<br />
Evet doğru bir nokta. Yarı iletken<br />
krizi Nemak’ın çoğunluk fabrikasını,<br />
bir önceki soruda da vurguladığım<br />
gibi ciddi anlamda etkiledi. Elektrikli<br />
araçlarla ilgili parçaların üretiminde<br />
de aynı gecikmeleri ve proje ötelemelerini<br />
yaşadık.<br />
Otomotivdeki elektrikli araç üretiminin<br />
artması aynı zamanda döküm<br />
ürünlerinin ağırlığınında azalması<br />
anlamına geliyor mu? Elektrikli<br />
araçlara yada düşük karbonlu ulaşıma<br />
geçiş sizce nasıl bir seyir izleyecek?<br />
Bu geçiş dökümcüleri nasıl<br />
etkileyecek? Otomotiv ana sanayi<br />
paydaşı olan Nemak bu geçiş sürecinde<br />
ne tür hazırlıklar yapıyor? Yatırımlarınız,<br />
hedefleriniz...<br />
Elektrikli araca geçiş, ürünlerin ağırlığının<br />
azalması anlamına geliyor<br />
ama bugün piyasa bir hybrid motor<br />
mu? yoksa gerçekten bir elektrikli<br />
araç mı sorusuna tam anlamda cevap<br />
vermedi. Bu nedenle sanki içten<br />
yanmalı motorlarla kıyasladığınızda<br />
ağırlık azalıyor gibi görünmesine<br />
rağmen batarya ve güç elementlerinin<br />
alüminyum muhafazaları da bir<br />
ağırlık yaratıyor ve bu ürünlerin araç<br />
içindeki toplam ağırlığı aslında artıyor.<br />
Fakat ne yazık ki ana sanayinin<br />
tedarikçi portföyü değişiyor. Çünkü<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 27
RÖPORTAJ<br />
bugün içten yanmalı motorun parçalarını<br />
üretebilen bir şirket bir batarya<br />
muhafazası üretebilir anlamına<br />
gelmiyor. Ciddi yatırımlar yapılması<br />
gerekli. Ve Nemak bu süreci ciddi<br />
anlamda dünya çapında yönetmektedir.<br />
Daha önce de belirttiğimiz gibi global<br />
bir döküm üreticisi konumunda<br />
olan Nemak’ın yöneticisi olarak<br />
tüm dünyayı yakından takip ediyorsunuz.<br />
Türk metal döküm sektörünü<br />
değerlendirdiğinizde risklerimiz<br />
ve fırsatlarımız nelerdir?<br />
Bugün işgücü ucuzluğumuz<br />
Türkiye’de önemli bir nokta. Ama<br />
bunun yanında sadece işgücünün<br />
ucuz olması bizi rekabetçi bir konuma<br />
getirmiyor. Dökümden işlemeye<br />
kadar katma değeri olan tüm süreçlerde<br />
verimli bir üretim prosesi<br />
tanımlamalıyız ve yaratmalıyız. Aksi<br />
takdirde hiçbir şekilde alüminyum,<br />
çelik veya diğer madenlerin dökümü<br />
veya işlenmesi fark etmeden çokça<br />
rekabetçi olacağımız düşünülemez.<br />
Bu da otomasyonu, otomasyonla<br />
birlikte hızı ve hızlı değişen organizasyonları<br />
gerekli kılmaktadır.<br />
2021 yılı son çeyreğine giriyoruz,<br />
2021 ve 2022 yılları için Türkiye<br />
ve dünya ekonomisine ilişkin genel<br />
beklentileriniz neler?<br />
2021 yılının da 2020’den çok farklı<br />
olacağını görmüyoruz. 2022’nin ilk<br />
altı ayındaki düşüşün devam edeceğini<br />
fakat ikinci altıncı ayında otomotiv<br />
sektörünün değişimlerle birlikte<br />
bir tırmanışa geçeceğini değerlendirmekteyiz.<br />
Sebahattin Bey, sizi yakından tanımak<br />
istiyoruz. Eğitim kariyerinizden,<br />
profesyonel iş geçmişinizden<br />
ve ailenizden bahsederbilir misiniz?<br />
Biraz da isterseniz kendimden bahsedeyim.<br />
1969 doğumluyum. İlk ve<br />
orta öğrenimimi Ankara’da tamamladıktan<br />
sonra yatılı okula İstanbul’a<br />
geldim. Deniz Harp Okulu mezunuyum.<br />
5 yıl subaylık yapıp arkasından<br />
sivil sektöre geçiş yaptım. Endüstri<br />
mühendisiyim. 25 yıldır sivil sektörde<br />
değişik otomotiv şirketlerinde<br />
görev yaptım. Son yedi yıldır Cevher<br />
Döküm ve Nemak şirketinde çalışmaktayım.<br />
Fabrika Müdürü olarak<br />
başladığım görevime şu an şirket<br />
Genel Müdürü olarak devam ettirmekteyim.<br />
Üretmeyi çok seven bir<br />
kişiliğe sahibim. Bunun için de bir<br />
üretim şirketinde çalışmak her zaman<br />
tercihim olmuştur.<br />
28<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
KUMUNUZU<br />
TANIYIN<br />
VERİMLİ<br />
DÖKÜMHANELER,<br />
SADECE ÖLÇÜLEBİLEN<br />
DEĞERLERİN KONTROL<br />
EDİLDİĞİNİ BİLİRLER<br />
Simpson Analytics Kum Labora-<br />
tuvar Cihazları, dünya genelinde<br />
dökümhaneler tarafından en çok<br />
tercih edilen cihazlardır. Simpson<br />
Analytics ürün portföyünde 85'in<br />
üzerinde cihaz bulunmaktadır.<br />
Simpson Analytics;<br />
• Farklı standartlarda ölçüm<br />
yapabilecek şekilde<br />
tasarlanmıştır<br />
• Doğru ölçüm yapar<br />
• Kullanımı kolaydır<br />
• Tekrarlanabilirliği yüksektir<br />
• Dayanıklıdır<br />
Tüm eski ürünleri de dahil<br />
olmak üzere Simpson Analytics<br />
cihazları için yedek parça temini,<br />
onarım ve kalibrasyon, ABD,<br />
Almanya ve Hindistan merkezli<br />
küresel servis ağı tarafından<br />
sağlanmaktadır.<br />
Dökümhanenizde doğru teknolojiyi belirlemek için WWW.SIMPSONGROUP.COM/SAND adresini ziyaret<br />
ediniz.<br />
EN UYGUN SIMPSON<br />
ÇÖZÜMLERİ<br />
ORTA VE BÜYÜK ÖLÇEKLİ YAŞ KUM<br />
HAZIRLAMA SİSTEMLERİ İÇİN<br />
Büyüyen ve hızlanan kalıplama hatlarına kum yetiştirmek için kum<br />
hazırlama sisteminizin sınırlarını mı zorluyorsunuz? Çok daha büyük<br />
hacimlerde ve daha yüksek kalitede kalıp kumu üretme imkânınız olsa<br />
daha fazla üretkenlik kazanmış olmaz mısınız?<br />
Simpson Speedmullor ®<br />
Simpson’nun mühendislik ve anahtar teslimi projeleri ve proses teknolojisi<br />
sayesinde tam otomatik bir kum hazırlama sistemi ile maksimum karıştırma performansı ve enerji verimliliği elde<br />
edebilir, ayrıca, en düşük toplam maliyetle ve sürekli olarak istenilen kalitede kalıp kumu üretebilirsiniz.<br />
Simpson Multi-Cooler ®<br />
• Sürekli kum soğutma, ön<br />
karıştırma ve nem optimizasyonu<br />
• 20 -270 ton / saat arasında<br />
değişen 7 farklı kapasite<br />
• Dünya genelinde 700'den fazla<br />
kurulum<br />
Simpson Speedmullor ®<br />
• Yüksek hızlı, yüksek yoğunluklu<br />
batch karıştırıcı<br />
• Yüksek verimlilik<br />
• İkincil soğutma<br />
• Daha küçük parti ve daha kısa<br />
çevrim süreleri<br />
• Dünya genelinde 1000'den fazla<br />
kurulum<br />
Simpson Hartley ®<br />
• Mikser grubu sıkıştırılabilirlik<br />
(Kompaktibilite) kontrol ve<br />
otomasyon sistemi<br />
• Temel ve gelişmiş modeller<br />
• Her tür ve marka mikserle<br />
çalışan dünya genelinde 7<strong>60</strong>'tan<br />
fazla kurulum<br />
WWW.SIMPSONGROUP.COM/FOUNDRY adresinde birlikte çalışan bu ileri teknolojinin<br />
videosunu izleyin.<br />
Simpson Technologies GmbH<br />
sales.de@simpsongroup.com<br />
www.simpsongroup.com<br />
Türkiye'deki satış temsilcimiz:<br />
ASK Chemicals TR Tic Ltd Şti<br />
info@ask-chemicals.com
AKADEMİ<br />
Akademi Eğitimleri Devam Ediyor<br />
Koronavirüs pandemisiyle birlikte 2020 Nisan ayından bu yana yüz yüze eğitimlere ara veren<br />
TÜDÖKSAD Akademi, yaklaşık iki yıldır eğitim seminerlerini sadece webinar/online olarak yapıyor.<br />
Online eğitimler de yüz yüze eğitimler gibi oldukça yüksek katılımla gerçekleşiyor. Temmuz – Eylül<br />
2021 döneminde altı adet online eğitim gerçekleştirildi.<br />
PROJE/SÜREÇ YÖNETİMİ<br />
VE DİJİTALLEŞME<br />
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği<br />
TÜDÖKSAD Akademi bünyesinde 2021<br />
yılının on üçüncü webinarı “Proje/Süreç<br />
Yönetimi ve Dijitalleşme” başlığında<br />
6 Temmuz 2021 tarihinde gerçekleşti.<br />
Webinarda Mikor Danışmanlık Kurucusu<br />
Mine Erbaykent, firmalarda proje / süreç<br />
yönetimi ve dijitalleşme hakkında bilgi<br />
paylaşımı gerçekleştirecek katılımcıların<br />
sorularını cevapladı.<br />
DÖKÜM MALZEMELERDE<br />
TAHRİBATLI TESTLER<br />
YÖNTEMLERİ<br />
STANDARTLARI<br />
TÜDÖKSAD Akademi Temmuz ayı<br />
ikinci semineri “Döküm Malzemelerde<br />
Tahribatlı Testler, Yöntemleri, Standartları”<br />
başlığında 27 Temmuz 2021 tarihinde<br />
gerçekleşti. Zoom üzerinden<br />
gerçekleştirilen eğitimde, Gedik Test<br />
Merkezi’den Laboratuvar Sorumlusu<br />
Ece Tezçi, döküm parçalar üzerinde<br />
30<br />
uygulanan tahribatlı test yöntemleri ve<br />
standartları hakkında sunum gerçekleştirdi.<br />
MAÇA BOYALARININ<br />
SEÇİM VE UYGULAMA<br />
KRİTERLERİ<br />
TÜDÖKSAD Akedemi eğitimlerinin<br />
Ağustos ayı ilk eğitimi “Maça Boyalarının<br />
Seçim ve Uygulama Kriterleri” başlığında<br />
10 Ağustos 2021 tarihinde yine<br />
online olarak gerçekleşti. ASK Chemicals<br />
TR firmasından Metalurji Yüksek<br />
Mühendisi Hakan Kakaç, metal döküm<br />
proseslerinde maça boyalarının seçim<br />
yöntemleri ve uygulama kriterleri<br />
hakkında bilgi paylaşımı gerçekleştirdi.<br />
Kakaç, İki saat süren eğitimden sonra<br />
katılımcıların sorularını cevapladı.<br />
ÇELİK DÖKÜMDE TANE<br />
İNCELTİCİ KULLANIMI VE<br />
AVANTAJLARI<br />
TÜDÖKSAD Akademi bünyesinde<br />
gerçekleşen Ağustos ayı ikinci eğitim,<br />
“Çelik Dökümde Tane İnceltici Kullanımı<br />
ve Avantajları" başlığında 24 Ağustos<br />
2021 tarihinde gerçekleşti. Ekspert<br />
Mümessillik firmasının temsilcisi olduğu<br />
Elkem Paslanmaz Çelik Birimi Müdürü<br />
Mr. Håkon T. S. Mauset, çelik dökümde<br />
tane inceltici uygulamalarının teorisi,<br />
pratiği ve iyi uygulamalar hakkında bilgi<br />
ve tecrübelerini paylaştı ve katılımcıların<br />
sorularını yanıtladı.<br />
STATE OF THE ART GREEN<br />
SAND MOULDİNG – THE<br />
PROCESS FOR THE<br />
FUTURE<br />
TÜDÖKSAD Akademi Eylül ayında da<br />
seminerlerine devam etti. Eylül ayının ilk<br />
semineri; “State of the art Green Sand<br />
Moulding – The process for the future"<br />
başlığında 7 Eylül 2021 tarihinde yapıldı.<br />
Meta-Mak Metalurji firmasının temsilcisi<br />
olduğu DISA Industries A/S İnavasyon<br />
Müdürü Dr. Per Larsen İngilizce yaptığı<br />
sunumda, yaş kum kalıplama prosesindeki<br />
güncel gelişmeler ve yeni trendler<br />
hakkında bilgi paylaşımında bulundu.<br />
PREPARATION OF FESIMG<br />
MASTER ALLOY OR OTHER<br />
ALLOYS INTO THE LADLE<br />
TÜDÖKSAD Akademi Temmuz-Eylül<br />
dönemi son semineri “Preparation of<br />
FeSiMg Master Alloy or Other Alloys<br />
Into the Ladle" başlığında 21 Eylül 2021<br />
tarihinde gerçekleşti. Meta-Mak Metalurji<br />
firmasının temsilcisi olduğu Euro<br />
Equip Şirket Ortağı Carlas Cadarso<br />
yaptığı sunumda, demir grubu dökümhanelerdeki<br />
pota ve otomatik dozaj<br />
uygulamalarına dair güncel gelişmeleri<br />
paylaştı.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
ÜYELERDEN<br />
Trakya Döküm 2021’in En İyi Global<br />
Tedarikçisi Seçildi<br />
Trakya Döküm, Bosch Group’ un Global Tedarikçi Ödülüne sahip olan tek dökme demir üreticisi<br />
oldu. Trakya Döküm, dünyanın önde gelen küresel teknoloji ve hizmet tedarikçisi olan Bosch<br />
Group’ un üstün kalite ve mükemmel performanslı tedarikçilerine verdiği uluslararası Global<br />
Tedarikçi Ödülü'ne layık görüldü.<br />
Bosch Grup tarafından bu yıl 17. kez<br />
verilen Global Tedarikçi Ödülünü, TÜ-<br />
DÖKSAD Üyesi Trakya Döküm A.Ş.<br />
direkt malzeme tedarikçisi olarak<br />
“Endüstriyel Teknolojiler” kategorisinde<br />
almaya hak kazandı ve Bosch<br />
Grubu'nun dünya çapındaki en iyi tedarikçileri<br />
arasında yer aldı.<br />
Bosch Grubu’nun her yıl küresel<br />
tedarik zincirindeki yaklaşık 23 bin<br />
tedarikçisi arasından seçilen özellikle<br />
kalite, teslimat, toplam maliyet ve<br />
sürdürülebilirlik kriterleri açısından<br />
üstün performans gösteren tedarikçilerini<br />
ödüllendirdiği organizasyonda,<br />
üyemiz Trakya Döküm, 16 ülkeden 46<br />
tedarikçi arasında yer alan tek dökme<br />
demir üreticisi oldu.<br />
32<br />
BOSCH GLOBAL<br />
TEDARIKÇI ÖDÜLLERIN<br />
TARIHÇESI<br />
Bosch Grubu global tedarikçilerini düzenli<br />
olarak değerlendirerek, bunların<br />
arasından en başarılı bulunan olanları<br />
iki yıllık periyotlarla belirliyor ve iki<br />
yılda bir dünyanın dört bir yanından<br />
tedarikçilerini Global Tedarikçi Ödülü<br />
ile ödüllendiriyor. 1987 yılından bu<br />
yana, tedarikçi mükemmelliğini onurlandırmak<br />
için verilen ödüller sektörde<br />
büyük bir prestije sahip.<br />
Bu yıl 17'ncisi verilen “Bosch Global<br />
Tedarikçi Ödülleri” kapsamında;<br />
“Endirekt Malzeme Alımı, Hammaddeler<br />
ve Bileşenleri, Direkt Malzeme<br />
Alımı- Mobilite Çözümleri, Endüstriyel<br />
Teknolojiler ve Tüketim Malları”<br />
kategorilerinin yanı sıra bu yıl ilk kez<br />
verilen ve küresel ısınmayı azaltmaya<br />
yönelik faaliyetlere odaklanan sürdürülebilirlik<br />
kategorisinde de ödüller<br />
dağıtıldı.<br />
Şirket bu yıldan itibaren CO2<br />
emisyonlarını azaltmaya yönelik faaliyetlere<br />
odaklanan tesislere de ödül<br />
vereceğini belirtirken, bu ödülün tedarikçilerin<br />
sürdürülebilirlik uygulamalarını<br />
teşvik etme amaçlı verildiğinin<br />
de altını çizdi.<br />
SEÇILEN FIRMALAR<br />
ARASINDA TEK DÖKME<br />
DEMIR ÜRETICISI OLAN<br />
TRAKYA DÖKÜM,<br />
“ENDÜSTRIYEL<br />
TEKNOLOJI” ALANINDA<br />
ÖDÜLÜN SAHIBI OLDU<br />
Yıllık satın alma hacmi yaklaşık 35<br />
milyar Euro değerinde olan Bosch<br />
Grubu’nun bu yılki Global Tedarikçi<br />
Ödüllerinde Trakya Döküm, toplam<br />
23 bin tedarikçi arasından “Endüstriyel<br />
Teknolojiler” alanında bu ödüle<br />
layık görüldü.<br />
Türkiye Metal Döküm Sanayisinin<br />
en köklü ve öncü kuruluşlarından<br />
olan Trakya Döküm, mevcut 6 adet<br />
dikey kalıplama üretim hattı ile bugün<br />
için yıllık 80 bin ton döküm üretim<br />
kapasitesine sahip. Trakya Döküm,<br />
2022 yılında devreye girecek olan<br />
yeni kapasite artırımına yönelik yatırımları<br />
ile yıllık 100 bin ton döküm<br />
üretim kapasitesine ulaşmayı planlıyor.<br />
Üretiminin yüzde 40'ını başta<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Batı ve Orta Avrupa ülkeleri olmak<br />
üzere, aralarında ABD, Hindistan ve<br />
Çin’in de bulunduğu 30'dan fazla ülkeye<br />
ihraç ediyor.<br />
İstanbul Sanayi Odası tarafından<br />
her yıl yayınlanan Türkiye'deki ilk<br />
500 büyük sanayi kuruluşu arasında<br />
uzun yıllardır yer alan Trakya Döküm;<br />
yüksek kalitede sfero, gri, temper,<br />
vermiküler, yüksek silisli ve SiMo alaşımlı<br />
ham döküm, işlenmiş ve montajlı<br />
parçalar üretiyor.<br />
Trakya Döküm Genel Müdürü ve<br />
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği-<br />
TÜDOKSAD Eski Yönetim Kurulu<br />
Başkanlarından Uğur Kocaoğlu,<br />
"Trakya Döküm olarak yüksek katma<br />
değer sağlayan teknolojiler ile<br />
verimliliğin arttırarak gerek sektörümüzün<br />
gerekse ülke ekonomimizin<br />
büyümesine katkı sağlamaya devam<br />
ediyoruz.<br />
Küresel pazarın dinamik ihtiyaçlarını<br />
yakından takip ederek, müşteri<br />
talep ve beklentilerinin ötesinde<br />
ürün ve hizmet sağlayarak, müşterilerimize<br />
tüm ürün geliştirme ve<br />
üretim süreçlerinde döküm, talaşlı<br />
imalat ve montaj prosesleri için rekabetçi<br />
çözüm ve hizmetler sunuyoruz.<br />
Kalite, eğitim, sürekli gelişim, sürdürülebilirlik<br />
ve çevre bilinci anlayışımızla,<br />
dünya çapında ve uluslararası<br />
standartlarda bir döküm işletmesi<br />
olarak fark yaratan çalışmalarımıza<br />
tüm hızımızla devam ediyoruz. Bosch<br />
Global Tedarikçi Ödülüne layık görülmemiz<br />
ve bu ödülü alan tek dökümhane<br />
olmamız bize doğru yolda<br />
olduğumuzu bir kez daha gösteriyor.<br />
Bunun için Bosch Grubu’na müteşekkir<br />
olduğumuzu belirtiyor ve<br />
uzun yıllara dayanan başarılı iş birliğimizin<br />
devamını diliyoruz" şeklinde<br />
konuştu.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 33
HABER<br />
GTİP Yetersiz Kalıyor<br />
TOBB Türkiye Sektör Meclisleri İstişare Toplantısına katılan Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a<br />
metal döküm sektörünün sorunları ve sektörün talepleri iletildi.<br />
TOBB Türkiye Sektör Meclisleri İstişare<br />
Toplantısında Türk sanayisinin<br />
sorunları ele alındı. Toplantıya Ticaret<br />
Bakanı Mehmet Muş, TOBB Başkanı<br />
M. Rıfat Hisarcıklıoğlu ile sanayi meclisi<br />
temsilcileri katıldı. 13 Temmuz 2021<br />
tarihinde TOBB Konferans Salonu’nda<br />
gerçekleşen toplantıda Döküm Sanayi<br />
Meclisini Hülya Gedik temsil etti.<br />
GEDIK: MEVCUT GÜMRÜK<br />
TARIFE İSTATISTIK<br />
POZISYONLARI<br />
(GTİP) ÜRÜNLERIN<br />
TANIMLANMASINDA<br />
YETERSIZ KALIYOR<br />
Her sektördeki en büyük firmalar ve<br />
ilgili sektörel derneklerin yer aldığı<br />
meclisler içerisinde Döküm Sanayi<br />
Meclisini toplantıda Hülya Gedik temsil<br />
etti.<br />
Sektör meclisleri temsilcilerinin<br />
söz aldığı toplantının ikinci bölümünde<br />
konuşan Gedik, son dönemde en<br />
çok öne çıkan “Gümrük Tarife İstatistik<br />
Pozisyonlarının (G.T.İ.P.) Sektörel<br />
Olarak Güncellenmesi” konusunu ve<br />
konunun çözümüne yönelik önerileri<br />
dile getirdi.<br />
Bilindiği gibi, ülkemizdeki mevcut<br />
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları<br />
(GTİP) ürünlerimizin malzemesi ve/<br />
veya üretim yöntemlerinin tanımlanması<br />
konusunda yetersiz kalıyor. Bu<br />
sebeple, kara ve deniz taşıt sektörü<br />
başta olmak üzere, beyaz eşya, hidrolik,<br />
inşaat ve makine sektörlerine<br />
parça üretmekte olan sektörümüzün<br />
ihracatının (ve bu alandaki ithalatın) en<br />
önemli bölümü otomotiv veya makine<br />
teçhizatı GTİP numaraları altında gerçekleşiyor.<br />
Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği<br />
TÜDÖKSAD tarafından gerçekleştirilen<br />
çalışmalarda bazı döküm ürünlerinin<br />
birden fazla pozisyonda farklı<br />
tanımlar altında sınıflandırıldığı ve bazı<br />
tip döküm ürünlerin ise kendine özel<br />
pozisyonlarının olmadığı için başka<br />
pozisyonlarda işlem gördüğü tespit<br />
edildi.<br />
“Çözüm olarak; döküm sektörümüz<br />
ile ilgili ürün ve ürün gruplarının GTİP<br />
sınıflamalarının ana ve alt pozisyonlarda<br />
boşluk kalmayacak şekilde yeniden<br />
düzenlenmesini ve gerekli olan<br />
ürünler için yeni tanımlar açılmasını<br />
öneriyoruz.”<br />
Ayrıca, metal döküm sektörümüzün<br />
“Kullanılmış Model/Kalıp İthalatında<br />
Gümrük Fiyatlandırması” talebini de<br />
dile getiren Gedik; sektörün, gümrüklerde<br />
‘kullanılmış döküm modeli/ kalıbı<br />
ithalatı fiyatlamasında’ ağırlık üzerinden<br />
yapılan tarifelendirmenin, 1 Ocak<br />
2015’ten önceki düzenlemeye göre<br />
yeniden revize edilmesini talep ettiğini<br />
ifade etti.<br />
Özellikle pandemi sürecinde dünyanın<br />
önde gelen OEM’lerinin alternatif<br />
olarak Türkiye’yi tercih ettiğini<br />
belirten Hülya Gedik; üreticiler tarafından<br />
hazırlanmış olan döküm modelleri<br />
veya kalıpları Türkiye’ye geldiğinde ve<br />
dökümcü firmanın da gümrükte modelden<br />
bağımsız ortaya çıkan ağırlık<br />
bazlı maliyeti karşı tarafa yansıtmaya<br />
kalktığında alıcı şirketlerin maliyete<br />
katlanmayıp başka bir ülkelere yöneldiklerini<br />
söyledi.<br />
“Hem sektörün hem de Türkiye’deki<br />
ihracatının artırması konusunda ‘kullanılmış<br />
döküm modeli/kalıbı ithalatı fiyatlamasında’<br />
yapılacak düzenlemeler<br />
son derece önemli” değerlendirmesinde<br />
bulundu.<br />
34<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Dünya Dökümcüler Birliği WFO Genel<br />
Kurulu Online Gerçekleştirildi<br />
Dünya Dökümcüler Birliği, Genel Kurul toplantısını 15 Eylül 2021 tarihinde pandemi koşulları<br />
sebebiyle hibrit formatta (yüz yüze + çevrimiçi) gerçekleştirdi. Çeşitli ülkelerle büyük saat<br />
farkları olmasına karşın toplantı çevrimiçi katılımlarla birlikte önceki dönemlere göre yoğun<br />
ilgi gördü.<br />
Dünya Dökümcüler Birliği Genel Kurulu<br />
pandemi koşulları nedeniyle bu yıl<br />
hibrit formatta (yüz yüze + çevrimiçi)<br />
gerçekleştirdi. Yaklaşık bir saat süren<br />
toplantıda TÜDÖKSAD’ı Genel Sekreter<br />
S. Koray Hatipoğlu ve İş Geliştirme<br />
Uzmanı Tunçağ C. Şen Zoom platformu<br />
üzerinden temsil etti.<br />
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Umur Denizci, 2020 yılı başında<br />
devraldığı WFO Yönetim Kurulu Başkanlığı<br />
görevini 2022 yılı başında Huettenes-Albertus<br />
Chemische Werke<br />
GmbH CEO’su ve Başkanı Dr. Carsten<br />
Kulhgatz’a devredeceğini duyurdu ve<br />
toplantı başlangıcında kısa bir konuşma<br />
yaptı.<br />
İki yıla yaklaşan Başkanlık dönemi<br />
süresince gerçekleştirilen WFO çalışmalarına<br />
ek olarak; bu dönemde WFO<br />
bünyesinde ilk kez bir Strateji Belgesi<br />
hazırlanıp uygulandığı belirten Denizci,<br />
yeni uygulamaların ve birliğin geldiği<br />
noktanın tüm paydaşların takdirini topladığını<br />
ve WFO’nun değişmeye devam<br />
eden yapısıyla birlikte daha büyük başarılara<br />
ulaşacağından emin olduğunu<br />
belirtti.<br />
Yeni dönemde başkanlığı devralacak<br />
olan Kuhlgatz’a başarılar dileyen<br />
ve sonrasında tüm katılımcılara hoş<br />
geldiniz mesajı ileten Denizci, WFO<br />
yönetimine ve sekretaryasına bu süre<br />
boyunca sağladıkları destekten ve yakın<br />
çalışma ortamından dolayı teşekkür<br />
ederek konuşmasını tamamladı.<br />
Genel kurul toplantısında WFO Sekretarya<br />
ekibi tarafından komite ve çalışma<br />
grupları faaliyetlerine dair bir dizi<br />
sunum gerçekleştirildi.<br />
WFO 2021-2023 stratejik planı hakkında<br />
bilgi verildi ve kullanılmış döküm<br />
kumları üzerine önceki dönem WFO<br />
Başkanı Mark Fenyes'in (Omega Sinto)<br />
başkanlık ettiği çalışma grubu faaliyetlerinin<br />
önemli bir seviyeye ulaştığı ve<br />
aynı hızda devam edeceği duyuruldu.<br />
Ayrıca, yeni dönemde Hammadde,<br />
E-Mobilite ve Döküm Sektörü Üzerindeki<br />
Etkileri, Medya İş Birlikleri temalarında<br />
yeni çalışma grupları kurulacağı<br />
ifade edildi.<br />
20 yılı aşkın süredir WFO Genel<br />
Sekreterliği görevini yürüten Andrew<br />
Turner'ın 12 aylık bir süreç sonrasında<br />
görevi hâlihazırda sekretarya<br />
ekibinin bir parçası olan José Javier<br />
Gonzalez’e devredeceği belirtildi.<br />
Andrew Turner bu süreçte sekretarya<br />
ekibine katkılarını sürdürecek ve<br />
2026 yılında WFO'nun 100. Yıldönümü<br />
kutlamalarında da sekreterya ekibiyle<br />
işbirliğinde olacak.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 35
Nuremberg, Germany<br />
18 – 20.1.2022<br />
International Trade Fair for Die Casting:<br />
Technology, Processes, Products<br />
Save the date<br />
euroguss.com<br />
We‘ll be pleased to help you<br />
Exhibition team EUROGUSS<br />
T +49 9 11 86 06-89 87<br />
euroguss@nuernbergmesse.de<br />
Honorary sponsors<br />
VDD Verband Deutscher<br />
Druckgießereien, Düsseldorf<br />
CEMAFON<br />
The European Foundry Equipment<br />
Suppliers Association, Frankfurt
D O S Y A<br />
METAL DÖKÜM<br />
SEKTÖRÜNÜN ANA<br />
GÜNDEMİ:<br />
ANA GİRDİ FİYAT<br />
DALGALANMALARI<br />
Durağan Dönemden Sonra Oluşan Yüksek Talep Artışı Metal<br />
Döküm Sektörü Girdi Fiyatlarında Önemli Dalgalanmaların<br />
Yaşanmasına Neden Oldu<br />
40<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Ana Girdi Fiyat Dalgalanmalarının<br />
Döküm Üretimine Yansımaları<br />
Covid-19 pandemisiyle birlikte Metal Döküm<br />
Sektöründe 2020 yılının son çeyreğinde<br />
kendisini hissettiren ve 2021 yılında artarak<br />
devam eden “ana girdi fiyatlarındaki dalgalanmalar”<br />
sektörde gündemin ana belirleyicisi durumuna<br />
geldi. Türkdöküm, Ocak 2021 tarihinde konuyla ilgili tüm<br />
paydaşların katılımıyla özel bir dosya hazırlayarak ana<br />
girdi fiyatlarındaki dalgalanmaları ve üretime olası etkilerini<br />
mercek altına almıştı.<br />
Ana girdi maliyetlerindeki artışların yanında son dönemde<br />
bazı ürünlerin temininde yaşanan sıkıntıların döküm<br />
üretimini ne yönde etkilediğini ve sektörü gelecekte<br />
nelerin beklediğini TÜDÖKSAD üyelerine sorduk.<br />
Covid-19 pandemisiyle birlikte tüm sanayi sektörlerinde<br />
olduğu gibi Metal Döküm Sektörü ana girdi fiyatlarında<br />
da önemli artışlar yaşandı. Bu fiyat dalgalanmalarının<br />
nedenini sorduğumuz üyelerimizin ortak kanaati arz/talep<br />
arasındaki büyük dengesizlik... Ana girdilere olan talebin<br />
yüksek olması tüm dünyada fiyatların yükselmesine<br />
ve ürün temininde sıkıntılara yol açıyor.<br />
Pandeminin ilk döneminde kapanmalardan dolayı<br />
hammadde tedarikinde kabul edilebilir lojistik sorunlar<br />
yaşanmıştı. Metal Döküm Sektöründe, özellikle bazı<br />
ürünlerin temininde ise sorunlar devam ediyor.<br />
Yükselen girdi fiyatlarını Metal Döküm Sanayimiz satış<br />
fiyatlarına kısmi olarak yansıtabiliyor. Burada en önemli<br />
sorun, bu yansıtmanın gecikmeli olması… Artan maliyetlerin<br />
aynı dönem ve aynı ölçüde yansıtılamaması sektörü,<br />
finans kaynak ihtiyacı konusunda sıkıntıya sokuyor.<br />
Sektörde tedarik ve üretim tarafında yaşanan tüm bu<br />
sorunları, verdikleri cevaplarla şeffaf bir şekilde değerlendiren<br />
üyelerimize teşekkür ediyoruz.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 41
DOSYA<br />
Niyazi Akdaş<br />
Akdaş Döküm Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Ana Girdi Ürünlerimiz için<br />
Teklif Veren Firma Sayısı<br />
Çok Azaldı<br />
Pandemi döneminde ürün tedarik<br />
süreçlerimizde bir sıkıntı yaşamadık.<br />
Fakat örneğin eskiden sekiz firmadan<br />
teklif geliyorken şimdi ancak üç<br />
firmadan teklif alabiliyoruz.<br />
Ana girdi maliyetlerinde ise en az<br />
yüzde 25 oranında artış gerçekleşti.<br />
İhracatçı firma olmamız ve fiyatlarımızın<br />
döviz cinsinde olması nedeniyle<br />
en az etkilenen firmalardan biri<br />
olduk.<br />
Pandemi dönemiyle birlikte bazı<br />
ürünlerin temininde sorun yaşanıyor.<br />
Ancak özellikle bir üründen bahsetmek<br />
mümkün değil. Teklif veren firma<br />
sayısı bu dönemde azaldı. Bunun<br />
büyük nedenlerinden biri; firmaların<br />
yüklü alım yapamaması kaynaklı…<br />
Dolayısıyla bizim gibi büyük alım yapan<br />
firmaların isteklerini karşılayamıyorlar.<br />
Yükselen girdi fiyatları, ihracat<br />
oranımızın yüksekliğinden dolayı<br />
şimdilik bize bir sıkıntı yaratmıyor.<br />
Ancak tedarikçi firma sayısındaki<br />
düşüş aralarındaki rekabeti azaltacağından<br />
fiktif fiyat artışları ile karşı<br />
karşıya olma tehlikesini yaratabilir.<br />
42<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Birlikte mümkün!
DOSYA<br />
Ana Girdi Maliyetlerindeki<br />
Değişimler Üretim<br />
Maliyetlerimizi ve Kazancımızı<br />
Doğrudan Etkiliyor<br />
Serhat Adışen<br />
Akmetal Metalurji Satış Müdürü<br />
Pandemi nedeniyle azalan hammadde<br />
üretimi sonucunda dalgalanan fiyatlar<br />
ve lojistik konusunda yaşanan<br />
olumsuzluklar malzeme tedariki konusunda<br />
sıkıntı yaşamamıza neden<br />
oluyor. Özellikle hurda sağlayıcılar,<br />
malzeme tedarik ettikleri firmaların az<br />
üretim yaptıklarını veya iş durdurma<br />
yaşadıkları için hurdanın çıkmadığını<br />
ya da çok az çıktığını belirtiyorlar. Bu<br />
nedenle de hurdada ani fiyat artışları<br />
oluşuyor; bu da pazarlık yapma şansınızı<br />
azaltıyor.<br />
Aldığımız bazı siparişler 2022 yılında<br />
teslimatı yapılacak ürünleri içeriyor.<br />
İleri dönemde ana girdi maliyetlerinde<br />
oluşacak değişimler üretim<br />
maliyetlerimizi ve kazancımızı doğrudan<br />
etkilemekte; bazen müşteri ile siparişte<br />
anlaştığımız fiyatlar üzerinden<br />
yeniden değerlendirme yapmamıza<br />
neden olmakta… Bazı müşterilerimiz<br />
konuyu anlayışla karşılayıp, imkânları<br />
varsa teklifimiz karşısında gerekli düzeltmeyi<br />
yapmayı kabul etseler de<br />
çoğu zaman pek hoş karşılanmıyor ve<br />
teklifimiz kabul edilmiyor.<br />
Ürün Temininde<br />
Gecikmeler Yaşandı<br />
Ürün temini konusunda şu ana kadar<br />
bir sıkıntı yaşamadık. Ancak tedarikçilerimizin<br />
eksik kapasite çalışmaları<br />
üretim gecikmesine sebep olduğu<br />
için zamanında teslimat konusunda<br />
sıkıntılar yaşadık.<br />
Daha önce de belirttiğim gibi bazı<br />
müşterilerimize bu değişimleri açıkladığımızda<br />
anlayışla karşılayıp kabul<br />
etmelerine rağmen genellikle artan<br />
rekabet ortamı ve düşük fiyat baskısı<br />
nedeniyle müşterilerimiz artan fiyatlarımızı<br />
hoş karşılamıyorlar ve bu durumun<br />
gelecekte sipariş kayıplarına neden<br />
olabileceğini düşünüyorum.<br />
44<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DÖKÜM KALİTENİZİ GELİŞTİRMEK<br />
İÇİN HİZMETİNİZDEYİZ<br />
Foseco’nun yeni ürünü HOLLOTEX Shroud, büyük çelik dökümlerde daha temiz<br />
sıvı metal sağlar ve bu nedenle daha yüksek seviyelerde filtrasyon verimliği elde<br />
edilir ve türbülans daha da azalır.<br />
.<br />
YENi ÜRÜN<br />
HOLLOTEX Shroud<br />
TEMEL FAYDALARI<br />
+ Hava emilimi yok<br />
+ X-ışını ve MPI ile tespit edilen kabul<br />
edilemez seviyelerdeki hatalarda azalma<br />
+ Tamir gereksinimlerinde azalma<br />
+ Döküm sıcaklığında düşüş<br />
+ Mekanik özelliklerde iyileşme<br />
FOSECO. Güvenilir iş ortağınız
DOSYA<br />
Dünya Zor Bir Dönemden<br />
Geçiyor Sektörümüzün<br />
Desteklenmesi Gerekiyor<br />
Mehmet Ali Acar<br />
Ardemir Döküm Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Dünyada tedarik zincirinin kırılması ne<br />
yazık ki tedarik problemlerine yol açıyor.<br />
Tüm dünyada gerek lojistik maliyetleri<br />
gerekse üretim maliyetlerinde<br />
oluşan fiyat artışları enflasyon yaratmaya<br />
başlayınca özellikle üretici ülkelerin<br />
içerideki fiyat artışlarını dizginlemek<br />
için ihracat ürünlerine vergiler veya kısıtlayıcı<br />
önlemler uygulamaya başladı<br />
Bu da bizler gibi ithalatçı ülkelerde ciddi<br />
fiyat artışlarına sebep oluyor. Ayrıca<br />
lojistik maliyetleri de hammaddeler<br />
üzerinde ciddi fiyat artışları getiriyor.<br />
Girdi Fiyatlarındaki Artışları<br />
Müşteriye Yansıtmaya<br />
Çalışıyoruz<br />
Döküm, imalat süreci uzun bir iş kolu…<br />
Müşteri siparişinden sonra gelen hammadde<br />
fiyat artışları müşteriye yansıtılamıyor.<br />
Bu durum zaman içinde<br />
firmalarımızın sermaye yapılarında<br />
ciddi erozyona sebep olacak. Ayrıca<br />
hammadde fiyatlarındaki artışları yayınlayan<br />
CAEF gibi kurumlar bu artış<br />
miktarlarını sonraki ayın 15’inde yayınlamakta…<br />
Bu durum oluşan artışların<br />
müşteriye ortalama 30 günde yansıtılması<br />
demektir ki ani artışların yaşandığı<br />
bu dönemde firmalarımızı zor durumda<br />
bırakıyor.<br />
Pandemi başladığından bu yana<br />
ürün temininde sorun yaşanmıyordu<br />
ancak son dönemde hurda ve reçine<br />
gurubunda malzeme temini konusunda<br />
sıkıntı yaşanıyor.<br />
Gelen zamlar müşterilerimize aynı<br />
oranda olmasa da yansıtılmaya çalışılıyor.<br />
Ama yukarıda bahsettiğim gibi<br />
bu artışları ne yazık ki geriden yapmak<br />
zorunda kalıyoruz. Bu da ciddi sermaye<br />
erozyonuna sebep oluyor. Ayrıca<br />
devam eden projelerde müşteriler bu<br />
zamları kabul etmekte zorluk çıkarabiliyor<br />
veya bir kısmını kabul etmiyor.<br />
Dünya zor bir dönemden geçiyor ve<br />
bundan her sektör belli oranlarda etkilendiğini<br />
söyleyebiliriz. Firmalarımızın<br />
bu dönemde desteklenmesi zaruri bir<br />
hal almıştır. Devletimizin özellikle imalat<br />
sektörüne vereceği destekler uzun<br />
vadede kazanılmış pazarların kaybedilmemesi<br />
için gereklidir. Sektörümüzün<br />
de bu dönemde lojistik avantajlarını<br />
kullanarak özellikle yakın pazarlarda<br />
yeni müşteriler bulma konusunda azami<br />
çaba göstermesi gerektiğini düşünüyorum.<br />
46<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
YÖNLENDİRİLMİŞ HAVA İLE HASSAS<br />
KALIPLAMA<br />
Derecel Kalıplama Makneler ve Kalıplama Hatları.<br />
Döküm parça tasarımlarında,<br />
özellkle boyutsal hassasyet,<br />
tekrarlanablrlk, yüzey kaltes<br />
ve karmaşık model konturlarının<br />
kalıplanablrlğne lşkn<br />
artan talepler maksmum kalıp<br />
kaltes gerektrmektedr.<br />
HWS frmasının farklı kalıplama<br />
makne tasarımları tarafından<br />
bunlar kolaylıkla karşılanmaktadır:<br />
• SEIATSU Hava Sıkıştırmalı<br />
Kalıplama<br />
• SEIATSU Plus (model<br />
tarafından da sıkıştırma)<br />
• SEIATSU Aeraton (havalandırma)<br />
Teknolojs – ACE<br />
Yukarıda bahsedlen sstemlern<br />
kullanıldığı, yalnızca tam<br />
otomatk yüksek performanslı<br />
kalıplama makneler değl,<br />
aynı zamanda manuel ve yarı<br />
manuel çalıştırılablen kalıplama<br />
maknaları da üretlmektedr.<br />
www.sinto.com<br />
HEINRICH WAGNER SINTO<br />
Maschinenfabrik GmbH<br />
SINTOKOGIO GROUP<br />
Bahnhofstr. 101 · 57334 Bad Laasphe, Germany<br />
Tel +49 2752 / 907 0 · Fax +49 2752 / 907 280<br />
www.wagner-sinto.de<br />
Sinto Turkey Makina Sanayi<br />
ve Ticaret Anonim Şirketi<br />
Kobi Organize Sanayi Bölgesi 107.<br />
Cadde No: 4 26110, Odunpazarı, Eskişehir, Türkiye<br />
Tel: +90 222 236 90 68 · Fax: +90 222 236 90 86<br />
E-Mail: sintoturkey@sintoturkey.com.tr<br />
www.sinto.com
DOSYA<br />
Üretimde En Büyük Handikap<br />
Tahmin Edilmeyen Sipariş<br />
Artışları Olacak<br />
Emin Uğur Yavuz<br />
Ay Döküm Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Hem fiyat artışları hem de tedarik sorunları<br />
ile beraber çok riskli bir döneme<br />
giriyoruz. Maliyetler tahminimizden<br />
çok arttığı için bu geçiş döneminde<br />
müşterilerle yakın teması ve diyaloğu<br />
ön plana çıkarmayı ve önemli değişimleri<br />
anında müşterilerle paylaşmayı ihmal<br />
etmemeliyiz.<br />
Çalıştığımız sektörler ve müşteriler<br />
nedeniyle üretimi durdurmak, ancak<br />
son seçenek olur. Stoklu çalışarak<br />
hem fiyat artışlarından daha az etkilenmek<br />
hem de bir tedarik sıkıntısından<br />
kaçınmak gibi bir yol izliyoruz.<br />
Üretimde en büyük handikap müşterilerin<br />
aynı zamanlarda, tahmin edilemeyecek<br />
oranda sipariş artışları olacaktır.<br />
Üretimi Aksatacak Bir<br />
Temin Sorunu Yaşanmadı<br />
Tedarik sorunu zaman zaman sfero<br />
pikte, bazen de bazı reçinelerde geçici<br />
olarak yaşansa da üretimi ciddi olarak<br />
aksatacak boyutlarda olamamıştır.<br />
Ödünç alıp verme mekanizmasının<br />
hala var olması sorunların büyümesini<br />
engellemiştir. Bu sorunun birçok kaynağı<br />
olabiliyor. Pandemi bunlardan<br />
biri olup, bir diğeri arz/talepteki ani<br />
değişimlerdir.<br />
Yükselen girdi fiyatlarını, kendi<br />
satış fiyatlarımıza, geçmiş üç ay ortalamalarının<br />
eskalasyonu olarak, iç<br />
pazarda ve dış pazarda, zor da olsa<br />
şimdilik yansıtabiliyoruz. Bu arada<br />
ferro alyajlar ve reçineler gibi malzemelerin<br />
fiyatları döviz bazında çok<br />
yüksek oranda artış göstermiş olduğundan<br />
ve bu kalemleri daha önce<br />
öngöremediğimizden, eskalasyonlara<br />
bunları şu anda yansıtamıyoruz.<br />
Navlun fiyatlarındaki artış bir başka<br />
sorun olarak çıkıyor karşımıza… Yakın<br />
pazarlarda yüzde 30 civarındaki artış,<br />
özellikle deniz aşırı pazarlarda yüzde<br />
300- 400 civarına çıkıyor. Özellikle<br />
deniz aşırı artış için force major kuralları<br />
geçerli olacak şekilde müşterilerle<br />
temasa geçilmelidir.<br />
Artışlar durmadığı takdirde yeni<br />
artışları ne kadar yansıtabileceğimiz<br />
konusunda pek iyimser olmamakla<br />
beraber, her şekilde işletme sermayesi<br />
artışlarının getirdiği finansman<br />
sıkıntısının ve kâr marjı düşüşlerinin<br />
kendisini hissettireceği bir durumla<br />
karşılaşmamız kaçınılmaz görünüyor.<br />
48<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
ÖNCESİ<br />
SONRASI<br />
Her Zaman Bir Çözüm Vardır<br />
V-NT SERİSİ<br />
Sıfır Deşarj<br />
PLC kontrollü tam otomatik<br />
Düşük kazan sıcaklığı 35°C<br />
Otomatik deşarj<br />
Düşük enerji sarfiyatı 1lt Destile<br />
Su üretmek için 140-1<strong>60</strong> watt enerji ihtiyacı<br />
Agresif sıvılar için özel çelik yapısı<br />
Ekolojik gaz çevrimi<br />
Atığı kazan içerisinde<br />
20 kata kadar konsantre edebilme<br />
Isı pompası teknolojisi<br />
24 saat non-stop çalışabilme özelliği<br />
Galvaniz Kaplamalarda Nikel Krom geri kazanımı<br />
Isıl İşlem Tuz geri kazanımı<br />
Emülsiyon Arıtımı<br />
Evapour Makine ve Kimya San.Tic.Ltd.Şti.<br />
Orhangazi Mahallesi 1730 Sokak No:18 Esenyurt/İSTANBUL<br />
Tel: +90 0212 873 55 49 Cep: +90 530 <strong>60</strong>0 42 72 info@evapour.com.tr www.evapour.com.tr
DOSYA<br />
Maliyet Artışı ve Tedarik<br />
Sorunları Kısa Süreli<br />
Olmayacak<br />
Girdi maliyetlerindeki dalgalanmalar ve<br />
tedarik sorununda iki boyut var. Birincisi<br />
yılbaşından bu yana tüm girdi maliyetlerindeki<br />
yüksek artış; pik, hurda, kok gibi<br />
ana girdilerimizin yanında bakır, kalay, silis<br />
gibi tüm ikincil hammadde fiyatlarında<br />
da çok yüksek artışlar yaşadık. Bunların<br />
yanında reçineden ambalaj malzemelerine<br />
kadar tüm yardımcı malzemelerde de<br />
müthiş maliyet artışlarıyla karşı karşıyayız.<br />
Bir de tabii navlun maliyetleri tarafı var.<br />
Bu artış hem hammadde tedarikimizi etkiliyor<br />
hem de müşteri sevkiyatları tarafını<br />
etkiliyor. Mayıs ayından bu yana oldukça<br />
yüksek seyreden elektrik piyasa takas<br />
fiyatını da düşündüğümüzde girdi maliyet<br />
artışlarının gerçekten endişe verici<br />
50<br />
Emre Giray<br />
Demisaş Döküm Genel Müdürü<br />
bir boyutta olduğunu görebiliriz. Sorunun<br />
ikinci boyutu ise bulunabilirlik… Yukarıda<br />
bahsettiğim maliyet artışlarına ek olarak<br />
bazı malzemelerin bulunabilirliğiyle ilgili<br />
de sıkıntı yaşanıyor. Örneğin sfero piki<br />
diye tabir ettiğimiz kaliteli pik tedarikinde<br />
ya da döküm koku tedarikinde dönem<br />
dönem sıkıntılar yaşanıyor.<br />
Maliyetleri Satışlarımıza<br />
Yansıtmak Zorundayız<br />
Ticari tarafta, bu artışları satış fiyatlarımıza<br />
aynı dönemde ve aynı ölçüde yansıtamazsak<br />
dökümhanelerimizi sıkıntıya<br />
sokarız. Öte yandan yükselen maliyetler<br />
finans kaynak ihtiyacını da artırıyor; kredi<br />
maliyetlerinin yüksek olduğu böyle bir<br />
dönemde işletme sermayesi finansmanını<br />
da zorluyor. Teknik taraftaysa istenen<br />
malzemenin bulunamadığı durumlarda<br />
daha düşük kaliteli malzeme kullanmak<br />
durumunda kalabiliyorsunuz. Bu da parça<br />
kalitenizi etkileyebiliyor. Bu durumda<br />
fire oranınızın artması ya da müşteri nezdinde<br />
prestij kaybı gibi sorunlar yaşayabiliyorsunuz.<br />
Bu dönemde en çok pik demir ve<br />
hurdada temin sorunu yaşandığını görüyoruz.<br />
Malzeme arzının azalıp talebin çoğalması<br />
ile dengesiz bir durum yaşanıyor.<br />
Bu durum, yakın gelecekte de çözülebilecek<br />
gibi gözükmüyor.<br />
Dökümhaneler<br />
olarak pik<br />
demir konusunda<br />
yurt dışına muhtaç<br />
durumdayız.<br />
Yurt dışında arzın<br />
düşmesi, üretici<br />
ve bu işin ticaretini<br />
yapan firmaların<br />
daha yüksek fiyatlara<br />
Amerika, Çin<br />
ve diğer pazarlara<br />
satış yapabilme<br />
güçlerinden dolayı Türkiye’ye gelen<br />
malzeme miktarlarında da ciddi düşüşler<br />
yaşanıyor.<br />
Sektörümüz İçin Kritik Bir<br />
Dönemden Geçiyoruz<br />
Orijinal sfero pik konusunda, Türkiye’deki<br />
ithalatçı firmaların düzenli olarak malzeme<br />
getirebilme konusunda çalışma<br />
yapmaları faydalı olacaktır. Bu çalışmalara<br />
da destek vermekten kaçınmamalıyız.<br />
Kaplamasız hurda temini konusunda<br />
ise piyasa çok ciddi sıkıntılar yaşadı ve<br />
hala yaşamaya devam ediyor.<br />
Pik ve hurda fiyatları için hemen hemen<br />
tüm dökümhaneler müşterileriyle<br />
bir endeks takip ediyor ve fiyatlarına<br />
yansıtıyor. Buradaki sorun bu yansımanın<br />
geç olması… Bugün artan fiyat iki ay<br />
sonraki fiyatlara yansıyor mesela. Bu durumda<br />
da bu iki aylık sürede bu artışı dökümhanelerin<br />
finanse etmesi gerekiyor<br />
ki artışların yüksek oranını düşünürsek<br />
bu gecikme ciddi bir yük getiriyor. Diğer<br />
taraftan pik ve hurda haricindeki girdi<br />
maliyetleri için genelde bir endeksleme<br />
formülü bulunmuyor. Bu artışları fiyatlara<br />
yansıtmak daha da zor oluyor. Gelinen<br />
noktada bu artışlar fiyatlara yansıtılamazsa<br />
sektörümüz ciddi mali problemler yaşayabilir<br />
diye endişe ediyorum.<br />
Bana göre sektörümüz için kritik bir<br />
dönemden geçiyoruz. Yaşadığımız sıkıntıları<br />
önümüze koyup bir aksiyon planı<br />
geliştirmeliyiz. Firmaların bu sıkıntılarını<br />
başta müşteriler ve tedarikçiler olmak<br />
üzere tüm paydaşlara iyi aktarmalı ve<br />
beraber çözüm yolları bulmalıyız. Yoksa<br />
bu yükü tek başına dökümhanelerin yüklenmesi<br />
mümkün değil. Bu maliyet artışı<br />
ve tedarik sorunlarının kısa bir dönem<br />
yaşanıp geçeceğini düşünmek hata olur.<br />
Bundan sonra uzun bir süre böyle bir ortamda<br />
yaşayacağımızı hesap ederek hareket<br />
etmeliyiz diye düşünüyorum.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
555 kalıp/sa kalıplama hızı<br />
0,1mm max. kaçıklık hassasiyeti<br />
Monitizer® Endüstri 4.0 desteği<br />
Türkiye döküm endüstrisinin önde gelen firmalarından biri olan<br />
DEMİSAŞ DÖKÜM, DISA Industries A/S firmasına ait DISAMATIC D3 Z-555<br />
Dikey Kalıplama Hattı yatırımı ile en ileri teknolojik imkanları kullanarak, sektörde<br />
katma değer yaratmaya devam etmektedir.<br />
0(212) 270 07 08 Pbx<br />
metamak@metamak.com.tr<br />
www.metamak.com.tr
DOSYA<br />
Durağan Talep Döneminin<br />
Ardından Gelen Aşırı Talep<br />
Piyasadaki Malzeme Arzı İle<br />
Karşılanamadı<br />
Uğur Demirci<br />
Döktaş Dökümcülük Satınalma ve<br />
Stratejik Projeler Direktörü<br />
2020 yılının ilk çeyreğinde başlayan Covid-19<br />
pandemisiyle birlikte, her sektörde<br />
olduğu gibi sektörümüzde de ciddi bir<br />
talep daralmasıyla karşılaşıldı. Talep azalmasına<br />
bu dönemde Uzak Doğu kaynaklı<br />
lojistik sorunlar ve fiyat artışları ilave<br />
oldu. Bu sorunlar özellikle aşının bulunmasıyla<br />
birlikte yılın son döneminde tüm<br />
sektörlerde umut doğuran olumlu bir kıpırdanmayı<br />
başlattı. Döküm sektörü de<br />
bu olumlu havadan en çok faydalanan<br />
sektör olarak göründü. Ancak doğaldır<br />
ki; bu iyileşme sinyalleri ertelenmiş talepleri<br />
aniden gündeme getirdi. O zaman da<br />
hammadde fiyatlarında ve tedarik zincirinde<br />
aşırı sorunlar yarattı.<br />
Malzemenin Bulunabilmesi<br />
Fiyatından Daha Çok Daha<br />
Önemli Oldu<br />
Ertelenmiş müşteri taleplerinin aynı anda<br />
gündeme gelmesi malzeme arzının yetersizliği<br />
karşısında ana girdilerimizde fiyat<br />
artışını doğurdu. Öyle ki malzemenin<br />
bulunabilmesi fiyatından daha çok daha<br />
önemli oldu. Örnek olarak; bir dönem kalay<br />
malzemesinin temini imkansızlaştı. Bu<br />
durum doğal olarak benzer karakterdeki<br />
bakır fiyatlarını otomatik olarak arttırdı.<br />
Keza yine döküm sektörünün önemli tedarikçi<br />
ülkelerinden Almanya’da metal<br />
sac sıkıntısı oluştu ve birçok döküm malzemesi<br />
tedarikçisi üretim yapamadı.<br />
Öte yandan pandemi döneminde akıllı<br />
telefon, bilgisayar, ev oyunları makinaları,<br />
oyun konsolları kullanımı arttı. Bu durum<br />
yarı iletken çip üreticilerinin bu alanlara<br />
sevkiyatlarını arttırdı. Çünkü bu dönemde<br />
otomotivde işler duruyordu. Ortamın<br />
düzelmesiyle ve otomotivin üretime dönmesiyle<br />
-üretimin aşırı hızlanmasıyla- bu<br />
sefer yeterli çip elde edilemedi. (Kalay,<br />
çip içindeki parçalarda kullanılıyor).<br />
Yetersiz çip temini nedeniyle tüm<br />
dünyadaki otomobil fabrikaları ciddi sürelerde<br />
üretimlerini durdurmak zorunda<br />
kaldılar ve bu durum 2022 boyunca da<br />
sürecek gibi görünüyor. Otomobil üretimindeki<br />
kesintiler hem buralara yapılan<br />
satışların azalmasını hem de buralardan<br />
temin edilen hurda sacın satın alınmasını,<br />
yani Döküm Sektörünü iki yönlü olarak<br />
(satış/satınalma) negatif etkiledi ve etkilemeye<br />
devam edecektir.<br />
Sektör, Ana Girdi Dışındaki<br />
Diğer Malzemelerin Maliyet<br />
Artışlarını Satışlarına<br />
Yansıtamıyor<br />
Buraya kadar söz konusu ettiğimiz, Metal<br />
Döküm Sektöründe kullanılan (Pik<br />
demir, alüminyum ve diğerleri) ana girdi<br />
malzemelerinin fiyat dalgalanması arz/<br />
talep dengesinin dalgalanmasının bir<br />
sonucu olarak oluştu. Bir başka deyişle,<br />
pandemideki durağan bir talep döneminin<br />
ardından aşırı talep artışı piyasadaki<br />
malzeme arzı ile karşılanamadı. Sonuç,<br />
aşırı fiyat artışı oldu.<br />
Metal Döküm Sektöründeki ana girdi<br />
malzemelerinin fiyat artışının yanında,<br />
bu dönemde diğer birçok kalem malzemede<br />
de fiyat artışı yaşandı. Her türlü<br />
kimyasal malzemeler ve ambalaj malzemelerinde<br />
de çok ciddi fiyat artışı ile karşı<br />
karşıya kalındı.<br />
Ancak ana girdi malzemelerin yanında<br />
bahsedilen bu diğer malzemelerdeki<br />
artışların Döküm sektörümüzün hizmet<br />
ettiği müşterilere tam olarak yansıtabildiğini<br />
söylemek zor… Dökümhanelerin maliyetlerindeki<br />
bu artışların satış fiyatlarına<br />
yansıtılamaması, karlılıklar ve dolayısıyla<br />
sürdürülebilirlik açısından çok ciddi bir<br />
risk konusu…<br />
52<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DOSYA<br />
Tüm Bu Girdilerde Yaşanan<br />
Maliyet Artışlarının Satış<br />
Fiyatlarına Yansıtılması Tam<br />
Anlamıyla Mümkün Değil<br />
Kadir Efe<br />
Ferro Döküm Yönetim Kurulu Başkanı<br />
Covid – 19 pandemisi ile birlikte ürünlerin<br />
tedarik zincirinde sorunlar yaşanıyor.<br />
Hammadde ve yardımcı malzemelere<br />
erişim tamamen kaybolmamış<br />
olmakla birlikte arz tarafında hem üretim<br />
hem de lojistik kaynaklı yaşanan<br />
sorunlar nedeniyle maliyetlerimizde<br />
çok ciddi artışlar yaşıyoruz. Ana girdi<br />
maliyetlerindeki dalgalanmalar ne yazık<br />
ki Kasım 2020 tarihinden bu yana<br />
sürekli fiyat artışı yönünde kendini<br />
gösteriyor. Bu artış tüm işletmelerin<br />
sermaye ihtiyacını, alacak ve stok finansmanı<br />
nedeniyle döviz bazında<br />
neredeyse iki katına çıkardı. Maliyetlerde<br />
düzenli olarak yaşanan artış, satış<br />
fiyatlarına eş zamanlı yansıtılamadığı<br />
için karlılıklarımızı olumsuz yönde<br />
etkiliyor.<br />
En Çok Sfero Pik<br />
İhtiyacımızın Karşılanması<br />
Konusunda Sorun Yaşadık<br />
Ana girdi fiyatlarındaki dalgalanmaların<br />
yanında tedarik sorunları da yaşanmaya<br />
devam ediyor. Bilindiği gibi<br />
sektörümüzde kullanılan hammadde<br />
ve yardımcı maddelerin önemli bir bölümü<br />
ithalat yolu ile karşılanıyor. Lojistik<br />
sektöründe yaşanan sorunlar, artan<br />
işletme sermayesi ihtiyacı, fiyat istikrarsızlığı<br />
ve tedarikçilerimizin yüksek<br />
stoklu çalışmama yönündeki tercihleri<br />
nedenleriyle sorunlar yaşanabiliyor.<br />
Biz bu süreçte en çok sfero pik ihtiyacımızın<br />
karşılanması konusunda sorun<br />
yaşadık. Bunun ana nedeni sektörümüzün<br />
önemli pik tedarikçilerinden<br />
biri olan firmanın, Güney Afrika’daki<br />
tesislerinde yaşanan üretim sorunları<br />
ve akabinde ülkede yaşanan karmaşa<br />
nedeniyle sevkiyatlarını zamanında<br />
yapamamasından kaynaklandı.<br />
Ana ve Yan Girdi<br />
Maliyetlerimizde Her Ay Artış<br />
Yaşanıyor<br />
Yaşanan bu süreçte her ay girdi maliyetlerimizde<br />
artış yaşanıyor olması büyük<br />
sorun teşkil ediyor. Artan girdi maliyetleri<br />
nedeniyle sattığımız ürünü yerine koymakta<br />
zorlanıyoruz. Bunun temel sebebi<br />
ise sadece hammadde fiyatlarında değil;<br />
alyaj, yardımcı malzemeler, navlun, ambalaj<br />
maddesi, elektrik gibi neredeyse<br />
tüm maliyet kalemlerimizde döviz bazında<br />
önemli artışlar yaşanmasıdır. Bu<br />
süreci muhtemelen Eylül ayında toplu iş<br />
sözleşmesi yenilenmesi ile işçilik ücretlerinde<br />
yaşanacak artış takip edecektir.<br />
Şu an çok gündem oluşturmayan ancak<br />
bu sene ülkemizde yaşanan kuraklık<br />
nedeniyle hidroelektrik santrallerinden<br />
elektrik üretiminin düşük seviyede olması<br />
sebebiyle ve kömür/doğalgaz ile<br />
üretim yapan tesislerde maliyet artışları<br />
nedeniyle son iki ayda elektrik maliyetlerimizde<br />
de inanılmaz artışlar yaşanıyor.<br />
Elektrik piyasa takas fiyatı (PTF) Temmuz<br />
ayında Mart – Nisan 2021 ayları ortalamalarına<br />
göre yüzde 70 seviyesinde artış<br />
gösterdi. Sektörümüzün çok önemli<br />
maliyet kalemlerinden biri olan elektrik<br />
fiyatlarında yaşanan bu artış karlılığımızı<br />
olumsuz etkiliyor.<br />
En Büyük Avantajımız Talep<br />
Artışı Nedeniyle Yüksek<br />
Kapasite İle Çalışmamız<br />
Oldu<br />
Sektörümüzde genellikle siparişe yönelik<br />
üretim yapılıyor ve ürün verdiğimiz<br />
her müşteri ile farklı bir hesaplama<br />
yöntemi ile çalışılıyor. Tüm bu<br />
girdilerde yaşanan maliyet artışlarının<br />
satış fiyatlarımıza yansıtılmasının tam<br />
anlamıyla mümkün olmadığını söyleyebiliriz.<br />
Basic pik ile sfero pik arasında<br />
daha önce yaklaşık 40-50 USD fark<br />
olmasına rağmen şu anda fark yaklaşık<br />
140-150 USD’ye yükseldi. Bu durum<br />
yüksek kaliteli döküm yapan firmalar<br />
için büyük olumsuzluk yaratıyor. Özellikle<br />
hammadde fiyatlarında yaşanan<br />
artışın son bulması ve fiyatların normalleşme<br />
sürecine girmesi bekleniyor.<br />
Sektörümüzün bu dönemdeki en<br />
büyük avantajı ise talep artışı nedeniyle<br />
yüksek kapasite ile çalışılması oldu.<br />
Yüksek kapasitenin getirdiği verimlilik,<br />
oluşan girdi maliyet zararlarının azaltılmasında<br />
yardımcı olduğu söylenebilir.<br />
Aksi bir durum tüm sektörümüz için telafisi<br />
zor sonuçlara yol açabilirdi.<br />
Metal Döküm Sanayimiz tedarik<br />
zincirinin zarar görmemesi için tüm imkanlarını<br />
seferber ederek, tüm paydaşlarına<br />
yönelik edinimlerini zamanında<br />
yerine getiriyor. Bu edinimlerini yerine<br />
getirirken pandeminin oluşturduğu<br />
şartlar nedeniyle çeşitli maliyetlere de<br />
katlanıyor. Bu durumun sürdürülebilir<br />
olması için tüm tarafların birbirine empati<br />
ile yaklaşması ve piyasa koşulları<br />
gereği oluşan maliyetlerin hakkaniyet<br />
ölçüsü ile satış fiyatlarına zamanında<br />
yansıtılması önem arz ediyor.<br />
54<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
CALDERYS VE IMERYS OLARAK ÜRÜN VE<br />
ÇÖZÜMLERİMİZİ HAZNEDAR DURER İLE<br />
GÜÇLENDİRİYORUZ<br />
Calderys ve Haznedar Durer<br />
dökümhanelere tek noktada<br />
çözümler sunuyor<br />
İstanbul - Silivride yerli<br />
refrakter üretimi<br />
Monolitik refrakterler, bazik ve<br />
alümina silikat bazlı refrakter<br />
tuğlalar<br />
Kalıp kumunda bentonit ve<br />
kömür tozu özel çözümleri<br />
calderys.com<br />
foundry_turkey@imerys.com<br />
+90 (0)312 438 8845
DOSYA<br />
Artan Maliyetlerimizi<br />
Eskalasyon Anlaşmaları ile<br />
Kısmi Olarak Satışlarımıza<br />
Yansıtmaya Çalışıyoruz<br />
Ali Esat Kutmangil<br />
Kutes Metal İcra Kurulu Başkanı<br />
Covid-19 pandemisiyle birlikte metal<br />
döküm sektörümüzde de hammadde<br />
ve sarf malzeme fiyatlarında<br />
artışlar gerçekleşti. Dönem dönem<br />
de tedarikte ve lojistik hizmetlerinde<br />
aksamalar yaşandı. Ana girdi maliyetlerindeki<br />
dalgalanmalar kar marjlarında<br />
bozulma riski oluşturuyor.<br />
Bu da sektörü, müşteri ile üç ayda<br />
bir yapılan eskalasyon anlaşmalarını<br />
ayda bir yapmaya yönlendirmekte…<br />
Bu dönemde en çok bir takım hurda<br />
çeşitleri, filtre, kömür tozu gibi<br />
bazı ürün gruplarında, talep artışı<br />
nedeniyle üreticiler belli dönemlerde<br />
talebi karşılamakta zorlandılar ve<br />
zorlanmaya devam ediyorlar. Tedarik<br />
sorunlarının aşıldığını söyleyemeyiz;<br />
sorun devam ediyor.<br />
Yükselen girdi fiyatlarını Metal<br />
Döküm Sanayimiz kendi satış fiyatına<br />
“eskalasyon” anlaşmaları ile<br />
kısmi olarak yansıtmaya çalışıyor.<br />
Ancak gerçek girdi maliyetleri ile<br />
eskalasyon verileri tam olarak paralellik<br />
göstermediği için parça fiyatı<br />
artış gösterse dahi karlılıklar düşüş<br />
yönünde seyrediyor. Enflasyonlu ortamın<br />
döküm sektörünün karlılığına<br />
uzun vadede negatif yansımalarını<br />
göreceğimizi değerlendiriyoruz.<br />
En emek yoğun sektörlerin başında<br />
gelen döküm sektörünün sürdürülebilir<br />
olabilmesi için proje bazlı maliyetlerin<br />
doğru hesaplanabilmesi en<br />
önemli öncelik olmalıdır.<br />
56<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DOSYA<br />
Hammadde Fiyatlarında Son<br />
Dönemde İstikrar Görünüyor<br />
Bülent Özgümüş<br />
Özgümüş Döküm<br />
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı<br />
Girdi fiyatlarındaki dalgalanmalar aslında<br />
pandemiden çok başta Brezilya’daki<br />
cevher yataklarının bulunduğu bölgedeki<br />
sel felaketi olmak üzere fiziki koşulların<br />
olumsuzluğundan kaynaklandı.<br />
Son dönemlerde dünyada pandeminin<br />
azalması ve kontrol altına alınması ile ertelenen<br />
taleplerin hayata geçmesi ile de<br />
hammaddeye olan talep arttı. Bu durum<br />
da fiyatları yukarı çekti. Bu süreçteki astronomik<br />
fiyat artışları ana sanayi ve yan<br />
sanayi arasındaki fiyat dengesini bozdu.<br />
Ancak bu bir dünya gerçeği olduğu için<br />
sonunda bir noktada uzlaşılarak yola devam<br />
ediliyor.<br />
Ana girdi maliyetlerindeki dalgalanama<br />
sadece yeni fiyatların oturtulmasında<br />
sorunlara yol açtı. Orta uzun vadeli sipariş<br />
ve kontratlarda yeni fiyatlar devreye<br />
girmeden yüksek fiyata hammadde girişi<br />
oldu. Bu, daha çok yan sanayi olarak çalışan<br />
döküm sektörünün aleyhine gelişti.<br />
Ancak fiyat dalgalanmaları döküm üretiminde<br />
bir sorun yaratmadı.<br />
Bu dönemde ürün temininde bir sorun<br />
yaşamadık. Sadece döviz kurunda yaşanan<br />
aşırı oynaklıktan dolayı ithalatçı firmalar<br />
alyaj malzemelerinde stok tutmaktan<br />
kaçınınca zaman zaman malzeme<br />
temininde göz ardı edilebilecek küçük<br />
aksaklıklar meydana geldi.<br />
Yükselen girdi fiyatlarını Metal Döküm<br />
Sanayimiz kendi satış fiyatına biraz<br />
gecikmeli de olsa yansıtabiliyor. Son dönemlerde<br />
hammadde fiyatlarında istikrar<br />
görünüyor, bu şekilde devam ederse<br />
oturan fiyatlarda önemli bir sorun çıkacağını<br />
öngörmüyoruz.<br />
58<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Yüzde 15’lere Varan Maliyet<br />
Artışlarının Tamamını Satış<br />
Fiyatlarına Yansıtmak Kolay Değil<br />
Hurda ve alyaj fiyatlarında özellikle<br />
2020 yılının dördüncü çeyreğinde<br />
başlayan artış eğilimi 2021 yılında da<br />
hız kesmedi. Yüksek talepten kaynaklı<br />
olarak başlayan bu eğilim, tedarik<br />
ve lojistik zincirinde oluşan kırılmalar<br />
sebebi ile artarak ve tahmin<br />
edilemez bir şekilde devam ediyor.<br />
Bu durumda dökümhanelerimizin<br />
üretim maliyetlerini sürekli gözden<br />
geçirmeleri gerekiyor. Artan girdi fiyatlarının<br />
ürün fiyatlarına yansıtılmasının<br />
zorluğundan dolayı sene başında<br />
yapılan bütçelerin tutturulması da<br />
mümkün olmayacak. Zorunlu olarak<br />
yapılan fiyat artışları da bazı durumlarda<br />
dökümhanelerimizi müşteri<br />
kaybı riskiyle karşı karşıya getiriyor.<br />
Bu dönemde, bildiğim kadarıyla<br />
Çin’de üretilen ürünlerin temininde<br />
konteyner kaynaklı sorunlar yaşanıyor.<br />
Amerika ve Çin arasındaki ticaret<br />
dengesinin bozulması sebebiyle Çinli<br />
ihracatçıların konteyner bulmakta<br />
zorluk çektiğini duyuyoruz. Bu durum<br />
Çin’de üretilen ürün fiyatlarının<br />
da navluna bağlı olarak artmasına<br />
sebebiyet veriyor. Hammaddesinin<br />
Çin’de üretilmesi sebebiyle furan reçinesinde<br />
böyle bir sorun yaşandığını<br />
tahmin ediyorum.<br />
Maliyetlerin Tamamını<br />
Satışa Yansıtmak Zor<br />
Dökümhanelerimizin yükselen girdi<br />
fiyatlarını satış fiyatlarına yansıtmadan<br />
faaliyetlerini sürdürebilmeleri oldukça<br />
zor görünüyor. Sadece hurda<br />
sac fiyatlarının bile bir sene öncesine<br />
göre 0.2 Dolar/kg mertebesinde<br />
artış gösterdiği bir ortamda mevcut<br />
fiyatları korumak pek de mümkün<br />
değil. Bu kaçınılmaz duruma rağmen<br />
müşterilerle yapılan sözleşmelere<br />
bağlı olarak maliyet artışlarının tamamını<br />
yansıtmak da mümkün olamıyor.<br />
Maliyetlerdeki artışlar belli<br />
bir oranda yansıtılabilse bile hammadde<br />
artışını belirleyen sözleşme<br />
şartları dökümhanelerin nakit<br />
akışlarını olumsuz etkiliyor. Diğer<br />
girdilerdeki fiyat artışlarını yansıtmak<br />
da dökümhaneler için oldukça<br />
yıpratıcı bir süreç… Çoğu zaman<br />
müşteri bu duruma olumlu cevap<br />
vermiyor ve en iyi ihtimalle artan maliyetin<br />
bir kısmını yansıtmak mümkün<br />
olabiliyor. Refleks olarak müşteriler<br />
de alternatif tedarikçi arayış sürecini<br />
başlatabiliyor. Açıkçası böylesine<br />
zorlu ekonomi dinamiklerinin hâkim<br />
olduğu dönemlerde, dökümhanelerimizin<br />
ürettiği değer olarak konumlarını<br />
iyi bilmeleri ve fiyat stratejilerini<br />
de bu farkındalıkla oluşturmaları gerekiyor.<br />
Girdi maliyetlerinin yükselmesine<br />
paralel olarak, DolarEuro paritesindeki<br />
dalgalanmaların da ürün maliyetlerine<br />
etkisini unutmamak lazım.<br />
Tahmin ediyorum ki, girdilerdeki<br />
fiyat artışlarının başlamasından bu<br />
yana birçok dökümhanemiz, reçetelere<br />
bağlı olarak yüzde 10-15’lere<br />
varan maliyet artışları ile karşı karşıya<br />
kalmışlardır. Sektör genelinde bu<br />
oranların tamamının fiyatlara yansıtılabildiğini<br />
zannetmiyorum. Haliyle bu<br />
dönem zarfında çoğu dökümhanemizin<br />
hedef bütçelerini yakalaması zor<br />
görünüyor.<br />
Mehmet Özalp<br />
Silvan Sanayi Teknik Müdürü<br />
Sektörüne Bağlı Olarak<br />
Siparişlerde Önemli<br />
Artışlar Yaşanıyor<br />
Pandeminin ekonomi üzerindeki<br />
olumsuz etkilerinin geride kalmasıyla<br />
beraber, sektörüne bağlı olarak<br />
faz farkıyla siparişlerde önemli artışlar<br />
yaşandı ve bu durumun devam<br />
etmesi bekleniyor. Arz/ talep dengesinde<br />
talebin ağır bastığı süre boyunca<br />
girdi maliyetlerindeki artışın<br />
fiyatlara yansıtılabilmesini beklerim.<br />
Bana göre bu durum arz/talep eğrilerinin<br />
kesiştiği noktada sürdürülebilirliğini<br />
yitirecektir.<br />
Bizim hizmet verdiğimiz sektörler<br />
için 2021’in ikinci çeyreğinde yaşanmaya<br />
başlayan sipariş artışının 2022<br />
senesinde de devam edeceğini ve<br />
2023 sonuna kadar da siparişlerin<br />
yüksek seviyelerde gerçekleşme<br />
beklentisi olduğunu ilgili yayınlardan<br />
takip ediyoruz. Bu süreçte maliyetlerimizi<br />
iyi hesaplayıp doğru fiyatlarla<br />
çalışmayı hedeflemeliyiz.<br />
Döküm sanayimizin üretim tonajı<br />
açısından Avrupa ikinciliğini perçinleyeceği<br />
ve artan taleplere paralel<br />
olarak, pandemi dönemindeki kayıplarını<br />
telafi edebileceği senelerin<br />
önümüzde olduğunu düşünüyorum.<br />
Derneğimizin yürüttüğü istatistik<br />
çalışmalarından, Türk döküm sektörünün<br />
pandemi sürecini ve sonrasını<br />
başarıyla yönettiğini görüyoruz.<br />
Önümüzdeki süreçte de herkese<br />
sağlık dolu günler, başarılar ve hayırlı<br />
kazançlar dilerim.
DOSYA<br />
Bu Dönemde Sfero Pik’te<br />
Alternatif Tedarikçileri<br />
Kaybettik<br />
Metin Yazkan<br />
Yazkan Döküm Genel Müdürü<br />
Covid-19 pandemisiyle birlikte girdi<br />
fiyatlarında önemli dalgalanmalar<br />
yaşanıyor. Metal fiyatındaki artışları<br />
müşterilerimize yansıtabiliyoruz.<br />
Ancak yaklaşık bir yıldır her malzemede<br />
yaşanan, özellikle ferro alyajlardaki<br />
artışları yansıtamadığımızı<br />
söyleyebiliriz. Bunun yanında ambalaj<br />
fiyatları, ahşap ve plastik malzemelerde<br />
ciddi artışlar oldu. Bunları<br />
yansıtamamamız karlılıkta azalmaya<br />
sebep oluyor.<br />
2020 yılının özelliklede<br />
ikinci yarısından sonra<br />
sektördeki toparlanmayı<br />
görebiliyoruz.<br />
Biz de 2020 mayıs ayından itibaren<br />
çok yoğun sipariş artışları yaşadık<br />
ve bu siparişler devam ediyor. Fiyat<br />
değişimleri ise fazla stok yapmamızı<br />
engelliyor, zaman zaman malzeme<br />
tedarikinde sıkıntılar yaşıyoruz. Bu<br />
arada fırsatçılık yapan tedarikçilerin<br />
de karşımıza çıktığını söyleyebiliriz.<br />
Bu dönemde en çok sfero pikte<br />
alternatif tedarikçileri kaybettik. Belli<br />
bir tedarikçiye kaldık.<br />
Sfero Pik ve Ferro<br />
Alyajlarda Yerli Üretim<br />
Mutlaka Olmalı<br />
Yine fiyat dalgalanmaları ve tedarikte<br />
yaşanan sorunlarla birlikte girdi<br />
fiyatlarındaki maliyet artışımızı tam<br />
olarak satışlarımıza sektör olarak<br />
yansıttığımızı söyleyemiyoruz. Bir an<br />
önce fiyat artışlarının düşmesini ve<br />
belli bir dengede tutulmasını umuyoruz.<br />
Sfero pik ve ferro alyajlarda yerli<br />
üretim mutlaka olmalı; bu malzemelerin<br />
ülkemizin cari açığını kapatmaya<br />
ne kadar katkıda bulunacağı<br />
raporlanıp yetkililere bildirilirse çalışma<br />
yapılabilir ve üreticiler teşvik<br />
edilebilir.<br />
<strong>60</strong><br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DOSYA<br />
Arz/Talep Dengesinin Düzene<br />
Girmesiyle Fiyat Artışları<br />
Normale Dönecektir<br />
Kürşat Ergin<br />
AKM Metalurji<br />
Yönetim Kurulu Eş Başkanı<br />
Covid-19 pandemisiyle birlikte hammadde<br />
ve navlunlardaki artış ile bozulan<br />
arz/talep dengesine bağlı olarak<br />
fiyatlarda dalgalanmalar görüldüğünü<br />
düşünüyoruz.<br />
Pandeminin ilk döneminde kapanmalardan<br />
dolayı hammadde tedarikinde<br />
yaşanan lojistik sorunlar şimdi<br />
de devam ediyor. Avrupa’da dahi bazı<br />
ürünlerin tedariki, geçmişte görülmemiş<br />
sürelerde uzuyor. Ayrıca bazı lokasyonlardan,<br />
gemi ve konteyner bulamamaktan<br />
kaynaklı gecikmeler de<br />
ek olarak gündemde kalmaya devam<br />
ediyor. Ek olarak, farklı ülkelerdeki değişken<br />
Covid-19 koşullarından dolayı<br />
da üretimdeki gecikmelerin sorunlara<br />
sebep olduğunu gözlemliyoruz.<br />
Değişen arz/talep dengesi, üretim<br />
miktarının artması ve büyük firmaların<br />
stok yatırımlarından kaynaklı bazı<br />
ürünlerin temininde sorun yaşandığını<br />
görüyoruz.<br />
Girdi fiyatlarındaki dalgalanmalarla<br />
birlikte yaşanan sorunlar tüm dünyada<br />
paralel şekilde yaşanıyor. Dolayısıyla<br />
bizim ülkemizde de üretimde<br />
çok çok ciddi problemler yaratmayacağını<br />
düşünüyoruz. Arz/talep dengesinin<br />
düzene girmesiyle bu fiyat<br />
dalgalanmalarının duracağını düşünüyoruz.<br />
Bunun da kısa süreceğini öngörmüyoruz.<br />
Camiamızın dinamiğinin,<br />
kısa dönem içinde bu dalgalanmalara<br />
dayanacağını ve bunu fırsata çevireceğine<br />
inanıyoruz.<br />
62<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DOSYA<br />
Hiç Kimse Talep Artışının<br />
Bu Kadar Hızlı Olacağını<br />
Öngörememişti<br />
Emrah Güven Dadak<br />
BDM Bilginoğlu<br />
Döküm Satış Direktörü<br />
Tıpkı ana girdi fiyatlarında olduğu gibi<br />
metal döküm üretimi de 2020 yılı son<br />
çeyreğinde artmaya başladı ve bu artış<br />
daha sert bir eğimle 2021 yılında da<br />
devam etti ve ediyor. Pandemi sürecinin<br />
en ağır hissedildiği 2020 Nisan<br />
ve Mayıs aylarını takiben neredeyse<br />
durma noktasına gelen metal döküm<br />
üretiminin bir artışa geçeceğini tüm<br />
otoriteler öngörebiliyordu. Ancak hiç<br />
kimse artışın bu kadar hızlı olacağını<br />
tahmin edemedi. Buna bağlı olarak<br />
tahminlerin çok üzerinde artan talep<br />
karşısında arzın yetersiz kalması ana<br />
girdi fiyatlarının bu artışındaki temel<br />
nedendir diye düşünüyorum.<br />
Yüksek Talep Nedeniyle<br />
Hammadde Tedarikinde<br />
Sorunlar Devam Ediyor<br />
Tedarik konusundaki sorunlar maalesef<br />
artarak devam ediyor. Pandemi<br />
sürecinin ilk döneminde bu sorunların<br />
nedeni tamamen virüs ve buna dayalı<br />
karantina önlemleri idi. Mevcut dönemde<br />
ise yüksek talep karşısında yetersiz<br />
navlun ekipmanı (konteyner) ve<br />
gemi seferleri nedeni ile navlun fiyatlarının<br />
artmasının yanı sıra, yükleme<br />
ve varışlarda da gecikmeler yaşanmaya<br />
devam ediyor. Keza lojistik sektörü<br />
de artışın bu kadar fazla olacağını tahmin<br />
edemedi diye düşünüyorum.<br />
Pandemi sürecinin ilk zamanlarında<br />
üretim sektörü neredeyse durma noktasına<br />
geldi. Aslında sadece üretim<br />
sektörü değil, ulaşım gibi olmazsa olmaz<br />
sektörler dahi neredeyse durmak<br />
zorunda kaldılar. Bu duruş döneminin<br />
takibinde talebin bu kadar artacağının<br />
tahmin edilememesi sebeplerden birisi<br />
diye düşünüyorum. Diğer bir sebep<br />
ise Covid-19 virüsü nedeni üretim tesislerinde<br />
yeteri sayıda çalışan bulunamıyordu.<br />
Oldukça bulaşıcı olan bu<br />
virüs nedeni ile bir departmanda görülebilecek<br />
bir vaka o departmanın<br />
tamamının en az 14-21 gün süreyle<br />
kapatılması anlamına geliyordu. Tabi<br />
bunların dışında fırsatçılar ve ülkeler<br />
arası siyasi ve ekonomik ilişkilerde<br />
sebepler arasındadır diye düşünüyorum.<br />
Aşırı Talep Dışında da<br />
Fiyat Dalgalanmalarının<br />
Nedenleri Var<br />
Fiyat dalgalanmalarını sadece aşırı<br />
talep artışıyla açıklamak belki eksik<br />
kalır. Bu sorunların yanı sıra girdi malzemeleri<br />
yani hammadde tedarik etmekte<br />
çok güçlü olan Çin, Amerika ve<br />
Rusya gibi devletlerin ticari savaşları<br />
belki de en büyük etkenlerdir. Keza<br />
konteynerlerin rehin tutulması da da-<br />
64<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
hil olmak üzere bu konuda birçok habere<br />
kolaylıkla ulaşabilmekteyiz.<br />
Girdilerdeki Fahiş Artışlar,<br />
Alım Yapan Firmalar<br />
İçin Mevcut Öz Sermaye<br />
Güçsüzlüğüne Yol Açıyor<br />
2020 yılının ikinci yarısından sonra<br />
metal döküm sektörümüzde toparlanmayla<br />
birlikte ciddi bir üretim artışı<br />
yaşandığını bizler de gözlemliyoruz.<br />
Özellikle 2020 yılı son çeyreği itibari<br />
ile Türkiye olarak çok iyi bir konum<br />
aldığımızı ve buna bağlı olarak metal<br />
döküm sektöründe ciddi bir büyüme<br />
yaşadığımızı söyleyebilirim. Ancak girdi<br />
fiyatlarında meydana gelen bu fahiş<br />
artışlar, alım yapan firmalar için ciddi<br />
bir öz sermaye ihtiyacına ve diğer taraftan<br />
mevcut öz sermayelerinin güçsüzleşmesine<br />
yol açmaktadır. Bahse<br />
konu bu malzemelerin satışını yapan<br />
bizim gibi firmalar için ise piyasada<br />
serbest dolaşan alacaklarımızın yani<br />
risklerimizin kontrolsüz büyümesine<br />
sebep olacağı aşikardır. En ufak bir<br />
nakit sıkışıklığı ise maalesef firmaları<br />
ciddi anlamda zorlayabilecektir. Tabi<br />
ki olayın bu tarafından bakmayı hiç istemiyoruz.<br />
Arz/Talep Dengesi 2022<br />
Yılında Yakalanabilir<br />
Girdi fiyatlarındaki artışların uzun süre<br />
sürdürülebilir olmadığı açıktır. Bir denge<br />
sağlanabilmesi için öncelikle arz/<br />
talep dengesi yakalanmalıdır. Biz bu<br />
dengenin 2022 yılı ikinci yarısı itibari<br />
ile yakalanabileceğini düşünüyoruz.<br />
Girdi fiyatları ne kadar artarsa artsın<br />
her firmanın belli bir öz sermayesi ve/<br />
veya kredi notu bulunuyor. Dolayısı ile<br />
sürecin bu artışla devam etmesi bir<br />
müddet sonra alım gücündeki zayıflama<br />
nedeni ile talebi düşürecek, arz<br />
fazlalığı ile girdi fiyatları gerileyecek,<br />
tekrar alımın mantıklı seviyelere gelmesi<br />
ile de bu denge sağlanacaktır<br />
düşüncesindeyim.<br />
Türkiye Metal Döküm Sektörü olarak<br />
bu zorlu dönemde çok güzel konum<br />
aldığımızı, buna bağlı olarak da<br />
krizi fırsata çeviren çok değerli üreticilerimizin<br />
olduğunu görebiliyoruz.<br />
Bu hepimiz için bir gurur kaynağıdır.<br />
Metal Döküm Sektörü dünyada söz<br />
sahibi bir konuma gelmiştir ve hatta<br />
dünya döküm sektörüne yön verebilmektedir.<br />
Bunun bir parçası olmak büyük<br />
mutluluk bizler için…<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 65
DOSYA<br />
Yeni Normalde Döküm<br />
Sektörü Toparlanmaya<br />
Öncülük Ediyor<br />
Haydar Çetin<br />
Çukurova Kimya Yönetim Kurulu Üyesi-<br />
Genel Müdür Yardımcısı<br />
Çeşitli varyantları ile küresel düzeyde<br />
devam eden Covid-19 pandemisi<br />
sosyal yaşam üzerinde etkilerini<br />
sürdürdüğü gibi global ekonomi ve<br />
uluslararası ticaret üzerinde de negatif<br />
etkisini sürdürüyor. Fakat bu<br />
etkinin aşılanma süreci ve küresel<br />
anlamda kazanılan pandemi ile mücadele<br />
tecrübesi sayesinde günden<br />
güne azaldığını görebiliyoruz.<br />
Geçtiğimiz dönemlerde yerel ve<br />
küresel birçok fabrika, taleplerinin<br />
azalması, pandemik riskler ve yasal<br />
zorunluluklar gereği; kapasite azaltımı<br />
veya belirli periyotlar ile üretimi<br />
durdurma vb. yollara başvurmak zorunda<br />
kalmıştı. Yeni normal dönemle<br />
birlikte oluşan hızlı arz artışının talebi<br />
karşılayamaması sonucu piyasada<br />
arz/talep dengesizliği görüldü ve<br />
oluşan bu durum nedeniyle yüksek<br />
fiyat artışları, serbest piyasa koşullarında<br />
kaçınılmaz hale geldi. Bunun<br />
üzerine ihracatçının lojistikte yaşadığı<br />
sıkıntılar, gümrük kapılarının kapasite<br />
yetersizliği, ihracat-ithalat dengesinin<br />
bozulması ve buna benzer<br />
yaşanan problemler navlun fiyatlarını<br />
çok ciddi oranda arttırdı. Yükselen<br />
EMTİA fiyatlarına navlun fiyatlarının<br />
da eklenmesiyle birlikte piyasa normalleri<br />
dışında fiyatlamalar oluştu.<br />
2021 yılı içerisinde EMTİA fiyatlarının<br />
seyri ekonomilerin toparlanma<br />
hızına ve pandeminin aşılama ile<br />
kontrol altına alınmasına bağlıdır. Büyük<br />
miktarlardaki ekonomi destekleri,<br />
ekonomilerin yeniden açılması,<br />
güçlü Çin talebi ve söz sahibi EMTİA<br />
üreticilerinin kapasite kullanım oranlarının<br />
da önemli ölçüde etkili olduğu<br />
görülüyor.<br />
Dünya Ticareti Yüksek<br />
Lojistik Maliyetler İle<br />
Mücadelesini Sürdürmeye<br />
Devam Edecek<br />
Daha ülke olarak pandemi ile tanışmamışken<br />
hem üretimsel hem de<br />
lojistiksel sorunların yaşanabileceğini<br />
tahmin ediyorduk. Özellikle rutin<br />
kullandığımız ve ithalatını gerçekleştirdiğimiz<br />
kalemleri hem firma bazlı<br />
hem de bölgesel olarak inceleyerek;<br />
asgari/azami stok miktarlarımızı ve<br />
sipariş verme noktamızı, riskleri göz<br />
önünde bulundurarak revize ettik.<br />
Ayrıca alternatif lojistik planlarını da<br />
değerlendirdik ve faaliyete geçirdik.<br />
Bu hamlemiz pandeminin başından<br />
günümüze kadar seyreden belirsizliği<br />
bol ortamda, hammadde termin ve<br />
teslim süreleri yüzde 30 artmış olsa<br />
da başarı ile yol almamızı sağladı.<br />
Özellikle lojistik kanadında riskin<br />
son bulduğuna dair emareler bulunmamakta,<br />
belirsizlik ortamı sürmektedir.<br />
Denizyollarında iptal seferler,<br />
ekipman ve liman sıkışıklıkları azalmış<br />
da olsa pandemi öncesi performansına<br />
hala ulaşılamadı. Neden<br />
olarak ise; arz/talep dengesizliğinden<br />
doğan ve halen sürmekte olan<br />
küresel konteyner krizini ve pandeminin<br />
yaktığı meşale ile yüksek seviyelere<br />
gelen navlun ücretlerinden<br />
feragat etmek istemeyen armatörlerin<br />
politikaları olarak görmekteyim.<br />
Bu politikalar pozitif yönde gelişmedikçe<br />
dünya ticareti yüksek lojistik<br />
maliyetleri ile mücadelesini sürdürmeye<br />
devam edecek.<br />
66<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Üreticiler Finansal Olarak<br />
Daha Çok Fayda Sağlayan<br />
Katma Değeri Yüksek<br />
Ürünlere Yöneldi<br />
Fiyat dalgalanmaları ve bazı ürünlerin temininde<br />
yaşanan sorunlara döküm kimyasalları<br />
tarafından baktığımızda; her firma<br />
bu süreçte birçok zorlukla mücadele ettiği<br />
için özellikle kar marjı az veya cirosal katkısı<br />
düşük olan bazı ürünleri portföylerinden<br />
çıkartarak, kapasitelerini finansal olarak<br />
daha çok fayda sağlayabileceği katma değeri<br />
yüksek ürünlere yönlendirdi. Dönemsel<br />
olarak talebin azlığını bir bakım fırsatı<br />
olarak gören kimya sektörü ana üreticileri<br />
üretim faaliyetlerini bölerek ya da tamamen<br />
durdurarak yıllık revizyon ve bakım<br />
faaliyetlerini gerçekleştirdi. Bazı firmaların<br />
da mücbir sebeplerden dolayı force major<br />
ilan etmeleri yine belli ürünlerde dönem<br />
dönem arzı kısıtladı. Bu da temin problemleri<br />
ve fiyat artışları yaşanmasına sebep<br />
oldu.<br />
Arz/talep dalgalanmaları ve lojistik problemler<br />
fiyat artışlarının en büyük nedenleri<br />
olarak görülse de yalnızca bu sebeplere<br />
bağlamanın doğru olmadığını yaptığımız<br />
araştırmalar neticesinde görüyoruz. Ülkeden<br />
ülkeye değişmekle birlikte; finansal<br />
yüklerin artması, belirsizlik kaynaklı güven<br />
fiyatlandırması, enerji maliyetlerindeki değişiklikler,<br />
devlet politikaları, yasal zorunlulukların<br />
artması, düşük kapasite, fazla<br />
mesaili çalışma sistemi, devam eden yatırımların<br />
maliyetleri gibi daha saymadığım<br />
birçok etkeni yine ana girdi fiyatlarındaki<br />
artışların nedenleri arasında görüyorum.<br />
Yeni Normalde Döküm<br />
Sektörü Toparlanmaya<br />
Öncülük Ediyor<br />
Tüm dünyayı sosyokültürel ve ekonomik<br />
olarak abluka altına alan pandeminin<br />
etkilerinin biraz daha azaldığı<br />
“yeni normal” dönemi ile birçok sektörün<br />
ağır da olsa toparlandığını gözlemliyoruz.<br />
Rekabet ve üretim gücünü<br />
koruyabilmek adına tüm imkanlarıyla<br />
çabalayan döküm sektörünün bu toparlanmaya<br />
liderlik etmesi sektördeki<br />
diğer firmalar gibi bizi de sevindirmekte…<br />
Fakat bu toparlanmaya ayak<br />
uyduramayan bağlantılı diğer sektörlerin<br />
olumsuz etkileri halen mevcut…<br />
En büyük negatif etkileri ise ana<br />
girdi maliyetlerindeki fiyat dalgalanmaları<br />
ve temin sürelerinin oluşturduğunu<br />
görmekteyiz. Özellikle temin<br />
sürelerinin artması üretim sürekliliğini<br />
riske atıyor ve sektördeki firmaları<br />
stoklu çalışmaya itiyor.<br />
Risklerin yükselmesi sonucu tutulan<br />
stok miktarlarının artması üretim<br />
sürekliliğini garanti altına alırken, fiyat<br />
dalgalanmalarından da sektörün negatif<br />
etkilenmesine yol açıyor. Özellikle<br />
güçlü sermaye yapısına sahip olmayan<br />
firmalar ciddi finansal buhranlar<br />
yaşıyor.<br />
Artan stok miktarları ve maliyetleri<br />
doğrudan üretilen ürünün maliyetini<br />
de etkiliyor ve sektör açısından rekabeti<br />
kısıtlıyor. Yine de girdi maliyetlerindeki<br />
fiyat dalgalanmalarının<br />
direkt müşterilerimize yansıtmanın<br />
çok doğru bir yaklaşım olacağını düşünmüyoruz.<br />
Yüksek maliyetlere ve<br />
belirsizliklere rağmen kapasiteleri<br />
doldurmaktan geri kalmayan sektörümüzün<br />
geleceğinin bugünden daha<br />
parlak olduğu aşikardır. Bilgi ve Ar-Ge<br />
tabanlı, müşteri ihtiyaçlarını doğrudan<br />
karşılayabilen ürünlerin, yalın üretim<br />
felsefesiyle üretilmesinin fiyat artışlarının<br />
etkilerini absorbe edeceğine ve<br />
üretim miktarlarının kısa vadede mevcut<br />
seviyelerin altına düşmeyeceğine<br />
inancım tam… Bu öngörü dahilinde<br />
kapasite artırımı ve modernizasyon<br />
yatırımlarımıza hız kesmeden devam<br />
ettiğimizi de bildirmek isterim.<br />
Fiyat dalgalanmaları 2022<br />
ilk çeyreğine kadar devam<br />
edecek<br />
Dünya ticaretinin eski günlerine olan<br />
özlemine ve taleplerin artmasına, bir<br />
de aşılamanın ve normalleşmenin<br />
gelmesi ilk etapta fiyatlarda çok düşük<br />
esnemeler getirmişti. Fakat son<br />
dönemlerde endişe ile takip ettiğimiz<br />
pandemi varyantları haberleri ve belirsizlik<br />
halinin devamı ana girdi fiyatlarındaki<br />
dalgalanmaları 2022’nin ilk<br />
çeyreğine kadar devam ettireceğini<br />
öngörmekteyiz. Küresel bir problem<br />
haline dönüşen navlun krizinin de<br />
dünya ticaretinin belli bir dengeye<br />
oturabilmesi adına yenilikçi çözümler<br />
ve ekipman arzındaki artış ile<br />
2022’nin ilk çeyreğinde sonlanacağını<br />
düşünmekteyiz.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 67
DOSYA<br />
Pandemi Bilinmezliği<br />
Sürdükçe İstikrarsızlıklar ve<br />
Dalgalanmalar Devam Edecek<br />
Ziya Tanyeli<br />
Foseco Türkiye ve Orta Doğu<br />
Dökümhane İş Birimi Genel Müdürü<br />
Girdi fiyatlarındaki dalgalanmaları<br />
ani ve psikolojiye bağlı olarak şiddetli<br />
talep artışına ve birçok sektörde<br />
üretime ara verilmesinden dolayı<br />
tedarik zincirlerinin kırılmasına bağlıyoruz.<br />
Pandeminin ilk döneminde kapanmadan<br />
dolayı hammadde tedarikinde<br />
lojistik sorunlar yaşanmıştı.<br />
Bazı ülkelerde pandemi sebebiyle<br />
çalışma koşullarındaki zorluklar ve<br />
bazı ülkeler ve firmalarda güvenlik<br />
stoklarını arttırma eğilimi hammadde<br />
tedarikinde halen sorun olarak karşımızda<br />
duruyor. Pandeminin bilinmezlikleri<br />
tam olarak önümüzü görememeye<br />
yol açtı. Bu belirsizler firmaları<br />
güvenlik stoklarına yöneltiyor ve bu<br />
da hammadde kıtlığına neden oluyor.<br />
Bunların sonucu ise enflasyon<br />
ve yüksek fiyatlar oldu.<br />
Benzer şekilde üreticilerin düşük<br />
kapasite çalışması, tedarik zincirinin<br />
kırılması ve aşırı güvenlik stokları ise<br />
bazı ürünlerin temininde sorun yaşanmasına<br />
neden oluyor.<br />
Aslında dünyada pandemi dışında<br />
hammaddeye ulaşmada bir sorun<br />
yok. Yani her şey aynı yerinde duruyor.<br />
Fakat pandemi bilinmezliği var<br />
oldukça bu konuda istikrarsızlıklar<br />
ve dalgalanmalar devam edecektir.<br />
İşin hem psikolojik hem de realistik<br />
sorunları devam ediyor.<br />
2022 yılının ortasına kadar<br />
fiyat istikrarı beklemiyoruz<br />
Ana girdilerin maliyet artışlarının devamında<br />
nakit akışında sıkıntılar çıkacaktır<br />
bu da fiyatsal rekabetçiliğe<br />
büyük bir darbe anlamına gelecektir.<br />
Hammadde enflasyonunun tüm<br />
dünyada etkili olduğunu düşündüğümüzde<br />
ve önemli olanın ulaşılabilirlik<br />
olduğunu düşündüğümüzde<br />
enflasyon bir süre göze batmayacak.<br />
Şu an esas olan üretebilmektir. Ülkemizdeki<br />
dökümcülere talep oldukça<br />
yüksek ve karşılanabildikçe devamı<br />
gelecektir.<br />
2022 yılının ortasına kadar fiyat<br />
istikrarı beklemiyoruz. Pandemiye<br />
bağlı olarak talebin de dengeye oturmasıyla<br />
fiyatlar stabil ve sonrasında<br />
geriye gelecektir.<br />
68<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
DOSYA<br />
Talepteki Artış Hızının Gerisinde<br />
Kalan Arz Artışları Nedeniyle<br />
Fiyatlarda Anomali Oluştu<br />
70<br />
Musa Erol<br />
Metko Hüttenes-Albertus<br />
Kimya Genel Müdürü<br />
Dünya ticaretinde arz/talep dengesindeki<br />
değişimlerin mal veya hizmet<br />
fiyatlarına yansıması arasında kronik<br />
farklar oluşabiliyor. Örneğin, rekabete<br />
açık olan küresel ölçekte gemi arzında<br />
yüzde 3’lük düşüş, navlun fiyatlarına<br />
yüzde 300’lere varan artış olarak<br />
yansıyabiliyor. Benzer örneği metaller,<br />
kimyasallar, mineraller için de farklı etkileşim<br />
katsayılarıyla çoğaltabilirsiniz.<br />
Covid-19 pandemisi, talep daralmasıyla<br />
birlikte girdi fiyatlarında önemli<br />
düşüşlere yol açmış, yeni fiyat seviyeleri<br />
birçok sektörü küçülmeye, yatırımları<br />
askıya almaya, yenilemeleri<br />
ötelemeye, stok seviyelerinin aşağı<br />
yönlü revizyonu gibi önlemler almaya<br />
yöneltmişti.<br />
Pandemiden çıkış belirtileri ile arz/<br />
talep dengeleri bu defa ters dalga ile<br />
gelen siparişlere yetişememe, hammadde<br />
tedarikinde navlun, lojistik veya<br />
tedarikçi kaynaklı terminlerde uzamalar,<br />
arzın talebin gerisinde kalması sürecini<br />
başlattı. Bu süreç, kimyasallar<br />
özelinde yoğunlaşan mücbir sebep<br />
duyurularına yol açtı. Yine kimyasallar<br />
özelinde az sayıda üreticisi olan kilit<br />
malzemelerde bir üretici mücbir sebep<br />
ilan ederken diğer üretici bakım gerekçesiyle<br />
kapasite kesintisine gidebildi.<br />
Hükümetlerin normalleşme adımlarıyla<br />
beraber talepteki beklenenin ötesinde<br />
hızda artışlar, işletmelerin stok<br />
emniyet düzeylerini yeniden gözden<br />
geçirmelerine, ötelenen yenileme/yatırım<br />
harcamalarını başlatmalarına, artan<br />
talebe yönelik sipariş döngülerinde<br />
ivmelenmeye yol açtı ve talepteki bu<br />
artış hızının gerisinde kalan arz artışları<br />
nedeniyle fiyatlarda anomali oluştu.<br />
Talebe Yetişebilecek Lojistik<br />
Kapasite Yeterli Değil<br />
Pandeminin başlangıcındaki lojistik<br />
sorunlar, çalışamama, yani pandemi<br />
kısıtlamaları ve karantina önlemleri<br />
kaynaklı idi. Şimdiki sorun ise, talebe<br />
yetişebilecek kapasiteye sahip olmama<br />
ile ilgili… Bazı limanlardaki yük artışı,<br />
o limanların elleçleme kapasitesini<br />
aşmış durumda… Küresel yük artış hızının<br />
önümüzdeki iki yıl için yüzde 4-5<br />
olacağı öngörülüyor; ancak gemi taşıma<br />
kapasitelerindeki artışın her iki yıl<br />
için birer puan geriden takip edeceği<br />
öngörülüyor. Dünya konteyner endeksi<br />
2019 yılındaki 1500 seviyelerinden<br />
9000’lere tırmanmış durumda. Bütün<br />
bunlar, taşınacak yük talebini karşılayacak<br />
lojistik altyapının bu talebi karşılar<br />
düzeye gelmesinin birkaç aylık değil;<br />
birkaç yıllık süreç gerektireceğine işaret<br />
ediyor. Allah korusun, 2008-2009<br />
benzeri bir global kriz yaşanmadığı<br />
sürece mevcut görünüm lojistik sıkıntıların<br />
ve buna bağlı lojistik maliyetlerin<br />
yüksek düzeylerde seyretmeye devam<br />
edeceğine işaret ediyor.<br />
Sıkıntıları Döküm Sanayiine<br />
Yansıtmama Yönünde<br />
Azami Gayret ve Fedakârlık<br />
Gösteriyoruz<br />
Metal Döküm Sanayimizin üretim tarafında<br />
girdi fiyatlarındaki dalgalanmaları<br />
ve ürün temin sorunlarını döküm kimyasalları<br />
özelinde değerlendirdiğimizde;<br />
farklı üreticiler farklı gerekçelerle<br />
artan talebi karşılamakta geriye düşüyorlar.<br />
Bunları; talep artışına anında<br />
uyum sağlayabilecek kapasiteye sahip<br />
olmamaları, talep artış hızının fiyatlara<br />
yansımasıyla talep düşüklüğü dönemlerindeki<br />
kayıplarını telafi etme stratejileri,<br />
lojistik darboğazın tamamen aşılamamış<br />
olması, Çin’in çevre ve diğer<br />
nedenlerle ani tesis kapatma kararları<br />
alarak anında uygulaması, bazı girdilerdeki<br />
kıtlık nedeniyle ilan edilen mücbir<br />
sebepleri sıralayabiliriz. Bu sıkıntıları<br />
büyük bir özveri ile döküm sanayiine<br />
yansıtmama yönünde azami gayret ve<br />
fedakârlık gösterdiğimizi özellikle belirtmek<br />
isterim. Bunu başarmak için bir<br />
yandan kardeş kuruluşlardan önemli<br />
destek elde ederken diğer sadık müşterilerimize<br />
kesintisiz hizmet sunmayı<br />
birincil önceliğimiz addettik.<br />
Ani ve Hızlı Fiyat Artışları<br />
ve Düşüşleri İstikrarsızlığa<br />
Neden Oluyor<br />
Öncelikle girdi fiyatlarındaki artışlarda<br />
arz ve talepteki dalgalanmanın ana<br />
unsur olduğunu, lojistik sorunların arz/<br />
talep denge çatısı altında bir alt başlık<br />
olduğunu, kamu otoritelerinin, piyasa<br />
oyuncularının ve diğer tüm paydaşların<br />
tasarruf ve edimlerinin arzı veya talebi<br />
olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilecek<br />
alt başlık olduğunu düşünüyorum.<br />
Okyanus dalga boyuna ulaşan dalgalanmanın<br />
tsunamiye dönüşmemesini<br />
ümit ediyor, mümkün olan en kısa<br />
sürede de Ölüdeniz dinginliğinde herkese<br />
rahat bir nefes aldıran dengesini<br />
bulmasını diliyorum.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Ani ve hızlı fiyat artışlarını ve düşüşlerini<br />
döküm üretiminde hem risk hem<br />
fırsat olarak değerlendirenler olabilir.<br />
Benim açımdan ortak noktaları istikrarsızlıktır<br />
ve istikrar, işletmelerin ve<br />
paydaşlarının sürdürülebilir sağlıklı<br />
paylaşımları için olmazsa olmazdır. İşleri<br />
artan finansman sıkıntısı çeken bir<br />
yakınım şikâyet ediyor: “İşler iyi gidiyor,<br />
büyüyoruz; ancak hem miktar büyümesi<br />
hem hammadde fiyatlarındaki artış<br />
işletme sermayesi ihtiyacını dörde katladı.”<br />
İşletmeler maruz kaldıkları riskleri<br />
iyi teşhis etmeli, bu risklere karşı en uygun<br />
önlemleri doğru planlamalı ve bu<br />
riskleri aktif biçimde yönetmelidir. Fiyat<br />
riski hepimizin dikkatle yönetmesi gereken<br />
müşterek meselemizdir.<br />
Döküm Kimyasalları<br />
Fiyatları Üst Sınırlara<br />
Yaklaştı<br />
AB otoriteleri global enflasyon konusunda<br />
uyarılarda bulunurken ABD<br />
yetkilileri enflasyonist baskının kalıcı<br />
olmayacağını, ancak yakından takip<br />
edilmesi gerektiğini değerlendiriyorlar.<br />
Dünya ticaret hacminde yüzde 4-5<br />
düzeylerinde güçlü büyüme bekleniyor.<br />
Bu büyümeyi dengeleyebilecek<br />
altyapının kısa vadede tesisi mümkün<br />
olmayacağından global enflasyon<br />
baskısının en az bir-iki yıl daha devam<br />
edeceği öngörülebilir.<br />
Fiyatı pahalılaşan mal ve hizmetlerin<br />
tüketicilerin bireysel kararlarını<br />
şekillendirerek bu mal ve hizmetlerin<br />
görece olarak daha yüksek katma<br />
değeri haiz ürünlerde kullanılacağını;<br />
bazı üretimlerin ikame malzemeye yönelebileceği<br />
beklentisini doğuruyor.<br />
Döküm kimyasalları da bu çerçevede<br />
kendi talep ettiği malzemelerde fiyatların<br />
üst sınırlara yaklaştığını; daha<br />
ileri gittiği noktada diğer sektörlerin<br />
taleplerinin azalmasına yol açacağından<br />
fiyatların daha üst seviyelerde<br />
tutunmasının çok mümkün olmayabileceğini<br />
değerlendirmektedir. Ancak,<br />
kullanım alanı çok yaygın olan mineraller<br />
grubunda dünya ticaretindeki<br />
hacimsel büyüme devam ettiği sürece<br />
aşağı yönlü düzeltmelerin olmayabileceğini<br />
değerlendiriyorum.<br />
Dünya ticaret hacminde yüzde<br />
4-5 düzeylerinde güçlü büyüme<br />
bekleniyor. Bu büyümeyi<br />
dengeleyebilecek altyapının<br />
kısa vadede tesisi mümkün<br />
olmayacağından global<br />
enflasyon baskısının en az<br />
bir-iki yıl daha devam edeceği<br />
öngörülebilir.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 71
HABER<br />
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi<br />
Kuruluşu Açıklandı<br />
İstanbul Sanayi Odası, 'İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020' araştırmasının sonuçlarını<br />
açıkladı. 2020 yılındaki üretimden net satışları yüzde 21,7 oranında artan İkinci 500'de 12<br />
TÜDÖKSAD üyesi yer aldı.<br />
İstanbul Sanayi Odası (İSO), Mayıs<br />
ayında açıkladığı “İSO Türkiye’nin 500<br />
Büyük Sanayi Kuruluşu-2020” araştırmasının<br />
ardından, daha çok KOBİ niteliğindeki<br />
kuruluşları kapsayan “İSO<br />
Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020”<br />
araştırmasının sonuçlarını<br />
6 Temmuz 2021 tarihinde açıkladı.<br />
2020 yılı Türkiye’nin İkinci 500 Büyük<br />
Sanayi Kuruluşu (İSO İkinci 500)<br />
araştırması, her yıl olduğu gibi bu yıl da<br />
KOBİ’lerin mevcut durumu ve geleceği<br />
açısından önemli sonuçlar ortaya koydu.<br />
İstanbul Sanayi Odası tarafından yapılan<br />
açıklamaya göre İSO İkinci 500’ün<br />
2020 yılındaki üretimden net satışları<br />
yüzde 21,7 oranında artarak 157 milyar<br />
TL’den 191,1 milyar TL’ye yükseldi.<br />
İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu<br />
araştırmasında TÜDÖKSAD üyeleri;<br />
Cevher Jant (50), Ferro Döküm (63),<br />
Nemak İzmir Döküm (162), Demisaş<br />
Döküm (170), Çukurova İnşaat (176), Atik<br />
Metal (201), Kırpart Otomotiv (249), Erkunt<br />
Sanayi (250), Akdaş Döküm (271),<br />
Hema Otomotiv (297), Çelikel Alüminyum<br />
(299), As Çelik Döküm (400) listede<br />
yer aldı.<br />
BAHÇIVAN: KOBİ'LERIMIZ<br />
ÜRETIMIN GÜCÜNE<br />
GÜÇ KATMAYA HAZIR<br />
OLDUĞUNU GÖSTERDI<br />
İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu<br />
araştırması sonuçlarını yaptığı basın toplantısıyla<br />
açıklayan İSO Yönetim Kurulu<br />
Başkanı Erdal Bahçıvan, şu değerlendirmede<br />
bulundu: "İSO İkinci 500, her yıl<br />
farklı sektör ve illerden katılımla marka<br />
değerini güçlendiriyor. İSO 500'le kıyaslandığında<br />
daha çok KOBİ niteliğindeki<br />
şirketleri kapsaması nedeniyle kendine<br />
has birtakım özellikleriyle de anlam bulan<br />
bu çalışmamız, önümüzdeki günlerde<br />
ilgili kesimler tarafından inanıyoruz ki<br />
ilgiyle incelenecek ve farklı sonuçlarıyla<br />
kamuoyunda yankı bulacaktır.<br />
Bu sonuçlardan birkaçına değinecek<br />
olursam; pandeminin yaşandığı 2020<br />
gibi zorlu bir yılda, İSO İkinci 500'ün<br />
özellikle üretimden net satışlarını reel<br />
olarak yüzde 6 oranında arttırmış olmasından<br />
başlayarak, ihracat, istihdam,<br />
72<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
karlılık, finansman giderleri, teknolojik<br />
yapı, Ar-Ge harcamaları gibi birçok parametrede<br />
beklenenden parlak sonuçlar<br />
verdiğine tanıklık ediyoruz.<br />
Bu noktada satış karlılığından aktif<br />
karlılığına, faaliyet karlarından FAVÖK<br />
performansına kadar birçok karlılık göstergesinde<br />
gerçekleşen iyileşmeye de<br />
dikkat çekmek istiyorum. İSO İkinci 500<br />
açısından en parlak verileri karlılık tarafında<br />
görmemizin nedenlerini sıralayacak<br />
olursak; yıl genelinde emtia fiyatlarının<br />
düşük seyretmesi, elverişli kredi<br />
koşulları ve özellikle yılın ikinci yarısındaki<br />
düşük faiz oranları gibi destekleyici<br />
uygulamalar, firmaların operasyonel<br />
maliyetlerini sınırlayarak kar marjlarını<br />
yüksek tuttu. Bu gelişmelerin, özellikle<br />
İSO İkinci 500 şirketlerinin özkaynaklarında<br />
yüzde 22 gibi güçlü bir artışı ortaya<br />
çıkarmasını umut verici olarak değerlendiriyoruz.<br />
KOBİ'lerimizin ihracat performansının<br />
da belirgin bir şekilde hem Türkiye'den<br />
hem de İSO 500 araştırmamızdan<br />
olumlu anlamda ayrıştığını görüyoruz.<br />
Bu zor yılda Türkiye ve sanayi sektörü<br />
genelinde olduğu gibi İSO 500'de<br />
de ihracat kaybı yaşanırken, İSO İkinci<br />
500'ün ihracatını yüzde 1,2 artırması her<br />
türlü takdiri hak ediyor. Yine İSO İkinci<br />
500'ün istihdam artışının İSO 500'e<br />
göre daha güçlü bir oranda, yüzde 4,6<br />
olarak gerçekleşmesi de önemli bir sonuç<br />
olarak değerlendirilmeli.<br />
İSO İkinci 500 kapsamındaki şirketlerde<br />
orta-yüksek ve yüksek teknoloji<br />
yoğunluklu sanayilerin toplam payının<br />
2020 yılında 3,1 puan artarak yüzde<br />
29,5'e yükselmesi de gelecek adına<br />
dikkate değer bir gösterge. Yine de,<br />
teknoloji ve katma değer yapısında<br />
hedeflenen gelişmenin sağlanabilmesi<br />
için yeni yatırım ve girişimlere ihtiyacın<br />
devam ettiğini unutmamalıyız.<br />
Elbette İSO İkinci 500'de özellikle finansal<br />
açıdan daha fazla iyileşmeye ihtiyacı<br />
olan birçok gösterge var. Örneğin<br />
dönen ve duran varlıkların dağılımı, kaynak<br />
yapısı, net döviz pozisyonu, halka<br />
açılma eğilimleri, Ar-Ge yapabilme istek<br />
ve kabiliyetleri gibi…<br />
Son olarak, İSO İkinci 500 verileri,<br />
Türk sanayisinin uygun finansman koşulları<br />
bulduğu zaman sağlıklı büyüme<br />
yolunda üretimin gücüne güç katmaya<br />
hazır olduğunu ortaya koymuştur.<br />
Bu tablo aynı zamanda, 2020 yılındaki<br />
zorlu koşullar altında KOBİ'lerin yönetim<br />
becerilerini önemli ölçüde artırmış<br />
olduklarını göstermesi açısından da değerlidir.<br />
Temennimiz, bu şirketlerimizin<br />
performansının Türkiye geneline yansıması<br />
ve bu pozitif tablonun gelecek<br />
dönemde de sürdürülebilir olmasıdır.<br />
Her zaman söylediğimiz gibi elverişli<br />
finansman ülkemiz ekonomisinin, üretiminin<br />
ve dinamizminin korunmasının<br />
en önemli faktörüdür. İSO İkinci 500'ün<br />
sonuçlarına bu açıdan bakıldığında<br />
KOBİ'lerimizin ortaya koyduğu güçlü<br />
potansiyelin daha fazla teşvik edilmesi<br />
gerekmektedir."<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 73
HABER<br />
23 TÜDÖKSAD Üyesi TİM 2020 İlk 1000<br />
İhracatçı Firma Arasında Yer Aldı<br />
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) düzenlediği törenle 2020 İlk 1000 İhracatçı araştırması sonuçlarını<br />
açıkladı ve ihracatçı firmalara ödüllerini verdi. İlk 1000 firma arasında 23 TÜDÖKSAD üyesi yer aldı.<br />
Covid-19 pandemisinin etkisiyle TÜDÖKSAD üyelerinin toplam ihracat miktarı da bir önceki yıla<br />
göre düşüş gösterdi.<br />
Türkiye İhracatçılar Meclisinin (TİM)<br />
28'inci Olağan Genel Kurulu ile 2020<br />
İhracatın Şampiyonları Ödül Töreni,<br />
TİM Başkanı İsmail Gülle ev sahipliğinde,<br />
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip<br />
Erdoğan’ın katılımıyla İstanbul’da gerçekleştirildi.<br />
Türkiye’de geçtiğimiz yıl<br />
en fazla ihracat yapan ilk 10 firmaya<br />
ödülleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından<br />
takdim edildi. Kurulda, TİM<br />
Türkiye’nin İlk 1000 İhracatçısı 2020<br />
Prestij Kitabı'nın tanıtımını da gerçekleştirdi<br />
ve yapılan araştırmanın sonuçlarını<br />
paylaştı.<br />
LİSTEDE BU YIL 23 TÜDÖK-<br />
SAD ÜYESİ YER ALDI<br />
TİM 2020 İlk 1000 İhracatçı araştırmasında<br />
TÜDÖKSAD üyelerinden; Döktaş<br />
Dökümcülük (107), Elba Basınçlı Döküm<br />
(148), Atik Metal (320), Samsun Makina<br />
(441), Nemak İzmir Döküm (449),<br />
Kırpart Otomotiv (474), Akdaş Döküm<br />
(492), Erkunt Sanayi (499), Çelikel Alüminyum<br />
(501), Çukurova İnşaat (520),<br />
Eku Fren ve Döküm (553), Arpek Arkan<br />
(555), Trakya Döküm (577), Aslar<br />
Pres Döküm (656), As Çelik Döküm<br />
(704), Ferro Döküm (782), İstikamet<br />
Döküm (802), Hekimoğlu Döküm (823),<br />
Hisar Çelik Döküm (850), Körfez Döküm<br />
(915), Mita Kalıp ve Döküm (924),<br />
Clariant Türkiye (940), Dirinler Döküm<br />
(971) listede yer aldı. Listede yer alan<br />
TÜDÖKSAD üyelerinin toplam ihracat<br />
miktarı Covid-19 pandemisinin etkisiyle<br />
bir önceki yıla göre yüzde12,85 azalışla<br />
954.081.124,47 Milyon Dolar oldu.<br />
İLK BİN FİRMANIN YÜZDE<br />
57,5İ MARMARA BÖLGE-<br />
SİNDE<br />
TİM araştırmasına göre; ilk binde yer<br />
alan şirketlerin toplam ihracatı 92,6 milyar<br />
dolar, toplam ihracattan aldıkları pay<br />
ise yüzde 54,6 oldu. İlk 1000'in yüzde<br />
78,9'u yerli firmalardan oluştu. Bu firmalar,<br />
ilk bin firmanın toplam ihracatının<br />
yüzde 59,3'ünü gerçekleştirdi. İlk bin<br />
firmanın yüzde 57,5'i Marmara Bölgesinde<br />
yer aldı.<br />
İLK BİN İHRACATÇI, TOP-<br />
LAM 1 MİLYONA YAKIN İS-<br />
TİHDAM SAĞLADI<br />
2020 yılında listede en fazla firması yer<br />
alan il ise 426 ile İstanbul oldu. Sektör<br />
bazında İlk bin ihracatçı listesindeki toplam<br />
ihracatın yüzde 23,8'ini otomotiv<br />
endüstrisi, yüzde 10,7'sini kimyevi maddeler<br />
ve mamulleri, yüzde 10,5'i çelik,<br />
yüzde 9,4'ünü hazır giyim ve konfeksiyon,<br />
yüzde 8,4'ünü de elektrik-elektronik<br />
sektörleri gerçekleştirdi. İlk bin ihracatçı,<br />
toplam 1 milyona yakın istihdam<br />
sağladı.<br />
74<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
ÜYELERDEN<br />
İğrek Makina<br />
Bakan Varank'ı Ağırladı<br />
İğrek Makina Grubu, yenilenebilir rüzgâr enerji üretimi alanındaki Türkiye’de 1,5 MW’lık yerli<br />
direkt tahrikli rüzgâr jeneratörünün üretimini tamamladı. Üretim tesislerini ziyaret eden Sanayi ve<br />
Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın katılımıyla rüzgar jeneratörü çalıştırıldı.<br />
Bursa’da makine ve metalürji sektörünün<br />
önde gelen firmalarından olan İğrek<br />
Makina Grubu, Türkiye’de 1,5 MW’lık<br />
yerli üretim direkt tahrikli rüzgâr enerjisi<br />
jeneratörünün üretimini tamamlayarak<br />
ilk kez Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa<br />
Varank’ın da katılımıyla döndürdü.<br />
İğrek Makina, ülkemizde her geçen gün<br />
gelişen rüzgâr türbini üretimi sektörünün<br />
lider üreticisi olmayı hedefliyor.<br />
Türkiye’nin ilk rüzgâr türbini olan MIL-<br />
RES projesinin konsorsiyum üyesi ve<br />
tedarikçisi olan İğrek Makina, uzun süredir<br />
beraber çalıştığı yabancı bir şirketin<br />
5,0 MW’a kadar rüzgâr enerjisi tesislerinin<br />
teknolojisini satın aldı. Bunun<br />
için 350 kişinin istihdam edildiği Almanya’daki<br />
200 ton parça/adet dökebilecek<br />
dökümhanesini ve çelik tesislerini<br />
söküp Bursa OSB’deki fabrikasına getiren<br />
İğrek Makina, böylece Türkiye’nin<br />
en büyük parça dökebilen, aylık kapasitesi<br />
en büyük olan firma konumuna<br />
geldi. Bu amaçla Bursa OSB’deki 55<br />
bin metrekarelik dökümhanesine ilaveten<br />
30 milyon Euroluk bir yatırımla<br />
Mustafakemalpaşa’da 122 bin metrekare<br />
alana sahip entegre tesis inşaatına<br />
da başlayan İğrek Makina, 2022 yılının<br />
ikinci çeyreğinde montaj çalışmalarını<br />
bitirecek.<br />
“İlk yerli marka olmanın gururun<br />
yaşıyoruz”<br />
Avrupa’ya hub, carrier, mainframe, shaft<br />
gibi rüzgâr türbini ana parçalarını döküp<br />
işleyebilen, rüzgâr türbinlerine yönelik<br />
döküm parça üretimi ve işlemesinde<br />
de yüksek yetkinlik sahibi olduklarına<br />
işaret eden İğrek Makina Grubu Yönetim<br />
Kurulu Başkanı Orhan İğrek, şunları<br />
söyledi: “1946’dan bu yana döküm ve<br />
talaşlı imalat hizmetleri veren bir aile<br />
şirketi olarak her yıl 30 bin ton metal eriten<br />
metalürji tesisiyiz. Bu bizim ana faaliyet<br />
konumuz. Bursa OSB’deki 55 bin<br />
metrekarelik kapalı alanda modelhane,<br />
konstrüksiyon, Ar-Ge merkezi, metalürji<br />
bölümü ve nümerik kontrollü (CNC) makine<br />
imalatı olan tesisten nurtopu gibi<br />
bir 1500 kilowatlık rüzgâr enerjisi jeneratörünün<br />
üretimi çıktı.<br />
Son 5 senedir Avrupalılar ile onların<br />
teknolojisini, bizim tesisimizle birleştirdik<br />
ve jeneratörü elektrik üretir hale<br />
getirdik. Biz İğrek olarak rüzgâr enerjisi<br />
markası olarak piyasaya çıkıyoruz.<br />
Lisansımız var. Sertifikamızı da Alman<br />
TÜV ile yapıyoruz. Sanayi ve Teknoloji<br />
Bakanımız Sayın Mustafa Varank<br />
Bey’e de fabrikamızı ziyaretinde 1500<br />
kilowattlık rüzgâr enerjisinin 38 tonluk<br />
jeneratörünü içeriden verilen bir<br />
enerji ile tahrik ederek döndürdük.<br />
Yani 1 milyon Euro’luk bir işin 700 bin<br />
Euro’luk kısmı burada. Geriye 150 bin<br />
Euro kanat, 150 bin Euro kulesi kalıyor.<br />
Yeni tesislerimizde 500 kilovattan<br />
5000 kilovata kadar onshore ve<br />
offshore yerli rüzgâr parkları anahtar<br />
teslim üretilecektir. İğrek Grubu olarak<br />
bu kapsamda ‘yerli’ rüzgâr markası<br />
olmanın gururunu yaşıyoruz.”<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 75
ÜYELERDEN<br />
HA Kurumsal Sosyal Sorumluluk’ta<br />
(KSS) Gümüş Madalya Aldı<br />
Gün geçtikçe daha fazla şirket sürdürülebilirliğe, insanlara ve çevreye karşı sorumluluk bilincini<br />
arttırmakta. Sürdürülebilirlik konuları ve çalışmaları, Kurumsal Sosyal Sorumluluk adıyla, stratejiler<br />
ve bununla ilgili önlemlerde özetlenmektedir. Şirketlerin sürdürülebilirliğini değerlendiren özel<br />
denetim firmaları, bağımsız raporlar ve sertifikalar sunmakta ve bu konuda Hüttenes-Albertus<br />
yakın zamanda EcoVadis'ten gümüş madalya aldı.<br />
Hüttenes Albertus, grup şirketleri de<br />
dahil olmak üzere şeffaflık ve sürdürülebilirlik<br />
uygulamalarını geliştirmek ve<br />
bir Kurumsal Sosyal Sorumluluk stratejisi<br />
oluşturmak için gerekli planlama ve<br />
düzenlemeleri hali hazırda sağlamaktadır.<br />
Müşteriler, tedarikçilerinden genellikle<br />
kendi anketlerine dayanan, ancak<br />
aynı zamanda giderek daha fazla uzman<br />
şirketler tarafından toplanan sürdürülebilirlik<br />
değerlendirmelerini talep<br />
ediyorlar. Hüttenes Albertus, müşterilerinden<br />
gelen istekler doğrultusunda<br />
dünyanın en büyük sürdürülebilirlik<br />
sıralaması sağlayıcısı EcoVadis tarafından<br />
değerlendirmeye tabi tutulmak için<br />
talepte bulundu.<br />
Geçen yıl, HA departmanlar arası bir<br />
ekip oluşturarak, belirtilen gereksinimler<br />
ve kriterler üzerinde yoğun bir şekilde<br />
çalıştı. Bu doğrultuda, HA, 2021 Mart<br />
ayında, EcoVadis Sürdürülebilirlik Sıralaması<br />
2020'de gümüş madalya aldı.<br />
KSS NE ANLAMA GELİYOR?<br />
KSS (Kurumsal Sosyal Sorumluluk),<br />
şirketlerin sosyal sorumluluğu ve sürdürülebilirliği,<br />
hem insanlara hem de<br />
çevreye bağlılıkları ile ilgilidir. Bir KSS<br />
yaklaşımı, topluluk, bölge ve şirketin<br />
kendisi için oldukça faydalıdır. Son yıllarda,<br />
KSS stratejisi, şirketler için giderek<br />
daha önemli hale geldi. Bu, aynı zamanda<br />
çevrenin korunmasına olan hassasiyetin<br />
artmasıyla da ilgilidir. HA konuyla<br />
ilgili; "üretim yapan bir kimya firması<br />
olarak sorumluluğumuzun bilincindeyiz.<br />
Bu durum, ticari faaliyetlerimizin çevresel<br />
etkileri kadar sosyal ve ekonomik<br />
etkileri için de geçerlidir" dedi.<br />
ECOVADIS SIRALAMA<br />
SÜRECİ NASIL İŞLER?<br />
EcoVadis, küresel ve güvenilir değerlendirmenin<br />
yanı sıra kurumsal sürdürülebilirlik<br />
performansı konusunda bilgi<br />
alışverişi için bir platform oluşturmuştur.<br />
Değerlendirme, 4 başlıkta 21 sürdürülebilirlik<br />
kriterini kapsayan 7 yönetim göstergesini<br />
içermektedir.<br />
Uygulanmakta olan bu metodoloji,<br />
önde gelen uluslararası sürdürülebilirlik<br />
standartlarına (UNGC, GRI, ISO 2<strong>60</strong>00<br />
dahil) dayanmaktadır ve bir bilimsel<br />
komite tarafından denetlenmektedir.<br />
EcoVadis, bir şirketin sürdürülebilirlik<br />
performansını şirketin kendi politikalarına,<br />
önlemlerine ve sonuçlarına, dış uzmanlar<br />
ve paydaşlardan gelen girdilere<br />
dayalı olarak değerlendirmektedir.<br />
Sonuç olarak, değerlendirilen şirket,<br />
dört başlıkta performansı gösteren<br />
EcoVadis puan kartı ile belgelendirilir.<br />
EcoVadis işbirliği platformunda şirketler,<br />
diğer konuların yanı sıra puan kartlarını<br />
değiştirebilir veya talep edebilir. EcoVadis<br />
tarafından yapılan açıklamaya göre<br />
derecelendirmeleri 1<strong>60</strong>'tan fazla ülkede<br />
200'den fazla sektörden 75.000'den<br />
fazla şirket tarafından halihazırda kullanılmaktadır.<br />
HA, EcoVadis derecelendirme sürecine<br />
kısa süre önce katıldı ve Mart<br />
2021’de gümüş madalya aldı.<br />
Yalnızca sürdürülebilirlik stratejisine uygun<br />
olarak sorumluluklarını yerine getiren<br />
şirketlerin, sivil toplumdan "işletme<br />
lisansı" (sosyal kabul) almaya devam<br />
etmesi ve böylece kendilerini geleceğe<br />
uygun konumlandırması beklenmelidir.<br />
76<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
HA'NIN KURUMSAL SOSYAL<br />
SORUMLULUK YÖNLERİ<br />
NELERDİR?<br />
"KKS stratejimizin merkezi bileşeni, uluslararası<br />
iştiraklerimizin de uymayı taahhüt<br />
ettiği “HÜTTENES-ALBERTUS Davranış<br />
Kuralları”mızdır. Emisyonları azaltmak,<br />
hammaddeleri mümkün olan her yerde<br />
döngüde tutmak ve enerji tasarrufu sağlamak<br />
amacıyla, ürünlerimizi ve süreçlerimizi<br />
geliştirmek için sürekli çalışıyoruz.<br />
Bu taahhüt, diğer kalite belgelerinin yanı<br />
sıra ISO 9001, Çevre Yönetimi ISO 14001<br />
ve Enerji Yönetimi ISO 50001 uyarınca<br />
sertifikalarla da belgelenmektedir. Ayrıca<br />
bazı HA Group Tesisleri de İş Sağlığı<br />
ve Güvenliği Yönetimi ISO 45001<br />
Sertifikası’na sahiptir."<br />
"HA Group olarak sürdürülebilir kurumsal<br />
faaliyetlerimizde sosyal sorumluluk<br />
ve çevreye bağlılık da önemli bir rol<br />
oynamaktadır. Bu, örneğin Gargi HA'nın<br />
bulundukları bölgedeki tıbbi bakımı destekleme<br />
girişimleri gibi girişimleri içerir<br />
(Chembur'da bir tıp merkezinin yanı sıra<br />
Khopoli'de göz sağlığı ve cilt sağlığı merkezleri).<br />
Ayrıca Fransız meslektaşlarımızın<br />
Bourron-Marlotte'taki arıları korumaya<br />
yönelik çevre projesi gibi."<br />
SIRADAKİ ?<br />
"Sürdürülebilirlik konusu, faaliyetlerimizin<br />
birçok alanını içermektedir. HA doğru<br />
yolda, şimdiden çok şey başardı. Ancak<br />
bu karmaşık konuyu ve ilgili gereksinimleri<br />
uzun vadede karşılayabilmek için<br />
daha fazla çaba gösterilmesi gerekmektedir.<br />
Örneğin, HA Grubu için kapsamlı<br />
bir sürdürülebilirlik stratejisi, mevcut du-<br />
KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK GİRİŞİMLERİ VE<br />
YÖNERGELERİ<br />
Son yıllarda çok sayıda ulusal ve uluslararası girişim ortaya çıkmıştır. Kimya ve<br />
ilaç endüstrisi sürdürülebilirliği, bugünün ve geleceğin nesilleri için bir zorunluluk<br />
olarak görmekte ve ekonomik başarının sosyal adalet ve ekolojik sorumlulukla<br />
bağlantılı önemli bir strateji olduğunu benimsemektedir.<br />
1985'ten beri, Responsible Care Initiative, şirketlerde sağlığın korunması, çevrenin<br />
korunması, emniyet ve güvenliğin sürekli iyileştirilmesini temsil etmektedir.<br />
HA bu konularda inisiyatif almaya kararlıdır<br />
Almanya'da VCI, IG BCE ve BAVC ortaklaşa Alman kimya endüstrisinin sürdürülebilirlik girişimi Chemie3'ü<br />
2013'te başlattı ve her zaman sürdürülebilirliğin üç boyutunu; “ekonomik, ekolojik ve sosyal” birlikte değerlendirilmektedir.<br />
Girişim, kimya endüstrisinde sürdürülebilir eylemi teşvik etmektedir. Özellikle küçük ve orta ölçekli<br />
işletmeleri eylem rehberliği ve bilgi teklifleriyle desteklenmektedir. VCI, BAVC ve bölgesel işveren derneklerinin<br />
bir üyesi olarak HA, Chemie3 girişimini de desteklemektedir.<br />
2015 yılında Birleşmiş Milletler, 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi (SKH) ve 169 bireysel hedefi içeren daha adil<br />
ve sürdürülebilir bir gelecek için küresel bir anlaşma olan 2030 Gündemi'ni kabul etmiştir. O zamandan beri,<br />
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, ulusal ve uluslararası düzeyde sürdürülebilirlik tartışmasını şekillendirmekte,<br />
küresel hedefler sistemi olarak, 21. yüzyılın zorlukları için ortak bir dil ve rota sağlamaktadır.<br />
rumun tutarlı analizini ve bunun sonucunda<br />
HA için nitel ve nicel hedeflerin<br />
türetilmesini gerektirir. Özellikle de kamuoyundaki<br />
tartışmalar nedeniyle, sera<br />
gazı emisyonlarının, yani her şeyden<br />
önce CO2'nin azaltılması yoluyla iklimin<br />
korunması çok önemlidir. Bu, üretim dahil<br />
şirketin tüm ticari faaliyetleri için de<br />
geçerlidir, İklimin korunması ham madde<br />
ve enerji tedarikinin yanı sıra HA<br />
ürünlerinin teslimatı ve kullanımını da<br />
kapsamakta, bu nedenle tüm tedarik<br />
zinciri dikkate alınmaktadır.<br />
Etkili bir HA iklim koruma stratejisinin<br />
geliştirilmesi için aynı zamanda önemli<br />
bir başlangıç noktası, HA Grubunun<br />
CO2 dengesinin hesaplanmasıdır. HA<br />
Group'un CO2 emisyonları konusundaki<br />
mevcut durumu ve izlenebilir<br />
azaltım hedefler belirlemenin tek yolu<br />
budur. AB Komisyonu, 2050 yılına kadar<br />
Avrupa'nın iklim açısından nötr bir<br />
kıta hedefini tanımladı ve diğer ülkelerde<br />
de giderek daha katı düzenlemeler<br />
uygulanması için çalışmaktadır.<br />
Amacımız çok açık; “iklim açısından<br />
nötr bir ekonominin elde edilebilmesi<br />
için CO2 emisyonlarının önlenmesi”
ÜYELERDEN<br />
Reichmann Maus’u Bünyesine Kattı<br />
Makine tasarım ve üretim konusunda 100 yıllık tecrübeye sahip Reichmann firması, yine aynı<br />
sektörde son işlem uygulamalarında faaliyet gösteren, Maus firmasını tamamen kendi bünyesine<br />
kattı. Reichmann bu satın almayla son işlem uygulamalarında dünya genelinde Maus müşterilerine<br />
hizmet verecek.<br />
Türkiye temsilciliğini Ekspert<br />
Mümessillik firmasının yaptığı<br />
Reichmann&Sohn GmbH, İtalyan<br />
makine şirketi Maus s.r.l'nin ticari<br />
marka ve fikri mülkiyet haklarını satın<br />
aldı. Devralma işleminin 1 Temmuz<br />
2021 tarihi itibariyle resmiyet<br />
kazandı. Reichmann, bu satın alma<br />
operasyonuyla dökümhane otomasyonu<br />
alanında değerli bilgi birikimini<br />
de güvence altına almış oldu.<br />
Reichmann & Sohn GmbH Genel<br />
Müdürü Stefan Reichmann satın<br />
almayla ilgili yaptığı açıklamada,<br />
devralma sonucunda 1000'den fazla<br />
kurulu makineden oluşan makine<br />
parkı ile Reichmann’ın dünyanın<br />
önde gelen otomatik son işlem çözümleri<br />
sunan bir şirket olarak konumunu<br />
daha da genişletmeyi ve<br />
yeni bir büyüme ve gelişme potansiyeli<br />
yaratmayı planladığını söyledi.<br />
Maus markasının ve tüm fikri<br />
mülkiyetin satın alınmasıyla, her iki<br />
şirketin teknolojik bilgi birikimini birleştirmeyi<br />
ve yeni gelişmelere olanak<br />
sağlamayı istediklerini belirten<br />
Stefan Reichmann,”müşterilerimize<br />
piyasadaki dökümhane otomasyonu<br />
için en iyi çözümleri sunmayı hedefliyoruz.<br />
Otomatik döküm işleme<br />
için yeni, yenilikçi bir ürün grubunu<br />
ise Eylül 2021 tarihinde sunmuş olacağız.”<br />
Reichmann, mevcut Maus müşterilerine<br />
güvenilir bir şekilde yedek<br />
parça tedarik etmek ve servis hizmeti<br />
vermek için şirketin Weissenhorn'daki<br />
merkezinde bir servis ve<br />
yedek parça bölümü kuruyor.<br />
“DÖKÜM PAZARI İÇIN<br />
ESNEK VE YENILIKÇI<br />
ÇÖZÜMLER”<br />
Dökümhane otomasyonu ve dikey tornalama<br />
alanında 30 yılı aşkın deneyime<br />
sahip Maus, 10.000 kg'a kadar döküm<br />
parçaların otomatik taşlanması için çok<br />
çeşitli NC işleme merkezleri ve robot<br />
hücrelerinin yanı sıra 800 mm çapa<br />
kadar parçaların işlenmesi için bir dizi<br />
dikey torna tezgahı sunmaktaydı. Maus<br />
döküm otomasyonu bölümü de dökümhane<br />
maçalarının üretimi için özel<br />
makineler sunuyor.<br />
Taşlama ve dilme/kesme teknolojisinde<br />
100 yılı aşkın deneyime ve mühendislik<br />
yeterliliğine sahip Reichmann<br />
& Sohn GmbH, casting finishing bölümü<br />
ile; otomatik kesme, çapak alma,<br />
yüzey taşlama ve döküm parçalarını<br />
bantla taşlama için müşteri odaklı çözümler<br />
sunuyor. “Otomatik döküm işleme<br />
ve son işleme sistemleri, dünya<br />
çapındaki dökümhanelerde maliyetler,<br />
üretkenlik, kalite, sağlık ve güvenlik<br />
üzerinde olumlu etkiler sağlıyor. Reichmann<br />
böylece dökümhanelerin daha<br />
fazla otomasyon ile donatılmasına ve<br />
insanileştirilmesine katkıda bulunuyor.”<br />
Reichmann & Maus markalarının<br />
otomatik taşlama sistemleri ve döküm<br />
işleme merkezleri, uluslararası<br />
pazarda her türlü metal, döküm<br />
parça, dövme ve alaşım için kullanılıyor.<br />
Bunlar arasında otomotiv<br />
endüstrisi, havacılık, tıp teknolojisi,<br />
türbin ve enerji santrali teknolojisi,<br />
yol ve kanalizasyon inşaatı, tarım ve<br />
inşaat makineleri ve armatürler için<br />
döküm parçalar bulunuyor.<br />
78<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Zeiss Endüstriyel Kalite Çözümlerini<br />
Otomotiv Sektörü ile Paylaştı<br />
Zeiss Endüstriyel Kalite Çözümleri, 3. Kalıpçılık Zirvesine katılarak otomotiv sektörü<br />
temsilcilerine Zeiss çözümlerini tanıttı.<br />
3. Kalıpçılık Zirvesi, 7 Eylül 2021 tarihinde<br />
Manisa Kalıp ve Makina İmalatçıları<br />
Birliği tarafından Manisa Ticaret ve<br />
Sanayi Odası'da gerçekleştirildi. Zeiss<br />
Endüstriyel Kalite Çözümleri, otomotiv<br />
sektörünün öncü firmalarının katılımı<br />
ile gerçekleştirilen zirvenin sponsorları<br />
arasındaydı.<br />
ZEISS Endüstriyel Kalite Çözümleri Ege<br />
Bölgesi Satış Uzmanı Tolga Yolkesen,<br />
otomotiv sektörü temsilcileri ile Zeiss<br />
çözümlerini paylaştı. Sektöre yönelik<br />
CMM, X-ray, bilgisayarlı tomografi, endüstriyel<br />
mikroskopi ve daha birçok<br />
Zeiss çözümlerinin tanıtıldığı panelde,<br />
NEV (new electrical vehicle) gibi otomotiv<br />
sektörünün yeni nesil teknolojileri<br />
ile entegre Zeiss metroloji çözümleri de<br />
otomotiv üreticileri ve tedarikçileri ile<br />
buluşturuldu.<br />
Zeiss Endüstriyel Kalite Çözümleri,<br />
Ekim ayında düzenlenecek Kalite 2021<br />
Fuarı’nda farklı sektör temsilcileri ile 175<br />
yıllık ZEISS kalitesini bir araya getirecek.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 79
ÜYELERDEN<br />
Foseco’dan Yeni Basleyici Serisi<br />
FEEDEX FEF<br />
Foseco, yeni FEEDEX FEF besleyici serisi ürününün, yüksek basınçlı yaş kum demir döküm için<br />
florür emisyonsuz performans artışı sağladığını duyurdu.<br />
Foseco, yeni FEEDEX FEF besleyici<br />
serisini piyasaya sürdü. Uluslararası<br />
Pazarlama Müdürü Christof Volks,<br />
“Sürdürülebilirlik hedeflerini ve performans<br />
trendlerini gerçekleştirin.<br />
Yüksek performanslı noktasal besleyicilere<br />
olan ihtiyaçları artmaya devam<br />
ederken, çevresel etkiyi ve maliyetleri<br />
düşürmeye kararlı yaş kum dökümhanelerini<br />
desteklemek için, yüksek<br />
basınçlı döküm için ideal, benzersiz<br />
ve florür emisyonu içermeyen, düşük<br />
VOC‘lu, yüksek oranda ekzotermik,<br />
yüksek mukavemetli besleyici gömleği<br />
malzemesi olan FEEDEX FEF‘i sektörün<br />
hizmetine sunduk” dedi.<br />
“Ram-up besleyici gömleklerinin<br />
eksiksiz yelpazesi için mevcut olan<br />
yeni formülasyon” diyen Volks, günümüzün<br />
demir uygulamalarının artan<br />
döküm taleplerini karşılamak amacı<br />
ile yüksek basınçlı otomatik kalıplama<br />
hatları için sürdürülebilirlik ve sınıfının<br />
en iyisi besleme performansında<br />
yeni bir standart belirlediğini söyledi.<br />
Volks, devam eden ağırlık azaltma,<br />
alaşım geliştirmeleri ve iyileştirilmiş<br />
mekanik uygulamalara yönelik talebin<br />
sürekli değişime neden olduğunun<br />
da altını çizdi.<br />
Volks şunları söylüyor: "FEEDEX<br />
FEF, endüstrinin zararlı emisyonları<br />
ve tehlikeli atıkları azaltmaya ve ortadan<br />
kaldırmaya güçlü bir şekilde<br />
odaklanmasını destekler. Hem florür<br />
emisyonu içermez hem de VOC‘de<br />
piyasa alternatiflerinden daha düşüktür.<br />
Buna ek olarak, en yüksek termal<br />
ve besleme performansını sağladığı<br />
kanıtlanmıştır. Konvansiyonel düşük<br />
florürlü FEEDEX HD ürünleriyle<br />
aynı endüstride değer verilen kolay<br />
uygulamayı, tutarlılığı ve yüksek mukavemeti<br />
sunar, bu da yeni besleyici<br />
gömleklerini özellikle yüksek basınçlı<br />
otomatik kalıplama hatlarının zorluklarına<br />
uygun hale getirir.<br />
FEEDEX FEF gömlek malzemesinin<br />
piyasaya sürülmesiyle Foseco,<br />
son derece sürdürülebilir ve güçlü<br />
performans gösteren bir besleyici<br />
gömlek formülasyonu sunmaktan gurur<br />
duyuyor. Daha da önemlisi, döküm<br />
endüstrisinde sürdürülebilirlik için bir<br />
ölçüt belirleme taahhüdümüzde ileriye<br />
doğru bir başka büyük adım daha<br />
gerçekleştiriyoruz. Hedefimiz, besleyici<br />
ürün portföyümüzün tamamında<br />
tamamen florür emisyonu içermeyen<br />
besleyici gömlekleri sunan ilk tedarikçi<br />
olmaktır. Bu hedefe ulaşmaya çok<br />
yakınız.“<br />
Foseco, yeni gömlek malzemesin,<br />
daha zorlu koşullar için Kalminex<br />
2000 ve Kalminex SD insert gömlekleri<br />
de içeren Foseco‘nun florür içermeyen<br />
portföyüne en son eklenen<br />
malzemeler olarak duyurdu.<br />
Dökümhanenin sürdürülebilirlikle<br />
ilgili hedeflerinden daha fazla faydalanmak<br />
için FEEDEX FEF, yenilenemeyen<br />
geleneksel PUCB (Poli Üre-<br />
FEEDEX FEF genişletilmiş uygulama aralığı<br />
80<br />
FEEDEX FEF - yeni bir florür emisyonu içermeyen, yüksek oranda<br />
ekzotermik, yüksek mukavemetli besleyici gömlek malzemesi<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
tan Cold-Box) bağlayıcı sistemlerinin<br />
kullanımını önleyen ve böylece daha<br />
çevre dostu olan yeni ve yenilenebilir<br />
bir bağlayıcı sistemi ile üretildi. Volks,<br />
“Çevresel avantajlarının ötesinde, yeni<br />
malzemeye dayalı ramup gömlekleri,<br />
dökümhanelerin karmaşık yüksek hassasiyetli<br />
dökümün mekanik ve üretkenlik<br />
taleplerini karşılama becerisini<br />
geliştirir. Tüm besleyici gömlek ürünleri,<br />
tutarlı besleme performansı elde<br />
etmek için kontrollü bir süreçte dikkatli<br />
bir şekilde üretilir. Besleyici çözümlerini<br />
uygulamak, çekinti hatalarını önler.<br />
Ayrıca, müşterilerimizle birlikte geliştirilen<br />
birçok vaka çalışması ile sıklıkla<br />
ulaşılan yüzde 75‘i aşan verimlerle döküm<br />
verimini artırır ve böylece üretilemeyen<br />
döküm metal miktarını azaltır.<br />
Ayrıca, yağlama ve temizleme işlemlerinde<br />
de önemli tasarruflar sağlanır.<br />
Daha fazla uygulama kolaylığı arayan<br />
dökümhaneler için, Foseco‘nun<br />
yakın zamanda piyasaya sürülen FE-<br />
EDEX VAK besleyicileri artık florür<br />
emisyonsuz bir versiyonda da mevcuttur.<br />
Yenilikçi, kendi kendini merkezleyen<br />
besleyici gömlekleri, uygun<br />
destek pimi ile birlikte, en küçük temas<br />
alanlarının bile noktasal beslemesini<br />
sağlamak için hızlı döngülü<br />
otomatik kalıplama hatlarına kolayca<br />
uygulanabilir.”<br />
Foseco Türkiye Bölgesi Organizasyon<br />
Yapısında Değişikliğe Gitti<br />
Foseco, Türkiye Bölgesi organizasyon yapısında 1 Eylül 2021 tarihi itibariyle değişikliğe giderek<br />
Türkiye ve Orta Doğu’yu tek bölge olarak konsolide edeceğini duyurdu.<br />
Foseco yaptığı duyuruda, yeni ve<br />
mevcut pazarlara olan servis ve hizmet<br />
kalitesini bir üst seviyeye çıkarabilmek<br />
için iki farklı iş bölgesi olan<br />
Türkiye Bölgesi ve Orta Doğu Bölgesi<br />
birimlerinin tek bir iş birimi olarak<br />
konsolide edildiğini açıkladı. Foseco,<br />
böylelikle Türkiye ve Orta Doğu pazarına<br />
Türkiye üzerinden daha kapsamlı<br />
ve verimli teknik ve ticari hizmet verilmesini<br />
amaçladığını bildirdi. Foseco<br />
ayrıca, Türkiye’de bulunan üretim tesisinin,<br />
yeni pazarla büyümenin getirdiği<br />
yeni iş olanaklarıyla verimliliğinin<br />
arttırılması hedeflediğini duyurdu.<br />
Sonuç olarak Foseco, Türkiye ve<br />
Orta Doğu bölgelerini tek bir bölge<br />
olarak konsolide edecek.<br />
Foseco 1 Eylül‘den itibaren geçerli<br />
olacak şekilde organizasyon<br />
yapısındaki değişiklik şöyle olacak:<br />
• Ziya Tanyeli, Türkiye ve Orta<br />
Doğu Dökümhane İş Birimi Genel<br />
Müdürü olarak atandı.<br />
• Ayşegül Çopur Şen, Türkiye ve<br />
Orta Doğu Dökümhane İş Birimi<br />
İç Satış Müdürü olarak atandı.<br />
• Cemal Andiç, Türkiye ve<br />
Orta Doğu Dökümhane İş Birimi<br />
Teknik Müdürü olarak atandı.<br />
• Godwin Kumar, Orta Doğu Dökümhane<br />
İş Birimi Satış Müdürü olarak<br />
atandı.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 81
ÜYELERDEN<br />
Ametek'in Auto Pour Sistemi BDM<br />
Bilginoğlu Tecrübesiyle Artık Türkiye’de<br />
BDM Bilginoğlu Döküm, sıvı metal sıcaklık ölçümünde “devrim yaratacak sistem” olarak lanse<br />
ettiği İngiliz Ametek'in Auto Pour Sistemini Türkiye’de döküm sektörünün hizmetine sunduğunu<br />
duyurdu.<br />
Türkiye’deki döküm sektörüne, uzun<br />
yıllar malzeme ve ölçüm cihazları tedarik<br />
eden BDM Bilginoğlu Döküm;<br />
1947 yılından bugüne dökümhaneler<br />
için hassas ölçüm cihazları üreten<br />
Ametek'in Auto Pour sistemini<br />
Türkiye’ye getirdi.<br />
BDM Bilginoğlu Döküm; çelik ve<br />
cam yapımı, enerji üretimi, çimento<br />
üretimi gibi sektörlerde oldukça<br />
önemli olan temassız sıcaklık ölçümü<br />
ve yanma izleme konularındaki tecrübesini<br />
İngiliz markası Ametek ile<br />
birleştirdi. Döküm sistemlerinde otomasyonun<br />
önemi arttıkça, sıvı metallerin<br />
kalıplara ve dökümlere dökme<br />
sırasındaki sıcaklığı ölçmek için özel<br />
tasarlanmış sıcaklık ölçüm sistemlerine<br />
olan ihtiyaç da giderek artıyor.<br />
Sıvı metaller doğrudan kalıplara<br />
akıtılarak işlem gördüğünden, akış<br />
sırasında sıcaklık ölçümü yapmak<br />
en ideal yöntemlerden biridir. Akıtma<br />
işlemi esnasında, çok kararlı olmayan<br />
akış ve bu esnada yaşanan<br />
yüzey değişimleri nedeniyle özel<br />
sıcaklık ölçüm sistemlerine büyük<br />
iş düşüyor. BDM Bilginoğlu tarafından<br />
yapılan açıklamada; “Ametek’in<br />
proses ve analitik cihazlar departmanının<br />
ürettiği Ametek Auto Pour<br />
sistemi de; her dökme için uygulamaya<br />
özel ölçümler yapan otomatik<br />
bir döküm pirometresidir.<br />
Auto Pour sistemi; hızlı, doğru<br />
ve güvenilir sonuçlar için <strong>60</strong>0-1<strong>60</strong>0<br />
derece ölçüm aralığına sahiptir ve<br />
yüksek hassasiyetle nokta ölçümü<br />
yapabilmektedir. BDM Bilginoğlu Döküm<br />
ile Türkiye döküm sektörünün<br />
hizmetine giren Auto Pour sistemi;<br />
döküm kalitesini arttırırken işletme<br />
maliyetlerini azaltmakta ve sunduğu<br />
temassız ölçüm özelliği ile döküm<br />
sürecini kesintiye uğratmamaktadır.<br />
Üzerindeki grafik ve sayısal ekranlar;<br />
metal sıcaklıklarının sürekli<br />
olarak izlenip, proses kontrollerinin<br />
hassas bir şekilde yapılmasını sağlamaktadır.<br />
BDM Bilginoğlu Döküm<br />
müşterileri, 2006 yılından bu yana<br />
Ametek’in dünya çapında kabul görmüş<br />
teknolojilerinden yararlanma<br />
imkanına sahiptir” denildi.<br />
82<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
BDM Bilginoğlu Döküm’den<br />
Alüminyum İşleme ve Üretim<br />
Sektörlerine Ametek Spot AL<br />
BDM Bilginoğlu Döküm, alüminyum üretimi ve işleme endüstrileri için sensör çözümü sağlayan,<br />
temassız ve kızılötesi tek pirometre Ametek Spot AL teknolojisini müşterilerinin hizmetine sundu.<br />
BDM Bilginoğlu Döküm, “Ekstrüzyon<br />
(E), Quenching (Q), Şerit (S), Şekillendirme/Dövme<br />
(F)” daha yüksek<br />
magnezyum alaşımlarının şekillendirilmesi/dövülmesi<br />
(F Mg) ve sıvı (L)<br />
uygulamaları için son derece hassas<br />
ve kararlı bir dijital pirometre olan<br />
Ametek Spot AL ürününü müşterileriyle<br />
buluşturuyor.<br />
BDM Bilginoğlu Döküm tarafından<br />
yapılan duyuruda; “Temassız-kızılötesi<br />
ölçüm imkanı, sahip olduğu ön<br />
ayarlı algoritmalar, lens ile entegre<br />
kamerası, yüksek parlaklığa sahip<br />
LED aydınlatma, yüksek kalite optik<br />
farkı, birleşik web sunucusu, kurulum<br />
için ayrı bir yazılıma ihtiyaç<br />
duymayan arka ekran ve kontrol menüsü<br />
gibi avantajları ile Spot AL, alüminyum<br />
döküm işlemlerinde hassas<br />
ölçüm yapılmasını sağlamaktadır.<br />
Özel, önceden ayarlanmış algoritmalar,<br />
düşük ve değişken emisyonlu<br />
alüminyumun en doğru dijital sıcaklık<br />
okumalarını sağlar. Bu, minimum<br />
hurda ile optimize edilmiş baskı hızı<br />
ve yüksek kaliteli ürünler sağlamaktadır.<br />
SPOT AL, cihazdaki arka ekran<br />
veya bir web sunucusu aracılığıyla<br />
anında kullanıma sunulan verilerle<br />
pres veya frezenin optimizasyonunu<br />
sağlamak için kontrol sistemleriyle<br />
kolayca entegre olmaktadır. Pirometre<br />
içindeki bir video kamera, odak<br />
mesafesi ve diğer diğer özelliklere<br />
yerel veya uzaktan erişim ve yapılandırma<br />
imkanı sağlamaktadır.<br />
Spot AL’ın sahip olduğu güçlü<br />
yazılım desteği, küçük ve büyük<br />
kurulumlar için bir çok ek fayda<br />
sağlamaktadır. SpotWiever yazılımı,<br />
küçük kurulumlara uzaktan izleme,<br />
algoritma ayarlama imkanı sağlarken;<br />
SpotPro yazılımı ise 40 adet pirometre<br />
ve aktüatör konfigürasyonu,<br />
her bir pirometre için veri kaydını bağımsız<br />
olarak yapılandırma gibi özelliklere<br />
sahiptir” denildi.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 83
RÖPORTAJ<br />
Meslek Liselerinin Desteğe İhtiyacı Var<br />
Payas Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi “Metalurji Teknolojisi Alanı” 32 yıldır döküm ve demir-çelik<br />
sektörlerine öğrenci yetiştiriyor. Genelde meslek liselerine ve özellikle metal bölümlerine ilginin<br />
azaldığı, çevre ilçelerdeki meslek liselerinde metal bölümlerinin birer birer kapandığı bir süreçte<br />
“Metalurji Teknolojisi Alanını” açık tutmak için okul yönetimi ve öğretmenler büyük çaba sarf<br />
ediyor. Türkdöküm olarak bu çabalarına destek olmak için Payas Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi<br />
Metalurji Teknolojisi Alanı Şefi Mustafa Ünal ile kısa bir söyleşi gerçekleştirdik.<br />
Payas Mesleki ve Teknik Anadolu<br />
Lisesi Metalurji Teknolojisi bölümü<br />
kaç yıldır açık?<br />
Okulumuz 1988-1989 yılında eğitim<br />
öğretime başladı. Metalurji Teknolojisi<br />
bölümümüz de eğitim öğretime<br />
aynı yıl başladı ve 32 yıldır eğitim öğretime<br />
devam etmektedir.<br />
Metalurji Teknolojisi bölümünüzün<br />
kontejanı kaç kişilik, bölüme ilgi nasıl?<br />
Bölümümüz lisenin 9,10,11,12. sınıflarına<br />
ders verebilecek kapasitededir.<br />
Son yıllarda okulumuza gelen öğrenci<br />
sayısındaki azalma nedeniyle<br />
bölümümüzdeki öğrenci sayısının da<br />
azaldığını söyleyebiliriz.<br />
Aldığımız bilgiler doğrultusunda Metalurji<br />
Teknolojisi bölümünü açık tutmak<br />
için büyük çaba sarf ediyorsunuz,<br />
bu bölüm neden açık kalmalı? Görüşlerinizi<br />
paylaşır mısınız?<br />
2020 yılı İSO tarafından yayınlanan<br />
Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun<br />
ilk 20 sanayi kuruluşuna<br />
baktığımızda; üç adet demir - çelik sanayi<br />
kuruluşu, altı adet otomotiv sanayi<br />
kuruluşu, adet adet beyaz eşya sanayi<br />
kuruluşu ve birer adet savunma sanayi,<br />
tersane, cam sanayi kuruluşları bulunuyor.<br />
Bu sanayi kuruluşları doğrudan<br />
veya dolaylı olarak “Metalurji” ile ilgili<br />
kuruluşlardır. Bu açıdan baktığımızda<br />
metalürji ülkemiz ekonomisine en çok<br />
katkıda bulunan sektörlerden bir tanesidir.<br />
Bu bağlamda ülkemizin daha<br />
güzel yarınları için Metalurji Teknolojisi<br />
bölümleri daima açık kalmalı ve gelişen<br />
ve yenilenen sektöre paralel olarak<br />
güncellenmelidir.<br />
Metalurji bölümü kapsamında öğrenciler<br />
hangi dersleri alıyor?<br />
Atölye derslerinin içeriği izabe veya<br />
döküm dalına göre değişmektedir. Metalurji<br />
Teknolojisi bölümümüzde meslek<br />
dersleri; mesleki gelişim atölyesi, meslek<br />
teknolojisi, atölye, teknik resim, bilgisayar<br />
destekli katı modelleme, döküm<br />
laboratuvarı, kalite kontrol, bilgisayar<br />
destekli döküm-izabe meslek resmi, iş-<br />
84<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
letmelerde mesleki eğitim, seçmeli meslek<br />
dersleri ise; ısıl işlem teknikleri, mekanik<br />
işlemler, mesleki yabancı dil, özel<br />
döküm yöntemleri, temel elektrik, toz<br />
metalürjisi, basınçlı ve kokil döküm, programlama,<br />
dijital tasarım ve sosyal medya<br />
dersleri bulunuyor.<br />
Teori eğitimiyle birlikte pratik eğitimi<br />
nasıl sağlıyorsunuz? Alt yapınız yeterli<br />
mi?<br />
Bildiğiniz üzere bölümümüzde döküm<br />
ve izabe olmak üzere iki dal mevcuttur.<br />
Bu dalların derslerinin teorik eğitiminde<br />
gerekli bilgileri hiçbir sıkıntı yaşamadan<br />
öğrencilerimize aktarabiliyoruz. Pratik<br />
eğitim olarak baktığımızda ise döküm<br />
dalı derslerinin uygulamasında altyapımız<br />
eski olmasına rağmen bir sıkıntı<br />
yaşamıyoruz. Ancak izabe dalı ders uygulamalarında<br />
altyapımız bulunmadığı<br />
için öğrenciler bu derslerin uygulamalarını<br />
staj dönemlerinde işletmelerde<br />
gözlemliyorlar.<br />
Bildiğiniz gibi Döküm sektöründe<br />
özellikle ara eleman olarak tabir edilen<br />
kalifiye personel sıkıntısı önemli<br />
noktalarda, öğrencileriniz mezun olduğunda<br />
bu alanı tercih ediyor mu?<br />
Sektördeki ara eleman sıkıntısının<br />
en büyük sebebi bölümümüz ile ilgili<br />
sanayi kuruluşları arasında tam bir<br />
koordinasyonun sağlanamamasından<br />
kaynaklanıyor. Bunu biraz açarsak;<br />
teknolojik olarak gelişen sanayi kuruluşlarına,<br />
bölümümüz altyapısal olarak<br />
yetişemediği için sektörün ihtiyaç<br />
duyduğu tam kalifiye personeli yetiştirebildiğini<br />
söylemek zor. Dolayısıyla<br />
sektörde ara eleman sıkıntısının yüksek<br />
düzeyde yaşanmasının nedenlerinden<br />
biri olarak bunu görüyoruz.<br />
Metalurji sektöründen ve ilgili<br />
STK’lardan beklentiniz var mı?<br />
Bölüm olarak Metalurji sektöründen<br />
beklentimiz; bölümümüz makine,<br />
teçhizatlarının sektöre paralel olarak<br />
çağın gerektirdiği şekilde yenilenmesine<br />
yardımcı olunması ve sektörbölüm<br />
arasındaki tam entegrasyonun<br />
sağlanmasıdır. Bu sayede hem sektörümüz<br />
hem de geleceğimiz olan<br />
gençlerimiz kazanacak olup bizlerde<br />
geleceğimize olan sorumluluğumuzu<br />
bir nebzede olsa gerçekleştirmiş olacağız.<br />
Kısacası milletimiz ve ülkemiz<br />
kazanmış olacak.<br />
Bölgenizde demir-çelik ve döküm<br />
sanayi yatırımları oldukça fazla, öğrencileriniz<br />
ilgili sanayi kuruluşlarında<br />
staj yapabiliyor mu?<br />
Evet. Öğrencilerimiz 12. sınıfa geldiklerinde<br />
ilgili sanayi kuruluşlarında<br />
stajlarını yapabiliyorlar.<br />
Bölgenizdeki ilgili sanayi kuruluşları<br />
bölümünüze destek veriyor mu?<br />
Bölgemizdeki sanayi kuruluşları sadece<br />
staj yönünden bölümümüze<br />
destek veriyorlar.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 85
MAKALE<br />
SOĞUK ÇAPAK ALMA<br />
İŞLEMİNİN ZAMAK<br />
5 ALAŞIMININ<br />
MEKANİK<br />
ÖZELLİKLERİ<br />
ÜZERİNDEKİ ETKİSİ<br />
Burak Azman 1 ,Ümmet Ayyıldız 1 , Rabia Eylül Turan 1 Sena<br />
Erdoğan 1 , Songül Kılınç 1<br />
1<br />
Prometal AR-GE Merkezi, Bursa, Türkiye<br />
ÖZET<br />
Zamak külçelerinin ergitilmesiyle ve yüksek basınçlı<br />
döküm yönteminin kullanılmasıyla elde edilen<br />
döküm ürünleri, birinci işlem üretim aşamasından<br />
sonra müşteri isteklerine bağlı olarak ikinci<br />
işlem aşamalarından geçmektedir. Bu işlemler ise<br />
şu şekilde sıralanmaktadır; kumlama, zımparalama,<br />
yıkama-kurutma ve birçok çeşidi olan çapak<br />
alma prosesleri. Döküm işleminden sonra döküm<br />
ürününün üzerinde kalan çapakların, kirliliklerin<br />
giderilmesi ve daha temiz bir yüzeyin elde edilmesi<br />
için ürün belirli başlı işlemlerden geçer. Kauçuk<br />
sanayinde yaygın olarak kullanılan ‘soğuk<br />
çapak alma’ prosesi döküm sanayisinde Türkiye<br />
sınırlarında birkaç firmada kullanılmaktadır. Bu çalışmada,<br />
Pro Metal firmasında üretimi gerçekleşen<br />
Zamak 5 ürünlerine uygulanan soğuk çapak alma<br />
prosesinin etkisi detaylı bir şekilde incelenmiştir.<br />
Belirtilen proseslerin parametrelerinin optimize<br />
edilmesiyle ıskarta oranlarında, enerji kullanımında<br />
ve operatör çalışma süresinde azalma bunlardan<br />
dolayı maliyetin düşürülmesi gibi olumlu<br />
durumlar soğuk çapak alma prosesi sayesinde<br />
elde edilmektedir. Bu çalışmada, döküm sektöründe<br />
yaygın bir şekilde kullanılan soğuk çapak<br />
alma prosesinin, ZAMAK 5 alaşımının iç yapı ve<br />
mekanik özelliklerine etkileri araştırılmıştır. Zamak<br />
5 alaşımı kullanılarak yüksek basınçlı döküm<br />
yöntemiyle ürünlerin elde edilmesi sağlanmıştır.<br />
Sonrasında elde edilen çekme ve darbe testi numunelerinden<br />
bazıları soğuk çapak alma işlemine<br />
tabi tutulmuştur. Soğuk çapak alma işlemine tabi<br />
tutulmuş ve tutulmamış numunelerin mikroyapıları<br />
incelenmiştir. Bu numuneler aynı zamanda sertlik<br />
testine, darbe testine, aşınma testine ve yüzey pürüzlülük<br />
ölçümü testine tabi tutulmuştur. Buna ek<br />
olarak, numunelerin optik mikroskopta mikroyapılarının<br />
ve SEM görüntülerin incelemesi gerçekleştirilmiştir.<br />
Yapılan testlere ve analizlere göre soğuk<br />
çapak alma işlemi uygulanmış ve uygulanmamış<br />
numunelerin karşılaştırılması yapılmıştır. Elde edilen<br />
sonuçlar incelendiğinde; soğuk çapak alma<br />
prosesinin mikroyapı üzerinde önemli bir değişikliğe<br />
sebebiyet vermediği, fakat mekanik özelliklerinde<br />
kısmi negatif sapmalara neden olabileceği<br />
gözlemlenmiştir.<br />
Anahtar Kelimeler: Zamak 5, HPDC, Soğuk Çapak<br />
Alma İşlemi, Mekanik Özellikler, Verimlilik,<br />
ABSTRACT<br />
Casting products obtained by melting ZAMAC<br />
5 ingots and using the high pressure casting<br />
method, go through the second process stages<br />
depending on customer requests after the first<br />
process production stage. These processes are<br />
listed as follows; sandblasting, sanding, washingdrying<br />
and deburring processes with many varieties.<br />
After the casting process, the product goes<br />
through certain processes in order to remove<br />
the burrs and impurities remaining on the casting<br />
product and to obtain a cleaner surface. The 'ice<br />
deburring' process, which is widely used in the<br />
rubber industry, is used by a few companies in the<br />
foundry industry within the borders of Turkey. In<br />
this study, the effect of the ice deburring process<br />
applied to Zamak 5 products produced in Pro<br />
Metal company was examined in detail. By optimizing<br />
the parameters of the specified processes,<br />
favorable conditions such as reduction in scrap<br />
rates, energy use and operator working time,<br />
thus reducing the cost, are achieved through the<br />
ice deburring process. The aim of this study is to<br />
investigate the effects of ice deburring process,<br />
which is widely used in the casting industry, on<br />
the internal structure and mechanical properties<br />
of ZAMAK 5 alloy. By using Zamak 5 alloy, it is<br />
ensured that the products are produced by high<br />
pressure casting method. Some of the tensile and<br />
impact test specimens obrained afterwards were<br />
subjected to ice deburring. The microstructures<br />
of the ice deburring and untreated samples were<br />
investigated. These samples were also subjected<br />
to hardness test, impact test, abrasion test and<br />
surface roughness measurement test. In addition,<br />
the microstructure and SEM images of the samples<br />
were examined under an optical microscope.<br />
According to the tests and analyzes performed,<br />
the ice deburring process was applied and the<br />
86<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
samples that were not applied were compared.<br />
When the results obtained are examined; It has<br />
been observed that the ice deburring process<br />
does not cause a significant change on the microstructure,<br />
but may cause partial negative deviations<br />
in its mechanical properties.<br />
Keywords: Zamac 5, HPDC, Cold Deburring Process,<br />
Mechanical Properies, Efficiency.<br />
1.GİRİŞ<br />
Çinko elementinin alüminyum elementi ile birleşerek<br />
yaptığı alaşımlara zamak alaşımı adı verilmektedir.<br />
Bu alaşımlardan Zamak2, Zamak3, Zamak5,<br />
Zamak7 seri üretime uygunlukları, nihai ürüne<br />
sağladıkları düşük boyutsal toleransları ve yüksek<br />
korozyon dirençleri sebebiyle hammadde olarak<br />
sıkça tercih edilmektedir [1]. Piyasa verilerine göre,<br />
dünya çinko tüketiminin yaklaşık %15'ini otomotiv<br />
parçaları, elektronik/elektrik sistemleri ve ayrıca su<br />
muslukları ve sıhhi tesisat armatürleri, ev eşyaları,<br />
moda ürünleri vb. imalatında kullanılan çinko bazlı<br />
alaşımların üretimine ayrılmıştır [2]. Çinko bazlı<br />
alaşımlar, onları özellikle kalıp döküm üretimi ve<br />
genel olarak dökümhane teknolojileri için çekici<br />
kılan bir dizi özellik sunar. Aslında, düşük bir erime<br />
sıcaklığı ile karakterize edilirler, bu da düşük enerji<br />
tüketimi ve uzun kalıp ömrü ile birleştiğinde yüksek<br />
akışkanlık ile karmaşık kalıp boşluklarının ve<br />
tipik olarak 0,75 mm'ye kadar veya hatta 0,13mm'e<br />
kadar düşük çok ince bölümlerin doldurulmasına<br />
yardımcı olur [3]. Ek olarak, iyi bir son işlem ve kolayca<br />
kaplanabilme özelliği sunarak, onları korozyona<br />
ve aşınmaya karşı daha dirençli hale getirir ve<br />
estetik görünümlerini geliştirir [4]. Nispeten düşük<br />
maliyetlerine ek olarak, oda sıcaklığında iyi mukavemet,<br />
darbe direnci, süneklik, iyi bitirme özellikleri,<br />
iyi korozyon ve sürünme direncinin mükemmel<br />
kombinasyonuna sahiptirler [5]. Çinko alaşımlarının<br />
daha geniş kullanımındaki ana sınırlamalar, yüksek<br />
yoğunlukları ve artan sıcaklık ve zamanla mekanik<br />
özelliklerin kaybı ile ilgilidir [6]. Bunun yanında, pres<br />
döküm ile üretilen zamak alaşımlarının döküm yapısı,<br />
büyük bir dentridik yapı ile karakterize edilmektedir<br />
[7,8]. Basınçlı döküm, %95'e varan en yüksek<br />
malzeme kullanım oranı ile üretim sonrası malzemeyi<br />
işlemeye hazır elde etmenin en etkili yöntemlerinden<br />
biridir [9]. Karmaşık şekilli parçaların<br />
üretimine olanak sağlaması, hareketli takım düzenlemeleri<br />
sayesinde, günümüzde çoğu farklı endüstri<br />
ve uygulama için demir dışı (NF) metallerden basınçlı<br />
pres döküm ile parçalar üretmek mümkündür.<br />
Bu yöntem ile üretilen parçalar, boyutsal doğruluk,<br />
toleranslar, yüzey koşulları ve azaltılmış pürüzlülük<br />
konusundaki yeni gereksinimler, bir parçanın kalitesini<br />
koruyan ve genellikle büyük bir teknolojik çaba<br />
gerektiren son işleme işlemlerini gerektirir. Ayrıca<br />
seri üretimde %100 tekrarlanabilirlikten dolayı standart<br />
bir gereklilik haline gelmiştir [10]. Zn-Al-Cu alaşımları,<br />
%3-4 Al içeren sıcak hazneli yüksek basınçlı<br />
enjeksiyon dökümde (HPDC) en yaygın olarak<br />
kullanılırlar [11]. Soğuk çapak alma prosesi, kauçuk<br />
sektöründe kullanılırken, son 5-6 yıldır Avrupa’da<br />
Zamak sektöründe de kullanılmaktadır. Türkiye’de<br />
de bu proses nadir olarak Pro Metal bünyesinde<br />
kullanılmaktadır. Kriyojenik çapak alma, sıvı nitrojen<br />
aracılığıyla döküm parçaların önceden tanımlanmış<br />
sıfırın altındaki sıcaklıklara kadar dondurulmasını<br />
içeren bir işlemdir. Sıcaklık, eldeki parçaların özel<br />
gereksinimlerine göre ayarlanmaktadır. İşlem, dökümlerden<br />
hissedilir ısıyı çeker ve döküm işlemi sırasında<br />
dışarı akan fazla malzemenin gevrekleşmesine<br />
yol açar. Döküm kısmı sadece yüzeysel olarak<br />
donar, yani çapağın köküne kadar donma işlemi<br />
gerçekleşir. Dökümün çekirdeği düşük sıcaklıktan<br />
daha az etkilenir ve bu nedenle esnekliğini korur<br />
[10]. Soğuk çapak alma, çeşitli işlemlerden oluşur.<br />
İlk olarak, parçalar özel olarak tanımlanmış hedef<br />
donma sıcaklığına soğutulur. Ardından asıl patlatma<br />
işlemi gerçekleşir. Patlatma aşamasında polikarbonat<br />
malzeme kullanılmaktadır. Özel uygulamaya ve<br />
gereksinimlere bağlı olarak 0,15 ila 2,0 mm arasında<br />
farklı geometriler ve tane boyutlarında granüller<br />
kullanılmaktadır. Püskürtme sırasında, ortam sürekli<br />
olarak düşük sıcaklığa maruz kalır ve bu da ona işlem<br />
için gerekli aşındırıcı direnci ve darbe mukavemetini<br />
vermektedir. Son bölüm döküm parçalardan<br />
artıkları alınır ve çapak malzemeden ayrılır. Çapak<br />
alma işlemi, aşındırma ile değil, fazla malzemenin<br />
atılmasıyla gerçekleştirilir. Soğuk partiküllerin kinetik<br />
enerjisinin taşınmasıyla parça yüzeyinde plastik<br />
deformasyon oluşturur [12]. Soğuk işlenmiş malzemelerin<br />
serbest enerjisi, tavlamış metallerinkinden<br />
daha yüksek olduğundan denge konumuna dönme<br />
eğilimi vardır ve bu nedenle koşullar sağlandığında<br />
yumuşayabilir [13]. Geometri, boyut ve maksimum<br />
kullanılabilir kinetik enerjiye bağlı olarak tüm<br />
süreç ortalama 3 - 6 dakika sürer [10].<br />
Bu çalışma, döküm endüstrisinde yaygın olarak<br />
kullanılan soğuk çapak alma işleminin operatör ve<br />
zaman kıstasında kazanç sağlamasına rağmen mekanik<br />
özelliklerin belirli oranlarda azalmasına dikkat<br />
çekmiştir. Soğuk çapak alma prosesinin döküm<br />
endüstrisinde büyük bir problem olan çapak ve yüzey<br />
pürüzlülükleri etkilerini ürün üzerinde te<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 87
MAKALE<br />
mizlerken mekanik özelliklere olan etkisi ele alınmıştır.<br />
Parça yüzeyindeki çapakları iyi bir şekilde<br />
gidermesi, ürün yüzeyini iyileştirmesi, zamandan<br />
ve operatörden kazanç sağlaması gibi faktörler bu<br />
işlemin en büyük avantajlarıdır fakat mekanik özelliklerde<br />
saptadığımız uygunsuzlukları da önümüze<br />
dezavantaj olarak önümüze çıkmıştır. Bu dezavantaj<br />
durumu müşteri özel isteklerine göre avantaja<br />
çevrilebilen bir durumdur. Şöyle ki; mekanik özelliklerde<br />
saptadığımız bu uygunsuzluklar çok çarpıcı<br />
bir fark göstermeden azalmıştır. Eğer parça müşteri<br />
özel isteklerindeki istenen parametrelere bakıldığında<br />
hala tolerans değerleri içerisindeyse soğuk<br />
çapak alma prosesi kullanılmaya devam edilebilir.<br />
Bir örnekle açıklamak gerekirse bir ürünün sertlik<br />
değeri 100hB ise ve soğuk çapak alma prosesinden<br />
sonra sertlik değeri 97hB değerine düşüyorsa<br />
ve müşterinin istediği sertlik değeri 95hB-100hB<br />
arasında ise bu proses diğer avantajları ile birlikte<br />
döküm endüstrisinde kullanılmaya devam edilebilir.<br />
Bu çalıma sayesinde Avrupa’da endüstrideki metaller<br />
üzerine uygulanan soğuk çapak alma prosesinin<br />
etkileri araştırılmış olup literatürdeki boşluğu<br />
doldurmakla birlikte farkındalık oluşturmuştur. Aşağıda<br />
firmamızda üretilen, hammaddesi ZAMAK5<br />
olan bir emniyet kemeri parçasının soğuk çapak<br />
alma prosesine tabii tutulmadan önce ve sonraki<br />
görselleri örnek olarak gösterilmiştir.<br />
KİMYASAL BİLEŞİM (Ağırlıkça %)<br />
Element<br />
Bakır (Cu)<br />
Magnezyum (Mg)<br />
Alüminyum (Al)<br />
Silisyum (Si)<br />
Çinko (Zn)<br />
Çizelge 1.<br />
Zamak 5 alaşımının kimyasal bileşimi<br />
% Değer<br />
0,7-1,10<br />
0,03-0,06<br />
3,9-4,3<br />
2.4. SEM<br />
Bakalite alınan numuneler optik mikroskop ile incelendikten<br />
sonra, soğuk çapak alma işleminin yüzey<br />
üzerindeki etkisini incelemek amacıyla BTÜ Merkez<br />
Laboratuvar bünyesinde bulunan Carl Zeiss marka<br />
SEM cihazı ile görüntüler alınmıştır. SEM analizlerinde<br />
hem bakalite alınan numuneler üzerinden hem de<br />
çekme testi sonrası kırılan yüzeyler üzerinden görüntüler<br />
alınmıştır.<br />
Şekil 3.<br />
Soğuk çapak alma makinasındaki tambur görüntüsü<br />
Numuneler soğuk çapak alma öncesi ve sonrası olacak<br />
şekilde isimlendirilmiştir. Bu çalışmada, Zamak 5<br />
ile üretilen numunelere soğuk çapak alma işleminin<br />
etkisinin araştırılması için darbe testi, sertlik testi, çekme<br />
testi, aşınma testi, optik mikroskop (OM), taramalı<br />
elektron mikroskobu (SEM), yüzey pürüzlülük testleri<br />
uygulanmıştır.<br />
2.5. Sertlik<br />
Numunelerin sertlik analizi BTÜ Merkez Laboratuvar<br />
bünyesinde AMİTTARİ marka sertlik ölçme cihazı ile<br />
gerçekleştirilmiştir. Soğuk çapak alınmış ve soğuk<br />
çapak alınmamış numunelerine 62,5 kg yük altında<br />
en az on olacak şekilde ölçümler gerçekleştirilmiştir.<br />
2.6. Yüzey Pürüzlülüğü<br />
Pro Metal bünyesinde bulunan MAHR marka yüzey<br />
pürüzlülüğü cihazı ile numunelerin yüzey pürüzlülük<br />
değerleri elde edilmiştir. Her numune üzerinden 3 ölçümün<br />
alınması gerçekleştirilmiştir.<br />
2.1. Darbe Testi<br />
10x10x55mm (kalın) ve 5x10x55mm (ince) ölçülerinde<br />
olan iki farklı numune hazırlanarak toplamda 4 numune<br />
üzerine Bursa Teknik Üniversitesi bünyesinde<br />
darbe testine tabi tutulmuştur. Uygulanan Carpy darbe<br />
testinde numuneye vuran çekicin ağırlığı 20.494<br />
kg ve çekicin boyu ise 0.770m’dir. Darbe testinde numunelerin<br />
kırılma enerjileri (J) ve kırılma açısı olmak<br />
üzere iki verinin elde edilmesi sağlanmıştır.<br />
2.2. Çekme Testi<br />
Üretimi gerçekleştirilen kalınlığı 5 mm ve 6 mm<br />
olan çekme testi çubuklarının; Bursa Teknik<br />
Üniversitesi’nde yer alan merkezi laboratuvar bünyesinde<br />
hizmet alımı şeklinde çekme testinin gerçekleştirilmesi<br />
sağlanmıştır.<br />
2.7. Aşınma Testi<br />
Soğuk çapak alma işleminin malzemenin yüzeyindeki<br />
etkisini araştırabilmek için numunelere aşınma testi<br />
uygulanmıştır. Aşınma testi BTÜ merkez laboratuvar<br />
bünyesinde TABE marka cihazın kullanılmasıyla gerçekleştirilmiştir.<br />
Gerçekleştirilen testin parametreleri<br />
ise şu şekildedir; 1000 devirde 3 N yük, toplam 10<br />
m mesafe.<br />
3. BULGULAR-TARTIŞMA<br />
3.1. Mikroyapı Görüntülerinin Sonuçları<br />
2.3. Optik Mikroskop İncelemesi<br />
Soğuk çapak alınmış ve soğuk çapak alınmamış<br />
numuneler Bursa Teknik Üniversitesi bünyesinde<br />
uygun boyutlarda kesilmiş ve bakalite alma işlemi<br />
uygulanmıştır. Bakalite alınan numunelere sırasıyla<br />
zımparalama ve parlatma işlemi uygulanmıştır. Zımparalama<br />
işlemi 800 ve 1200 grit zımparalar ile yapılmıştır.<br />
Parlatma işleminden sonra numunelere Keller<br />
çözeltisi ile dağlama işlemi uygulanmıştır ve mikro<br />
yapı görüntüleri numunelerin merkez ve kenarlarından<br />
olacak şekilde alınmıştır.<br />
Şekil 3.<br />
Mikroyapı Görüntüleri (a) Soğuk çapak alma işlemi öncesi<br />
numunenin merkezinden alınan mikroyapı görüntüsü (b) Soğuk<br />
çapak alma işlemi sonrası numunenin merkezinden alınan<br />
mikroyapı görüntüsü (c) Soğuk çapak alma işlemi öncesi numunenin<br />
kenarından alınan mikroyapı görüntüsü (d) Soğuk çapak<br />
alma işlemi sonrası numunenin kenarından alınan mikroyapı<br />
görüntüsü. Görüntülerin karanlık kısımları bakalit yüzeyini temsil<br />
etmektedir.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 89
MAKALE<br />
Soğuk çapak alma öncesi ve sonrasında numunelerden<br />
optik mikroskobun kullanılmasıyla elde edilen<br />
mikroyapı görüntüleri Şekil 4’te yer almaktadır. Şekil<br />
4’te yer alan 4 adet mikroyapı görüntüsü incelendiğinde;<br />
η + β ötektiği ile çevrili birincil Zn bakımından<br />
zengin η dendritler (beyaz) ayırt edilebilir. Mikroyapı<br />
görüntüleri numunelerin merkezinden ve kenarından<br />
olmak üzere iki farklı bölgeden alınmıştır. Merkezden<br />
alınan iki görüntü incelemeye tabi tutulduğunda; mikroyapıların<br />
birbirleriyle benzer olduğu fark edilmiştir.<br />
Bu doğrultuda, soğuk çapak alma işleminin numunelerinin<br />
mikroyapısı üzerinde etkili olmadığı yorumu<br />
yapılmaktadır. Numunelerin kenarından alınan mikroyapıları<br />
görüntüleri incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işleminin numunelerin mikroyapıları üzerinde<br />
etkin bir fark yaratmadığı yorumu kolaylıkla tekrardan<br />
yapılmaktadır.<br />
yorumu kolaylıkla yapılmaktadır. Bu doğrultuda,<br />
soğuk çapak alma prosesinin sertlik değerlerinde<br />
azalmaya sebebiyet verdiği yorumu tayin<br />
edilmektedir. Buna ek olarak, her ne kadar<br />
belirtilen prosesin sertlik değerinde azalmaya<br />
sebebiyet verdiği tespit edilse de azalma oranın<br />
azlığı da kolaylıkla değerler kıyaslandığında<br />
fark edilmektedir (105 HB den 100 HB ye düşüş<br />
mevcuttur.).<br />
3.3. Çekme Testi Sonuçları<br />
3.2.Sertlik Testi Sonuçları<br />
Şekil 6.<br />
Soğuk çapak alma işlemi öncesinde ve sonrasında elde edilen gerilme değerleri<br />
(farklı kalınlığa sahip numuneler için)<br />
Şekil 5.<br />
Soğuk çapak alma işlemi öncesinde ve sonrasında elde edilen<br />
sertlik değerleri<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulan ve tabi<br />
tutulmayan numunelerin, brinell sertlik ölçümü<br />
yöntemi kullanılarak elde edilen sertlik değerleri<br />
Şekil 3’te görülmektedir. Şekil 5’de yer alan<br />
sertlik değerleri incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işlemi öncesinde elde edilen sertlik değerinin,<br />
soğuk çapak işlemi sonrasında elde edilen<br />
sertlik değerinden daha büyük olduğu fark<br />
edilmektedir. Soğuk çapak alma işlemi öncesinde<br />
elde edilen sertlik değeri yaklaşık olarak 105<br />
HB iken soğuk çapak alma işlemi sonrasında<br />
elde edilen sertlik değerinin yaklaşık olarak 100<br />
HB olduğu söylenmektedir. Soğuk çapak alma<br />
işlemine tabi tutulmamış ve tabi tutulmuş numunelerin<br />
hata bar aralıkları kıyaslandığında; bar<br />
uzunluklarının birbirine yakın olduğu grafikten<br />
tayin edilmektedir. Bu durumda, her iki numune<br />
içinde ölçülen değerlerin kendi içlerinde birbirine<br />
yakın olduğu ve homojenlik sergilediğini<br />
90<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmayan ve<br />
tabi tutulan numuneler üzerinden gerçekleştirilen<br />
çekme testi doğrultusunda elde edilen<br />
gerilme değerleri Şekil 6’da yer almaktadır.<br />
Grafikten gözlemlenebileceği gibi, soğuk çapak<br />
alma işlemi öncesi ve sonrasında teste tabi<br />
tutulan numunelerin kalınlığı 5mm ve 6 mm’dir.<br />
Numune kalınlığı fark etmeksizin elde edilen<br />
çekme dayanım değerleri, soğuk çapak işlemi<br />
öncesinde daha yüksek çıkmıştır. Soğuk çapak<br />
alma öncesinde elde edilen çekme dayanımı<br />
değerleri kıyaslandığında; kalınlığı 5 mm olan<br />
numunenin daha yüksek dayanım değerini sunduğu<br />
kolaylık fark edilmektedir ve yaklaşık olarak<br />
numunenin gerilme dayanım değeri, 317 N/<br />
mm2'dir. Soğuk çapak alma işleminden sonra,<br />
kalınlığı 5 mm olan numunenin çekme dayanım<br />
değerinin daha yüksek olduğu grafikten tespit<br />
edilmektedir. En düşük gerilme değeri soğuk<br />
çapak alma işlemine tabi tutulmuş kalınlığı 6<br />
mm olan numuneden elde edilmiştir. Grafikte<br />
yer alan değerler incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işleminin gerilme değerlerinde düşüşe sebebiyet<br />
verdiği bulgusu kolaylıkla saptanmaktadır.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Şekil 7.<br />
Soğuk çapak alma işlemi öncesinde ve sonrasında elde edilen<br />
sertlik değerleri<br />
J'dür. Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmuş<br />
ve en yüksek değerin gözlemlendiği numunenin<br />
nicel verisi yaklaşık olarak 5,6 j'dür Grafikte<br />
yer alan değerler genel olarak kıyaslandığında;<br />
Soğuk çapak alma öncesinde ve sonrasında en<br />
yüksek değerler, 10X10 ölçü değerine sahip numuneden<br />
elde edildiği tayin edilmektedir. Sonuç<br />
olarak; kesit kalınlığı fark etmeksizin soğuk<br />
çapak alma işleminin kırılma enerji değerlerinde<br />
azalma meydana getirdiği durumu değerler<br />
kıyaslandığında tespit edilmektedir.<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulan ve tabi<br />
tutulmayan numunelere çekme testi uygulanmasıyla<br />
elde edilen gerinim değerleri Şekil<br />
7’de yer almaktadır. Grafikte yer alan değerler<br />
incelendiğinde; numune kalınlığı fark etmeksizin<br />
soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmuş<br />
numunelerin daha yüksek uzama değerlerini<br />
sunduğu tayin edilmektedir. Soğuk çapak alma<br />
işlemi öncesinde en yüksek değer, kalınlığı 5<br />
mm olan numuneye aittir, numunenin sahip olduğu<br />
gerinim değeri %2,25’tir. Soğuk çapak<br />
alma işlemi sonrasında numunelerin gerinim<br />
değerleri kıyaslandığında; kalınlığı 5 mm olan<br />
numunenin daha yüksek değere sahip olduğu<br />
tayin edilmektedir (numunenin sahip olduğu<br />
gerinim değeri: %2,75). Grafikte yer alan tüm<br />
değerler kıyaslandığında; numune kalınlığı fark<br />
etmeksizin soğuk çapak alma işlemine tabi tutulan<br />
numunelerin daha yüksek gerinim değerlerine<br />
sahip olduğu gözlemlenmektedir. Bu sonuçlar<br />
neticesinde; soğuk çapak alma işleminin<br />
% uzama değerlerini arttırdığı yorumu kolaylıkla<br />
yapılmaktadır.<br />
3.4. Darbe Testi Sonuçları<br />
10x10x55mm ve 5x10x55mm boyutlarına sahip<br />
numunelerin soğuk çapak alma işlemi öncesinde<br />
ve sonrasında darbe testine tabi tutulduğunda<br />
elde edilen enerji değerleri Şekil 8’de<br />
yer almaktadır. Soğuk çapak alma işlemine tabi<br />
tutulmayan numunelerden elde edilen kırılma<br />
enerjileri kıyaslandığında; en yüksek değer<br />
10x10 mm ölçülerine sahip numuneden elde<br />
edilmiştir. Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulan<br />
numuneler kıyaslandığında; en yüksek değer<br />
yine aynı ölçü değerlerine sahip numuneden<br />
elde edilmiştir (10x10). Soğuk çapak alma<br />
işlemine tabi tutulmayan ve en yüksek değeri<br />
bizlere sunan numunenin sayısal değeri 6,2<br />
Şekil 8.<br />
Darbe testi sonuçları<br />
3.5. Aşınma Testi Sonuçları<br />
Örnekler COF Derinlik<br />
Önce<br />
Sonra<br />
Çizelge 2.<br />
Aşınma Testi Sonuçları<br />
0.46<br />
0.51<br />
0.08<br />
0.44<br />
Soğuk çapak alma işlemi öncesinde ve sonrasında<br />
numunelerin tabi tutulduğu aşınma testi<br />
sonuçları Çizelge 2’de görülmektedir. Aşınma<br />
sonuçları içerisinde yer alan sürtünme kat sayısı<br />
değerleri incelendiğinde, soğuk çapak almaya<br />
tabi tutulan numunenin sürtünme kat sayısı<br />
değerinin daha yüksek olduğu görülmektedir.<br />
İşleme tabi tutulmamış numuneden elde edilen<br />
sürtünme kat sayısı değeri (COF) 0,46 iken işleme<br />
tabi tutulmuş numuneden elde edilen COF<br />
değerinin 0,51 olduğu görülmektedir. Buna ek<br />
olarak, işleme tabi tutulmuş numuneden elde<br />
edilen derinlik ve spesifik aşınma oranı değerlerinin<br />
de daha büyük olduğu değerler mukayese<br />
edildiğinde kolaylıkla fark edilmektedir. Sonuç<br />
olarak, soğuk çapak alma prosesin aşınma<br />
sonuçlarını negatif yönde etkilediği kolaylıkla<br />
çizelgeden tayin edilmektedir.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 91
MAKALE<br />
tutulmuştur. Yapılan testin sonuçları Şekil 9’da görülmektedir.<br />
Şekil 10 baz alındığında; soğuk çapak alma<br />
işlemine tabi tutulmamış numunelerin Ra değeri daha<br />
düşük çıkarken soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmuş<br />
numunelern Ra değeri daha yüksek çıkmıştır.<br />
İşlem öncesi elde edilen Ra değeri 0,33 iken, işlem<br />
sonrası elde edilen Ra değeri 0,35 dir. Bu doğrultuda;<br />
soğuk çapak alma işleminin yüzey pürüzlülük değerlerini,<br />
negatif yönde etkilediği fark edilmektedir.<br />
Şekil 10.<br />
Yüzey Pürüzlülük Değerleri (Ra), (a) Soğuk çapak alma işlemine<br />
tabi tutulmamış, (b) Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmuş<br />
Şekil 9.<br />
Sürütnme Katsayısı-Zaman Grafikleri (a) Soğuk çapak alma<br />
öncesi, (b) Soğuk çapak alma sonrası<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmuş ve tabi tutulmamış<br />
numunelerin aşınma testi işlemi gerçekleştirilmiştir.<br />
Gerçekleştirilen test sonucunda, elde edilen<br />
sürtünme kat sayısı-zaman değerleri (COF), Şekil<br />
9’da yer almaktadır. Şekil 9-a’da soğuk çapak alma<br />
işlemine tabi tutulmamış numunlerden elde edilen<br />
COF değerleri görülmektedir. Şekil 9-b’de ise, soğuk<br />
çapak alma işlemi uygulanmış numuneden elde edilen<br />
COF değerleri yer almaktadır. Testte zaman dilimi<br />
olarak 70 dk aralığı baza alınmıştır. Soğuk çapak<br />
alma işlemi uygulanmayan numuneden daha düşük<br />
sürtünme katsayısı değeri elde edilerken soğuk çapak<br />
alma işlemi uygulanan numuneden daha yüksek<br />
sürtünme katsayısı değeri elde edilmiştir. Soğuk çapak<br />
alma işlemine tabi tutulmayan numuneden çoğunlukla<br />
elde edilen sürtünme katsayısı değer aralığı<br />
0,3-0,6 dır. Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulan<br />
örnekten çoğunlukla elde edilen sürtünme katsayısı<br />
değer aralığı 0,4-0,7 dir. Elde edilen bu veriler doğrultusunda<br />
soğuk çapak alma işleminin sürtünme<br />
katsayısı değerlerini arttırdığı yorumu kolaylıkla yapılmaktadır.<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmamış ve tabi<br />
tutulmuş numuneler yüzey pürüzlülük ölçümüne tabi<br />
92<br />
Şekil 11.<br />
SEM görüntüleri.<br />
(a) Soğuk çapak<br />
alma öncesinde<br />
merkezden alınan<br />
mikroyapı görüntüsü<br />
(b) Soğuk çapak<br />
alma sonrasında<br />
merkezden alınan<br />
görüntü (c)(e) Soğuk<br />
çapak alma öncesinde<br />
kenardan alınan<br />
mikroyapı görüntüsü<br />
(d)(f) Soğuk çapak<br />
alma sonrasında<br />
kenardan alınan<br />
mikroyapı görüntüsü.<br />
Görüntülerde yer<br />
alan siyah kısımlar<br />
kalıplama malzemesidir<br />
(bakalit).<br />
Soğuk çapak alma işleminin numunelerin mikroyapısı<br />
üzerindeki incelemelerin daha detaylı gerçekleştirilmesi<br />
için numunelere SEM analizi uygulanmıştır.<br />
Uygulanan analiz doğrultusunda elde edilen görüntüler<br />
Şekil 11’de verilmiştir. Gerçekleştirilen analizlerde,<br />
numunenin merkezinden ve kenarlarından olmak<br />
üzere iki farklı konumdan görsel örneklerin alınması<br />
gerçekleştirilmiştir. Görüntüler incelemeye tabi tutulduğunda;<br />
konum fark etmeksizin numunelerin yüzeyinde<br />
önemli bir değişikliğin olmadığı gözlemlenmiştir.<br />
Ayrıca, merkezlerden alınan SEM görüntülerinin<br />
birbirine benzediği fark edilmektedir. SEM analizinden<br />
elde edilen görüntüler, optik mikroskoptan elde<br />
edilen görüntülerle benzerlik sergilemektedir.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
4. SONUÇLAR<br />
Prometal firması olarak Zamak 5 malzemesinden<br />
elde edilen numunelere, çeşitli testler uygulanmıştır.<br />
Bu doğrultuda, soğuk çapak alma<br />
işleminin Zamak 5 alaşımı üzerine olan etkileri<br />
incelenmiştir.<br />
1. Soğuk çapak alınmamış ve alınmış numunelerin<br />
mikroskop incelemeleri gerçekleştirilmiştir.<br />
Numunelerin mikroyapı incelemelerin yapılması<br />
için metalografik işlemler uygulanmıştır. Numunelerin<br />
merkezinden ve kenarından alınan<br />
görüntülerin mikroyapı incelemeleri yapılmıştır.<br />
Alınan sonuçlar incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işleminin mikroyapı üzerinde etkin sonuçlar<br />
doğurmadığı tayin edilmiştir.<br />
2. Numunelere Brinell sertlik testi uygulanmıştır.<br />
Uygulanan sertlik testi sonrasında elde<br />
edilen sonuçlar incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma işlemine tabi tutulmuş numunelerin sertlik<br />
değerlerinin yaklaşık olarak 100 HB olduğu,<br />
soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmayan numunelerin<br />
sertlik değerinin yaklaşık olarak 105<br />
HB olduğu görülmektedir. Bu noktada, soğuk<br />
çapak alma işleminin %5 oranında sertlik değerini<br />
azalttığı saptanmaktadır.<br />
Şekil 12.<br />
Kırık yüzey görselleri (a) Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmayan<br />
numunenin görseli (b) Soğuk çapak alma işlemine tabi<br />
tutulan numunenin görseli (c)(e)(g) Soğuk çapak alma işlemi<br />
öncesinde daha yüksek büyütme oranlarında çekilen görseller<br />
(d)(f)(h) Soğuk çapak alma işlemi sonrasında daha yüksek<br />
büyütme oranlarında çekilen görseller<br />
Çekme testi sonrasında elde edilen kırık yüzeylerin<br />
görselleri Şekil 12’de yer almaktadır.<br />
Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulan ve tabi<br />
tutulmayan numunelerin farklı büyütmelerdeki<br />
görüntüleri, aynı şekilde görülmektedir. Şekilde<br />
yer alan kırılma bölgeleri incelendiğinde;<br />
görüntülerin hepsinden sünek özelliğin gösterildiği<br />
tayin edilmektedir. Yüzeylerde, oluşan<br />
boşluklar incelendiğinde; soğuk çapak alma<br />
işlemine tabi tutulmayan numunelerde boşluk<br />
sayısının daha az olduğu, bundan dolayı çekme<br />
dayanımı değerlerinin de yüksek olduğu yorumu<br />
kolaylıkla yapılmaktadır.<br />
3. Soğuk çapak alma işleminin malzeme üzerindeki<br />
etkinliğinin teyit edilmesi için aynı zamanda<br />
çekme testi de yapılmıştır. Kalınlık değerleri<br />
6 mm ve 5 mm olan çubukların çekme testine<br />
tabi tutulması sağlanmıştır.<br />
• Gerilme değerleri karşılaştırıldığında; soğuk<br />
çapak işlemine tabi tutulan kalın numunenin<br />
yaklaşık olarak %5 oranında azalma gösterdiği<br />
tayin edilirken ince numunenin yaklaşık olarak<br />
%4 oranında azalma verdiği tayin edilmektedir.<br />
• Gerinim değerleri karşılaştırıldığında soğuk<br />
çapak alma işlemine tabi tutulmuş numunelerden;<br />
kalın numunenin yaklaşık olarak %19 bir<br />
artış sergilediği, ince numunenin ise yaklaşık<br />
olarak %17 oranında bir artış sergilediği hesaplanmaktadır.<br />
4. Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmamış<br />
ve tutulmuş numunelere uygulanan darbe testine<br />
ait sonuçlar incelendiğinde; kalın numunelerin<br />
darbe dayanımının ince numunelere göre<br />
daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Soğuk<br />
çapak alma uygulandığında kalın numunelerde<br />
darbe dayanımı yaklaşık %13, ince numunelerde<br />
ise %3,5 oranında azalmıştır.<br />
5. Soğuk çapak alma işleminin yüzeyde verdiği<br />
etkiyi tayin etmek için aşınma testi yüzeylere<br />
uygulanmıştır. Soğuk çapak alınmış numunenin<br />
derinlik değeri, soğuk çapak alınmamış numunenin<br />
değerinden 5 kat daha fazla çıkmıştır.<br />
6. Soğuk çapak alma işlemine tabi tutulmuş ve<br />
tutulmamış numunelere uygulanan yüzey pürüzlülük<br />
değerleri incelendiğinde; soğuk çapak<br />
alma sonrasında numune değerlerinde %9 oranında<br />
artış teyit edilmiştir. Yüzeye uygulanan<br />
soğuk çapak alma işleminin pürüzlülük oranında<br />
artış yaratacağı beklenen bir durumdur.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 93
MAKALE<br />
Sonuç olarak; soğuk çapak alma işleminin mikroyapı<br />
da önemli bir değişikliğe sebep olmadığı<br />
tespit edilmiştir. Buna karşın, uygulanan işlemin;<br />
mekanik özellikler de azalmaya sebebiyet<br />
verdiği tayin edilmiştir.<br />
Yapılan çalışmalar sonucunda bu proses hakkında<br />
iyileştirme mekanizmaları geliştirilmesi<br />
düşünülmektedir. Uygulanan soğuk çapak alma<br />
işleminde döküm numunesinin oda sıcaklığından<br />
alınarak hızlı bir şekilde -55 °C ‘de işlem<br />
görmesi ve 6 dakika sonunda tekrar oda sıcaklığına<br />
ani bir geçişi söz konusudur. Bu ani sıcaklık<br />
değişiklikleri malzemede negatif etkiye<br />
sebep olduğundan bu prosesin soğutma ve işlem<br />
bittikten sonra oda sıcaklığına tekrar geçiş<br />
prosesi kademeli sıcaklık değişimi olarak yapıldığında<br />
mekanik özelliklere etkisi tekrar tayin<br />
edilecektir. Çalışmaların olumlu sonuçlanması<br />
durumunda proses iyileştirilmesi yapılacaktır ve<br />
yeni bir makalede bu konu ele alınacaktır.<br />
TEŞEKKÜR<br />
Test numunelerinin üretimi için ve her türlü<br />
emek ve destekleri için Pro Metal ailesine, numunelerin<br />
testlerinin gerçekleştirildiği, Bursa<br />
Teknik Üniversitesi Merkezi Laboratuvar görevlilerine,<br />
Metalurji ve Malzeme Mühendisliği öğretim<br />
üyelerinden Doç. Dr. Muhammet Uludağ<br />
hocamıza sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.<br />
REFERANS<br />
[1] Polat, B. Deniz. “Zamak Dökümde Sıkça Karşılaşılan<br />
Hatalar.” Metalurji Dergisi. 159, 46-54.<br />
[2] Pola, A., Tocci, M. ve Goodwin, F. E. (2020).<br />
Review of microstructures and properties of<br />
zinc alloys. Metals, 10(2), 253.<br />
[3] Katarivas Levy, G., Goldman, J. ve Aghion,<br />
E. (2017). The prospects of zinc as a structural<br />
material for biodegradable implants—a review<br />
paper. Metals, 7(10), 402.<br />
[4] Abou El-khair, M. T., Daoud, A. ve Ismail, A.<br />
(2004). Effect of different Al contents on the<br />
microstructure, tensile and wear properties of<br />
Zn-based alloy. Materials Letters, 58(11), 1754-<br />
17<strong>60</strong>.<br />
[5] Zaid, A. I. ve Mostafa, A. O. (2017). Effect of<br />
hafnium addition on wear resistance of zincaluminum<br />
5 alloy: A three-dimensional presentation.<br />
Adv. Mater. Lett, 8, 910-915.<br />
[6] Gervais, E., Barnhurst, R. J. ve Loong, C. A.<br />
(1985). An analysis of selected properties of ZA<br />
alloys. Jom, 37(11), 43-47.<br />
[7] Narimannezhad, A., Aashuri, H., Kokabi, A.<br />
H., Khosravani, A., Kiani, M. ve Foroughi, A.<br />
(2008). Semisolid joining of zinc AG40A alloy<br />
by partial remelting and mechanical stirring. In<br />
Solid State Phenomena (Vol. 141, pp. 225-230).<br />
Trans Tech Publications Ltd.<br />
[8] Michalik, R. (2014). Structure and mechanical<br />
properties of ZnAl40Cu3 alloy modified<br />
with rare earth elements: Struktur‐und Materialeigenschaften<br />
der mit seltener Erde modifizierten<br />
ZnAl40Cu3 Legierung. Materialwissenschaft<br />
und Werkstofftechnik, 45(5).<br />
[9] Pankratov, D. L. ve Gavariev, R. V. (2019,<br />
July). Improving the quality of castings made of<br />
non-ferrous metal alloys when casting in metal<br />
molds. In IOP Conference Series: Materials<br />
Science and Engineering (Vol. 570, No. 1, p.<br />
012072). IOP Publishing.<br />
[10] Ralf Sinner, Head of Sales, Mewo GmbH<br />
& Co KG, Olpe. (2016). Cryogenic deburring of<br />
non ferrous die castings. Casting Plant & Technology<br />
[11] Durman, M., & Murphy, S. (1991). Precipitation<br />
of metastable ϵ-phase in a hypereutectic<br />
zinc-aluminium alloy containing copper. Acta<br />
metallurgica et materialia, 39(10), 2235-2242.<br />
[12] Boud, F., Folkes, J., Tantra, N., Kannan, S.,<br />
& Wright, I. W. (2010). A Study on Deburring Inconel<br />
718 Using Water Jet Technology. In Burrs-<br />
Analysis, Control and Removal (pp. 189-195).<br />
Springer, Berlin, Heidelberg.<br />
[13] Doğan, E. (2006). 1050 ve 8006 Alüminyum<br />
Alaşımlarının Deformasyon ve Yeniden Kristalleşme<br />
Davranışı (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri<br />
Enstitüsü).<br />
94<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
HABER<br />
Kromaş’tan Atık Su Arıtma Çözümleri<br />
Kromaş Atık Su Arıtma sistemleri farklı kapasitelerde tek makineden çoklu hatlara kadar<br />
proseste ortaya çıkan atık suların arıtılması ve tekrar kullanılmasını sağlıyor.<br />
Devasa bir ekosistemde yaşadığımızı<br />
düşündüğümüzde her birey ve işletme<br />
için su; vazgeçilmez, alternatifi oluşturulamaz<br />
ve sadece maliyeti ile değerlendirilemeyecek<br />
kadar kıymetli bir<br />
kaynak.<br />
Günümüzde bireysel su kullanımında<br />
dahi dünya çapında tasarruf kampanyaları<br />
yapılıyor. Her işletme için,<br />
özellikle proseslerinde su girdisi bulunan<br />
her fabrikanın bu konuda üzerine<br />
düşen görevler ve yasal yükümlülükleri<br />
var. Bireysel olarak yapılan basit iyileştirmeler<br />
bile böylesi önemli iken, işletmelerin<br />
su girdilerini kontrol etmeleri<br />
dünyamız için çok kıymetli uğraşlardır.<br />
Tüm canlılara sağlanan ve geri dönüştürülmesi<br />
önemli olan kaynakları kullanmak<br />
fazlasıyla önemlidir.<br />
“PROSES SUYU TEKRAR<br />
KULLANILABILIR”<br />
Kitlesel yüzey işlem diye Türkçeye çevrilen<br />
Mass Finishing proseslerinde, iş<br />
parçasını aşındırmak için kullanılan abrasiv<br />
taşlar, kendileri de aşınarak partiküller<br />
halinde proses suyuna karışırlar.<br />
Proseslerden çıkan katı atık ihtiva eden<br />
suyun şehir alt yapılarına verilmesi yasak<br />
olduğu gibi, atık su alt yapılarının<br />
tamir edilemez tahribatına yol açar. Bu<br />
partiküllü suyun bir fiziksel arıtma sisteminden<br />
geçirilerek, partiküllerinden<br />
arındırılması yani fiziksel manada arıtılması<br />
gerekir. Böylelikle proses suyu<br />
tekrar tekrar kullanılabilir. Ortaya çıkan<br />
atık katı atık bertaraf yönetmeliklerince<br />
bertaraf edilebilir. Mass finishing prosesleri<br />
endüstrinin hemen her alanında<br />
kullanıldığından fiziksel arıtma sistemleri<br />
de tüm endüstride kullanılıyor.<br />
Fiziksel arıtma sistemlerinin en temel<br />
mantığı, içerisinde katı partikül var olan<br />
atık suyun, santrifüj kuvveti etkisiyle, katı<br />
ile sıvı arasındaki özgül ağırlık farkından<br />
faydalanarak katı ve sıvıyı iki farklı<br />
faz halinde ayrıştırmasıdır. Oluşturulan<br />
santrifüj kuvveti bu iki fazın ayırımının<br />
kalitesini belirler, yani ayrıştırabileceğiniz<br />
katı partiküllerin kaç mikron olduğu,<br />
sistemde oluşturduğunuz santrifüj kuvvetine<br />
direkt bağlıdır.<br />
“TEK MAKINEDEN ÇOKLU<br />
HATLARA KADAR ATIK<br />
SULARIN ARITILMASI<br />
SAĞLANABILIR”<br />
“Kromaş Atık Su Arıtma sistemleri<br />
farklı kapasitelerde tek makineden<br />
çoklu hatlara kadar proseste ortaya<br />
çıkan atık suların arıtılması ve tekrar<br />
kullanılmasını sağlıyor. Yüksek devirli<br />
santrifüj ve kademeli arıtma sayesinde<br />
atık sular partiküllerden ve istenmeyen<br />
maddelerden arındırılarak<br />
sisteme geri kazandırılıyor.<br />
Böylece hem su sarfiyatında ciddi<br />
bir kazanç hem de kullanılan kimyasalların<br />
daha az ve verimli kullanımı<br />
sağladığı için bir avantaj sağlıyor.<br />
Fakat en önemlisi, çevremize zararlı<br />
olan tüm madde ve bileşenleri iç<br />
haznesinde toplayarak çevreyi kirletmez,<br />
korur.<br />
Ayrıca Kromaş’ın yüksek verimli<br />
arıtma sistemleri, değerli taşlar, altın<br />
ya da mücevher işlendiğinde, bu değerli<br />
cevherlerin atıklarını toplar ve<br />
geri kazanımını gerçekleştiriyor.”<br />
ARS 140 B 1000 Atık Su Arıtma Makinesi<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 95
MAKALE<br />
96<br />
VERMIKÜLER<br />
GRAFIT DÖKME<br />
DEMIR ÜRETIMI<br />
(CGI)<br />
Dr. M. Jonuleit, Uygulama Teknolojisi Şefi ve<br />
Yüksek Mühendis W. Maschke, Uygulama Teknolojisi, ASK<br />
Chemicals Metallurgy, Unterneukirchen, Almanya<br />
Çeviri: Hasan Dağlı, Ünal Oray, ASK Chemicals TR<br />
1. Giriş<br />
Vermiküler Grafitli dökme demirler (CGI), küresel<br />
grafitli dökme demirlerin (DI) gelişimi sırasında<br />
ortaya çıkmış, lamel ile küresel grafit<br />
arasında geçiş sayılabilecek bir grafit yapısına<br />
sahiptir. Küresel grafitli dökme demirlerin<br />
üretimi İkinci Dünya Savaşından sonra başarılı<br />
çıkışını sürdürürken, günümüzde yeni bir malzeme<br />
gelişimi olarak ortaya çıkan vermiküler<br />
yapı, küresel grafit üretiminde hep olumsuz ve<br />
istenmeyen bir grafit tipi olarak görülmüştür.<br />
Vermeküler grafitin mikro yapısı Resim1 de gösterilmiştir<br />
[1].<br />
Resim 1:<br />
“Vermiküler” grafit<br />
Geçmişte, Vermiküler grafitli dökme demirleri<br />
(CGI) standart bir malzeme haline getirmek üzere<br />
bir dizi araştırma ve geliştirme projeleri [2 ile<br />
5 arasında] yürütülmüştür. Bu projelerde elde<br />
edilen sonuçlar daha sonra teknik makaleler<br />
olarak [6 ile 16 arasında] yayımlanmıştır.<br />
DI ile gri dökme demir (GI) arasında sınıflandırılan<br />
CGI’ın faydalı özellikleri çok geçmeden<br />
keşfedilmiştir.<br />
CGI’ın, DI ile mukayese edildiğinde; daha düşük<br />
genleşme katsayısı (expansion coefficient),<br />
daha yüksek ısı iletkenliği (thermal conductivity),<br />
daha iyi ısıl şok dayanımı (thermo-shock),<br />
daha düşük esneklik katsayısı (elasticity modulus),<br />
yüksek sıcaklıklarda daha az bükülme (distorsion),<br />
ve daha iyi sönüm kapasitesi (damping<br />
capacity) ve dökülebilme (castability) özellikleri<br />
daha iyidir.<br />
Öte yandan, CGI, GI ile karşılaştırıldığında mekanik<br />
özelliklerin et kalınlığına daha az bağımlı<br />
olması, yüksek sıcaklıklarda daha az oksitlenme<br />
eğilimi ve daha az hacimsel genleşme, alaşım<br />
elemetleri kullanılmadan mukavemet değerlerinin<br />
GI’ya nazar daha yüksek olması, daha yüksek<br />
süneklik ve tokluk gibi avantaları vardır.<br />
Belirtilen özelliklerden de anlaşılacağı üzere<br />
CGI daha yüksek sıcaklıklarda ve sıcaklık değişimlerine<br />
maruz kalan parçaların üretimi için uygundur.<br />
Bunlar arasında silindir krank kutuları,<br />
egzoz manifoldları ve turbokompresörler, debriyaj<br />
plakaları, fren diskleri, hidrolik parçalar ve<br />
cam kalıpları önemli yer tutmaktadır. Büyük döküm<br />
parça olarak, CGI curuf potaları üretiminde<br />
kullanılmaktadır.<br />
Bu özelliklerine karşılık Almanya’ da ve dünyada<br />
imal edilen CGI miktarı, GI ve DI’ ya göre çok<br />
az miktardadır.<br />
Bunun nedenleri, bu malzemeye gereksinim<br />
duyan parçaların sınırlı olması ve üretim prosesinin<br />
vermiküler yapı elde edilebilmesi için sıkı<br />
kontrolunun gerekliliğidir.<br />
2. Vermiküler Grafit Dökme Demirle<br />
üretim metodu<br />
Vermiküler grafitli dökme demir üretiminde temel<br />
önkoşul, baz metalin analizinden başlamak<br />
üzere, döküme kadarki bütün süreçlerde parametrelerin<br />
sıkı bir şekilde kontrol edilmesidir. Günümüzde<br />
CGI üretmek için kullanılan en yaygın<br />
metod sıvı metale küreleşmeye neden olmayacak<br />
miktarda Magnuzyum ilave edilmesidir. Bu<br />
amaç için kullanılan farklı yöntemler ve değişik<br />
Magnezyum içeren malzemeler bulunmaktadır.<br />
Genellikle, Magnezyum ilavesi ile birlikte vermiküler<br />
yapı elde edilmesini garanti altına almak<br />
için bazı katkı malzemesi ilaveleri de yapılabilir.<br />
Örneğin, egzoz manifoldları veya turbokompresörler<br />
gibi çok ince et kalınlığına sahip döküm<br />
parçalar için Titanyum (Ti) ilavesi gerekir. Katkı<br />
malzemesi kullanılıp kullanılmayacağı parçaların<br />
geometrilerine bağlıdır.<br />
Aşağıda, CGI üretimi ile ilgili en yeni üretim<br />
yöntemleri belirtilmiştir:<br />
- FeSiMg veya Tel ile kontrollu miktarda Mg ilave-<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
si ile birlikte sıvı metale Ti veya FeTi ilavesi<br />
- Ön şartlandırma işleminden sonra, Ti ilave edilerek<br />
veya Ti ilave edilmeden, Tel ve FeSiMg ile<br />
kontrollu miktarda Mg ilavesi.<br />
- Ön bir Magnezyum tretmanından sonra, sıvı<br />
metal, termal analiz ile kontrol edilerek aşılama<br />
ve ilave Mg tretmanına ihtiyaç olup olmadığının<br />
tespit ederek gerekli görülürse ikinci kademede<br />
gerekli ilavelerin yapılması.<br />
- Bir önceki şarjın termal analiz sonuçları dikkate<br />
alınarak gerekli miktarda Tel ile Mg tretmanı ve<br />
aşı ilavesi yapılması<br />
- Tel veya FeSimg ile Mg ilavesi yapılması ve artı<br />
olarak CerMM ilavesi<br />
3. CGI’nin Mekanik Özellikleri<br />
VDG Bilgi Formu W 50 [17], CGI’da elde edilecek<br />
mekanik özelliklerle ilgili temel bilgiler içerir. DI<br />
‘da olduğu gibi mekanik özellikler;<br />
- ayrı dökülen test parçasından<br />
- döküm parçaya bağlı olarak dökülmüş test parçasından<br />
- döküm parçadan çıkarılmış test numunesinden<br />
Tablo 1, VDG Bilgi Formu W 50 belirtilen mekanik<br />
özellikleri göstermektedir.<br />
ISO 16112 standartındaki sertlik değerleri VDG<br />
Bilgi Formu W 50 ile benzerlik gösterse de, diğer<br />
özelliklerde dikkate alınması gereken ufak tefek<br />
farklılıklar vardır.<br />
Grafit yapısı ile ilgili olarak mutlaka müşteri koşullarının<br />
yerine getirilmesi gerekir. Mikro yapıda<br />
kesinlikle lamel grafit oluşumuna müsade edilmez.<br />
ISO 16112 standardına göre, %80 vermiküler<br />
grafit (grafit formu III) istenir ve %20 nodüler grafite<br />
müsaade edilir (grafit formları V ve VI). Tedarik<br />
şartnamelerinde 90/10 veya <strong>60</strong>/40 gibi başka<br />
oranlar da yer alabilmektedir. Müşteri genellikle<br />
hangi oranda vermiküler grafit oluşumunu istediğini<br />
belirtir. Bütün CGI tipleri için en kritik olan<br />
husus, lamel grafit oluşumuna izin verilmemesidir.<br />
Şekil 2’de ISO 16112 [18] standardına göre, farklı<br />
yüzdelerde vermiküler grafit ve nodüler grafit oluşumları<br />
gösterilmektedir.<br />
Tablo 1:<br />
Ayrı dökülmüş test parçasından elde edilmiş mekanik özellikler<br />
Dökülen parçanın hangi spesifikasyona göre<br />
kontrol edileceğinin önceden belirtilmesi gerekir.<br />
Bazı imalatçılar, mekanik özellikler için ISO<br />
16112 [18] standardını temel almaktadır. Tablo 2,<br />
ISO 16112 [18] standartında belirtilen değerleri göstermektedir.<br />
Resim 2:<br />
ISO 16211’e göre farklı nodüler grafit yüzdelerine sahip CGI yapısı<br />
CGI üretimine yeni başlayanlar için belirtilmesi<br />
gereken bir husus, grafit yapılarını sadece dağlanmamış<br />
numuneler üzerinde değerlendirmektir.<br />
Standarlarda; CGI 300 için ferritik, CGI 350 için<br />
ferritik - perlitik matris, CGI 400, CGI 450 ve CGI<br />
500 lerde büyük ölçüde perlitik matris istenir.<br />
4. Tel yöntemi ile CGI parçalarınının<br />
üretilmesi ile ilgili hususlar<br />
4.1. Kükürt ve Titanyum miktarları<br />
İlk analizdeki Kükürt (S) oranı doğal olarak kritik bir<br />
rol oynamaktadır. Tecrübelerimize dayalı olarak,<br />
baz metaldeki Kükürt oranının %0.010 ile %0.012<br />
arasında olması gerekir. Bu değerler, CGI üretimi<br />
için iyi bir önkoşul oluşturur. Daha önce belirt<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 97
MAKALE<br />
tildiği gibi, bütün üretim parametrelerinin sıkı kontrolu<br />
CGI üretimde çok önemli bir rol oynar. Eğer kükürt<br />
değeri %0.012’nin üstünde<br />
değerleri için, düzeltme ancak şarj malzemesi<br />
takviyesiyle mümkündür. Eğer bu şartlara uygunluk<br />
sağlanmazsa, arzu edilmeyen lamel grafit veya nodüler<br />
grafik yüzdelerinde artma olur.<br />
Burada belirtilmesi gereken bir başka element de<br />
Titanyum’dur. Ti’nin küresel grafit oluşumuna mani<br />
olduğu bilinmektedir ancak CGI üretiminde her zaman<br />
Ti kullanılmaz. Bazı durumlarda, Ti’nin küresel<br />
grafit oluşumuna mani olma etkisinden CGI üretimi<br />
yararlanılır.<br />
Genellikle, Ti, manifoldlar gibi ince cidarlı parçalarda,<br />
hızlı soğumaya bağlı olarak çok az Mg oranlarında<br />
bile, istenmeyen oranlarda küresel grafit<br />
oluşumuna mani olmak için kullanılır. Bazı üreticiler<br />
vermiküler grafit oluşumuna katkıda bulunmak amacıyla<br />
başka parçalar için belli oranda Ti kullanmayı da<br />
tercih edebilir. Eğer Ti kullanılırsa, miktarı % 0.06 ile<br />
% 0.20 arasında olmalıdır. Literatürden [19] derlenen<br />
şemada, Ti’nin vermiküler grafit oluşumu üzerindeki<br />
etkisi açık bir şekilde görülmektedir. “Çalışma Aralığı”,<br />
Ti ile önemli ölçüde artmaktadır.<br />
Ti kullanırken, Titanyum Karbür fazının oluşaçağının<br />
bilinmesi gerekir. Karbür oluşumu ürün kalitesinde<br />
sorun yaratabilir (şekil 4).<br />
Resim 3:<br />
Ti’nin CGI<br />
“çalışma aralığı”<br />
üzerindeki etkisi<br />
Resim 4:<br />
CGI’da oluşan titanyum<br />
karbürler<br />
CGI üreten dökümhaneler genellikle DI da ürettiklerinden,<br />
döndü malzemelerin (yolluklar, besleyici gibi)<br />
dikkatlice ayrılması gerekir. DI üretimi sırasında şarj<br />
malzemelerinden sıvı metale Ti bulaşması çok ciddi<br />
sonuçlar yaratabilir.<br />
Eğer Ti kullanılması açık bir şekilde belirtilmediyse,<br />
üreticiler, olası bir Ti bulaşmasının önüne geçmek için<br />
daima Ti ilavesiz CGI üretimini tercih edeceklerdir.<br />
Günümüzde, silindir krank kutuları ve çok sayıda<br />
baskı plakaları Ti kullanılmadan çok başarılı bir şekilde<br />
üretilmektedir.<br />
Eğer Ti kullanılacaksa, FeTi ‘nin ergitme ocağına<br />
ilave edilmesi gerekir.<br />
4.2. Ön şartlandırma<br />
Baz metaldeki Kükürt miktarı ölçülebildiği için bilebilmektedir.<br />
Ancak, sfero üretiminde ve bilhassa<br />
CGI üretimi için çok kritik olan Oksijen ölçülemediği<br />
için net olarak bilinemez. Oksijenin, Kükürtün iki katı<br />
Magnezyumun ile birleştiği düşünülürse, sıvı metal<br />
içindeki oksijen miktarının düşük olması gerekir. Mg<br />
tretmanından önce sıvı metal içindeki bağlı ve serbest<br />
oksijen miktarının düşürülmesi gerekir. Eğer bu<br />
sağlanamaz ise, sıvı metal içindeki oksijenin magnezyum<br />
ile kimyasal olarak birleşerek MgO oluşturması<br />
nedeniyle, hep aynı miktarda magnezyum ilavesi yapılmış<br />
olsa bile, sıvı metal içindeki oksijen seviyesindeki<br />
değişikliklere bağlı olarak, mikro yapıdaki lamel<br />
grafit oluşum miktarı değişiklik gösterecektir.<br />
ASK Chemicals Metallurgy GmbH (ASKCM), uzun<br />
yıllardır ön şartlandırıcı olarak VL(Ce)2 [20] üretmektedir.<br />
VL(Ce)2 ve CerMM ile ön şartlandırma, sıvı metaldeki<br />
serbest ve bağlı oksijeni azaltır. İlave, Mg tretmanından<br />
önce, sıvı metal Mg tretman potasına alınırken<br />
yapılır. Oksijen miktarında sağlanan azalmanın<br />
yanısıra, oluşan seryum-oxi-sülfitler sıvı metal içindeki<br />
çekirdek sayısını arttırır. Zirkon ve Mangan ise çekirdek<br />
oluşumunu daha da güçlendirilirler.<br />
CGI üretimi için sıvı metal içinde tretman öncesi,<br />
30 ppm oksijen ve 1 – 2 ppm arasında oksit bulunması<br />
önşarttır [12].<br />
Yapılan ölçümlerde, Mg tretmanından önce ön<br />
şartlandırma yapıldığında toplam oksijenin bir ölçümde<br />
22 ppm’e, başka bir ölçümde ölçüm ise 24 ppm<br />
düştüğü tesbit edilmiştir.<br />
98<br />
4.3. Tel yöntemi ile CGI Üretimi<br />
Ergitme ocağından sıvı metal potaya alınırken ön<br />
şartlandırıcı ilavesi yapılır. Pota daha sonra Tel ile Mg<br />
tretmanın yapılacağı istasyona taşınır. Eğer potanın<br />
üzerinde dikkati çekecek kadar cüruf varsa bu cüru-<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
fun tretman öncesi temizlenmesi gerekir.<br />
ASKCM, Tel Mg tretmanı için özel teller geliştirmiştir,<br />
tretman için bu tellerin kullanılması önerilir.<br />
%0.010 ile %0.012 arasında başlangıç Kükürtü için,<br />
ton başına 8 – 10 m tel ilave edilir. Bu, ton başına 3-4<br />
kg tel anlamına gelmektedir. Toplam tel ağırlığının<br />
yaklaşık %<strong>60</strong>’lık bir bölümünün dolgu malzemesi olduğu<br />
dikkate alındığında, sıvı metal içine ilave edilmiş,<br />
tretman malzemesinin ton başına 1.8 ile 2.4 kg<br />
arasında olduğu hesaplanabilir. Tretman süreleri 20<br />
ile 30 saniye arasındadır.<br />
Mg tretmanından sonra tekrar cüruf alınmalıdır.<br />
Aşılama, eğer gerekecekse, metalin döküm için başka<br />
bir döküm ünitesine transferi veya tretman potası<br />
ile döküm yapılacak ise, ya aynı potada tel aşılama<br />
yada herhangi bir geç aşılama uygulaması yapılabilir.<br />
Düşük Alüminyum içeren SRF 75 [21], CGI’nin aşılanması<br />
için son derece uygundur.<br />
Debriyaj baskı plakası gibi parçalar için döküm<br />
sıcaklığı 1.380 ile 1.420°C arasında olmalıdır. Daha<br />
ince et kalınlığı olan CGI SiMo egzoz manifoldları için<br />
daha yüksek döküm sıcaklıklarının seçilmesi gerekir.<br />
1 tonluk bir metalin döküm süresinin 10 dakikayı aşmaması<br />
gerekir; çünkü CGI’da da aşının etkinliği kaybetmesi<br />
söz konusudur ve bu durum elde edilecek<br />
grafit tipi üzerinde olumsuz bir etki yaratabilir.<br />
Eğer gün içinde aynı ocak ile CGI’nın yanısıra DI<br />
ve GI üretimi yapılacaksa, önce GI, sonra DI ve en<br />
son CGI üretim yapılmalıdır. Aynı ergitme ocağı kullanıldığında<br />
GI’dan sonra direk olarak CGI’nın üretimine<br />
geçilmemelidir.<br />
Sadece CGI üretimin yapıldığı dökümhaneler tabii<br />
ki en idealidir, bu durumda geçişlerde karışma söz<br />
konusu olmaz.<br />
Resim 6:<br />
Örnek 1’de elde<br />
edilmiş CGI grafit<br />
yapısı, Büyütme<br />
100:1, dağlanmamış<br />
Resim 5:<br />
CGI üretimi<br />
için tel tretman<br />
istasyonu<br />
5. Tel tretmanı ile CGI Üretimine<br />
İlişkin Örnekler<br />
Örnek 1: Müşteri talebi üzerine Ti ilavesi yapılmış CGI<br />
350 üretimi.<br />
Baz metalde % 0.11 Ti<br />
Metal miktarı: 1.000kg<br />
VL(Ce) + CerMM ile ön şartlandırma<br />
Tel ile Mg tretamanı [22]<br />
Döküm sırasında SRF 75 ile aşılama<br />
Tretman sonrası: % 0.015 S ve % 0.012 Mg<br />
Ayrı dökülmüş Y2 bloktan ölçülmüş mekanik değerler:<br />
Rm 406 MPa, Rp0.2 333 MPa, A 2%, HB 199<br />
Grafit yapısı: %80 grafit form III ve %20 grafit form VI<br />
Örnek 2: Müşteri talebi doğrultusunda Rm > 385<br />
MPa ve % 0.10 Ti ilave edilmiş CGI üretimi<br />
Baz metalde % 0.10 Ti<br />
Metal miktarı: 1.500kg<br />
VL(Ce) + CerMM ile ön şartlandırma<br />
Tel ile Mg tretamanı [22]<br />
Döküm sırasında SRF 75 ile aşılama<br />
Tretman sonrası: % 0.011 S ve % 0.014 Mg<br />
Parçaya birleşik dökülen numuneden ölçülen mekanik<br />
değerler: Rm 397 MPa, Rp0.2 318 MPa, A %1.7,<br />
HB 210<br />
Grafit yapısı: 80% grafit formu III ve %20% grafit formu<br />
VI<br />
Resim 7:<br />
Örnek 2’de elde<br />
edilen CGI grafit<br />
yapısı, büyütme<br />
oranı 100:1, dağlanmamış<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 99
MAKALE<br />
Örnek 3: CGI SiMo, üretimi<br />
Rm min. 400 MPa, A min. %3 ve maks. %0.20 Ti<br />
Baz metalde % 0.14 Ti<br />
Metal miktarı: 1.200kg<br />
VL(Ce) + CerMM ile ön şartlandırma<br />
Tel ile Mg tretamanı [22]<br />
Döküm sırasında SRF 75 ile aşılama<br />
Tretman sonrası: % 0.010 S ve % 0.018 Mg<br />
Ayrı dökülmüş Y2 ok numunesinden ölçülen mekanik<br />
değerler: Rm 545 MPa, Rp0.2 492 MPa, A 3.5%,<br />
HB 228<br />
Grafit yapısı: %70 ile %80 grafit form III ve %20 ile<br />
%30 arasında grafit form VI<br />
6. CGI Üretiminde Test Yöntemleri<br />
Bütün otomatik testlere rağmen, dökümhane personeli,<br />
değerlendirme yaparken CGI ile GI arasında<br />
aşağıdaki genel kriterleri dikkate almalıdır.<br />
Genel özellikler:<br />
CGI:<br />
- Grafit uzunluğu yaklaşık 50 µm<br />
- Uzunluk-genişlik oranı < 10<br />
- Grafit uçları yuvarlaktır<br />
GI:<br />
- Lamellerin grafit uzunluğu 500 µm’ye kadardır<br />
- Uzunluk-genişlik oranı 50 ile 100 arasındadır<br />
- Grafik uçları sivridir<br />
CGI yapısı, aşağıda belirtilen yöntemler kullanılarak<br />
test edilebilir:<br />
- Spektrometre numunelerinden (ayrıca Mg/S oranı)<br />
kimyasal analiz ölçümü<br />
- EMF kullanılarak oksijen aktivitesinin ölçülmesi<br />
- Termal analiz ile değerlendirme<br />
- Metalografik incelemeler (örn. her tretman sonrası<br />
alınan numunelerin hızlı kontrolu)<br />
- Rezonans frekans testleri<br />
- Ultrason incelemeleri<br />
Resim 8:<br />
Örnek 3’te elde<br />
edilen CGI SiMo<br />
grafit yapısı, büyütme<br />
oranı 50:1,<br />
dağlanmamış<br />
7. Özet ve Sonuçlar<br />
Günümüzde, Tel ile Mg tretmanı oldukça oturmuş ve<br />
kabul görmüş bir teknolojidir. DI üretiminde olduğu<br />
gibi, bazı teller CGI parçalarının üretilmesi için de<br />
son derece uygundur. Ön şartlandırma ile sıvı metalin<br />
içindeki serbest ve bağlı oksijenin azaltılması baz<br />
metalde tretman öncesi istenilen metalürjik özelliklerin<br />
elde edilmesi için en uygun yöntemdir. VL(Ce)2 ile<br />
ön şartlandırma ve Inform® Tel Mg tretmanının birlikte<br />
kullanılması, basit ama aynı zamanda çok güvenilir<br />
bir CGI üretim yöntemidir. Bu yöntem ile CGI volanlar,<br />
debriyaj ve fren diskleri ve egzoz manifoldları basit<br />
ve güvenilir bir şekilde üretilmektedir. Üretim sırasında<br />
şartname harfi ile uyulması, daha sonraki test<br />
masrafının azaltılmasını sağlar.<br />
Referanslar:<br />
[1] H. Mayer, Dickwandige Gussstücke aus Gusseisen mit Kugelgraphit,<br />
Giesserei <strong>60</strong> [Thick-Walled Cast Pieces Made Of<br />
Cast Iron with Nodular Graphite, Casting <strong>60</strong>] (1973), 7, pp. 175<br />
- 181<br />
[2] Herfurth, K.: Freiberger Forschungsh. [Freiburg Research<br />
Journals] 1966, Dept. B, No. 105, pp. 267 - 310<br />
[3] Stefanescu, D.M. and Loper, C.R. Gießerei-Praxis [Casting<br />
Practice] (1981), 5, pp. 73 - 96<br />
[4] Nechtelberger, E.; Puhr, H.; v. Nesselrode, J.B. and Nakayasu,<br />
A.: Stand der Entwicklung von Gusseisen mit Vermiculargraphit<br />
– Herstellung, Eigenschaften und Anwendung,<br />
Teil 1, Gießerei-Praxis [Development Status of Cast Iron with<br />
Vermicular Graphite – Production, Properties and Application,<br />
Part 1, Casting Practice] (1982), 22, pp. 359 - 372 and Teil<br />
2, Gießerei-Praxis [Part 2, Casting Practice] (1982), 23/24, pp.<br />
375 - 396<br />
[5] Nechtelberger, E. and Lux, B.: Gefügeaufbau und Eigenschaften<br />
von Gusseisen mit Vermiculargraphit, Gießerei-Praxis<br />
[Structural Composition and Properties of Cast Iron with Vermicular<br />
Graphite, Casting Practice] (1984), 11, pp. 177 - 187<br />
[6] Ebner, J.; Hummer, R. and Schlüsselberger, R.: Gießerei 84<br />
[Casting 84] (1997), 12,<br />
pp. 40 - 48<br />
[7] Lampic-Opländer, M. and Henkel, H.: Gießerei-Praxis [Casting<br />
Practice] (1999), 6, pp. 296 - 301<br />
[8] Lampic-Opländer, M.: CGI, Teil 1, Gießerei-Praxis [CGI, Part<br />
1, Casting Practice] (2001), 1, pp. 17 - 22<br />
[9] Lampic-Opländer, M.: CGI, Teil 2, Gießerei-Praxis [CGI, Part<br />
2, Casting Practice] (2001), 4, pp. 145 - 152<br />
[10] Lampic-Opländer, M.: CGI, Teil 3, Gießerei-Praxis [CGI,<br />
Part 3, Casting Practice] (2001), 5, pp. 192 - 198<br />
[11] Hummer, R. and Bührig-Polaczek, A.: Gießerei 87 [Casting<br />
87] (2000), 10, pp.23 - 29<br />
[12] Hofmann, E. and Wolf, G.: Gießereiforschung 53 [Casting<br />
Research 53] (2001), 4, pp. 131 - 151<br />
[13] Martin, T. and Weber, R.: Gießerei 92 [Casting 92] (2005),<br />
4, pp. 34 - 41<br />
[14] Technical forum, internal SKW further training, 2004<br />
[15] Technical forum, internal SKW further training, 2009<br />
[16] Hasse, St.: Gießerei-Praxis 5/2010 [Casting Practice<br />
5/2010], pp. 128 - 134<br />
[17] VDG Information Sheet W 50<br />
[18] ISO 16112<br />
[19] Reese, C. R. and Evans, W.J.: AFS Transactions 1998, pp.<br />
673 - 685<br />
[20] ASKCM Product Datasheet VL(Ce)2<br />
[21] ASKCM Product Datasheet SRF 75<br />
[22] ASKCM-Inform® M treatment wires<br />
100<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
HABER<br />
İhracatın ‘Metalik Yıldızları’<br />
Ödüllerini Aldı<br />
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB), 2020 yılında<br />
gerçekleştirdiği 8,4 milyar dolarlık ihracata katkı sağlayan başarılı ihracatçılarını ödüllendirdi.<br />
TÜDÖKSAD üyelerinden Tuğçelik Alüminyum<br />
''Alüminyumdan Mamül Ürünler''<br />
kategorisinde birinci sıradan, Aslar Pres<br />
Döküm '' Alüminyum Döküm Mamüller''<br />
kategorisinde ikinci sıradan, ''Demir Çelik<br />
Döküm Mamüller'' kategorisinde ise;<br />
İstikamet Döküm birinci sıradan, Trakya<br />
Döküm ikinci sıradan, Körfez Döküm<br />
üçüncü sıradan ödül sahibi oldu.<br />
İhracatın Metalik Yıldızları’ töreninde<br />
konuşan İstanbul Demir ve Demir Dışı<br />
Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı<br />
Tahsin Öztiryaki sektörün bu yıl 10<br />
milyar dolarlık ihracat hedefini aşacağını<br />
söylerken, Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza<br />
Tuna Turagay, demir ve demir dışı sektörünün<br />
ihracatın yüz akı olduğunu söyledi.<br />
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı<br />
İsmail Gülle ise Demir ve Demir Dışı Metaller<br />
sektörünün ihracattaki birim değerindeki<br />
artışa vurgu yaptı.<br />
Türkiye’nin toplam ihracatına aralıksız<br />
katkı veren “Demir ve Demir Dışı Metaller<br />
Sektörü” pandemi yılında da söz konusu<br />
katkıyı sağlamaya devam etti. Sektör,<br />
2020 yılını 8,4 milyar dolarlık ihracat<br />
ile genel ihracattan yüzde 4,6’lık pay<br />
alarak ve sanayi sektörleri arasında<br />
en çok ihracat gerçekleştiren altıncı<br />
sektör oldu. İstanbul Demir ve Demir<br />
Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDD-<br />
MİB) de başarılı ihracatçılarını ödüllendirdi.<br />
Ülke ihracatına katkı sunan ve<br />
ödüle layık görülen tüm firmaları tebrik<br />
eden İDDMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki,<br />
bu sene ihracat rakamlarının<br />
Türkiye’deki pandemi ve doğal afetler<br />
gibi olumsuzluklara rağmen bu<br />
zor dönemde önemli bir motivasyon<br />
kaynağı olduğunu söyledi. Öztiryaki<br />
ayrıca bu dönemde tarihin en yüksek<br />
ihracat rakamına ulaşma başarısını<br />
yakaladıklarını belirtti.<br />
İHRACATTA HEDEF<br />
AŞILACAK<br />
Ödül töreninde konuşan İDDMİB<br />
Başkanı Tahsin Öztiryaki, “2021 yılının<br />
ilk sekiz ayında da, ihracatımızı<br />
yeni rekorlara taşımaya devam ettik.<br />
Yılın ilk sekiz ayında ihracatımızı geçen<br />
yılın aynı dönemine göre yüzde<br />
49 artırarak 7,7 milyar dolar ihracat<br />
gerçekleştirdik. Yani ilk 8 ayda neredeyse<br />
geçtiğimiz yılın ihracat rakamını<br />
yakalamış durumdayız. Aynı<br />
dönemde ihracatımızı 1,5 milyon tondan<br />
2 milyon tona çıkarmış olmamız<br />
rakamsal artışın sadece hammadde<br />
fiyatlarındaki artışa bağlı olmadığını<br />
gözler önüne seriyor. İlk kez son 12<br />
aylık sektör ihracatımız 10 milyar dolar<br />
sınırını aştı. Aşmayı başardığımız<br />
her ihracat hedefi gibi 2021 yılı ihracat<br />
hedefimiz olan 10 milyar doları da<br />
hep birlikte aşarak 11 milyar doların<br />
üzerinde bir rakamı yakalayacağız.<br />
210 ülke ve bölgeye ihracat yaparak<br />
dünyada ayak basılmadık yer bırakmayan<br />
ihracatçılarımızı kutluyorum.”<br />
dedi.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 101
MAKALE<br />
SU BAZLI<br />
BOYALARDAN<br />
FORMALDEHİT<br />
EMİSYONLARININ<br />
AZALTILMASI<br />
2020’den beri yürürlülüktedir.<br />
Foseco, dökümhanelerin maça kurutma tesisinin<br />
egzoz bacası gibi FH salınım emisyon konsantrasyonun<br />
en yüksek olduğu noktada emisyon salınımlarını<br />
azaltmalarına yardımcı olan yeni bir su bazlı boya ile<br />
zorlu bir görevi üstlendi.<br />
Bu makale, Foseco boyalarındaki FH seviyelerini<br />
tartışmayacak, ancak boya kurutma işleminin etkilediği<br />
toplam FH emisyonlarını tartışacaktır.<br />
GİRİŞ<br />
Bütün su bazlı sistemler, bu sistemlerin performansını<br />
etkileyebilecek ve uygulama sırasında önemli değişikliklere<br />
yol açabilecek bakteri ve mantar gibi mikroorganizmaların<br />
büyümesine karşı hassastır. Mikroorganizmalar<br />
ayrıca kontamine olmuş ürünleri kullanan<br />
operatörlerin sağlığını da etkiler.<br />
Bu türk etkilerden kaçınmak ve su bazlı sistemleri<br />
korumak için, biyositler bileşimlerine dahil edilir. Dökümhane<br />
ortamında, su bazlı boyalar bu tür bir koruma<br />
gerektiren ana ürünlerdir.<br />
Biyositler genellikle güçlü bir antibakteriyel ve antimantar<br />
olan FH içerirler. Bu FH, boya kurutma işlemi<br />
gibi belirli koşullar altında salınır ve dökümhanelerin<br />
genel FH emisyonlarına etkisi bulunur.<br />
Bununla birlikte, FH zararlı bir madde olarak kabul<br />
edildiğinden ve AB tarafından bu şekilde düzenlendiğinden,<br />
bu bir zorluk teşkil etmektedir. Zararlı<br />
maddelerin emisyonu hakkındaki AB yönetmeliği<br />
(2008/50/EG), izin verilen FH emisyon seviyelerini<br />
20 mg/m3’den sadece 5 mg/m3’e düşürmek için yakın<br />
zamanda revise edilmiştir.<br />
Egzoz gaz işleme tesisleri olan dökümhanelerin<br />
bile yeni limitleri adapte olması gerekmektedir.<br />
Örnek olarak, revize edilmiş yönetmelik eski ve/veya<br />
mevcut tesislerde emisyon seviyelerinin yeniden<br />
ayarlanmasını gerektiren yeni TA-Luft yönetmeliği<br />
olarak Almanya için tercüme edilmiştir. Çoğu durumda,<br />
bu değişiklikler yeni gaz işleme sistemlerine<br />
yatırım yapılmasına yol açacaktır. Yeni limitler Şubat<br />
102<br />
Yazar: Christoph Genzler, Rene Roeleveld<br />
Çeviri: Kemal Karslı (Foseco Türkiye)<br />
İster kişisel hayatımızda ister iş hayatımızda, çevresel<br />
sürdürülebilirlik giderek yükselen önceliğimizdir. Gelecek<br />
nesile daha sağlıklı bir çevre bırakmak için hepimiz; yeni,<br />
daha katı ve/veya revise edilmiş düzenlemelere uymak<br />
için elimizden geleni yapmalıyız.<br />
Bu nedenle, dökümhane proseslerinin çevresel etkilerini<br />
azaltabilecek ürünleri uygulamanın tam zamanı.<br />
Bu makale, formaldehit (FH) emisyonlarını azaltmak için<br />
tasarlanan su bazlı dökümhane boyalarını tartışacaktır.<br />
Bunu yaparken, boya kurutma prosesinde FH salınım<br />
emisyonlarına ilişkin en son AB yönetmeliklerine uyum<br />
sağlamak için dökümhaneleri destekler.<br />
AZALTILMIŞ FH- EMİSYONLARI İÇİN<br />
BİR BOYA<br />
Su bazlı boyaları kullanan dökümhaneler, çevresel<br />
taleplere daha iyi sağlamak için solvent bazlı boyalardan<br />
uzaklaşan bir eğilim içindedir. Bununla birlikte,<br />
bu su bazlı ürünler, mikrobiyolojik saldırılara karşı koruma<br />
gerektirir:<br />
Su bazlı boya – BAKTERİYEL ENFEKSİYON – ETKİ-<br />
LERİ/ EYLEMLERİ/ÇÖZÜMLERİ<br />
Solvent bazlı boyalardan su bazlı boyalara dönüşüm<br />
Avrupa’da artan bir hızla gerçekleştiğinden, dökümhanelerin<br />
dikkatini mikroorganizmaların boya performansı<br />
üzerindeki etkilerine yönlendirmek gerekir ki<br />
bu genellikle çok iyi bilinmemektedir.<br />
Şekil 1.<br />
Daldırma tankındaki bakteri bulaşmış boya<br />
Şekil 2.<br />
Daldırma tankındaki ölü bölgelerde boya karıştırılmadan kalır.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
MİKROORGANİZMA KİRLİLİĞİ DURU-<br />
MUNDA PERFORMANS DEĞİŞİKLİK-<br />
LERİ<br />
• Koku<br />
• pH düşüşü<br />
• Artan sedimentasyon<br />
• Zayıf akış özellikleri<br />
• Azalmış kenar kaplaması • Grafit yüzmesi<br />
• Çok daha güçlü boya<br />
penetrasyonu, maça kırılmasına<br />
neden olur<br />
• Sinerez (Boyanın ayrışması) • Değişen ıslatma özellikleri<br />
• Boya yüzeyinde çatlaklar<br />
BOYA KOMPOZİSYONU<br />
Boya üretimi için gerekli bileşenlerin geri kalanıyla<br />
karşılaştırıldığında, biyosit, bütünün yalnızca çok küçük<br />
bir kısmıdır (
MAKALE<br />
edilebilir. Genellikle, maçahanenin havası boşaltılır ve<br />
muhtemelen arıtılır. Daha sonra genellikle baca yardımıyla<br />
atmosfere salınır.<br />
Gaz emisyonlarının izlenmesinden ve kontrol<br />
edilmesinden sorumlu yerel yönetimler için, egzoz<br />
bacası en önemli endişe kaynağıdır. Burada, birçok<br />
etkinin dikkate alınması gereken pahalı ve karmaşık<br />
bir süreç olan gaz salınım seviyelerinin control etmek<br />
için farklı zamanlarda ve tesis yüklerinde gaz örnekleri<br />
alınabilir.<br />
Özellikle FH için ortak bir endüstriyel standart test<br />
mevcut olmaması sebebiyle Foseco, yeni ürünlerin<br />
daha da geliştirilmesine yardımcı olmak için<br />
güvenilir bir test geliştirmek durumunda kaldı.<br />
FH emisyonlarını belirlemenin farklı yollarının<br />
değerlendirilmesinden sonra, FTIR (Fourier<br />
Transform Infrared – Fourier Dönüşümlü Kızılötesi)<br />
spektroskopisinin en uygun olduğunu, gerekli<br />
standarda göre doğru olduğunu ve ekipmanın<br />
kompakt olduğunu gördük.<br />
Test düzeneği numuneyi tutmak için bir fikstür<br />
içeren, ısıtılmış egzoz örnekleyici ve herhangi bir<br />
yoğuşmayı önelemek için ısıtılmış borulardan oluşan<br />
sızdırmaz bir kurutma fırınından oluşur. Isıtılmış<br />
borular gaz analizörüne bağlanır ve bu daha sonra<br />
eş zamanlı meydana gelenler de dahil olmak<br />
üzere farklı kirletici gaz akışlarını belirleyebilir.<br />
Testler 1 saatlik bir süre boyunca gerçekleştirilir<br />
ve Foseco’nun yeni ürün geliştirmesini hedeflemesini<br />
sağlar.<br />
Müşterilerin yeni belirlenen sınırlara uymalarına<br />
yardımcı olmak için ilk odak noktamız, kuruma süresi<br />
boyunca FH açığa çıkarmayan ancak mikrobiyolojik<br />
saldırılara karşı aynı korumayı sunan bir<br />
kaplama geliştirmekti. Bu aşamada oldukça ilginç<br />
gözlemler yapıldı.<br />
KURUTMA FIRININDA, 150 °C’DE<br />
FORMALDEHİT EMİSYON DAVRA-<br />
NIŞI<br />
Şekil 5.<br />
FTIR (Fourier Dönüşümlü Kızılötesi) test kurulumu<br />
Grafik 1<br />
Yeni ColdBox maçası, yapıldığı gibi<br />
Şekil 6.<br />
Kurutma fırınına numune tutucu transferi<br />
Grafik 2<br />
3 gün bekletilmiş PUCB maçası<br />
Grafik 3<br />
11 gün bekletilmiş PUCB maçası<br />
104<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
Yalnızca yeni yapılmış maça genel FH emisyonlarına<br />
önemli bir katkı sağlar.<br />
Kurutma fırınında gözlemlenen bağlayıcı ile ilgili<br />
FH emisyonları, maça depolaması süresinden önemli<br />
ölçüde etkilenir.<br />
Grafik 4<br />
Standart boya ile yeni yapılan PUCB maçalarda FH emisyonları<br />
SONUÇ<br />
Uygulanan boyanın yanı sıra, bir maçahanede bağlayıcılar<br />
ve katkı maddeleri gibi FH emisyonlarına katkıda<br />
bulunan oldukça fazla sayıda FH salınımı yapan<br />
etken vardır. Bunun da ötesinde, proses adımları sırasında<br />
örneğin: maça üfleme, kurutma ve depolama<br />
gibi, yeniden bir araya getiren / yeniden yapılandıran<br />
/ farklı kimyasallara dönüştüren bileşenler ile FH salınabilir<br />
ve bu değişim prosesinde FH’yi serbest bırakabilir.<br />
Yukarıdaki FH araştırması sırasında, yeni SEMCO<br />
FF nesil boyaların, dökümhanelerin en son çıkan AB<br />
yasal gerekliliklerine uymasına yardımcı olacak modern<br />
su bazlı boyalar için yalnızca ilk adım olduğu<br />
belli olmuştur.<br />
Boya gelişiminin bir sonraki adımı, FH içermeyen<br />
boyadan, boyanın kum bağlayıcı ve katkı maddelerinden<br />
salgılanan FH’ı emdiği bir FH bariyerine dönüştürmek<br />
olacaktır.<br />
Grafik 5<br />
Yeni SEMCO FF boyasıyla yeni yapılan maçalarda FH emisyonları<br />
Şekil 7.<br />
Kurumada boya renk değişimi<br />
Grafik 6<br />
Standart boya ile 11 gün bekletilmiş maçalarda FH emisyonları<br />
Tüm bunlar renk değişimi eşliğinde kurutma prosesini<br />
optimize etmek için son bir fırsat yaratarak kurutma<br />
teknolojisinde birleştirilecektir.<br />
Bu, hızlı ve kolay bir şekilde maçahane operatörlerinin<br />
kurutma işleminin ne zaman tamamlandığını görmesine<br />
olanak tanıyarak enerji tüketimini optimize<br />
eder ve dolayısıyla temel maçahane operasyonlarının<br />
maliyetleri ve karbon ayak izini azaltır.<br />
REFERANSLAR<br />
Bu yazıda bahsedilen tüm çalışmalar, Foseco laboratuvarlarında<br />
yapılmıştır ve bu araştırmaların sonuçlarını<br />
temsil etmektedir.<br />
Grafik 7<br />
SEMCO FF boyasıyla 11 günlük bekletilmiş maçalarda FH emisyonları<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 105
MAKALE<br />
ÇEŞİTLİ TİPTE<br />
HADDEHANELER İÇİN<br />
MERDANE KALİTESİ SEÇİMİ<br />
Silvan Merdane Döküm San. ve Tic. Ltd. Şti.<br />
Silvan Rolls olarak yılların getirmiş olduğu tecrübe<br />
ve bilgi birikimi ile yapmış olduğumuz çalışmalar<br />
neticesinde, ürün yelpazemizde bulunan sfero ve<br />
çelik bazlı merdane kalitelerinin çeşitli tipte haddehanelerin<br />
çeşitli tezgahlarında kullanım seçimi için<br />
haddecilere yardımcı olduğunu düşündüğümüz bir<br />
merdane kalite seçim tablomuz bulunmaktadır. Yurt<br />
içi ve yurt dışında merdane tedarik ettiğimiz müşterilerimiz<br />
yuvarlak mamul çekilen haddehanelerde ve<br />
hafif ile orta profil çekilen haddehanelerde hazırlık,<br />
ara ve finiş tezgahlarında merdane seçim tablomuzdan<br />
faydalanarak kendilerinin üretimi için en optimum<br />
merdane kalitesini seçmektedirler. Öncelikle<br />
merdane seçim tablosuna konu olan Silvan Rolls<br />
merdane kalitelerinden bahsetmek gerekir. Silvan<br />
Rolls küresel grafitli ve çelik bazlı olmak üzere iki ana<br />
grupta merdane dökümü gerçekleştirmektedir. Çelik<br />
bazlı merdaneler kendi içerisinde Adamit ve Grafitik<br />
Çelik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Küresel Grafitli<br />
Sfero merdaneler ise kendi içerisinde Asiküler Sfero<br />
ve Perlitik Sfero olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bu<br />
kalite gruplarıyla ilgili kısa bilgiler aşağıda verilmiştir.<br />
GRAFİTİK ÇELİK DÖKÜM MERDA-<br />
NELER<br />
Grafitik çelik merdaneler yapısında perlitik matrikste<br />
karbür ve sferolit içerirler. Ezme oranlarının<br />
yüksek olduğu çalışma ortamlarında grafitik<br />
çelik kalitelerimiz kırılmalara karşı dayanıklılığı<br />
ve aşınmaya karşı direnci nedeniyle hafif ve<br />
orta profil haddehanelerinin ihtiyaçlarını karşılamaktadır.<br />
Merdanelere dökümden sonra gerekli<br />
ısıl işlemler uygulanarak kullanım şartları<br />
için en uygun mikro yapı ve mekanik özellikler<br />
sağlanmaktadır.<br />
ÇELİK BAZLI ADAMIT DÖKÜM MER-<br />
DANELER<br />
Adamit merdaneler Cr-Ni-Mo alaşımlı ve perlitik iç yapılı<br />
çelik malzemeden imal edilmektedir. Merdanelere<br />
dökümden sonra gerekli ısıl işlemler uygulanarak<br />
kullanım şartları için en uygun mikro yapı ve mekanik<br />
özellikler sağlanmaktadır.<br />
106<br />
1.<br />
Çelik Bazlı<br />
Adamit Kalitelerin<br />
Sertlik Profili<br />
2.<br />
Grafitik Çelik Kalitelerin Sertlik Profili<br />
KÜRESEL GRAFİTLİ (PERLİTİK<br />
SFERO) MERDANELER<br />
Küresel grafitli dökme demir merdaneler, aşınmaya<br />
karşı dayanıklılığı çok yüksek olan, alaşımlı<br />
küresel grafitli dökme demir (sfero) malzemeden<br />
imal edilmektedir. Bu merdanelerden<br />
yumuşak olanlar ısıl çatlaklara, sert olanlar ise<br />
aşınmaya dayanıklıdır. Yaptığımız çalışmalar,<br />
haddehanelerde sertlik düşüşü, termal yüklemeler<br />
sonucu oluşan ısıl çatlaklarının minimuma<br />
düşürülmesi ve zorunlu kaynak gerektiren<br />
durumlarda minimum merdane kaybı gibi problemleri<br />
çözmeyi sağlamıştır.<br />
Ayrıca özel ısıl işlem prosesimiz ile üretilen<br />
yüksek alaşımlı Mo merdanelerimizde yüzeyden<br />
itibaren sertlik düşüşü oluşmaması avantajı<br />
ısıl çatlaklara ve kırılmalara karşı direnç sağlamaktadır.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
3.<br />
Perlitik Sfero<br />
Kalitelerin Sertlik<br />
Profili<br />
Yukarıda anlatılan merdane kalitelerinin kimyasal<br />
kompozisyonuna, mekanik özelliklerine, sertliklerine,<br />
kullanım alanlarına, üretilen ürüne ve merdane üzerinde<br />
açılan kalibreye (şekillere) göre aşağıda verilen<br />
merdane seçim tablosu oluşturulmuştur.<br />
KÜRESEL GRAFİTLİ (ASİKÜLER SFE-<br />
RO) MERDANELER<br />
Asiküler sfero merdaneler yüksek alaşımlı küresel<br />
grafitli dökme demir malzemeden<br />
imal edilmektedir. Dökümden sonra bu merdanelere<br />
düşük sıcaklıklarda uzun süreli meneviş tavı uygulanmaktadır.<br />
Bu tav öncelikle katılaşma sırasında oluşan<br />
iç gerilmelerin giderilmesi ve muhtemel kalıntı östenit<br />
fazının dönüşmesi amaçları için uygulanmaktadır.<br />
Asiküler yapı olarak adlandırılan mikro yapı iğne yapılı<br />
beynit ve martenzit karbürlerin oluşmasıyla elde<br />
edilir. Haddehanelerde yaygınlaşan slit sistemleri<br />
merdanelerinde kullanılan termal şoklara dayanıklı<br />
ve aşınma direncine sahip merdane talebi SD-BM-<br />
73S kalitesi ile karşılanmaktadır.<br />
4.<br />
Asiküler Sfero Kalitelerin Sertlik Profili<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 107
MAKALE<br />
Türkdöküm dergimizin<br />
<strong>60</strong>.sayısında İçimizden Birinin<br />
konuğu Prof. Dr. Cahit Ensari<br />
oldu. İTÜ Maden Fakültesi,<br />
Metalürji Mühendisliği<br />
Bölümünden Yüksek<br />
Mühendis olarak mezun olan<br />
Ensari, 1982 yılına kadar aynı<br />
bölümde Akademisyen olarak<br />
görev aldı. Sonrasında Trakya<br />
Döküm, ABC Danışmanlık<br />
Mümessillik ve Metek<br />
Mühendislik firmalarında<br />
yöneticilik yapan Ensari, tekrar<br />
akademisyenliğe dönerek<br />
Yalova Üniversitesine<br />
profesör kadrosuna dahil<br />
oldu. 2020 yılında kendi<br />
isteğiyle emekliliğe ayrılan<br />
Ensari ile akademik ve iş<br />
yaşamıyla birlikte döküm<br />
sektörünü konuştuk.<br />
İÇİMİZDEN BİRİ<br />
PROF. DR.<br />
CAHİT<br />
ENSARİ<br />
Cahit Bey, öncelikle sizi yakından<br />
tanımak isteriz. Ne zaman nerede<br />
doğdunuz, aldığınız eğitimler<br />
(Akademik kariyeriniz) hakkında<br />
bilgi almak isteriz?<br />
1948 yılında Mardin’ de doğdum.<br />
İlkokulu Diyarbakır’da okudum.<br />
Babam çocuklarının eğitimine çok<br />
önem verir ve hiçbir fedakarlıktan<br />
kaçınmazdı. İlkokulu bitirdiğimde<br />
beni İstanbul’daki bir yakınımızın<br />
yanına göndererek, yabancı dilde<br />
eğitim veren Türk ve yabancı liselerin<br />
sınavlarına girmemi sağladı. Girdiğim<br />
ikinci sınavda Saint Joseph<br />
Fransız Erkek Lisesi sınavını kazanınca<br />
diğer sınavlara girmedim. İki<br />
yıllık hazırlık, ortaokul ve lise eğitimimi<br />
Saint Joseph Fransız Erkek<br />
Lisesinde aldım.<br />
1967 yılında girdiğim İstanbul<br />
Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden<br />
Fakültesi, Metalürji Mühendisliği<br />
Bölümünden 1972 yılında Metalürji<br />
Yüksek Mühendisi olarak mezun<br />
oldum. Aynı yıl mezun olduğum<br />
108<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
ölümde asistan olarak göreve başladım.<br />
1977 yılında Doktora derecesini<br />
kazandım. 1979 yılında TÜBİ-<br />
TAK post-doktora bursu ile gittiğim<br />
Kanada’nın Waterloo Üniversitesinde,<br />
iki yıl süreyle araştırmalarda bulundum.<br />
1982 Nisan ayında Mekanik<br />
Metalürji dalında Doçent unvanını<br />
aldım. 1982 Kasım ayında kendi isteğim<br />
ile İTÜ Metalürji Fakültesindeki<br />
görevimden ayrıldım.<br />
1982 – 1991 yılları arasında Trakya<br />
Döküm San.Tic.A.Ş. de, 1991 – 2002<br />
yılları arasında ortağı olduğum ABC<br />
Danışmanlık Mümessillik ve Tic. A.Ş.’<br />
de, 1998 - 2011 yılları arasında ortağı<br />
olduğum METEK Mühendislik Mümessillik<br />
Tic. Ltd. Şti.’ de yöneticilik<br />
görevlerinde bulundum.<br />
Şubat 2011’de Yalova Üniversitesinde<br />
Profesör kadrosuna atanarak<br />
akademik hayata geri döndüm. Kimya<br />
ve Süreç (Proses) Mühendisliği<br />
Bölüm Başkanı, Fen Bilimleri Enstitüsü<br />
Müdür Yardımcısı, kısa bir süre<br />
Rektör Yardımcısı ve son olarak Üniversitenin<br />
Kalite Koordinatörü görevlerinde<br />
bulundum. Ağustos 2020’de<br />
kendi isteğim ile emekliliğimi istedim.<br />
Akademik ve özel sektördeki çalışmalarım<br />
esnasında, Demir Çelik<br />
Üretim Teknolojisi, Metallere Plastik<br />
Şekil Verme Teknolojisi, Pik-Temper-<br />
Sfero Döküm Teknolojisi, Basınçlı<br />
(Enjeksiyon) Döküm Teknolojisi, Kalite<br />
Yönetimi ve Kalite Sistemleri konularıyla<br />
ilgilendim. İ.T.Ü.deki çalışma<br />
dönemimde, “Metalik Malzemelerin<br />
Mekanik Deneyleri” adlı kitabı Prof.<br />
Dr. Feridun Dikeç ve Prof.Dr.Eyüp<br />
Sabri Kayalı hocalarla, “Metallere<br />
Plastik Şekil Verme İlke ve Uygulamaları”<br />
adlı kitabı Prof.Dr.Eyüp Sabri<br />
Kayalı hocayla birlikte yazdık.<br />
Metalürji Mühendisliği mesleğini<br />
nasıl tercih ettiniz? Sizi hangi<br />
faktörler etkiledi?<br />
O yıllarda, mezun olduğum lisenin<br />
fen şubesi öğrencileri genellikle<br />
mühendislik veya tıp eğitimini tercih<br />
ediyorlardı. İstanbul Teknik Üniversitesi,<br />
mühendislik eğitimini öngörenlerin<br />
idealindeki üniversite idi.<br />
Liseden mezun olduğum yılda, İstanbul<br />
Teknik, Yıldız Teknik, Boğaziçi,<br />
Ortadoğu Teknik gibi üniversiteler<br />
kendi özel sınavlarını, İstanbul Üniversitesi<br />
ve diğer devlet üniversiteleri<br />
ortak sınav yaparak öğrenci alıyorlardı.<br />
Benim de hedefim İ.T.Ü. de<br />
eğitim görmekti. Lisemizin bizden önceki<br />
mezunları arasında İTÜ’de okuyanlar,<br />
fakülte tercihlerimizde ilk bir<br />
veya ikinci sıradan sonra daha düşük<br />
puanla öğrenci alan Maden Fakültesini<br />
tercih etmemizi, bir yıl sonra tekrar<br />
sınava girip istediğimiz fakülteye<br />
yatay geçiş yapabileceğimizi tavsiye<br />
etmişlerdi. Bende ilk iki sırada Makine<br />
ve Kimya Mühendisliği, üçüncü sırada<br />
Maden Mühendisliği Fakültesini<br />
tercih etmiştim. Sonuç olarak Maden<br />
Mühendisliği Fakültesini kazandım.<br />
Fakültenin beş bölümü mevcuttu.<br />
Birinci yılın başında yapılan öğrenci<br />
seçimlerinde Metalürji Mühendisliği<br />
Bölümüne seçildim.<br />
Bölüm Başkanımız Prof. Dr. Veli<br />
Aytekin, o yıl ilk defa birinci dönem<br />
ders programına haftada bir saatlik<br />
“Metalürji’ye Giriş” dersi koydurmuştu.<br />
Hocamız söz konusu derse girer<br />
ve her hafta metalürji alanındaki<br />
farklı bir konu hakkında özet bilgiler<br />
verirdi. Amacı yeni öğrencilere mesleği<br />
tanıtıp sevdirmekti. Veli hocanın<br />
dersinden etkilendim. Metalürji<br />
Mühendisliğinin, Makine ve Kimya<br />
Mühendisliği ile ortak yönleri olduğunu<br />
görerek, mesleğe oldukça ilgi<br />
duydum.<br />
Yaz aylarında yapılan staj imkanları<br />
sınırlı olduğundan, birinci sınıfı<br />
bitiren öğrencilere genellikle staj sırası<br />
gelmezdi. Ancak 1968 yazında,<br />
birinci sınıfı bitirenlere sınırlı sayıda<br />
staj yeri tanındı. Sınıfımdaki iki ar-<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 109
İÇİMİZDEN BİRİ<br />
110<br />
kadaşla birlikte İstanbul Silahtarağa<br />
semtinde yerleşik “Elektrometal<br />
“ döküm tesisinde bir ay boyunca<br />
staj yaptık. Firmanın Genel Müdür<br />
Sn. Mümtaz Akman Bey, Üretim Müdürü<br />
Sn. Vezni (?) bey, Dökümhane<br />
Şefi ise Almanya’da eğitim görmüş<br />
bir döküm teknikeri idi. Dökümhane<br />
Şefi, ergitme bölümü dışında bizleri<br />
tüm bölümlerde fiilen çalıştırdı.<br />
Staj yaptığımız dönemde, “Elektrometal<br />
“ bir çelik dökümhanesi idi.<br />
Dökümhanenin bir bölümünde elle<br />
kum kalıplama yapılıyordu. Endüksiyon<br />
ocaklarında ergitilen alaşımlı<br />
çelikten farklı makine parçaları ve<br />
çimento fabrikaları için öğütücü çelik<br />
bilyeler üretiliyordu. Ayrı bir bölümde<br />
ise ark ocağında hurda ergitiliyor,<br />
elden edilen sıvı çelik kokil kalıplara<br />
dökülerek inşaat demiri çeken haddehaneler<br />
için belirli kesit ve boyutlarda<br />
kütükler üretiliyordu. Bir yıl<br />
sonra devreye girecek olan pik ve<br />
sfero döküm holünün bina ve makine<br />
montajı, bir Fransız firması tarafından<br />
yapılıyordu.<br />
Fiilen çalıştığım bu staj bana döküm<br />
konusunda küçümsenmeyecek<br />
bilgi ve tecrübe kazandırdı. Veli hocanın<br />
dersi ve staj esnasında öğrendiklerim<br />
beni mesleğe bağlayan etkenler<br />
oldu. Böylece yeniden sınava<br />
girip başka bir mühendislik dalına<br />
yatay geçiş yapmaktan vazgeçtim.<br />
Çalışma hayatım boyunca mesleğimi<br />
severek uyguladım.<br />
Staj döneminde beni oldukça duygulandıran<br />
bir örnek davranışı sizlerle<br />
paylaşmak isterim. Dönemin Firma<br />
Yönetimi biz stajyerleri sigortaladı<br />
ve staj sonunda bizlere asgari ücret<br />
üzerinden maaş ödedi. Mesleğimde<br />
ilk kazancı elde etmenin mutluluğunu<br />
yaşadım. Genç mühendis adaylarını<br />
teşvik eden bu kadirşinas davranışı<br />
gösteren Firma Yöneticilerini<br />
daima rahmetle anmaktayım.<br />
Akademik kariyerinizin yanında<br />
uzun bir dönem de sektörün<br />
içinde yer aldınız. Trakya Döküm,<br />
ABC Danışmanlık Mümessillik ve<br />
Metek Mühendislik Mümessillik<br />
firmalarında yer aldınız. Neden<br />
akademiye ara vererek sektörde<br />
yer almak istediniz? Ayrıca<br />
görev aldığınız ve kuruculuğunu<br />
yaptığınız firmalardaki çalışma<br />
hayatınızdan bahseder misiniz?<br />
İTÜ’den ayrılmam tamamen ekonomik<br />
koşullara bağlıydı. Akademik ortamdan<br />
çok memnundum ve büyük<br />
bir zevkle çalışıyordum. Yöneticilerim,<br />
hocalarım ve arkadaşlarım da<br />
ayrılmama taraftar değillerdi. Ancak<br />
o dönemde akademik personelin<br />
maaşları düşüktü, ailemin masraflarını<br />
karşılamakta zorlanıyordum.<br />
Doçent olduktan sonra part-time çalışmayı<br />
planlıyordum. 1982 yazında<br />
yayımlanan Yüksek Öğretim Yasası<br />
gereğince Doçent kadrosuna geçmeyenlere<br />
part-time çalışma hakkı<br />
tanınmıyordu. Ayrıca Ankara, İstanbul,<br />
İzmir gibi büyük şehirlerdeki üniversitelere<br />
doçent ve profesör kadrosu<br />
verilmeyeceği belirtildi, nitekim<br />
uzun süre verilmedi. Doçent unvanı<br />
almamıza rağmen kadroya geçinceye<br />
kadar “Eylemsiz Doçent” gibi garip<br />
bir tanımlamayla anıldık. Bu şartlar<br />
altında, özellikle iki çocuğumun<br />
geleceğini düşünerek, özel sektörde<br />
çalışma arayışına başladım.<br />
Trakya Döküm San.Tic.A.Ş.’de üst<br />
düzey yönetici olan bir yakınım aracılığı<br />
ile Lüleburgaz’da yerleşik Trakya<br />
Döküm San.Tic.A.Ş.’den iş teklifi<br />
aldım. 1982 yaz döneminde, yıllık<br />
izin süremi Trakya Döküm’de ziyaretçi<br />
olarak geçirdim, çalışma ortamına<br />
uyum sağlayıp sağlayamayacağımı<br />
araştırdım. Olumlu izlenimlerden<br />
sonra, üniversiteden ayrılarak 1982<br />
Aralık ayında Trakya Döküm’de Kalite<br />
Müdürü olarak göreve başladım.<br />
İleriki yıllarda önce Fabrika Müdür<br />
Yardımcısı, daha sonra Fabrika Müdürü<br />
olarak görev yaptım.<br />
Göreve başladığım zaman makine<br />
montaj çalışmaları büyük oranda<br />
tamamlanmış ve deneme dökümlere<br />
başlanmıştı. Tesiste iki adet<br />
DISAMATIC otomatik düşey kalıplama<br />
hattı mevcuttu. Türkiye’de DISA<br />
sistemi kullanan ikinci dökümhane<br />
oluyorduk. Diğer dökümhaneler<br />
genellikle yatay kalıplama hattı kullanıyordu.<br />
İstanbul’dan formen kadrolarına<br />
transfer edilen deneyimli ustalar,<br />
düşey kalıplama hattına alışkın<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
olmadıkları için uyum sağlayamıyor<br />
ve kısa süre sonra ayrılıyorlardı.<br />
Çevre ilçelerden lise ve sanat okulu<br />
mezunu deneyimsiz gençler işe<br />
alınarak, onların eğitilip yetiştirilmesi<br />
için büyük çaba harcandı. Müdür ve<br />
şef kadrosundaki deneyimli mühendisler<br />
eğitimlerde önemli katkılarda<br />
bulundular. Trakya Döküm üst yönetimi<br />
de eğitime çok önem veriyordu.<br />
Yurt dışından uzman teknik elemanlar<br />
getirterek, genç mühendislerin ve<br />
işe alınan deneyimsiz lise ve sanat<br />
okulu mezunu gençlerin yetişmesi<br />
için her türlü katkıyı sağladı. Eğitimlerde<br />
üstün başarı gösteren genç<br />
işçiler önce postabaşı, ilerleyen zamanlarda<br />
da formen olarak görev<br />
yaptılar.<br />
Uyumlu, çalışkan ve fedakar mesai<br />
arkadaşlarıyla beraber olmaktan<br />
daima zevk ve gurur duydum. Birlikte<br />
birçok başarılı çalışmaları gerçekleştirdik.<br />
Ancak, çocuklarımın üniversite<br />
çağına gelmeleri ve onlarla<br />
yakından ilgilenebilmek için, 1991<br />
Ağustos ayında kendi isteğim ile<br />
Trakya Döküm’den ayrılıp İstanbul’a<br />
geri döndüm.<br />
İstanbul’ döndüğümde yeni bir<br />
arayış içindeydim. 1991 yılı sonunda,<br />
bazı yakınlarım ve tanıdıklarım<br />
ile “ABC Danışmanlık Mümessillik ve<br />
Tic. A.Ş.” firmasını kurduk. Hedefimiz<br />
ağırlıklı olarak danışmanlık hizmetleri<br />
vermek, ayrıca döküm sektöründe<br />
kullanılan makine, teçhizat,<br />
hammadde ve yardımcı maddelere<br />
yönelik mümessillik ve ticaret faaliyetleri<br />
gerçekleştirmekti. Mümessillik<br />
ve ticaret faaliyetlerinde maalesef<br />
yeterince başarılı olamadık. 80’li<br />
yılların sonu ve 90’lı yılların başında,<br />
Türkiye’deki sanayi kuruluşları kalite<br />
yönetim sistemini yapılandırıp ISO<br />
9000 belgesi almaya çalışıyordu.<br />
Firmamız belirli bir süre bu konuda<br />
danışmanlık hizmetleri vermeyi sürdürdü.<br />
Yaklaşık 15 saygın kuruluşa<br />
kalite yönetim sistemini yapılandırıp,<br />
ISO 9000 belgesi almalarını sağladık.<br />
İleriki yıllarda, kalite yönetimi<br />
danışmanlığı konusunda karşılaştığımız<br />
olumsuz gelişmeler nedeniyle<br />
bu alanda hizmet vermekten vazgeçtik.<br />
Ticari faaliyetlerde de beklenen<br />
sonuçları alamayınca, 2002 yılında<br />
şirketi kapattık.<br />
1998 yılında, meslektaşım ve arkadaşım<br />
Naci Onat Bey ile “ METEK Mühendislik<br />
Mümessillik Tic. Ltd. Şti.’yi ”<br />
kurduk. Alüminyum döküm konusunda<br />
makine, teçhizat ve bazı sarf malzemeleri<br />
üreten yabancı firmaların<br />
Türkiye mümessilliği faaliyetlerini yürüttük.<br />
Türkiye’de alüminyum döküm<br />
sektörünün yeni atılımlar yapmaya<br />
karar verdiği o yıllarda, konusunda lider<br />
olan yabancı firmaların ürünlerini<br />
sektöre tanıtarak modern yatırımlar<br />
yapmalarına yardımcı olduk. Sadece<br />
makine ve teçhizat satmakla kalmayıp,<br />
temsil ettiğimiz firmaların deneyimli<br />
teknik elemanlarıyla birlikte<br />
müşterilerimize gönüllü danışmanlık<br />
hizmetleri sunduk. TÜDÖKSAD ile<br />
organize ettiğimiz seminerlerle tüm<br />
alüminyum döküm personeline açık<br />
olan eğitimler sunduk, yeni gelişmeler<br />
hakkında bilgi aktardık. Ticari faaliyetlerimizde<br />
müşteri memnuniyetini<br />
daima ön planda tuttuk. Türkiye<br />
alüminyum döküm sektörüne faydalı<br />
olmaya çalıştığımız bu faaliyetlerden<br />
hem zevk aldık, hem gurur duyduk.<br />
Şubat 2011’de, Yalova Üniversitesinde<br />
akademik hayata geri döndüğümde,<br />
akademik hayat ile ticari<br />
faaliyetleri birlikte yürütmenin etik<br />
olmayacağını düşündüğümden, ME-<br />
TEK Mühendislik Mümessillik Tic.<br />
Ltd. Şti.’deki hisselerimi ortağım Naci<br />
Onat Bey’e devrederek firmadan ayrıldım.<br />
Naci Onat arkadaşım şirketin<br />
faaliyetlerini İzmir’de devam ettirmektedir.<br />
Hem akademide hem de sektördeki<br />
pratikte yer almış biri olarak<br />
Türk metal döküm sektörünü<br />
değerlendirmenizi istersek 1970’li<br />
yılların sonu itibariyle yakın dönem<br />
döküm sektörünün bugüne kadarki<br />
serüvenini nasıl değerlendirirsiniz?<br />
1970’li yılların başında, Türkiye’deki<br />
döküm tonajının önemli bir kısmı<br />
kamu kuruluşlarının bünyesinde bulunan<br />
dökümhanelerde gerçekleş-<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 111
İÇİMİZDEN BİRİ<br />
tiriliyordu. Söz konusu dökümhanelerde<br />
kurumların ihtiyacı olan çelik,<br />
pik, demir dışı cinsinden muhtelif<br />
parçalar dökülüyordu. Örneğin, Karabük<br />
Demir Çelik, Makine Kimya,<br />
Devlet Demir Yolları, Şeker Fabrikaları,<br />
Afyon Ordu Donatım gibi kurumların<br />
dökümhaneleri aynı zamanda<br />
dökümcülük konusunda birer okul<br />
görevi görüyordu. O tarihlerdeki<br />
özel sektör dökümhaneleri çelik, pik,<br />
temper döküm parçalar üretmekteydi.<br />
Çelik döküm olarak çimento<br />
sektörüne yönelik aşınmaya dayanıklı<br />
parçalar ile bazı makine parçaları<br />
üretiliyordu. Pik dökümhaneleri<br />
ağırlıklı olarak traktör parçaları, tarım<br />
aletleri parçaları, kalorifer radyatörü,<br />
banyo küveti, kömür sobası parçaları<br />
gibi farklı sektörlerin ihtiyaçlarını<br />
karşılamaktaydı. Az sayıdaki temper<br />
dökümhanelerinde boru ekleme<br />
parçaları (fittings) ve yüksek gerilim<br />
hatları için izolatör çanları üretilmekteydi.<br />
Türkiye’de 70’li yılların başında<br />
kurulan otomotiv fabrikaları başlangıçta<br />
montaj tesisleri halinde faaliyet<br />
gösterdiler. 70’li yılların ortasından<br />
itibaren yerlileştirme yolunda çalışmalar<br />
başlatılınca, kaliteli ve güvenilir<br />
pik ve sfero döküm yapabilen dökümhanelere<br />
ihtiyaç doğdu. Türkiye<br />
bu tarihlerde sfero doküm teknolojisiyle<br />
tanıştı. Günümüzde, otomotiv<br />
parçaları konusunda üretim yapan<br />
demir grubu dökümhanelerin önemli<br />
bir kısmı o tarihlerde kuruldular. İleriki<br />
tarihlerde yeni ve modern yatırımlarla<br />
kapasitelerini arttırarak faaliyetlerini<br />
günümüze kadar başarıyla<br />
devam ettirdiler.<br />
80’li yıllardan sonra, otomotiv<br />
sektöründe araç ağırlıklarını azaltma<br />
yoluna gidildi. Bu süreçte yüksek<br />
mukavemetli alüminyum döküm<br />
parçalar önem kazandı. Gelişen talepler<br />
doğrultusunda, Türkiye’de de<br />
alüminyum döküm konusunda ciddi<br />
yatırımlara gidildi. Düşük basınçlı<br />
döküm ve yüksek basınçlı döküm<br />
konusunda modern tesisler kurularak,<br />
gelişmiş ülke dökümhaneleri ile<br />
rekabet edilebilecek seviyelere gelindi.<br />
90’lı yıllarda hassas döküm konusunda<br />
birkaç tesis kuruldu. TÜBİ-<br />
TAK Marmara Araştırma Merkezinde<br />
uzun yıllar çalışarak deneyim kazanan<br />
bazı mühendis arkadaşlar, bu<br />
tesislerin kuruluşuna öncülük ettiler.<br />
Özellikle 2000’li yıllardan itibaren<br />
hassas döküm parçalara artan talep<br />
doğrultusunda, yeni firmalar kuruldu,<br />
yeni ve modern yatırımlarla Türkiye<br />
bu alanda da iddialı duruma geldi.<br />
Türk döküm sanayi hem Avrupa’da<br />
hem dünyada önemli bir oyuncu<br />
konumunda. Döküm sanayimizin<br />
geleceği için neler söylemek<br />
istersiniz? Avantajlarımız ve<br />
dezavantajlarımız nelerdir?<br />
90’lı yıllardan sonra Türkiye döküm<br />
sektörü çok hızlı bir gelişme gösterdi.<br />
Çevre koşullarına ilişkin yaptırımlar,<br />
dökümhanelerde çalışacak<br />
personel teminindeki zorluklar gibi<br />
etkenler, gelişmiş ülkelerdeki dökümhanelerde<br />
yeni yatırımların yapılmasını<br />
engelledi. Ancak otomotiv<br />
ve beyaz eşya sektörlerindeki üretim<br />
artışı, döküm parçalarına olan talebi<br />
arttırdı. Bu durumda gelişmekte olan<br />
ülkeler, tedarikçi yeni dökümhane<br />
arayışına geçtiler. Türkiye döküm<br />
sektörü bu fırsatı iyi değerlendirdi.<br />
Türkiye dökümhaneleri yeni ve<br />
modern yatırımlarla önemli avantajlar<br />
sağladı. Verimlilik ile birlikte<br />
112<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
kaliteye verilen önem Türk dökümhanelerinin<br />
tedarikçi olarak tercih<br />
edilmelerine neden oldu. Avrupa<br />
ülkelerine yakın mesafelerde bulunmak<br />
zamanında teslimatı kolaylaştırdığı<br />
gibi nakliye masraflarında da<br />
tasarruf sağladı. Söz konusu olumlu<br />
gelişmeler sayesinde önemli bir rekabet<br />
gücü kazanıldı.<br />
Türkiye döküm sektörü elde ettiği<br />
bu avantajları uzun yıllar sürdürebilir<br />
konumdadır. Ancak elde edilen kazanımlar<br />
sektörü rehavete sürüklememelidir.<br />
Doğu ve Uzakdoğu ülkelerinde<br />
emeğin ucuz olması, gelişmiş<br />
ülke alıcılarını bu ülkelere yönlendirebilir.<br />
İkinci bir olumsuzluk ise ağır<br />
sanayi alanında görülmeye başlayan<br />
elemen temini sorunudur. Geçler<br />
döküm sektörü gibi sektörlerde çalışmayı<br />
tercih etmemektedir. Bu konuda<br />
sanayicilerin gençleri eğitme,<br />
mesleği tanıtma ve teşvik etme gibi<br />
faaliyetlere önem vermeleri gerekmektedir.<br />
Hem sektör içinde hem<br />
de üniversitede yıllarca<br />
mühendis yetiştiren biri olarak<br />
üniversitelerimizin metalürji<br />
malzeme mühendisliği eğitimi<br />
hakkında ne düşünüyorsunuz?<br />
Akademi yönünden değerlendirir<br />
misiniz?<br />
Günümüzde, Metalürji ve Malzeme<br />
Mühendisliği eğitimi veren bölümlerin<br />
çoğunda malzeme mühendisliği<br />
konularına önem ve öncelik verilmektedir.<br />
Ekstraktif metalürji, imalat<br />
teknolojisi (döküm, kaynak, plastik<br />
şekil verme) gibi konular ikinci planda<br />
tutulmakta, hatta bu konularda<br />
öğretim üyesi bulmakta zorluk çekilmektedir.<br />
Durum böyle olunca<br />
öğrenciler de malzeme dalına yönelmektedirler.<br />
Yeni teknolojik gelişmeler doğrultusunda,<br />
ihtiyaç duyulan yeni<br />
malzemeleri sentezlemek ve geliştirmek<br />
doğal olarak akademisyenleri<br />
heyecanlandırmaktadır. Malzeme<br />
konulu araştırmalarda kısa sürede<br />
sonuç alma ve yayın yapma imkanı<br />
da akademisyenlere cazip gelmekte,<br />
ağırlıklı olarak malzeme konularına<br />
odaklanmalarına yol açmaktadır. Ancak<br />
ikinci planda tutulan konulara<br />
gereken önemin verilmemesi, söz<br />
konusu alanlarda mühendis bulamama<br />
gibi sorunları gündeme getirebilir.<br />
Metalürji mühendisi bulunamadığı<br />
durumlarda, söz konusu kadrolar için<br />
farklı dallardaki mühendisler görev<br />
alabilir ve bu tutum ileriki yıllarda<br />
mesleğe olumsuz sonuçlar doğurabilir.<br />
Metalürji ve Malzeme Mühendisliği<br />
eğitimi veren bölümlerde uygulamalı<br />
derslere ağırlık verilmelidir. Görerek,<br />
uygulayarak öğrenme en iyi öğrenme<br />
yöntemidir. Ayrıca yaz dönemlerinde<br />
yapılan stajların gerçek anlamda<br />
yerine getirilmesi gerekir. Defter<br />
doldurup imza alınarak yapılan göstermelik<br />
stajın öğrenciye faydası olmadığı<br />
gibi zararı da dokunmaktadır.<br />
Staj konusunu yakından takip konusunda<br />
akademik yöneticilere, stajı<br />
hakkıyla yaptırma konusunda ise staj<br />
yaptıran dökümhane yöneticilerine<br />
önemli görev düşmektedir.<br />
Bildiğiniz gibi her dönemin en<br />
önemli gündemlerinden biri;<br />
“Üniversite-Sanayi İşbirliği”dir.<br />
Uzun yıllar hem akademi hem de<br />
pratikte sektörün içinde yer alan<br />
biri olarak siz bu işbirliğinin önemi<br />
için neler söylemek istersiniz?<br />
Tabi siz aynı zamanda yine hem<br />
akademik hem de mümessillik<br />
hizmetinden dolayı Avrupa’yı ve<br />
dünyanın diğer gelişmiş sanayi<br />
ülkelerini de yakından tanıyıp takip<br />
ettiniz, bu ülkelerin bu anlamda<br />
bizden ayrılan yönleri var mı?<br />
Sanayi kuruluşları müşteri memnuniyetini<br />
arttırmak ve rekabet gücünü<br />
sürdürebilmek için müşteri beklenti-<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 113
İÇİMİZDEN BİRİ<br />
lerini karşılayabilecek yeni ürünler<br />
geliştirmek veya mevcut ürünleri<br />
geliştirmek zorundadırlar. Bu amaçla<br />
yıllık bütçelerinin önemli bir bölümünü<br />
Ar-Ge çalışmalarına harcamaktadırlar.<br />
Gelişmiş ülkelerdeki<br />
sanayi kuruluşları, Ar-Ge çalışmalarını<br />
genellikle üniversite, enstitü<br />
veya özel araştırma kurumları ile<br />
ortaklaşa yürütmektedirler.<br />
Ülkemizdeki gelişmiş üniversiteler<br />
de, bazen bireysel temaslar,<br />
bazen sağlanan dış kaynaklar<br />
doğrultusunda sanayi kuruluşları<br />
ile işbirliğine gitmekte ve oldukça<br />
başarılı projeleri ortaklaşa geliştirmektedirler.<br />
Son yıllarda, yurtiçinden<br />
ve yurtdışından sağlanan finansal<br />
kaynaklarla “Üniversite-Sanayi<br />
İşbirliği” ve “Kamu-Üniversite-Sanayi<br />
İşbirliği” çalışmaları teşvik edilmektedir.<br />
Söz konusu işbirlikleri tüm tarafları<br />
tatmin edecek önemli faydalar<br />
sağlamaktadır. Sanayi kuruluşları,<br />
bilgi ve deneyimlerin birleştirilmesi<br />
neticesinde, beklenen sonuçları<br />
hem kısa sürede, hem daha ekonomik<br />
şekilde elde edebilmektedirler.<br />
Üniversiteler ise bir yandan küçümsenmeyecek<br />
gelirler elde etmekte,<br />
diğer yandan topluma sağladıkları<br />
faydalı hizmetler ve yaptıkları yayınlarla<br />
üniversitenin daha iyi tanınmasını<br />
ve prestijinin yükselmesini<br />
sağlamaktadırlar. Prestiji yükselen<br />
üniversiteyi öğrenciler eğitim görmek,<br />
sanayiciler ise yeni projeler<br />
vermek açısından tercih etmektedirler.<br />
“Üniversite-Sanayi İşbirliği” ve<br />
“Kamu-Üniversite-Sanayi İşbirliği”<br />
faaliyetleri için en önemli husus tarafların<br />
birbirine güven duymasıdır.<br />
Dolayısıyla tarafların güven sarsıcı<br />
davranışlardan uzak durmaları gerekmektedir.<br />
Gelişmiş ülkelerin birçok üniversitesinde,<br />
akademisyenler genellikle ilk<br />
on yıllık dönemde sözleşmeli olarak<br />
çalışırlar. Dönem sonunda yapılan değerlendirmede<br />
başarılı görülenler daimi<br />
kadroya alınırlar. Değerlendirmede,<br />
akademisyenin söz konusu sürede<br />
sanayi kuruluşlarından üniversiteye<br />
ne kadar proje getirdiği, projelerdeki<br />
başarısı ve yaptığı yayınlar en önemli<br />
kriterlerdir. Topluma faydalı projelerde<br />
görev yapmayan akademisyenler<br />
başarılı sayılmamaktadır.<br />
Yine tüm sanayi sektörlerinin<br />
gündeminde olan dijitalleşme<br />
Covid-19 pandemisiyle birlikte<br />
daha çok konuşulmaya başladı.<br />
Endüstri 4.0 hakkındaki<br />
görüşlerinizi alabilir miyiz? Bu<br />
konuda döküm sektörümüzle<br />
ilgili tespitleriniz ve öngörüleriniz<br />
nelerdir?<br />
Okuduğum makale ve izlediğim seminerlerden<br />
edindiğim bilgiler doğrultusunda,<br />
Endüstri 4.0 sisteminin iş<br />
dünyasında önemli gelişmeler sağlayacağı<br />
düşüncesindeyim. Sanayi<br />
kuruluşlarında ise yapılandırılacak<br />
veri ağı ile makineler arasında tesis<br />
edilecek karşılıklı iletişim sayesinde,<br />
tesisler uzaktan izlenip kumanda<br />
edilebilecek, üretimdeki aksaklık<br />
ve olumsuzluklar kısa sürede tespit<br />
edilip çözümlenebilecektir. Böylece<br />
duruşları ve kayıpları azaltma, üretim<br />
hızını ve verimi yükseltme, kaliteyi<br />
arttırma, maliyetleri azaltma, daha<br />
güvenli ve esnek üretim yapma gibi<br />
avantajlar sağlanabilecektir. Ancak<br />
sanayi kuruluşlarının bu sisteme<br />
geçebilmesi için uygun bir bilgi işlem<br />
alt yapısı, sistem yöneticilerinin<br />
eğitilmesi, bazı durumlarda sisteme<br />
114<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
uygun yeni ve modern makine yatırımları<br />
gerekecektir.<br />
Uzmanlar aksini savunsa da, Endüstri<br />
4.0 sisteminin sağladığı avantajlar<br />
yanında istihdamı azaltacağı<br />
yönünde kişisel tereddütlerim bulunmaktadır.<br />
Halen ileri teknolojiye<br />
sahip kuruluşlarda uygulanan bu sistemin<br />
olumsuz etkisi global olarak<br />
görülmemektedir. Zamanla sistemin<br />
dünya çapında yaygın olarak kullanılması,<br />
beyaz yakalı çalışanlarda<br />
kısmen, mavi yakalı çalışanlarda ise<br />
büyük oranda işsizliğe yol açabileceği<br />
endişesini taşımaktayım. Dünya<br />
genelinde işsizliğin artması, tüketime<br />
dayalı mevcut ekonomik sistemi<br />
oldukça zorlayacağı düşüncesindeyim.<br />
Bir Hoca ve meslek büyüğü<br />
olarak genç akademisyenlere ve<br />
mühendislere neler önerirsiniz?<br />
A - Genç akademisyen ve genç mühendislere<br />
aşağıdaki ortak önerilerde<br />
bulunmayı faydalı bulmaktayım:<br />
a) Mesleğinizi severek yapın. Severek<br />
yapılan her çalışma sizleri mutlaka<br />
başarıya ulaştıracaktır.<br />
b) Meslek ahlakını, meslek onurunu<br />
daima ön planda tutun.<br />
c) Toplum çıkarlarını kişisel çıkarlarınızdan<br />
daha üstün tutun.<br />
d) Sağlıklı analiz ve sentezler yaparak,<br />
doğru olduğuna inandığınız kararları<br />
verin.<br />
e) Görevleriniz esnasında kendinize,<br />
çalışma arkadaşlarınıza, diğer canlılara<br />
ve doğaya zarar verecek faaliyetlerden<br />
kaçının.<br />
f) Sevgiye dayalı saygıyı sağlayın.<br />
Ancak istismara ve disiplinsizliğe kesinlikle<br />
fırsat vermeyin.<br />
g) Geleceğe daima ümitle bakın. Karamsarlığa<br />
düşmeden engelleri sabırla,<br />
kararlılıkla aşmaya çalışın.<br />
h) Çözüm odaklı çalışın. Sorun çıkaran<br />
değil, çözüm üreten bireyler olun.<br />
B - Genç mühendislere ayrıca aşağıdaki<br />
önerileri ilave etmek istiyorum:<br />
a) Yabancı dil öğrenin, bilgisayar uygulamalarında<br />
yeteneklerinizi geliştirin.<br />
b) Mesleğinize ilişkin yayınları takip<br />
edin. Kongre, seminer ve fuarlara katılarak<br />
gelişmeleri takip edin, bilgi ve<br />
becerilerinizi arttırın.<br />
d) Fabrikalarda saha mühendisliğinden<br />
başlamayı tercih edin. Sahada<br />
yeterli tecrübe kazandıktan sonra<br />
masa başı görevlere talip olun.<br />
e) Katılımcı ve paylaşımcı bir yönetim<br />
tarzı sergileyin, ekip çalışmasına<br />
önem verin.<br />
f) Kendinizi daima planlı çalışmaya<br />
alıştırın. Planlama aşamasında riskleri<br />
analiz edin, gerektiğinde<br />
önlem almayı ihmal etmeyin.<br />
g) Görevleri ne olursa olsun, yönetiminizde<br />
çalışanları kurumunuzun birer<br />
değeri olduğuna inanın,<br />
sosyal haklarına saygı duyun, kendilerini<br />
geliştirmeleri konusunda onlara<br />
yardımcı olun.<br />
Sonuç:<br />
Yaşamımız esnasında, yapmayı düşündüklerimizi<br />
bazen istediğimiz gibi<br />
gerçekleştiremiyoruz. Günün koşulları<br />
bizleri farklı kararlar almamızı ve<br />
farklı yönlere gitmemizi zorlamaktadır.<br />
Kararlılığı ve devamlılığı seven bir<br />
insanım. Ancak yukarıda açıkladığım<br />
nedenlerden dolayı, 48 yıllık çalışma<br />
hayatımda kamu ve özel sektör olmak<br />
üzere 5 farklı kurumda çalıştım.<br />
Koşullar gerektirdiğinde söz konusu<br />
kurumlardan kendi isteğim ile ayrıldım.<br />
Aldığım değişiklik kararlarından<br />
hiç pişman olmadım.<br />
Görev yaptığım her kurumda mesleğimi<br />
severek ve zevk alarak yaptım.<br />
Bu kurumların bir üyesi olmaktan da<br />
her zaman gurur duydum. Bana bu<br />
güzel duyguları yaşatan hocalarım ve<br />
çalışma arkadaşlarımdan vefat edenleri<br />
rahmetle anıyor, hayatta olanlara<br />
sağlıklı ve huzurlu uzun ömürler diliyorum.<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21 115
TÜRKİYE DÖKÜM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYE FİRMALARI<br />
AKDAŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
AKMETAL METALURJİ ENDÜSTRİSİ A.Ş.<br />
AKPINAR DÖKÜM MAK. SAN. A.Ş.<br />
ALCAST METAL SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ALFA DÖKÜM MAK. SAN. TİC. İTH. İHR. LTD. ŞTİ.<br />
ALTAN MAKİNA İMALAT TİCARET LTD. ŞTİ.<br />
ALTUN DÖKÜM SAN. A.Ş.<br />
ANADOLU DÖKÜM SANAYİ A.Ş.<br />
ARAL DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ARDEMİR DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
ARDÖKSAN DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
ARPEK ARKAN PARÇA ALUM. ENJEK. KALIP SAN. TİC. AŞ<br />
ARSLAN MAKİNA DÖK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ARTI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ<br />
AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. TİC. A.Ş<br />
ASLANKAYA DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.<br />
ASLAR PRES DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.<br />
ATİK METAL SAN. TİC. A.Ş.<br />
AY DÖKÜM MAKİNA SAN. TIC. A.Ş.<br />
AYHAN METAL PRES DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
AYZER DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
BEYZA METAL PRES DÖK. KALIP SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
BORAN ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
BURDÖKSAN DÖKÜM MAD. NAK. TİC. SAN. LTD. ŞTİ.<br />
BÜNSA DÖKÜM MAK. ALET SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
CAN METAL ENJEKSİYON DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
CANBİLENLER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
CER DÖKÜM MAKİNE VE SANAYİ A.Ş.<br />
CEVHER JANT SANAYİ A.Ş.<br />
ÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.<br />
ÇELİKEL ALÜM. DÖKÜM İMALAT SAN. TİC. A.Ş.<br />
ÇEMAŞ DÖKÜM SANAYİ A.Ş.<br />
ÇUKUROVA İNŞAAT MAK. SAN. TİC. A.Ş.<br />
DALOĞLU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
DEMİSAŞ DÖKÜM EMAYE MAM. SAN. A.Ş.<br />
DENİZ DÖKÜM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.<br />
DENİZCİLER DÖKÜMCÜLÜK SAN. TİC. A.Ş.<br />
DMS DENİZLİ DÖKÜM MAK.SAN.TİC.A.Ş<br />
DİRİNLER DÖKÜM SAN. TUR. LİMAN İŞL. TİC. A.Ş.<br />
DOĞRU DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
DOĞU DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
DÖKSAN BASINÇLI DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ<br />
DÖKTAŞ DÖKÜMCÜLÜK TIC. SAN. A.Ş<br />
DÖKÜMAŞ DÖKÜM MAK. SAN. VE TİCARET A.Ş.<br />
DUDUOĞLU ÇELİK DÖK SAN. TİC. A.Ş.<br />
DUYAR VANA MAKİNA SANAYİ TIC. A.Ş.<br />
EKSTRA METAL DÖKÜM İZABE MAK.SAN.İTH.İHR T.L. ŞTİ<br />
EKU FREN VE DÖKÜM SAN. A.Ş.<br />
ELBA BASINÇLI DÖKÜM SAN. AŞ ODÖKSAN OSMANELİ ŞB<br />
ELİT METALURJİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.<br />
EMİN YALDIZ METALURJİ MAK. GIDA OTOM. S.T.L. ŞTİ.<br />
ENDOSA KALIP İTH. İHR. SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
ENTİL END. YAT. TICARET A.Ş.<br />
ER DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.<br />
ERKON DÖKÜM İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. A.Ş.<br />
ERKUNT SANAYİ A.Ş.<br />
ERTUĞ METAL DÖKÜM MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.<br />
FAF DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
FERRO DÖKÜM SANAYİ DIŞ TİC. A.Ş.<br />
GEDİK İLERİ DÖKÜM TEKNOLOJİLERİ A.Ş.<br />
GÜRMETAL HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
GÜRSETAŞ DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ<br />
GÜVEN PRES DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
HAYTAŞ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.<br />
HEKİMOĞLU DÖKÜM SAN. NAK. TİC. A.Ş<br />
HEMA OTOMOTİV SİSTEMLERİ A.Ş.<br />
HİSAR ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
IŞIK ÇELİK DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
İĞREK MAKİNA SAN. TİC. A.Ş.<br />
İSTANBUL DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
İSTİKAMET DÖKÜM A.Ş.<br />
KAĞAN DÖKÜM MODEL SAN.TİS.LTD.ŞTİ<br />
KALKANCI PRES DÖKÜM VE KALIP SAN. TİC. A.Ş.<br />
KARAMAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
KARDÖKMAK - KARDEMİR DÖKÜM MAK. A.Ş.<br />
KAYDÖKSAN - KAYSERİ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
KAYMAKÇILAR MAKİNA DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ<br />
KIRPART OTOMOTİV PARÇALARI SAN. TİC. A.Ş.<br />
KOÇAK METALURJİ MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
KONDÖKSAN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
KORMETAL SAN. VE TİC. ANONİM ŞİRKETİ<br />
KÖRFEZ DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.<br />
KUTES METAL SAN. VE TİC.A.Ş.<br />
MAKİM MAKİNA TEKN.SAN.TİC.A.Ş.<br />
MERT DÖKÜM İNŞ. SAN. TİC. A.Ş.<br />
MES ELEKTROMEKANİK DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
MESA MAKİNE DÖKÜM GIDA SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
ANKARA<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
BURSA<br />
ANKARA<br />
ÇORUM<br />
KONYA<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
KONYA<br />
KIRKLARELİ<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
ESKİŞEHİR<br />
SAMSUN<br />
GAZİANTEP<br />
İSTANBUL<br />
İZMİR<br />
ANKARA<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
BURSA<br />
KAYSERİ<br />
BURSA<br />
KONYA<br />
ANKARA<br />
İZMİR<br />
İSTANBUL<br />
KOCAELİ<br />
KIRŞEHİR<br />
MERSİN<br />
ADAPAZARI<br />
KOCAELİ<br />
ESKİŞEHİR<br />
İZMİR<br />
DENİZLİ<br />
İZMİR<br />
BURSA<br />
ELAZIĞ<br />
KOCAELİ<br />
BURSA<br />
MALATYA<br />
ÇORUM<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
KOCAELİ<br />
BİLECİK<br />
İZMİR<br />
KONYA<br />
MANİSA<br />
ESKİŞEHİR<br />
İSTANBUL<br />
KONYA<br />
ANKARA<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
TRABZON<br />
TEKİRDAĞ<br />
İSTANBUL<br />
İZMİR<br />
BURSA<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
KONYA<br />
İSTANBUL<br />
DÜZCE<br />
KARABÜK<br />
KAYSERİ<br />
ANKARA<br />
BURSA<br />
KONYA<br />
KONYA<br />
İSTANBUL<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
İSTANBUL<br />
TEKİRDAĞ<br />
KONYA<br />
0312 267 18 80<br />
0216 593 03 80<br />
0312 267 04 50<br />
0224 241 90 00<br />
0312 267 17 97<br />
0364 254 93 93<br />
0332 345 07 70<br />
0262 527 23 51<br />
0212 771 45 45<br />
0332 248 25 00<br />
0288 263 43 20<br />
0262 658 97 44<br />
0212 552 09 92<br />
0222 236 20 70<br />
0362 266 88 47<br />
0342 326 50 05<br />
0216 593 25 <strong>60</strong><br />
0232 328 35 10<br />
0312 267 04 57<br />
0262 751 21 94<br />
0212 771 51 00<br />
0212 485 49 66<br />
0312 640 11 66<br />
0224 493 26 06<br />
0352 712 12 32<br />
0224 484 29 30<br />
0332 342 10 70<br />
0312 267 11 25<br />
0232 478 10 00<br />
0212 771 45 55<br />
444 82 55<br />
0386 234 80 80<br />
0324 221 84 00<br />
0264 275 48 07<br />
0262 677 46 00<br />
0222 236 00 58<br />
0232 621 55 00<br />
0258 267 10 33<br />
0232 376 87 87<br />
0224 482 29 35<br />
0424 255 50 77<br />
0262 658 29 10<br />
0224 573 42 63<br />
0422 244 03 36<br />
0364 254 90 01<br />
0212 668 18 08<br />
0312 267 05 56<br />
0262 658 10 01<br />
0228 461 58 30<br />
0232 877 15 37<br />
0332 239 22 80<br />
0236 214 00 32<br />
0222 237 57 46<br />
0216 377 01 42<br />
0332 239 16 50<br />
0312 397 25 00<br />
0212 691 02 72<br />
0312 814 51 00<br />
0262 653 42 <strong>60</strong><br />
0216 307 12 62<br />
0216 394 33 31<br />
0262 658 30 01<br />
0216 365 94 34<br />
0216 365 10 56<br />
0462 325 00 25<br />
0282 758 10 40<br />
0216 464 70 00<br />
0232 437 03 23<br />
0224 243 16 06<br />
0262 728 13 00<br />
0212 691 11 03<br />
0332 239 17 36<br />
0216 593 07 55<br />
0380 537 52 67<br />
0370 418 22 34<br />
0352 321 12 57<br />
0312 267 04 92<br />
0224 586 53 50<br />
0332 239 21 11<br />
0332 239 06 55<br />
0212 694 <strong>60</strong> 00<br />
0262 754 51 77<br />
+90 444 0 166<br />
0312 267 56 87<br />
0216 364 32 12<br />
0282 726 92 94<br />
0332 239 18 72<br />
akdas@akdas.com.tr<br />
info@akmetal.com<br />
info@akpinardokum.com<br />
alcastmetal@alcastmetal.com.tr<br />
info@alfadokum.com.tr<br />
info@altanmakina.com<br />
bilgi@altundokum.com.tr<br />
info@anadoludokum.com.tr<br />
info@araldokum.com.tr<br />
ardemir@ardemir.com<br />
ardoksan@ardoksan.com<br />
arpek@arpek.com.tr<br />
info@arslanmakina.com<br />
info@artidokum.com.tr<br />
info@ascelik.com<br />
info@aslankayadokum.com<br />
info@aslarpres.com<br />
info@atikmetal.com.tr<br />
aydokum@aydokum.com<br />
ayhanmetal@ayhanmetal.com.tr<br />
info@ayzerdokum.com<br />
info@beyzametal.com<br />
info@borancelik.com.tr<br />
info@burdoksan.com<br />
bunsa@bunsadokum.com<br />
canmetal@yesilova.com.tr<br />
canbilenlerdokum@canbilenler.com<br />
cer@cerdokum.com<br />
info@cevherwheels.com<br />
info@celikgranul.com<br />
infocelikel@celikel.com<br />
info@cemas.com.tr<br />
cimsatas@cimsatas.com<br />
daloglu@daloglu.com<br />
marketing@demisas.com.tr<br />
info@denizdokum.com.tr<br />
info@denizcast.com<br />
info@denizlidokum.com<br />
info@dirinlerdokum.com<br />
info@dogrudokum.com<br />
bilgi@dogudokum.com.tr<br />
info@doksandokum.com.tr<br />
doktas@doktas.com<br />
info@dokumas.com.tr<br />
duduoglu@duduoglu.com.tr<br />
bilgi@duyarvana.com.tr<br />
ekstra@ekstrametal.com.tr<br />
eku@eku.com.tr<br />
odoksan@odoksan.com.tr<br />
info@elitmetalurji.com.tr<br />
bilgi@eminyaldiz.com.tr<br />
info@endosa.com.tr<br />
info@entil.com<br />
erdokum@erdokum.com<br />
info@erkondokum.com.tr<br />
erkunt@erkunt.com.tr<br />
info@ertugmetal.com<br />
info@fafdokum.com.tr<br />
ferrodokum@efesan.com.tr<br />
termo@gedikdokum.com.tr<br />
contact@gurmetal.com.tr<br />
info@gursetas.com<br />
info@gpdpress.com<br />
info@haytas.com.tr<br />
info@hekimogludokum.com<br />
hemaotomotiv@hattat.com.tr<br />
info@hisarcelik.com<br />
isik@isikcelik.com.tr<br />
info@igrek.com.tr<br />
info@istanbuldokum.com<br />
bilgi@istikamet.com.tr<br />
kagan@kagandokum.com<br />
info@kalkanci.com<br />
info@karamandokum.com<br />
kardokmak@kardokmak.com.tr<br />
bilgi@kaydoksan.com.tr<br />
info@kaymakcilar.com.tr<br />
info@kirpart.com.tr<br />
kocak@kocakdokum.com.tr<br />
kondoksan@kondoksan.com<br />
kormetal@kormetal.com<br />
admin@korfezdokum.com<br />
info@kutes.com.tr<br />
satis@makim.com.tr<br />
bilgi@mertdokum.com.tr<br />
mesdokum@mesdokum.com.tr<br />
bilgi@mesamakina.com.tr<br />
www.akdas.com.tr<br />
www.akmetal.com<br />
www.akpinardokum.com<br />
www.alcastmetal.com.tr<br />
www.alfadokum.com.tr<br />
www.altanmakina.com<br />
www.altundokum.com.tr<br />
www.anadoludokum.com.tr<br />
www.araldokum.com.tr<br />
www.ardemir.com<br />
www.ardoksan.com<br />
www.arpek.com.tr<br />
www.arslanmakina.com<br />
www.artidokum.com.tr<br />
www.ascelik.com<br />
www.aslankayadokum.com<br />
www.aslarpres.com<br />
www.atikmetal.com.tr<br />
www.aydokum.com<br />
www.ayhanmetal.com.tr<br />
www.ayzerdokum.com<br />
www.beyzametal.com<br />
www.borancelik.com<br />
www.burdoksan.com<br />
www.bunsadokum.com<br />
www.canmetal.com.tr<br />
www.canbilenler.com<br />
www.cerdokum.com<br />
www.cevherwheels.com<br />
www.celikgranul.com<br />
www.celikel.com<br />
www.cemas.com.tr<br />
www.cimsatas.com<br />
www.daloglu.com<br />
www.demisas.com.tr<br />
www.denizdokum.com.tr<br />
www.denizcast.com<br />
www.denizlidokum.com<br />
www.dirinlerdokum.com<br />
www.dogrudokum.com<br />
www.dogudokum.com.tr<br />
www.doksandokum.com.tr<br />
www.doktas .com<br />
www.dokumas.com.tr<br />
www.duduoglu.com.tr<br />
www.duyarvalve.com<br />
www.ekstrametal.com.tr<br />
www.eku.com.tr<br />
www.odoksan.com.tr<br />
www.elitmetalurji.com.tr<br />
www.eminyaldiz.com.tr<br />
www.endosa.com.tr<br />
www.entil.com<br />
www.erdokum.com<br />
www.erkondokum.com.tr<br />
www.erkunt.com.tr<br />
www.temsidokum.com<br />
www.fafdokum.com.tr<br />
www.ferrodokum.com.tr<br />
www.gedikdokum.com.tr<br />
www.gurmetal.com.tr<br />
www.gursetas.com<br />
www.gpdpress.com<br />
www.haytas.com.tr<br />
www.hekimogludokum.com<br />
www.hattatholding.com<br />
www.hisarcelik.com<br />
www.isikcelik.com.tr<br />
www.igrek.com.tr<br />
www.istanbuldokum.com<br />
www.istikamet.com<br />
www.kagandokum.com<br />
www.kalkanci.com<br />
www.karamandokum.com<br />
www.kardokmak.com.tr<br />
www.kaydoksan.com.tr<br />
www.kaymakcilar.com.tr<br />
www.kirpart.com.tr<br />
www.kocakdokum.com<br />
www.kondoksan.com<br />
www.kormetal.com<br />
www.korfezdokum.com<br />
www.kutes.com.tr<br />
www.makim.com.tr<br />
www.mertdokum.com.tr<br />
www.mesdokum.com.tr<br />
www.mesamakina.com.tr
MİTA KALIP DÖKÜM SAN. A.Ş.<br />
MOTUS OTOMOTİV MAK. MET. SAN. TİC. A.Ş.<br />
NEMAK İZMİR DÖKÜM SAN. A.Ş.<br />
NORMSAN BASINÇLI DÖKÜM SANAYİ A.Ş.<br />
ÖNMETAL DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ<br />
ÖZGÜMÜŞ DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
ÖZGÜR DÖKÜM MAD. MAK. İNŞ. TAAH. MÜM. SAN. TİC. LTD.<br />
ÖZGÜVEN DÖKÜM MAK. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
PARSAT PİSTON DAĞITIM TİC. VE SAN. A.Ş.<br />
PAYZA DÖKÜM UĞUR PAYZA<br />
PINAR DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.<br />
PROMETAL HAFİF MET. DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ROLMAK DÖKÜM SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.<br />
RUBA FERMUAR VE PRES DÖKÜM SAN. A.Ş.<br />
SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş.<br />
SEFER DÖKÜM MAK.SAN.LTD.ŞTİ<br />
SERPA HASSAS DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
SİLVAN MERDANE DÖKÜM SANAYİ VE TİC.LTD. ŞTİ.<br />
SİLVAN SANAYİ A.Ş.<br />
SÜMER ÇELİK DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
SÜPERPAR OTOMOTİV SAN. TİC. A.Ş.<br />
SYC DEMİR DÖKÜM MAK. SAN. TİC. A.Ş.<br />
ŞAHİN DÖKÜM SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ŞAHİN METAL İMALAT SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
ŞENKAYA ÇELİK DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
ŞİRVANLI ALÜMİNYUM DÖKÜM VE METAL SAN. A.Ş.<br />
TAN ÇELİK DÖKÜM MAK. SANAYİ TİC. A.Ş.<br />
TOSÇELİK GRANÜL SANAYİ A.Ş.<br />
TRAKYA DÖKÜM SANAYİ TİC. A.Ş.<br />
TUĞÇELİK ALÜMİNYUM METAL MAM. SAN. TİC A.Ş.<br />
TUNÇ MODEL DÖK. MAK. İMALAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.<br />
TÜMOSAN DÖKÜM A.Ş.<br />
TÜMSER EV AL. SER. IS.SO.Sİ.İNŞ.TAH. DÖKÜM SAN. TİC. A.Ş.<br />
UĞUR METAL SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
UYAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.<br />
ÜMİT DÖKÜM TİC. SAN. LTD. ŞTİ.<br />
ÜNİMETAL HASSAS DÖKÜM MAK. YED. PAR. A.Ş.<br />
ÜNSAL MAKİNA A.Ş.<br />
YAKACIK VALF SAN. TİC. A.Ş.<br />
YAZKAN DÖKÜM SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
YILKAR DÖKÜM SAN.TİC.LTD.ŞTİ.<br />
KATILIMCI ÜYELER<br />
ACARER METAL SANAYİ TİC. A.Ş.<br />
AKM METALURJİ SAN. TEMSİLCİLİK VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ALTINKUM DÖKÜM METAL NAK. SAN. TİC. LTD.ŞTİ<br />
AMCOL MİNERAL MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.<br />
ASK CHEMİCALS TR T.C LTD.ŞTİ.<br />
AVEKS İÇ VE DIŞ TİC. A.Ş.<br />
BDM BİLGİNOĞLU DÖKÜM MALZ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
BİLİŞİM BİLİŞİM VE YAZILIM SİSTEMLERİ SAN. TİC. A.Ş.<br />
CANGO ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLER VE HAMMADDE TİC. SAN. A.Ş.<br />
CARL ZEISS TEKNOLOJI ÇÖZÜMLERI TIC. LTD. ŞTI.<br />
CLARIANT TÜRKİYE BOYA KİMYEVİ MADDE. VE MADEN. SAN. TİC. A.Ş.<br />
ÇELİKTAŞ SINAİ KUMU SAN. VE TİC. A.Ş.<br />
ÇUKUROVA KİMYA END. A.Ş.<br />
DAUSSAN REFRAKTER A.Ş.<br />
DOĞUŞ DÖKÜM MALZEMELERİ A.Ş.<br />
EGT REFRAKTER GEREÇLER END. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ERDEM MAKİNE PAZ. MÜH. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
ERMETAL END.GERİ DÖNÜŞ. TAŞ. SAN. A.Ş.<br />
EXPERT MÜMESSİLLİK TURİZM TİC. LTD. ŞTİ.<br />
FETAŞ METALURJİ YÜZEY İŞLEM ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ<br />
HANNOVER-MESSE ANKİROS FUARCILIK A.Ş.<br />
HERAEUS ELECTRO-NİTE TERMO TEKNİK SAN. TİC. A.Ş.<br />
INDUCTOTHERM İNDÜKSİYON SİST. SANAYİ A.Ş.<br />
İNDEMAK İNDÜKSİYON DÖK. MAK. LTD. ŞTİ.<br />
KADIOĞLU MADENCİLİK SAN. TİC. A.Ş.<br />
KATSİMTAŞ İZOLASYON METALURJİ VE İNŞ. SAN. DIŞ TİC. LTD.ŞTİ.<br />
KORKMAZ ÇELİK SAN. TİC. A.Ş.<br />
KUMSAN DÖKÜM MALZEMELERİ SAN. TİC. A.Ş.<br />
MAGMA BİLİŞİM TEKN. HİZM. LTD. ŞTİ.<br />
MARMARA METAL MAM. TİC. A.Ş.<br />
MEGA ELEKTRONİK TALAŞLI İML. MAK. TİC. A.Ş.<br />
METALPRES MAKİNE SAN. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
META-MAK METALURJİ MAK. MÜM. LTD. ŞTİ.<br />
METKO-HÜTTENES ALBERTUS KİMYA SAN TİC. A.Ş.<br />
ORTADOĞU MİNERAL SAN. TİC. LTD. ŞTİ<br />
ÖZEN MAKİNA SAN. KOLL. ŞTİ.<br />
S&B ENDÜSTRİYEL MİNARELLER A.Ş.<br />
SİLTAŞ SİLİS KUMLARI SAN. TİC. A.Ş.<br />
TEKNO METALURJİ MALZ. MAK. TİC. LTD. ŞTİ.<br />
TES-SAN TESİSAT PROJE SAN. LTD. ŞTİ.<br />
TEZMAKSAN MAK. SAN. TİC. A.Ş.<br />
VALANS MÜHENDİSLİK SAN. DIŞ TİCARET LTD ŞTİ.<br />
VELACAST MAKİNE SAN. VE DIŞ TİC. LTD. ŞTİ.<br />
VESUVIUS İSTANBUL REFRAKTER SAN.TİC.A.Ş.FOSECO<br />
YÜKSELLER METAL İLETİŞİM SANAYİ VE TİCARET A.Ş.<br />
ZENMET DIŞ TİCARET A.Ş.<br />
WÖHR MAKİNE MÜH. TİCARET LTD. ŞTİ.<br />
İSTANBUL<br />
KONYA<br />
İZMİR<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
ADANA<br />
ANKARA<br />
ANKARA<br />
İSTANBUL<br />
KAYSERİ<br />
İZMİR<br />
BURSA<br />
KARABÜK<br />
MANİSA<br />
SAMSUN<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
KOCAELİ<br />
KOCAELİ<br />
İZMİR<br />
İZMİR<br />
ESKİŞEHİR<br />
İZMİR<br />
İSTANBUL<br />
İZMİR<br />
KOCAELİ<br />
ELAZIĞ<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
İSTANBUL<br />
İZMİR<br />
KOCAELİ<br />
BURSA<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
KAYSERİ<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
KONYA<br />
0212 552 12 35<br />
0332 239 12 41<br />
0232 478 10 00<br />
0216 593 11 61<br />
0212 485 48 74<br />
0322 441 07 07<br />
0312 267 12 10<br />
0312 267 41 61<br />
0212 591 01 41<br />
0352 321 15 96<br />
0232 479 03 53<br />
0224 241 71 71<br />
0370 447 65 65<br />
0236 213 08 86<br />
0362 266 51 <strong>60</strong><br />
0212 441 09 77<br />
0216 394 23 52<br />
0262 641 95 25<br />
0262 674 75 00<br />
0232 853 89 39<br />
0232 877 02 12<br />
0222 236 02 90<br />
0232 437 01 83<br />
0212 875 19 00<br />
0232 877 21 23<br />
0262 643 04 75<br />
0424 255 55 <strong>60</strong><br />
0216 544 36 00<br />
0212 315 52 40<br />
0216 540 61 75<br />
0312 395 86 66<br />
0212 468 19 00<br />
0232 328 30 37<br />
0262 751 08 76<br />
0224 411 09 77<br />
0216 499 46 46<br />
0216 591 08 70<br />
0352 322 01 92<br />
0216 309 72 50<br />
0312 641 32 10<br />
0332 239 04 47<br />
mita-kalip@mita-kalip.com<br />
info@motusdokum.com<br />
info.turkey@nemak.com<br />
normsan@normsan.com<br />
info@onmetal.com.tr<br />
info@ozgumus.com.tr<br />
ozgurdok@ozgurdokum.com.tr<br />
info@ozguvendokum.com<br />
info@parsatpiston.com<br />
info@payzadokum.com.tr<br />
info@pinardokum.com.tr<br />
prometal@prometaltr.com<br />
info@rolmakdokum.com.tr<br />
info@rubapresdokum.com<br />
info@samsunmakina.com.tr<br />
info@seferdokum.com<br />
serpa@serpahassasdokum.com<br />
info@silvanrolls.com<br />
info@silvansanayi.com<br />
info@sumerdokum.com<br />
info@superpar.com<br />
info@sycdokum.com<br />
sahindokum@sahindokum.com<br />
info@sahinmetal.com<br />
info@senkaya.com<br />
muhasebe@sirvanli.com<br />
tancelik23@gmail.com<br />
info@toscelikgranul.com.tr<br />
info@trakyadokum.com.tr<br />
tugcelik@tugcelik.com.tr<br />
tunc@tuncdokum.com.tr<br />
info@tumosandokum.com.tr<br />
tumser@tumser.com.tr<br />
ugurmetal@ugurmetal.com<br />
info@uyardokum.com<br />
info@umitcasting.com<br />
info@unimetal.com.tr<br />
bilgi@unsalmakina.com.tr<br />
info@yakacikvalf.com.tr<br />
yazkan@yazkan.com.tr<br />
info@yilkardokum.com.tr<br />
www.mita-kalip.com<br />
www.motusdokum.com<br />
www.cevherdokum.com<br />
www.normsan.com<br />
www.onmetal.com.tr<br />
www.ozgumus.com.tr<br />
www.ozgurdokum.com.tr<br />
www.ozguvendokum.com<br />
www.parsatpiston.com.tr<br />
www.payzadokum.com.tr<br />
www.pinardokum.com.tr<br />
www.prometaltr.com<br />
www.rolmakdokum.com.tr<br />
www.rubapresdokum.com<br />
www.samsunmakina.com.tr<br />
www.seferdokum.com<br />
www.serpahassasdokum.com<br />
www.silvanrolls.com<br />
www.silvansanayi.com<br />
www.sumercelik.com.tr<br />
www.superpar.net<br />
www.sysdokum.com<br />
www.sahindokum.com<br />
www.sahinmetal.com<br />
www.senkaya.com<br />
www.sirvanli.com<br />
www.tancelik.com<br />
www.toscelikgranul.com.tr<br />
www.trakyadokum.com.tr<br />
www.tugcelik.com.tr<br />
www.tuncdokum.com.tr<br />
www.tumosandokum.com.tr<br />
www.tumser.com.tr<br />
www.ugurmetal.com<br />
www.uyardokum.com<br />
www.umitcasting.com<br />
www.unimetal.com.tr<br />
www.unsalmakina.com.tr<br />
www.yakacikvalf.com.tr<br />
www.yazkan.com.tr<br />
www.yilkardokum.com.tr<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
KONYA<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
İSTANBUL<br />
İZMİR<br />
ANKARA<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
MANİSA<br />
MANİSA<br />
İSTANBUL<br />
KONYA<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
ANKARA<br />
ANKARA<br />
KOCAELİ<br />
KOCAELİ<br />
KARABÜK<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
KONYA<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
KOCAELİ<br />
İSTANBUL<br />
İSTANBUL<br />
İZMİR<br />
0212 280 50 50<br />
0216 467 31 40<br />
0332 342 42 48<br />
0216 414 96 16<br />
0312 212 72 91<br />
0216 410 00 <strong>60</strong><br />
0232 433 72 30<br />
0312 266 11 44<br />
0216 425 66 <strong>60</strong><br />
0216 526 35 95<br />
0216 578 29 29<br />
0212 275 57 13<br />
0236 233 23 20<br />
0236 214 02 86<br />
0216 504 <strong>60</strong> 80<br />
0332 239 06 08<br />
0216 540 13 65<br />
0212 691 13 70<br />
0216 573 38 88<br />
0216 364 34 01<br />
0312 439 67 92<br />
0312 267 08 88<br />
0262 646 34 24<br />
0262 311 29 49<br />
0370 424 10 50<br />
0216 390 13 00<br />
0216 499 09 99<br />
0216 593 09 57<br />
0216 557 64 00<br />
0216 447 29 55<br />
0216 428 54 41<br />
0216 365 67 73<br />
0212 270 07 08<br />
0216 411 69 11<br />
0216 683 58 00<br />
0212 544 44 31<br />
0212 247 49 85<br />
0216 335 70 09<br />
0216 463 33 90<br />
0332 237 55 35<br />
0212 674 <strong>60</strong> 10<br />
0216 309 6 555<br />
0216 622 76 30<br />
0262 677 10 50<br />
0216 313 28 01<br />
0216 411 69 16<br />
0535 021 10 91<br />
acarer@acarermetal.com.tr www.acarermetal.com<br />
akm@akm.com.tr<br />
www.akm.com.tr<br />
info@altinkumdokum.com www.altinkumdokum.com<br />
merkez@amcol.com<br />
www.amcol.com.tr<br />
kevser.uzunal@ask-chemicals.com www.ask-chemicals.com<br />
info@aveks.com.tr<br />
www.aveks.com.tr<br />
info@bdmbilginogludokum.com.tr www.bdmbilginogludokum.com.tr<br />
bilisim@bilisim.com.tr<br />
www.bilisim.com.tr<br />
info@cangometal.com<br />
www.cangometal.com<br />
info.metrology.tr@zeiss.com www.zeiss.com.tr<br />
cetin.saka@clariant.com<br />
www.clariant.com/turkey<br />
info@celiktassilis.com<br />
www.celiktassilis.com<br />
info@cukurovakimya.com.tr www.cukurovakimya.com.tr<br />
info@daussan.com.tr<br />
www.daussan.com/tr/<br />
info@dogusmetal.com<br />
www.dogusmetal.com<br />
info@egttr.com<br />
www.egttr.com<br />
info@erdemmakinaltd.com www.erdemmakinaltd.com<br />
info@ermetaldemir.com<br />
www.ermetaldemir.com<br />
info@expert.com.tr<br />
www.expert.com.tr<br />
info@fetasmetalurji.com<br />
www.fetasmetalurji.com<br />
info@ankiros.com<br />
www.ankiros.com<br />
info.electro-nite.tr@heraeus.com www.electro-nite.com<br />
inducto@inductotherm.com.tr www.inductotherm.com.tr<br />
eataman@indemak.com<br />
www.indemak.com<br />
kadioglu@kadioglumaden.com.tr www.kadioglumaden.com.tr<br />
info@katsimtas.com.tr<br />
www.katsimtas.com.tr<br />
info@korkmazcelik.com<br />
www.korkmazcelik.com<br />
bilgi@kumsandokum.com.tr www.kumsandokum.com.tr<br />
info@magmasoft.com.tr<br />
www.magmasoft.com.tr<br />
marmara@marmarametal.com www.marmarametal.com<br />
info@megatr.com<br />
www.megatr.com<br />
info@metalpresmakina.com www.metalpresmakina.com<br />
metamak@metamak.com.tr www.metamak.com.tr<br />
satis@metkoha.com<br />
www.metkoha.com<br />
mert@ortadogumineral.com www.ortadogumineral.com<br />
ender@ozenmakina.com<br />
www.ozenmakina.com<br />
foundry_turkey@imerys.com www.sandb.com<br />
siltas@siltas.com.tr<br />
www.siltas.com.tr<br />
info@teknometalurji.com<br />
www.teknometalurji.com<br />
bilgi@tes-sanisi.com<br />
www.tes-sanisi.com<br />
bilgi@tezmaksan.com<br />
www.tezmaksan.com<br />
info@valans.com.tr<br />
www.valans.com.tr<br />
nehir.altug@unigrup.com<br />
www.unigrup.com<br />
foseco.turkey@foseco.com<br />
www.foseco.com.tr<br />
info@yuksellermetal.com.tr www.yuksellermetal.com.tr<br />
info@zenmet.com<br />
www.zenmet.com<br />
erhan.uzuner@aagm.de<br />
www.aagm.de
İKİNCİ EL<br />
Ferro-Preis Grup’tan Satılık 2. El<br />
Kalıplama Hattı (Hırvatistan)<br />
Hırvatistan'ın Čakovec kentinde faaliyet gösteren<br />
Ferro-Preis Grup dökümhanesindeki mevcut<br />
yatay kalıplama hattı Foromat 40 (850 x 850<br />
x 250/250 mm) satılıktır. İlgilenenler 2022'nin<br />
ilk aylarına kadar hattı üretim durumunda görebileceklerdir.<br />
F40 hattı sonrasında demonte edilecek ve<br />
nakliye için hazır hale getirilecektir.<br />
F40 döküm hattı ile birlikte, belirli sayıda aktif<br />
modelin de devredilme ihtimali olup; anlaşma<br />
koşullarına bağlı olarak potansiyel alıcılara<br />
bir miktar sipariş aktarımı mümkün olabilecektir.<br />
İlgilenenler daha detaylı bilgi için aşağıdaki<br />
bilgiler üzerinden iletişime geçebilirler.<br />
İrtibat:<br />
E-posta1: investicija2021@preisgroup.com<br />
E-posta2: office.croatia@preisgroup.com<br />
Web: www.preisgroup.com<br />
www.linkedin.com/company/preis-group<br />
Yetkili kişi: Branislav Branković, İş Geliştirme ve Yatırım Müdürü<br />
Cep tel: +385 (0) 98/231 502<br />
İndemak İndüksiyon’dan çalışır<br />
vaziyette ikinci el indüksiyon ocağı<br />
Özellikleri:<br />
Durum: Çok iyi bakımı yapılmıştır.<br />
2000kw Dual Truck<br />
2*3000kg<br />
500hz<br />
Su sistemi esanjorlu yarı açık yarı kapalı olup<br />
yeni verilecektir.<br />
Devreye alma İndemak tarafından yapılacaktır.<br />
Devreye alındıktan sonra 1 yıl garanti verilecektir.<br />
İrtibat:<br />
İndemak İndüksiyon Döküm Makinaları ve İnş.<br />
San. Tic. Ltd. Şti.<br />
İlgili Kişi: Ekrem Ataman<br />
Tel: +90 533 303 5056<br />
118<br />
TÜRKDÖKÜM TEMMUZ-AĞUSTOS-EYLÜL'21
W Ö H R G I E S S E R E I A N L A G E N S E I T 1 8 7 1<br />
W Ö H R D Ö K Ü M H A N E S İ S T E M L E R İ 1 8 7 1 ’ D E N B E R İ<br />
REKLAMASYON<br />
5 - 50 ton/saat<br />
WÖHR geri kazanım tesisleri kalıp<br />
kumlarının %96 ya varan oranda yeniden<br />
kullanımını sağlayabilmektedir.<br />
Sağlam tasarımları, verimlilikleri,<br />
dayanıklılıkları, ekonomik olmaları ve çevre<br />
dostu olmalarıyla öne çıkmaktadır.<br />
MİKSERLER<br />
1 - 100 ton/saat<br />
Wöhr mikserler kum karıştırma kalitesi,<br />
kısa karıştırma zamanı, kolay kontrol ve<br />
kullanımı, akıllı pompa nedeniyle minimum<br />
reçine ve sertleştirici kullanımı ile fark<br />
yaratmaktadır.<br />
KALIPLAMA<br />
4x4m- 50 ton<br />
yükleme<br />
Dereceli veya derecesiz kalıpların<br />
doldurulması, sıkıştırılması, modelden<br />
sıyrılması, boyanması, kapatılması, döküm<br />
parçanın kalıptan çıkarılması gibi bütün<br />
operasyonlar mevcuttur.<br />
150 JAHRE<br />
Wöhr Makine Mühendislik Ticaret Limited Şirketi<br />
9 Eylül Mahallesi | Ata Caddesi No: 12/3 | 35663 İzmir<br />
Erhan Uzuner (B.Eng.)<br />
Genel Müdür | General Manager Turkey<br />
E-Mail: erhan.uzuner@aagm.de<br />
Tel: +90 535 021 10 91<br />
Web: www.aagm.de