Shpjegues i Programit të Orientuar të Provimeve me ... - MASH
Shpjegues i Programit të Orientuar të Provimeve me ... - MASH
Shpjegues i Programit të Orientuar të Provimeve me ... - MASH
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
REPUBLIKA E SHQIPËRISË<br />
MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS<br />
AGJENCIA QENDRORE E VLERËSIMIT TË ARRITJEVE TË NXËNËSVE<br />
<strong>Shpjegues</strong> i <strong>Programit</strong> <strong>të</strong> <strong>Orientuar</strong> <strong>të</strong> <strong>Provi<strong>me</strong>ve</strong> <strong>me</strong><br />
Zgjedhje <strong>të</strong> Maturës Shte<strong>të</strong>rore<br />
Lënda: Kimi<br />
Tiranë, Janar 2011
<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />
Modele pyetjesh sipas linjave <strong>të</strong> programit orientues <strong>të</strong> Maturës Shte<strong>të</strong>rore për provimin <strong>me</strong><br />
zgjedhje <strong>të</strong> lëndës së Kimisë<br />
Testi i kimisë do <strong>të</strong> përmbajë 20 pyetje. Formati i pyetjeve do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> 10 <strong>me</strong> alternative dhe 10 <strong>me</strong><br />
zgjidhje Përgjigjja e sak<strong>të</strong> e çdo pyetjeje <strong>me</strong> alternativë vlerësohet <strong>me</strong> një pikë, ndërsa pyetjet <strong>me</strong><br />
zgjidhje verësohen në bazë <strong>të</strong> kërkesave që ato kanë, që do <strong>të</strong> tho<strong>të</strong> një pikë për çdo kërkesë. Në total<br />
testi vlerësohet <strong>me</strong> 40 pikë dhe ndërtohet në tre nivele: 40 % e pyetjeve janë <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> parë, 40 % <strong>të</strong><br />
nivelit <strong>të</strong> dy<strong>të</strong>, 20 % <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> tre<strong>të</strong>.<br />
Shpërndarja e pyetjeve në test do <strong>të</strong> bëhet sipas linjave <strong>të</strong> programit dhe përqindjes që zë secila<br />
linjë në programin lëndor orientues <strong>të</strong> Maturës Shte<strong>të</strong>rore.<br />
Më posh<strong>të</strong> paraqitet tabela që përfaqëson shpërndarjen e përqindjes për secilën nga linjat e<br />
përmbajtjes.<br />
Përqindja e secilës linjë <strong>të</strong> përmbajtjes<br />
Nr. Linja e përmbajtjes: Përqindja:<br />
1. Ndërtimi i lëndës, sistemi periodik. 17<br />
2. Kimi sasiore 16<br />
3. Kinetika kimike. 8<br />
4. Ekuilibrat kimikë. 10<br />
5. Elektrokimia. 11<br />
6. Termokimi. 8<br />
7. Kimi organike. 30<br />
Më posh<strong>të</strong> po japim disa nga modelet e pyetjeve për secilën linjë. Theksojmë se në test mund <strong>të</strong><br />
ke<strong>të</strong> dhe pyetje <strong>të</strong> kombinuara d.m.th. që përmledhin njohuri nga dy ose më shumë kapituj, <strong>të</strong> cilat mund<br />
<strong>të</strong> mos i përkasin ve<strong>të</strong>m një linje.<br />
Nr Linjat<br />
dhe<br />
përqindja<br />
e linjës në<br />
program<br />
1<br />
Ndërtimi<br />
i lëndës<br />
dhe<br />
sistemi<br />
periodik<br />
Konceptet<br />
kryesore<br />
Kjo linjë zë<br />
17 % <strong>të</strong><br />
programit<br />
Modeli i pyetjes për linjë<br />
1. Në 9,632 x 10 23 ato<strong>me</strong> Zn ndodhen:<br />
A) 1.6 N molekula Zn<br />
B) 1.6 molekula Zn<br />
C) N ato<strong>me</strong> Zn<br />
D) 0.7 mol ato<strong>me</strong> Zn<br />
2. Izotopet e një ele<strong>me</strong>nti kanë <strong>të</strong> ndryshëm numrin :<br />
A) atomik<br />
B) e masës<br />
C) e protoneve<br />
D) e elektroneve<br />
3. Gjeni sa:<br />
a) g azot,<br />
b) % në masë oksigjen<br />
c) ato<strong>me</strong> H ndodhen në 60 g NH4 NO3<br />
4. Veti<strong>të</strong> reduktuese <strong>të</strong> ato<strong>me</strong>ve rriten <strong>me</strong> :<br />
A) rritjen e vlerës së potencialit <strong>të</strong> jonizimit<br />
© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 2
<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />
2<br />
Kimi<br />
sasiore<br />
Kjo linjë zë<br />
16 % <strong>të</strong><br />
programit<br />
B) zvogëlimin e vlerës së elektronegativitetit<br />
C) rritjen e numrit <strong>të</strong> elektoneve në nivelin e jash<strong>të</strong>m<br />
D) zvogëlimin e distancës bërthamë- elektron i jash<strong>të</strong>m<br />
5. Njehsoni:<br />
a) numrin e gjendjeve energjitike <strong>të</strong> lira, që ndodhen praktisht deri<br />
tek niveli i ka<strong>të</strong>rt për gjendjen normale, tek atomi e ele<strong>me</strong>ntit,<br />
numri atomik i <strong>të</strong> cilit ësh<strong>të</strong> Z = 25<br />
b) vlerën e numrit kuantik spin për <strong>të</strong> gjithë elektonet që ndodhen<br />
në nënivelin 3 d <strong>të</strong> atomit <strong>të</strong> ele<strong>me</strong>ntit, numri atomik i <strong>të</strong> cilit<br />
ësh<strong>të</strong> Z = 23<br />
c) valencat në gjendje normale dhe <strong>të</strong> ngacmuar për atomin e<br />
ele<strong>me</strong>ntit, numri atomik i <strong>të</strong> cilit ësh<strong>të</strong> Z = 35<br />
6. Në bërthamën e atomit <strong>të</strong> një ele<strong>me</strong>nti (A) ndodhen 14<br />
neutrone, dhe në mbështjelljen elektronike <strong>të</strong> tij lëvizin 13 elektrone.<br />
Duke bërë njehsi<strong>me</strong>t tregoni:<br />
a) numrin e gjendjeve <strong>të</strong> ngopura në atom<br />
b) formën e orbitaleve atomike <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m<br />
c) si ndryshon rrezja e atomit <strong>të</strong> tij në lidhje <strong>me</strong> rrezen e jonit që ai<br />
formon.<br />
7. Njehsoni ngarkesën e secilit jon që ndodhet në përbërjet jonike <strong>të</strong><br />
mëposht<strong>me</strong>:<br />
a) Ca Br2 ____________________________________<br />
b) NH4NO3 _____________________________<br />
8. Paraqitni strukturën e Luisit për secilën nga përbërjet, formulat<br />
kimike <strong>të</strong> <strong>të</strong> cilave janë:<br />
K2MnO4, N2O5, CH3COOH<br />
9. Duke u bazuar në vendin që ka ele<strong>me</strong>nti në sistemin periodik,<br />
listoni tre ele<strong>me</strong>n<strong>të</strong> që formojnë <strong>me</strong> oksigjenin përbërje <strong>me</strong> lidhje<br />
kovalente polare.<br />
a) _____________<br />
b) _____________<br />
c) _____________<br />
10. Janë dhënë numrat atomikë:<br />
Z=11, Z=13, Z=12,<br />
a) renditni ata sipas ngarkesës në rritje <strong>të</strong> jonit që formojnë.<br />
b) cili prej joneve <strong>të</strong> tyre ka veti oksiduese më <strong>të</strong> theksuara.<br />
c) shkruani formulën elektronike <strong>të</strong> atomit <strong>të</strong> ele<strong>me</strong>ntit që<br />
ësh<strong>të</strong> izoelektronik <strong>me</strong> këto jone.<br />
1. Përzihen 0,5 l tre<strong>të</strong>sirë 0.8 M hidroksid kaliumi <strong>me</strong> 0,625 l tre<strong>të</strong>sirë<br />
0.4 M <strong>të</strong> acidit nitrik.<br />
a) njehsoni sa g nitrat kaliumi përftohet<br />
b) përshkruaj reaksionin e mjedisit pas reaksionit<br />
c) sa l oksigjen do <strong>të</strong> përfohen në se tre<strong>të</strong>sira nitratit <strong>të</strong> kaliumit i<br />
nënshtrohet elektrolizës<br />
2. Në një kontenier <strong>të</strong> mbyllur digjen 13 g etin në prani <strong>të</strong> 62 g<br />
oksigjen. Produktet e formuara janë në gjendje <strong>të</strong> gaz<strong>të</strong>. Përcaktoni:<br />
a) produktet e djegies së etinit në kë<strong>të</strong> rast .<br />
© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 3
<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />
3<br />
Kinetika<br />
kimike<br />
Kjo linjë zë<br />
8 % <strong>të</strong><br />
programit<br />
c) sa g nga secili produkt përftohet<br />
d) ndryshimin e vëllimit <strong>të</strong> substancave para dhe pas djegies<br />
3. Hidrogjenizohen 100 gram benzen <strong>me</strong> pas<strong>të</strong>rti 98 %, në prani <strong>të</strong><br />
katalizatorit, në ciklohekzan.<br />
a) njehsoni sa g ciklohekzan përftohet , në rast se përdoren 80<br />
litra hidrogjen (KN)<br />
b) tregoni <strong>me</strong> anë <strong>të</strong> reaksionit një mënyrë tje<strong>të</strong>r <strong>të</strong> përftimit <strong>të</strong><br />
ciklohehzanit<br />
1. Një reaksion kimik zhvillohet në temperaturën 30° C. Si do <strong>të</strong><br />
ndryshojë shpej<strong>të</strong>sia e tij kur temperatura ulet deri në 10 ° C?<br />
Koeficienti i temperaturës = 2<br />
A) rritet 16 herë<br />
B) zvoglohet 8 herë<br />
C) rritet 4 herë<br />
D) zvogëlohet 4 herë<br />
2. Shpjegoni pse:<br />
a) inhibitorët ngadalësojnë shpej<strong>të</strong>sinë e reaksioneve,<br />
b) zvogëlimi i trysnisë ndikon në uljen e tretshmërisë së gazeve,<br />
c) sipërfaqja e kontaktit ndikon në shpej<strong>të</strong>sinë e reaksionit.<br />
3. Në reaksionin e prapsueshëm<br />
A(g) + 2B(g) ↔ C(g)+ 2D(g)<br />
Ekuilibri vendoset kur në reaksion ka hyrë 80 % e substancës B.<br />
Përqendri<strong>me</strong>t fillestare janë A = 6 mol/l B = 5 mol/l. Sa do <strong>të</strong><br />
je<strong>të</strong> vlera e konstantes së ekuilibrit .<br />
4. Më posh<strong>të</strong> jepen tre veçori që i përkasin kuptimit <strong>të</strong> rendit <strong>të</strong><br />
reaksionit dhe molekularitetit. Veçoni ato sipas përka<strong>të</strong>sisë duke<br />
vendosur në vendin bosh gërmën R (rendi) dhe (molekulariteti):<br />
a) Ka karakter eksperi<strong>me</strong>ntal ____________<br />
b) Ka karakter mikroskopik ____________<br />
c) Mund <strong>të</strong> marë edhe vlera negative ___________<br />
5. Jepet sistemi në ekuilibër: CO2(g) + MgO(ng) ↔ MgCO3(ng) ∆H
<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />
4<br />
5<br />
Ekuilibra<br />
t kimikë<br />
dhe<br />
jonikë<br />
Elektroki<br />
mia<br />
Kjo linjë zë<br />
10 % <strong>të</strong><br />
programit<br />
Kjo linjë zë<br />
11 % <strong>të</strong><br />
programit<br />
1. Në 20 l ujë treten 44,8 l HCl (g). Sa ësh<strong>të</strong> pH i tretesirës?<br />
A) 1<br />
B) 2<br />
C) 4.4<br />
D) 5<br />
2. Tre<strong>të</strong>sirë ujore e kripës që ka reaksion acid ësh<strong>të</strong>:<br />
A) (NH4 )2 S<br />
B) K2 CO3<br />
C) Na2SO4<br />
D) AlCl3<br />
3. Produkti i tretshmërisë së PbI2 ësh<strong>të</strong> 7,1 x 10 -9 .<br />
a) njehsoni sa g PbI2 treten në 1 l tre<strong>të</strong>sirë 0,2 N <strong>të</strong> Pb(NO3)2.<br />
b) njehsoni sa g PbI2 treten në 1 l ujë <strong>të</strong> pas<strong>të</strong>r<br />
4. Tre<strong>të</strong>sira, në 0,5 litra <strong>të</strong> së cilës janë tretur 0,1 mol NH4OH (bazë e<br />
dobët) dhe 0,1 mol NH4Cl e ka pH = 9.<br />
a) sa gramë NH4Cl duhen shtuar në kë<strong>të</strong> tre<strong>të</strong>sirë që pH <strong>të</strong> bëhet 8.<br />
b) argu<strong>me</strong>ntoni si do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> reaksioni i mjedisit në se shtojmë 5,6g<br />
KOH<br />
5. Jepet tre<strong>të</strong>sirë e ngopur e Mg(OH)2 <strong>me</strong> PT = 4 x 10 −12<br />
a) Njehsoni përqendrimin e joneve OH - në tre<strong>të</strong>sirë<br />
b) njehsoni p.H e tre<strong>të</strong>sirës<br />
6. Nehsoni përqëndrimin e secilit jon që ndodhet përka<strong>të</strong>sisht në<br />
tre<strong>të</strong>sirën ujore <strong>të</strong> elektrolitit <strong>të</strong> for<strong>të</strong>:<br />
a) 1,642 M HNO3<br />
b) 0,107 M Al2(SO4)3<br />
7. Jepen përqendri<strong>me</strong>t e për gjendjen e ekuilibrit. Njehsoni vlerën e<br />
konstantes së ekuilibrit për acidet dhe bazat e mëposh<strong>të</strong><strong>me</strong><br />
a) [HCN] = 06 M<br />
[H+] = 1,6 x 10 -5 M<br />
b) OCN - : [OH] = 4x10 -5<br />
[HOCN] = 2,63x10 -7 M; [OCN - ]= 0,364 M<br />
1. Cili ësh<strong>të</strong> numri i oksidimit <strong>të</strong> oksigjenit tek O2 ?<br />
A) -1<br />
B) +2<br />
C) 0<br />
D) -2<br />
2. Përcaktoni n.o. <strong>të</strong> klorit në përbërjet e mëposh<strong>të</strong><strong>me</strong>:<br />
a) HClO2<br />
b) MnCl2<br />
c) Cl2 O7<br />
.<br />
3. Si sillet azoti në reaksionet redoks:<br />
a) N2 + 3H2 ↔ 2NH3<br />
b) 4NH3 + 5O2 → 6H2O + 4NO<br />
c) NH4NO2 → N2 + 2H2O<br />
© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 5
<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />
6<br />
7<br />
Termoki<br />
mia<br />
Kimi<br />
organike<br />
Kjo linjë zë<br />
8 % <strong>të</strong><br />
programit<br />
Kjo linjë zë<br />
30 % <strong>të</strong><br />
programit<br />
4. Në ele<strong>me</strong>ntin galvanik Pb/Pb 2+ //Cu 2+ /Cu 0 . Gjeni pohimin e drej<strong>të</strong>:<br />
A) bakri sillet si anodë.<br />
B) në elektrodën e Cu ndodh oksidimi.<br />
C) elektronet lëvizin nga bakri tek Pb.<br />
D) elektroda e Cu rrit masën e saj.<br />
5. Një pllakë zinku zhytet në një tre<strong>të</strong>sirë <strong>të</strong> nitratit <strong>të</strong> bakrit (II) <strong>me</strong><br />
vëllim 500 ml dhe <strong>me</strong> përqendrim 0,5 M. Gjeni sasinë e bakrit që<br />
vendoset mbi pllakën e zinkut dhe masën e joneve Zn 2+ që kalojnë në<br />
tre<strong>të</strong>sirë deri në fund <strong>të</strong> reaksionit.<br />
1. Cili nga reaksionet ësh<strong>të</strong> endotermik:<br />
A) C(g) + O2(g) = CO2 (g) +92 kkal<br />
B) S(ng) + O2(g) = SO2 (g) + 71 kkal<br />
C) CaCO3(ng) +42,5 kkal = CaO(ng) + CO2 (g)<br />
D) 1\2 N2(g) + 3\2 H2(g) = NH3(g) + 11 kkal<br />
2.. Gja<strong>të</strong> fer<strong>me</strong>ntimit <strong>të</strong> rrushit ndodh reaksioni:<br />
C6H12O6(l) = 2C2H5OH(l) + 2CO2(g) Δ H = - 67 KJ<br />
Gjeni sasinë e nxeh<strong>të</strong>sisë që çlirohet kur përftohet 1 litra verë, e cila<br />
përmban 115g etanol.<br />
3. Ësh<strong>të</strong> dhënë barazimi:<br />
3NO (g) = N2O (g) + NO2 (g) ∆H = -155.8 kJ<br />
a) Njehsoni entalpinë standarte <strong>të</strong> formimit <strong>të</strong> N2O (g).<br />
(∆H o NO(g)= +90.4 KJ/mol, ∆H o NO2(g)= +33.8 kJ/mol)<br />
b) Ç’sasi nxeh<strong>të</strong>sie çlirohet kur në reaksion përftohet 0.5 mole NO2?<br />
1. Tregoni në cilin rast ndodh reaksioni:<br />
A) C2H6+KMnO4<br />
B) CH4+NaOH<br />
C) C2H6+O2<br />
D) C4H10+CO2<br />
2. Cili nga reaksionet nuk ësh<strong>të</strong> i vërte<strong>të</strong> për benzenin:<br />
A) vepron <strong>me</strong> përzierjen HNO3+H2SO4(cc)<br />
B) vepron <strong>me</strong> bromin në prani <strong>të</strong> katalizatorëve<br />
C) vepron <strong>me</strong> acidin sulfurik <strong>të</strong> përqendruar<br />
D) adicionon HBr<br />
3. Shkruani formulat e strukturës së Luisit <strong>të</strong>:<br />
a) CH4<br />
b) – COOH<br />
c) CH3 NH2<br />
4. Formula e aldehideve ësh<strong>të</strong>:<br />
A) R–COO–R<br />
B) R–O–R<br />
C) R–CHO<br />
D) R–OH<br />
5. Një mol përbërje organike ka këto veti:<br />
a) jep 2 mol CO2 kur digjet<br />
b) formon një acid kur oksidohet<br />
© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 6
<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />
Gjithsej<br />
100%<br />
c) nuk vepron <strong>me</strong> natriumin <strong>me</strong>talik.<br />
Formula e kësaj përbërje ësh<strong>të</strong>:<br />
A) C2H5OH<br />
B) CH3COOH<br />
C) CH3CHO<br />
D) CH3 –O-C2H5<br />
6. Një përzierje prej 100 g e etanolit <strong>me</strong> fenol vepron <strong>me</strong> 20 g hidroksid<br />
natriumi. Gjeni përbërjen në përqindje <strong>të</strong> përzierjes.<br />
7 . Shruani barazi<strong>me</strong>t e reaksioneve <strong>të</strong> bashkëveprimit <strong>të</strong>:<br />
a) etil aminë <strong>me</strong> acid klorhidrik<br />
b) acid palmitik <strong>me</strong> hidroksid kaliumi<br />
c) acidit laktik <strong>me</strong> natrium<br />
8. Për <strong>të</strong> djegur CH4 dhe C2H4, duhen 10 mol O2 . Sa mol C2H4 ka<br />
përzierja?<br />
9. Gja<strong>të</strong> veprimit <strong>të</strong> 5.2 g <strong>të</strong> një acidi dikarboksilik <strong>me</strong> natrium<br />
formohet 1.12 l hidrogjen gaz. Përcaktoni formulën e acidit<br />
dikarboksilik.<br />
10. Sa gram etilaminë nevojitet për <strong>të</strong> neutralizuar 200 ml tre<strong>të</strong>sirë 0.1<br />
M HNO3?<br />
11. Një përzierje e brom -2 pentanit <strong>me</strong> bro<strong>me</strong>tan vepron <strong>me</strong><br />
natriumin <strong>me</strong>talik. Njehsoni:<br />
a) sa produkte përftohen<br />
b) shkruani formulat e strukturës së tyre<br />
c) tregoni emrin sistematik <strong>të</strong> tyre<br />
d) në cilën klasë <strong>të</strong> përbërjeve organikë bëjnë pjesë produktet e<br />
përftuara<br />
12. Përzierjet e acideve e mëposh<strong>të</strong><strong>me</strong> janë përftuar nga oksidimi i<br />
alkooleve.<br />
I. acidi etanoik +.propanoik<br />
II. acidi <strong>me</strong>tanoik + etanoik<br />
III. acidi propanoik + butanoik<br />
Shkruani:<br />
a) formulat e alkooleve përka<strong>të</strong>se<br />
b) reaksionet e oksidimit <strong>të</strong> tyre<br />
c) emërtoni alkoolet në mënyrë sistematike<br />
13. Ësh<strong>të</strong> dhënë formula e strukturës së propenit CH2= CH –CH3 .<br />
Shkruani reaksionin e përfimit <strong>të</strong>:<br />
a) izopropoksi-2 propan<br />
b) propanonit<br />
c) polipropenit<br />
14. Shkruani reaksionet që jep propanol -1 <strong>me</strong><br />
a) Na<br />
b) HCl<br />
c) CH3COOH<br />
© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 7