TLC - Politechnika Śląska

POLITECHNIKA ŚLĄSKA
WYDZIAŁ CHEMICZNY
KATEDRA CHEMII ORGANCZNEJ, BIOORGANICZNEJ I BIOTECHNOLOGII
LABORATORIUM Z CHEMII OGRANICZNEJ
Chromatografia Cienkowarstwowa (TLC)
Prowadzący: mgr inż. Aurelia Zniszczoł
mgr inż. Sebastian Budniok
GLIWICE 2010

1. Wprowadzenie do chromatografii
Chromatografia jest techniką analityczną i preparatywną wykorzystującą rozdzielanie
mieszanin substancji na poszczególne składniki, bądź ich grupy (frakcje), dzięki różnicom
w zachowaniu się tych składników w układzie dwóch faz, w których jedna nie zmienia swego
położenia (faza nieruchoma, stacjonarna), druga zaś porusza się względem pierwszej
w określonym kierunku (faza ruchoma, roztwór rozwijający).
Ze względu na rodzaj dominującego mechanizmu procesu rozdziału chromatografie
możemy podzielić na:
a) adsorpcyjną - gdy fazą ruchomą jest ciecz lub gaz, a nieruchomą ciało stałe
o właściwościach adsorbujących i odpowiednim rozdrobnieniu (np. żel krzemionkowy, tlenek
glinowy, węgiel aktywny itp.). Rozdział jest powodowany różnicami współczynników
adsorpcji.
b) podziałową - gdy fazą ruchomą jest ciecz lub gaz, a stacjonarną ciecz zatrzymana na
odpowiednim nośniku (bibuła, ziemia okrzemkowa, kulki szklane itp.). Rozdział jest
wynikiem różnic współczynników podziału.
c) jonowymienną - gdy fazą ruchomą jest ciecz, a stacjonarną wymieniacz jonowy. Rozdział
zależy od różnic w sile wiązania składników przez wymieniacz.
d) żelową - gdy fazą ruchomą jest ciecz, a nieruchomą granulowany, jednorodny spęczniały
żel. Rozdział jest powodowany różnicami w zdolnościach dyfundowania do cząsteczek żelu,
a więc różnicami w wielkości cząsteczek składników.
W zależności od rodzaju fazy rozdzielczej i natury eluentu czyli substancji w której
rozpuszcza się badaną mieszaninę rozróżnia się następujące techniki chromatograficzne:
a) chromatografia gazowa – to analityczna technika chromatograficzna, w której fazą
nośną jest gaz (zazwyczaj hel, argon lub wodór). Chromatografia gazowa jest
najczęściej stosowaną metodą do szybkiej analizy złożonych mieszanin związków
chemicznych oraz oceny czystości tych związków.
b) chromatografia cieczowa –chromatografia, w której eluentem jest ciecz. Istotą każdej
chromatografii cieczowej jest rozdział analizowanej mieszaniny na poszczególne

związki chemiczne poprzez przepuszczanie roztworu tej mieszaniny przez stałe lub
żelowe złoża. Na skutek oddziaływań międzycząsteczkowych między związkami
tworzącymi mieszaninę a złożem jedne z nich przechodzą przez złoże szybciej a inne
wolniej.
c) chromatografia kolumnowa - w której faza rozdzielcza jest umieszczona
w specjalnej kolumnie, przez którą przepuszcza się następnie roztwór badanej
mieszaniny. Przepływ roztworu przez kolumnę można wymuszać grawitacyjnie lub
stosując różnicę ciśnień na wlocie i wylocie kolumny.
d) chromatografia planarna - rozdział chromatograficzny jest prowadzony, gdy faza
stacjonarna jest w postaci cienkiej warstwy.
Chromatografię planarną można jeszcze podzielić na:
· chromatografie bibułową (PC) której podstawą działania jest podział substancji
rozdzielanych miedzy fazę nieruchomą, którą stanowi woda unieruchomiona przez
celulozę dzięki jej higroskopijności, oraz fazę ruchomą rozpuszczalnik organiczny lub
mieszaninę rozpuszczalników, często nawet z wodą, wędrujące po bibule dzięki siłom
kapilarnym. Celuloza stanowiąca nośnik dla fazy stacjonarnej (wody) ma niewielkie
właściwości adsorpcyjne i prawie nie zniekształca przebiegu rozdzielania opartego na
podziale substancji między wodę a wędrujący rozpuszczalnik. Jeżeli współczynniki
podziału substancji naniesionych na bibułę są różne, to w trakcie wędrówki po bibule
następuje ich rozdzielenie
· chromatografie cienkowarstwową (TLC) - w której fazę nieruchomą nanosi się
w postaci cienkiej równomiernej warstewki na płytkę szklaną, arkusz folii
aluminiowej czy tworzywa sztucznego.

2. Chromatografia cienkowarstwowa
Chromatografia cienkowarstwowa (TLC – z ang. Thin Layer Chromatography) jest
najpopularniejszą metodą szybkiego sprawdzania postępu reakcji chemicznej i czystości
produktu. Może być także wykorzystywana do identyfikacji związków zarówno organicznych
jak i nieorganicznych. W chromatografii cienkowarstwowej mieszanina substancji jest
rozdzielana na poszczególne składniki ze względu na różnice w szybkości ich
przemieszczania się na podłożu wykonanym z aktywnego adsorbenta stanowiącego fazę
nieruchomą. Poszczególne składniki mieszaniny z różną siła wiążą się z polarnym
adsorbentem, a następnie wymywane są z niego rozpuszczalnikiem stanowiącym fazę
ruchomą. Im bardziej polarna jest badana substancja, tym silniej wiąże się z fazą stałą i tym
trudniej jest wymywana przez eluent. Im bardziej polarny jest eluent, tym więcej polarnych
centrów aktywnych fazy stałej jest przez niego blokowane, co zmniejsza „opory” przesuwania
się eluowanych substancji.
W chromatografii cienkowarstwowej faza stacjonarna jest naniesiona w postaci
cienkiej warstwy o grubości od 0,1 do 0,25 mm na płytkę szklaną lub metalową lub
z tworzywa sztucznego o wymiarach 200x200mm, 200x50 mm lub100x50 mm. Naniesiona
warstwa musi być mechanicznie trwała i odporna na ocieranie Najczęściej do fazy
stacjonarnej dodaje się 0.1 - 10 % tzw. lepiszcza, którym może być gips, skrobia, sole
kwasów poliakrylowych i inne. Ze względu na detekcję substancji warstwy
chromatograficzne zawierają także często trwale zaadsorbowany wskaźnik fluorescencyjny.
W chromatografii cienkowarstwowej, podobnie jak w kolumnowej, do rozdzielania są
wykorzystywane te same mechanizmy oddziaływań międzycząsteczkowych, a więc
adsorpcja, wymiana jonowa, podział, czy warunki układu faz odwróconych. Jednakże ciągle
dominującą rolę (w przeciwieństwie do chromatografii kolumnowej) odgrywa adsorpcja,
a najczęściej stosowanymi adsorbentami są:
· Żel krzemionkowy - jest jednym z najbardziej popularnych adsorbentów stosowanych
w chromatografii cienkowarstwowej. Jest on otrzymywany przez hydrolizę krzemianu
sodu, jego kondensację i polimeryzację w trakcie prażenia. Jego struktura wygląda
w przybliżeniu następująco:

O
O
Si
OH
O
O O
O
Si Si
OH
Aktywność żelu krzemionkowego zapewniają grupy Si-OH (silanolowe) obecne na
jego powierzchni. Wytwórcy kontrolują aktywność na etapie prażenia. Żel stosowany
w TLC ma średnicę ziaren w zakresię 5-10 mm. Typy żelu krzemionkowego
oznaczane są często w sposób następujący:
- Żel krzemionkowy G – zawiera 13% gipsu jako czynnika wiążącego
- Żel krzemionkowy H bez środka wiążącego
- Żel krzemionkowy F254 z fluorescentem
- Żel krzemionkowy UV254 z fluorescentem
OH
Jako fluorescent zazwyczaj stosowany jest siarczek cynku.
Żel krzemionkowy ma odczyn lekko kwaśny i może być stosowany do rozdziału
sterydów, aminokwasów, węglowodorów, tłuszczów, alkaloidów itp.
· Tlenek glinu - aktywność tlenku glinu związana jest z obecnością zarówno atomów
tlenu jak i glinu. Metoda produkcji polega na kondensacji uwodnionego wodorotlenku
glinu. Może on być
O O O O O O
Al
O
Al
O
produkowany w trzech odmianach kwasowości powierzchni: formie kwasowej,
zasadowej i obojętnej. Zasadowy tlenek glinu z w/w jest najbardziej popularny.
Tlenek glinu jest używany do rozdziału sterydów, barwników, witamin i alkaloidów.
· Celuloza jest naturalnym polisacharydem zbudowanym z cząsteczek glukozy
połączonych wiązaniami b(1,4) glikozydowymi. Płytki TLC pokryte są cząsteczkami
celulozy o podobnej
Al
O
O

·
HO
OH
O
OH
O
HO
OH
O
O
HO
OH
OH
O
OH
O
HO
OH
O
O
wielkości ziaren, co powoduje regularny przepływ rozpuszczalnika. Celuloza jest
stosowana do rozdziału związków hydrofilowych, rozpuszczalnych jonów
nieorganicznych i kwasów nukleinowych, które mogą zbyt silnie oddziaływać z
tlenkiem glinu lub krzemionką. Oprócz tych typowych sorbentów w chromatografii
cienkowarstwowej stosuje się także proszek poliamidowy, modyfikowane celulozy o
właściwościach jonowymiennych oraz żele organiczne o właściwościach sit
molekularnych np. Sephadex, BioGel P i inne.
· Z nieorganicznych adsorbentów stosowanych w chromatografii cienkowarstwowej
można wymienić szkło sproszkowane, krzemian wapnia, hydroksyapatyt, siarczan
wapnia, tlenek cyrkonu, tlenek tytanu a nawet tlenek żelaza.
Natomiast fazę ruchomą stanowią zazwyczaj rozpuszczalniki organiczne. Powinny
one być neutralne w odniesieniu do rozdzielanych substancji, wykazywać znaczną lotność
par, co znacznie ułatwia osiągnięcie równowagi ciecz-para, i niską gęstość, co przyspiesza
usunięcie rozpuszczalnika z powierzchni płytki. W celu określenia siły oddziaływań
pomiędzy fazą ruchomą a powierzchnią nośnika wprowadzono parametr siły rozpuszczalnika
e 0 . Jest to energia adsorpcji na jednostkę powierzchni standardowego adsorbenta (e 0 jest
równe zero na tlenku glinu eluowanym pentanem). Generalnie, im większe wartości e 0 tym
silniej rozpuszczalnik oddziałuje z powierzchnią adsorbenta i tym łatwiej cząsteczki
związku będą się przemieszczały co prowadzi do większej wartości Rf (Warto zauważyć,
iż im większa polarność eluenta, tym większe e 0 ). Wartości Rf substancji w każdej fazie
ruchomej będą zależne od różnicy w wartości siły rozpuszczalnika. Parametr mocy
rozpuszczalnika, który może być zmierzony daje szereg elucyjny rozpuszczalników
zamieszczony w tabeli poniżej.
Rozpuszczalnik e 0 (Al2O3) Graniczna przepuszczalność w
UV [nm]
OH
Temperatura wrzenia
[ o C]

Pentan 0.001 210 36.0
Heptan 0.01 210 98.4
Cykloheksan 0.04 210 81.0
Disiarczek węgla 0.15 380 45.0
Czterochlorek węgla 0.18 265 76.7
Eter diizopropylowy 0.28 220 69.0
Toluen 0.29 285 110.6
Chlorobenzen 0.30 280 132
Benzen 0.32 280 80.1
Eter dietylowy 0.38 220 34.6
Chloroform 0.40 245 61.2
Dichlorometan 0.42 245 41.0
Tetrahydrofuran 0.45 220 65.0
1,2-Dichloroetan 0.49 230 84.0
Aceton 0.56 330 56.2
1,4-Dioksan 0.56 220 104.0
Octan etylu 0.58 260 77.1
Octan metylu 0.60 260 57.0
Dimetylosulfotlenek 0.62 270 190.0
Nitrometan 0.64 3809 100.8
Acetonitryl 0.65 210 80.1
Pirydyna 0.71 305 115.5
Izopropanol 0.82 210 82.4

Etanol 0.88 210 78.5
Metanol 0.95 210 65.0
Glikol etylenowy 1.11 210 198.0
Kwas octowy Bardzo duży 251 118.5
Dobór odpowiedniego układu rozpuszczalników opiera się na zasadzie: podobny
rozpuszcza się w podobnym. Zazwyczaj wykonuje się kilka prób (zmieniając polarność
eluentu), dążąc do osiągnięcia wartości Rf pomiędzy sąsiednimi plamkami przynajmniej
0.1 mm. Przy czym najniższa z plamek powinna przesunąć się z linii startowej przynajmniej
o kilka milimetrów. Często także korzysta się z danych literaturowych.
W wielkim uproszczeniu zjawiska zachodzące w komorze chromatograficznej można
przedstawić następująco: faza ruchoma dzięki siłom kapilarnym migruje wzdłuż warstwy
sorbentu (fazy stacjonarnej) i w zależności od energii oddziaływań substancji z fazami
wykazują one różny stopień retencji, tzn. mają różną drogę migracji i znajdują się w różnych
miejscach warstwy.
Rys.1. Schematyczny obraz procesów zachodzących w czasie rozwijania chromatogramu na
płytce chromatograficznej
Najbardziej powszechnym sposobem rozwijania płytek chromatograficznych jest
sposób liniowy, który w najprostszej postaci wymaga tylko kontaktu jednego końca płytki
(warstwy chromatograficznej) z rozpuszczalnikiem. Płytkę chromatograficzną ustawia się w

pozycji pionowej bądź pod kątem w kilku mililitrach rozpuszczalnika w odpowiednim
pojemniku zwanym komorą chromatograficzną Rozwijanie liniowe może być
jednokierunkowe lub dwukierunkowe. Płytkę można rozwijać pojedyncze lub wielokrotne. W
rozwijaniu jednokierunkowym faza ruchoma przesuwa się w jednym kierunku zaś rozwijanie
dwukierunkowe polega na tym, że po pierwszym rozwinięciu płytkę suszy się w celu
usunięcia rozpuszczalnika a następnie zanurza w tym samym rozpuszczalniku lub innym, ale
obróconą o 90 stopni. Przy wielokrotnym rozwijaniu płytkę po każdej analizie suszy się i
ponownie rozwija stosując taką samą fazę ruchomą lub inną. Efektem tego sposobu
rozwijania jest zwężenie pasma stężeniowego substancji i związane z tym zwiększenie
sprawności układu jak również zwiększenie czułości metody.
Po rozwinięciu płytki chromatograficznej i wysuszeniu wizualizacje „plamek” na
warstwie chromatograficznej można dokonać m.in. metodami fizycznymi, chemicznymi lub
biologicznymi.
Do metod fizycznych zaliczamy fotometrie absorpcyjną, fluorescencje, fosforescencje
(w przypadku substancji znakowanych izotopami promieniotwórczymi) oraz metody
radiometryczne. Metody te nie powodują uszkodzenia próbki co ma istotne znaczenie jeśli
stosuje się chromatografie cienkowarstwową do celów preparatywnych.
Do wizualizacji plamek można także wykorzystać metody chemiczne. Wówczas
rozdzielane substancje przeprowadza się w substancje barwne stosując do tego celu reagenty
chemiczne, które ulegają reakcji z wybranymi grupami funkcyjnymi. Stosunkowo często
stosowanym wywoływaczem jest stężony kwas siarkowy. Proces wywoływania polega na
spalaniu substancji organicznych i pojawianiu się ciemnych plam na warstwie
chromatograficznej. Inne popularne wywoływacze zostały zamieszczone w tabeli 4.
Natomiast biologiczne metody wywoływania chromatogramów mają zastosowanie
w badaniach substancji czynnych, występujących w żywych ustrojach, np. enzymów,
koenzymów, aktywatorów i inhibitorów enzymatycznych. Na przykład w badaniach przemian
enzymatycznych nanosi się badany materiał na bibułę i rozpyla roztwór preparatu
enzymatycznego. Inkubację przeprowadza się w termostacie w temp. 37-38°C, a po jej
zakończeniu, rozwinięciu chromatogramu i wywołaniu właściwym testem, identyfikuje się
produkty reakcji enzymatycznej.

Tabela 4. Roztwory stosowane do wizualizacji substancji na płytkach TLC
Związek chemiczny Układ wywołujący
Aldehydy alifatyczne Chlorowodorek hydrazonu 3-metylo-2-benzotiazolinonu
Alkaloidy Heksachloroplatynian potasu, ninhydryna
Antybiotyki Ninhydryna
Aminokwasy Ninhydryna
Węglowodany Roztwór kwasu siarkowego w metanolu
Lipidy Chlorek antymonu(III), błękit tymolowy, ninhydryna, rodamina B
Kwasy karboksylowe Zieleń bromokrezolowa
Fenole Chloranil, kwas fosfomolibdenowy
Terpeny Kwas fosfomolibdenowy
Wykonanie analizy TLC
Badane substancje (10-20 mg) rozpuszcza się w niewielkiej ilości rozpuszczalnika ok.
0.5 ml. Substancja powinna być dobrze rozpuszczalna w zastosowanym rozpuszczalniku,
najczęściej stosuje się roztwory w metanolu, acetonie, chloroformie. W przypadku substancji
bardzo polarnych np. aminokwasy do roztworu można dodać 1 kroplę wody. Przygotowuje
się płytkę chromatograficzną o wymiarach zależnych od ilości substancji jakie zamierza się
nałożyć na płytkę. Na przygotowanej płytce zaznacza się przy użyciu zwykłego ołówka
punkty, na które następnie nanosi się roztwory substancji badanych, przy pomocy szklanej
kapilary, w odległości ok. 0.5 cm od bocznej krawędzi płytki oraz ok. 0.5 cm od dolnej
krawędzi. Roztwór nanosi się lekko dotykając powierzchni płytki końcem kapilary(czynność
można powtórzyć kilkakrotnie). Dobrze naniesiona substancja tworzy na płytce tzw.
„plamkę” o średnicy ok. 2 mm. Po nałożeniu wszystkich substancji płytkę suszy się,
a następnie ostrożnie zanurza się dolną krawędzią w roztworze rozwijającym, znajdującym
się w komorze chromatograficznej, tak by nie zanurzyć plamek. Komora powinna być
umieszczona pod sprawnie działającym wyciągiem. Rolę komory chromatograficznej

z powodzeniem spełnia zwykły słoik przykryty szkiełkiem zegarkowym. Dla lepszego
nasycenia komory parami rozpuszczalnika, ścianę boczną komory wyściela się paskiem
z bibuły. Czoło rozpuszczalnika powoli przemieszcza się po płytce, aż do osiągnięcia linii
końcowej tj. ok. 5 mm od górnej krawędzi płytki. Wówczas płytkę ostrożnie wyjmujemy z
komory. Rozpuszczalnik pozostały na płytce usuwa się za pomocą zwykłej suszarki do
włosów. W przypadku związków absorbujących w UV, wizualizację plamek dokonuje się
przez włożenie płytki do komory lampy UV, pod warunkiem, że adsorbent znajdujący się na
płytce zawiera dodatek fluorescenta. Wtedy na żółto zabarwionej w świetle UV płytce
substancje widać jako ciemne plamki. Inna metoda wizualizacji plamek polega na
umieszczeniu płytki w komorze jodowej lub krótkotrwałym zanurzeniu w naczyniu
z odpowiednim roztworem wywołującym a następnie wygrzaniu płytki w podwyższonej
temperaturze (zazwyczaj nie wyższej niż 120 o C). Wraz z przesuwaniem się rozpuszczalnika
przemieściły się nałożone substancje. Szybkość ich przemieszczania jest ich cechą
indywidualną i zależy od ich powinowactwa do podłoża płytki (adsorbcja) i wymywania
(desorpcja). W wyniku różnej szybkości migracji poszczególnych substancji w danych
warunkach, na płytce chromatograficznej powstaje seria plamek w różnej odległości od linii
startowej. Położenie plamek zaznacza się przez lekkie obrysowanie ich krawędzi ołówkiem
bezpośrednio po wywołaniu. Następnie obliczamy tzw. współczynnik Rf (współczynnik
retencji). Mierzy się odległość środka plamki od linii startowej (w mm) i dzieli przez dystans
pomiędzy linią startową i końcową też w mm. Pomiaru i obliczenia Rf dokonuje się dla każdej
plamki. Na rys.2 przedstawiono sposób pomiaru Rf.
Rf = a
b
b
a'
; Rf ' =
b ;
a
a'
x x x
a''
Rf '' =
b
Rys. 2. Sposób pomiaru i obliczania Rf.
a''

Odmianą chromatografii cienkowarstwowej (TLC) jest preparatywna chromatografia
cienkowarstwowa (PTLC) którą stosuje się w celu izolacji znacznie większych ilości
substancji, które następnie mogłyby być stosowane dla celów preparatywnych. Jest to
możliwe gdyż stosuje się płytki o znacznie większych wymiarach niż analityczne. Najczęściej
stosowane są płytki wymiarach 20x20 cm i grubości warstwy 1,0-2,0 mm. Postępowanie
w przypadku stosowania preparatywnej chromatografii cienkowarstwowej jest podobne jak
w przypadku stosowania konwencjonalnej czy wysokosprawnej warstwy. Na warstwę
chromatograficzną nakłada się rozdzielaną mieszaninę substancji w formie paska lub plamek
obok siebie. Ilość nakładanej substancji zależy od grubości warstwy żelu oraz od trudności
rozdzielczych w danym układzie. Po rozwinięciu płytki w komorze zawierającej układ
rozwijający i po wysuszeniu płytkę wywołuje się stosując metody nieinwazyjne jak np.
wizualizację za pomocą lampy UV.
3. Wykonanie ćwiczenia
Ćwiczenia składa się z trzech części:
I. Wpływ polarności fazy ruchomej na Rf
Z dużej płytki należy wyciąć trzy paski o długości 8 cm i szerokości 1,5 cm. Ołówkiem
nanosi się, na każdym z nich, w odległości ok. 10 mm od dolnej krawędzi płytki,
punkt startowy. Za pomocą kapilary nanosi się na każdą płytkę kilka mikrolitrów
roztworu aminy aromatycznej a następnie, po wysuszeniu, ostrożnie zanurza się dolną
krawędź płytki w roztworze rozwijającym. Pierwszą z płytek rozwija się w układzie:
heksan:octan etylu (1:1) (roztwór A), drugą: metanol:chloroform (1:4) (roztwór B),
trzecią: metanol:chloroform:r-r amoniaku (1:1:0.03) (roztwór C). Gdy czoło
rozpuszczalnika osiągnie poziom ok. 5 mm od górnej krawędzi, płytkę należy wyjąć
z komory, odrysować czoło fali i po wysuszeniu umieścić w komorze jodowej. Po
wybarwieniu plamki należy zakreślić ołówkiem a następnie obliczyć Rf.
II. Analiza jakościowa - reakcje barwne związków organicznych
Przed tym ćwiczeniem każdy otrzymuje indywidualną próbkę do analizy, zawierającą jedną
z substancji: aminokwas, amina aromatyczna, monosacharyd.
Przygotować dwie płytki o wymiarach 2 cm x 1,5 cm.

Na pierwszą nanosimy próbkę aminokwasu oraz otrzymaną próbkę a na drugą monosacharyd
oraz otrzymaną próbkę. Płytkę pierwszą wywołuje się przez spryskanie roztworem
ninhydryny a następnie wygrzewanie w podwyższonej temperaturze. Aminokwasy
wybarwiają się na kolor czerwony do fioletowego. Płytkę z naniesionym monosacharydem
wybarwia się przez spryskanie roztworem kwasu siarkowego i wygrzanie w podwyższonej
temperaturze. Monosacharydy wybarwiają się na kolor od zielonego do czarnego.
Porównać reakcje barwne wzorców z próbką.
Uwaga: wygrzewanie należy przeprowadzić ostrożnie, zbyt gwałtowne ogrzanie może
doprowadzić do ściemnienia całej powierzchni płytki, co uniemożliwi obserwację plamek.
III. Analiza jakościowa – właściwa analiza TLC
Na płytce o wymiarach 4 x 3 cm zaznaczamy cztery punkty startowe w odległości ok. 0,5 cm
jeden od drugiego. Na zaznaczone punkty nanosimy roztwory wzorcowe w kolejności:
aminokwas, monosacharyd, amina aromatyczna oraz roztwór próbki badanej. Płytkę
umieszczamy w komorze zawierającej roztwór B metanol:chloroform (1:4). Po
rozwinięciu, wywołujemy osuszoną płytkę w jodzie. Obrysowujemy powstałe plamki.
Obliczamy Rf. Następnie desublimujemy jod z powierzchni płytki poprzez wygrzanie
strumieniem ciepłego powietrza. Płytkę spryskujemy roztworem ninhydryny, wygrzewamy
i obrysowujemy powstałe plamki. Postępujemy analogicznie z roztworem kwasu siarkowego.
Na podstawie względnego położenia plamek i ćwiczenia II należy określić prawdopodobną
przynależność związku nieznanego do jednej z trzech klas: aminokwasy, aminy
aromatyczne, monosacharady.
Zaliczenie ćwiczenia
Zaliczenie ćwiczenia następuje po poprawnym wykonaniu wszystkich trzech składowych
elementów analizy TLC, na podstawie opracowanego sprawozdania (wnioski!!!), oraz
pozytywnym napisaniu kolokwium zaliczeniowego.
UWAGA: Na ćwiczenia każdy student powinien przynieść: okulary, fartuch, rękawiczki
np. lateksowe, ołówek, linijkę, nożyczki, taśmę klejąca. Dodatkowo na grupę –
mydło, płyn do mycia naczyń i ścierkę. Jest to warunkiem przystąpienia do
zajęć!!!!!!!!!!

LITERATURA
1. Chromatografia cieczowa – praca zbiorowa pod redakcją M. Kamińskiego,
CEEAM, Gdańsk 2004
2. Z. Witkiewicz – Podstawy chromatografii, WNT, Warszawa 1995
3. Berthillier - Chromatografia i jej zastosowanie - PWN, 1975.
4. Opieńska-Blauth, H. Kraczkowski, H. Brzuszkiewicz - Zarys chromatografii
cienkowarstwowej - PWRiL, 1971, 1976.
5. Irena Baranowska - Wybrane działy analizy instrumentalnej