Z.SIRALI (1)

D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi,
Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, C. 19, Özel Sayı-2017, s. 593-595
MEDENİ HUKUKTA HAYVAN
HAKLARI VE HAYVANLAR
ÜZERİNDEKİ HAK
b. Kontrollü - Başıboş (Sokak) Hayvanlar(ı)
Bir ev hayvanının sorumluluğu gerçek ya da tüzel kişi veyahut bir kurum ya da kuruluş
tarafından üstlenilmişse, hayvanın bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılıyorsa, hayvan
işaretlenmiş, kayıt altında ise bu şekilde sahiplenilen ev hayvanına kontrollü hayvan denir (HKK
m.3/I/j).
Doç.Dr. Emre Cumalıoğlu
Kontrollü ev hayvanlarının karşısındaki grubu başıboş (sokak) hayvanlar(ı) (stray animals)
oluşturur. Başıboş hayvanlar; barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve
arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da
doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanlardır (HKK m.3, aynı yönde Avrupa
Sözleşmesi m.1/5)52. Maddede geçen “ev”, hayvanın barındığı, insana uygun evdir, “hayvanın
evi” değildir. Yine tanımdan anlaşıldığı gibi sokakta yaşayan, evsiz insanların kontrolü altında
bulunan hayvan, başıboş hayvan değil, kontrollü hayvanıdır. Düzenli olarak evde yaşayıp bazı
zamanlarını sokakta geçiren kediler, muhafaza edenin doğrudan kontrolünden bir süre çıkmış
olsalar da başıboş sayılmaz.
Başıboş hayvanların belirli bir bakıcısı yoktur ancak bunlar kamu malı da değildir, yalnızca,
Kanunun görev verdiği bakanlık ve yerel yönetimlerin sorumluluğunda olan canlılardır. Bu
hayvanların verdikleri zarardan ilgili idare sorumlu olmalıdır. Her ilde valinin başkanlığında
toplanan bir il hayvanları koruma kurulu bulunur. Bu kurul hayvanların korunması ve mevcut
sorunlarının çözümüne yönelik çalışmalar yapar (HKK m.15).
Yerel yönetimlerin başıboş hayvanların barınması, beslenmesi, rehabilitasyonu, aşılaması ve
kısırlaştırması için yapacakları harcamalara Bakanlık tarafından mali destek sağlanması
öngörülmüştür (HKK m.19). Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla işbirliği yaparak; sahipsiz ve
güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri ve hastaneler kurarak onların
bakımlarını ve tedavilerini sağlar, eğitim çalışmaları yapar (HKK m.4/j).