Praxisteil und Zusammenfassung Część praktyczna i ...

SOOŚ dla planowania regionalnego Część A, rozdz. 4: Systemy planowania regionalnego oraz SOOŚ
4 Systemy planowania regionalnego oraz oceny oddziaływania na
środowisko w Polsce, Saksonii i Czechach
Odmienne systemy planowania i realizacji oceny oddziaływania na środowisko prowadzą równieŜ do
zróŜnicowanego zakresu wdroŜenia dyrektywy SOOŚ w Saksonii, Czechach i w Polsce (patrz Tabela 1).
Zmiany nowego czeskiego prawa budowlanego zbliŜające do siebie dokumenty planistyczne w Czechach
i Saksonii w stopniu znacznie większym niŜ dotychczas. Oba dokumenty mają charakter wiąŜący dla
organów akceptacyjnych w podejmowanych przez nie decyzjach o znaczeniu regionalnym. Na
nadrzędnej płaszczyźnie planowania gmin istnieje obowiązek dostosowania się do planów regionalnych.
Polski plan zagospodarowania przestrzeni jest wprawdzie równieŜ wiąŜący dla innych urzędów, jednakŜe
w przypadku konfliktu z planami gminnymi konieczne są negocjacje pomiędzy marszałkiem województwa
a wójtem gminy dotyczące włączenia treści planu zagospodarowania przestrzennego. Nie ma
bezpośredniego obowiązku dostosowania planów gminnych. 9 Pomimo to równieŜ w Polsce przewidywana
jest zmiana przepisów o planowaniu przewidująca wzmocnienie wiąŜącego działania planów
regionalnych. 10
Plany regionalne we wszystkich trzech krajach sąsiedzkich opracowywane są oparciu o ocenę
środowiska naturalnego i krajobrazu. Przy opracowaniu SOOŚ skorzystać moŜna ze stosownych
dokumentów słuŜących za skalę oceny. I tak studium ekofizjograficzne w Polsce 11, a prognozy, koncepcje
i strategie ochrony środowiska naturalnego w Czechach stanowią właściwe dokumenty, dostępne
publicznie. W Saksonii natomiast brak jest samodzielnego ramowego planu krajobrazowego. Funkcję tę
przejmuje tu jednocześnie plan regionalny w ramach tzw. „integracji głównej“. Za podstawę słuŜy tu
wprawdzie specjalne opracowanie dotyczące ochrony naturalnej, oraz pielęgnacji krajobrazu, jest ono
jednak dokumentem niewiąŜącym, niedostępnym publicznie.
Nowe prawo budowlane w Czechach przewiduje opracowania co dwa lata raportu kontrolnego, który
moŜe ew. posłuŜyć do dokonania zmian wzgl. aktualizacji zasad rozwoju przestrzennego w regionie.
Raport kontrolny moŜe równieŜ przejmować dane z dokumentacji nadzoru zgodnie z art. 10 wytyczne
SOOŚ. Korzystne jest tu równieŜ rozwiązanie zawarte w nowym czeskim prawie budowlanym, dotyczące
uzgadniania projektu raportu kontrolnego z objętymi nim urzędami, zanim zostanie to – a tym samym
równieŜ potrzeba aktualizacji – postanowione przez zgromadzenie regionalne.
W Polsce sejmik wojewódzki składa co cztery lata okresowy raport, który równieŜ moŜe zostać
wykorzystany do prowadzenia kontroli w ramach SOOŚ. W Saksonii na poziomie planowania
regionalnego przewidziano jedynie bieŜącą obserwację przestrzeni, która nie prowadzi jednak do
systematycznego opracowania raportu. W Saksonii raport ten wraz z krajowym raportem o rozwoju naleŜy
opracować jedynie dla poziomu całego obszaru wolego Kraju Saksonii.
Czechy dysponują systemem zapewnienia jakości oceny oddziaływania na środowisko. Zgodnie z nim
oceny oddziaływania na środowisko mogą być sporządzane wyłącznie przez autoryzowanych
rzeczoznawców, przy czym opracowujący musi być dodatkowo osobą prywatną. W Polsce prawo
opracowania raportu o oddziaływaniu na środowisko ma kaŜdy za wyjątkiem podmiotów planistycznych.
W Saksonii przyjęte jest, iŜ podmiot planistyczny opracowuje zarówno plan regionalnym, jak i raport o
oddziaływaniu na środowisko.
9 Dendewicz, Stanysław: Elementy składowe systemu planowania regionalnego oraz gospodarki przestrzennej w Polsce, W:
Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne, Regionalny Związek Planowania Górne ŁuŜyce – Dolny Śląsk (wyd.): biuletyn dolnośląskosaksoŜskiego
regionu przygranicznego. Zeszyt nr 1/2001. Wrocław, Bautzen. str. 11
10 Wskazówka Pani Maji Włosińskiej (Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego) na konferencji kończącej projektu
INTERREG III A-Projekt dniu 05.10.2006 w Dreźnie
11 Zarząd Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu (wyd.): Opracowanie ekofizjograficzne
dla województwa dolnośląskiego. Wrocław. Listopad 2005
17