10.04.2013 Views

Shpjegues i Programit të Orientuar të Provimeve me ... - MASH

Shpjegues i Programit të Orientuar të Provimeve me ... - MASH

Shpjegues i Programit të Orientuar të Provimeve me ... - MASH

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

REPUBLIKA E SHQIPËRISË<br />

MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCËS<br />

AGJENCIA QENDRORE E VLERËSIMIT TË ARRITJEVE TË NXËNËSVE<br />

<strong>Shpjegues</strong> i <strong>Programit</strong> <strong>të</strong> <strong>Orientuar</strong> <strong>të</strong> <strong>Provi<strong>me</strong>ve</strong> <strong>me</strong><br />

Zgjedhje <strong>të</strong> Maturës Shte<strong>të</strong>rore<br />

Lënda: Kimi<br />

Tiranë, Janar 2011


<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />

Modele pyetjesh sipas linjave <strong>të</strong> programit orientues <strong>të</strong> Maturës Shte<strong>të</strong>rore për provimin <strong>me</strong><br />

zgjedhje <strong>të</strong> lëndës së Kimisë<br />

Testi i kimisë do <strong>të</strong> përmbajë 20 pyetje. Formati i pyetjeve do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> 10 <strong>me</strong> alternative dhe 10 <strong>me</strong><br />

zgjidhje Përgjigjja e sak<strong>të</strong> e çdo pyetjeje <strong>me</strong> alternativë vlerësohet <strong>me</strong> një pikë, ndërsa pyetjet <strong>me</strong><br />

zgjidhje verësohen në bazë <strong>të</strong> kërkesave që ato kanë, që do <strong>të</strong> tho<strong>të</strong> një pikë për çdo kërkesë. Në total<br />

testi vlerësohet <strong>me</strong> 40 pikë dhe ndërtohet në tre nivele: 40 % e pyetjeve janë <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> parë, 40 % <strong>të</strong><br />

nivelit <strong>të</strong> dy<strong>të</strong>, 20 % <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> tre<strong>të</strong>.<br />

Shpërndarja e pyetjeve në test do <strong>të</strong> bëhet sipas linjave <strong>të</strong> programit dhe përqindjes që zë secila<br />

linjë në programin lëndor orientues <strong>të</strong> Maturës Shte<strong>të</strong>rore.<br />

Më posh<strong>të</strong> paraqitet tabela që përfaqëson shpërndarjen e përqindjes për secilën nga linjat e<br />

përmbajtjes.<br />

Përqindja e secilës linjë <strong>të</strong> përmbajtjes<br />

Nr. Linja e përmbajtjes: Përqindja:<br />

1. Ndërtimi i lëndës, sistemi periodik. 17<br />

2. Kimi sasiore 16<br />

3. Kinetika kimike. 8<br />

4. Ekuilibrat kimikë. 10<br />

5. Elektrokimia. 11<br />

6. Termokimi. 8<br />

7. Kimi organike. 30<br />

Më posh<strong>të</strong> po japim disa nga modelet e pyetjeve për secilën linjë. Theksojmë se në test mund <strong>të</strong><br />

ke<strong>të</strong> dhe pyetje <strong>të</strong> kombinuara d.m.th. që përmledhin njohuri nga dy ose më shumë kapituj, <strong>të</strong> cilat mund<br />

<strong>të</strong> mos i përkasin ve<strong>të</strong>m një linje.<br />

Nr Linjat<br />

dhe<br />

përqindja<br />

e linjës në<br />

program<br />

1<br />

Ndërtimi<br />

i lëndës<br />

dhe<br />

sistemi<br />

periodik<br />

Konceptet<br />

kryesore<br />

Kjo linjë zë<br />

17 % <strong>të</strong><br />

programit<br />

Modeli i pyetjes për linjë<br />

1. Në 9,632 x 10 23 ato<strong>me</strong> Zn ndodhen:<br />

A) 1.6 N molekula Zn<br />

B) 1.6 molekula Zn<br />

C) N ato<strong>me</strong> Zn<br />

D) 0.7 mol ato<strong>me</strong> Zn<br />

2. Izotopet e një ele<strong>me</strong>nti kanë <strong>të</strong> ndryshëm numrin :<br />

A) atomik<br />

B) e masës<br />

C) e protoneve<br />

D) e elektroneve<br />

3. Gjeni sa:<br />

a) g azot,<br />

b) % në masë oksigjen<br />

c) ato<strong>me</strong> H ndodhen në 60 g NH4 NO3<br />

4. Veti<strong>të</strong> reduktuese <strong>të</strong> ato<strong>me</strong>ve rriten <strong>me</strong> :<br />

A) rritjen e vlerës së potencialit <strong>të</strong> jonizimit<br />

© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 2


<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />

2<br />

Kimi<br />

sasiore<br />

Kjo linjë zë<br />

16 % <strong>të</strong><br />

programit<br />

B) zvogëlimin e vlerës së elektronegativitetit<br />

C) rritjen e numrit <strong>të</strong> elektoneve në nivelin e jash<strong>të</strong>m<br />

D) zvogëlimin e distancës bërthamë- elektron i jash<strong>të</strong>m<br />

5. Njehsoni:<br />

a) numrin e gjendjeve energjitike <strong>të</strong> lira, që ndodhen praktisht deri<br />

tek niveli i ka<strong>të</strong>rt për gjendjen normale, tek atomi e ele<strong>me</strong>ntit,<br />

numri atomik i <strong>të</strong> cilit ësh<strong>të</strong> Z = 25<br />

b) vlerën e numrit kuantik spin për <strong>të</strong> gjithë elektonet që ndodhen<br />

në nënivelin 3 d <strong>të</strong> atomit <strong>të</strong> ele<strong>me</strong>ntit, numri atomik i <strong>të</strong> cilit<br />

ësh<strong>të</strong> Z = 23<br />

c) valencat në gjendje normale dhe <strong>të</strong> ngacmuar për atomin e<br />

ele<strong>me</strong>ntit, numri atomik i <strong>të</strong> cilit ësh<strong>të</strong> Z = 35<br />

6. Në bërthamën e atomit <strong>të</strong> një ele<strong>me</strong>nti (A) ndodhen 14<br />

neutrone, dhe në mbështjelljen elektronike <strong>të</strong> tij lëvizin 13 elektrone.<br />

Duke bërë njehsi<strong>me</strong>t tregoni:<br />

a) numrin e gjendjeve <strong>të</strong> ngopura në atom<br />

b) formën e orbitaleve atomike <strong>të</strong> nivelit <strong>të</strong> jash<strong>të</strong>m<br />

c) si ndryshon rrezja e atomit <strong>të</strong> tij në lidhje <strong>me</strong> rrezen e jonit që ai<br />

formon.<br />

7. Njehsoni ngarkesën e secilit jon që ndodhet në përbërjet jonike <strong>të</strong><br />

mëposht<strong>me</strong>:<br />

a) Ca Br2 ____________________________________<br />

b) NH4NO3 _____________________________<br />

8. Paraqitni strukturën e Luisit për secilën nga përbërjet, formulat<br />

kimike <strong>të</strong> <strong>të</strong> cilave janë:<br />

K2MnO4, N2O5, CH3COOH<br />

9. Duke u bazuar në vendin që ka ele<strong>me</strong>nti në sistemin periodik,<br />

listoni tre ele<strong>me</strong>n<strong>të</strong> që formojnë <strong>me</strong> oksigjenin përbërje <strong>me</strong> lidhje<br />

kovalente polare.<br />

a) _____________<br />

b) _____________<br />

c) _____________<br />

10. Janë dhënë numrat atomikë:<br />

Z=11, Z=13, Z=12,<br />

a) renditni ata sipas ngarkesës në rritje <strong>të</strong> jonit që formojnë.<br />

b) cili prej joneve <strong>të</strong> tyre ka veti oksiduese më <strong>të</strong> theksuara.<br />

c) shkruani formulën elektronike <strong>të</strong> atomit <strong>të</strong> ele<strong>me</strong>ntit që<br />

ësh<strong>të</strong> izoelektronik <strong>me</strong> këto jone.<br />

1. Përzihen 0,5 l tre<strong>të</strong>sirë 0.8 M hidroksid kaliumi <strong>me</strong> 0,625 l tre<strong>të</strong>sirë<br />

0.4 M <strong>të</strong> acidit nitrik.<br />

a) njehsoni sa g nitrat kaliumi përftohet<br />

b) përshkruaj reaksionin e mjedisit pas reaksionit<br />

c) sa l oksigjen do <strong>të</strong> përfohen në se tre<strong>të</strong>sira nitratit <strong>të</strong> kaliumit i<br />

nënshtrohet elektrolizës<br />

2. Në një kontenier <strong>të</strong> mbyllur digjen 13 g etin në prani <strong>të</strong> 62 g<br />

oksigjen. Produktet e formuara janë në gjendje <strong>të</strong> gaz<strong>të</strong>. Përcaktoni:<br />

a) produktet e djegies së etinit në kë<strong>të</strong> rast .<br />

© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 3


<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />

3<br />

Kinetika<br />

kimike<br />

Kjo linjë zë<br />

8 % <strong>të</strong><br />

programit<br />

c) sa g nga secili produkt përftohet<br />

d) ndryshimin e vëllimit <strong>të</strong> substancave para dhe pas djegies<br />

3. Hidrogjenizohen 100 gram benzen <strong>me</strong> pas<strong>të</strong>rti 98 %, në prani <strong>të</strong><br />

katalizatorit, në ciklohekzan.<br />

a) njehsoni sa g ciklohekzan përftohet , në rast se përdoren 80<br />

litra hidrogjen (KN)<br />

b) tregoni <strong>me</strong> anë <strong>të</strong> reaksionit një mënyrë tje<strong>të</strong>r <strong>të</strong> përftimit <strong>të</strong><br />

ciklohehzanit<br />

1. Një reaksion kimik zhvillohet në temperaturën 30° C. Si do <strong>të</strong><br />

ndryshojë shpej<strong>të</strong>sia e tij kur temperatura ulet deri në 10 ° C?<br />

Koeficienti i temperaturës = 2<br />

A) rritet 16 herë<br />

B) zvoglohet 8 herë<br />

C) rritet 4 herë<br />

D) zvogëlohet 4 herë<br />

2. Shpjegoni pse:<br />

a) inhibitorët ngadalësojnë shpej<strong>të</strong>sinë e reaksioneve,<br />

b) zvogëlimi i trysnisë ndikon në uljen e tretshmërisë së gazeve,<br />

c) sipërfaqja e kontaktit ndikon në shpej<strong>të</strong>sinë e reaksionit.<br />

3. Në reaksionin e prapsueshëm<br />

A(g) + 2B(g) ↔ C(g)+ 2D(g)<br />

Ekuilibri vendoset kur në reaksion ka hyrë 80 % e substancës B.<br />

Përqendri<strong>me</strong>t fillestare janë A = 6 mol/l B = 5 mol/l. Sa do <strong>të</strong><br />

je<strong>të</strong> vlera e konstantes së ekuilibrit .<br />

4. Më posh<strong>të</strong> jepen tre veçori që i përkasin kuptimit <strong>të</strong> rendit <strong>të</strong><br />

reaksionit dhe molekularitetit. Veçoni ato sipas përka<strong>të</strong>sisë duke<br />

vendosur në vendin bosh gërmën R (rendi) dhe (molekulariteti):<br />

a) Ka karakter eksperi<strong>me</strong>ntal ____________<br />

b) Ka karakter mikroskopik ____________<br />

c) Mund <strong>të</strong> marë edhe vlera negative ___________<br />

5. Jepet sistemi në ekuilibër: CO2(g) + MgO(ng) ↔ MgCO3(ng) ∆H


<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />

4<br />

5<br />

Ekuilibra<br />

t kimikë<br />

dhe<br />

jonikë<br />

Elektroki<br />

mia<br />

Kjo linjë zë<br />

10 % <strong>të</strong><br />

programit<br />

Kjo linjë zë<br />

11 % <strong>të</strong><br />

programit<br />

1. Në 20 l ujë treten 44,8 l HCl (g). Sa ësh<strong>të</strong> pH i tretesirës?<br />

A) 1<br />

B) 2<br />

C) 4.4<br />

D) 5<br />

2. Tre<strong>të</strong>sirë ujore e kripës që ka reaksion acid ësh<strong>të</strong>:<br />

A) (NH4 )2 S<br />

B) K2 CO3<br />

C) Na2SO4<br />

D) AlCl3<br />

3. Produkti i tretshmërisë së PbI2 ësh<strong>të</strong> 7,1 x 10 -9 .<br />

a) njehsoni sa g PbI2 treten në 1 l tre<strong>të</strong>sirë 0,2 N <strong>të</strong> Pb(NO3)2.<br />

b) njehsoni sa g PbI2 treten në 1 l ujë <strong>të</strong> pas<strong>të</strong>r<br />

4. Tre<strong>të</strong>sira, në 0,5 litra <strong>të</strong> së cilës janë tretur 0,1 mol NH4OH (bazë e<br />

dobët) dhe 0,1 mol NH4Cl e ka pH = 9.<br />

a) sa gramë NH4Cl duhen shtuar në kë<strong>të</strong> tre<strong>të</strong>sirë që pH <strong>të</strong> bëhet 8.<br />

b) argu<strong>me</strong>ntoni si do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> reaksioni i mjedisit në se shtojmë 5,6g<br />

KOH<br />

5. Jepet tre<strong>të</strong>sirë e ngopur e Mg(OH)2 <strong>me</strong> PT = 4 x 10 −12<br />

a) Njehsoni përqendrimin e joneve OH - në tre<strong>të</strong>sirë<br />

b) njehsoni p.H e tre<strong>të</strong>sirës<br />

6. Nehsoni përqëndrimin e secilit jon që ndodhet përka<strong>të</strong>sisht në<br />

tre<strong>të</strong>sirën ujore <strong>të</strong> elektrolitit <strong>të</strong> for<strong>të</strong>:<br />

a) 1,642 M HNO3<br />

b) 0,107 M Al2(SO4)3<br />

7. Jepen përqendri<strong>me</strong>t e për gjendjen e ekuilibrit. Njehsoni vlerën e<br />

konstantes së ekuilibrit për acidet dhe bazat e mëposh<strong>të</strong><strong>me</strong><br />

a) [HCN] = 06 M<br />

[H+] = 1,6 x 10 -5 M<br />

b) OCN - : [OH] = 4x10 -5<br />

[HOCN] = 2,63x10 -7 M; [OCN - ]= 0,364 M<br />

1. Cili ësh<strong>të</strong> numri i oksidimit <strong>të</strong> oksigjenit tek O2 ?<br />

A) -1<br />

B) +2<br />

C) 0<br />

D) -2<br />

2. Përcaktoni n.o. <strong>të</strong> klorit në përbërjet e mëposh<strong>të</strong><strong>me</strong>:<br />

a) HClO2<br />

b) MnCl2<br />

c) Cl2 O7<br />

.<br />

3. Si sillet azoti në reaksionet redoks:<br />

a) N2 + 3H2 ↔ 2NH3<br />

b) 4NH3 + 5O2 → 6H2O + 4NO<br />

c) NH4NO2 → N2 + 2H2O<br />

© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 5


<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />

6<br />

7<br />

Termoki<br />

mia<br />

Kimi<br />

organike<br />

Kjo linjë zë<br />

8 % <strong>të</strong><br />

programit<br />

Kjo linjë zë<br />

30 % <strong>të</strong><br />

programit<br />

4. Në ele<strong>me</strong>ntin galvanik Pb/Pb 2+ //Cu 2+ /Cu 0 . Gjeni pohimin e drej<strong>të</strong>:<br />

A) bakri sillet si anodë.<br />

B) në elektrodën e Cu ndodh oksidimi.<br />

C) elektronet lëvizin nga bakri tek Pb.<br />

D) elektroda e Cu rrit masën e saj.<br />

5. Një pllakë zinku zhytet në një tre<strong>të</strong>sirë <strong>të</strong> nitratit <strong>të</strong> bakrit (II) <strong>me</strong><br />

vëllim 500 ml dhe <strong>me</strong> përqendrim 0,5 M. Gjeni sasinë e bakrit që<br />

vendoset mbi pllakën e zinkut dhe masën e joneve Zn 2+ që kalojnë në<br />

tre<strong>të</strong>sirë deri në fund <strong>të</strong> reaksionit.<br />

1. Cili nga reaksionet ësh<strong>të</strong> endotermik:<br />

A) C(g) + O2(g) = CO2 (g) +92 kkal<br />

B) S(ng) + O2(g) = SO2 (g) + 71 kkal<br />

C) CaCO3(ng) +42,5 kkal = CaO(ng) + CO2 (g)<br />

D) 1\2 N2(g) + 3\2 H2(g) = NH3(g) + 11 kkal<br />

2.. Gja<strong>të</strong> fer<strong>me</strong>ntimit <strong>të</strong> rrushit ndodh reaksioni:<br />

C6H12O6(l) = 2C2H5OH(l) + 2CO2(g) Δ H = - 67 KJ<br />

Gjeni sasinë e nxeh<strong>të</strong>sisë që çlirohet kur përftohet 1 litra verë, e cila<br />

përmban 115g etanol.<br />

3. Ësh<strong>të</strong> dhënë barazimi:<br />

3NO (g) = N2O (g) + NO2 (g) ∆H = -155.8 kJ<br />

a) Njehsoni entalpinë standarte <strong>të</strong> formimit <strong>të</strong> N2O (g).<br />

(∆H o NO(g)= +90.4 KJ/mol, ∆H o NO2(g)= +33.8 kJ/mol)<br />

b) Ç’sasi nxeh<strong>të</strong>sie çlirohet kur në reaksion përftohet 0.5 mole NO2?<br />

1. Tregoni në cilin rast ndodh reaksioni:<br />

A) C2H6+KMnO4<br />

B) CH4+NaOH<br />

C) C2H6+O2<br />

D) C4H10+CO2<br />

2. Cili nga reaksionet nuk ësh<strong>të</strong> i vërte<strong>të</strong> për benzenin:<br />

A) vepron <strong>me</strong> përzierjen HNO3+H2SO4(cc)<br />

B) vepron <strong>me</strong> bromin në prani <strong>të</strong> katalizatorëve<br />

C) vepron <strong>me</strong> acidin sulfurik <strong>të</strong> përqendruar<br />

D) adicionon HBr<br />

3. Shkruani formulat e strukturës së Luisit <strong>të</strong>:<br />

a) CH4<br />

b) – COOH<br />

c) CH3 NH2<br />

4. Formula e aldehideve ësh<strong>të</strong>:<br />

A) R–COO–R<br />

B) R–O–R<br />

C) R–CHO<br />

D) R–OH<br />

5. Një mol përbërje organike ka këto veti:<br />

a) jep 2 mol CO2 kur digjet<br />

b) formon një acid kur oksidohet<br />

© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 6


<strong>Shpjegues</strong> i programit orientues Kimi<br />

Gjithsej<br />

100%<br />

c) nuk vepron <strong>me</strong> natriumin <strong>me</strong>talik.<br />

Formula e kësaj përbërje ësh<strong>të</strong>:<br />

A) C2H5OH<br />

B) CH3COOH<br />

C) CH3CHO<br />

D) CH3 –O-C2H5<br />

6. Një përzierje prej 100 g e etanolit <strong>me</strong> fenol vepron <strong>me</strong> 20 g hidroksid<br />

natriumi. Gjeni përbërjen në përqindje <strong>të</strong> përzierjes.<br />

7 . Shruani barazi<strong>me</strong>t e reaksioneve <strong>të</strong> bashkëveprimit <strong>të</strong>:<br />

a) etil aminë <strong>me</strong> acid klorhidrik<br />

b) acid palmitik <strong>me</strong> hidroksid kaliumi<br />

c) acidit laktik <strong>me</strong> natrium<br />

8. Për <strong>të</strong> djegur CH4 dhe C2H4, duhen 10 mol O2 . Sa mol C2H4 ka<br />

përzierja?<br />

9. Gja<strong>të</strong> veprimit <strong>të</strong> 5.2 g <strong>të</strong> një acidi dikarboksilik <strong>me</strong> natrium<br />

formohet 1.12 l hidrogjen gaz. Përcaktoni formulën e acidit<br />

dikarboksilik.<br />

10. Sa gram etilaminë nevojitet për <strong>të</strong> neutralizuar 200 ml tre<strong>të</strong>sirë 0.1<br />

M HNO3?<br />

11. Një përzierje e brom -2 pentanit <strong>me</strong> bro<strong>me</strong>tan vepron <strong>me</strong><br />

natriumin <strong>me</strong>talik. Njehsoni:<br />

a) sa produkte përftohen<br />

b) shkruani formulat e strukturës së tyre<br />

c) tregoni emrin sistematik <strong>të</strong> tyre<br />

d) në cilën klasë <strong>të</strong> përbërjeve organikë bëjnë pjesë produktet e<br />

përftuara<br />

12. Përzierjet e acideve e mëposh<strong>të</strong><strong>me</strong> janë përftuar nga oksidimi i<br />

alkooleve.<br />

I. acidi etanoik +.propanoik<br />

II. acidi <strong>me</strong>tanoik + etanoik<br />

III. acidi propanoik + butanoik<br />

Shkruani:<br />

a) formulat e alkooleve përka<strong>të</strong>se<br />

b) reaksionet e oksidimit <strong>të</strong> tyre<br />

c) emërtoni alkoolet në mënyrë sistematike<br />

13. Ësh<strong>të</strong> dhënë formula e strukturës së propenit CH2= CH –CH3 .<br />

Shkruani reaksionin e përfimit <strong>të</strong>:<br />

a) izopropoksi-2 propan<br />

b) propanonit<br />

c) polipropenit<br />

14. Shkruani reaksionet që jep propanol -1 <strong>me</strong><br />

a) Na<br />

b) HCl<br />

c) CH3COOH<br />

© <strong>MASH</strong>, janar 2011 www.mash.gov.al 7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!