Programi Ekonomik dhe Fiskal 2010 - Ministria e Ekonomisë ...

Republika e Shqipërisë 

Programi Ekonomik e Fiskal 

2010 - 2012 

Janar, 2010

TABELA E PËRMBAJTJES 

1. HYRJE ..................................................................................................... - 3 - 

2. PERSPEKTIVA EKONOMIKE .................................................................... - 4 - 

2.1. ZHVILLIMET E FUNDIT EKONOMIKE ................................................................ - 4 - 

2.2 KUADRI MAKROEKONOMIK AFAT-MESËM .................................................... - 10 - 

3. FINANCAT PUBLIKE ............................................................................. - 22 - 

3.1. BILANCI DHE BORXHI I QEVERISË SË PËRGJITHSHME .................................. - 22 - 

3.1.1. Strategjia e politikave dhe objektivat afat-mesëm .............................. - 35 - 

3.1.2 Balanca aktuale dhe perspektiva afatmesme ....................................... - 36 - 

3.1.3. Niveli i borxhit dhe zhvillimet e tij ........................................................ - 41 - 

3.1.4. Implikimet bugetore të “reformave strukturore kryesore” ............... - 52 - 

3.2. CILËSIA E FINANCAVE PUBLIKE .................................................................... - 53 - 

3.3. TIPARET INSTITUCIONALE TË FINANCAVE PUBLIKE ................................... - 55 - 

4. OBJEKTIVAT E REFORMAVE STRUKTURORE ....................................... - 56 - 

4.1. SEKTORI I NDËRMARRJEVE ........................................................................... - 56 - 

4.1.1. Zhvillimi i Ndermarrjeve te Sektorit Privat ........................................ - 56 - 

4.1.2. Politikat e Ndërmarra për Zhvillimin e Sektorit Privat ...................... - 57 - 

4.1.3. Zhvillimi i Sektorit Privat për periudhën 2010 – 2012 ........................ - 62 - 

4.1.4. Reforma Rregullatore për Përmirësimin e Klimës së Biznesit .......... - 63 - 

4.2. SEKTORI FINANCIAR ...................................................................................... - 67 - 

4.3. TREGU I PUNËS ............................................................................................... - 70 - 

4.4. REFORMA ADMINISTRATIVE ......................................................................... - 85 - 

4.5. REFORMA TЁ TJERA ....................................................................................... - 88 - 

- 2 -

1. HYRJE 

Qe nga viti 2006, vendet kandidate potenciale per anetaresim ne Bashkimin Europian, nder te cilet 

edhe Shqiperia, ne kuadrin e programit te bashkepunimit ekonomik te thelluar me Bashkimin 

Europian do te prezantojne nje Program Ekonomik e Fiskal afatmesem. Ky Program eshte nje nga 

dokumentat me te rendesishem qe perfshin formulimin e politikave ekonomike, fiskale dhe reformave 

strukturore ne terma afat-mesem dhe pergatit kapacitetet institucionale dhe analitike per 

pjesemarrjen ne procedurat mbikqyrjes ekonomike e monetare te Bashkimit Europian. 

Edhe këtë vit, në letrën e datës 27 korrik, 2007 të Komisionit Evropian, pala komunitare ka kërkuar 

vazhdimin e procesit të nisur me hartimin e Programit Ekonomik e Fiskal (PEF) afat-mesëm 2010- 

2012, duke e konsideruar këtë eksperiencë si një platformë për dialog. Shqipëria merr kështu pjesë 

për herë të katërt në Programin e Bashkëpunimit Ekonomik të thelluar me Bashkimin Europian dhe në 

kuadrin e këtij bashkëpunimi Shqipëria duhet t’i paraqesë Komisionit Europian cdo vit, këtë Program 

afatmesëm. 

Programi Ekonomik e Fiskal (PFE) 2010 eshte nje dokument i pergatitur nga Qeveria Shqiptare dhe 

Banka e Shqiperise, i cili paraqet nje vleresim te situates ekonomike te Shqiperise dhe te efikasitetit 

te reformave strukturore te ndermarre gjate vitit 2009. Ky dokument paraqet nje informacion te qarte 

te politikave ekonomike dhe prioriteteve afatmesme te vendit ne kuadrin e reformave strukturore qe 

parashikohen te zbatohen gjate periudhes 2010-2012, te cilat kane per qellim stabilizimin 

makroekonomik dhe sigurimin e nje rritje ekonomike te larte, si dhe ngritjen e nje kuadri rregullator 

dhe politikave sektoriale ne perputhje me standardet Europiane. 

Programi Ekonomik i paraqitur ne kete dokument per periudhen 2010-2012 eshte bazuar ne 

Programin e Qeverise 2010-2012, ne Programin Buxhetor Afatmesem 2011-2013, ne Strategjine 

Kombetare per Financat Publike. Gjithashtu programi ekonomik e fiskal per periudhen tre-vjecare do 

jete ne perputhje te plote me Strategjia Kombetare per Zhvillim dhe Integrim (SKZHI). 

Dokumenti PFE 2010-2012 paraqet prioritetet kryesore te ekonomise Shqiptare. Ne kapitullin e pare 

paraqitet situata aktuale e zhvillimeve ekonomike e sektorit real, e atij monetar. Ne kapitullin e dyte 

paraqitet programi afatmesem i ekonomise i ndare ne tre pjese, duke trajtuar parashikimet ne lidhje 

me sektorin real, ne lidhje me nivelin e inflacionit ne lidhje me sektorin monetar dhe kursin e kembimt 

dhe ate te sektorit te jashtem. Ne kapitullin e 3 paraqitet i detuajuar kuadri afatmesem mbi financat 

publike. Ky kapitull fillon me nje pershkrim te shkurter te marrdhenieve qe ekzistojne midis niveleve 

te ndryshme te qeverisjes dhe zhvillimeve te tyre ne vitet ne vazhdim. Ky kapitull i kushton nje 

vemendje te vecante parashikimeve te te ardhurave dhe shpenzimeve buxhetore per periudhen 

afatmesme si dhe nje trajtim te strategjise se borxhit publik. Kapitulli perfundon me burimet e 

financimit te deficitit dhe risqet fiskale qe mund te ndeshe ekonomia ne periudhen afatmesme. 

Kapitulli 4 paraqet reformat me te rendesishme strukturore qe do te ndermarre Qeveria e Shqiperise 

ne fushen e konkurences, reformave per thithjen e investiemeve te huaja, privatizimit te sektoreve 

strategjike, ne sektorin financiar, ne tregun e punes dhe reformat administrative. 

Zbatimi i politikave ekonomike dhe reformave strukturore te parashikuar ne PFE 2010 do te siguroje 

nje rritje ekonomike dhe nje zhvillim ekonomik e social me te shpejte dhe te sigurte, do te mbeshtese 

thithjen e investimeve te huaja, do te rrise aftesite konkuruese te ekonomise tone duke siguruar 

keshtu nje standard jete me te larte dhe drejt nje konvergjence te shpejte me ate europiane. 

- 3 -

2. PERSPEKTIVA EKONOMIKE 

2.1. ZHVILLIMET E FUNDIT EKONOMIKE 

Gjatë vitit 2009, ndonëse ekonomia shqiptare u përball me një tkurrje të ritmeve të rritjes si pasojë e 

efekteve negative të krizës ekonomike globale, përsëri ajo performoi tejet pozitivisht dhe tregoi që ajo 

është një ekonomi vitale dhe me optimizëm. Rritja reale ekonomike për vitin 2009 parashikohet të 

jetë në nivelin 3 – 3.5 përqind shoqëruar nga një inflacion mesatar prej rreth 2.2 përqind. Vlen për t’u 

theksuar se ky ritëm rritjeje pozitiv i ekonomisë sonë i rezultuar për vitin 2009, i shoqëruar me 

ruajtjen e fondamenteve dhe stabilitetit ekonomik të vëndit, është mjaft i kënaqshëm nëse vihet në 

një rrafsh relativ me ecurinë ekonomike të vëndeve të rajonit, apo më gjërë. Hapat drejt një ekonomie 

të qëndrueshme dhe më efiçiente, i atribuohen kryesisht ndërthurjes së politikave makroekonomike 

fiskale dhe monetare të ndjekura në mënyrë adekuate dhe të kujdesshme nga ana e qeverisë dhe 

autoritetit monetar. Një tjetër faktor me një atribut të rëndësishëm në qëndrueshmërinë e ekonomisë 

së Shqipërisë ishin reformat radikale strukturore, fiskale, administrative dhe ligjore të kryera nga 

qeveria gjatë këtyre katër viteve të fundit, si dhe të politikave të frytshme buxhetore me prioritete 

mjaft të goditura, të cilat përkuan me këtë kohë të vështirë ekonomike, duke sheshuar masën më të 

madhe të efekteve negative të krizës globale. 

Rritja reale ekonomike pёr vitin 2009 ashtu sikurse u përmënd më sipër, parashikohet të jetë në 

nivelin e 3 – 3.5 përqind. Kjo rritje, është mbështetur kryesisht nga një performancё të kёnaqshme e 

sektorit të shërbimeve dhe atij të bujqësisë. Gjithashtu, viti 2009 është mbështetur edhe nga njё 

volum i lartё i investimeve publike gjatë vitit 2009 me rreth 9.9 përqind e PBB, prej të cilave rreth 8.8 

përqind janë kryer nga qeveria qendrore i cili ka përbërë dhe instrumentin kryesor të politikës fiskale 

të përdorur për minimizimin e ekekteve negative të krizës eknomike globale. Zhvillime tepër pozitive 

janë evidentuar edhe nё sektorin energjitik pas dy vitesh tepër tё vёshtira qё ky sektor kaloi si rezultat 

i kushteve të pafavorshme klimaterike. 

Përsa i përket bilancit tregtar, gjatë periudhës Janar - Nëntor 2009 niveli i rritjes sё eksporteve ra me 

rreth 11.8 përqind, ndërsa niveli i importeve pësoj gjithashtu një rënie prej rreth 2.3 përqind, duke 

berë kështu që defiçiti tregtar i shprehur në Lekë të rritej me rreth 1.2 përqind, pra duke përshirë këtu 

edhe presionet e ardhura nga kursi i këmbimit. Megjithëse eksportet e mallrave përgjatë gjithë nënëtë 

mujorit kanë regjistruar një rënie të konsiderueshme, vlen të përmendet se rënia mujore e eksporteve 

ka arritur kulmin e saj në muajin Prill, ndërsa në muajt në vijim ritjmet e rënies kanë ardhur duke u 

minimizuar gradualisht për të patur një rritje pozitive në muajt tetor e nënëtor përkatësisht në nivelet 

0.8 dhe 4.7 përqind. Në të njëjtën kohë edhe deficiti tregtar për muajain nëntor regjistroi një tkurrje 

prej 5.2 përqind. Fluksi hyrës neto i investimeve tё huaja direkte i shprehur në Euro gjatë periudhës 

Janar – Shtator 2009, është rritur me rreth 61 përqind krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të 

kaluar. 

Nxitja e biznesit nëpërmjet politikave lehtësuese në rrafshin fiskal dhe administrativ ka ndihmuar në 

performancën e tij. Përmirësimi i vazhdueshëm kryesisht i infrastrukturës rrugore, rinovimi i 

teknologjive në sektorë të ndryshëm dhe zhvillimi i kapaciteteve njerëzore kanë rritur efiçencën e 

ekonomisë, duke e kthyer këtë të fundit gjithnjë dhe mё tepër në një faktor të rritjes ekonomike. 

Zhvillimet pozitive në biznesin vëndas, kanë dhënë efektet e tyre në nxitjen e punësimit dhe rritjen e 

të ardhurave të disponueshme të familjeve. Të ardhuarat në rritje, kanë mbajtur në nivele të larta 

konsumin familjar dhe gjithashtu kërkesën e brëndshme agregate, duke i dhënë një impuls të dytë 

nxitës rritjes së ofertës dhe duke krijuar kështu potenciale të reja për rritje dhe zhvillim të mëtejshëm 

ekonomik. 

- 4 -

Sektori real 

Rritja vjetore ekonomike për tremujorin e III-të të vitit 2009, e vlerësuar prej treguesit të Produktit të 

Brëndshëm Bruto Tremujor (PBBT), rregjistroi nivelin 4.1 përqind, nga rreth 5.4 përqind që rezultoi për 

gjysmën e përë të vitit. Ky zvogëlim i ritmit të 

PBB Tremujor 

rritjes së PBB-së, krahasuar me tremujorët 

10 

Rritja ne terma vjetore 

paraardhës, erdhi si rezultat i një performance 

negative të sektorit të industrisë në nivelin - 

8 

4.5 përqind, si edhe një rritje negative të 

6 

sektorit të ndërtimit në nivelin - 0.7 përqind. 

4 

Ndërkohë sektori i cili shënoi një rritje pozitive 

vjetore përgjatë gjithë periudhës janar – 

2 

shtator 2009, duke reduktuar në këtë mënyrë 

0 

efektet negative të krizës në ecurinë e 

përgjithsme të eknomisë reale, ishte ai i 

shërbimeve. Shërbime të tilla si 

Telekomunikacioni dhe Transporti, vazhduan 

3.0 

Rritja ndaj tremujorit paraardhes 

të kenë rritje domethënëse edhe gjatë 

2.5 

tremujorit të tretë, respektivisht në nivelet 

2.0 

1.5 

1.0 

0.5 

34.3 dhe 15.5 përqind krahasuar me të 

njëjtën periudhë të vitit 2008. Gjithashtu edhe 

shërbime të tjera kanë rezultuar me një rritje 

të kënaqshme si gjatë gjysmës së parë të vitit 

ashtu edhe gjatë tremujorit të tretë të tij. 

0.0 

2005q1 

2005q3 

2006q1 

2006q3 

2007q1 

2007q3 

2008q1 

2008q3 

2009q1 

2009q3 

Përsa i përket kërkesës agregate të 

Burimi: INSTAT 

ekonomisë, ajo ruajti një ritëm të kënaqshëm 

pozitiv rritje e nxitur edhe nga stimuli i politikës 

eksponsioniste fiskle të ndjekur nga qeveria e 

cila kishte në thelb të saj si instrument kryesor 

një nivel agresiv investimesh publike. Gjithashtu edhe kërkesa konsumatore ruajti niveleve relativisht 

të larta. 

2005q1 

2005q3 

2006q1 

2006q3 

2007q1 

2007q3 

2008q1 

2008q3 

2009q1 

2009q3 

Në të njëjtën kohë, këto zhvillime të ekonomisë reale gjatë vitit 2009 mbështeten gjithashtu edhe nga 

indekse të tjerë afat-shkurtër (tremujorë), si ai i Shifrës së Afarizmit, Indeksi i Numrit të të Punësuarve 

dhe Indeksi i Fondit Total të Pagave. Indeksi i Shifrës së Afarizmit 1 tregon qartë për vazhdueshmërinë 

rritjes pozitive të nivelit të shitjeve të realizuara nga bizneset gjatë periudhës janar – shtator. Por 

megjithë se ritmet kanë qenë pozitive, duket qartë një tkurrje graduale e këtyre ritmeve, e cila është 

vecanërisht evidnte në tremujorin e tretë të vitit. Gjatë tremujorit të III-të të vitit 2009, Indeksi i 

Shifrës së Afarizmit shënoi një rritje prej rreth 12 përqind krahasuar me tremujorin e III-të 2008 në një 

kohë që ky tregues një vit më parë regjistronte nivelin 20.6 përqind. Pothujse të gjithë sektorët e 

eknomisë që mbulon ky indeks kanë patur një rritje pozitive të nivelit të tyre të shitjeve, përjashtuar 

sektorin e industrisë e cila ka regjistruar një stagniacion të këtij niveli. 

1 Indeksi i Shifrës së Afarizmit llogaritet mbi bazёn e Anketёs Tremujore te Ndёrmarrjeve (ATN) tё 

realizuar nga INSTAT dhe mat ecurinë e shitjeve të bizneseve. Ky indeks paraqitet në terma volumi, 

pra i zhveshur nga efektet e ndryshimit të cmimeve 

- 5 -

Rritja cdo tremujor ne vleren e shtuar sipas sektoreve prodhues (ne %; ne terma vjetor) 

5.0 

4.0 

3.0 

2.0 

1.0 

0.0 

-1.0 

20.0 

15.0 

10.0 

5.0 

0.0 

-5.0 

20.0 

15.0 

10.0 

5.0 

0.0 

-5.0 

-10.0 

25.0 

20.0 

15.0 

10.0 

5.0 

0.0 

-5.0 

2005q1 


2005q1 

2005q1 

2005q1 

2005q3 

2005q3 

2005q3 

2005q3 

2006q1 

2006q1 

2006q1 

2006q1 

2006q3 

2006q3 

2006q3 

Bujqesi 

2007q1 

Ndertim 

2007q1 

Transport 

2007q1 

Sherbime te tjera 

2006q3 

2007q1 

2007q3 

2007q3 

2007q3 

2007q3 

2008q1 

2008q1 

2008q1 

2008q1 

2008q3 

2008q3 

2008q3 

2008q3 

2009q1 

2009q1 

2009q1 

2009q1 

2009q3 

2009q3 

2009q3 

2009q3 

- 6 - 

30.0 

20.0 

10.0 

0.0 

-10.0 

-20.0 

15.0 

10.0 

5.0 

0.0 

-5.0 

-10.0 

40.0 

30.0 

20.0 

10.0 

0.0 

-10.0 

12.0 

10.0 

8.0 

6.0 

4.0 

2.0 

0.0 

2005q1 

2005q1 

2005q1 

2005q1 

2005q3 

2005q3 

2005q3 

2005q3 

2006q1 

2006q1 

2006q1 

2006q1 

2006q3 

Industri 

2007q1 

Tregti dhe hotele 

2006q3 

2007q1 

Telekomunikacion 

2006q3 

2007q1 

PBB me cmime baze 

2006q3 

2007q1 

2007q3 

2007q3 

2007q3 

2007q3 

2008q1 

2008q1 

2008q1 

2008q1 

2008q3 

2008q3 

2008q3 

2008q3 

2009q1 

2009q1 

2009q1 

2009q1 

2009q3 

2009q3 

2009q3 

2009q3

Indeksi tremujor i Shifrës së Afarizmit (Ndryshimi vjetor në %) 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

-10 

-20 


T1-06 

T2-06 

T3-06 

T4-06 

T1-07 

T2-07 

T3-07 

- 7 - 

T4-07 

Ind. nxjerrëse Ind. përpunuese Ndërtimi Shërbimet Tota (shalla djathtas) 

Indeksi tremujor i punësimit dhe fondit te pagave (ndryshimi vjetor në %) 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

-5 


Industria 

T1-05 

T2-05 

T3-05 

T4-05 

T1-06 

T2-06 

T3-06 

T4-06 

T1-07 

T2-07 

T3-07 

T4-07 

T1-08 

T2-08 

T3-08 

T4-08 

T1-09 

T2-09 

T3-09 

Indeksi i nr. të punësuarve Indeksi i fondit të pagave 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

-10 

T1-08 

T2-08 

T3-08 

T4-08 

Ndertimi 

T1-05 

T2-05 

T3-05 

T4-05 

T1-06 

T2-06 

T3-06 

T4-06 

T1-07 

T2-07 

T3-07 

T4-07 

T1-08 

T2-08 

T3-08 

T4-08 

T1-09 

T2-09 

T3-09 

Indeksi i nr. të punësuarve Indeksi i fondit të pagave 

T1-09 

T2-09 

T3-09 

30 

20 

10 

0 

-10 

-20

Industria nxjerrëse gjatë tremujorit të III-të 2009 rezultoi me një rritje të nivelit të shitjeve prej vetëm 

1.8 përqind, duke treguar daljen nga performanca negative që e shoqëroi që prej tremujorit të katërt 

të vitit 2008 deri në tremujorin e dytë të vitit 2009. Në të njëjtën kohë industria përpunuese ka patur 

tkurrje graduale të ritmeve të rritjes, ndërsa në tremujorin e trëtë të vitit regjistroi një rritje negative të 

nivelit të shitjeve prej rreth 5.7 përqind. 

Duke iu referuar Indeksit të Numrit të të Punësuarve dhe Indeksit të Fondit të Pagave 2 , rezulton se 

numri i të punësuarve në sektorin e industrisë ka patur një rënie mesatarisht prej 4 përqind në cdo 

tremujor ndërsa ai i ndërtimit ka regjistuar një rritje mesatare prej 7 përqind. Ndërkohë fondi i pagave 

në të dy këta është rritur në mënyrë të dukshme krahasuar me numrin e punonjësve , duke lënë të 

kuptohet për një rritje të pagave reale dhe të produktivitetit në ekonomi. 

Indekset e tregut të punës (T4 2005 = 100) 

112 

107 

102 

97 

92 

100 

90 

80 

70 

IV- 05 

I - 06 

II - 06 

III - 06 

IV- 06 

I - 07 

II - 07 

Punesimi 

III - 07 

IV - 07 

Të punësuar gjithsej Në sektorin shtetëror 

Në sektorin privat jo bujqësor Ne sektorin privat bujqësi 

IV- 05 

I - 06 

II - 06 

III - 06 

IV- 06 

I - 07 

Papunesia 

II - 07 

III - 07 

I - 08 

II - 08 

IV - 07 

I - 08 

II - 08 

III - 08 

IV - 08 

I - 09 

II - 09 

III - 09 

Të papunë 

Përfitojnë pagesë papunësie 

Norma e papunësisë (shkalla djathtas) 

III - 08 

IV - 08 

I - 09 

- 8 - 

Gjithashtu në linjë me këto tregues 

statistikor janë dhe tregues të tjerë të 

punësismit të bazuar në Anketën e 

Forcës së Punës të kryer nga INSTAT 

si dhe nga të dhëna administrative. 

Refereuar këtyre treguesve norma e 

papunësisë ndoqi një tendencë të 

lehtë rritëse gjatë tremujorit të III-të 

të vitit 2009, krahasuar me të njëjtin 

tremujor të vitit 2008. Në fund të 

tremujorit të III-të të vitit 2009, norma 

e papunësisë qëndroi në nivelin 12.8 

përqind nga 12.6 përqind që 

shënonte në tremujorin e III-të të një 

viti më parë. Numri i të punësuarve 

në sektorin privat jo-bujqësor u rrit 

me rreth 1,720 persona ose me rreth 

0.7 përqind, krahasuar me tremujorin 

e III-të të vitit 2008. Ndërsa niveli i 

numrit të të punësuarve në sektorin 

privat bujqësor gjatë tremujorit të IIItë 

të vitit 2009 qëndroi i 

pandryshuar, krahasuar me të njëjtin 

tremujor të vitit 2008. Gjithashtu 

edhe numri i të punësuarve në 

sektorin shtetëror ka qëndruar rreth 

të njëjtit nivel krahasuar me një të viti 

më parë. 

Paga mesatare mujore në sektorin 


shtetëror është rritur me 16 përqind 

gjatë vitit 2009, ndërsa ajo minimale bazë ka patur një rritje prej rreth 6 përqind. 

Në pritje të publikimit të treguesve afatshkurtër statistikor që paraqesin performancën e sektorit real 

për tremujorin e fundidt të vitit 2009, duke analizuar disa indikatorë “indirekt” të performancës së 

taksave, si psh TVSH-ja, Tatimi mbi Të Ardhurat Personale dhe Akciza të mbledhura nga administrata e 

tatimeve (taksa mbi prodhimin dhe konsumin e brëndshëm dhe sinjifikativisht të korreluara me këto 

variabla) vërehet një tkurrje e mëtejshme e ritjmeve të rritjes të prodhimit të brëndshëm për 

tremujorin e katërt. Megjithatë duke e bazuar në analizën e këtyre treguesve indirekt vlerësohet se 

edhe gjatë tremujorit të katërt eknomia në tërësi ka performuar me ritme rritje pozititve. Për vitin 

2 Këto indekse vlerёsohen nga INSTAT mbi bazёn e ATN dhe vlrësojnë përkatësisht ndryshimin nё 

numrin e tё punёsuarve dhe në fondin e pagave nё cdo tremujor. 

II - 09 

III - 09 

14.5 

14.0 

13.5 

13.0 

12.5

2009 në tërësi, pritet që ekonomia shqiptare të ketë një ritëm rritje reale në kufinjëtë e 3 – 3.5 

përqind. 

Sektori monetar 

Gjatë vitit 2009, ekonomia shqiptare është ndikuar nga kriza ekonomike e financiare botërore, 

kryesisht si pasojë e pakësimit të kërkesës së huaj dhe të remitancave, e rritjes së primeve të rrezikut 

dhe e një mbështetjeje financiare të reduktuar e me kosto më të lartë. Megjithatë, ekonomia jonë 

vazhdoi të shënojë rritje ekonomike pozitive gjatë kësaj periudhe, ndërkohë që presionet e brendshme 

inflacioniste mbeten të kontrolluara. Aktiviteti ekonomik në vend është mbështetur nga stimuli fiskal 

dhe ruajtja e niveleve relativisht të larta të kërkesës konsumatore, ndërkohë që kërkesa për eksporte 

ka shënuar rënie gjatë nëntëmujorit të parë të vitit krahasuaar me një vit më parë. 

Paraja e gjerё nё ekonomi e shprehur prej agregatit monetar M3 ka patur njё rritje prej 5.6 pёrqind 

në terma vjetorë Tetor 2008 – Tetor 2009. Në terma vjetor depozitat me afat në Lekë dhe në valutë të 

huaj shënuan një rritje në nivelet respektive 6.1 dhe 0.3 përqind, ndërkohë që paraja në qarkullim u 

rrit me 21.4 përqind. 

Nё tё njёjtёn kohё, huaja për ekonominë ka vazhduar tё zgjerohet edhe gjatë vitit 2009. Gjatë 

periudhës Janar – Tetor të vitit 2009 kredia pёr ekonominё ёshtё rritur me rreth 12 përqind, duke 

arritur në rreth 37.9 për qind të PBB nga rreth 36.5 për qind që ishte nё fund tё vitit 2008. Ndërsa 

kreditimi vetëm për sektorin privat është rritur me rreth 10 përqind ku më shumë se dy të tretat e 

kësaj rritje (rreth 7.5 pikë për qindje) vjen prej rritjes së huasë të marrë prej biznesit, pjesa dërrmuese 

e të cilave është përdorur për investime. Edhe kredia në drejtim të individëve ka shënuar rritje prej 

rreth 6.2 përqind duke patur një kontribut në rritjen totale të kredisë prej rreth 2.2 pikë përqindje. 

Krahas rritjes së kredisë për eknominë ka patur një rritje edhe të kredive “të këqija” 3 megjithatë këto 

janë ende në nivele relativisht të ulta e të menaxhueshme. Në fund të tremujorit të tretë të vivit 2009 

këto kredi përbënin rreth 9.6 përqind të totalit të kredisë për ekonominë, nga rreth 6.5 përqind që 

ishin në fund të vitit 2008. 

Norma mesatare tё interesit tё depozitave gjatё kёtij viti kanё pёsuar njё rënie krahasuar me njё vit 

mё parё. Ndёrsa normat mesatare tё huasё si dhe ato tё bonove tё thesarit kanё patur njё rritje 

krahasuar me njё vit mё parё. Gjatё periudhës Janar – Tetor të vitit 2009, politika monetare e bankës 

qendrore sa i takon instrumentit tё saj kryesor, normës bazё tё interesit, ka qёnё e ndryshueshme. 

Krahas uljes së normës bazë të interesit në muajin Janar 2009 në 5.75 përqind, Banka e Shqipërisë 

ndërmori dhe një ulje prej 0.5 pikë përqindje në muajin Tetor 2009. , 

Presionet inflacioniste me të cilat është përballur ekonomia shqiptare gjatë vitit 2009 kanë qënë në 

nivele të ulta. Krahas rënies së ndieshme të cmimeve të lëndëve të para në tregun ndërkombetar, 

procesi disinfacionist u nxit dhe nga dobësimi i presioneve inflacioniste nga kërkesa e brendshme në 

kushtet e recesionit ekonomik global. Norma mesatare e inflacionit për vitin 2009 ishte 2.2 pёrqind 

duke qenë sёrisht brenda intervalit target prej 3 + 1 përqind të Bankёs sё Shqipёrisё. Nё muajt e 

parё tё vitit 2009 presionet inflacioniste ishin nё nivele tё ulta krahasuar me njё vit më parё. Si 

pasojё e rënies sё cmimeve tё njё serё mallrash tё ardhura nga importi, vecanёrisht çmimet e 

produkteve ushqimore dhe tё karburanteve tё cilat pёrbёjne dhe pjesën kryesore tё importeve tё 

vendit, gjatё gjysmës sё parё tё vitit 2009 inflacioni mesatar ishte nё nivelin 2.0 pёrqind. Mё tej, gjatё 

periudhës tetor – dhjetor 2009, këto presione inflacioniste tё ardhura nga tregjet ndёrkombёtare u 

shtuan gradualisht dhe gjatë pjesës së dytë vitit inflacioni vjetor ka ardhur në rritje. Inflacioni i fundvitit 

ka shënuar dhe nivelin maksimal për këtë vit me 3.5 përqind 

Ecuria e kursit të këmbimit gjatë vitit 2009 tregon që Leku u zhvlerёsua kundrejt monedhës 

evropiane prej rreth 7.5 perqind dhe pёsoi njё zhvlerёsim tё konsiderueshëm kundrejt dollarit 

6 Pёrfshihen huatё nёnstandarde, hua tё dyshimta dhe hua tё humbura. Huatë e humbura në fund të 

vitit përbënin vetëm 1.2 përqind të totalit të huasë. 

- 9 -

amerikan, me rreth 12.8 perqind krahasuar me një vit më parë duke reflektuar ecurinë e kësaj 

monedhe nё bursat ndërkombëtare. Për vitin 2009 një Euro u ble mesatarisht me 132.06 lekë dhe 

një dollar u ble mesatarisht me 94.99 lekë. 

2.2 KUADRI MAKROEKONOMIK AFAT-MESËM 

Parashikimi i treguesve makroekonomik afatmesëm dhe i tёrёsisё sё elementёve pёrbёrёs tё kuadrit 

makroekonomik ёshtё bazuar nё teknikat analitike tё programimit financiar. Pёr kёtё qёllim janë 

ndërtuar disa skenarё tё mundshёm tё ecurisё makroekonomike tё vendit, rezultatet e tё cilёve i janë 

nënshtruar njё analize krahasuese tё hollësishme pёr tё arritur nё skenarin bazё makroekonomik. 

Skenari bazё i kuadrit makroekonomik, bazohet nё linjën aktuale tё politikave makroekonomike, nё 

linjën aktuale tё politikave e reformave ekonomiko-strukturore qeveritare, nё sjelljen dhe nё 

bashkëveprimin e natyrshëm e racional tё aktorёve ekonomikё brenda kontureve tё ambientit tё 

brendshëm e tё jashtёm makroekonomik, i cili duket si mё i mundëshmi pёr periudhën afatmesme nё 

vijim. Nё kryerjen e këtyre parashikimeve janë ngritur një set supozimesh bazë, të cilat paraqiten në 

tabelat respektive të aneksit, si dhe janë përdorur njё set i gjerё tё dhënash statistikore 

makroekonomike tё prodhuara prej institucioneve si, Instituti i Statistikave, Banka e Shqipёrisё, 

Ministria e Financave, Fondi Monetar Ndёrkombёtar, Eurostat, Banka Qendrore Evropiane, etj. Kёto 

statistika janë kryesisht nё formёn e serive kohore me frekuencё vjetore, tremujore e mujore. 

Kohëzgjatja e tyre e marrё nё konsideratё pёr ndërtimin e kёtij kuadri ёshtё pёrgjithёsisht qё prej vitit 

1996. Pasi janë ndejkur tё gjitha etapat metodologjike tё parashikimit, testimit, analizat krahasuese, 

statike, dinamike, e pasi kryhen njё serё testesh konsistence, skenari bazё i përftuar synon tё 

paraqesё situatën makroekonomike pёrgjithёsisht mё tё mundshme e maksimalisht konsistente nё 

aspektin e njё ekonomie tё plotё e integrale. 

Ruajta e statibilitetit makroekonomik, mbajtja e normës sё inflacionit rreth nivelit 3 pёrqind, mbajtja e 

deficitit nё norma tё ulëta dhe ulja e borxhit publik në nivelin e 54 përqind në vitin 2013 nё përputhje 

edhe me Kriteret e Mastritit, si dhe zbutja e deficitit tё llogarisё korrente pёrbёjnё objektivat bazё tё 

politikave tё koordinuara monetare e fiskale tё vendit. Pra, këto objektiva pёrbёjne dhe konturet 

themelore tё kёtij kuadri makroekonomik brenda tё cilave kryhen projeksionet pёr tё gjithё variablat e 

tjerё makroekonomik. Nё tabelat respektive të aneksit paraqiten projeksionet pёr treguesit kryesorё 

makroekonomik pёr periudhёn 2010 – 2012. Nё seksionet nё vijim shpjegohen nё mёnyrё tё 

përmbledhur modulet bazё tё kuadrit makroekonomik e fiskal. 

Sektori real 

GDP: Kërkesa agregate 

Konsumi final, pёr periudhën afatmesme nё vijim parashikohet tё rritet nё terma real me njё ritëm 

mesatar prej rreth 5.5 pёrqind. Ky nivel i parashikuar rritje për konsumin final është në linjë me 

ecurinë historike të këtij komponenti të kërkesës agregate. Konsumi final parashikohet të rikthehet në 

ritmet e rritjes që ka patur gjatë vitetve të fundit pas një tkurrje që u vërejt në vitin 2009 si rrejdhojë e 

efekteve negative që transmetoi kriza eknomike globale. 

Investimet (Formimi Bruto i Kapitalit Fiks) pёr periudhën 4 vjecare nё vazhdim parashikohet tё rriten 

nё terma real me njё ritëm mesatar prej rreth 7 pёrqind. Njё devijim nga ky ritëm pёrbёn viti 2010. 

Gjatë vitit 2010 investimet totale në eknomi parashikohen të rriten në terma real me vetëm 0.4 

përqind. Kjo i atribuohet kryesisht ngadalësimit të investimeve publike të planifikuara për vitin 2010 

me rreth 30 përqind krahasuar me vitin 2009. Kjo tkurrje në investimet publike është rrjedhojë si e 

politikave buxhetore ku pas përfundimit të disa projekteve të mëdha në infrastrukture fokusi është 

vendosur në të tjera prioritete, por gjithashtu është rrjedhojë edhe e një politike fiskale të kujdeshme 

e të konsoliduar me qëllim ruajtjen e stabilitetit makroeknomik të vendit. Ndërkohë nga ana tjetër 

- 10 -

Rritja dhe kontributi i komponentёve tё kёrkesёs (nё %) 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

-5 

10 

8 

6 

4 

2 

0 

-2 

-4 

-6 

-8 

-10 

Real growth 

2003 2004 2005 2006 2007 2008* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013* 

Final Consumption Investment Exports Imports GDP 

Contribution in real growth 

2003 2004 2005 2006 2007 2008* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013* 

Final Consumption Investment Exports Imports Change in inventories 

parashikohet një rikthim në ritmet e larta të rritjes për investimet private. Përmirësimi në ecurinë e 

investimee private lidhet si me lehtësimin e sistemit financiar dhe uljen e pasigurive në tregun e 

kapitaleve ashtu edhe me rikthimin e besimit tek bizneset dhe investitorët duke reflektuar edhe 

rimëkëmbjen e eknomisë botërore. 

Eksportet neto tё mallrave e shёrbimeve, deficiti i tё cilave gjatё periudhës 2000 – 2009 ёshtё 

thelluar cdo vit me mesatarisht rreth 13 pёrqind, parashikohen të kenë një reduktim të ritmit të 

thellimit të deficitit. Madje për vitin 2010 parashikohet një deficit në të njëjtat nivele si ai i vitit 2009, 

- 11 - 

9 

8 

6 

5 

3 

2 

0 

-2

ndërsa për vitin 2011 parashikohet një ngushtim i tij me rreth 1 përqind krahasuar me vitin 2010. Në 

këtë ngadalësim të deficitit të eksporteve neto, fakorë kryesorë mendohet të jenë: 

- rikuperimi i ritmeve të rritjes së eksporteve të të mirave duke reflektuar daljen nga kriza të 

shumë eknomive partnere 

- një rritje e importeve me ritme më të të kufizuara se gjatë tre viteve të fundit duke reflektuar 

si reduktimin e një pjese të kërkesës së brendshme e nxitur nga nivelit tepër i lartë i 

investimeve publike të ndrmarra gjatë vitetve të fundit ashtu edhe një rritjen e konkurencës 

së prodhimit vendas ndaj atij të importit për një serë produktesh. 

- një pritshmëri e lartë për sektorin e turizmit gjatë periudhës në vijim si rezultat i 

përmirësimeve infrastrukturore ashtu dhe i cilësisë së produktit turistik dhe reduktimit të 

kostove të tij. 

Ndryshimet në inventare, janë supozuar përgjithësisht me një kontribut neutral në kërkesën agregate 

të eknomisë dhe në rritjen reale të Produktit të Brendshëm Bruto. 

GDP: (Oferta agregate) 

Projeksioneve të kërkesë dhe elëmentëve të saj të paraqitur më sipër i korespondojnë në mënyrë 

konsistente projeksionet e mëpostme të ofertës dhe sektorëve kryesorë të saj. 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

-5 

-10 

-15 

Rritja reale sipas aktiviteteve ekonomike (në %) 

2003 2004 2005 2006 2007 2008* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013* 

Agriculture Industry Construction 

Total Services GDP (right scale) 

Prodhimi bujqësor, duke supozuar kushte normale klimaterike për periudhën në vijim është 

projektuar të rritet me ritmin mesatar historik të tij prej rreth 3.5 – 4 përqind në vit. 

Prodhimi industrial, i cili përfshin industrinë nxjerrëse dhe atë përpunuese, parashikohet të rritet me 

rreth 8.9 përqind në terma real për periudhën e ardhme afatmesme. 

Ndërtimi, për periudhën afatmesme në vijim parashikohet të rritet me mesatarisht rreth 6 përqind cdo 

vit. 

- 12 - 

8 

6 

4 

2 

0 

-2 

-4

Shërbimet, për periudhën afatmesme në vijim parashikohen të rriten me rreth 7.1 përqind, 

Kontributin kryesor në këtë rritje pritet ta kenë shërbimet e tregtisë, hotelerisë e restoranteve, 

shërbimet e transportit dhe ato të telekomunikacionit. 

Bazuar në parashikimet e mësipërme të elementëve të kërkesës e të ofertës agregate, në konsistencë 

të plotë edhe me sektorët e tjerë makroekonomik të vendit, rritja e PBB në këtë skenar bazë për katër 

vitet e ardhshme 2010 – 2013 parashikohet të jetë përkatësisht në nivelet 5.5; 6.5; 7.1; dhe 6.7 

përqind. 

Inflacioni 

Modeli i parashikimit të inflacionit vlerëson ndryshimet vjetore të Indeksit të Çmimeve të Konsumatorit 

(IÇK) për rreth 8 tremujorë në avancë. Skenari bazë është i ndërtuar bazuar në supozimet e variablave 

shpjegues të modelit aktual në përdorim (katër modelet). 

Norma mesatare e inflacionit për hapsirën kohore të parashikuar mbulon tremujorin e IV-të të vitit 

2009 deri në tremujorin e III-të të vitit 2011. norma mesatare ngrihet nga rreth 2.4 përqind në 

tremujorin e IV-të të vitit 2009, në rreth 3 përqind në gjysmën e parë të vitit 2010. Të dy tendencat 

(inflacioni i pritur nga konsumatorët dhe inflacioni i parashikuar) janë pothuajse në të njëjtin drejtim. 

Në përgjithësi, konsumatorët presin një inflacion më të ulët, sesa parashikimet tona. 

Përshtatshmëria e situatës monetare dhe të vendimeve të politikave monetare vlerësuar bazuar në 

parashikime mbi zhvillimet e çmimeve për periudhën afat – mesme, duke marrë në konsideratë dhe 

balancat e riskut të mundshëm të përfshirë. Në rast të një devijimi nga objektivi i synuar, Këshilli 

Mbikqyrës i Bankës së Shqipërisë merr një vendim për normën e interesit në treg, pas shqyrtimit me 

kujdes të arsyes që çoi në këtë devijim. 

Marrëveshjet mbi norma e interesit të riblerjes (repo) me maturitet një javor, është instrumenti 

kryesorë i përdorur për të përçuar sinjalet e politikës monetare. Norma kryesore e interesit 

përcaktohet nga Këshilli Mbikqyrës i Bankës së Shqipërisë dhe merret në dorëzim nga ankandi i fundit 

mbi marrëveshjet e riblerjes (repo). Kjo shërben gjithashtu edhe si një normë referuese për vendosjen 

e normës së interesit për depozitat dhe kreditë njeditore të Bankës së Shqipërisë. Kjo gjithashtu 

ndikon dhe normat e interesit të tregut ndërbankar, të interesit të Lek-ut për depozitat e mbajtura mes 

bankave tregtare, të Bonove të Thesarit dhe të kredive në Lek për ekonominë. 

Në skenarin bazë të kuadrit makroekonimik afatmesëm është supozuar një normë inflacioni në nivelin 

e 3 përqind në linjë me objektivin dhe me politikat monetare të autoritetit monetar. 

Politika monetare dhe e kursit të këmbimit 

Objektivi themelor i Bankës së Shqipërisë është arritja dhe ruajtja e qëndrueshmërisë së nivelit të 

çmimeve. Këshilli Mbikqyrës i Bankës së Shqipërisë ka përcaktuar nivelin kufitar të inflacionit si 3 

përqind, me një tolerancë prej ± 1 përqind. Objektivi i inflacionit do të matet nga ndryshimi i normës 

vjetore të totalit të Indkesit të Çmimeve të Konsumatorit, i llogaritur dhe i publikuar nga INSTAT. Ky 

objektiv është i zbatueshëm gjatë gjithë periudhës 2010 – 2013. 

Objektivi prej 3 përqind merr në konsideratë që statusi i ekonomisë së Shqipërisë konsiderohet si një 

ekonomi në rritje, me nevojën për të ndjekur gjithnjë paralelisht proçeset ekonomike që shoqërojnë 

vëndet e Bashkimit Europian. Ndërkohë që po lëvizet drejt një ekonomie tregu dhe arritjes së të gjitha 

konvergjencave të nevojshme, objektivi gjithnjë e më i lartë merr në konsideratë nivelin e çmimeve më 

të larta relativ me të gjallërueshëm të shteteve të BE-së. Objektivi kryesorë mbi inflacionin është 

publikuar zyrtarisht për periudhën 2009 – 2011. Objektivi prej 3 përqind është i vendosur që prej vitit 

1998 dhe ruajtja në mënyrë eksplicite të të njëjtit objektiv për një peiudhë kohorë të papërcaktuar, do 

të kontribuojë pozitivisht në ankorimin e inflacionit të pritshëm nga konsumatorët rreth deklaratave 

për objektivin e Bankës së Shqipërisë. 

- 13 -

Në linjë me të paturit një objektiv për inflacionin, Banka e Shqipërisë do të vazhdojë të implementojë 

një regjim të lirshëm lundrues të këmbimit. Vlera e Lek-ut kundrejt valutave të tjera të huaja do të 

përcaktohet nga vetë tregu i kursit të këmbimit. Banka e Shqipërisë mund të ndërhyjë në tregun e 

këmbimit valutor vetëm nëpërmjet rregullores së brëndshme të bëra publike për të gjithë të 

interesuarit. Këto rregullore parashikojnë ndërhyrje për akumulimin e rezervave ndërkombëtare, ose 

për të zvogëluar likuiditetin e lartë në qarkullim në treg. Ndërhyrja në tregun e këmbimit valutor nuk 

do të pengojë politikat kryesore të bankave tregtare të hartuara në mënyrë që të arrijnë objektivat e 

tyre themelore. 

Banka e Shqipërisë do të bazojë vendimet për politikën e saj monetare mbi një analizë të thellë të 

indikatorëve ekonomik dhe financiarë. Zgjerimi i analizës mbi variablat ekonomik dhe të devijimit të 

inflacionit të parashikuar afat – mesëm nga objektivi kryesorë, do të jenë treguesit kryesorë të 

presionit inflacionist dhe të nevojës për korrigjime aktive të politikave, për ekonominë. Këto 

përfundime do të përforcohen me analiza të situatave jo të favorshme, të skenarë të mundshëm, 

bazuar në modelin makroekonomik të ndërtuar dhe të testuar nga specialistët e Bankës së 

Shqipërisë. Të gjithë modelet analitike dhe të parashikuara do të përmirësohen akoma e më tej gjatë 

2009 – 2011, si qëllim forcimit të besueshmërisë dhe të efektivitetit të vendimmarrjes së politkave 

monetare. 

Veç kësaj, Banka e Shqipërisë do të vazhdojë të përdori disa agregatë monetar, si variabla të 

mundshëm ndaj presionit inflacionist. Këto agregatë monetar, janë si më poshtë: norma e rritjes së 

ofertës monetare, vlera neto e aseteve të Bankës së Shqipërisë dhe vlera neto e rezervës 

ndërkombëtare 4 të Bankë së Shqipërisë. 

Pa asnjë paragjykim në lidhje me mandatin e saj të ligjshëm, Banka e Shqipërisë do të përpiqet të 

kordinojë politikat e saj monetare me politikat fiskale. Kjo marrëdhënie do të bazohet në vazhdimin 

reciprok të shkëmbimit të informacionit me Qeverinë në nivel strategjish lokale dhe masash të marra, 

të cilat kanë një impakt në ekonomi si një e tërë dhe sidomos në nivelin dhe ecurinë e çmimeve. Në 

këtë kontekst, Banka e Shqipërisë do të mirëpresi dhe do të inkurajojë adoptimin e një rregulloreje 

fiskale për periudhën afat – mesëm me qëllim harmonizimin e mëtejshëm të politikës monetare me 

atë fiskale, duke shtuar kështu një marzh tjetër zhvillimit ekonomik të vëndit. Megjithatë, Banka e 

Shqipërisë vendos në plan të parë pavarësinë e saj të plotë institucionale dhe vendimet e saj do të 

orientohen drejt realizimit të objektivit të saj themelor. 

Sektori i jashtëm 

Bilanci i përgjithshëm i pagesave për nëntë muajt e parë të vitit 2009 rezultoi në rritje të mjeteve 

valutore me 55 milionë euro. Gjatë kësaj periudhe, deficiti i llogarisë korente arriti në 1,035 milionë 

euro, duke u thelluar kështu me rreth 20.2 përqind në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2008. 

Flukset e kapitalit regjistruan një pozicion neto prej 902 milionë euro, duke mundësuar 87.2% të 

financimit të deficitit korent. Në fund të tremujorit të tretë të vitit 2009, stoku i rezervës valutore 

shënoi nivelin 1,736 milionë euro, i mjaftueshëm për mbulimin e 4.2 muaj importe të mallrave dhe 

shërbimeve. 

Të dhënat paraprake të bankës qendrore tregojnë se thellimi i deficitit korent prej 20.2% gjatë 

periudhës janar-shtator 2009 është shkaktuar kryesisht nga deficiti i llogarisë “Të ardhura” (70 

milionë euro) kundrejt pozicionit të saj suficit (58 milionë) në periudhën korresponduese të vitit të 

kaluar, si dhe nga reduktimi prej 6.3 përqind i suficitit të transfertave korente (nga 706 në 661 

milionë euro). Gjithashtu, suficiti në shërbime u ul me 17 milionë në 49 milionë euro, ndërkohë që 

deficiti i tregtisë së mallrave u tkurr lehtë me 0.95 për qind. 

Megjithatë, analiza të ndryshme në bankën qendrore vlerësojnë se deficiti korent mbetet në nivele të 

qëndrueshme duke mos detyruar ndërmarrjen e politikave emergjente në këtë drejtim. Dërgesat e 

4 Nënkupton krijimin e rezervave në valutë të huaj si gjëndje; 

- 14 -

emigrantëve shqiptarë, të cilat mbulojnë një pjesë të konsiderueshme të deficitit tregtar, rezultuan me 

një rënie disa herë më të vogël nga sa pritej në fillim të vitit. Përmirësimi i situatës ekonomikofinanciare 

në vendet e zhvilluara në vitet në vazhdim pritet të ndikojë pozitivisht tek remitancat dhe 

zëri i të ardhurave, dhe rrjedhimisht në përmirësimin e bilancit të llogarisë korente. 

Vëllimi i përgjithshëm i shkëmbimeve tregtare të mallrave gjatë periudhës janar-nëntor 2009 shënoi 

3,648 milionë euro, me një rënie vjetore prej 10.3%. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se 

shitblerja e mallrave përbënte rreth 2/5 e veprimeve korente. Eksportet u vlerësuan në 713 milionë 

euro duke shënuar një rënie vjetore prej 17%. Ndërkohë për importet u paguan 2,935 milionë euro 

ose 8.5% më pak se një vit më parë. Si rezultat, deficiti tregtar u tkurr me rreth 126 milionë euro në 

krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2008, duke arritur në 2,222 milionë euro. Shkalla e mbulimit 

të importeve nga eksportet ra në nivelin 24.3% nga 26.8% që ishte gjatë muajve janar-nëntor 2008. 

Pagesat për importe janë ulur kryesisht për grupmallrat më përfaqësues të importeve, si importet e 

metaleve bazë (një rënie prej 8.9%), të ushqimeve dhe kafshëve të gjalla (8%) dhe makineri e pajisje 

(3%). Rënia vjetore e importit të karburanteve (46%) pasqyron në përgjithësi rënien e çmimit të naftës 

në tregjet ndërkombëtare, por edhe rënien e sasisë së importuar gjatë kësaj periudhe (afro 9%). Në 

kahun e eksporteve, rënia vjetore me 17% deri në nëntor 2009 ka qenë më e ndjeshme në kategorinë 

e metaleve dhe lëndëve djegëse. 

Llogaria e shërbimeve u mbyll me një suficit prej 43 milionë euro gjatë nëntë muajve të parë të vitit, 

që ishte 27 përqind më i ulët se niveli i një viti më parë. Volumi i përgjithshëm i shërbimeve u zgjerua, 

sidoqoftë, me 8.8 përqind duke kapur shifrën prej 2,686 milionë euro. 

Shërbimet e udhëtimit zënë peshën më të madhe në llogarinë e shërbimeve duke përbërë rreth tre të 

katërtat e të ardhurave dhe shpenzimeve totale. Bilanci neto i shërbimeve të udhëtimit shënoi një 

suficit prej rreth 84 milionë euro gjatë muajve janar-shtator 2009. Sipas vlerësimeve të Bankës së 

Shqipërisë, eksporti i shërbimeve të udhëtimit i ka siguruar ekonomisë vendase rreth 543 milionë 

euro në tremujorin III, ose 40% më shumë sesa në të njëjtën periudhë të vitit 2008. Ky vit është 

karakterizuar nga një rritje e konsiderueshme e numrit të udhëtarëve jorezidentë që kanë vizituar 

Shqipërinë si dhe e shpenzimeve mesatare ditore të tyre, ndërkohë që, koeficienti i ditëqëndrimit 

vlerësohet në rënie ndaj një viti më parë. Në të njëjtën mënyrë, rezidentët shqiptarë kanë shpenzuar 

në udhëtimet e tyre jashtë vendit 453 milionë euro gjatë periudhës korrik-shtator 2009, ose 54% më 

shumë se një vit më parë. Në këtë rritje ka ndikuar kryesisht rritja numrit të udhëtarëve shqiptarë 

jashtë vendi, si dhe rritja e shpenzimeve mesatare ditore, ndërkohë që ka ruajtur të njëjtin nivel 

koeficienti i vlerësuar i ditëqëndrimit mesatar. 

Llogaria e të ardhurave rregjistroi një bilanc negativ prej 70 milionë euro gjatë nëntë muajve të parë 

2009, kundrejt suficitit prej 58 milionë euro në një vit më parë. Fluksi i të hyrave në valutë, në formën 

e punës sezonale dhe interesave të depozitave, ranë ndjeshëm me 26.7 përqind. Në të njëjtën kohë, 

fluksi i daljeve në zërin e të ardhurave nga investimet direkte (në formën e pagesave të dividentëve 

dhe fitimit të riinvestuar) u rrit me 44 përqind. Gjatë tre tremujorëve të parë të vitit 2009, Shqipëria ka 

paguar 24.2 milionë euro për të shlyer interesat mbi borxhin e saj të jashtëm. 

Banka e Shqipërisë vlerëson se transfertat korente neto u tkurrën në 661.4 milionë euro në tre 

tremujorët e parë 2009, ose 6.3 përqind më pak kundrejt një viti më parë. Rënia e këtij treguesi 

pasqyron më së shumti reduktimin e dërgesave të emigrantëve shqiptarë, të cilat përbënin 89 përqind 

të transfertave korente dhe mbulonin 34.8 përqind të deficitit në tregtinë e mallrave. 

Gjatë periudhës janar-shtator 2009, Shqipëria regjistroi një prurje neto prej 902 milionë euro në 

llogarinë kapitale dhe financiare, nga të cilat 834 milionë kanë hyrë në formën e flukseve financiare 

neto, ndërsa 68 milionë në formën e granteve për investime kapitale. Pozicioni neto i lëvizjeve të 

kapitalit, për këtë periudhë, ka mundësuar financimin e deficitin korent në masën 87%. Në llogarinë 

financiare vërehet rritje e detyrimeve financiare të Shqipërisë ndaj botës, si dhe rritje e 

kosiderueshme e mjeteve të rezidentëve jashtë. Lëvizjet më të mëdha brenda saj janë regjistruar në 

zërat e huamarrjes, investimeve të huaja direkte dhe mjeteve të rezidentëve jashtë. Lëvrimet e 

kredive afatgjata dhe atyre të buta nga jashtë, gjatë tre tremujorëve të parë vlerësohen në 392 

- 15 -

milionë euro. Huamarrja për sektorin publik (tërheqjet) ishte rreth 359 milionë euro ose 131 milionë 

më tepër se sa në vitin 2008. Huamarrja private shënoi 33 milionë euro ose 2 milionë më pak se në 

vitin 2008. Rritja e këtyre detyrimeve ka çuar në rritjen e detyrimeve për pagesat e ardhshme të 

borxhit të jashtëm. Shërbimi i borxhit të jashtëm gjatë tre tremujorëve të parë të vitit 2009 ka 

pakësuar detyrimet e rezidentëve me 64 milionë euro. 

Fluksi i investimeve të huaja direkte në ekonominë shqiptare, gjatë muajve janar-shtator, vlerësohen 

në rreth 580 milionë euro, një rritje prej 44.3 përqind nga viti 2008. 

Në të njëjtën periudhë, mjetet valutore të investuara jashtë ekonomisë shqiptare kanë regjistruar një 

rënie prej 76 milionë euro, krahasuar me rritjen prej 135 milionë gjatë vitit 2008. Kjo rënie vihet re 

kryesisht te investimet në formën e depozitave të sistemit bankar në institucionet financiare 

jorezidente (84 milionë euro). Gjithashtu, mjetet financiare në formën e investimeve të portofolit u 

mbyllën me një rënie të relativisht të lehtë, pas një reduktimi të madh të tyre në gjysmën e parë të vitit 

por që u rikuperua shpejt në tremujorin e tretë. 

Mjetet e rezervës gjatë periudhës janar-shtator u rritën me 55 milionë euro. Stoku i rezervës valutore 

në fund të tremujorit të tretë të vitit 2009 shënoi nivelin 1,736 milionë euro, i mjaftueshëm për 

mbulimin e 4.2 muaj importe të mallrave dhe shërbimeve. Politika afatmesme e Bankës së Shqipërisë 

lidhur me rezervat ndërkombëtare do të vazhdojë t’i kushtojë vëmendje ruajtjes së një niveli adekuat 

të rezervës valutore, i tillë që të shërbejë si garanci financiare ndaj goditjeve të mundshme të 

shkaktuara nga faktorë të jashtëm apo të brendshëm. Në këtë mënyrë, banka qendrore synon të 

minimizojë rrezikun që sjellin presionet në sektorin e jashtëm të ekonomisë, dhe në të njëjtën kohë të 

tregohet e kujdesshme në mbajtjen e rezervave valutore në terma të përshtatshme me borxhin 

afatshkurtër. Në periudhën afatmesme, autoriteti monetar do të vazhdojë të synojë ruajtjen e nivelit të 

rezervës valutore të mjaftueshëm për mbulimin e të paktën 3 deri në 4 muaj importe. 

Në përfundim, Banka e Shqipërisë ka bërë hapa para në drejtim të liberalizimit të llogarisë kapitale në 

periudhën afatmesme. Nëpërmjet vendimin nr. 70, datë 30/09/2009 për miratimin e rregullores “Për 

veprimtarinë valutore”, i cili ka hyrë në fuqi në 07/12/2009, banka qendrore ka përmirësuar kuadrin 

rregullativ në lidhje me llogarinë kapitale duke e përshtatur legjislacionin e saj më afër me “Acquis 

Communitare”. Më konkretisht, rregullorja e miratuar së fundmi sjell risitë dhe ndryshimet si vijon: a) 

ajo thjeshton procedurën për transaksionet e pagesave me jashtë dhe/ose transferimin e valutës nga 

brenda-jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë, duke hequr kufizimin për shumën maksimale të 

lejueshme për këto lloj transferimesh në masën e ekuivalentes prej 3.5 milion lekë, kufizim i cili 

ekzistonte në nenin 7 të rregullores nr.64 datë 07.03.2003 “Për veprimtarinë valutore”; b) eliminon 

gjithashtu ndryshimin në trajtim ndërmjet rezidentëve dhe jorezidentëve përsa i përket lëvizjeve fizike 

të valutës në pikat doganore. Kështu, në dallim nga neni 11 i rregullores nr.64 datë 07.03.2003 “Për 

veprimtarinë valutore”, neni 11 i rregullores se re nuk parashikon kufij maksimalë për shumat në 

valutë që rezidentët lejohet të nxjerrin jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë, duke vendosur në 

këtë mënyrë një trajtim të barabartë ndërmjet rezidentëve dhe jorezidentëve; c) është pasqyruar 

nomenklatura (emërtesa) e lëvizjeve të kapitalit sipas përcaktimeve të Aneksit 1 të Direktivës 

88/361/EEC. Theksojmë se në Direktivë është përcaktuar se kjo nomenklaturë nuk është një listë 

shteruese përsa i përket lëvizjeve të kapitalit, ndaj rrjedhimisht nuk duhet të interpretohet si kufizim i 

fushëveprimit të parimit të liberalizimit të plotë të lëvizjeve të kapitalit të referuara në Direktivë. Më 

konkretisht, neni 6 i projektit, i cili pasqyron nomenklaturën e Direktivës, përcakton se transaksionet e 

kapitalit të radhitura në paragrafin 24, të nenit 4 të projektit nuk janë shteruese. 

Parashikimet për sektorin e jashtëm për periudhën e ardhme afatmesme janë si më poshtë 

Defiçiti tregtar i shprehur si raport ndaj PBB, për periudhën 2010 – 2013 parashikohet të ulet në 

mënyrë graduale. Ai parashikohet të shkojë në nivelin e 22.7 përqind të PBB në vitin 2013 nga rreth 

26.1 përqind që shënonte në vitin 2009. 

Shërbimet, parashikohen të kenë një bilanc pozitiv e në rritje. Bilanci pozitiv i shërbimeve, i shprehur 

si raport ndaj PBB, parashikohet të rritet gradualisht për periudhën e ardhshme katër vjeçare, duke 

arritu në rreth 3.6 përqind të PBB në vitin 2013 nga rreth -0.2 përqind që vleresohej në vitin 2009. 

- 16 -

Të ardhurat neto, parashikohen të rikthehen me një bilan pozitiv gajtë katër vitetve në vijim duke 

qëndruar mesatarisht në nivelin e 2.6 përqind të PBB. 

Transfertat neto, të shprehura në përqindje të PBB, parashikohen të ndjekin një rënie graduale 

përgjatë periudhës në vijim për të arritur në rreth 7.2 përqind të PBB në vitin 2013 nga rreth 9.6 

përqind që vlerësoheshin në 2009. Është e qartë që meqënësë pjesa dërrmuese e këtyre transfertave 

përbëhet nga dërgesat e emigrantëve (remitancat) atëherë reduktimi i gradual i pritshëm i këtyre të 

fundit është dhe shkaku kryesor i reduktimit të transfertave neto në ekonomi. 

Bazuar në parashikimet në zërat e mësipërm, rrjedhimisht defiçiti i llogarisë korrente i shprehur si 

raport i PBB pritet që të reduktohet gradualisht në vitet në vijim duke arritur në rreth 8.9 përqind të 

PBB në vitin 2013 nga rreth 17.2 përqind që vlerësohet për vitin 2009. 

Investimet e Huaja Direkte, parashikohen që të qëndrojnë në nivelin e 5 – 6 përqind të PBB duke 

ndjekur një tendencë të lehtë rënëse drejt vitit 2013. Në dallim nga tre vitet e shkuara 2007 - 2009, 

ku një pjesë e mirë e flukseve hyrës të IHD kanë qënë privatizime të ndërmarrjeve publike, për vitet në 

vijim parashikohet që pjesa dërrmuese e tyre të jenë të tipit “green – field”. 

Investimet e portofolit dhe kapitalet e tjera, janë projektuar të qëndrojnë në të njëtat nivele mesatare 

të viteve të fundit. 

Gabimet dhe harresat neto, duke qënë se në statistikat e bilancit të pagesave gjatë dy viteve të fundit 

shfaqen në vlera negative, janë supozuar në të njëjtat nivele për vitet në vijim për të patur një efekt 

neutral në bilancin e përgjithsm të pagesve. 

Rrjedhimisht projeksionet për bilancin e përgjithshëm të pagesave rezultojnë në vlera pozitive 

mesatarish në nivelin e 2.2 përqind të PBB. 

- 17 -

Current transactions 

billion Euro 

% of GDP 

2.0 

1.0 

0.0 

-1.0 

-2.0 

-3.0 

-4.0 

10.0 

0.0 

-10.0 

-20.0 

-30.0 

-40.0 

2005 2006 2007 2008* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013* 

Exports of goods Imports of goods Service balance 

Net income Net transfers CAB (right scale) 

2005 2006 2007 2008* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013* 

Exports of goods Imports of goods Service balance 

Net income Net transfers CAB (right scale) 

- 18 - 

1.0 

0.5 

0.0 

-0.5 

-1.0 

-1.5 

-2.0 

6.0 

3.0 

0.0 

-3.0 

-6.0 

-9.0 

-12.0 

-15.0 

-18.0

illion Euro 

Balance of payments 

1.5 

1.0 

0.5 

0.0 

-0.5 

-1.0 

-1.5 

Sistemi financiar 

2005 2006 2007 2008* 2009* 2010* 2011* 2012* 2013* 

CAB (right scale) Capital account Financial account 

Net errors and omissions BoP 

Fundi i vitit 2008 dhe muajt e parë të vitit 2009 u karakterizuan nga një rënie në aktivitetin e sistemit 

financiar, periudhë kjo, e vështirë për të gjithë ekonominë botërore. Megjithatë, prekja e institucioneve 

financiare që operojnë në Shqipëri nga kriza financiare, ishte në nivele të ulëta, si pasojë e 

mosekspozimit ndaj aktiveve toksike që u konsideruan si shkaku kryesor i shkaktimit të kësaj krize 

mbarë botërore. Tashmë, duket se situata ka filluar t’i rikthehet normalitetit dhe se gjendja financiare 

e sistemit financiar në tërësi dhe sektorit bankar në veçanti është më e qëndrueshme. 

Kuadri rregullativ mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë, nëpërmjet përsosjes së vazhdueshme të tij, ka 

ndihmuar në minimizimin e ekspozimit ndaj situatave me rrezik, si dhe në arritjen e rezultateve 

pozitive të evidentuara. Banka e Shqipërisë vazhdimisht ka monitoruar me kujdes situatën financiare 

të institucioneve ndërmjetësuese që ajo mbikëqyr, gjë që do të vazhdojë dhe në të ardhmen. Ajo është 

treguar e kujdesshme për kushtet e likuiditetit në tregun ndërbankar dhe situatën financiare të 

sektorit bankar, duke synuar të ruajë qëndrueshmërinë e tij dhe të zbusë tkurrjen e mundshme të rolit 

ndërmjetësues të sektorit bankar. Për këtë qëllim, Banka e Shqipërisë ka mbështetur kërkesat për 

likuiditet të sektorit bankar nëpërmjet operacioneve të tregut të hapur, duke injektuar likuiditet në 

formën e marrëveshjeve të anasjellta të riblerjes me maturim javor pa kufi mbi shumën e injektuar, si 

edhe nëpërmjet marrëveshjeve të anasjellta të riblerjes me maturim mujor e tremujor. Në të njëjtën 

kohë, Banka e Shqipërisë vazhdoi me një regjim mbikëqyrjeje më të kujdesshëm të zhvillimeve në 

sektorin bankar. Një qëndrim i tillë, mbështeti administrimin efektiv të situatës së likuiditetit të 

sektorit bankar, ofroi një orientim të kreditimit drejt monedhës kombëtare dhe ndikoi në ruajtjen e 

parametrave të qëndrueshmërisë financiare e të kapitalizimit të veprimtarisë. Gjithashtu, Banka e 

Shqipërisë propozoi disa ndryshime në ligjin “Për sigurimin e depozitave”. Në muajin mars, u miratua 

nga Kuvendi i Shqipërisë ligji me ndryshimet përkatëse të propozuara, ku ndryshimet kryesore 

konsistonin në rritjen e nivelit të shumës maksimale të depozitave të siguruar nga 700.000 në 

2.500.000 lekë dhe kompensimi i plotë i tyre deri në këtë nivel, heqja e kriterit për bashkësigurimin si 

dhe shkurtimi i afatit për fillimin e procesit të kompensimit. 

- 19 -

Aktiviteti bankar realizohet i ndarë pothuajse në mënyrë të barabartë midis valutave dhe monedhës 

vendase, si në krahun e aktiveve ashtu edhe të pasiveve të bilancit. Kjo pasi 50 për qind e aktiveve 

dhe gati 49 për qind e pasiveve të sistemit bankar janë në valutë. Raporti i depozitave në valutë me 

kreditë në valutë qëndron në nivelin 101 për qind në muajin tetor ’09. 

Tremujori i fundit i 2008 dhe tremujori i parë i vitit 2009, u shoqëruan me një lëkundje të besimit të 

publikut në sektorin bankar që u reflektua në tërheqjen e kursimeve të tyre, të investuara pranë 

këtyre institucioneve financiare. Gjatë dy tremujorëve në fjalë, teprica e depozitave u pakësua në total 

me 8.6 për qind. Megjithatë, situata hyri në fazën e një përmirësimi cilësor pas rifillimit të procesit të 

rritjes mujore të depozitave të publikut pranë sektorit bankar, në tremujorin e dytë të 2009. Për herë 

të parë pas një viti me norma rritje negative, në muajin tetor 2009, totali i depozitave u rrit me vlera 

pozitive (1.6 për qind) edhe në terma vjetore, trend i cili duket se do të pasojë edhe në periudhat në 

vazhdim. 

Si pasojë e mungesës së fondeve (tërheqjes së depozitave) dhe rritjes së pasigurisë, bankat preferuan 

të tregohen më konservatore në kreditim sidomos gjatë muajve të parë të vitit 2009. Një tjetër faktor 

që ka ndikuar në këtë frenim të kreditimit është edhe rritja me ritme të larta e kredive me probleme. 

Ritmi vjetor i rritjes së kredisë vazhdoi të bjerë me shpejtësi dhe mesatarisht gjatë muajve janar-tetor 

‘09 (në terma vjetorë bruto) portofoli i kredisë është rritur me 25 për qind ku krahasuar me të njëjtën 

periudhë të një viti më parë kjo rritje arrinte në 45 për qind. Gjatë vitit 2009, Banka e Shqipërisë 

hartoi politika për të stimuluar kredidhënien në lekë, duke u fokusuar në dy drejtime kryesore: së pari 

nëpërmjet uljes së normës bazë të interesit në janar dhe tetor me përkatësisht 0.5 pikë përqindje, 

duke e çuar normën e marrëveshjeve të riblerjes në 5.25 për qind nga 6.25 për qind që ajo ishte në 

fillim të vitit 2009. Këto hapa të ndërmarrë pritet të ndikojnë rritjen e kreditimit të ekonomisë, 

sidomos në monedhën vendase. Nga ana tjetër, Banka e Shqipërisë nëpërmjet ndryshimeve 

rregullative iu kërkon bankave që portofolin e kredive të ekspozuara ndaj rrezikut të kursit të këmbimit 

(që përbën një pjesë të konsiderueshme të rrezikut të kredisë) ta ponderojë me 50 për qind më 

shumë, gjë që i shkakton bankave kërkesa më të larta për kapital për të ruajtur nivelet e kërkuara të 

raportit të mjaftueshmërisë së kapitalit. 

Lidhur me cilësinë e portofolit të kredisë, mund të thuhet se është ndjerë një përkeqësim i dukshëm 

gjatë vitit 2009, ku raporti “kredi me probleme/totali i kredisë” arriti në 10.1 për qind në muajin tetor 

dhe ka një rritje të ndjeshme nga i njëjti muaj i një viti më parë kur ky raport ishte vetëm 4.6 për qind. 

Ky fenomen lidhet kryesisht me disa shkaktarë kryesorë: së pari, me moshën e kredive të cilat pasi 

kalon njëfarë kohe nga momenti i disbursimit, fillojnë të shfaqin probleme, pra ky fenomen pritej të 

ndodhte pas atij hovi shumë të shpejtë të rritjes që përjetoi portofoli i kredisë në 3-4 vitet e fundit. Së 

dyti, është ndikimi i krizës globale që solli ngadalësim të aktivitetit ekonomik dhe probleme likuiditeti 

për bizneset shqiptare, kredia me probleme e të cilave ndaj totalit të kredive me probleme ka ardhur 

në rritje që nga muaji shtator 2008. Për muajin tetor 2009, kredia me probleme e sektorit privat 

përbën 74 për qind të totalit të kredive me probleme. Një tjetër shkak është edhe pesha që zënë 

kreditë në valutë në portofolin total të kredisë, ku vlera e muajit tetor 2009 për këtë tregues është 70 

për qind. Kjo është një peshë e konsiderueshme për të shkaktuar probleme në pagimin e kësteve të 

kredisë në kushtet kur shumica e kredive në valutë është dhënë në euro, monedhë e cila është 

forcuar me mesatarisht mbi 11 për qind gjatë periudhës dhjetor ’08 - nëntor ’09 . Nga ana e vet, rritja 

e kredive me probleme, ka nxitur shtrëngimin e procedurave të kredidhënies, duke sjellë ulje të 

vëllimit të kreditimit dhe shkurtim të afatit të maturimit të kredive. 

Deri në fund të muajit tetor 2009, sektori bankar akumuloi një rezultat financiar pozitiv prej 1.7 

miliardë lekë, ku për të njëjtën periudhë të vitit të kaluar ky tregues shënonte vlerën rreth 7.8 miliardë 

lekë. Gjatë muajve të parë të vitit 2009, sektori bankar nuk mundi të gjenerojë rezultate financiare 

pozitive, gjë që u bë e mundur vetëm pas muajit qershor. Ky realizim në vlera të ulëta për vitin 2009 

lidhet së pari me rritjen e fondeve rezervë të bankave për të përballuar humbjet e mundshme nga 

kreditë (të cilat janë më se dyfishuar krahasuar me muajin tetor të vitit 2008), dhe me rënien në 

masën 60 për qind të të ardhurave të siguruara nga veprimet me thesarin dhe ndërbankare që lidhen 

si me rënien e investimeve në këto lloje aktivesh, ashtu edhe me rënien në normat e kthimit nga 

investimet financiare. 

- 20 -

Treguesit e kthimit nga aktivet dhe nga kapitali pësuan një rënie të ndjeshme që filloi që në tremujorin 

e tretë të vitit 2008 dhe shënoi kulmin në tremujorin e parë të 2009, periudhë gjatë të cilës këta 

tregues morën vlera negative. Vetëm pas muajit qershor situata filloi të shfaqë shenja përmirësimi 

dhe treguesit të marrin vlera pozitive në rritje. Përkatësisht, për muajin tetor 2009 treguesit e kthyer 

me baza vjetore të kthimit nga aktivet dhe nga kapitali morën vlerat 0.24 dhe 2.63 për qind. 

Kapitalizimi i sektorit bankar është në nivele të kënaqshme dhe gjithmonë mbi nivelin minimal të 

kërkuar prej 12 për qind. Megjithatë, duke filluar që nga tremujori i fundit i 2008, raporti i 

mjaftueshmërisë së kapitalit ka pësuar rënie dhe për tremujorin e tretë të 2009 arriti vlerën 16.7 për 

qind, ndërsa në të njëjtin tremujor të vitit të kaluar vlera e tij ishte 17.5 për qind. Rritja vjetore e 

aktiveve të ponderuara me rrezikun (shtator ’08-shtator ’09) është 44 për qind (dhe është rritja e 

aktiveve me rrezik shkaktari kryesor i rënies së mjaftueshmërisë së kapitalit) kundrejt rritjes prej 37 

për qind të kapitalit rregullator. Rritja e vlerës së aktiveve të ponderuara me rrezikun ka ardhur 

kryesisht si rezultat i ndryshimeve rregullative, sipas të cilave janë rritur koeficientët e ponderimit për 

kredinë e ekspozuar ndaj rrezikut të kursit të këmbimit. 

Për shoqëritë e sigurimit dhe të risigurimit, totali i mjeteve për tremujorin e parë të vitit 2009 u rrit me 

6 për qind krahasuar me tremujorin e fundit të vitit 2008, ose me një rritje prej 13.4 për qind referuar 

të njëjtës periudhë të një viti më parë. Në këto nivele, mjetet e shoqërive të sigurimit përbëjnë rreth 

1.5 për qind të PBB-së së vendit dhe rreth 1.9 për qind të totalit të mjeteve të sistemit financiar. Gjatë 

gjashtëmujorit të parë të vitit 2009, veprimtaria operacionale e shoqërive të sigurimit shënoi rritje të 

kontratave, të pagesave të dëmeve, të kapitalizimit dhe të normave të fitimit. Tregu i sigurimeve 

vazhdon të jetë i orientuar kryesisht drejt sigurimeve të Jo-Jetës, të cilat kontribuan me rreth 92 për 

qind të vëllimit të përgjithshëm të primeve, ndërsa sigurimet e Jetës kontribuuan me rreth 8 për qind. 

Primet e shkruara bruto të sigurimit vullnetar zënë 48 për qind të tregut, ndërsa primet e sigurimit të 

detyrueshëm zënë rreth 52 për qind të tregut. 

Tregu i pensioneve private ka njohur zhvillime pozitive në gjashtëmujorin e parë të vitit 2009, i treguar 

prej rritjes së nivelit të kontributeve. Megjithatë, ky treg vazhdon të zërë një pjesë thuajse të 

papërfillshme në sistemin financiar dhe njëkohësisht edhe në PBB-në e vendit. 

Shoqëritë e kursim-kreditit regjistruan rritje të lehtë të mjeteve të tyre prej rreth 2 për qind në 

tremujorin e parë të vitit 2009 krahasuar me fundin e vitit 2008. Totali i aktiveve të shoqërive të 

kursim-kreditit arriti në 4.4 miliardë lekë duke zënë afërsisht 12.4 për qind të mjeteve të 

institucioneve financiare jobanka (përfshirë këtu dhe shoqëritë e sigurimit dhe fondet e pensionit). 

Pesha e tyre ndaj PBB-së vlerësohet në rreth 0.4 për qind. Aktiviteti kreditues përfaqëson drejtimin 

kryesor të veprimtarisë, duke zënë 81 për qind të totalit të aktiveve. 

- 21 -

3. FINANCAT PUBLIKE 

Reformimi i sektorit te financave publike eshte ne thelb te strategjise se financave publike, qe mbulon 

periudhen 2007-2013. Kjo strategji mbeshtetet ne kater shtylla: permiresimi i menaxhimit te 

shpenzimeve publike, forcimi i menaxhimit te borxhit, zgjerimi i bazes se taksueshme dhe harmonizimi 

i politikes tatimore me perparesite kombetare; rritja e besueshmerise dhe performances se 

administratave tatimore dhe doganore. 

Politika aktuale e taksave ka ne thelb uljen e barres tatimore per sipermarrjen, thjeshtimin e sistemit 

dhe permiresimin e administrimit te te ardhurave. Keto politika synojne ne uljen e informalitetit ne 

ekonomi, rritjen e pajtueshmerise vullnetare, zgjerimin e bazes se taksueshme, rritjen e drejtesise se 

sistemit tatimor, nxitjen e sipermarrjes. Administrimi i te ardhurave ka kontribut thelbesor ne arritjen e 

objektivave strategjike te financave publike. Ne vazhdim te proceseve reformuese dhe ndryshimesh 

rrenjesore, sot administratat tatimore dhe doganore mbledhin nje sasi te ardhurash, qe ne perqindje 

te PBB eshte shume afer mesatares se rajonit, edhe pse politika tatimore e ndjekur gjate viteve te 

fundit ka qene ajo e uljes se taksave. Politikat në zbatim te kesaj shtylle te strategjise se financave 

publike synojnë të rrisin efikasitetin operativ të administratave dhe të nxisin shlyerjen vullnetare të 

detyrimeve nga taksapaguesit. 

3.1. BILANCI DHE BORXHI I QEVERISË SË PËRGJITHSHME 

Zhvillimet e fundit fiskale 

Zhvillimet ne sektorin fiskal gjate vitit 2009 janë ndikuar nga ecuria e faktoreve makroekonomike të 

brendshem dhe te jashtem, si dhe nga politikat buxhetore te Qeverise per te minimizuar efektet 

negative te krizes ekonomike dhe financiare boterore. Politika tatimore ka vijuar te kete si objektiv 

zgjerimin e bazes se taksueshme permes uljes se barres tatimore mbi te ardhurat nga puna, 

thjeshtimit te sistemit, forcimit te administrimit tatimore dhe doganore. Lidhur me tatimet indirekte, ka 

vijuar perafrimi i kuadrit ligjor mbi akcizat me legjislacionin e harmonizuar komunitar, me rritjen e 

normes se taksimit mbi disa nga mallrat e forta, bazuar ne Ligjin Nr. 10147 te 28.9.2009 publikuar 

ne Fletoren Zyrtare 144/12.10.2009, ne ndryshim te ligjit Nr. 8976 of 12.12.2002 "Per Akcizat", 

Ndryshimet pasqyrohen ne tabelen me poshte. 

Mallrat e taksueshme ne Republiken e Shqiperise 

NK Kod Pershkrimi Norma e Takses (ne Euro) 

I Kafe 

- 22 - 

Ishte Behet 

09 01 11 00 Kafe e pa-pjekur e dekafeinizuar ose jo 0.38 euro/ 

09 01 12 00 

kg 

09 01 21 00 Kafe e pjekur e dekafeinizuar ose jo 0.763 

09 01 22 00 

euro/kg 

III Malto, Vere, Alkool dhe Pije Alkoolike 

22 08 Pije alkolike me forcë alkolike ndaj 

volumit mbi12 përqind. 

- nga prodhues vendas e të huaj me sasi 

< = 20.000 hektolitër/vit 

0.53 euro/kg 

1.068 euro/kg 

1.14 euro/ liter 1.679 euro/liter

- nga prodhues vendas e të huaj me sasi 

> 20.000 hektolitër/vit 

Pije alkolike me forcë alkolike ndaj 

volumit mbi12 përqind. 

IV Duhan dhe nen-produktet e tij 

- 23 - 

1.526 euro/ liter 2.29 euro/liter 

0.53 euro/liter 0.763 euro/liter 

24 02 10 00 Puro dhe cigarillos që përmbajnë duhan 17.09 euro/kg 19.08 euro/kg 

24 02 20 Cigare që përmbajnë duhan 0.30 euro / 

package 

0.38 

euro/package 

Shenim: kursi zyrtar I kembimit eshte siguruar nga nga Banka Qendrore e Shqiperise, mesatarja e kursit vjetor te 

kembimit (Janar– Tetor 2009), 1 euro = 131 ALL 

Udhezimi Nr. 7 te dates 16.06.2003 "Per taksen e Akcizes", ndryshuar me udhezimin nr. 31 te dates 

26.05.2009 dhe publikuar ne fletoren zyrtare 89 / 17.06.2009 specifikon rimbursimin e akcizes ne 

rastet kur shuma e terheqjes se pulles fiskale per importimin dhe prodhimin e pijeve alkoolike nuk 

eshte bashkengjitur ne njesine e amballazhimit, per arsye te falimentimit, mbyllje te aktivitetit, prishje 

te kontrate me kompanite qe importohen pijet alkoolike.etj. Amendimi erdhi si pasoje e disa rasteve 

problematike te identifikuara nga administrata tatimore. 

Ne udhezimin 45 te dates 10.11.2009 "Per ndryshimin e udhezimit Nr. 7 of 16.6.2003 "Per taksen e 

Akcizes", te amenduar dhe publikuar ne Fletoren Zyrtare 161 te dates 26/11/2009, eshte 

parashikuar qe importi i letres "Malt Cigarette” ne forme tube me filter te cilat nuk jane autorizuar si 

taksapagues te aksizes, subjekte te birres dhe produkteve te cigareve, duhet te aplikojne prane 

Drejtorise se Pergjithshme te Tatimeve per te siguruar autorizimin e importit te maltos dhe letres se 

cigares ne forme tube, sipas disa critereve te percaktuara. Ky amendim ishte bere ne pergjigje te disa 

problemeve qe jane identifikuar pergjate zbatimit ne praktike 

Ne aspektin administrativ, Ministria e Financave, eshte ne procesin e dhenies me koncesion te 

prodhimit dhe ngritjes se sistemit te kontrollit te pullave fiskale (perfshire edhe pullat e barnave 

mjekesore, per te cilat nuk aplikohet akcize) Kriteret e kerkuara per tu plotesuar nga kompanite qe 

do te marrin pjese ne proceduren konkurrese, jane jo vetem sigurimi i pullave dhe shenjuesve fiskale 

me elemente sigurie teper te larte, por edhe ngritja e nje sistemi te kompjuterizuar gjurmimi dhe 

kontrolli te produktit, qysh nga momenti i prodhimit te produktit dhe deri tek destinacioni 

perfundimatar, tregtari i pakices. Sistemi do te siguroje te dhena te sakta mbi rregullsine e pullave 

fiskale apo shenjuesve fiskale, vendin dhe origjinen e produktit si dhe kompanine prodhuese. Sistemi 

do te aplikohet edhe per produktin birre,( vendas dhe te importit). 

Eshte parashikuar qe ne kushte normale, procedura e dorezimit te dokumentave te tenderit nga 

kompanive pjesemarrese ne tender, te jete data 15 Janar 2010. Pas modifikimit te dokumentave te 

tenderimit nga komisioni i hartimit te dokumentacionit, ky afat eshte shtyre per daten 2 shkurt 2010. 

Kompanite konkurruese do te ofrojne zgjidhjen e tyre sipas specifikimeve teknike-ekonomike te 

kerkuara nga autoriteti kontraktues, dhe komisioni i vleresimit te ofertave do te kryeje proceduren 

perzgjedhese te opsionit me te mire te propozuar. 

Ndryshime te rendesishme kane ndodhur ne kuader te tatimit mbi vleren e shtuar. 

Ashtu sic eshte prezantuar ne Artikullin 98 te SAA, nenligjet e meposhtme jane pergatitur ne kuader te 

implementimit te ligjit nr. 7928 of 27.04.1995 “Per TVSH”: 

a) Bazuar ne VKM Nr. 1058 date 21.10.2009 “Per percaktimin e pragut minimal per regjistrimin 

per TVSH-ne”, pragu i tatimit mbi vleren e shtuar (TVSH) ndryshon ne 5,000,000 (pese milione) Leke 

xhiro per vit kalendarik dhe hyn ne fuqi nga 1 Janari 2010 (Fletore Zyrtare 162/27.11.2009). Ulja e

pragut te TVSH-se nga 8 milion Leke ne 5 milion Leke erdhi si rrjedhoje e iniciatives per te zgjeruar 

bazen taksative te TVSH. Kjo do te coje ne rritjen e numrit te personave fizike dhe juridike qe 

deklarojne TVSH, ne rritjen e barazise te bizneseve, rritjen e transaksioneve bankare, ne rritjen e 

transparences dhe te ardhurave ne buxhetin e shtetit, si edhe ne uljen e evazionit fiskal. 

b) Udhezimi Nr. 30 date 12.05.2009 “Per disa ndryshime ne Udhezimin nr.17 date 13.05.2008 

“Mbi TVSH”, ndryshuar, permban keto ndryshime: 

Eshte shtuar pikea 8.1.3 "Pajisja e ndertesave te marra me qera": 

“Pavaresisht perjashtimeve ne artikullin 20 te ligjit nr 7928 date 27.4.1995 “Per TVSH”, ndryshuar si 

me siper, personi I tatueshem ka te drejte, bazuar edhe ne kereksen paraqitur autoriteteve taksuese, 

te marre me qera ndertesen qe ai/ajo mobilon, sipas pikes 3 te te njejtit artikull. Keto pajisje nuk 

duhet te trajtohen si nje perjashtim nga TVSH, por do te konsiderohet si nje objekt taksimi, sipas 

artikullit 16 te ligjit “Per TVSH”. Ne keto raste, personi I tatueshem paraqet nej kerkese te shkruar ne 

drejtorite rajonale te tatimeve ku personi eshte regjistruar, duke specifikuar te dhenat personale 

(emer, mbiemer, adrese etj). 

Rregullime të tjera jane si me poshte: 

Importi I mjeteve qe ndihmojne integrimin e jetes se paraplegjikeve deh tetraplegjikeve, duke 

perfshire ketu edhe mjete te adaptuara per perdorim nga keta te fundit. 

Importi i anijeve, sipas nen kapitujve 8901 20, 8901 30, 8901 90, 8902 00 per 

nomenklaturen e kombinuar te mallrave. 

Ne mungese te nje perfaqesuesi te zgjedhur tatimor, te gjitha detyrimet dhe penalitetet e tyre 

do te paguhen nga perfituesi lokal, bazuar ne ligjin nr. 10 003 date 06.10.2008. 

Jane marrre masa per rimbursimin e TVSH-se dhe parashikime per interesat mbi vonesat ne 

rimbursime. Shtimi i nenit 75/1 “Rimbursimi i TVSH dhe kompensimi i detyrimeve tatimore” ne ligjin 

nr. 9920 date 19.05.2008 “Per procedurat tatimore ne Republiken e Shqiperise” percakton 

rimbursimin e personave tatimpagues te regjistruar me TVSH per TVSH e paguar me teper, me nje 

kerkese per rimbursim ne Drejtorite Rajonale Tatimore. Brenda 30 diteve kalendarike, Administrata 

Tatimore ben verifikimin e dokumentave perkates, dhe TVSH rimbursohet ne momentin qe 

permbushen te gjitha kushtet. Ne te kundert, personi tatimor ka te drejte te mos paguaje detyrimet e 

ardhshme deri sa te plotesohet shuma e TVSH per tu rimbursuar. (Ligji Nr. 10148 date 28.09.2009, 

publikuar ne fletoren zyrtare 144/12.10.2009). 

Ligji Nr. 10144 date 28.09.2009 ne ndryshim te Ligjit Nr. 7928 date 27.04.1995" Per TVSH", ka sjelle 

keto ndryshime: 

Ne nenin 52, "Rimbursimi si rrjedhoje e apelimeve tatimore”, percaktohet rimbursimi i TVSH 

si pasoje e apelimit te nje vleresimi tatimor, sipas afateve dhe rregullave specifikuar ne nenin 

110 te Ligjit nr. 9920 date 19.05.208 "Per procedurat tatimore ne Republiken e Shqiperise", i 

ndryshuar. 

Ne nenin 53 “Interesat per pagesat e vonuara te rimbursimeve”, specifikohet qarte se kur 

autoritetet tatimore nuk rimbursojne TVSH brenda afateve ligjore, ato jane te detyruara te 

paguajne interesa per vonesat, sipas nenit 76 te ligjit te procedurave. 

Eshte rivendosur perjashtimi nga TVSH-ja ne import per te gjitha shtypshkrimet, revistat, 

gazetat dhe librat e cdo lloji. Efekti ne te ardhura per vitin buxhetor 2010 llogaritet ne rreth 

350 milione leke. Me kete ndryshim eshte permbushur edhe nje prej rekomandimeve te 

komisionit europian per perafrimin e legjislacionit tone te TVSH-se ne linje me ate te BE-se, 

per kete kategori mallrash. 

Ndryshime ligjore ka patur gjate 2009 edhe ne lidhje me taksen e punes, ne vijim te politikave per 

formalizimin e tregut dhe nxitjes se punesimit te nisura ne vitin 2006. Ne vitin 2006, u ul me 1/3 e 

taksës së punës, kontributit të sigurimeve shoqërore, nga 29 % bëhet 20 %, ndërsa në Maj të viti 

- 24 -

2009, u ul në nivelin e 15%. Kjo përbën uljen më të qenësishme dhe kontributin më të madh që dha 

qeveria për të nxitur punësimin dhe për të mbështetur iniciativat e zënies me punë. Gjithashtu kjo ulje 

dha mundësinë për të rritur formalizimin e tregut të punës dhe nxjerrjen në dritë të të gjithë të 

punësuarve. Synimi i uljes së taksës së punës ka qënë lehtësimi i aktivitetit te subjekteve nga barra e 

kontributeve duke krijuar mundesite per rritjen e numrit te te punësuarve, rritjen e numrit te 

kontributpaguesve ne sistemin e sigurimeve shoqerore, shmangien e veprimtarise jo formale dhe 

krijimin e raporteve me te drejta ne zerat e shpenzimeve me synimin e deklarimit real te pagave e 

shpërblimeve 

Sistemi i Sigurimeve Shoqerore i vendosur me ligjin nr.7703, date 11.5.1993 “Per Sigurimet 

Shoqerore ne Republiken e Shqiperise”,(i ndryshuar), ofron mbrojtje per te gjithe personat 

ekonomikisht aktive, ne rast te pakesimit te te ardhurave per shkak te semundjes, barrelindjes, per 

moshe madhore, per shkak invaliditeti apo ne rast vdekje, per shkak te aksidenteve ne pune dhe per 

papunesine. Shpenzimet per sistemin e sigurimeve financohen nga kontributet e personave juridike 

dhe fizike dhe kontributet e shtetit, per kategori te veçanta punonjesish, te cilat administrohen ne 

menyre te ndare ne 5 deget e sigurimit te cilësuara me lart. Gjithashtu shpenzimet e skemës 

mbulohen edhe me financime shtetërore ne rast te rritjes se pensioneve me shume se indeksi vjetor i 

çmimeve ose nga subvencione te tjera te domosdoshme per shkak te balancimit te te ardhurave me 

shpenzimet, kur kontributet nuk mjaftojnë. Per kete arsye dhe bazuar ne rezultatin financiar te çdo 

dege sigurimi, reduktimi i mases se kontributit me nje total prej 5 pike % , qe nga 1 Maj 2009, ndikoi 

te gjithë degët e sigurimit shoqeror, duke prekur me pak degen e pensioneve e cila mbetet defiçitare. 

Masa aktuale e kontributit te sigurimit shoqeror, qe paguhet nga punedhenesit dhe punemaresit, per 

te pese deget e sigurimit eshte 24.5 perqind e pages bruto. Per efekt te pageses ne fondin e 

sigurimeve shoqerore, masa e pergjithshme kontributive, si me lart, ndahet midis punemarresve dhe 

punedhenesve. Punemarresit paguajne kontribut ne masen 9.5 perqind te pages bruto ndersa 

punedhenesit 24 perqind te kesaj page. Per personat e vetepunesuar dhe per anetaret e papaguar te 

familjes qe jetojne e punojne me personin e vetepunesuar, per arsye te mos mbulimit te deges se 

semundjeve, aksidenteve dhe te papunesise, masa e kontributit eshte 26.2 % e pages bruto minimale 

dhe paguhet totalisht nga personi i vetpunesuar. 

Kontributi sipas degeve te sigurimit dhe ndarja ndermjet punedhenesit dhe punemaresit ka kete 

strukture, si me poshte: 

Deget e Sigurimit Per te punesuarit Te 

Totali Punedhenesi Punemarresi Vetepunesuarit 

Per paaftesi te perkohshme 0.3 0.12 0.18 

Per barrelindje 1.4 0.57 0.83 1.4 

Per pensione 21.6 8.81 12.79 21.6 

Per aksidente 0.3 0 0.3 

Per papunesine 0.9 0 0.9 

TOTALI 24.5 9.5 15 23 

Sigurimi shendetesor 3.4 1.7 1.7 7 

Shuma 27.9 11.2 16.7 30 

Ligji baze nr. 9632 date 30.10.2006 “Per sistemin e taksave vendore” eshte ndryshuar me ligjin nr. 

10146, date 28.9.2009. Ndryshimet konsistojne ne: 

Rishikimin e takses se ndikimit ne infrastrukture per ndertesat qe jane ne proces legalizmi, 

ne masen 0.5 perqind te vleres se investimit, nga 1-4% qe eshte per ndertimet e tjera. 

- 25 -

Rishikimi i takses se tabeles, duke unifikuar nivelin e saj ne 1 euro per tabelat per qellim 

reklamimi. 

Rishikimi i takses se reklames, duke e rritur me rreth 100%. 

Impakti ne te ardhura i ndryshimeve me lart per vitin 2010 llogaritet ne + 500 milione leke. 

Vazhdon zbatimi i politikave tregtare liberalizuese te Shqiperise, permes zbatimit te angazhimeve 

tarifore ne Marreveshjen e Ndermjetme BE-Shqiperi, CEFTA, MTL me Turqine, qe do te kete efekt mbi 

te ardhurat per vitin 2010 dhe ne vijim. 

Ecuria e zerave kryesore te te ardhurave per vitin 2009 

Situata e financave publike gjate 2009 eshte karakterizuar nga nje renie e te ardhurave buxhetore ne 

krahasim me pritshmerite. Te ardhurat ne buxhetin e konsoliduar per vitin 2009 jane 268.2 miliarde 

(11 mujor), 22.4 miliarde me pak se parashikimi per kete periudhe. Te ardhurat nga tatimet dhe 

doganat jane 192 miliarde leke, 8.4 miliarde me pak se parashikimi dhe 2.2 perqind me shume se ne 

vitin 2008; te ardhurat nga taksat vendore jane 11.1 miliarde per 11 mujorin, 4.2 miliarde me pak se 

parashikimi dhe 7.4 perqind me te larta se nje vit me pare; te ardhurat ne buxhetet e pavarura jane 

45.5 miliarde, 2.7 miliarde me pak se parashikimi dhe 5.5 perqind me shume se ne vitin 2008; te 

ardhurat jo tatimore arriten ne 17.1 miliarde, me nje diference te konsiderueshme ndaj parashikimit 

prej 4.8 miliarde me pak dhe ndaj nje viti me pare prej 16 perqind me pak; te ardhurat nga ndihmat 

jane 2.5 miliarde leke, 2.3 milarde me pak se parashikimi dhe 68 perqind me shume se nje vit me 

pare. 

2008 

Te tjera, 19.75 

Taksa mbi 

mallra dhe 

sherbime, 44.35 

Te tjera, 11.33 

Taksa mbi mallra 

dhe 

sherbime, 52.80 

Nisur nga te dhenat e pritshme te tatimeve dhe doganave per muajin dhjetor, si dhe nga vleresime te 

Ministrise se Financave, ne total tatimet dhe doganat pritet te mbledhin per gjithe vitin 2009 rreth 

209.8 miliarde leke, 12.8 miliarde me pak se parashikimi; te ardhurat nga kontributet e sigurimeve 

shoqerore dhe shendetesore pritet te jene 46.4 miliarde leke, 4.6 miliarde leke me pak se 

- 26 - 

Taksa mbi te 

ardhurat dhe 

fitimin, 17.09 

Taksa mbi te 

ardhurat dhe 

fitimin 16.21 

Kontribute 

19.69 

Taksa mbi 

pasurine 

0% 

Kontribute, 18.09 

Taksa mbi 

pasurine, 0.70

parashikimi, dhe 2.9 perqind me pak kundrejt 2008; te ardhurat e pritshme nga taksat vendore per 

12 mujorin jane rreth 13.4 nga 18.4 miliarde te parashikuara; parashikimi per 12 mujorin per te 

ardhurat jo tatimore eshte rreth 18.5 miliarde leke, 6.4 miliarde me pak se parashikimi per vitin 2009. 

Të ardhurat tatimore, që përbejnë pjesën më të rëndësishme të të ardhurave të buxhetit, u ndikuan 

gjate ketij viti nga ngadalesimi i rritjes ekonomike ne krahasim me parashikimin, nga ecuria e volumit 

dhe cmimeve te importit, si dhe nga ndryshimet ne politika per disa nga zerat e te ardhurave. 

Per periudhen 11 mujore 2009, ne grupin e madh te te ardhurave tatimore, burimi me i rendesishem 

jane te ardhurat nga taksimi i mallrave dhe sherbimeve (ndryshe taksimi i konsumit ose indirekt), me 

52 perqind te totalit te te ardhurave tatimore; te ardhurat nga taksimi i te ardhurave (te individeve dhe 

bizneseve) jane ende ne nivel modest per nga rendesia (krahasuar me ekonomite e zhvilluara), me 17 

perqind te te ardhurave tatimore; te ardhurat nga kontributet prodhojne 19 perqind te te ardhurave 

tatimore; kontribut jo te rendesishem ka taksimi i pasurise ne Shqiperi, me vetem 0.64 perqind te te 

ardhurave tatimore. Pergjate viteve, taksimi i konsumit e ka rritur rendesine kundrejt taksimit te te 

ardhurave: nga TVSH dhe akciza merrej rreth 44.3 perqind e te ardhurave tatimore ne vitin 2001, 

kundrejt 52 perqind te vitit 2009. theksojme se norma e TVSH ka mbetur e pandryshuar per me 

shume se dhjete vjet; rritja domethenese e te ardhurave nga ky tatim eshte reflektim i rritjes se PBB, 

ndryshimit te struktures se ekonomise dhe mire administrimit. Te ardhurat nga taksimi i te ardhurave 

dhe fitimit kane ruajtur pak a shume te njejtin nivel prej 16-17 perqind te te ardhurave tatimore. Ketu 

ka pasur dy efekte te kunderta mbi te ardhurat: ulja e normave te taksave direkte dhe zgjerimi i bazes 

se taksueshme. Vlen te permendet se taksimi i kompanive eshte ulur ne menyre domethenese, 

ndersa te ardhurat nga taksimi individual jane rritur si rezultat i thjeshtimit te sistemit te taksimit dhe 

masave administrative per uljen e informalitetit. Nuk ka progres te dukshem ne mbledhjen e te 

ardhurave nga taksimi i pasurise, si rezultat i problemeve te perhershme lidhur me regjistrimin dhe 

deklarimin e drejte te pasurise se paluajtshme nga individet. Taksat e tjera sic jane taksat kombetare, 

disa taksa lokale, taksat mbi tregtine nderkombetare, taksat mbi automjetet dhe disa zera te tjere me 

pak te rendesishem kane nje pjese me te vogel ne totalin e te ardhurave tatimore, nga 19.8 perqind 

ne vitin 2001 ne 11.3 perqind ne vitin 2008, sic pasqyrohet ne grafiket me poshte. 

mln leke 

mln leke 

8,000 

6,000 

4,000 

2,000 

30,000 

25,000 

20,000 

15,000 

10,000 

5,000 

- 

TVSH ne muaj 2009 

janar mars maj korrik shtator nentor 

TVSH Dogane TVSH Tatime 

TVSH 2009/2008 

1 2 3 4 

Tremujor 

- 27 - 

2008 

2009 

Te ardhurat nga TVSH per 

11 mujorin sipas te 

dhenave te Ministrise se 

Financave jane 99.9 

miliarde leke, 4.2 miliarde 

me pak se parashikimi dhe 

2.3 perqind me shume se 

nje vit me pare. Te ardhurat 

nga TVSH ne import gjate 

2009 jane ndikuar nga 

renia e importeve krahasuar 

me vitin 2008 (duke 

perfshire ketu edhe efektin 

e zhvleresimit te lekut) si 

dhe nga ulja e cmimeve te 

disa produkteve si drithrat, 

materialet e ndertimit, 

karburantet, etj. Te dhenat 

mbi shperndarjen sektoriale 

te TVSH tregojne se sektori i 

industrise ka dhene gjate 

ketij viti 20 perqind te te 

ardhurave nga TVSH, 

ndertimi 36 perqind,

sherbimet 31 perqind. Rritja vjetore e te ardhurave nga TVSH ne industri (6 mujori i pare 2009 

kundrejt 6 mujorit te pare te 2008) eshte negative me 24 perqind me pak, ndersa ndertimi, sherbimet 

dhe transporti kane rritje pozitive te te ardhurave nga TVSH. Per 12 mujorin te ardhurat nga TVSH 

pritet te arrijne ne rreth 109 miliardë lekë , me rritje vjetore 1.75 perqind (rritja ne Dogana 2.4 

përqind, ndërsa rritja në Tatime 0.2 përqind). 

Per 11 mujorin te ardhurat nga taksa doganore arriten ne 7,1 miliarde leke, qe ishte dhe niveli i 

parashikuar i tyre per periudhen. Per 12 mujorin keto te ardhura pritet te jene 8 miliarde, 170 milione 

leke me shume se plani dhe 7.5 perqind me pak se nje vit me pare. Per 2009, tarifa mesatare 

doganore (not ëeighted average) ishte 2 perqind. Gjate ketij viti vijuan reduktimet tarifore nga zbatimi i 

marreveshjes se tregtise se lire me vendet CEFTA dhe me Bashkimin Europian. 

Te ardhurat nga Akciza per 2009 kane qene ndjeshem me te uleta se parashikimi dhe me rritje 

negative vjetore (30.5 miliarde leke per 11 mujorin, nga 33.5 miliarde te parashikuara per periudhen 

dhe nga 30 miliarde te nje viti me pare). Uljen me te madhe e kane pasur te ardhurat nga karburantet 

e importuara. Renie te ndjeshme kane patur zhdoganimet e karburantit gjate muajve te fundit, 

shtator, tetor, nentor dhe dhjetor, krahasuar me muajt paraardhes si dhe me te njejtat periudha te 

vitit 2008 (rënia vjetore totale është -1.8 përqind, ndërsa për muajt e fundit të vitit shkon ne 16 

përqind). Gjate tremujorit te dyte te vitit 2009, struktura e akcizes se naftes ndryshoi nga ad valorem 

ne vlere fikse per njesi (37 leke per liter), duke eliminuar efektin e cmimit mbi te ardhurat nga kjo 

takse. Gjate vitit 2008 te ardhurat nga akciza u ndikuan pozitivisht nga cmimi i larte i naftes se 

importuar dhe nga struktura ad valorem e akcizes. Per 12 mujorin, te ardhurat nga akciza pritet te 

jene ne nivelin 33 miliarde leke , me nje rritje prej vetem 1.8 perqind kundrejt vitit 2008 dhe rreth 3.8 

miliarde me pak se parashikimi per 2009. “Kontributin” kryesor ne mosrealizim e jep akciza mbi 

karburantet, qe perben pjesen derrmuese te te ardhurave. Rritja vjetore e importimit te ketij artikulli 

per 2009 eshte vetem 0.4 perqind kundrejt 19 dhe 4.2 perqind rritje vjetore per 2007 dhe 2008. 

Ne grupin e tatimeve direkte (tatimi mbi te ardhurat), veme ne dukje ecurine e mire te te ardhurave 

nga taksimi personal, i cili ne 2007 u reformua thellesisht ne taksim proporcional te te ardhurave nga 

mln leke 

900.0 

800.0 

700.0 

600.0 

500.0 

400.0 

Te ardhurat nga tatimi mbi pagen 2009 

Janar Mars Maj Korrik Shtator Nentor 

Sektori publik Sektori jo publik 

- 28 - 

puna dhe ne 

vendosjen e nje 

norme unike prej 10 

perqind mbi te gjitha 

llojet e te ardhurave 

personale. Gjate 

2009, rritja vjetore e 

tatimit mbi te 

ardhurat personale 

(TAP) eshte rreth 12 

perqind (24.2 

miliarde leke te 

mbledhura nga 21.5 

ne 2008 per 11 

mujorin), dhe kontribuesit kryesore jane tatimi mbi pagat ne sektorin publik (rritje yoy 9.9%), tatimi 

mbi pagat ne sektorin privat (rritje yoy 18.7%) dhe tatimi mbi te ardhurat nga interesat (rritje yoy 

33.6%). Tek te ardhurat nga puna ne sektorin privat nje pjese e efektit i dedikohet masave 

administrative (sic eshte vendosja e referencave per numrin e te punesuarve ne biznesin e vogel). Nga 

te dhena paraprake te Administrates Tatimore dhe vleresime te Ministrise se Financave per gjysmen e 

pare te 2009, rezulton nje rritje e numrit te taksapaguesve te TAP prej 4 perqind. Nga krahasimi i te 

dhenave me vitin 2008, vihet re kalimi i nje pjese te kontribuesve nga sektori i ndermarrjeve publike 

ne sektorin privat si rezultat i privatizimeve. Ne 2009 sektori privat ka 21,403 kontribues me shume 

se nje vit me pare. Nderkohe, sipas sektoreve te ekonomise, ka nje rritje te taksapaguesve te TAP ne 

sektorin e sherbimit me 6 perqind dhe ne sektorin e tregtise me 15 perqind, ndersa industria dhe 

ndertimi kane pakesuar perqindjen e tyre ne numrin total te kontribuesve te tatimit mbi pagen. Persa i 

takon shperndarjes sektoriale, tre te katertat e te ardhurave gjithsej nga tatimi mbi te ardhurat

personale vijne nga sektori i sherbimit, 11 perqind nga tregtia, dhe pjesa tjeter nga sektoret e tjere te 

ekonomise. Rritja vjetore e te ardhurave nga TAP ne sektorin e sherbimeve shenoi 87 perqind per 

tremujorin e dyte 2009, ndersa te ardhurat nga TAP ne tregti dhe industri paten rritje vjetore negative 

prej 18 dhe 27 perqind. 

Taksimi i biznesit gjate 2009 ka dhene me pak te ardhura se parashikimi dhe nje vit me pare. Ketu i 

referohemi tatim fitimit dhe taksimit te biznesit te vogel. Te ardhurat nga ky grup tatimesh perbejne 

7.3 perqind te te ardhurave tatimore. Per 11 mujorin ato arriten ne 18.1 miliarde, ose 5.6 perqind me 

pak se nje vit me pare, te ndara ne: tatimi mbi fitimin 15.8 miliarde leke nga 16.8 te nje viti me pare; 

taksa mbi biznesin e vogel 2.3 nga 2.5 miliarde te nje viti me pare. Kundrejt parashikimit ne buxhetin 

e rishikuar te 2009, tatim fitimi ka realizuar planin e te ardhurave per 11 mujorin, ndersa taksa 

vendore mbi xhiron e biznesit te vogel ka nje diference prej 600 milione leke. Veme ne dukje se ne 

buxhetin e rishikuar te 2009, te ardhurat e parashikuara nga tatimi mbi fitimin u pakesuan me rreth 

3.5 miliarde leke, kryesisht si rezultat i mosrealizimit të këtij zëri si pasojë e veshtiresive financiare te 

biznesit ne disa sektore te ekonomise gjate 2009. Per pasoje, parapagimet e tatim fitimit kane qene 

me te uleta se parashikimi per kete vit. Sektoret me te goditur ne kete drejtim jane sherbimet, tregtia 

dhe industria, te ardhurat e te cilave nga TF kane ulje krahasuar me nje vit me pare. Sektori publik e 

ka pakesuar me tej pjesen e tij ne totalin e te ardhurave nga tatim fitimi, me vetem 2.6 perqind. 

Te ardhurat nga kontributet perbejne 19 perqind te te ardhurave tatimore (sipas te dhenave per 11M 

2009). Per periudhen janar-nentor 2009 ato arriten ne 45.5 miliarde leke me nje diference prej 2.7 

miliarde kundrejt parashikimit dhe me rritje 5 perqind ndaj nje viti me pare. Per 12 mujorin te 

ardhurat e parashikuara jane 49.2 miliarde leke, 4.7 miliarde me pak se parashikimi dhe 2.7 perqind 

me shume se fakti i vitit 2008. Gjate vitit 2009, pati nje ulje te normes kontribuese te punedhenesit 

prej 5 pike perqindje, me efekt nga 1 Maji 2009, duke e reduktuar perqindjen e kontributit per 

punedhenesin ne 15 perqind te pages bruto dhe totalin e kontributit per sigurime shoqerore dhe 

shendetesore ne 27.9% nga 32.9% te pages bruto. 

Per 11 mujorin, te ardhurat tatimore te pushtetit lokal arriten ne 11.1 miliarde leke, 4.2 miliarde me 

pak se parashikimi dhe 7.4 perqind me shume se nje vit me pare. Taksimi i pasurise (per te cilin folem 

me lart) perben 25 perqind te totalit; taksa vendore e biznesit te vogel 22 perqind te totalit te te 

ardhurave lokale. Rritjen me te madhe vjetore per 11M e paten te ardhurat nga taksat e tjera lokale, 

prej 14.7 perqind ndaj 11M 2008. Kontribuesi kryesor ne kete grup eshte taksa e infrastruktures mbi 

ndertimet e reja. Te ardhurat nga ky ze u rriten me 55 perqind ndaj nje viti me pare. Te dhenat mbi 

shperndarjen gjeografike te te ardhurave nga taksat lokale, tregojne se gati e gjysma e tyre mblidhet 

ne qqrkun e Tiranes; 11 perqind ne qarkun e Durresit; 10 perqind ne qarkun e Vlores. Te ardhurat e 

mbledhura nga taksat lokale jane dukshem nen nivelin potencial te tyre, pasoje e veshtiresive ne 

administrimin dhe mbledhjen e taksave mbi pasurine dhe biznesin e vogel. Te ardhurat nga biznesi i 

vogel u ndikuan negativisht dhe nga ngadalesimi i pergjithshem i aktivitetit ekonomik gjate 2009. 

- 29 -

Shpenzimet e pergjithshme te buxhetit, ne fund te muajit nentor 2009, kane arritur ne rreth 332.6 

miliarde leke, nga rreth 351.3 

miliarde leke te parashikuara 

per kete periudhe, duke u 

realizuar ne rreth 94.7 

perqind ose me nje 

mosrealizim prej rreth 18.7 

miliarde leke. Krahasuar me 

planin vjetor, keto shpenzime 

jane realizuar ne rreth 83.0 

perqind, ndersa kundrejt te 

njejtes periudhe te nje viti me 

pare, shpenzimet buxhetore 

rezultojne rreth 46.8 miliarde 

leke me te larta ose rreth 16.4 

perqind me shume. 

Shpenzimet korente, kane arritur ne rreth 247.7 miliarde leke ose rreth 97.1 perqind te planit te 

periudhes, duke rezultuar me nje mosrealizim prej rreth 7.4 miliarde leke. Krahasuar me planin vjetor 

keto shpenzime jane realizuar ne rreth 86.8 perqind, nderkohe qe krahasuar me te njejten periudhe 

te vitit te kaluar, keto shpenzime rezultojne rreth 34.9 miliarde leke me te larta ose rreth 16.4 perqind 

me shume. 

116,647 

Shpenzimet korrente dhe ritmi i rritjes se tyre 

123,197 

133,880 

149,409 

160,410 

Brenda shpenzimeve korente, shpenzimet e personelit, qe perfaqesojne rreth 22.6 perqind te totalit te 

shpenzimeve korente te realizuara gjate periudhes janar-nentor 2009, rezultojne me nje tejkalim prej 

rreth 1.5 miliarde leke ose rreth 2.7 perqind me shume se parashikimi i periudhes. Tejkalimi ne zerin 

shpenzime personeli eshte rrjedhoje e tejkalimit ne zerin shpenzime per paga me rreth 1.0 miliarde 

Ne milione leke 


300,000 

250,000 

200,000 

150,000 

100,000 

50,000 

70,000 

60,000 

50,000 

40,000 

30,000 

20,000 

10,000 

0 

0 

28,996 

1.06 

1.09 

1.12 

1.07 

- 30 - 

168,476 

1.05 

170,593 

1.01 

189,433 

1.11 

1.12 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Shpenzime Korrente Rritmi i rritjes 

Shpenzimet e personelit dhe ritmi i rritjes se tyre 

35,440 

1.22 

36,039 

1.02 

38,492 

1.07 

1.10 

42,413 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

46,462 

1.10 

48,883 

1.05 

50,922 

1.04 

212,829 

58,034 

1.14 

Personeli Rritmi i rritjes 

247682 

1.16 

55934 

0.96 

1.20 

1.15 

1.10 

1.05 

1.00 

0.95 

0.90 

1.40 

1.20 

1.00 

0.80 

0.60 

0.40 

0.20 

0.00 

Ne % 

Ne %

leke dhe tejkalimit ne zerin kontribute per sigurime shoqerore me rreth 452 milione leke. Shpenzimet 

e personelit ne fund te muajit nentor kane arritur ne rreth 93.9 perqind te planit vjetor. 

Krahasuar me te njejten periudhe te nje viti me pare, shpenzimet e personelit rezultojne rreth 2.1 

miliarde leke me te ulta, ose rreth 3.6 perqind me pak, nderkohe qe shpenzimet per paga rezultojne 

rreth 0.7 miliarde leke me te ulta, ose rreth 1.4 perqind me pak dhe shpenzimet per kontribute te 

sigurimeve shoqerore rreth 1.4 miliarde leke me te ulta, ose rreth 15 perqind me pak. 

Shpenzimet per interesa, qe perfaqesojne rreth 13.1 perqind te totalit te shpenzimeve korente te 

realizuara gjate kesaj 


30,000 

25,000 

20,000 

15,000 

10,000 

5,000 

0 

27,146 

28,084 

20,481 

26,130 

Interesat 

24,985 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Te brendshme Te Huaja 

22,461 

21,570 

- 31 - 

periudhe, rezultojne me 

nje kursim prej rreth 353 

milione leke, kursim ky i 

evidentuar ne interesat e 

jashtme. Kundrejt planit te 

periudhes interesat jane 

realizuar ne rreth 98.9 

perqind, ndersa krahasuar 

me nje vit me pare ato 

rezultojne rreth 3.7 

miliarde leke me te larta 

ose rreth 13.1 perqind me 

shume, rrjedhoje kjo e 

interesave te brendeshme te cilat rezultojne rreth 1.8 miliarde leke me te larta se nje vit me pare dhe 

e interesave te jashtme qe jane rreth 1.9 miliarde leke me te larta. 

Shpenzimet operative 

Shpenzimet operative e te mirembajtjes dhe ritmi i rritjes se tyre 

dhe te mirembajtjes 

gjate 

30,000 

25,000 

20,000 

15,000 

10,000 

5,000 

0 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

1.40 

1.20 

1.00 

0.80 

0.60 

0.40 

0.20 

0.00 

njembedhjetemujorit 

2009 arriten ne rreth 

26.2 miliarde leke duke 

qene rreth 3.7 miliarde 

leke nen nivelet e 

parashikuara, ose rreth 

12.4 perqind nen 

parashikimin e 

periudhes. Krahasuar 

Shpenzime Operative Mirembajtje Rritmi i rritjes 

me planin vjetor keto 

shpenzime deri ne fund 

te muajit nentor kane arritur ne nivelin 75.6 perqind te planifikimit vjetor. Ne te njejten kohe ato 

rezultojne rreth 4.1 miliarde leke me shume se nje vit me pare ose rreth 18.3 perqind me te larta. 



7,000 

6,000 

5,000 

4,000 

3,000 

2,000 

1,000 

0 

15,470 

13,487 

0.87 

1.66 

17,801 

1.32 

19,473 

1.09 

20,610 

1.06 

20,364 

0.99 

17,256 

0.85 1.13 

Subvensionet dhe ritmi i rritjes se tyre 

0.89 

0.68 1.03 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

0.72 

0.69 

19,525 

1.01 

Subvecionet Rritmi i rritjes 

21,255 

22,182 

1.14 

0.86 

25,975 

26,244 

1.18 

1.02 

27,787 

1.80 

1.60 

1.40 

1.20 

1.00 

0.80 

0.60 

0.40 

0.20 

0.00 

Ne % 

Ne % 

Shpenzimet per 

subvencione ne fund te 

muajit nentor 2009, 

rezultojne ne rreth 99.5 

perqind te parashikimit 

vjetor ose ne rreth 90.6 

perqind te planifikimit 

vjetor. Kundrejt nje viti 

me pare keto shpenzime 

rezultojne rreth 42 

milione leke me te larta 

ose rreth 2.3 perqind me 

shume.

Shpenzimet per sigurimet gjate periudhes janar-nentor 2009, rezultojne rreth 147 milione leke me 

pak apo rreth 0.2 perqind nen parashikimin e periudhes. Kjo situate eshte rrjedhoje e tejkalimit prej 


100,000 

80,000 

60,000 

40,000 

20,000 

0 

25,928 

29,896 

Shpenzimet per sigurimet sociale 

32,754 

36,288 

39,589 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Sigurime Shoqerore Sigurime Shendetsore 

43,780 

- 32 - 

rreth 0.7 miliarde 

leke te shpenzimeve 

per sigurimet 

shoqerore dhe e 

mosrealizimit me 

rreth 0.9 miliarde 

leke te shpenzimeve 

per sigurimet 

shendetesore. Ne 

fund te nentor, keto 

shpenzime rezultojne 

ne nivelin 90.5 

perqind te planit 

vjetor. Krahasuar me nje vit me pare shpenzimet per sigurimet shoqerore rezultojne rreth 7.4 

miliarde leke me te larta ose rreth 12.5 perqind me shume, ndersa shpenzimet per sigurimet 

shendetesore rezultojne rreth 11.3 miliarde leke me te larta ose rreth 1.2 here me te larta, duke bere 

qe shpenzimet per sigurimet ne total te rezultojne rreth 18.6 miliarde leke me te medha ose rreth 

27.4 perqind me shume se viti i kaluar. 

Shpenzimet per buxhetin lokal kane arritur ne rreth 29.3 miliarde leke nga rreth 32.4 miliarde leke te 

planifikuara per kete 

Shpenzimet per pushtetin lokal dhe ritmi i rritjes se tyre 

periudhe te vitit 

35,000 

30,000 

25,000 

20,000 

15,000 

1.60 

1.40 

1.20 

1.00 

0.80 

0.60 

2009, duke rezultuar 

me nje mosrealizim 

prej rreth 3.1 miliarde 

leke ose rreth 9.6 

perqind me pak se 

plani i periudhes. Deri 

10,000 

0.40 ne kete periudhe 

5,000 

0.20 keto shpenzime kane 

0 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

0.00 arritur ne nivelin 79.5 

perqind te planit 

Buxheti lokal Rritmi i rritjes 

vjetor. Krahasuar me 

nje vit me pare keto 

shpenzime rezultojne rreth 6.9 miliarde leke me te larta ose rreth 31.1 perqind me shume. 



15,000 

10,000 

5,000 

0 

5,930 

1.18 

1.47 

1.48 

1.05 

1.23 

1.04 

47,595 

0.98 1.34 

Pagesa e papunesise dhe ndihma ekonomike 

6,001 

6,215 

6,370 

7,870 

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Pagesa e papunesise Ndihma Ekonomike 

8,240 

8,244 

9,434 

54,444 

11,001 

58,822 

1.31 

13480 

66174 

Ne % 

Pagesa e papunesise 

rezulton me nje 

mosrealizim prej rreth 

5.2 perqind ose rreth 

43 milione leke me pak 

se parashikimi duke 

qene rreth 30 milione 

leke me shume ose 

rreth 4.0 perqind me 

shume se nje vit me 

pare. Deri ne fund te 

nentorit, pagesa e

papunesise ka perfaqesuar rreth 82.6 perqind te planifikimit vjetor. 

Ndihma ekonomike gjate periudhes janar-nentor 2009 eshte realizuar me rreth 106.7 perqind te 

planit te periudhes ose rreth 847 milione leke me shume se planifikimi, duke qene ne te njejten kohe 

rreth 2.5 miliarde leke me shume ose rreth 22.5 perqind me e larte se nje vit me pare. Ndihma 

ekonomike e realizuar deri ne fund te muajit nentor perfaqeson rreth 97.2 perqind te planit vjetor. 

Deri ne fund te njembedhjetemujorit rreth 511 milione leke jane perdorur per kompensimin ne vlere 

te pronareve. Kjo shume perfaqeson rreth 28.9 perqind te parashikimit vjetor. Po keshtu rreth 500 

milione leke ose rreth 15.8 perqind e parashikimit vjetor jane perdorur per kompensimin e ish te 

perndjekurve politike. 

Shpenzimet kapitale deri ne fund te njembedhjetemujorit 2009 jane realizuar ne nivelin 90.5 perqind 

te parashikimit te periudhes ose rreth 84.5 perqind te planit vjetor duke rezultuar me nje mosrealizim 

prej rreth 8.9 miliarde leke ndaj planit te periudhes. 

Brenda ketyre shpenzimeve, investimet me financim te brendeshem jane realizuar ne masen 90.5 

perqind, pra me nje mosrealizim prej rreth 7.3 miliarde leke, nderkohe qe investimet me financim te 

huaj jane realizuar ne 

masen 90.8 perqind te 

parashikimit te 

periudhes, duke 

rezultuar me nje 

mosrealizim prej rreth 

1.6 miliarde leke. Ne 

krahasim me planin 

vjetor keto investime 

jane realizuar 

respektivisht 85.7 

perqind dhe 79.2 

perqind. 

Krahasuar me vitin e kaluar investimet e brendeshme rezultojne rreth 37.6 miliarde leke me te larta 

ose rreth 1.2 here me te larta, nderkohe qe investimet me financim te jashtem rezultojne rreth 21.8 

miliarde leke me te ulta, ose rreth 41.5 perqind me pak. Per rrjedhoje investimet ne total ne fund te 

njembedhjetemujorit 2009 jane rreth 15.7 miliarde leke me te larta se ne te njejten periudhe te nje 

viti me pare, ose 22.8 perqind me shume. 

- 33 -

Planifikimi i shpenzimeve buxhetore per vitin 2010 eshte mbeshtetur ne proçedurat e buxhetimit mbi 

baza objektivash e produktesh te vena ne zbatim ne te gjitha institucionet buxhetore per here te pare 

gjate vitit 2009. Shpenzimet e pergjithshme te buxhetit te te shtetit per vitin 2010 jane ne nivelin 

410.721 milione leke, me nje rritje prej 2.5% krahasuar me Buxhetin e Rishikuar te vitit 2009, ose ne 

shume absolute rreth 9.813 milione leke me shume. Ato perfaqesojne rreth 32.1% te PBB. Theksojme 

qe ne kete vleresim nuk perfshihet perdorimi i te ardhurave nga privatizimet strategjike, pasi ato do te 

jene objekt i buxheteve suplementare. Gjate vitit 2010, keto burime do të perdoren kryesisht për: 

• Reduktimin e deficitit buxhetor në 3.9% te PBB, 

• Rritjen e diferencuar të pagave 4-10%, 

• Rritjen e pensioneve me 7% per qytetin dhe 15% për fshatin dhe 

• Mbajtjen e një ritmi të lartë të investimeve prej 6.7% te PBB. 

Shpenzimet për Personelin 

Shpenzimet e personelit per vitin 2010 janë bazuar në politikën e përcaktuar në PBA 2010-2012. Ato 

kapin nivelin 67.655 milione leke ose 13.6% me shume se Buxheti i Rishikuar i vitit 2009, gje qe 

reflekton nje sere ndryshimesh struktrurore ne kategorizimet e niveleve te pagave, si edhe rritjen 

eventuale te numrit te punonjesve. Gjithashtu është parashikuar një rritje e diferencuar e pagave ne 

masen 4-10%, me efekt që nga 1 Korrik 2010 për të gjithë administratën publike. Theksojme se 

efektet e rritjes së pagave do te përballohen nga alokimi fondit rezerve per politika te reja pagash prej 

3 miliarde leke. 

Shpenzimet për Interesat 

Parashikimi i shpenzimeve për interesa është bazuar në strategjinë e borxhit të Ministrisë së 

Financave dhe të niveleve të parashikuara të financimeve të brendshme dhe të huaja. Per vitin 

2010 keto shpenzime jane ne masen 43.5 miliarde leke ose 3.4% te PBB ose 18.5% me te larta se 

Buxheti i Rishikuar 2009. 

Shpenzimet Operative dhe të Mirëmbajtjes 

Shpenzimet operative dhe të mirëmbajtjes per vitin 2010 do të jene ne nivelin 2.9% te PBB ose 7.4% 

me te larta se ne buxhetin e rishikuar 2009. Kjo rritje, si rrjedhojë e rritjes së nivelit të investimeve, do 

te orientohet në rritjen e shpenzimeve të funksionimit dhe mirëmbajtjes, duke synuar reduktimin ne 

maksimum te shpenzimeve te mirefillta administrative, në përputhje edhe me rekomandimet e 

raportit PEIR të BB. Theksojme se rritja e shpenzimeve operative dhe te mirembajtjes, vjen kryesisht si 

pasoje edhe e ndryshimeve te rendesishme strukturore te buxhetit qendror, te cilat synojne rritjen e 

eficences dhe efektivitetit ne perdorimin e fondeve publike. 

Parashikimi i ketij zeri shpenzimesh mbart mbi vete edhe zbatimin qe prej vitit 2009 te reformave 

respektive ne sektoret prioritare te Arsimit dhe Shendetesise, dhe me konkretisht: 

• Sigurimi i autonomise se institucioneve te Arsimit te Larte Universitar ne zbatim te ligjit te ri te 

arsimit te larte nr.9741, datë 21.5.2007 “Per arsimin e larte ne Republiken e Shqiperise te 

ndryshuar“, i cili implikon kalimin e te gjitha shpenzimeve te Universiteteve (pervec investimeve) ne 

forme granti (transferte 604). 

• Perfshirja e Kujdesit Shendetesor Dytesor ne skemen e menaxhimit te fondeve nga Institutit 

te Sigurimeve te Kujdesit Shendetesor, duke synuar menaxhimin me te mire dhe me efiçence 

ekonomike te fondeve publike ne kete sektor, gje qe implikon kalimin e te gjitha shpenzimeve te 

sherbimeve spitalore (pervec investimeve) ne forme granti (transferte 604) tek ISKSH. 

- 34 -

Shpenzimet per Subvencione 

Shpenzimet per subvencione mbeshteten ne politiken ekzistuese te subvencioneve dhe ne politikat 

per reduktimin e tyre te metejshëm. Per vitin 2010 ato jane ne nivelin 1.9 miliarde leke ose 0.2% te 

PBB ose 0.1% me te ulta se Buxheti i Rishikuar 2009. Fushat e financimit te tyre do te vazhdojne te 

jene: uji i pijshem, hekurudhat, librat shkollore, ndermarrjet e trajtimit te studenteve, etj. Ne perputhje 

me rekomandimet e BB per nje reduktim te subvencioneve, te gjitha institucioneve iu eshte kerkuar te 

ndermarrin reforma ne drejtim te menaxhimit me te mire te sektorit dhe te permiresimit te 

performances se tyre financiare. 

Shpenzimet për Buxhetin Vendor 

Shpenzimet për buxhetin vendor ne vitin 2010 jane ne nivelin 38.223 milione leke, duke pësuar një 

rritje prej 3.0 % të PBB ose 3.8% me te larta se Buxheti i Rishikuar 2009. Një pjesë e konsiderueshme 

e kesaj rritje vjen si rrjedhoje e transferimit te taksave kombëtare nën administrimin e pushtetit 

vendor, ne kuadër të implementimit te politikave decentralizuese. 

Shpenzimet për Pagesë Papunësie dhe Ndihmë Ekonomike 

Per vitin 2010, shpenzimet për pagesë papunësie, ndihmë ekonomike dhe paaftësi do te jene ne 

nivelin 17.542 milione leke ose ne masen 1.4% te PBB, me nje rritje prej 18.3% me shume se Buxheti 

i Rishikuar 2009. 

Fondi Rezervë dhe Kontigjenca 

Per vitin 2010, zeri “Fondi rezerve + Kontigjenca” eshte ne nivelin 5.2 miliarde leke. Ky fond perbehet 

nga Fondi Rezerve i KM ne masen 2.5 miliarde leke dhe nga Kontigjenca per Financimin e Deficitit ne 

masen 2.7 miliarde leke ose 0.4% te PBB ose 0.3% me i ulet se Buxheti i Rishikuar 2009. 

Shpenzimet Kapitale 

Shpenzimet kapitale për vitin 2010 do te jene ne nivelin 86.062 milione leke ose 6.7% te PBB-së, ku 

vecanërisht shpenzimet me financim të brendshem kapin vleren 59.471 milione leke ose 4.7% e PBB. 

Ndersa shpenzimet kapitale me financim te huaj kapin vleren 26.591 milione leke ose 2.1% e PBB, 

me nje rritje prej 36% me teper se Buxheti i Rishikuar 2009, gje qe reflekton perfshirjen ne kete ze te 

te gjitha granteve te huaja qe perfitojne institucionet shteterore. 

Parashikimi mbi deficitin buxhetor 

Per vitin 2010, deficiti buxhetor eshte parashikuar te jete ne nivelin prej 3.9% te PBB, nga 6.4% e PBB 

qe ishte ne Buxhetin e Rishikuar 2009. Financimi i tij i brendshem parashikohet te jete ne nivelin 

3.1% te PBB dhe financimi i huaj ne 0.8% te PBB 

3.1.1. STRATEGJIA E POLITIKAVE DHE OBJEKTIVAT AFAT-MESËM 

Politika tatimore ne vitet ne vijim do te vazhdoje te udhehiqet nga prioritetet dhe objektivat strategjike 

te shprehura ne strategjine e Financave Publike 2007-2013. Ne vitet e fundit politikat qeveritare jane 

perqendruar ne krijimin e nje klime nxitese investimesh, duke thjeshtuar sistemin tatimor dhe kuadrin 

rregullator-administrativ të të bërit biznes (regjistrimi, licensimi, e-taxes, etj.) dhe duke ulur ngarkesën 

tatimore mbi te ardhurat nga biznesi. Për vitin 2010 e më tej, dy jane cështjet me rëndësi të vecante: 

Duke konsideruar kontekstin aktual të zhvillimeve ekonomike në vend, nisur nga situata 

makroekonomike e vitit 2009 dhe risqeve fiskale per periudhën afatmesme, është i 

rëndësishëm sigurimi i të ardhurave të mjaftueshme buxhetore (pjesa thelbësore e të cilave 

janë të ardhurat tatimore) për përballimin e shpenzimeve dhe ruajtjen e stabilitetit 

makroekonomik. Faktorët kyc për arritjen e objektivit në fjalë janë zgjerimi i bazës së 

taksueshme dhe elementi i administrimit (tatimor dhe doganor). Zgjerimi i bazës së 

taksueshme është një element me efekte pozitive në shumë drejtime: rrit konkurrueshmërinë 

- 35 -

në ekonomi, rrit të ardhurat pa rritur normat e taksave, ul barrën tatimore për individë dhe 

biznese. 

Nisur nga progresi në procesin e integrimit objektiv tjetër me rëndësi të vecante (që gjithashtu 

përmbahet në Strategjinë e Financave Publike) është përafrimi i legjislacionit tatimor, për 

taksimin direkt dhe indirekt me legjislacionin komunitar. Në mënyrë të vecantë, një referencë 

e rëndësishme për hartiminin e politikave tatimore është dhe Kodi i Sjelljes për Taksimin e 

Biznesit, për të ardhmen por dhe për rregullat në fuqi. Këto të fundit janë objekt analizimi për 

përputhshmërinë e tyre me Kodin e Sjelljes. 

Sic theksohet dhe ne raporte te organizmave nderkombetare , Shqiperia ka bere perparime te 

rendesisshme ne drejtim te forcimit te kapaciteteve per zhvillimin dhe zbatimin e politikave 

tatimore. Cilesia e parashikimeve te te ardhurave eshte thelbesore per te patur menaxhim te 

mire te financave publike. Eshte gjithashtu e rendesishme zoterimi i teknikave dhe modeleve 

qe lejojne analizimin e efekteve mbi te ardhurat qe kane sisteme te ndryshme taksimi, 

llogaritjen e humbjeve ne te ardhura qe vijne nga skema te ndryshme lehtesimi apo 

perjashtimi tatimor, studimin e efekteve deformuese te politikave te caktuara tatimore mbi 

punesimin, etj. Shqiperia po ndermerr hapa per zbatimin e nje modeli METR, marginal 

effective tax rate, per analizen e deformimeve mbi investimet nga sistemi i taksimit te biznesit 

dhe implikimet qe vijne nga propozime alternative politikash tatimore. Keto jane ceshtje qe 

jane vendosur ne fokusin e punes se drejtuesve te Ministrise se Financave, si institucioni 

kryesor hartues dhe propozues i politikave ne fushen e financave publike, me efekte te 

pritshme ne vitet ne vijim. 

Ne drejtim te administrimit te te ardhurave, politikat do te synojne forcimin e menaxhimit 

strategjik te administrates tatimore dhe doganore, nxitjen e shlyerjes vullnetare te detyrimeve 

nga taksapaguesit përmes rritjes së besueshmëerisë së dy administratave dhe promovimit të 

një kulture shërbimi brenda tyre, modernizimin e sherbimit doganor dhe tatimor. 

3.1.2 Balanca aktuale dhe perspektiva afatmesme 

Politikat tatimore dhe parashikimi i te ardhurave tatimore per periudhen afat-mesme 

- Politika fiskale afatshkurtra 

Nga 1 janar 2010, do te hyje ne fuqi ulja e pragut TVSH nga 61069 Euro në 38168 Euro Synimi i kësaj 

politike të uljes së pragut bëhet për të qënë në linjë me praktikat e vendeve të tjera, si dhe për 

fomalizimin e faturave midis biznesit te madh dhe biznesit te vogël. Gjithashtu, ulja e pragut do te 

vazhdoje ne vitet ne vijim per te sjelle sipas niveleve te vendeve te BE-se. 

Nga 1 tetor 2010, do te hyje ne fuqi përjashtimi nga TVSH i furnizimit te shërbimeve arsimore 

nga institucionet arsimore publike dhe private. Synimi i këtij propozimi është lehtësimi i 

nxënësve e studentëve nga barra e TVSH prej 20%, si pagues realë të kësaj takse. Ky 

përjashtim synon që tarifat që paguajnë nxënësit e studentët në institucionet private të ulen. 

Furnizimi i shërbimeve të bëra jashtë territorit të Republikës së Shqipërisë nga një person i 

tatueshem, vendi i veprimtarisë ekonomike të të cilit eshte ne Shqiperi, ose në rastin e një 

individi, vendi i zakonshëm i rezidencës së të cilit është në Shqipëri, do të bëhet furnizim i 

përjashtuar nga furnizim me TVSH 0% që është aktualisht. Ky ndryshim bazohet ne problemet 

e evidentuara gjatë administrimit të deritanishëm të këtij Ligji, synojnë se pari shmangjen e 

keqinterpretimeve ne lidhje me trajtimin tatimor te disa sherbimeve brenda vendit apo 

nderkombetare dhe për pasojë kreditimin padrejtësisht të TVSH-së, reduktimin e evazionit si 

dhe përmirësimin dhe lehtësimin e proçedurave administrative si për tatimpaguesit ashtu 

edhe për administratën tatimore. 

- 36 -

Në muajin Dhjetor 2010, Këshilli i Ministrave miratoi projektligjin për disa ndryshime ne ligjin 

baze të TVSH, në të cilin është propozuar që furnizimi i shërbimeve të bëra jashtë territorit të 

Republikës së Shqipërisë nga një person i tatueshem, vendi i veprimtarisë ekonomike të të 

cilit eshte ne Shqiperi, ose në rastin e një individi, vendi i zakonshëm i rezidencës së të cilit 

është në Shqipëri, është furnizim i përjashtuar nga furnizmin me TVSH 0% që ështe 

aktualisht. Gjithashtu është propozuar që TVSH zbatohet në masën zero për qind ne keto 

raste: 

1. Per transportin ndërkombëtar të mallrave ose të pasagjerëve dhe furnizimet e 

mallrave e të shërbimeve në lidhje me te, Ministri i Financave dhe Ministri i Puneve 

Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit kane të drejtë të caktojnë me udhëzim 

te perbashket, cilat jane furnizimet e mallrave e te sherbimeve ne lidhje me 

transportin nderkombetar te mallrave dhe pasagjereve. 

2. Per furnizimet e mallrave a shërbimeve në lidhje me veprimtaritë tregtare ose 

industriale në det. 

Në Dhjetor 2010, Këshilli i Ministrave miratoi projektligjin per disa ndryshime ne ligjin bazë të 

TVSH, në të cilin midis të tjerave, është shfuqizuar dispozita e cila parashikonte se importimi i 

materialeve ushtarake për Forcat e Armatosura të dhuruara nga vendet e Aleancës së NATO-s 

dhe ato partnere eshte furnizim i përjashtuar. Për importet e këtyre produkteve, TVSH-ja do të 

perballohet nga perfituesit vendas te ketyre materialeve. 

Tatimi me 10% i të ardhurave në formë monetare për shtimin e kapitalit me burime nga 

jashtë shoqërisë, që nuk janë të tatuara më parë dhe që nuk janë të shoqëruara me 

dokumenta zyrtarë që vertetojnë origjinën e këtyre të ardhurave. Gjatë zbatimit në praktikë të 

këtij neni nga administrata tatimore janë evidentuar një sërë rastesh ku kompani të 

ndryshme shtojnë kapitalin e tyre me te ardhura të tjera monetare, pa deklaruar origjinën e 

burimit të tyre. Për të kontrolluar dhe taksuar të ardhurat që individë të ndryshëm fusin në 

kapitalin e shoqërive si shtesë kapitali, është propozuar tatimi i shtimit të kapitalit me 10% 

Gjithashtu, të ardhurat nga burime të ndryshme të patatuara nëpërmjet këtij filtri do të 

taksohen nga organi tatimor. Kjo do të realizohet edhe nga mosdeklarimi i tyre nga ana e 

individëve që investojnë kapitale në shoqëri. 

Heqja e taksës së importimit të makinave të përdorura dhe prezantimi i një takse të re – 

taksa e tregtimit të mjeteve të përdorura. 

Disa produkte që janë ndotës të ambientit do te trajtohen si produkte me akcize te tilla si 

gomat ( e reja, per riveshje, te perdorura) ambalazhet , fishekzjarret dhe akumulatoret. 

Përfshitja e tatimit mbi vlerën e shtuar për profesionet e lira, ne vitin 2010. 

Politikat Fiskale Afatmesme 

Futja e Deklarates personale te te ardhurave, ne fund te vitit 2011. 

Draftimi i ligjit të ri integral të TVSH në përputhje të plotë me Direktivën 6 të KE-së, sipas 

tabelës së përcaktuar në përgjigjen e pyetjes 6. Përgatitja e këtij ligji të ri do të bëhet me 

asistencën teknike të Komosionit Evropian, në kuadër të IPA 2010 dhe do perfundoje ne 

qershotr 2013. 

Perafrimi gradual i ligjit per akcizat, në përputhje të plotë me Direktivën të KE-së. Përgatitja e 

perafrimit do të bëhet me asistencën teknike të Komisionit Evropian, në kuadër të IPA 2010 

- 37 -

Efekte mbi të ardhurat priten dhe nga përmirësime në administrimin dhe mbledhjen e të ardhurave. 

500,000 

450,000 

400,000 

350,000 

300,000 

250,000 

200,000 

150,000 

100,000 

50,000 

0 

Ndër këto përmendim: masat për detyrim të subjekteve për përdorimin e pajisjeve fiskale për 

transaksionet e shitjes për publikun e gjerë dhe me cash, vendosja e një platforme të re sigurie lidhur 

me mallrat e akcizës, përmes dhënies me koncesion të sistemit të prodhimit, shpërndarjes dhe 

kontrollit të pullave fiskale. 

Bazuar ne kuadrin e fundit makroekonomik per periudhen 2010-2013 dhe politikat tatimore per tre 

vitet ne vijim, te ardhurat totale ne buxhetin e konsoliduar per tre vitet 2010-2012 ne vlere jane 

parashikuar perkatesisht ne nivelet 330.6, 365.1 dhe 405.1 miliarde leke, me nje rritje vjetore prej 

9.6%, 10.5% dhe 10.9%, duke rritur raportin ndaj PBB nga 26.6% ne 2010, ne 26.8% e PBB ne 2011 

dhe 26.9% e PBB ne 2012. 

Ecuria e të ardhurave nga tatimet dhe doganat si zëri kryesor i të ardhurave të buxhetit të shtetit, për 

periudhën 2010-2012 do të karakterizohet nga një rritje me ritme të kënaqshme, nga 18.5% dhe 

18.7% e PBB per vitin 2010, në 18.8% e PPB në vitin 2011 dhe në 19% e PBB në vitin 2012, ose ne 

vlere absolute, parashikohen te mblidhen 232,174 milion lekë në vitin 2010, 256,670 milion lek në 

vitin 2011 dhe 285,240 milione ne vitin 2012. Rritja vjetore e te ardhurave nga tatimet dhe doganat 

per periudhen 2010-2012 pritet te jete e ekuilibruar ne nivelet 10-11%, ne perputhje me ecurine e 

bazes se taksueshme per secilin nga zerat. 

Te ardhurat nga TVSH 

26.8 

26.4 

Totali i te ardhurave 

26.6 

Parashikimi per periudhen 2010-2012 eshte: 120.2 miliarde leke për vitin 2010, 132.4 miliarde leke 

per vitin 2011 dhe 146.9 miliarde leke per vitin 2012, me rritje vjetore perkatesisht 9.2%, 10.1% dhe 

10.9%. Per kete periudhe dogana pritet te mbledhe mesatarisht rreth 69% te totalit te te ardhurave 

nga TVSH. Parashikimi për TVSH nga dogana bazohet në parashikimin e nivelit nominal të importeve si 

dhe në prirjen historike të koeficientit të elasticitetit të këtyre të ardhurave ndaj nivelit të importeve të 

mallrave. Rritja vjetore e te ardhurave nga TVSH ne dogane parashikohet 8.3% ne 2010, 9.3% ne 

2011 dhe 9.9% ne vitin 2012 krahasuar me nje vit me pare. 

Parashikimi i te ardhurave nga TVSH ne tatime zë bazohet në nivelin e parashikuar të PBB nominale, 

në pritshmërinë e aktivitetit ekonomik për sektorë të vecantë të ekonomisë, si dhe në karakteristikat e 

serisë kohore të koeficentëve të elasticitetit të kësaj takse. Rritja vjetore e te ardhurave nga TVSH ne 

tatime parashikohet 11.2% ne 2010, 11.9% ne 2011 dhe 13.3% ne vitin 2012 krahasuar me nje vit 

me pare. 

- 38 - 

26.8 

26.9 

2008 2009 2010 2011 2012 2013 

ne milion Lek ne % te PBB 

27.1 

27.2 

27.0 

26.8 

26.6 

26.4 

26.2 

26.0

TVSH eshte tatimi me i rendesishem i sistemit tatimor tatimor shqiptar, per nga pesha ne totalin e te 

ardhurave ne perqindje te PBB. Raporti ndaj PBB do te mbetet i stabilizuar ne tre vitet ne vijim, ne 

nivele 9.7-9.8%, duke u rikthyer ne nivelin e vitit 2008. 

Te ardhurat nga Tatimi mbi Fitimin 



12.6%. Parashikimi për këtë zë është bazuar në parashikimin për rritjen e bazës së tatueshme, si 

rrjedhojë e ecurisë së PBB nominale si dhe të përmirësimeve të pritshme të elementit administrativ 

(efekt i politikave tatimore të zbatuara gjatë 2008-2009). 

Te ardhurat nga akciza 



11.5%. Per kete periudhe dogana pritet te mbledhe mesatarisht rreth 61% te totalit te te ardhurave 

nga akciza. Të ardhurat nga akciza në doganë ndikohen direkt nga sasitë e importuara të mallrave të 

fortë. Elementi tjetër që është mbajtur në konsideratë është ai i ndryshimit të politikës tatimore për 

këtë taksë. Në muajt e parë të vitit 2009, struktura e akcizës mbi naftën ndryshoi, nga ad valorem në 

specifike (37 lekë për litër). Gjate 2009 ka patur dhe rritje te normes se akcizës mbi produktet e 

duhanit, kafen dhe disa pije alkoolike. Keto ndryshime do te kene ndikimin e tyre në te ardhura nga 

viti 2010. Rritja vjetore e te ardhurave nga akciza ne Dogane parashikohet ne nivelet 9.8%, 10.8% 

dhe 11.3% perkatesisht per vitet 2010, 2011 dhe 2012. 

Ne te ardhurat e parashikuara nga akciza ne Tatime gjithashtu do të ushtrojë ndikim ndryshimi i 

strukturës së akcizës mbi naftën e prodhuar në vend, si dhe rritja e akcizave që diskutuam pak më 

lart. Rritja vjetore e te ardhurave nga akciza ne Tatime parashikohet ne 11.3, 11.7 dhe 11.8% per 

vitet 2010, 2011 dhe 2012. 

Ne raport me PBB te ardhurat nga akciza pritet te jene ne nivele te pandryshuara 3 deri ne 3.1% te 

PBB. Megjithate efekti i administrimit do te jete me i madh per tre vitet ne vijim, nisur nga vendimi i 

Qeverise per te krijuar, permes koncesionit, nje platforme te re sigurie per pullat fiskale, qe perfshin 

prodhimin, importimin dhe kontrollin e mallrave te akcizes qe pajisen me pulle fiskale. Per momentin 

ky efekt nuk eshte shprehur ne terma sasiore per parashikimin e te ardhurave per 2010-2012. 

Tatimi mbi te ardhurat personale 



11.0%.. Parashikimi është ndikuar nga ecuria e deritanishme e mbledhjes së të ardhurave nga kjo 

taksë, pritshmëria për rritjen ekonomike dhe për kompensimin e punonjësve, politikat e reja si dhe 

nga vazhdimësia e efekteve të mirë-administrimit. 

Te ardhurat nga taksat nacionale dhe te tjera 



11.7%. Rritje kryesore ne kete ze do te kene te ardhurat nga renat minerale. 

Te ardhurat nga taksa doganore 

Parashikimi per periudhen 2010-2012 eshte: 8.3 miliarde leke për vitin 2010, 8.9 miliarde leke per 

vitin 2011 dhe 9.7 miliarde leke per vitin 2012, me rritje vjetore perkatesisht 6.7%, 7.6% dhe 8.2%. 

per parashikimin e ketij zeri eshte konsideruar se efekti negativ mbi te ardhurat nga vazhdimi i 

zbatimit te reduktimeve nga MTL e ndryshme do te balancohet dhe tejkalohet nga efekti pozitiv i rritjes 

se importeve, si rezultat i rritjes ekonomike dhe uljes se barrierave tarifore ne tregti. 

- 39 -

Te ardhurat nga Kontributet per Sigurime Shoqerore e Shendetesore 



11.2%. Rritje pritet te kete edhe raporti i këtyre të ardhurave ndaj PBB, nga 4.4% në 2010 ne 4.5% në 

2010 dhe 4.6% e PBB ne 2012. Parashikimi i të ardhurave nga Kontributet për vitin 2010 bazohet në 

ecurinë e deritanishme të mbledhjes së të ardhurave, shtrirja e efektit të reduktimit të normës së 

kontributeve në gjysmën e dytë të vitit 2009 dhe ecuria sektoreve te vecante te ekonomise. 

Parashikimi i Shpenzimeve Buxhetore 

Shpenzimet e pergjithshme buxhetore parashikohen që për periudhen 2010-2012 të arrijnë 

mesatarisht ne rreth 31.6% te PBB. Burimet do të perdoren kryesisht për: 

• reduktimin e deficitit buxhetor ne rreth 3.6% te PBB-së, 

• rritjen e diferencuar të pagave, 

• rritjen e pensioneve mesatarisht 11% ne vit dhe 

• mbajtjen e një ritmi të lartë të investimeve prej rreth 6.6% te PBB. 

Shpenzimet korente parashikohen perkatesisht ne masen 25% te PBB ne 2010, 24.1% te PBB ne 

2011 dhe 24.0% te PBB ne 2012. 

Shpenzimet për Personelin 

Shpenzimet për personelin per periudhen 2010-2012 do te jene ne funksion te politikave te rritjes se 

diferencuar te pagave ne sektoret prioritare. Keshtu per vitin 2010 ato parashikohen ne rreth 5.3% te 

PBB, ne vitin 2011 ne 5.2% te PBB dhe ne vitin 2012 ne 5.3% te PBB. 

Shpenzimet Operative dhe të Mirëmbajtjes 

Shpenzimet operative dhe të mirëmbajtjes per vitin 2010 parashikohen të reduktohen ne rreth 2.9% 

te PBB, duke reflektuar politiken e qeverise ne kete drejtim. Ato do te orientohen në rritjen e 

shpenzimeve të funksionimit dhe mirëmbajtjes, duke synuar reduktimin ne maksimum te 

shpenzimeve te mirefillta administrative, në përputhje edhe me rekomandimet e raportit PEIR të BB. 

Ndersa per vitet ne vijim ato do te mbajne perkatesisht nivelet 3.3% te PBB ne 2011 dhe 3.5% te PBB 

ne 2012. 

Shpenzimet per Subvencione 

Shpenzimet për subvencione janë parashikuar duke u bazuar në politiken ekzistuese të 

subvencioneve dhe në politikat për reduktimin e tyre të metejshëm. Ne perputhje dhe me 

rekomandimet e institucioneve nderkombetare per nje ulje te subvencioneve, te gjitha institucioneve 

iu eshte kerkuar te ndermarrin reforma ne menaxhimin me te mire te sektorit dhe permiresimin e 

performaces financiare te tyre. Ne vitin 2010 ato parashikohet te jene ne masen 0.20% te PBB, 

0.20% te PBB ne 2011 dhe 0.18% te PBB ne 2012. 

Shpenzimet për Pagesë Papunësie dhe Ndihmë Ekonomike 

Shpenzimet për pagesë papunësie, ndihmë ekonomike dhe paaftësi, parashikohen te jene 

mesatarisht ne masen 1.3% te PBB cdo vit te periudhes 2010-2012. Ketu do te mbahet parasysh 

politika per nje rritje e diferencuar midis zerave perberes te ketyre shpenzimeve. Nderkohe qe ndihma 

ekonomike, si rezultat i permiresimeve ligjore dhe administrative do te vije duke u ulur (ne terma 

relative), pjesa me e madhe e rritjes do te shkoje per pagesen e paaftesise, si rezultat i indeksimit te 

saj, rritjes se numrit te perfituesve dhe pemiresimit te procedurave te perfitimit te nje statusi te tille. 

- 40 -

Fondi Rezervë dhe Kontigjencë 

Fondi kontigjencë për politika pensionesh pëson rritje duke përbërë rreth 0.2% te PBB për periudhën 

2010-2012, për të përballuar efektet e rritjes se parashikuar te pensioneve ne fshat e qytet. Ne vitin 

2010, kjo politike kushton 2.7 miliarde leke, nderkohe qe per vitet 2011 e 2012 ajo parashikohet 

perkatesisht 2.6 dhe 2.8 miliarde leke. 

Shpenzimet për Interesa 

Parashikimi i shpenzimeve për interesa është bazuar në strategjinë e borxhit të Ministrisë së 

Financave dhe ne nivelet e parashikuara të financimeve të brendshme dhe të huaja. Per vitin 2010 

keto shpenzime jane ne masen 3.4% te PBB, 3.0% te PBB ne 2011 dhe 2.7% te PBB ne 2012. 

Shpenzimet për Buxhetin Vendor 

Shpenzimet për buxhetin vendor ne vitin 2010 pësojne një rritje prej 3.0% të PBB-së, ku një pjesë e 

konsiderueshme kontribuohet nga transferimi i taksave kombëtare nën administrimin e pushtetit 

vendor ne kuadër të politikave decentralizuese. Edhe per vitet 2011 e 2012 ato do te ruajne nivelin 

3.0% te PBB. 

Shpenzimet Kapitale 

Shpenzimet kapitale për vitin 2010 do të qëndrojnë në nivelin prej 6.7% te PBB-së, ku shpenzimet me 

financim të huaj do të rriten në 2.1% te PBB. Shpenzimet kapitale do të vazhdojnë me ritme të larta në 

sektorët prioritarë të qeverisë: infrastruktura, arsimi, shëndetësia dhe bujqësia e zhvillimi rural. Për 

periudhen 2011-2012 ato parashikohen te ruajne nivelin mesatar rreth 6.6% të PBB. Ne prioritizimin 

e listes se investimeve do te vazhdojne te perzgjidhen ato investime te cilat kane qene vazhdim i 

projekteve te meparshme, investime te cilat jane strategjike per zhvillimin ekonomik dhe social te 

vendit dhe ne perputhje me programin e qeverise. 

Deficiti dhe financimi i tij 

Qeveria e financon deficitin kryesisht nepermjet huamarrjes por edhe nepermjet te ardhurave nga 

privatizimet (kur ka te tilla). Huamarrja sigurohet permes nje kombinimi te burimeve te financimit ne 

tregun e brendshem dhe te jashtem. Humarrja e brendshme realizohet nepermjet emetimit te letrave 

me vlere te qeverise; bono thesari me maturim 3, 6, dhe 12 mujor, si dhe obligacione me maturim 2, 

3, 5 dhe 7 vjecar. Burimi i financimit te brendshem eshte pjesemarrja ne ankandet e letrave me vlere 

te bankave te nivelit te dyte, Bankes se Shqiperise, si dhe individeve. 

Persa i perket humarrjes se jashtme, ajo ka qene ne formen e financimit te projekteve ne sektore te 

ndryshem te ekonomise me ane te kredive te buta ose tregetare, kredive bilaterale ose multilaterale. 

Persa i perket vitit 2010, pervec burimeve te mesiperme te financimit, qeveria planifikon qe te 

emetoje nje Eurobono, e para e ketij lloji per vendin tone, me qellim diversifikimin e burimeve te 

huamarrjes dhe permiresimin e kushteve te financimit per portofolin ne pergjithesi. Puna per kete 

qellim ka nisur dhe nese cdo gje shkon sipas planit, kjo Eurobono do te debutoje ne Pranvere 2010. 

Edhe per vitet ne vazhdim qeveria do te aplikoje te njejten politike te kujdesshme te vleresimit dhe 

analizes se gjithe burimeve te financimit qe ka ne dispozicion si ne tregun e brendshem dhe ne ate te 

jashtem, per te siguruar raportin me te pershtatshem te financimit (brenda/jashte) ne perputhje me 

Strategjine e Borxhit Publik te hartuar nga Ministria e Financave. 

3.1.3. Niveli i borxhit dhe zhvillimet e tij 

Ligji nr.9665, datë 18.12.2006 për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore 

të huasë në Republikën e Shqipërisë rregullon emetimin dhe menaxhimin e huamarrjes shtetërore, të 

borxhit shtetëror dhe të garancive shtetërore të huasë. 

Borxhi shtetëror është shuma e përgjithshme e borxhit të shtetit, e emetuar në monedhën kombëtare 

dhe/ose në një monedhë zyrtare të ndryshme nga monedha kombëtare, i cili nuk përfshin detyrimet 

financiare të bashkive/komunave apo të ndonjë autoriteti tjetër të pushtetit vendor. Borxhi shtetëror 

- 41 -

përfshin edhe borxhet e Republikës së Shqipërisë, të krijuara para hyrjes në fuqi të këtij ligji. Për efekt 

të përllogaritjes së borxhit shtetëror, në rastin kur një detyrim i papaguar është emetuar në një 

monedhë të ndryshme nga monedha kombëtare, ai vlerësohet në monedhën kombëtare, sipas kursit 

zyrtar të këmbimit, të shpallur nga Banka e Shqipërisë, në çastin e vlerësimit. 

Kufizimet për shumën e borxhit shtetëror dhe për shumën e garancive shtetërore të huave 

përcaktohen në ligjin vjetor të buxhetit. Kufizimet e parashikuara të borxhit i referohen, në radhë të 

parë, shumës së borxhit dhe shumës së garancive të marra rishtazi dhe, në radhë të dytë, shumës së 

përgjithshme të borxhit shtetëror dhe të garancive të papaguara në fund të vitit. Kufizimi vjetor jepet 

për të mbuluar humbjet e bankës qendrore nga rivlerësimi i valutave. 

Ndryshimet në kursin e këmbimit valutor, pas emetimit të borxhit shtetëror apo pas emetimit të 

garancisë shtetërore të huasë, që shkaktojnë kapërcimin e kufizimeve të parashkruara ndaj shumës 

së papaguar të borxhit shtetëror apo garancisë shtetërore të huasë, nuk përbëjnë shkelje të ligjit. 

Borxhi shtetëror, i emetuar për të përballuar koston e shkaktuar nga fatkeqësitë natyrore dhe 

emergjenca të tjera, nuk i nënshtrohet kufizimit të përcaktuar në paragrafin e parë të këtij neni. Çdo 

borxh shtetëror, i emetuar për këtë qëllim, do të përfshihet në përllogaritjen e borxhit shtetëror të 

papaguar, menjëherë pas emetimit të tij. 

Menaxhimi i Borxhit Publik 2009-2013 

Situata aktuale e borxhit dhe menaxhimit te tij 

Borxhi shteteror perbehet vetem nga borxhi i qeverisjes qendrore. Njesite e pushtetit lokal jane te 

lejuar me ligj te marrin hua pas aprovimit nga MoF, por deri ne fund te vitit 2009 nuk rezulton ende 

ndonje detyrim i pushtetit lokal. Ministria e Financave ka emetuar edhe garanci te Qeverisjes 

qendrore, te cilat sic shihet edhe ne tabelen me poshte nuk perbejne pjese te konsiderueshme ne 

totalin e borxhit tone. Gjendja e stokut te borxhit eshte realizuar dhe parashikohet si me poshte: 

Borxhi shteteror dhe garancite shteterore,(ne milion Leke) 

- 42 - 

2006 2007 2008 Vleresimi 09 

Borxhi i brendshem 348 935 369 536 400 456 409 501 

Borxhi i jashtem 120 046 119 985 163 734 224 577 

Borxhi total 468 981 489 521 564 190 634 078 

Produkti i Brendshem Bruto 882 200 971 200 1 085 700 1 143 373 

Borxhi total/PBB 53,2 50,4 52,0 55.46 

Garancite e brendshme 4 952 5 680 

Garancite e jashtme 25 686 27 413 31 607 40 035 

Garancite totale 25 686 27 413 36 559 45 715 

Garancite totale/PBB 2,9 2,8 3,4 4,0 

Borxhi i Brendshem eshte kryesisht borxh afatshkurter i perbere nga bonot e thesarit. Obligacionet e 

emetuara konsistojne ne pjesen me te madhe ne afate 5-vjecare, ndersa obligacionet me afat 2-vjecar 

kane qendruar perafersisht ne te njejtin nivel. Obligacionet me afate 5-vjecare jane nje pjese e 

rendesishme e portofolit te cilat perbehen nga obligacione me interes fix dhe variabel, te lidhura me 

interesin e bonove te thesarit 1-vjecare. Obligacionet 7-vjecare gjithashtu jane pjese e portofolit te

orxhit duke filluar ne vitin 2007, por ne kushtet e mungeses se likujditetit dhe veshtiresive te tregut 

pergjate vitit 2009 nuk pati emision te ri te ketij instrumenti. 

Gjithsesi ne fund te vitit 2009 ka rritje te portofolit te borxhit te brendshem afatgjate ne perqindje ndaj 

totalit, nga 36,6% per vitin 2008 ne 37,4% ne vitin 2009. Vecanerisht kjo rritje eshte e rendesishme 

ne segmentin e letrave me vlere me afat 5-vjecar duke treguar qendrueshmerine e emisionit per kete 

instrument te letrave me vlere te Qeverise. 

Bono thesari 3 

M 


M 


M 


M 

Rivleres. i 

valutes 

Borxhi i brendshem, ne milion Leke 

2006 % 2007 % 2008 % 2009 % 

33 188 9,5 30 695 8,3 25 774 6,5 22 870 

65 162 18,7 57 911 15,7 54 631 13,8 47 647 

5 368 1,5 0 0,0 0 0,0 0 

157 523 45,1 143 605 38,9 143 819 36,3 166 952 

12 164 3,5 15 505 4,2 23 540 5,9 18 870 

Kredia direkte 0 0,0 0 0,0 3 500 0,9 0 0,0 

Total 

afatshkurter 

273 405 78,4 247 716 67,0 251 264 63,4 256 339 

Obligacione 2V 53 120 15,2 66 460 18,0 65 730 16,6 65 247 15,9 

Obligacione 3V 16 050 4,6 25 250 6,8 21 100 5,3 15 600 3,8 

Obligacione 5V 6 360 1,8 24 110 6,5 45 910 11,6 60 315 14,7 

Obligacione 7V 0 0,0 6 000 1,6 12 000 3,0 12 000 2,9 

Total afatgjate 75 530 21,6 121 820 33,0 144 740 36,6 153 162 37,4 

Total i 

brendshem 

348 935 100,0 369 536 100,0 396 004 100,0 409 501 

- 43 - 

5,6 

11,6 

0,0 

40,8 

4,6 

62,6 

100,0 

Megjithe emisionet e vazhdueshme te letrave me vlere afatgjate duke filluar nga viti 2000 e ne vijim, 

perseri portofoli i borxhit te brendshem ka risk te larte rifinancimi, i cili vihet ne dukje sipas grafikut si 

me poshte:

300,000 

250,000 

200,000 

150,000 

100,000 

50,000 

0 

Borxhi i brendshem, profili i shlyerjes, fund qershori 2009, ne milion leke 

Borxhi i jashtem ka maturitet shume me te larte. Maturiteti mesatar eshte me afersisht 11,4 vjet. 

Borxhi i jashtem, profile i shlyerjes, fund qershori 2009, ne milion Lek 

35000 

30000 

25000 

20000 

15000 

10000 

5000 

0 

Borxhi i jashtem sipas bazes se monedhave, fund qershori 2009 

- 45 - 

Borxhi i jashtem ka qene historikisht ne 

terma koncesionale dhe ka pasur norma 

fikse interesi. Gjithsesi, elementi i 

koncensionalitetit gradualisht eshte 

reduktuar dhe po keshtu edhe edhe 

pjesa e borxhit me interesa fikse. 

Huamarrja e jashtme tregtare gjate 

2008-2009 me norma interesi te 

ndryshueshme ka kontribuar ne menyre 

te dukshem ne rritjen e pjeses se 

borxhit te jashtem me interesa te 

ndryshueshme. Ne kete menyre 

duration i borxhit te jashtem eshte ulur ne menyre te konsiderueshme, 6.8 vite krahasuar me 

maturitetin mesatar, 11.4 vite. 

Borxhi i jashtem: normat e interesit fikse dhe te ndryshueshme, fund qershori 2009, EUR 000 

1,400.00 

1,200.00 

1,000.00 

800.00 

600.00 

400.00 

200.00 

- 

USD 

22% 

JPY 

7% 

Te tjerat 

5% 

EUR 

66% 

2006 2007 2008 2009 

Meqenese pjesa me e madhe e borxhit konsiston ne borxhin afatshkurter te brendshm i ekpozuar 

ndaj ndryshimeve te normave te interesit ose nga borxhi i jashtem i ekspozuar ndaj ndryshimeve te 

kursit te kembimit, risqet ekzistuese te borxhit jane te medha. Kjo pritet qe te coje ne luhatje te 

medha ne sherbimet e borxhit. 

Sherbimi i borxhit, ne milion leke 

Te ndryshueshme 

Fikse 

2006 2007 2008 Vleresimi 2009 

Sherbimet totale te borxhit (1+2+3) 29 597 29 636 35 555 42 220 

Sherbimet e borxhit (1+2) vetem interesat 25 007 25 538 31 307 36 420 

1. Sherbimet e borxhit te brendshem 22 978 23 499 28 386 31 420 

2. Sherbimet e borxhit te jashtem 2 029 2 039 2 921 5 000 

3.Pagesat e principalit te borxhit te jashtem 4 590 4 098 4 248 5 800

Sherbimet e borxhit (1+2+3)/PBB, % 3,4 3,1 3,3 3,6 

Sherbimet e borxhit (1+2)/PBB, % 2,8 2,6 2,9 3,1 

Sherbimet e borxhit te brendshem/PBB, % 2,6 2,4 2,6 2,7 

Interesat e jashtme/PBB, % 0,2 0,2 0,3 0,4 

Sherbimet e borxhit te jashtem (2+3)/PBB, % 0,8 0,6 0,7 0,9 

Strategjia Afatmesme e Menaxhimit Te Borxhit 

Per vitin 2009 ne pergjithesi jane arritur targetet operative te strategjise ekzistues, te cilat ishin si me 

poshte: 

• Perqindja e borxhit te jashtem duhet te rritet, nepemjet marrjes se kredise ne tregun 

nderkombetar rreth 250 milion euro. 

• Perqindja e borxhit te brendshem afatgjate kundrejt atij afatshkurter duhet te ngrihet ne 

menyre te lehte. 

• Maturimi mesatar dhe duration i borxhit te brendshem duhet te mbetet perafersisht kostant 

gjate gjithe vitit 2009. 

Aktualisht, vleresimet me te fundit tregojne se targetet operative per vitin 2009 pergjithesisht jane 

arritur edhe pse kerkesa per instrumentat e brendshem afatgjate ka qene me e ulet dhe kredia ne 

tregun nderkombetar eshte realizuar me pak se parashikimi. 

Borxhi i jashtem ne fund te vitit 2009 krahasuar me 2008, vleresohet ne rritje nga 32% ne 39% ( 

37,5% pa ndikimin e kursit te kembimit) ne raport ndaj totalit, duke qene keshtu ne perputhje me 

parashikimet e strategjise 2009-2011. Keshtu nga perllogaritjet e fundit te te pritshmit 2009 raporti i 

borxhit te brendshem me borxhin e jashtem eshte 61% me 39%, 

Perqindja e borxhit te brendshem afatgjate ndaj atij afatshkurter ka permiresime sic ishin parashikuar 

ne strategji por tendenca drejt afateve me te gjata eshte relativisht e ulet duke theksuar edhe nje here 

pranine e mungeses se likujditetit dhe shmangien e investitoreve nga instrumentat afatgjate gjate vitit 

2009. 

Numri i diteve mesatare ne maturim mbetet ne nivele perafersisht te njejta gjate vitit 2009, dhe ne 

fund te vitit vleresohet 406 dite, duke qene me nje rritje te lehte kundrejt parashikimit ne strategjine e 

borxhit prej 393 dite. 

Parashikimet 2010-2013 

Objektivi kryesor i Strategjise se Borxhit vazhdon te mbetet: 

• reduktimi i riskut dhe ulja e kostos se borxhit ne kendveshtrimin afatgjate 

• zhvillimi i tregut te letrave me vlere, shtimi i instrumentave te tij dhe pjesemarresve ne te. 

Bazuar ne parashikimet e huamarrjes per vitin 2010 si dhe parashikimet afatmesme te buxhetit te 

shtetit si me poshte jane pergatitur te dhenat e treguesve kryesore te stokut te borxhit. Ky parashikim 

eshte nje skenar baze, i cili reflekton: 

• supozimet makro te rritjes se PBB, 

- 46 -

• supozimet e huamarrjes se jashtme dhe te brendshme duke pasur parasysh financimin e 

deficitit buxhetor i cili do te luhatet ne intervalin 4% te PBB ne fund te 2010 dhe 3% te PBB ne fund te 

vitit 2013, 

• tendencat e fundit te kursit te kembimit gjate vitit 2009, drejt zhvleresimit te lekut si dhe 

luhajtjet e ketij kursi ne intervalin 145 EUR/ALL. 

Te dhenat e stokut te borxhit ne milion leke 

Ky eshte nje skenar baze me nivelin e disbursimeve te borxhit te jashtem me 70%. 

2008 2009 2010 2011 2012 2013 

Stoku i Borxhit te Brendshem 395,504 409,501 407,315 431,493 490,027 530,904 

Stoku i Borxhit te Jashtem 163,734 224,577 287,705 311,215 299,400 304,207 

Stoku Total i Borxhit 559,238 634,078 695,020 742,708 789,427 835,111 

Stoku i Borxhit te Jashtem 

EUR 1,322,577 1,627,373 1,984,173 2,146,317 2,064,830 2,097,980 

Garancite e Brendshme 4,952 5,720 6,000 6,000 6,000 6,000 

Garancite e Jashtme 31,607 40,035 43,550 46,205 43,893 40,377 

Garancite Totale 36,559 45,755 49,550 52,205 49,893 46,377 

Garancite e Jashtme EUR 255,311 290,115 300,349 318,658 302,710 278,464 

Borxhi Total Publik 595,797 679,833 744,570 794,913 839,320 881,488 

PBB 1,085,674 1,143,373 1,242,760 1,363,543 1,503,374 1,654,611 

Borxhi Publik/PBB 54.88% 59.46% 59.91% 58.30% 55.83% 53.27% 

Borxhi i Shtetit/PBB 51.51% 55.46% 55.93% 54.47% 52.51% 50.47% 

Stoku i Borxhit te 

Brendshem/PBB 36.43% 35.82% 32.78% 31.64% 32.60% 32.09% 

Stoku i Borxhit te 

Jashtem/PBB 15.08% 19.64% 23.15% 22.82% 19.92% 18.39% 

Garancite/PBB 3.37% 4.00% 3.99% 3.83% 3.32% 2.80% 

Ky skenar tregon sesa i ndjeshem eshte raporti Borxh/PBB kundrejt zhvillimeve makroekonomike dhe 

fiskale te vendit. 

Sipas vleresimeve te deritanishme ne fund te vitit 2009 raporti i borxhit ne total parashikohet 59,5% 

kundrejt PBB ( rritja reale 3%) krahasuar me 54,9% ne fund te vitit 2008. 

Ne kete rritje te stokut te borxhit ndaj GDP-se prej 4,6%, ndikimi i disbursimeve te jashtme dhe i 

shteses se borxhit te brendshem eshte rreth 7,4% ku vetem ndikimi i kursit te kembimit vleresohet 

2,3%. Rritja e kursit te kembimit prej 11% ka ndikuar ne rritjen e totalit te borxhit prej 5%. 

- 47 -

Sherbimi i borxhit ne milion leke 

2008 2009 2010 2011 2012 2013 

Interesat e Borxhit Gjithsej 31,307 36,420 43,540 49,465 53,095 56,133 

Interesat e B.Brendshem 28,386 31,420 35,800 36,300 40,500 44,800 

Interesat e B.Jashtem 2,921 5,000 7,740 13,165 12,595 11,333 

Ripagesat e B.Jashtem 4,248 5,800 8,660 10,091 37,179 11,611 

Sherbimi i B.Gjithsej 35,555 42,220 52,200 59,556 90,274 67,744 

GDP 

1,085,6 

74 

1,143,3 

73 

- 48 - 

1,242,7 

60 

1,363,54 

3 

1,503,3 

74 

1,654,6 

11 

Interesat e Borxhit 

Gjithsej/GDP 2.88% 3.19% 3.50% 3.63% 3.53% 3.39% 


Brendshem/GDP 2.61% 2.75% 2.88% 2.66% 2.69% 2.71% 


Jashtem/GDP 0.27% 0.44% 0.62% 0.97% 0.84% 0.68% 

Sherbimi i B.Gjithsej/GDP 3,27% 3,69% 4,20% 4,37% 6.00% 4.09% 

Sic del nga treguesit e tabeles se meposhtme, shpenzimet per sherbimin e borxhit per vitin 2010 

rezultojne si me poshte: 

Per borxhin e brendshem ka nje gjendje ne rritje te shpenzimeve per interesa, si rezultat i ndryshimit 

ne rritje te normes se interesit te bonove te thesarit dhe te obligacioneve te Qeverise si edhe i rritjes 

se peshes qe zene instrumentat afatgjate ne stokun e borxhit. Gjithashtu ne keto shpenzime eshte 

perfshire edhe pagesa e fondit te garancise per eksporte ne masen 80 milion Leke. 

Ne menyre me analitike nga analiza e interesave te borxhit te brendshem rezulton se keto interesa 

rriten me 3,2 miliard nga bonot e thesarit dhe 1,2 miliard nga obligacionet. 

Ne shtesen e interesave per bonot e thesarit 1,8 miliard leke ndikon rritja e interesit ne kete segment 

te letrave me vlere me 1,15% pike perqindje nga mesatarja e nje viti me pare ndersa 1,4 miliard leke 

ndikon shtesa e totalit te emetimeve 12 mujore me 18,2 miliard leke ne vitin 2009 e cila maturohet 

ne vitin 2010 krahasuar me vitin e meparshem. 

Ne shtesen e interesave per obligacionet afatgjata prej 1,2 miliard leke eshte ndikimin e pagesave 

per obligacionet 5-vjecare me 1,4 miliard, i obligacioneve 2-vjecare me 0,2 miliard dhe pakesim i 

pagesave per obligacionet 3-vjecare me 0,4 miliard leke. 

Shpenzimet per interesa te borxhit te jashtem parashikohen me rritje e cila vjen si pasoje e ecurise 

me ritme te shpejta gjate vitit 2009 e disbursimeve te kredive qe financojne sektorin e transportit dhe 

ate energjetik dhe qe i japin efektet e tyre ne vitin 2010, e kredive te reja te kontraktuara dhe te 

ratifikuara apo qe jane ne proces ratifikimi dhe qe i fillojne efektet e tyre ne buxhet ne vitin 2010. 

Ne shtesen prej 2,5 miliard leke interesa 1,7 miliard leke jane ndikimet e kredive te disbursuara 

menjehere gjate vitit 2009 kryesisht per mbeshtetje buxhetore dhe ne sektorin e transportit si dhe te 

infrastruktures ujore. Gjithashtu kemi ndikimin e efektit shtese te kursit te kembimit me 576 million 

leke. Ne parashikimet e ineresave te borxhit te jashtem eshte pasur parasysh edhe kosto per 

komisione dhe te tjera pagesa fillestare prej 270 million leke per strategjine e emetimit te eurobondit 

ne tregun nderkombetar.

Shpenzimet per principalin e borxhit te jashtem jane parashikuar gjithashtu me rritje ne 2010 

krahasuar me 2009 me rreth 2 miliard leke si rezultat i shlyerjes se principalit ne kredite e sektorit te 

transportit, ujesjellesave dhe projekteve te strehimit me 1,350 million leke si dhe nga ndikimi ne rritje 

i kursit te kembimit me 650 million leke. 

Per borxhin e trasheguar qe do te riskedulohet, ne buxhetin e vitit 2009 jane parashikuar shpenzime 

ne shumen 1,076 milione leke per principalin dhe 35,5 million leke ineresa Parashikohet qe te 

perfundohen marreveshjet e riskedulimit me Jugosllavine e Rusine, per te cilat eshte planifikuar te 

paguhet shuma e lartpermendur. 

Ne buxhetin e vitit 2010 jane planifikuar fonde edhe per shlyerjen e detyrimeve ne kuadrin e 

garancive qe ka leshuar Qeveria per kredite e marra nga institucionet dhe qeverite e huaja. 

Konkretisht per borxhin e jashtem te garantuar jane perfshire ne buxhet 1,253 milione Leke per 

pagesat e principalit dhe 436.02 milione Leke per interesa. 

Ne pagesat e borxhit te jashtem per vitin 2010 gjithashtu jane planifikuar edhe 133 milione Leke 

pagesa interesi per kredi qe mendohet te nenshkruhen gjate kesaj periudhe dhe te cilat do te kene 

efekte financiare ne buxhet. 

Perspektiva e Huamarrjes 

Huamarrja e Brendshme 

Kerkesa neto e huamarrjes per vitin 2010 vleresohet ne rreth 4% e PBB, duke kerkuar financim 

shtese nga burime te jashtme tregtare. 

Sektori financiar gjate vitit 2009 edhe pse i stabilizuar, reflektoi disa nga shenjat e krizes se 

likuiditetit qe ndikoi ne tregjet europiane dhe globale. Bankat limituan huadhenien per shkak te 

kredive te keqija ne rritje, dhe ato shfaqen nje kerkese per euro, e cila ne kembim ushtroi presion tek 

leku. 

Ditet mesatare ne maturim (aksi i majte) dhe yieldi mesatar i ponderuar (aksi i djathte) 

440 

420 

400 

380 

360 

340 

320 

31,01,2008 

30,06,2008 

31.12.2008 

Zhvillimet e pergjithshme te sektorit bankar ka qene te kujdesshme dhe si rezultat shumica e bankave 

kane preferuar bonot e thesarit ne krahasim me obligacionet. Rezultatet e ankandeve tregojne per nje 

rritje te konsiderueshme te kerkeses per bonot e thesarit 12 mujore. Keto tendenca dhe kerkesa e 

paket per obligacionet 2, 3, 5 vjecare dhe aspak kerkese per obligacionet 7 vjecare kane bere te 

pamundur rritjen e duration dhe maturitetin mesatare per portofolin e borxhit te brendshme, dhe kane 

ushtruar presion ne rritje per normat e interesit. 

Drejtoria e Borxhit eshte ne kontakt te perhershme me bankat tregtare per te kuptuar me mire sfidat 

qe perballet sektori bankar, dhe duke gjykuar nga informacioni dhe vleresimet e prezantuara nga 

- 49 - 

30.06.2009 

Dite mesatare ne maturim Yield mesatar i ponderuar 

31.12.2009 

9.200 

9.000 

8.800 

8.600 

8.400 

8.200 

8.000 

7.800 

7.600 

7.400 

7.200

ankat edhe 6 mujori i pare i vitit 2010 do te jete ne veshtiresi per huamarrjen e brendshme. Bankat 

do te vazhdojne me pjesemarrjen e tyre konservative ne ankandet e instrumentave qeveritare dhe 

kane si qellim bonot e thesarit ne vend te obligacioneve. 

Mbajtesit e borxhit te brendshem ne fund te vitit 2009 paraqiten ne tabele dhe grafik si me poshte: 

Huamarrja e Jashtme jo Tregtare 

Mbajtesit e borxhit te brendshme, fund viti 2008-2009 

31.12.2008 31.12.2009 

BSH 22.98% 21.17% 

Banka Raiffeisen 35.22% 33.87% 

Banka te tjera 31.85% 32.32% 

Jo Banka 2.27% 2.52% 

Individet 7.67% 10.12% 

Mbajtesit e borxhit te brendshme, fund viti 2009 

Mbajtesit e Borxhit te Brendshem me 31.12.2009 

Jo Banka 

3% 

Banka te tjera 

32% 

Individet 

10% 

Financimi i jashtem eshte nje alternative ndaj borxhit te brendshem dhe mund te jete kritike ne 

perputhjen me targetat e huamarrjes se qeverise, vecanerisht ne kohen kur tregu i brendshem nuk 

eshte kthyer ne normalitet. Institucionet shumepaleshe sigurojne burimet te pelqyeshme te 

huamarrjes se jashtme. Ato sigurojne nje sasi te huadhenies se tyre per projekte specifike, por 

mundesojne edhe huadhenien per mbeshtetjen e buxhetit. Kreditoret dypalesh jane gjithashtu nje 

burim i rendesishem financimi per projektet. Drejtoria e Pergjithshme e Borxhit eshte duke monitoruar 

me kujdes kete treg. 

- 50 - 

BSH 

21% 

Banka 

Raiffeisen 

34%

Moldavia 

Maqedonia 

Sebia 

Mali i Zi 

Shqiperia 

Kreditoret shumepalesh dhe dypalesh, si perqindje ndaj PBB 

Krahasuar me vende te tjerat e rajonit, Shqiperia ka rezultuar e suksesshme ne terheqjen e fondeve 

nga burime shumepaleshe dhe dypaleshe. Shuma totale e kredive nga keto burime arrin ne shifren e 

me shume se 14% te PBB se Shqiperise. Duke pare perberjen e kredise, Shqiperia ka arritje te mira 

ne terheqjen e ketyre fondeve nga burimet dypaleshe dhe te tjere te shumepaleshe (duke perjashtuar 

Banken Boterore dhe BE). Gjithsesi, krahasuar me Maqedonine, Serbine dhe Malin e Zi, synimi yne 

eshte per fonde shtese nga burimet e BE dhe nga Banka Boterore (IBRD). 

Meqenese Shqiperia nuk konsiderohet me si nje vend me te ardhura te ulta, financimi nga keto 

institucione mbi baza jokoncesionale pritet te mbetet burimi me kosto me efektive per huamarrjes 

shteterore. Maksimizimi i financimit te projekteve eshte ne kete pike prioriteti me i madh per 

Drejtorine e Pergjithshme te Borxhit. 

Objektivat kryesore te strategjise 

0 2 4 6 8 10 12 14 16 

Perqindje e PBB 

Portofoli i borxhit te qeverise ka nje perberje me risk te larte. Huamarrja e brendshme afatshkurter 

dhe huamarrja ne monedhe te huaj perben nje pjese te rendesishme te borxhit. Simulimet kosto/risk 

tregojne rendesine e reduktimit te borxhit vecanerisht te riskut te rifinancimit te brendshem. 

Perndryshe, efekti i shok-eve financiare do te ishte i larte duke shkaktuar jo vetem pagesa borxhi te 

larta. Nje risk rifinancimi te larte mund te shkaktoj dhe/ose te zmadhoj nje krize te pergjithshme 

financiare. 

Opsioni i huamarrjes qe tregon nje risk me te ulet eshte opsioni i strategjise se huamarrjes se 

brendshme afatgjate. Gjithsesi, analiza e tregut tregon qarte qe kjo nuk eshte nje opsion i 

zbatueshem. Tregu i brendshem aktualisht nuk eshte i pergatitur ne blerjen e instrumentave afatgjate 

te qeverise ne shuma te konsiderueshme, vecanerisht ne kushtet e stokut ekzistues te larte te borxhit 

te brendshem. 

Opsioni i dyte me i mire ne termat e kostos dhe uljes se riskut eshte financimi i nje pjese te 

konsiderueshme te kerkesave te huamarrjes nepermjet huamarrjes se jashtme tregtare ne formen e 

Eurobondeve. 

Kerkesa me e vogel qe mbetet per huamarrjen ne tregun e brendshem ne nje mase te madhe mund 

te financohet nepermjet obligacioneve duke lejuar stokun aktual te bonove te reduktohet dhe ne kete 

menyre duke ulur dukshem riskun e rifinancimit. Drejtoria e Borxhit do te mbeshtetet pikerisht ne kete 

strategji per te siguruar huamarrjen gjate vitit 2010. 

- 51 - 

BE 

BB 

Te tjera shumepaleshe 

Dypaleshe

Financimi i Projekteve 

Financimi i projekteve per shpenzimet kapitale nga burime shumepaleshe pritet qe te jete forma me 

kosto me efektive e huamarrjes per qeverine gjate viteve te ardhshme. Huamarrja dypaleshe 

gjithashtu mund te siguroj huamarrje me efektivitet ne kosto. Per kete arsye eshte esenciale qe te 

gjitha perpjekjet jane te drejtuara drejt mobilizimit te burimeve shumepaleshe dhe dypaleshe per 

financimin e projekteve. Ne kete menyre, shuma e financimit nga burimet tregtare te brendshme dhe 

te jashtme per shpenzimet kapitale duhet te mbahen te ulura ose te pakten nuk duhet te lejohet qe te 

rriten. 

Percentages of GDP 

Zhvillimet ne borxhin e jashtëm 

ESA 

code 

- 52 - 

Year 

2008 

Year 

2009 

Year 

2010 

Year 

2011 

Year 

2012 

1. Gross debt 5 54.88 59.46 59.91 58.30 55.83 

2. Change in gross debt ratio 1.65 4.58 0.45 -1.61 -2.47 

Divergjencat me programet e kaluara 

3. General government gross debt (% of GDP) 

Previous update 54.59 54.93 53.65 52.08 

Latest update 54.88 59.46 59.91 58.30 55.83 

Difference +0.29 +4.53 +6.26 +6.22 

3.1.4. Implikimet bugetore të “reformave strukturore kryesore” 

Ne kontekstin e reformave te rendesishme strukturore, vlen per t’u permendur krijimi per here te pare 

i Fondit per Kompensimin e ish-Pronareve, i cili do te administrohet nga Ministria e Drejtesise dhe do 

te operoje ne kushtet e nje Fondi Special. Ky fond do te financohet nga te ardhurat e veta dhe nga 

buxheti i shtetit, permes transfertes qe ky i fundit do te akordoje mbi baze te pervitshme, me qellim 

mbulimin e hendekut qe ekziston mes te ardhurave dhe shpenzimeve per kete ze specifik te buxhetit 

te shtetit. 

Njekohesisht duke filluar nga viti 2010, me qellim inkurajimin e zhvillimit nga njësia më e vogël që 

është Komuna e Bashkia dhe deri në nivel Qarku, politikat buxhetore kombëtare do të harmonizohen 

me politikat buxhetore vendore. Në funksion te ndergjegjesimit ne maksimum mbi faktin se zhvillimi 

ekonomik i komunave, bashkive dhe qarqeve nuk është një problem i veçuar lokal apo vetëm i 

pushtetit vendor, por përkundrazi është një problem që lidhet në mënyrë të drejtpërdrejtë me 

zhvillimin ekonomik në nivel kombëtar, me krijimin e një klime inkurajuese për biznesin nëpërmjet 

investimeve në infrastrukturë si dhe në luftën për uljen e varfërisë.të kësaj filozofie, doli si 

domosdoshmeri kryerja e integrimit te politikave sektoriale të pushtetit qendror në nivel rajonal.Për 

këto arsye politikat buxhetore po orientohen drejt politikes së “Zhvillimit Rajonal”. Kjo politikë do të 

jete një ushtrim parapërgatitor për rajonet, për t’i përgatitur ato që për zhvillimin e tyre në të ardhmen 

të aplikojnë për fonde strukturore dhe investimi në institucionet financiare të Bashkimit Evropian. 

5 As defined in Regulation 3605/93 (not an ESA concept).

Gjithashtu, edhe gjate vitit 2010 do te vazhdojne te zbatohen reformat strukturore te iniciuara ne vitin 

2009, ne sektoret Arsim dhe Shendetesi, te cilat konsistonin ne: 

Sektori i Arsimit – Sigurimi i autonomise se institucioneve te Arsimit te Larte Universitar ne zbatim te 

ligjit te ri te arsimit te larte nr.9741, datë 21.5.2007 “Per arsimin e larte ne Republiken e Shqiperise 

te ndryshuar“. Ne baze te ketij ligji, te gjitha shpenzimet e Universiteteve (pervec investimeve) do te 

kalojne ne forme granti (transferte 604). Ne kete menyre i hapet rruga rritjes se autonomise se ketyre 

institucioneve, ne drejtim te vetemenaxhimit te fondeve te tyre. 

Sektori i Shendetesise – Perfshirja e Kujdesit Shendetesor Dytesor ne skemen e menaxhimit te 

fondeve nga Institutit te Sigurimeve te Kujdesit Shendetesor. Permes kesaj reforme, synohet aaritja e 

nje menaxhimi me te mire dhe me efiçence te fondeve publike ne kete sektor, gje qe implikon kalimin 

e te gjitha shpenzimeve te sherbimeve spitalore (pervec investimeve) ne forme granti (transferte 604) 

tek ISKSH. 

3.2. CILËSIA E FINANCAVE PUBLIKE 

Permiresimi i kuadrit legjislativ te taksave lokale, duke marre ne konsiderate mundesine e rishikimit te 

shkalleve tatimore baze per taksat mbi pasurine dhe mbi biznesin e vogel, dhe mundesine e adoptimit 

te nje dispozite qe lejon qeverite lokale te modifikojne nivelin e taksave ne baze te inflacionit. Ne 

bashkëpunim me institucione ndërkombëtare asistimi i njësive te qeverisjes vendore me asistence 

teknike, udhëzime dhe rregulloreve te ndryshme për modernizimin e administratës tatimore vendore 

me synim rritjen e te ardhurave nga taksat dhe tarifat vendore. 

Thellimi i institucionalizimit te Programit Buxhetor Afatmesem 

Per sa i perket shpenzimeve, qeveria shqiptare ka paraqitur qe ne vitin 2001 programin buxhetor 

afatmesem, i cili synon forcimin e lidhjes se politikave te Qeverise dhe alokimit te fondeve buxhetore, 

si edhe te arrije vleren reale te parase. Te gjitha ministrite e linjes u perfshine ne programin buxhetor 

afatmesem qe nga viti 2006, dhe qe prej 1 Janarit 2009 tashme jane te perfshira ne kete proces te 

gjitha institucionet e tjera buxhetore. PBA-ja synon zhvendosjen graduale nga buxhetimi mbi baza 

inputesh ne buxhetim mbi baza programesh dhe performance. Ashtu sic ka ndodhur gjate ketyre 3 

viteve te fundit, edhe gjate vitit 2009 u implementuan procedurat e reja te projekteve te investimeve 

publike ne kuader te PBA-se, duke synuar permiresimin dhe identifikimin e projekteve dhe vleresimin 

e tyre. 

Forcimi dhe institucionalizimi i marredhenieve fiskale nderqeveritare 

Ne kuadrin e decentralizimit dhe rritjes se autonomisë financiare te pushtetit vendor, është realizuar 

kalimi i tatimpaguesve te biznesit te vogël nga strukturat tatimore qendrore ne administrimin e 

strukturave tatimore te pushtetit vendor. Kjo mase ka ndikuar ne krijimin e lehtësive për 

tatimpaguesit e zonave rurale, te cilët tashme kontaktojnë me administratën e komunave ku zhvillojnë 

veprimtarinë për problemet e pagimit te taksave. 

Procesi i buxhetimit lokal ka qene deri tani ad hoc. Mekanizmi i përcaktimit te transfertave te 

kushtëzuara dhe te pakushtëzuara është ende i paparashikueshëm dhe jo plotësisht transparent, 

duke qene shpesh rezultat diskutimesh dhe negocimesh (burokratike dhe politike) midis njësive te 

qeverise vendore dhe ministrive përkatëse te linjës. Për këtë, do te përmirësohet me tej ekualizimi 

horizontal, për te reflektuar me mire dinamikat demografike dhe ekonomike te rajoneve te ndryshme 

te vendit, si dhe pabarazitë midis tyre. Ne fushën e zhvillimit lokal dhe rajonal ne buxhetin e vitit 2010 

- 53 -

është parashikuar qe skema e grandeve konkurruese te shndërrohet ne një skeme te re nëpërmjet 

“Fondeve te Zhvillimit te Rajoneve”. 

Në kuadër te ligjit Nr. 9936, date 26.6.2008, “Për menaxhimin e sistemit buxhetor ne Republikën e 

Shqiperise”, do te punohet për ngritjen e kapacitete lokale dhe konsolidimit te marrëdhënieve midis 

Pushtetit Qendror (Ministrisë se Financave) dhe Pushtetit vendore ne formulimin e politikave fiskale 

dhe reformat e propozuara ne lidhje me decentralizimin, ne kuadrin e PBA-se. 

Përmirësimi dhe qartësimi i kuadrit legjislativ për procesin e zbatimit te buxhetit lokal. Fushat kryesore 

te ndërhyrjes se Ministrisë se Financave do te jene: (i) procedurat e thesarit, kryesisht ato qe lidhen 

me diferencat e mëdha qe rezultojnë midis sasisë se parashikuar te grandit te kushtëzuar nga njësite 

e qeverisjes vendore dhe sasisë efektive; (ii) dalja ne kohen e duhur dhe qartësia e udhëzimeve dhe 

detajeve nga Ministria e Financave ne lidhje me procesin e buxhetit; (iii) rregullat për zbatimin e 

buxhetit, ne lidhje me ekzistencën e një llogarie unike te thesarit për te gjitha te ardhurat e pushtetit 

vendor dhe si pasoje me mundësinë qe te këtë zhvendosje dhe përdorim te këtyre burimeve ne kohe 

krizash likuiditeti; (iv) sistemi i raportimeve financiare dhe i kontabilitetit dhe vështirësitë qe lidhen me 

“ndjekjen” e shpenzimeve te buxheteve lokale dhe përdorimin e tyre ne përputhje me buxhetin e 

aprovuar. 

Përmirësimi i kuadrit legjislativ te taksave lokale, duke marre ne konsiderate mundësinë e rishikimit te 

shkalleve tatimore baze për taksat mbi pasurinë dhe mbi biznesin e vogël, dhe mundësinë e adoptimit 

te një dispozite qe lejon qeveritë lokale te modifikojnë nivelin e taksave ne baze te inflacionit. 

Zbatimi i një kuadri fiskal te qëndrueshëm për huamarrjen lokale. Ne zbatim te ligjit Nr. Nr.9869, datë 

4.2.2008, “Për huamarrjen vendore”, njësite e qeverisjes vendore sapo kane filluar te aplikojnë për 

marrje huaje. Për zbatimin e këtij ligji dhe me qellim qe procesi te zhvillohet ne mënyre normale, 

qeveria do te angazhohet ne: (i) koordinimin e politikave për borxhin kombëtar dhe lokal (ne mënyre 

qe pushteti qendror te mbaje nen kontroll natyrën dhe shtrirjen e detyrimeve financiare te pushtetit 

lokal); (ii) sigurimin e një huamarrje lokale te kujdesshme (lidhur me menaxhimin e risqeve ne kuadër 

te financave publike); (iii) sistemin e garancive lokale për huamarrjen; (iv) mekanizmat e monitorimit 

dhe kontrollit. 

Financat vendore. Me qellim konsolidimin e financave vendore gjate vitit 2010 dhe ne vazhdim do te 

punohet për identifikimin e problematikeve qe kane te bëjnë me nevoje e një kuadri rregullator për 

financat vendore. Ky proces do ti nënshtrohet diskutimeve me aktoret e ndryshëm te interesit. 

Objektivat e Investimeve te Sektorit Publik 

Vazhdimi i financimit buxhetor i sektoreve prioritare si arsimi, shendetesia, infrastruktura dhe 

mbrojtja, nga ana e Qeverise dhe per periudhen 2010-2012 çon rrjedhimisht dhe ne alokimin tek keta 

sektore te burimeve buxhetore te destinuara per investime. Duke ju referuar te dhenave te Programit 

Buxhetor Afatmesem 2010-20102, meposhte jepen drejtimet kryesore te fondeve per investime per 

keta sektore: 

Arsimi 

Shpenzimet kapitale ne kete sektor, qe perbejne mesatarisht rreth 11.64% te shpenzimeve kapitale 

totale te parashikuara per periudhen 2010-2012, do te perqendrohen kryesisht ne financimin e 

arsimit parauniversitar per: 

• ndertimin e shkollave te reja. 

• rikonstruktimin e shkollave ekzistuese. 

• pajisjen me laboratore te kompletuar. 

• pajisjen e shkollave me internet. 

- 54 -

Vlen per tu permendur ketu qe pjesa e alokuar per ndertime dhe rikonstruksione te shkollave te 

sistemit arsimor parauniversitar jepet ne formen e fondit per zhvillimin e rajoneve per njesite e 

qeverisjes vendore te cilet konkurojne dhe perzgjidhen mbi bazen e projekteve te paraqitura dhe 

kritereve te vendosura nga qeverisja qendrore. 

Shendetesia 

Investimet ne kete sektor prioritar per periudhen 2010-2012, te cilat zene mesatarisht rreth 7% te 

investimeve totale pergjate periudhes 2010-2012, do te perqendrohen kryesisht ne: 

• ndertimin dhe rikonstruksionin e ambienteve spitalore. 

• ndertimin dhe rikonstruksionin e ambienteve te sherbimit paresor. 

• blerjen e pajisjeve dhe aparaturave mjekesore. 

Infrastruktura 

Fillimisht vlen te theksohet fakti qe shpenzimet kapitale per kete sektor zene peshen me te madhe ne 

shpenzimet kapitale totale me rreth 47.7% pergjate periudhes 2010-2012. Ne kete sektor, si drejtime 

kryesore te investimeve per kete periudhe mund te permenden: 

• Investime ne sektorin e rrugeve kombetare, ku mund te permedim: ndertimin dhe 

rehabilitimin e 471 km rruge te rrjetit kryesor, si dhe sistemim asfaltimin dhe riveshjen e 555 km 

rruge te rrjetit kombetar. Prioritet i ketyre investimeve eshte realizimi korridoreve te transportit rrugor: 

Korridori 8-te, Korridori Durres-Morine qe siguron lidhjen me Korridori 10-te, aksi Veri-Jug, rruga e 

Arberit si degezim i Korridori 8-te dhe boshti qendror i jugut. 

• Investime ne zgjerimin dhe permiresimin e rrjeteve te Ujesjellesave dhe Kanalizimeve. 

• Investime ne infrastrukturen portuale. 

• Investime ne fushen e strehimit 

Mbrojtja 

Eshte per t’u evidentuar fakti qe edhe me shifrat e projektbuxhetit 2010 vazhdon plotesimi i standartit 

te NATO-s prej 2% te PBB i shpenzimeve buxhetore te alokuara per kete sektor, trend ky qe do te 

mbahet konstant pergjate periudhes 2010-2012. Duke ju referuar shpenzimeve kapitale, verehet se 

per kete sektor jane alokuar rreth 8.4% e shpenzimeve totale per investime duke u perqendruar 

kryesisht ne permiresimin e infrastruktures ekzistuese ushtarake me qellim arritjen e standarteve te 

vendeve anetare te NATO-s. 

3.3. TIPARET INSTITUCIONALE TË FINANCAVE PUBLIKE 

Se pari – Qe prej vitit 2008, Ministria e Financave po implementon Ligjin e ri Organik te Buxhetit ose 

ndryshe ligjin per “Menaxhimin e Shpenzimeve Publike”, i cili ndryshoi pothuajse rrenjesisht te gjithe 

kendveshtrimin e deriatehershem lidhur me planifikimin, zbatimin dhe monitorimin e financave 

publike ne teresi. Si edhe identifikoi apo riperkufizoi rolet e aktoreve kryesore te te gjithe procesit te 

buxhetimit, permes futjes se nocioneve te reja te tilla si Nepunesi i Pare Autorizues, Nepunesat 

Autorizues, Nepunesat Zbatues, etj, te cilat u aplikuan ne strukturen e cdo institucioni buxhetor. 

Karakteristikat kryesore te ketij Ligji mbeten: 

• Institucionalizimi i procesit te PBA-se per njesite e qeverisjes qendrore dhe vendore, si edhe 

njesite e fondeve speciale, per te bere nje lidhje direkte mes politikave te Qeverise dhe alokimit te 

fondeve buxhetore; 

• Dizenjimi i nje zinxhiri te qarte pergjegjesish duke specifikuar nje liste te qarte pergjegjesish 

per te gjithe aktoret qe perfshihen ne procesin e menaxhimit te financave publike; 

- 55 -

• Ristrukturimi i marredhenieve fiskale ndermjet qeverisjes qendrore e asaj vendore; 

• Implementimi i standarteve statistikore dhe atyre te kontabilitetit publik ne perputhje me 

standartet nderkombetare si GFS dhe SNA 93; 

• Implementimi i ndeshkimeve per moszbatim te procedurave sic jane percaktuar ne kete ligj. 

Se dyti – Ne kuadrin e reformes per permiresimin e menaxhimit te shpenzimeve publike, si dhe te 

vazhdimit te filozofise per nje qeverisje me shpenzime administrative sa me te kufizuara, ne muajin 

Tetor 2009 Ministria e Financave ndermori iniciativen e propozimit te projektligjit “Per rregullimin e 

sherbimit te transportit per funksionaret politike dhe nenpunesit civil”. Ky ligj, tashme i miratuar, ka 

per qellim dhe do te ndokoje ndjeshem ne reduktimin e shpenzimeve dhe sidomos rritjen e eficences 

dhe efektivitetit ne perdorimin e sherbimit te transportit per administraten publike, i cili ne menyren se 

si kryhej deri me sot rezultonte tejet i kushtueshem dhe aspak i mireadministruar, duke mos iu 

pergjigjur ne kete menyre permbushjes se detyrave funksionale te administrates shteterore. 

4. OBJEKTIVAT E REFORMAVE STRUKTURORE 

4.1. SEKTORI I NDËRMARRJEVE 

4.1.1. Zhvillimi i Ndermarrjeve te Sektorit Privat 

Sektori privat në ditët e sotme operon në kushtet e një ekonomie tërësisht të hapur, me një tregti të 

liberalizuar dhe një sistem bankar tërësisht privat, gjë që ka mundësuar përmirësimin e shërbimeve 

financiare në treg dhe zhvillimin e mëtejshëm të këtij sektori. Aktualisht në Shqipëri pothuaj të gjitha 

SME-të janë privatizuar. Sektori privat kontribon me rreth 80 % të PBB-së dhe rreth 80 % të punësimit 

total, duke përbërë aktualisht faktorin dhe kontribuesin kryesor të rritjes ekonomike dhe sidomos të 

zbutjes së varfërisë. 

Gjatë viteve 2007 - 2008, sektori privat dhe në veçanti ai i ndërmarrjeve kanë njohur rritje të 

konsiderushme. Referuar të dhënave të INSTAT-it, numri i subjekteve aktive në fund të vitit 2008 arriti 

në 104,750 gjë e cila tregon për një rritje prej rreth 20 % krahasuar me vitin paraardhës. Po gjatë vitit 

2008, ekzaktësisht 2,107 kompani janë me pjesëmarrje të kapitalit të huaj dhe rreth 1,200 kompani 

ushtrojnë aktivitete eksporti. Për vitin 2009, numri i ndërmarrjeve të reja të regjistruara arrin në 

12,985. 

Referuar strukturës së ndërmarrjeve, në fund të vitit 2008 Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme (sipas 

përkufizimit të BE-së për NVM-të), me deri në 250 punonjës përbënin 99,9% të numrit të përgjithshëm 

të ndërmarrjeve aktive. 

Gjatë vitit 2008, është konstatuar një rritje e shpejtë e ndërmarrjeve të reja, ku rezultojnë rreth 

19,538 subjekte. Koefiçenti i lindshmërisë së ndërmarrjeve të reja për vitin 2008 ishte 18.7 %. 

Përsa i takon shpërndarjes gjeografike të bizneseve në Shqipëri, rreth 47 % e ndërmarrjeve aktive 

janë përqëndruar në prefekturat e Tiranës dhe të Durrësit. Shpërndarja në përqindje e SME-ve sipas 

sektorëve të ekonomisë janë: Tregtia 47.8 %, Industria 9.5 %, hotele/kafe/restorante 14.2 %, 

Transporti dhe Telekomunikacioni 9.4 %, Shërbime të tjera 13.0 %, Ndërtimi 4.8 %, Bujqësia dhe 

Peshkimi me rreth 1.2 %. 

Shifra e afarizmit. Indeksi i volumit të shifrës së afarizmit në tremujorin e tretë 2009 arriti 

152.7 përqind, duke shënuar një rritje prej 5 përqind krahasuar me tremujorin e mëparshëm. 

Krahasuar me tremujorin e tretë 2008 ky tregues rezulton me 12 përqind rritje. Pjesa më e madhe e 

shifrës së afarizmit prej rreth 24.5 % vjen nga sektori i ndërtimit dhe 17.5 % nga sektori i Transportit 

dhe Telekomunikacionit. 

- 56 -

Vlera e shtuar për vitin 2007 (ASN 2007) është rritur me 22 % krahasuar me vitin paraardhës. Pjesa 

më e madhe prej 27.7 % e vlerës së shtuar vjen nga sektori i industries dhe 23 % nga sektori i 

tregtisë. 

Fluksi i IHD gjatë vitit 2008 arriti vlerën 590.5 milionë Euro, ose 25.6 % më shumë se fluksi i vitit 

2007. Për 9 muajt e parë të vitit 2009, fluksi i IHD është 565.1 milionë Euro, ose 61 % më shumë se 

e njëjta periudhë e vitit 2008. Ndërmarrjet aktive të huaja dhe të përbashkëta në fund të vitit 2008 

arriti në 2,107 njësi, nga 1,354 njësi që ishte në vitin 2007, me një rritje prej 35 %. 

Sipas aktivitetit ekonomik, 34 % e ndërmarrjeve të huaja dhe të përbashkëta i përkasin sektorit të 

tregtisë, 25 % sektorit të përpunimit industrial, 23 % shërbimeve, 8 % ndërtimit, 5 % transportit dhe 

telekomunikacionit. 

Sipas shpërndarjes gjeografike të bizneseve në Shqipëri, 57 % e tyre janë përqëndruar në qarkun e 

Tiranes, e ndjekur nga Durresi me 10.8 %, Vlora me 5.1%; Korça me 4.7 %, Shkodra me 2.9 %, 

Elbasani me 2.5 %, etj. 

Origjina e investimeve të huaja udhëhiqet nga vëndet e BE-së (60 %), ku Italia, Greqia, Gjermania 

mbajnë tre vëndet e para, me respektivisht 35 %, 18 % dhe 2 % të numrit të ndërmarrjeve. Të tjerë 

investitorë të rëndësishëm janë nga: Turqia (5 %), vëndet e Ballkanit (3 %), SHBA-ja dhe Kanada-ja (2 

%) dhe në fund Kina me (2 %) etj. 

Eksportet për periudhën Janar - Nëntor 2009 janë karakterizuar nga një rënie si rezultat i impaktit 

negativ të krizës ekonomike globale. Në këtë 9–mujor, eksportet e mallrave arritën në 573 milion 

Euro, me një rënie prej 19.2 % në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2008. Rënien më të madhe 

e kanë rezultuar eksportet drejt vëndeve të CEFTA-s, Rusisë, Kinës, Turqisë dhe BE-së. 

Sektorët dhe produktet që kanë patur rënien më të madhe janë prodhimet vëndase si: mineralet e 

ndryshme (kromi, bakri), çeliku dhe hekuri, bitumi, etj. Ndërsa eksportet e produkteve fason kanë 

patur një rënie më të zbutur, ku veshjet dhe konfeksionet patën një rënie prej 11 %, ndërsa këpucaria 

me rreth 5 %. 

Deri në fund të vitit 2009 parashikohet që eksportet të kapin shifrën 753.2 milion/€, me një rënie prej 

rreth 18 % në krahasim me vitin 2008. 

4.1.2. Politikat e Ndërmarra për Zhvillimin e Sektorit Privat 

Qeveria është angazhuar në ndërmarrjen e një reformeje të gjithanshme për përmirësimin e klimës së 

biznesit, reduktimit të barrierave administrative, si dhe për implementimin e Kartës Europiane të SMEve, 

më konkretisht: 

1. Zbatimi i strategjisë së Biznesit dhe Investimeve për periudhën 2007 - 2013 miratuar me 

VKM Nr.795, datë 11.07.2007, si dhe programi strategjik për zhvillimin e SME-ve për periudhën 2007 

- 2009 për të nxitur konkurrueshmërinë e SME-ve. Strategjia fokusohet me përparësi në: (a) nxitjen e 

kulturës së sipërmarrjes, (b) në përmirësimin e klimës së biznesit, (c) në rritjen e konkurrueshmërisë 

dhe (d) në përmirësimin e financimit të SME-ve. 

2. Reduktimi i kostos dhe kohës së regjistrimit të një biznesi të ri. Sipas doing business 2010, 

në lehtësirat për të bërë biznes, Shqipëria renditet në vëndin e 82-të (nga 181 vënde të analizuara) 

nga e 86-ta që renditej një vit më parë dhe e 136-ta në vitin 2007. Një sërë reformash për 

reduktimin e barrierave administrative në biznes kanë dhënë rezultatet e tyre gjatë vitit 2008, më 

konkretisht: 

- Regjistrimi i biznesit brenda një dite pranë QKR-së, e cila funksionon si një one stop shop 

dhe me një kosto minimale prej 100 lekësh (0,81 Euro). Kjo ka sjellë reduktimin e kohës së 

regjistrimit të një biznesi në 1 ditë nga 28 ditë që duhej një vit më parë në Gjykatë. Gjatë vitit 2009 

janë regjistruar 12,985 biznese të reja. 

- 57 -

3. Reduktimi i hapave për fillimin e një biznesi. Reduktimi i kohës për hapjen e një biznesi të ri. 

Tashmë nevojiten vetem 5 hapa për hapjen e një biznesi të ri nga 10 hapa që nevojiteshin një vit më 

parë dhe vetëm 5 ditë nga 36 ditë që nevojiteshin një vit më parë. 

• Kompanitë përdorin një numër identifikimi të vetëm i cili jepet nga QKR-ja kur bëjnë 

regjistrimin dhe njëkohësisht gjenerohet në zyrën e taksave, në zyrën e sigurimeve shoqërore dhe në 

zyrën e punës. Kjo praktikë ka sjellë reduktimin e të 4 hapave për fillimin e biznesit. 

Në ligjin Nr. 9897, datë 10.04.2008 “Për një ndryshim në ligjin nr. 9640, datë 09.11.2006, është 

amenduar ligji për dhomat e industrisë dhe tregtisë duke hequr detyrimin e kompanive për t’u 

regjistruar pranë DHTI-së. Ky regjistrim tashmë është mbi baza vullnetare. Kjo ka sjellë reduktimin me 

1 hap tjetër të proçedurës për fillimin e biznesit. 

4. Thjeshtimi i proçedurave të liçensimit. Funksionimi i Qëndrës Kombëtare të Liçensave si një 

“one stop shop”. QKL-ja ka hyrë në funksion që në 9 Qershor 2009 mbi bazën e ligjit të ri për liçensat, 

autorimzimet dhe lejet, Nr. 10,081, datë 23.02.2009, i cili është hartuar me asistencë të GTZ-së 

gjermane. QKL-ja ofron shërbimim me një ndalesë për liçensimin dhe dhënien e lejeve që më parë 

siguroheshin në ministri të ndryshme. Ngritja e QKL-së ishte një arritje e suksesshme e bashkëpunimit 

me programin Prag të Korporatës së Sfidës së Mijëvjeçarit për Shqipërinë II (MCCAZ), të administruar 

nga USAID, për ndërtimin e sistemit elektronik të qëndrës, trajinimin e personelit të ri, hartimin e 

akteve nënligjore për liçensimin dhe sigurimin e ambjenteve të punës tërësisht modern. Ajo punon 

sipas parimit të miratimit në heshtje. Për grupin I-rë dhe të II-të, liçensat jepen nga vetë QKL-ja brënda 

2 - 4 ditë. Për liçensat e grupit të III-të, të cilat përcillen pranë ministrive të linjës, koha e dhënies së 

liçencës është 10 - 30 ditë. 

QKL-ja ofron shërbime të shpejta dhe transparente për bizneset e interesuara për marrjen e një 

liçense, apo leje me rreth 8 sportele shërbimi në Tiranë. Më datë 14 Dhjetor 2009, sipas 

memorandumit të bashkepunimit QKR me QKL, janë hapur edhe 3 sportele të QKL-së në Shkoder, 

Korçë dhe Vlorë. Deri në mes të muajit Dhjetor 2009 janë trajtuar 1,004 aplikime nga të cilat : janë 

aprovuar dhe janë aktive 457 liçensa dhe leje të reja, janë revokuar 8 liçensa, janë në shqyrtim nga 

institucionet e linjës 169 liçensa. Informacioni mbi procedurat gjënden në faqen e internetit të QKL-së: 

ëëë.qkl.gov.al, përmes së cilës aplikantet mund të kontrollojnë në çdo kohë statusin e aplikimeve të 

tyre dhe të shohin listën e të gjitha lejeve dhe liçensave të miratuara. 

5. Reduktimi i barrës fiskale për bizneset. Që nga 1 janar 2008 ka hyrë në fuqi taksa e sheshtë 

prej 10 % për tatimin e fitimit (nga 20 % që ishte deri në fund të vitit 2007) dhe për tatimin mbi të 

ardhurat personale. Aktualisht Shqipëria ka një barrë fiskale ndër më të ultat, krahasuar me vëndet e 

tjera të rajonit. Që nga muaji Maj 2009, sigurimet shëndetësore dhe shoqërore në ngarkim të 

punëdhënësit janë ulur nga 20 %, në 15 %. 

6. Zhvillimi i zonave ekonomike (parqet industriale dhe zonat e lira). Zhvillimi i zonave 

ekonomike në Shqipëri është konceptuar mbi bazën e partneritetit publik dhe atij privat. 

Gjatë vitit 2008, Këshilli i Ministrave (KM) ka shpallur 6 zona ekonomike, ecuria e zhvillimit të së 

cilave paraqitet si më poshtë: 

1. Zona ekonomike me statusin “Park Industrial” Koplik, Shkodër me sip. 61 ha, në pronësi 

shtetërore për të cilën është nëshkruar kontrata konçesionare dhe pritet të miratohet nga KM-ja. 

2. Zona ekonomike me statusin “Park Industrial” Shëngjin, Lezhë, me sip. 3.2 ha, në pronësi 

shtetërore për të cilën është nëshkruar kontrata konçesionare. 

3. Zona ekonomike me statusin “Park Industrial” në Elbasan, me sip. 254.7 ha në pronësi 

shtetërore dhe pronësi private. 

4. Zonë ekonomike me statusin “Park Industrial” në Spitalle të Durrësit, me sip. 850 ha, në 

pronësi shtetërore dhe pronësi private. 

- 58 -

5. Zonë ekonomike me statusin “Park Industrial” në Vlorë, me sip. 125 ha, në pronësi 

shtetërore për të cilën është nënshkruar kontrata konçesionare me Shoqërinë «Idea Vlora», kontratë e 

cila është miratuar nga KM-ja. 

6. Zona ekonomike me statusin “Park Industrial” Shkodër, me sip. 130 ha, pronësi shtetërore 

dhe pronësi private. 

Gjatë vitit 2009, janë shpallur edhe tre zona ekonomike, ku dy kanë statusin e parqeve industriale 

dhe një ka statusin e zonës së lirë. 

1. Zonë e lirë me sip. 478.14 ha, në Vlorë për të cilën po zhvillohen proçedurat e garës për 

përzgjedhjen e zhvilluesit. 

2. Park industrial në Laknas (Tiranë) me sip. 9.48 ha, në pronësi private. 

3. Park industrial në Lezhë me sip. 54.3 ha, me autoritetin kontraktues Bashkinë e Lezhës. 

Gjatë vitit 2008 - 2009, është ndërtuar rrjeti elektrik për Parkun Industrial në Spitalle, Durrës dhe 

ndërtimi i rrjetit të tensionit të ulët për parkun industrial Lezhë. Njëkohësisht janë planifikuar fondet 

dhe kanë filluar punimet për ndërtimin e infrastrukturës rrugore për parkun industrial Spitalle, Durrës. 

Përsa i përkët Parkut Industrial Elbasan, Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës ka realizuar 

studimet e para ekonomiko – finaciare, si dhe të vlerësimit strategjik të ndikimit. 

7. Programi i Konkurrueshmërisë dhe novacioneve (CIP) për SME-të: Pjesëmarrja e Shqipërisë 

në programin komunitar për Konkurrueshmërinë dhe novacionet (Competitiveness and Innovation 

Programme - CIP), për periudhën 2007 – 2013, sipas vendimit të Parlamentit Europian 

Nr.1639/2006/EC. 

Brënda programit të CIP-it, ka 3 nënprograme (apo shtylla) kryesore të cilat janë të fokusuar për SMEtë 

dhe për ato lloj teknologjish që mbrojnë mjedisin si: 

– Entrepreneurship and Innovation Programme (EIP). 

– ICT policy support programme 

– The intelligent energy-europe programme (IEE). 

Në VKM-në Nr.713, datë 24.10.2007, për miratimin në parim, të pjesëmarrjes së Shqipërisë në 

programin komunitar "programi kuadër për konkurrueshmëri dhe novacion", u miratua nga qeveria 

shqiptare pjesëmarrja e Shqipërisë në programin CIP. 

Që prej vitit 2008 METE ka një marrëveshje mirëkuptimi për pjesëmarrjen e Shqipërisë në 

nënprogramin e parë të Sipërmarrjes dhe Novacionit EIP, të programit për Konkurueshmërinë dhe 

Novacionin CIP. Marrëveshja është firmosur më datë 27 Qershor 2008. 

Marrëveshja (MoU) u ratifikua me Ligjin nr.9984, datë 11.09.2008 “Për ratifikimin e Memorandumit 

të mirëkuptimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Komunitetit Europian për pjesëmarrjen e 

Republikës së Shqipërisë në programin e komunitetit “Programi i veçantë për sipërmarrjen dhe 

novacionin (EIP) të programit kuadër të konkurrueshmërisë dhe novacionit, 2007 - 2013”, i cili u 

botua në Fletore Zyrtare Nr.143 datë 22 Shtator 2008 dhe ka hyrë në fuqi më datë 7 Tetor 2008. 

Info day për projektin komunitar EIP - CIP: Në kuadër të programit për mbështetjen e qeverisë 

shqiptare për pjësëmarrjen në programet komunitare të BE-së, CIP, janë organizuar gjatë muajve 

Korrik dhe Tetor 2009, Info day për programin CIP në Tiranë dhe Shkodër. Gjatë këtyre takimeve kanë 

marrë pjesë rreth 55 përfaqësues të institucioneve publike dhe të kompanive private të interesuara 

- 59 -

për programet komunitare të BE-së. Në këtë takim u prezantua programi CIP, si dhe programet per 

eco-innovation. Për komponentin e tretë, atë të IEE-së, METE është në proçes negocimi për firmosjen 

e memorandumit të mirëkuptimit. 

8. Përmirësimi i skemave të financimit të biznesit. Ambienti i qëndrueshëm makroekonomik dhe 

financiar ka krijuar kushte të përshtatshme për zgjerimin e kreditimit të ekonomisë në vëndin tonë, e 

cila ka shënuar një rritje të lehtë edhe gjatë vitit 2009 ndonëse ky vit është karakterizuar nga kriza 

globale financiare. 

Sipas Doing Business 2010 të Bankës Botërore, Shqipëria renditet e 15-ta në botë për lehtësinë për 

të marre kredi. 

Kreditimi i sektorit privat deri gjatë 9–muajorit të vitit 2009, sipas Bankës së Shqipërisë, është rritur 

me rreth 13,2 % në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2008. Portofoli i kredisë deri në shtator 

2009 ka arritur në 39 % të PBB-së, me një rritje prej 2 pikë përqindje në krahasim me të njëjtën 

periudhë të vitit të kaluar. Kredia e dhënë nga institucionet financiare jo-bankare ka vijuar të jetë e 

ulët. Portofoli i kredisë së këtyre institucioneve është rreth 13 miliardë lekë (ose rreth 96 milionë 

Euro), duke përbërë vetëm 3.3 % të portofolit të kredisë së dhënë nga sistemi bankar dhe jo-bankar. 

Pjesa me e madhe e klientëve te këtyre institucioneve janë individët. 

Për të përmirësuar klimën e financimit të SME-ve gjatë viteve të fundit, qeveria ka ndërmarrë disa 

masa që lidhen kryesisht me futjen e skemave të garantimit të kredive për SME-të. 

Zbatimi i programit për Fondin e garantimit të kredive për eksport 

Krijimi dhe zbatimi i Fondit të garantimit të kredive për eksport nëpërmjet VKM-së Nr.489, të datës 

25.07.2007, është pjesë e garancisë që lëshon shteti shqiptarë me kufirin maksimal për to deri në 

200 milionë lekë (ose rreth 1,5 milionë Euro), për një periudhë kohore përdorimi prej 6 vjetësh. 

Albinvest si institucioni manaxhues së këtij fondi ka përgatitur 17 propozime përkatëse (deri në 

Dhjetor 2008) për miratim në Komitetin e Vlerësimit të Garancisë për Eksport, ku janë miratuar 2 prej 

tyre, me një vlerë respektive prej 9 milionë lekë. Referuar ecurisë së ngadaltë të përdorimit të FKGEsë, 

rezulton se duhen bërë disa ndryshime në bazën ligjore dhe në kriteret e përdorimit të tij. 

- Krijimi i fondit të garantimit të kredive në një vlerë prej 2,5 milionë Euro, në kuadër të 

programit italian për mbështetjen e SME-ve tashmë ka filluar disbursimin e kredisë prej 25 milionë 

Euro dhe është përgatitur skema e fondit të garantimit, e cila pritet të fillojë zbatimin gjatë muajve të 

parë të vitit 2010. Deri më 15 Dhjetor 2009 janë dhënë kredi për 16 kompani me një vlerë prej 3.9 

milionë Euro. 

- Funksionimi i Regjistrit të kredive. Duke filluar nga data 3 Janar 2008 në Bankën e 

Shqipërisë funksionon Regjistri i Kredive, që është baza elektronike e të dhënave për kredimarrësit e 

sistemit bankar. Aktualisht, bankat kanë hedhur në regjistër portofolin aktiv të kredive si dhe 

ngarkojnë çdo ditë të dhëna për kreditë e reja. Në momentin e fillimit të funksionimit "live" të Regjistrit 

të Kredive, në të rezultonin 201,729 kredi te regjistruara për kredimarrësit, si dhe të dhëna për 

personat e lidhur dhe kolateralet e vëna si garanci për kthimin e kredisë. Regjistri përmban 

informacione pozitive dhe negative për kredimarrësin dhe këto të dhëna ruhen në Regjistër për 5 vjet. 

Raporti mbi kredimarrësit, që bankat marrin si produkt për Regjistrin, përmban informacion mbi 

shumën e kredisë, shlyerjet e saj, shumat e vonuara, garancitë e vëna për të, dhëna për linjat e 

kredisë ku kredimarrësi është person i lidhur, si dhe historiku i statusit të kredisë për dy vitet e fundit, 

i cili ul rrezikun e kredive të këqija. 

Sistemi informatik ka kapacitete të mjaftueshme për zgjerim në të ardhmen dhe për përfshirjen në një 

periudhë afatshkurter të institucioneve të mikrofinancës. 

- 60 -

Futja e shërbimeve të lizingut, mund të konsiderohet si një alternativë financiare për SME-të, që 

ndikon në zhvillimin e biznesit edhe në rritjen e punësimit. 

9. Ekonomia informale. Në drejtim të reduktimit të ekonomisë informale nga Qeveria shqiptare 

janë marrë disa masa të rëndësishme, të cilat kanë patur si qëllim kryesisht përmirësimin e 

identifikimit dhe matjes së ekonomisë informale, uljen e kostos së formalizimit për biznesin dhe 

reduktimin e cash-it në ekonomi. 

Ekonomia informale në Shqipëri është reduktuar vazhdimisht në këto 3 vitet e fundit. Bazuar në të 

dhënat e fundit nga INSTAT, Ekonomia e Pamonitoruar (NOE), vlerësohet të ketë një reduktim kundrejt 

GVA-së, nga 28.7 % që ishte në vitin 2006 në 28.5 % në vitin 2007. 

Viti 2009 ishte viti i fundit i implementimit të planit të veprimit për reduktimin e ekonomisë informale 

(Dekreti i Qeverisë nr. 430, datë 28.06.2006 “Mbi reduktimin e ekonomisë informale për periudhën 

2006 - 2009). Rezultatet e arritura janë të kënaqshme: nga 33 masa totale të planit të veprimit, 30 

masa janë realizuar, 2 masa nuk janë realizuar, ndërsa 1 masë mbetet në proçess për t’u realizuar. 

Bëhet fjalë për “Regjistrimin e përgjithshëm të njësive ekonomike jo bujqësore” të cilin INSTAT me 

asistencën e programit IPA 2007 do ta implementojë gjatë vitit 2010. 

Në fund të vitit 2009 janë propozuar disa ndryshime në ligjin për proçedurat tatimore (aktualisht i 

aprovuar nga KM-ja), që synojnë reduktimin e ekonomisë informale dhe në mënyrë specifike kanë të 

bëjnë me: 

- Të vetëpunësuarit (nen I ri) 

Për personat “të vetëpunësuar në veprimtari tregtare apo shërbimi, ambulant dhe kryefamiljar, që 

punëson persona si punëtorë shtëpie” regjistrimi për pagimin e kontributeve të sigurimeve shoqërore, 

ose ç’regjistrimi i tyre kryhet nga organet tatimore, sipas një proçedure të veçantë, të përcaktuar me 

udhëzim të ministrit të Financave. 

- Mos deklarimi i të punësuarve 

Nëse nga verifikimi dhe kontrolli në vëndndodhjen e biznesit, rezulton se tatimpaguesi nuk ka 

deklaruar në organin tatimor çdo të punësuar rishtazi, të paktën 24 ore përpara fillimit të punës, 

përveç detyrimit për pagimin e shumës së kontributeve të papaguara, detyrohet të paguajë një gjobë 

prej 50,000 lekësh, kur është subjekt i biznesit të vogël dhe 100,000 lekë (me TVSH) për biznesin e 

madh, për çdo rast mosdeklarimi. 

- Gjoba për pajisjet fiskale 

Tatimpaguesi, person juridik dhe fizik, tregtar dënohet në rast se nuk instalon pajisjen fiskale. 

-Zgjerimi i skemes se deklarimit elektronik, është një prioritet i nisur që nga viti 2007. 

Gjeografikisht, nga Marsi 2009, kjo skemë është shtrirë në gjithë territorin e Shqipërisë. Për 

tatimpaguesit, përfshirë biznesin e vogël, kjo do të thotë kursim parash, kohë dhe burime njerëzore. 

Në të njëjtën kohë, kjo metodë është e rëndësishme për të shmangur sjelljen burokratike të zyrtarëve 

dhe kontaktet direkte midis inspektorëve të taksave dhe taksapaguesve, duke sjellë si rezultat 

reduktimin e informalitetit. 

Për periudhën Janar - Nëntor 2009, janë bërë 57,826 deklarime, një numër shumë herë më i madh se 

e njëjta periudhë e vitit 2008. Detyrimet tatimore që plotësohen elektronikisht janë: TVSH-ja, Tatimi 

mbi fitimin Vjetor, Sigurimet shoqërore dhe Shendetsore, Taksa mbi të Ardhurat e Punësimit, Këstet 

mujore të Taksës së Fitimit, si dhe Taksa Vjetore mbi të Ardhurat Personale (biznesi i vogël) 

-Fushata informuese dhe publicitare për Pajisjet Fisakle dhe Ligjin për Faljen e Gjobave. 

Fushata për Pajisjen e tatimpaguesve me kasa fiskale, vazhdon gjatë gjithë periudhës në zbatim të 

kalendarit të përcaktuar në VKM-në 781, datë 14.11.2007, i ndryshuar me vendimin nr. 1476, datë 

12.11.2008, “Për karakteristikat teknike dhe funksionale të pajisjeve fiskale, sistemit të integruar të 

kompjuterizuar për transferimet periodike, automatike, të deklarimeve financiare, sistemit të 

- 61 -

komunikimit, për proçedurën e dokumentacionin për miratimin e tyre dhe për kriteret për pajisjen, me 

autorizim, të shoqërive të autorizuara për ofrimin e pajisjeve fiskale”. 

10. Rritja e konkurrueshmërisë së SME-ve nëpërmjet zbatimit të programit për fondin e 

konkurrueshmërisë. Sipas indeksit të konkurrueshmërisë për vitin 2009, Shqipëria renditet në vëndin 

e 96-të, me 3,72 pikë, nga 133 vënde të analizuara dhe me një përmirësim prej 12 vëndesh (vëndi i 

108) në krahasim me vitin e mëparshëm. 

Në strategjinë e METE-s për Zhvillim e Biznesit dhe Investimeve për periudhën 2007 - 2013, i 

kushtohet një vëmëndje e veçantë programeve për rritjen e konkurrueshmërisë së SME-ve, hartimit të 

një programi strategjik dhe plan veprimesh për transferimin e teknologjisë dhe inovacionit. 

Me qëllim mbështetjen e SME-ve dhe për rritjen e aftësisë konkurruese të tyre, me VKM-në Nr. 112, 

datë 21.02.2007, “Për krijimin e fondit shqiptar të konkurrueshmerisë” qeveria ka caktuar një fond 

prej 25 milionë lekë (200,000 Euro). Deri në fund të Dhjetorit 2009, nga Albinvest janë miratuar 73 

projekte me një vlerë 54 milionë lekë, nga të cilat 44 projekte janë implementuar plotësisht. 

11. Është hartuar dhe miratuar ligji Nr. 9880, datë 25.02.2008 “Për nënshkrimin elektronik” i cili 

është në përputhje të plotë me direktivën 1999/93/EC të BE-së. Ky ligj u përgatit me asistencë të 

GTZ-së. 

12. Përmirësimi i legjislacionit për shoqëritë tregtare. Është hartuar dhe miratuar ligji për 

shoqëritë tregtare. Qëllimi i ligjit të ri nr. 9901, dt. 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare” 

është të sigurojë një kuader ligjor bashkëkohor, të thjeshtë, të qartë dhe të përditësuar për shoqëritë 

tregtare. Ligji synon zbatimin e legjislacionit europian për shoqëritë tregtare dhe përmbushjen e 

kërkesave të MSA-së. 

13. Ndryshimi i ligjit “Për Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme”, Nr. 8957, datë 

17.10.2002, me ligjin Nr. 10,042, datë 22.12.2008, konsiston në përafrimin pothuajse të plotë të 

rekomandimit 2003/361/EC. 

14. Miratimi i ligjit për tregtinë elektronike. Me asistencë të programit CARDS është hartuar draft 

ligji për tregtinë elektronike, sipas Ligjit nr. 10,128, datë 11.05 2009, miratuar nga parlamenti. 

4.1.3. Drejtimet kryesore për Zhvillimin e Sektorit Privat për periudhën 2010 – 2012 

1. Zbatimi i Strategjisë së Biznesit dhe Investimeve për periudhën 2007 – 2013. 

2. Zbatimi i Programit Strategjik të Zhvillimit të SME-ve për periudhën 2010 – 2012. 

3. Zbatimi i principeve Europiane Small Business Act. 

4. Zbatimi i PKZMSA për periudhën 2009 - 2011 në fushën e SME-ve dhe shoqërive 

tregtare. 

5. Fuqizimi i Qëndrës Kombëtare të Liçensimit. 

6. Ngritja dhe vënia në funksionim të zonave ekonomike (parqe industriale, zona të 

lira). 

7. Hartimi i programit për të mësuarit për sipërmarrjen. 

8. Implementimi i Programi 3-vjeçar Italian për mbështetjen e SME-ve. 

9. Adoptimi i Direktivës 2005/56/EC "On cross-border mergers". 

10. Zbatimi i programit për mbështetjen e SME-ve për rritjen e konkurrueshmërisë 

nëpërmjet transferimit të teknologjisë dhe novacionit 2010 - 2012. 

- 62 -

11. Zbatimi dhe vlerësimi i impaktit të programeve financiare të Fondit të 

Konkurrueshmërisë dhe Fondit të Garantimit të Kredive për Eksport (FK-së dhe 

FGKE-së). 

12. Vlerësimi i politikave për investimet e huaja sipas metodologjisë së OECD-së (IRI 

2009). 

13. Fuqizimi i veprimtarisë së Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë, në përmirësimin e 

shërbimeve ndaj biznesit. 

14. Forcimi i dialogut biznes – privat dhe rritja e rolit të Këshillit Konsultativ të Biznesit. 

15. Forcimi i kapaciteteve dhe përmirësimi i shërbimeve nga Albinvesti për investitoret e 

huaj dhe vëndas. 

4.1.4. Reforma Rregullatore për Përmirësimin e Klimës së Biznesit 

Në përputhje me platformën e Qeverisë Shqiptare për Reformën Rregullatore, Ministria e Ekonomise, 

Tregtise dhe Energjetikës është duke drejtuar dy reforma të mëdha: 

1. Reforma për garantimin e cilësisë së kuadrit rregullator (RIA) 

2. Reforma në sistemin e inspektimit 

1. Reforma në sistemin RIA 

Suksesi i deritanishëm i reformave në regjistrimin dhe liçensimin e biznesit, ka vërtetuar tashmë se 

reforma është një nga mjetet më efikase për reduktimin e barrierave administrative. 

Në këtë kuadër, një instrument shumë i rëndësishëm për të vlerësuar impaktin e reformave të 

ndërmarra nga qeveria, si tek biznesi ashtu edhe tek konsumatori është Vlerësimi i Impaktit 

Rregullator (RIA). 

Pavarësisht mungesës së një sistemi të mirëfilltë vlerësimi, gjatë kësaj kohe qeveria shqiptare ka 

krijuar një mekanizëm për monitorimin, vlerësimin dhe garantimin e cilësisë rregullatore i cili 

mbështetet në dy drejtime kryesore: 

Krijimin e një kuadri institucional për manaxhimin, implementimin dhe monitorimin e Reformës 

Rregullatore. 

Me Urdhërin e Kryeministrit nr. 170, datë 31.10.2005, është parashikuar krijimi i Task Forcës për 

drejtimin dhe monitorimin e Reformës Rregullatore, e cila drejtohet nga vetë Kryeministri. Ky urdhër 

përcakton si strukturë përgjegjëse për ndjekjen e zbatimit të reformës Ministrinë e Ekonomisë, 

Tregtisë dhe Energjetikës (METE), e cila ka një rol shumë të rëndësishëm në monitorimin dhe 

garantimin e cilësisë rregullatore. 

Po kështu, me Urdhërin e Kryeministrit nr. 274, datë 23.11.2006, detyrohen të gjitha ministritë e 

linjës që të dërgojnë për mendim në METE të gjitha aktet ligjore dhe nënligjore të hartuara në kuadër 

të Reformës Rregullatore, apo akte të tjera që rregullojnë marrëdhëniet ndërmjet institucioneve 

shtetërore dhe biznesit. METE shqyrton përputhshmërinë e akteve të paraqitura me parimet e 

Reformës Rregullatore, duke luajtur kështu rolin e një filtri legjislativ me qëllim garantimin e cilësisë 

rregullatore në të gjithë sektorët e lidhur me biznesin. 

Konsultimi i politikave të ndërmarra me biznesin dhe grupet e interesit. 

Konsultimi periodik me biznesin, është një nga parimet kryesore të cilësisë rregullatore mbi të cilat 

është mbështetur platforma e qeverisë për Reformën Rregullatore. Kështu, përfaqësuesit e biznesit 

dhe grupeve të tjera të interesit kanë luajtur një rol shumë të rëndësishëm, sidomos për sa i përket 

reformave të ndërmarra në fushën e regjistrimit të biznesit dhe liçensimit ku kanë qenë mjaft aktivë 

në paraqitjen e shqetësimeve dhe mendimeve të tyre mbi politikat e qeverisë. Gjithësesi, duke pasur 

- 63 -

parasysh arritjet e deritanishme, si edhe objektivat e qeverisë shqiptare për të ardhmen, është e 

nevojshme krijimi i një sistemi vlerësimi paraprak të impaktit të politikave të ndërmarra, i cili do të 

bëjë të mundur garantimin e vazhdueshëm të cilësisë rregullatore. 

Për këtë qëllim, në bashkëpunim me Bankën Botërore, në kuadër të projektit BERIS, METE po punon 

për përcaktimin e opsionit RIA më të përshtatshëm për Shqipërinë, bazuar në karakteristikat kryesore 

të sistemit juridik shqiptar dhe në kapacitetet e administratës publike shqiptare, të vlerësuara nga 

ekspertët e projektit. Në këtë kuptim, nga eksperti i projektit është përgatitur një dokument i cili 

paraqet në mënyrë të detajuar opsionet që mund të përdoren për ngritjen e një sistemi RIA në 

Shqipëri bazuar në eksperiencën e vendeve të tjera të rajonit apo vëndeve anëtare të BE-së. 

Pas reflektimit të vërejtjeve dhe propozimeve të bëra nga këta ekspertë dhe nga METE, dokumenti 

përfundimtar do të miratohet nga Task Forca për Reformën Rregullatore, e cila do të miratojë 

njëkohësisht edhe variantin që do të përdoret nga administrata shqiptare për vlerësimin e impaktit 

rregullator. 

Ndërkohë, për të ndihmuar qeverinë shqiptare në përzgjedhjen e opsionit RIA që do të përdoret prej 

saj është parashikuar kryerja e vlerësimit të impaktit rregullator në tre fusha pilot të legjislacionit 

shqiptar si Inspektimi, Siguria Ushqimore dhe Mjedisi. 

Këto projekte pilot të parashikuara kanë për qëllim familjarizimin e nëpunësve të administratës 

publike me konceptin e RIA-s dhe parimet kryesore të saj nëpërmjet përfshirjes direkte të tyre në 

proçesin e vlerësimit. 

Përzgjedhja përfundimtare e sistemit RIA, që do të ngrihet në Shqipëri do të bëhet në përfundim të 

proçesit të testimit, i cili do të bëjë të mundur krijimin e një kuadri më të qartë për sa i përket 

avantazheve dhe problematikave që mund të lindin gjatë vlerësimit të impaktit, që mund të ketë një 

politikë e caktuar në fusha të ndryshme. 

Në këtë mënyrë, ky proçes do të shërbejë si një vlerësim paraprak i opsioneve të paraqitura dhe do të 

lehtësojë punën e qeverisë për të zgjedhur variantin më të përshtatshëm. 

2. Për reformën në Inspektim. 

Reforma në sistemin e inspektimit është tashmë reforma më prioritare e Qeverisë në kuadër të 

përmirësimit të klimës së biznesit, pas suksesit të arritur në dy reformat e mëdha në regjistrim dhe 

liçensim. Për këtë, me Urdhërin e Kryeministrit nr. 79, datë 03.06.2009 ”Për ngritjen e grupit 

ndërinstitucional të punës për drejtimin dhe monitorimin e reformës në fushën e Inspektimit” është 

ngritur grupi i punës i drejtuar nga Zv/Ministri i Ekonomise, Tregtise dhe Energjetikes me përfaqësues 

të Ministrive, të cilat kanë aktualisht nën varësinë e tyre disa prej inspektoriateve kryesore në 

Shqipëri. Reforma në Inspektim, përfshijnë: 

- Hartimin e kuadrit ligjor, i cili është parashikuar të realizohet në vitin në vazhdim. 

- Zgjedhjen e modelit të duhur për Shqipërinë. Përcaktimi i modelit dhe testimi i tij do t’i 

hapë rrugë edhe identifikimit të të metave/gabimeve, gjë që do të bëjë të mundur rivleresimin e 

situatës dhe të korrigjimit të tyre. 

- Një staff të përgatitur, i cili është parashikuar të trajnohet gjatë kësaj periudhe. Në këtë 

kategori hyn si trajnimi i stafit brënda ministrisë, ashtu edhe jashtë saj, ku përfshihen grupe të 

ndryshme interesi. Aktualisht është përfunduar Raporti ”Mbi Reformën në sistemin e Inspektimit”, në 

bashkëpunim me konsulentin ndërkombëtar të kontraktuar në kuader të projektit BERIS, financuar 

nga Banka Botërore. Qëllimi i këtij raporti është vlerësimi paraprak i kapaciteteve institicionale dhe 

administrative të inspektoriateve në Shqipëri. Ky vlerësim do të mundësojë identifikimin e problemeve 

në këtë drejtim dhe përzgjedhjen e opsionit më të favorshëm të modelit të inspektimit në Shqipëri. 

- 64 -

Ecuria e Privatizimeve te Sektoreve strategjik 

Gjatë viteve 2006 - 2008, është bërë ristrukturimi i KESH Sh.a, dhe ndarja e tij në kompani të 

veçanta. Po ashtu, është ristrukturuar dhe riorganizuar sektori transmetimit (OST-ja), si dhe është 

realizuar privatizimi i sektorit të shpërndarjes (OSSH-ja). 

Kontrata për blerjen e 76 përqind të aksioneve të shoqërisë “Operatori i Sistemit të Shpërndarjes” 

është nënshkruar në datën 11 Mars 2009. Kontrata është miratuar nga Këshilli i Ministrave, si edhe 

nga Kuvendi me ligjin nr. Nr. 10,116, datë 23.4.2009. 

Gjatë vitit 2010 do të përgatiten urdhëra përkatës për fillimin e proçedurave të llogaritjes së paketave 

të aksioneve për punonjësit dhe pronarët. Po gjatë vitit 2010, është parashikuar të fillojnë edhe 

proçedurat për privatizimin e pjesës së mbetur të aksioneve. 

Gjatë vitit 2010 do të punohet gjithashtu për përgatitjen e strategjisë së privatizimit të sektorit të 

prodhimit të energjisë elektrike. Në zbatim të rekomandimeve të kësaj strategjie gjatë periudhës 2010 

– 2012, do të iniciohet proçesi i privatizimit të sektorit të gjenerimit të energjisë elektrike, që përbën 

edhe fazën përmbyllese të proçesit të privatizimeve në këtë sektor strategjik. 

Ristrukturimi dhe privatizimi i shoqërisë “Armo” Sh.a 

Gjatë vitit 2008 përfundoi proçesi i privatizimit të 85 % të aksioneve të shoqërisë “ARMO” duke 

ndjekur të gjitha hapat ligjore të duhura të kërkuara. Në datë 21 Maj 2008, u shpall fituesi i tenderit, 

në datë 22.08.2008, u nënshkrua Kontrata për blerjen e aksioneve, me fituesin e këtij tenderi, e cila 

u miratua nga Keshilli i Ministrave. Kontrata u ratifikua edhe nga Kuvendi i Shqipërisë, si dhe u 

dekretua nga Presidenti i Republikës. Me këtë miratim, 85 % e aksioneve të shoqërisë “ARMO” Sh.a. i 

kaluan shoqerisë“AMRA OIL” Sh.a. 

Gjatë vitit 2009 dhe në vijim, është punuar për proçedurat për paketat e mbetura të aksioneve të 

shoqërisë ARMO sh.a. Gjatë këtij proçesi do të përllogariten paketat e aksioneve për pronaret dhe 

punonjesit e shoqërisë dhe më pas do të hapen proçedurat për paketen e mbetur të aksioneve 

shtetërore. 

Ristrukturimi dhe privatizimi i shoqerise “Albpetrol” Sh.a 

Ristrukturimi dhe privatizimi i shoqërisë “Albpetrol” Sh.a, realizohet përmes lidhjes së Marrëveshjeve 

të Hidrokarbure për zhvillimin dhe prodhimin e hidrokarbureve nga vendburimet e naftës dhe të gazit, 

të cilat janë në administrim nga shoqëria Albpetrol Sh.A. Marrëveshjet janë lidhur me shoqëri private 

të huaja dhe vëndase. Ky proçes është në vazhdimësi sipas përcaktimeve të çdo marrëveshjeje të 

veçantë që Shoqëria “Albpetrol” Sha, ka realizuar me shumë kompani të huaja që veprojnë sot në 

sektorin hidrokarbur. 

-Privatizimi i paketës shtetërore në shoqërinë AMC 

Në datën 5 Mars 2009, u nënshkrua marrëveshja për shitjen e aksioneve të mbetura shtetërore në 

shoqërinë AMC, e cila tashmë është miratuar edhe nga Këshilli i Ministrave me VKM-në nr. 308, datë 

25.03.2009. 

Privatizimi i paketës së mbetur shtetërore në shoqërinë Albtelekom: 

Në kuadër të realizimit të proçesit të privatizimit të paketës shtetërore të aksioneve në shoqërinë 

Albtelecom, u përgatit VKM-ja Nr. 145, datë 11.2.2009 “Për transferimin e paketës së aksioneve të 

zotëruara nga shteti në ”Albtelecom sh.a Tiranë”, i cili parashikon asistimin e proçesit të transferimit 

nga një kompani konsulente ndërkombëtare. 

Për realizimin e proçesit të përzgjedhjes së konsulentit ndërkombëtar, që do të asistojë proçesin e 

transferimit të paketës së aksioneve shtetërore në shoqërinë Albtelecom, janë përgatitur Termat e 

References, që përfshijnë si qëllim kryesor të punës së konsulentit, vlerësimin e aksioneve për shitje. 

Për fillimin e proçedurave për privatizimin e paketës shtetërore të aksioneve u informua edhe ortaku 

privat në Albtelecom. 

- 65 -

Gjatë 3-mujorit të parë të vitit 2010 pritet të organizohet tenderi për përzgjedhjen e kompanisë 

konsulente ndërkombëtare. 

Sektori Minerar dhe Industrise 

Vlerësimi i proçesit të privatizimit. Privatizimi i Sektorit Minerar ka përfunduar dhe tashmë 100 % të 

prodhimit të këtij sektori jepet nga sektori privat. Ish ndërmarrjet minerare shtetërore janë në proçesin 

e mbylljes dhe likuidimit. Në këtë sektor nuk ka asnje subjekt shtetëror në prodhim. 

Mbyllja e minierave të shfrytëzuara të Industrisë Minerare (Krom, Bakër, Fenik, Qymyre dhe Metale të 

tjerë) dhe privatizimi i aseteve të tyre është poçes në vazhdim, që nga fillimi i viteve ’90-të. 

Në Degën e Kromit, kanë kaluar në proçesin e mbylljes dhe privatizimit gjithsej 31 objekte minerare, 

ku bëjnë pjesë, miniera, fabrika pasurimi, impiante seleksionimi, etj, së bashku me asetet e tyre janë: 

- Mbyllur 31 miniera dhe objekte përkatëse. 

- Privatizuar 110 objekte (ndërtesa, pajisje - makineri, mjete transporti). 

- Në Konçesion janë dhënë 7 objekte (Darfo spa), prej të cilave 3 miniera, 1 fabrikë 

pasurimi, 1 impiant seleksionimi dhe 2 uzina ferrokromi. 

- Janë pajisur me leje minerare shfrytëzimi 262 subjekte private. 

- Janë dhëne me qira rreth 70 galeri miniere se bashku me asetet e tyre (rreth 278 

objekte ndërtesa, p/makineri etj.). 

- Janë bërë transferime kapitali ndaj 10 objekte. 

Në Degën e Bakrit, i janë nënshtruar proçesit të privatizimit objekte minerare, ku bëjnë pjesë miniera, 

fabrika pasurimi, uzina bakri, parqe transporti etj, së bashku me asetet përkatëse. 

Janë mbyllur objektet minerare (Thirre, Laje, Karme1, Hurdha e Tolles, Kanisqel), janë demoluar 

fabrikat e pasurimit Reps, Rrëshen dhe Mjedë, si dhe UB Rubik (Shkrirja). 

Gjëndja e objekteve të industrisë së bakrit në fund të vitit 2008 është si më poshtë: 

- Janë mbyllur rreth 60 objekte. 

- U privatizuan 22 objekte. 

- Janë dhënë në konçesion 4 objekte, minierat e bakrit Munellë dhe Lak Rroshi, 

fabrika e pasurimit Fushë Arrëz dhe impianti i seleksionimit të skorieve Shëngjin. 

- Janë demoluar 5 objekte (UB Laç dhe fabrika e pasurimit Kurbnesh). 

- Është bërë kalim kapital për 9 objekte. 

Janë në proçes privatizimi asetet e 31 objekteve, ndërkohë që mjaft asete kanë përfunduar ciklin e 

privatizimit pa u shitur dhe i janë kthyer Alb-baker sha. 

Në këtë degë janë dhëne gjithsej 20 leje minerare. Në Degën e Hekurnikelit dhe Nikelsilikatit i janë 

nënshtruar proçesit të mbylljes dhe privatizimit të aseteve, gjithsej 25 objekte minerare. Në këtë degë 

janë dhënë gjithsej 25 leje minerare. 

Në Degën e Qymyreve i janë nënshtruar proçesit të mbylljes dhe privatizimit gjithsej 35 objekte 

minerare (miniera, fabrika pasurimi, etj). 

Në degën e qymyreve janë dhënë gjithsej 6 leje minerare shfrytëzimi, si dhe janë dhënë me qira 

assetet e objekteve të tyre. 

Deri në fund të vitit 2008 (për periudhën 1995 - 2008), kanë kaluar në proçes mbylljeje, likuidimi dhe 

privatizimi të aseteve, gjithsej mbi 148 objekte minerare. 

- 66 -

Në Sektorin Minerar, nuk aplikohet asnjë lloj ndihme shtetërore, apo politika që ndikojnë në 

konkurrueshmërinë midis subjekteve minerare, në ligjin minerar përcaktohet se proçesi i lejedhënies, 

është sipas parimit kush vjen i pari ai pajiset me leje (first come first served). 

4.2. SEKTORI FINANCIAR 

Ndryshimet dhe zhvillimet në kuadrin rregullativ gjate vitit 2009 e ne vazhdim 

Kuadri rregullativ 

Ligji “Për Bankat në Republikën e Shqipërisë” dhe zbatimi në vazhdimësi i objektivave afatmesme dhe 

afatgjata të Bankës së Shqipërisë, konsolidoi në vazhdimësi punën për rishikimin e kuadrit rregullativ 

mbikëqyrës për përputhshmërinë me dispozitat e ligjit, ndërthurjen me zbatimin e parimeve të 

rishikuara të Komitetit të Bazelit për një mbikëqyrje efektive dhe koncepteve të reja të Akordit të Ri të 

Kapitalit, direktivave të Këshillit Evropian dhe praktikave më të mira në fushën e rregullimit e 

mbikëqyrjes së institucioneve financiare të licencuara nga Banka e Shqipërisë. 

Hartimi dhe rishikimi i rregulloreve të mbikëqyrjes bankare është realizuar nëpërmjet grupeve të 

punës me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të disa departamenteve të Bankës së Shqipërisë. 

Bashkëpunimi me këto departamente ka për qëllim përfshirjen në hartimin e akteve rregullative të 

standardeve të teknikës legjislative, të standardeve dhe direktivave të Bashkimit Europian, të 

detyrimeve që rrjedhin në zbatim të Marrëveshjes së Stabilizim Asocimit për integrimin në Bashkimin 

Evropian, të fenomeneve që janë pasojë e krizave sistemike financiare, krahas përvojës dhe mendimit 

mbikëqyrës, të standardeve të mbikëqyrjes bankare, të modeleve të bankave qendrore dhe 

autoriteteve mbikëqyrëse të vendeve të Bashkimit Evropian dhe të rajonit, etj. Procesi i hartimit dhe 

rishikimit të rregulloreve të mbikëqyrjes mbart gjithashtu edhe mendimin e industrisë bankare dhe 

subjekteve të tjera financiare, të përftuar nëpërmjet takimeve dhe tryezave të përbashkëta të Bankës 

së Shqipërisë, të Shoqatës Shqiptare të Bankave, të industrisë bankare, të projekteve të 

konvergjencës (si për shembull SPI Albania), duke synuar konsiderimin në vazhdimësi të mendimeve, 

opinioneve dhe ndarjes së problematikës dhe çështjeve më me rëndësi me këta të fundit. 

Viti 2009 finalizoi hartimin e disa rregulloreve të reja dhe njohu ndryshime në disa rregullore të tjera 

të mbikëqyrjes bankare. 

1. Akte të reja rregullative me rëndësi për mbikëqyrjen bankare: 

► Rregullorja “Për kredinë konsumatore dhe kredinë hipotekare për individët” është plotësim dhe 

përsosje në vazhdimësi e rregullimit të procesit të transparencës ndaj individit në procesin e kreditimit 

nga bankat dhe subjektet financiare jobanka, duke siguruar transparencë dhe krahasueshmëri të 

ofertave nëpërmjet përcaktimit të rregullave dhe kërkesave lidhur me informacionin që i jepet klientit 

për kredinë konsumatore dhe kredinë hipotekare, në veçanti për normën efektive të interesit, si dhe 

përcaktimit të të drejtave të tij në procesin e kredimarrjes. Kërkesat e rregullores synojnë të sigurojnë 

njohje të plotë për klientin para lëvrimit të kredisë të të gjithë kostove që shoqërojnë klientin gjatë 

kohëzgjatjes së kredisë dhe të penaliteteve në rast të mosrespektimit të kontratës, duke siguruar 

transparencë në tregun e transaksioneve që mbulon kjo rregullore. 

► Rregullorja “Për licencimin dhe ushtrimin e veprimtarisë nga subjektet financiare jobanka” 

përcakton kushtet dhe rregullat për licencimin dhe veprimtarinë financiare të subjekteve financiare 

jobanka dhe miratimin e agjentëve te tyre si edhe licencimin e institucioneve financiare të 

mikrokredisë. Rregullorja është hartuar në përputhje dhe në zbatim të dispozitave të ligjit “Për bankat 

në Republikën e Shqipërisë” dhe konsideron Standardet Minimale të Komitetit të Bazelit për kriteret e 

liçencimit dhe eksperiencat e vendeve të tjera lidhur me rregullimin e licencimit të subjekteve 

financiare jobanka. 

- 67 -

► Rregullorja “Për licencimin dhe ushtrimin e veprimtarisë së bankave dhe degëve të bankave të 

huaja në Republikën e Shqipërisë” është harmonizim i kërkesave të reja ligjore të ligjit “Për bankat”, 

tërësisë së rregullave dhe kritereve të autoritetit mbikëqyrës dhe zhvillimeve më të fundit të tregut 

bankar në lidhje me licencimin dhe zgjerimin e rrjetit bankar. Një nga risitë e rëndësishme që sjell kjo 

rregullore është dhe miratimi nga ana e Bankës së Shqipërisë i riorganizimit të bankës (ndarjes dhe 

bashkimit). Trajtimi i kësaj çështje merr rëndësi të veçantë jo vetëm nga stadi aktual i zhvillimit të 

tregut bankar, por dhe për t’i paraprirë zhvillimeve të mëtejshme të tij. 

► Rregullorja “Mbi parimet bazë të drejtimit të bankave dhe degëve të bankave të huaja dhe kriteret 

për miratimin e administratorëve të tyre” bën përcaktimin e rregullave dhe kritereve bazë për një 

drejtim të përgjegjshëm dhe efektiv të bankave dhe degëve të bankave të huaja, të kritereve që duhet 

të plotësojnë administratorët e bankave dhe degëve të bankave të huaja, si dhe dokumentacionin e 

nevojshëm për miratimin e tyre nga Banka e Shqipërisë, dhe kriteret për lidhjen e marrëveshjeve me 

të tretët për ushtrimin e funksioneve dhe përgjegjësive për administrimin dhe drejtimin e bankës. 

Rregullorja është hartuar në zbatim të ligjit “Për bankat në Republikën e Shqipërisë” si dhe në kuadër 

të përafrimit të legjislacionit vendas me atë të BE në fushën e shërbimeve financiare, duke 

konsideruar respektimin e Parimeve Bazë të Bazelit, dhe eksperiencat e vendeve të BE lidhur me 

praktikat më të mira të qeverisjes bankare dhe të kushteve dhe kritereve për administratorët e 

institucioneve bankare. 

Drejtimi i përgjegjshëm i bankave sot njihet si një mjet i fuqishëm për të krijuar besim dhe siguri në 

një institucion. Ligji “Për Bankat në Republikën e Shqipërisë”, ka sjellë plotësimin dhe qartësimin e 

përgjegjësive të strukturave drejtuese të bankave, ndërkohë që zhvillimet e reja dhe tendencat e 

sistemit tonë bankar, rritja e aktivitetit të kreditimit, futja e produkteve të reja dhe në përgjithësi rritja 

e kompleksitetit të bankave, gjë që çon në rritjen e profilit të rrezikut për bankat, bëhen shtysë për 

prezantimin e koncepteve dhe praktikave bashkëkohore të drejtimit të bankave. 

► Rregullorja “Për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit” është harmonizim 

i kërkesave të reja ligjore të ligjit “Për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit” 

dhe të ligjit “Për bankat në Republikën e Shqipërisë”. Rregullorja bën specifikimin e procedurave dhe 

dokumentacionit për identifikimin e klientit, rregullave për regjistrimin, ruajtjen e të dhënave dhe 

raportimin nga subjektet e rregullores tek autoriteti përgjegjës në përputhje me kërkesat e 

legjislacionit në fuqi dhe (40+9) rekomandimeve të FATF-it. Rregullorja citon kufijtë (pragjet) e reja 

monetare për regjistrimin e transaksioneve dhe raportimin e tyre tek autoriteti përgjegjës, siç 

përcaktohet në ligjin “Për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit”. Në 

rregullore trajtohet koncepti i vigjilencës së zgjeruar, në përputhje me kërkesat e ligjit të ri “Për 

parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit”, si dhe kërkesa të reja për subjektet 

lidhur me hartimin e rregulloreve, procedurave për kategorizimin e klientëve dhe transaksioneve sipas 

shkallës së rrezikut që paraqesin në bazë të gjykimit të vetë subjekteve, ndërkohë që përcaktohen 

edhe disa kritere ndihmëse për të mundësuar këtë kategorizim. 

►Rregullorja “Për administrimin e rrezikut të likuiditetit” ka si qëllim prezantimin e praktikave më të 

mira për administrimin e rrezikut të likuiditetit në sistemin bankar shqiptar, parandalimin e rreziqeve 

sistemike me shkak rrezikun e likuiditetit si dhe sigurimin e një procesi më efektiv në ushtrimin e 

funksionit të mbikëqyrjes bankare, në përmbushjen e objektivit për të siguruar një sistem bankar të 

shëndetshëm dhe të qëndrueshëm. Rregullorja paraqet për herë të parë në kuadrin rregullativ 

mbikëqyrës kërkesat për aplikimin e metodologjisë së stress-testit, si një nga mënyrat më efektive 

bashkëkohore për administrimin e rrezikut të likuiditetit dhe të rreziqeve të tjera të bankës. 

Po kështu një tjetër risi është dhe kërkesa për hartimin e një plani emergjence, si dhe përcaktimi i një 

liste të treguesve të paralajmërimit të hershëm të cilët parashikohet të ndihmojnë bankat në mirë 

administrimin e rrezikut të likuiditetit edhe në situata të jashtëzakonshme. 

Në rregullore përcaktohen norma të reja mbikëqyrëse/rregullative për disa tregues të administrimit të 

rrezikut të likuiditetit. Normat/kufijtë e përcaktuara janë të detyrueshëm për zbatim nga bankat e 

- 68 -

sistemit në procesin e monitorimit të rrezikut të likuiditetit, krahas një kuadri më të gjerë treguesish 

dhe normash të brendshme të vetë bankës/ave për të njëjtin qëllim. 

►Rregullorja “Për veprimtarinë valutore” është harmonizim i kërkesave të reja ligjore të përcaktuara 

në kornizën e iniciativave ligjore afatshkurtra (2008-2009) të Planit Kombëtar të Zbatimit të MSA-së 

dhe synon një rishikim të kërkesave rregullative të autoritetit mbikëqyrës lidhur me veprimet në 

llogaritë kapitale dhe në llogarinë korrente midis rezidentëve dhe jo-rezidentëve nga jashtë-brenda 

territorit të Republikës së Shqipërisë dhe anasjelltas. Rregullorja ka si qëllim liberalizimin e 

mëtejshëm të lëvizjeve të kapitalit nëpërmjet thjeshtimit dhe lehtësimit të procedurave, 

dokumentacionit dhe rregullave për lëvizjen e kapitalit, në përputhje me kërkesat e legjislacionit në 

fuqi dhe legjislacionit të Bashkimit Evropian të lartpërmendur. Rregullorja ka eliminuar kufijtë (pragjet) 

monetare për kryerjen e transaksioneve dhe lëvizjeve të kapitalit, si dhe ka thjeshtëzuar praktikat për 

finalizimin e këtyre veprimtarive. 

Rregulloret e ndryshuara përfshijnë: 

► Disa ndryshime të rëndësishme u realizuan në rregulloren “Për administrimin e rrezikut nga 

ekspozimet e mëdha të bankave” dhe një shtesë në rregulloren “Për administrimin e rrezikut të 

kredisë”. 

I) Në vazhdim të ndryshimeve të miratuara në tetor të vitit 2008 në rregulloren “Për 

administrimin e rrezikut nga ekspozimet e mëdha të bankave”, të cilat morën shtysë nga situata 

aktuale e problemeve të shfaqura në sistemet financiare në botë dhe të cilat synonin parandalimin e 

fenomeneve negative edhe në sistemin bankar shqiptar, Banka e Shqipërisë, duke konsideruar raste 

të veçanta të bankave të sistemit për investimet (ekspozimet) në filialet e tyre apo në një apo më 

shumë filiale të shoqërisë mëmë të cilat veprojnë brenda territorit të Republikës së Shqipërisë dhe që 

licencohen e mbikëqyren nga Banka e Shqipërisë për kryerjen e veprimtarisë së kredidhënies, të 

qirasë financiare dhe të faktorin-ut, me kusht që edhe kjo veprimtari (e filialit/eve) të jetë me 

klientë/persona që veprojnë në territorin e Republikës së Shqipërisë, parasheh një përjashtim nga 

kufizimet e përcaktuara në rregullore. Përjashtimi ka për qëllim të mos vendosë kushte kufizuese më 

shtrënguese për ekspozimin e bankave ndaj filialeve të tyre brenda vendit, me argumentimin që ky 

rast nuk mbart rrezikun e impaktit të elementeve të krizës financiare ndërkombëtare, ndërsa 

njëkohësisht nga ana tjetër mbështetet rritja e kreditimit të ekonomisë edhe për filialet e bankave të 

cilat në disa raste ushtrojnë aktivitetin edhe si subjekte financiare jobanka. 

Një ndryshim tjetër në rregullore lidhet me garancitë e lëshuara nga bankat dhe institucionet 

financiare që veprojnë në vendet e OECD-së”, të cilat për qëllime të garantimit të kredisë ndaj 

klientëve/personave që veprojnë në territorin e Republikës së Shqipërisë, do të përfshihen në 

llogaritjen e ekspozimit të madh në shuma të reduktuara me 20 për qind të ekspozimit. Qëllimi edhe i 

këtij ndryshimi është në funksion të mbështetjes dhe garantimit të kredidhënies nga bankat e 

sistemit. 

II) Në rregulloren “Për administrimin e rrezikut të kredisë” shtohet një kriter tjetër i dalë nga 

praktika e bankave të sistemit lidhur me përkufizimin e kredimarrësit të ekspozuar ndaj rrezikut të 

kursit të këmbimit edhe si një rast kur ky i fundit nuk është i mbrojtur ndaj rrezikut të kursit të 

këmbimit me një nga produktet derivative (instrumentat derivative) që përfshijnë, midis të tjerash, 

kontratat e së ardhmes (futures) dhe kontratat me opsione (opsions), flukset (të ardhurat) e të cilave 

dhe afatet nuk përputhen me pagesat (shumat) dhe afatet e detyrimeve të klientit ndaj bankës. 

Banka/t në referencë të këtij ndryshimi mirëpërcaktojnë rastin/rastet e portofoleve të ekspozuara 

ndaj rrezikut të kursit të këmbimit, ndërkohë që krijojnë njëkohësisht një mundësi monitorimi të këtij 

ekspozimi për kredimarrësin me instrumenta derivativë, ndërsa banka siguron burime për të kredituar 

klientelën nga çlirimi i shpenzimeve kapitale (rastet e kredimarrësve të ekspozuar ndaj rrezikut të 

kursit të këmbimit i sjellin bankës ponderime me rrezik më të lartë me 50 për qind më shumë të kësaj 

pjese të portofolit, duke i sjellë kësaj të fundit shpenzime kapitale më të larta për të ruajtur nivelet e 

kërkuara të raportit të mjaftueshmërisë së kapitalit). 

- 69 -

Rregullore në proces 

►Banka e Shqipërisë është në procesin e përfundimit të manualit të procedurave “Për kujdestarinë 

dhe likuidimin e bankave“, të rregullores “Për normat e mbikëqyrjes së subjekteve jobanka” dhe të 

rregullores “Për pozicionet e hapura valutore“ dhe të udhëzimit metodik “Për rreziqet nga këmbimet 

valutore”. 

Projekte të rregulloreve për vitin 2010 

►Gjatë vitit të ardhshëm parashikohet të hartohet akti i ri rregullativ “Për administrimin e rrezikut 

operacional”, të rishikohen rregulloret “Për administrimin e rrezikut të kredisë”, “Për ekspertët 

kontabël të autorizuar” dhe “Për raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit”, kjo e fundit në kuadrin e 

rishikimeve të fundit të Komitetit të Bazelit për Bazel II. 

4.3. TREGU I PUNËS 

Politikat 

Politikat shteterore te punesimit, do te vazhdojne te perfshijne, si masa per nxitjen e punesimit 

(Politikat aktive) ashtu dhe sigurimin e mbeshtetjes ne te ardhura (Politikat pasive). 

Politikat aktive te tregut te punes 

Politikat aktive te tregut te punes perfshijne: 

• Sherbimet e Punesimit 

• Programet e krijimit te vendeve te reja te punes 

• Programet e formimit profesional 

Sherbimet e Punësimit 

Zhvillimi i tregut te punes dhe nxitja e punesimit perbejne nje nder komponentet kryesore te politikave 

shteterore per rritjen e nivelit te punesimit dhe si pasoje reduktimin e varferise. Strategjia Kombetare 

e Punesimit dhe Formimit Profesional, ka programuar objektiva konkrete dhe te arritshem per 

zhvillimin e tregut te punes, permiresimin e cilesise se sherbimeve te punesimit, zbatimin e 

standarteve bashkekohore per orientimin dhe perfshirjen e punekerkuesve ne tregun e punes, 

bashkepunimin dhe mbeshtetjen e biznesit dhe operatoreve te tjere ekonomike dhe sociale. 

Niveli zyrtar i papunesise te regjistruar per 10 mujorin 2009 figuron ne shifren 142.275 vete, e 

shprehur ne perqindje ne raport me forcat e punes 12.9%. Nga keta 71.935 jane femra, 92.126 

persona jane te papune afat gjate, 88585 perfitojne ndihme ekonomike, 9832 perfitojne pagese 

papunesie dhe 8921 nga grupet e vecanta. 

• Gjate 11 mujorit 2009 jane realizuar rreth 10.993 punesime, nga të cilat 44% jane femra dhe 

33% jane te rinj deri 25 vjeç. 

• 8565 punesime jane me ndermjetesimin e Zyrave te Punesimit. 

• Me plan aksion jane punesuar 2.836. 

• Nga zhvillimi ekonomik jane punesuar 4.384 

• Pas perfundimit te nje kursi formimi jane punesuar 679 persona. 

• Nga personat e trajtuar me pagese papunesie jane punesuar 517 persona. 

Programet e nxitjes se punesimit 

- 70 -

Programet e nxitjes se punesimit janë zbatuar edhe 2009 dhe do te jene prezente ne Shqiperi ne vitet 

ne vazhdim. Edhe per vitin 2009 fondi per programet e nxitjes se punesimit ka qene 200 milion leke 

dhe jane zbatuar kater perogramet ekzistuese si më poshtë: 

• Programi i nxitjes se punesimit te punekerkuesve te papune femra (ne zbatim te VKM Nr. 

632, date 18.09.2003 i ndryshuar). Punedhenesit qe mbeshteten nga ky program, vitin e pare 

perfitojne 75% te sigurimeve shoqerore te detyrueshme dhe 4 paga mujore minimale. Per vitin e dyte 

perfitojne 85% te sigurimeve shoqerore te detyrueshme dhe 6 paga te detyrueshme, ndersa ne vitin e 

trete perfitojne 100% te sigurimeve te detyrueshme dhe 4 paga. Për vitin 2009 ky program eshte ne 

vitin e trete te zbatimin. Fondi kete vit per kete program eshte 26 milio leke dhe pjesmaresit femra 

407 persona. 

• Programi i nxitjes se punesimit, nepermjet formimit ne pune (ne zbatim te VKM Nr. 47, date 

16.01.2008, i ndryshuar). Punëdhënësi, që organizon trajnim të përgjithshëm, për qëllim formimi, 

nëpërmjet punës së personave punëkërkues të papunë, mund të përfitojë financime nga zyra 

përkatëse e punësimit, në masën: a) 70 për qind të kostove të trajnimit, për ndërmarrjet e vogla dhe 

të mesme; b) 50 për qind të kostove të trajnimit, për ndërmarrjet e mëdha. Kohëzgjatja e programit të 

trajnimit të jetë jo më shumë se 6 muaj për të gjitha profesionet. Aktualisht po trajnohen 1.234 

punekerkues te papune me fond 117 milion leke. 

• Programi i nxitjes se punesimit te punekerkuesve te papune, ne veshtiresi ( ne zbatim te VKM 

Nr. 48, date 16.01.2008, i ndryshuar). Punëdhënësi, që punëson me kontratë, me kohëzgjatje 

njëvjeçare, punëkërkues të papunë në vështirësi, mund të përfitojë: a) një financim për një vit, në 

masën 100 për qind të sigurimeve të detyrueshme shoqërore të pjesës së punëdhënësit; b) një 

financim për katër muaj, në masën 100 për qind të pagës minimale në shkallë vendi, duke filluar nga 

muaji i nëntë, për të gjithë vitin e zbatimit të kontratës; c) deri në 50 për qind të numrit mesatar të të 

siguruarve të 3 muajve të fundit përpara aplikimit. Aktualisht ne kete program jane punesuar 347 

punekerkues te papune, me nje fond 28 milion leke. 

• Programi i praktikave profesionale per punekerkuesit e papune qe kane mbaruar arsimin e 

larte, brenda apo jashte vendit (ne zbatim te VKM Nr. 873, date 27.12.2006). 6. Punëdhënësit 

publikë janë të detyruar t’i marrin falas në mjediset e tyre këta punëkërkues, në raport me personelin 

e administratës, sipas skemës: për çdo 50 veta personel-1 praktikant. Punëdhënësit privatë, të cilët 

pranojnë në mjediset e tyre punëkërkues, të përfshirë në programet e praktikave profesionale, 

përfitojnë një financim mujor, nga zyra përkatëse e punësimit, në masën 100 për qind të nivelit bazë 

të pagesës së papunësisë (6.340 leke ne muaj), për çdo muaj praktikë të punëkërkuesit. Për vitin 

2009 nga ky program kane kryer praktikat profesionale 354 punekerkues te papune, studente qe 

kane mbaruar arsimin e larte, me nje fond 17 milion leke. 

Formimi profesional 

a) formimi profesional publik. 

Nga totali i objektivit vjetor prej 8,000 personave per tu trajnuar ne vitin 2009, per periudhen Janar 

–Nentor 2009, jane regjistruar 6173 persona dhe certifikuar 5.887 persona, nga të cilet 3177 jane 

femra. 

Punekerkues te papune, te regjistruar ne zyrat e punesimit, qe jane trajnuar ne qendrat publike te 

formimit profesional jane si 11 mujor 2033 persona, nga te cilet 829 jane femra, me tarife te 

reduktuar 1279, me tarif falas 344 persona dhe nga keta 144 jane rome, 67 jetime, 42 te trafikuara, 

10 me aftesi te kufizuar dhe .81 ish te denuar. 

Të punesuar pas mbarimit te kurseve per 11 mujorin jane 304 punekerkues te papune, nga te cilet 

201 jane femra. 

b) formimi profesional privat. 

Ne fushen e formimit profesional privat si 6-mujor jane licensuar ne total gjithsej 99 subjekte ose 

62% e objektivit vjetor, nga te cilat 45 jane rilicensim. Prej subjekteve te licensuara 11 jane OJF ose 

- 71 -

12% e totalit. Nga totali i subjekteve te licensuara si 6-mujor, 44 jane licensuar ne Tirane ose 44% e 

totalit ne shkalle vendi. Vecori tjeter e subjekteve te licensuara eshte numri relativisht i larte i 

subjekteve per parukeri-estetike, te cilat jane ne total 58 subjekte ose 59% e totalit te subjekteve te 

licensuara. 

Zhvillimi i informacionit te tregut te punes, si nje factor kyç per permiresimin e cilesise se sherbimeve 

te punesimit, duke synuar edhe krijimin e nje sistemi informatik te informacionit, si nje element i 

rendesishem per permiresimin e sherbimeve te punesimit. Ne kete kuader: 

• Çdo vit, realizohet studimi afatshkurter i tregut te punes, si dhe parashikimi i tendencave te tij 

per periudhen ne vazhdim duke perfshire dhe rrezikun e papunesise. 

• Perveç kesaj, gjate ketij viti, Sherbimi Kombetar i Punesimit ne bashkepunim me ILO-n, ka 

realizuar nje studim tjeter mbi aftesite e munguara ne tregun e punes. 

o U anketuan 964 ndermarrje ekonomike nga i gjithe vendi ose 1.6 % e totalit te 

ndermarrjeve private ekzistuese. 

o 72% ishin subjekte juridike vendase 6% ndermarrje me kapital te perbashket dhe te 

huaj dhe 22% biznes familjar. 

o 78% jane ndermarrje me deri ne 20 te punesuar 

o 59% jane ndermarrje me nje kohe operimi mbi 5 vjet. 

• Nga ana e Drejtorisë së Pergjithshme të Sherbimit Kombetar te Punesimit iu eshte dhene 

Zyrave te Punesimit si detyre funksionale kryerja e studimeve te vogla te degeve te veçanta te 

ekonomise ne kuadrin e hartimit te plan aksioneve, te platformave te punes per realizimin e treguesve 

si dhe te rritjes se cilesise se informacionit qe ato disponojne. 

Politikat Pasive 

Politikat pasive perfshijne sigurimin e te ardhurave per papunesine, si dhe mbeshtetjen me te ardhura 

te kursanteve dhe te papuneve afatgjate. 

• Duke filluar nga 01.05.2009 niveli baze i pageses se papunesise u rrit me 6% dhe nga 5980 

leke u be 6300 leke ne muaj dhe mbi këte nivel aplikohet dhënia e përfitimeve sipas Vendimeve të 

Këshillit të Ministrave të veçanta. Bazuar mbi kete nivel dhe kompesimet që i jepen çdo përfituesi, 

përfitimi mesatar mbetet në rreth 8300 lekë në muaj. 

• Per periudhen 11 mujore numri i perfituesve ne total eshte 9,832 persona, nga keta 5394 

janë femra. 

• Perfituesit qe hyjne ne skemen e pageses se papunesise jane ne masen 73% nga sektori 

privat. 

• Personat qe dolen nga puna per shkak te privatizimit te ARMO-s dhe ALPETROL tani po 

trajohem ne pagese papunesie pasi u ka mbaruar afati i trajtimit nga VKM e vecante. 

• Mendojme se kriza ekonomike boterore nuk ka ndikuar ne bizneset shqiptare me fason, pasi 

dhe ato biznese qe ne fillim te krizes pushuan punetore nga puna , me lidhjen e kontratave te reja per 

pune i kane ripunesuar perseri. 

Gjate periudhes 11/mujore te vitit 2009 nga punekerkuesit e papune ne pagese papunesie jane 

punesuar 517 persona. 

Shërbimet private të punësimit 

Sherbimet private te punesimit realizohen nga Agjensite Private te Punesimit, te cilat deri ne Qershor 

2009 janë liçensuar nga Ministria e Punes, Ceshtjeve Sociale dhe Shanseve te Barabarta. Ne kuadrin 

e reformes që ka ndermarre Qeveria Shqiptare ne fushen e licensimit, kjo license do vazhdoje te 

ekzistoje, por autoriteti qe do ti licensoje do te jete Qendra Kombetare e Licensimit, institucion qe do 

te varet nga Ministria e Ekonomise, Tregtise dhe energjetikes.Ministria e Punes, Ceshtjeve Sociale dhe 

- 72 -

Shanseve te Barabarta do te vazhdoje te luaje rolin e kontrolluesit te aktivitetit te agjensive, 

nepermjet Inspektoriatit Shteteror te Punes. 

Aktualisht funksionojne 7 agjensi private punësimi. 

Synimet kryesore per permiresimin e situates se agjencive private te punesimit ne tregun e punes 

vazhdojne te jene: 

• rritja e bashkepunimit te tyre me sherbimet publike te punesimit; 

• kontroll dhe seleksionim ne momentin e licensimit me qellimin qe,te jene te afta per te kryer 

sherbimet qe u takojne; 

Objektivat strategjike te Ministrisë Punës,Çështjeve Sociale dhe Shanseve të barabarta në fushën e 

punësimit dhe të formimit profesional për periudhën tre vjeçare 2010 – 2012 do të jenë: 

Në fushën e punësimit 

1. Krijimi i një sistemi modern dhe unik i shërbimeve të punësimit në të gjithë vendin. 

Kjo do të arihet duke (i) Rritur performancën e shërbimeve të punësimit dhe sidomos ndërmjetësimit 

për punësim duke përshtatur sa më mirë kërkesat dhe ofertat për punë; (ii) Rishikimi i strukturës së 

zyrave të punësimit duke i dhënë përparësi specialistëve që merren me shërbimet e punësimit; (iii) 

Bashkepunimi ne nivel rajonal e lokal ne organizimin e punes se zyrave te punesimit; (iv) Zhvillimi i 

atyre politikave aktive qe kane ne fokus te rinjte dhe personat nga grupet e vecanta me probleme per 

tu futur ne tregun e punes; (v) Fokusimi i Programet e reja ne tregun e punes sidomos per grupet e 

vecanta si PAK, te papune afatgjate etj; (vi) Unifikimi i sherbimeve te punesimit dhe ngritja e nivelit te 

punes se specialisteve ne punen me klientet . (vii) Kualifikimi i metejshem i specialisteve qe kryejne 

sherbime me klientet dhe konkretisht: 

- 100 specialiste per vitn 2010 

- 30 specialste per vitin 2011 

(viii) Përmirësimi i mëtejshëm i monitorimit dhe vlerësimit të punës së shërbimeve të punësimit; (ix) 

Rritja cilësore e studimit afat shkurtër të tregut të punës, i cili bëhet çdo vit; (x) Zhvillimi i panaireve te 

punësimit në të gjitha qytetet e vendit. 

Numri i ndërmjetësimeve do të jetë 

- 11500 ne vitin 2010 

- 12000 ne vitin 2011 

- 12500 ne vitin 2012 

2. Ndërtimi dhe zhvillimi i marrëdhënieve të partneritetit me aktorë të tjerë të tregut të punës. 

Kjo do të arrihet nëpërmjet (i) Bashkëpunimit me universitetet, INSTAT, partnerët socialë dhe 

institucionet studimore dhe donatorë të ndryshëm. (ii) Ngritja e nje klubi pune ne UT; (iii) 

Bashkepunimi me agjensite private te punesimit; (iv)Panaire të përbashkëta shërbime punësimi – 

biznes, çdo vit nga Zyrat Rajonale të Punësimit dhe Shërbimi Kombëtar i Punësimit. 

3. Zhvillimi i teknologjisë së informacionit (IT) në shërbimet e punësimit si një faktor kyç për 

përmirësimin e cilësisë së shërbimeve. 

Krijimi i nje sistemi informatik informacioni te tregut te punes per: 

- zhvillimin e nje menyre te re te menaxhimit te sistemit te informacionit te tregut te punes ne 

SHKP si baze per te lancuar manaxhimin me objektiva dhe rezultate. 

- Zhvillimin dhe implementimin e procesit te vetesherbimit ne internet per punekerkuesit e 

papune prane zyrave te punesimit 

- 73 -

- Zhvillimin dhe implementimin e nje sistemi IT per rregjistrimin e punekerkuesve te papune 

dhe vendeve te lira te punes. 

- Krijimi i Bankës së Vendeve të lira të Punës ne të gjitha zyrat e punësimit për futjen e një 

niveli të lartë të vetë-shërbimit në zyrat e punësimit. Mbas informatizimit të dy zyrave të punësimit, 

Tiranës dhe Korçës, në vitet e ardhshme do të vazhdojë informatizimi i 10 zyrave të tjera rajonale dhe 

24 vendore. 

4. Përmirësimi i kontakteve me ndërmarrjet. 

Intesifikimi, strukturimi dhe dokumentimi më i mirë i vizitave në ndërmarrje dhe intervistat e bëra, për 

të marre informacionin e nevojshëm dhe për të rritur kapacitetin ndërmjetësues. 

5. Zhvillimi i burimeve njerëzore 

Trajnimi i mëtejshëm i stafit të shërbimeve të punësimit për të rritur performancën e tyre nëpërmjet: 

- Zhvillimi i nje modeli per te identifikuar nevojat per trajnimin e stafit 

- Zhvillimi i strategjive per nje organizim te trajnimit te stafit ne shkalle kombetare duke 

perfshire nje numer te pacaktuar formuesish ose trajneresh mbeshtetur ne eksperiencen franceze 

- Zgjerimi i grupit te formuesve me 16 specialiste te tjere duke shfrytezuar grupin aktual (6 

specialiste) te formuar nga eksperienca franceze 

- Krijimi i kapaciteteve per te ndermarre vrojtime, studime dhe parashikime mbi zhvillimet e 

tregut te punes si dhe per te bere analiza cilesore te elementeve te vecante te tij. berja e nje strategjie 

per organizimin e trajnimit te stafit. 

6. Përmirësimi i performancës dhe bashkëpunimit me shërbimet private të punësimit. 

Rritja e bashkëpunimit të shërbimeve private me ato publike, duke shkëmbyer informacion për vendet 

e lira të punës. 

7. Plotësimi i kuadrei ligjor dhe hartimi i programeve të reja në tregun e punës. 

Hartimi i projektvendimeve për programe të reja për grupe të caktuaraqë do të zbatohen ne tregun e 

punës. 

8. Nxitja e punësimit nëpërmjet programeve të nxitjes së punësimit. 

Kjo do të arrihet nëpërmjet vazhdimit të zbatimit të programeve ekzistuese të nxitjes së punësimit dhe 

aplikimi i programeve të reja duke nxitur punësimin e atyre kategori personash që kanë vështirësi për 

tu integruar në tregun e punës. 

Shtrirja e tyre dhe ne zonat rurale. 

- Perfshirja i 2000 – 2500 pu pa per vitin 2010 

- Perfshirja i 2500 – 3000 pu pa per vitin 2011 

- Perfshirja i 2500 – 3000 pu pa per vitin 2012 

Gjithashtu do të bëhet: 

- Vazhdimi i procesit te vendosjes se prioriteteve nga Ministri te lidhura keto me situaten e 

tregut te punes dhe drejtimet e zhvillimit. 

- Monitorimi dhe vleresimi i politikave aktive me angazhimin e partnereve sociale. 

- Informimi mbi politikat ekzistuese si nje element i rendesishem i ketyre programeve. 

- Nxitja e punesimit te personave me aftesi te kufizuar. 

- Vazhdimi i zbatimit te programit per punesimin e punekerkuesve te papune femra 

- 74 -

- Pjesemarrje aktive e grave per formulimin e politikave, garantimin e pergjegjesive dhe 

nevojave per grupet shoqerore me te diskriminuara. 

- Politika te vecanta per grupet e grave ne nevoje 

- Formim profesional falas per grate kryefamiljare, viktimat e trafikut dhe per grate e 

komunitetit rom 

- Hapja dhe ofrimi i kurseve te formimit profesional per aktivitete te ndryshme jobujqesore per 

grate ne zonat rurale 

- Nxitja e punesimit dhe formimit profesional te komunitetit rom. 

- Nxitja e punesimit te te rinjve. 

- Punesimi dhe formimi profesional per te miturit qe punojne ne menyre informale. 

- Masa pe nxitjen e punesimit dhe formimit profesional per emigrantet potenciale dhe ata qe 

kthehen. 

9. Programet pasive. 

Rritja e nivelit të pagesës së papunësisë në masën 10-20 % çdo vit, për të arritur standartet e 

konvenë së ILO-s nr. 168 “Nxitja e punësimit dhe mbrotja nga papunësia” për të arritur nivelin 50% të 

pagës minimale në shkallë vendi. Ulja e numrit të përfituesve të pagesës së papunësisë si rezultat i 

punësimit të tyre nga pjesmarja në programet aktive në masën 10-15% mesatarisht ne vit. 

10. Përmirësimi i situatës në tregun informal të punës. 

Bashkëpunimi midis institucioneve, Inspektoriati i Punës, Instituti i Sigurimeve Shoqërore, drejtoria e 

Përgjithshme e Tatimeve e Shërbimit Kombëtar të Punësimit për gjithë problemet e lidhura me 

funksionimin e tregut të punës. 

Në fushën e formimit profesional 

11. Modernizimi i modelit kurrikular të AFP, për ta afruar me kërkesat e botës së punës dhe për 

të rritur shkallën e fleksibilitetit. 

Institucionalizimi i strukturës dy shkallëshe të kurrikulit të AFP dhe modularizimi gradual i tij. Hartimi i 

akteve nënligjore që mbështesin strukturën dy shkallëshe dhe modulare të kurrikulit të AFP. 

Hartimi i akteve nënligjore që mbështesin strukturën dy shkallëshe dhe modulare të kurrikulit të 

AFP. 

12. Zhvillimi i mekanizmave institucionalë për kryerjen e funksioneve të reja dhe mbështetjen e 

funksioneve aktuale në AFP. 

Kjo do të arrihet duke fuqizuar rolin e Këshillit Kombëtar të AFP (komisionet e specializuara dhe 

sekretariati) dhe institucionalizimi i bashkëpunimit midis AFP dhe biznesit lokal. 

13. Zhvillimi i kompetencave mësimdhënëse dhe menaxhuese të personelit të AFP 

- Fuqizimi i mekanizmave institucionale aktualë për trajnimin e vazhduar (in-service), të 

mësuesve e instruktorëve të AFP. 

- Hartimi i programeve për trajnimin e vazhduar të mësuesve specialistë dhe instruktorëve të 

AFP, në përputhje me nevojat. 

- Kryerja nga të gjithë mësuesit specialistë dhe instruktorë e 5-7 ditë trajnime në vit. 

- Fuqizimi i mekanizmave institucionale për trajnimin e drejtuesve të shkollave/qendrave mbi 

veçoritë e menaxhimit në sektorin e AFP. 

- 75 -

- Hartimi i programeve për trajnimin e vazhduar të drejtuesve të shkollave/qendrave të AFP në 

përputhje me nevojat. 

14. Plotësimi i kuadrit ligjor-normativ të AFP me ligje, vendime, udhëzime dhe rregullore të 

posaçme në mbështetje të të gjitha ndryshimeve formuese në këtë sektor 

- Amendimi i Ligjit të AFP-së, për t’iu përshtatur zhvillimeve të reja. 

- Krijimi i kuadrit ligjor-normativ që lejon angazhimin më të madh të shkollave/qendra-ve në 

veprimtari ekonomike për rritjen e autonomise financiare të tyre, si dhe kalimin nga financimi 

per inpute drejt financimit per outpute ne fushen e formimit profesional. 

15. Zhvillimi sasior dhe cilësor i objekteve, mjediseve dhe mjeteve mësimore në mbështetje të 

rritjes së parashikuar cilësore dhe sasiore të ofertës së AFP. 

Kjo do të arrihet nëpërmjet: 

- Ristrukturimi i ndërtesave dhe mjediseve ekzistuese për mësimin teorik e praktik në shkollat 

profesionale dhe qendrat. 

- Pajisja me bazën e nevojshme materiale/didaktike për mësimin teorik e praktik. 

- Krijimi i qendrave të reja në ato rajone ku kërkesa është më e ndjeshme dhe krijimi i 

qendrave të trajnimit ambulante. 

16. Rritja e numrit të kualifikuarve në kurset e profesineve dhe e të punësuarve pas trajnimit. 

- Në vitin 2010, do të kemi 6000 të kualifikuar dhe 3000 të punësuar pas trajnimit 

- Në vitin 2011, do të kemi 6500 të kualifikuar dhe 3400 të punësuar pas trajnimit 

- Në vitin 2012, do të kemi 7000 të kualifikuar dhe 3800 të punësuar pas trajnimit 

Sigurimet Shoqerore 

1 Pjesmarrja aktive ne diskutimin me grupet e interesit i dokumentit te strategjise afatgjate te 

sigurimeve shoqerore, per permiresimin e skemes, sipas programit te vecante ne 

bashkepunim me M.Financave. 

2 Pergatitja e priotiteteve politike dhe te Projekt Buxhetit Afatamesem, ne fushen e sigurimeve 

shoqerore per periudhen 2010 - 2012, mbeshtetur ne strategjine afatmesme te zhvillimit dhe 

programit te Qeverise. Realizimi i monitorimit te PBA cdo tremujor . 

3 Jane ndjekur dhe informuar ne vazhdimesi per ecurine e procedurave te mareveshjeve 

dypaleshe ne fushen e sigurimeve shoqerore per disa vende si Greqia, Hungaria, Belgjika, 

Gjermania si dhe jane propozuar fushat e bashkepunimit. Kane vazhduar procedurat e 

zbatimit te marreveshjes per mbrojtjen sociale midis Turqise dhe vendit tone. Eshte kerkuar 

bashkepunim me Ministrine e Financave dhe ISSH e ISKSH per vazhdimin e negociatave me 

Hungarine dhe Belgjiken . 

4 Pjesemarja ne grupin e punes per pergatitjen e pergjigjeve te pyetsorit te Malit te Zi fillimisht 

e te pyetsorit te Shqiperise me pas. Bashkepunimi me institucionet e tjera .Ndjekja e 

vazhdueshme e zbatimit te detyrimeve qe rrjedhin nga marreveshja e Stabilizim-Asocimit. 

Jane përgatitur pergjigjet per materialin e kerkuar nga Keshilli I Europes, ne fushen e 

sigurimeve shoqerore e te pagave . 

• Ne kete kuader jane organizuar seminare trajnuese dhe prezantuese per reformen ne 

pensione ne bashkepunim me Komisionin Europian 

- 76 -

• Pjesemarja ne takimin e komitetit drejtues te projektit IPA , SSR – SSC (te Keshillit te 

Europes dhe Komisionit Europian per reformat ne sigurimet shoqerore e shendetsore te 

vendeve te Europes Juglindore) . 

• Pergatitja e materialit per pyetsorin e ardhur nga ILO ne zbatim te Konventes 102 dhe 

Rekomandimeve nr.67 e 69 te ILO, per sigurimet shoqerore e kujdesin shendetsor. 

• Ne kuadrin e procesit te perafrimit te legjislacionit te mbrojtjes sociale me ate te BE, 

eshte azhornuar legjislacioni perkates per vitin 2009 , sipas programit MISSCEO , te 

asistuar nga Keshilli i Europes. 

5 Rritjet e pensioneve dhe ulja e mases se kontributeve te sigurimeve shoqerore per vitin 2009 

Ne vitin 2009 , te ardhurat minimale te pensionisteve ne qytet arriten ne 12227 leke ne muaj 

dhe ne fshat 7130 leke ne muaj duke realizuar nje rritje mbi 46 % te pensionisteve te qytetit 

dhe mbi 98% te pensionisteve te fshatit, krahasuar me vitin 2005. Kjo rritje ne radhe te pare 

realizon rikuperimin total te efekteve gryese te inflacionit, ne masen e pensionit , jep nje 

shtese reale te pensionit te qytetit dhe realizon programin e qeverise qe pensionet e ulta te 

rriten me ritme te larta. Nga keto rritje perfituan 371 mije pensioniste te qytetit dhe 150 mije 

pensioniste te fshatit duke perfshire pensionet e pleqerise , te invaliditetit dhe ato familjare. 

Per vitin 2009 te ardhurat minimale te pensionisteve ne qytet u rriten me 8%, ndersa ne fshat 

me 17%, krahasuar me nje vit me pare. Kjo rritje realizon nje shtese reale te pensionit te 

qyetetit dhe njekohesisht realizon programin e Qeverise qe pensionet e ulta te rriten me ritme 

te larta, me qellim qe ato ne harkun e kater viteve te dyfishohen. Rritja me e madhe edhe e 

diferencuar e pensioneve te fshatit behet ne zbatim te strategjise se zhvillimit te skemes se 

sigurimeve shoqerore, me qellim barazimin e tyre me pensionet e qytetit ne vitin 2012. Duke 

filluar nga 1 Maj 2009 kontributet e sigurimeve shoqerore ulen me 5 pike pra nga 29,5% do 

te jene 24,5%. Pjesa prej 5 pikesh ulet nga pjesa e kontributit te punedhenesit. Reduktimi i 

normes kontributive ka ndikuar pozitivisht ne uljen e informalitetit, rritjen e numrit te 

kontribuesve dhe per rrjedhoje edhe ne rritjen e te ardhurave kontributive. 

Ne fushen e pagave 

1 Përgatitja e projektvendimit per përcaktimin e pagës minimale në shkallë vendi, diskutimi me 

partneret sociale nepermjet aktivizimit te Komisionit te Pagave dhe Pensioneve, marja e 

mendimeve nga Ministria e Drejtësise dhe Ministria e Financave dhe miratimi në Këshillin e 

Ministrave i pagës minimale me 18 mijë lekë në muaj, nga 17 mije lekë që ishte vitin e 

kaluar. 

2 Pergatitja e informacionit per raportin e katert te Kartes Sociale Europiane , per nenin 4 te saj 

qe lidhet me shperblimin dhe pagat. 

3 Jane realizuar te gjitha konfirmimet e ardhura nga institucione te ndryshme per shtesat mbi 

page per pune te demshme e te rrezikshme si dhe jane dhene sqarimet sipas legjislacionit ne 

fuqi per institucionet te cilat nuk e perfitojne. 

4 Permiresimi i bazes se te dhenave te pagave per sherbimin civil ne bashkepunim me DAP-in 

dhe përgatitja e disa projektvendimeve të pagave në sektorin buxhetor për punonjësit 

mbështetës. 

5 Pjesemarja ne grupin e punes sipas Urdhrit te Kryeministrit per rishikimin e sistemit te pagave 

te punonjesve te institucioneve buxhetore 

6 Përgatitja e raportit vjetor lidhur me Konventat e ILO – s nr.26 “ Mekanizmi i percaktimit te 

pages minimale“, Konventa nr.131“Percaktimi i pages minimale“, Konventa nr. 95 “ Per 

mbrojtjen e pagave“ , Konventa nr.100 “Shperblimi i barabarte“. Raporti u shqyrtua dhe u 

miratua ne Komisionin e Pagave dhe Pensioneve, i cili u mblodh ne muajin qershor. 

7 Pergatitja e projektvendimit per pagat e punonjesve mbeshtetes ne bashkepunim me DAP-in. 

- 77 -

Objektivat konkrete per periudhen 2010-2012 ne fushen e sigurimeve shoqerore dhe 

pagave 

Per sigurimet shoqerore 

Perparesite strategjike dhe politikat ne fushen e sigurimeve shoqerore kane te bejne me: 

- ristrukturimin dhe reformimin e sistemit ekzistues njeshtylles “pay as you go” , per te bere nje 

lidhje me te drejtperdrejte midis kontributeve dhe pensioneve; 

- kalimin gradual, me hapa te matur dhe ne klimen e nje konsensusi politik drejt nje sistemi 

shumeshtyllesh te pensioneve; 

- garantimin e nje kostoje fiskale me te ulet; 

- sigurine financiare te pensionisteve dhe te drejtat e fituara te kontribuesve; 

- roli maksimal i shtetit ne forcimin e kontrollit ndaj institucioneve te licensuara te investimeve 

qe do te operojne ne tregun e sigurimeve e te pensioneve; 

Objektivi kryesor afatmesem i percaktuar ne dokumentat strategjike si SKZHI 2007-2013, Plani 

kombetar i Zbatimit te MSA dhe dokumenti per reformen ne pensione, eshte zhvillimi bashkekohor i 

skemes se sigurimeve shoqerore te detyrueshme dhe kombinimi i qendrueshmerise financiare te tyre 

ne kuadrin e nje sistemi shumekolonesh, nepermjet permbushjes : 

Se pari, garantimi i mbulimit sa me te plote te popullsise se vendit me elemente te sigurimeve 

shoqerore te detyrueshme, te mbajtura ne nivele te pranueshme. Ky objektiv do te arrihet sidomos 

permes: 

- Zbatimit te nje sistemi sigurimesh shoqerore qe i pergjigjet me mire stadit te arritur te 

zhvillimit ekonomik e social te vendit. 

- Persosjes se menaxhimit te skemes se sigurimeve shoqerore, sidomos te mbledhjes se te 

ardhurave kontributive si dhe shperndarjes se drejte te tyre ne formen e perfitimeve, aty 

dhe atehere kur lind e drejta. 

Se dyti, intensifikimi i perpjekjeve per forcimin e metejshem te qendrushmerise financiare te skemes 

te sigurimeve shoqerore, duke synuar rritjen graduale por me te shpejte te kontributeve ne krahasim 

me rritjen e perfitimeve si dhe duke minimizuar subvencionet buxhetore. 

Se treti, pergatitja e sistemit per te kaluar drejt nje sistemi shumeshtyllesh nepermjet : 

- forcimit dhe reformimit te skemes aktuale, 

- nxitjes dhe zhvillimit te fondeve private si kolona te treta te sistemit te pergjithshem te 

sigurimeve shoqerore per te siguruar nje mbrojtje sociale me efikase per moshat e treta. 

Se katerti, parë në aspektin e integrimit në instrumentat bi- dhe multilaterale ndërkombëtar në fushën 

e mbrojtjes shoqërore, konkludimi i marrëveshjeve bilaterale dhe aderimi në marrëveshjet europiane 

e më gjërë, në fushën e sigurimeve shoqërore, janë midis objektivave të rëndësishme të sigurimet 

shoqërore. 

Rritja e metejshme te qendrueshmerise financiare te skemes se sigurimeve shoqerore 

Te ardhurat kontributive parashikohet te rriten mesatarisht me 12-15% ne vit duke arritur qe ne vitin 

2013 krahasuar me vitin 2009 te jene rreth 50% me te larta. Shpenzimet parashikohen te rriten 

mesatarisht 8-10%, duke arritur ne vitin 2013 te jene 35% me te larta se ne vitin 2009. Ne kete 

- 78 -

menyre rritet aftesia vetembajtese e skemes se sigurimeve shoqerore duke ulur subvencionin e 

buxhetit te shtetit. 

Rritja e mases se perfitimeve nga sigurimet shoqerore, 

Politikat e rritjes se pensioneve, si element i rendesishem dhe i pazevendesueshem i mbrojtjes 

sociale, do te vazhdojne me nje ritem mesatar rritje prej 10%. Mbeshtetur edhe ne parashikimet e 

projekt buxhetit afatmesem 2010-2012, rritja e pensioneve per vitin 2010 eshte parashikuar ne 

masen 7% per qytetin dhe 15% për fshatin. Rritjet e pensioneve per vitet ne vazhdim 2011, 2012 

jane parashikuar te jene ne masen 6% per qytetin dhe 15% per fshatin. 

Do te vazhdoje rritja e diferencuar e mases se pensioneve per qytetin dhe fshatin, duke realizuar 

objektivin per perafrimin e skemes se pensioneve te qytetit me ate te fshatit. Gjithashtu, megjithese 

kontributet e fermereve do vazhdojne te rriten, njekohesisht do te vazhdoje edhe subvencioni nga 

buxheti i shtetit per kontributet qe paguajne fermeret me synimin qe, per ata qe do te dalin ne 

pension ne vitin 2013 do te kene kushte te njejta me pensionistet e qytetit. 

Procesi i integrimit ne BE dhe koordinimit te skemave te sigurimeve shoqerore me vendet e tjera 

Angazhimi i gjithe kapaciteteve teknike per realizimin ne afat te pergjigjeve te pyetsorit te KE, si nje 

nga detyrimet me thelbesore te procesit te integrimit te Shqiperise ne BE. 

Per pagat 

- Nder objektivat e qeverise ne kete fushe jane vazhdimi i negociatave per realizimin e 

marrëveshjeve bilaterale, kryesisht me shtetet fqinje ku është edhe numri më i madh i 

emigrantëve shqiptarë. Ketij procesi do ti sherbeje trajnimi ne nivel kombetar i specialisteve 

te fushes se mbrojtjes shoqerore i mbeshtetur nga projekti IPA, SSR – SSC te KE dhe 

Komisionit Europian. 

- Perfundimi i diskutimeve mes eksperteve deri ne zbatimin e plote te Marreveshjes me Turqine 

ne fushen e mbrojtjes shoqerore. 

- Gjithashtu do te vazhdojne procedurat per nenshkrimin e mareveshjeve me Belgjiken, 

Hungarine, Rumanine, Bullgarine. 

- Realizimi i analizes dhe studimit te legjislacionit shqiptar te sigurimeve shoqerore si detyrim 

per miratimin e nenshkrimin e Kodit Europian te Sigurimeve shoqerore. Ky proces do te 

realizohet me mbeshtetjen e projektit IPA, SSR – SSC te KE dhe Komisionit Europian . 

- Paga minimale parashikohet te rritet cdo vit me ritme me te larta se indeksi vjetor i 

inflacionit duke synuar ngushtimin e diferencave midis pagave te larta dhe atyre te ulta. 

- Indeksimi i pagave parashikohet te behet cdo vit ne masen e indeksit vjetor te inflacionit 

dhe rritjet e pagave per sektore te vecante ne zbatim te strategjive sektoriale perkatese. 

Sherbimet Sociale 

Drejtoria e Politikave Sociale ndjek hartimin e politikave , strategjive, legjislacionin dhe ndjek zbatimin 

e tre programe bazë , për reduktimin e varfërisë , per individet dhe grupet në nevojë: 

i) programi i ndihmës ekonomike ; 

ii) programi i pagesave të personave me aftësi të kufizuar dhe; 

iii) programi i shërbimet rezidenciale dhe komunitare për individet dhe grupet ne nevoje. 

- 79 -

Ligji baze i këtyre programeve është ligji nr. 9355 date 10.03.2005 “Për ndihmen dhe sherbimet 

Shoqerore”i ndryshuar , programe këto që zhvillohen ne nivel kombetar dhe financohet nga buxheti i 

shtetit. 

Shkalla e realizimit te ketyre objektivave per vitin 2009 paraqiten si me poshte: 

I- Programi i Ndihmës Ekonomike (NE). 

Ky program ofron mbështetje për familjet, individët që u mungojnë të ardhurat tërësisht, ose që janë 

ardhura të pamjaftueshme. Harta e varfërisë sherben si dokument bazë që përcakton % e popullsisë 

dhe nr. e familjeve për çdo bashki/komunë me nën 2-USD në ditë/person. Ky program është në 

përgjegjësi si të qeverisjes qëndrore dhe asaj vendore. 

Në vitin 2009 popullsia nën vijën e varfërisë 2-USD/ditë/ eshte rreth 12.4 %, nga 16.9 % që ishte në 

vitin 2007. Per periudhen 2009 -2011 sipas projeksioneve te bera parashikohet nr.fam. në NE (2009) 

është rreth 95 mijë, kjo për shkak edhe të krizes ekonomike –financiare.Bazuar në Strategjinë 

Sektoriale të Mbrojtjes Sociale në vitin 2010 nr.fam. në NE (2010) te jete 80 mijë/ 85 mijë në 2009 

ose 6 % më pak .ne vitin 2011 nr. fam në NE (2011) arrin ne 74 mijë/ 80 mijë në 2010 ose 7.5% më 

pak.Bashkitë/komunat, në përputhje me kriteret kombëtare identifikojnë familjet që do të përfshihen 

në skemën e NE. 

Shkalla e mbulimit të nevojave me fonde dhe parashikimi per te ardhmen 

Për vitin 2009 për NE u celën 4.2 miliard lekë nga 3.5 miliard lekë në vitin 2008, kjo edhe për 

zbutur pasojat e krizes globale. Në vitin 2010 janë parashikuar rritje te fondeve buxhetore krahas 

edhe rishikimit të disa përmiresimeve që jane hartuar ligjit 9355 . 

II- Programi i pagesave per personat me aftesi te Kufizuar (PAK) , 

Ky program bazohet ne vleresimin e nivelit te aftesis se kufizuar te individeve . Aftesia e kufizuar 

vleresohet nga komisione e specializuar mjeksore (KMCAP) , dhe kryhet cdo vit .Fondet programohen 

nga Ministria e Punes dhe dergohen si transferta ne njesit vendore, te cilat kryejne pagesat per keto 

kategoriu sociale. Aktualisht numri i personave me AK. 

1 

Lloji i Aftesis se 

Kufizuar 

PAK të lindur 

ose të bërë të 

tillë nga shkaqe 

jo punesimi 

VITI 2008 VITI 2009 

Nr.Perfituesi 

42,803 6,287 

Nr. Kujdestaret 

Pagesa e 

perfituesit/leke 

muaj 

8,700 

- 80 - 

Fondet 

vjetore/milion 

Nr.Perfituesi 

48,776 7,502 

Nr. Kujdestaret 

Pagesa e 

perfituesit/leke 

muaj 

8,700 

2 Të verbër 10,868 3,408 8,700 11,920 3,775 9,800 

3 

4 

Para e 

tetraplegjikë 

3,662 3,552 

8,700 

4,520 4,425 

Shuma 57,333 13,247 65,216 15,702 

Invalidët e 

punes 

48,639 

53,419 

8,700 

Fondet 

vjetore/milion 

Gjithsej 105,972 13,247 9,120 118,635 15,702 9,800

Gjate vitit 2009 fondet nga buxheti i shtetit u riten me 8 % karahasuar me vitin 2008. 

Ne fushen e sherbimeve sociale : 

Decentralizimi. 

Ne vitin 2009 , ka vazhduar mbeshtetja me fonde nga buxheti i shtetit për institucionet e shërbimeve 

të decentralizuara.Janë rritur fondet për shërbimet e perkujdesit shoqeror , ne vitin 2009 u perdoren 

530 milion leke nga 430 milin në vitin 2008, te cilat kane bërë të mundur përmirësimin e cilësis së 

jetës të kategorive që u ofrohen fëmijëve, PAK, të moshuarve , garve dhe vajzave . 

De-institucionalizimi. 

Ofrohen sherbime komunitare në 8 shtepi familje per femijet jetime dhe me aftesi te kufizuara, ku 

trajtohen 54 femije me PAK ne Shkoder. Kujdestaria si sherbim alternativ, sipas Dokumentit te 

politikave po implementohet në dy rajone dhe me pas ne te gjithe vendin per vendosjen e femijeve pa 

kujdes prinderor ne familjen kujdestare. 

Sherbime të përkujdesit social. 

Në bashkëpunim me shoqërin civlile dhe njesit e qeverisjes vendore janë ngritur dhe jane zgjeruar 

llojet e shërbime komunitare për fëmijët, PAK, të moshuarit etj. Eshtë rritur bashkëpunimi me këto 

subjekte , janë licensuar gjatë këtij viti rreth 50 subjekte . 

Barazia Gjinore 

Realizimet Për 2009 

1. Forcimi i mekanizmave qeveritarë në nivel qendror dhe vendor, me qëllim zbatimin dhe 

monitorimin e strategjisë. 

Ngritja dhe Funksionimi i Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore (KKBGJ). 

Me Urdhërin Nr. 3 datë 8.1.2009 u miratua krijimi i Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore, duke 

përcaktuar në të edhe mënyrën e funksionimit të tij si organ këshillimor për drejtimin, përcaktimin dhe 

zhvillimin e politikave për barazinë gjinore në shoqëri. 

Ngritja e Sekretariatit Teknik për monitorimin e SKBGJ&DHF. 

Sipas Planit të Përbashkët të Programit “Një OKB” “ Për barazinë gjinore në Shqipëri” funksionin e 

Sekretariatit Teknik të Monitorimit të Strategjisë e kryenin dy koordinatorët, detyre e të cilëve 

përfundoi në fund të muajit Tetor. Për ngritjen dhe funksionimin e këtij Sekretariati kërkohen 

ndryshime në strukturën e MPÇSSHB. 

Funksionimi i Grupit të Punës Ndërinstitucional (GPNI) në sigurimin e statistikave gjinore dhe 

përcaktimin e indikatorëve gjinorë Shqipëri në mbështetje të politikave të monitorimit të barazisë 

gjinore në Shqipëri . 

2. Emërimi i punonjësve të barazisë gjinore në nivel qëndror dhe vendor dhe fuqizimi i 

kapaciteteve të tyre dhe përfaqësuesve të institucioneve qeveritare që kanë përgjegjësi në zbatimin 

e LBGJ dhe SKBGJ/DHF 

Ndjekja e proçesit të emërimit të nëpunësve gjinore në nivel qendror dhe vendor 

Miratimi i Ligjit Nr. 9970 datë 24.07.2008 “Për barazinë gjinore” shtroi edhe detyrimin institucional 

për emërimin e nëpunësve gjinorë në linjë ministrie dhe nëpunësve vendorë për çështjet gjinore. 

Aktulisht vazhdon puna për institucionalizimin e këtij rrjeti në Bashkitë e vendit. 

- 81 -

Ngritja e kapaciteteve te pikave te kontaktit gjinorë në nivel lokal dhe nëpunësve vendorë për 

çështjet gjinore (aty ku janë emëruar) 

Fuqizimi i kapaciteteve të pikave të kontaktit për çështjet gjinore në nivel lokal si dhe të 

përfaqësuesve të NJQV po mbështetet nga Projekti i Qeverisë Austriake “Barazi në qeverisje” 

nëpërmjet trajnimeve mbi çështje të përkatësisë gjinore. Gjatë 2009 është zhvilluar trainimi i nivelit 

bazë me përfaqësues të pushtetit në 38 bashki te vendit ku janë trajnuar 672 persona 

Takimi i Parë Kombëtar i Pikave Fokale të Barazisë Gjinore të Bashkive në Shqipëri 

Trajnime mbi LBGJ dhe CEDAË 

Në kuadrin e Programit të Përbashkët “Një OKB” për barazinë gjinore në Shqipëri, MPÇSSHB në 

bashkëpunim me UNIFEM-in në mbështetje të SKBGJ&DHF janë ndërmarrë trajnime për njohjen dhe 

zbatimin e LBGJ dhe CEDAË me përfaqësues të qeverisjes qendrore dhe vendore. Janë organizuar: 

- Ngritja e kapaciteteve të stafit të DPSHB nëpërmjet pjesmarrjes në trajnime të 

organizuar mbi çështjet gjinore dhe dhunën në familje, në aktivitetet ndërkombëtare 

si dhe në vizitat studimore në vende të zhvilluara dhe me eksperiencë në këtë 

drejtim. 

- Trajnime që trajtojnë çështjet e dhunës. Në kuadrin e Programit të Përbashkët “Një 

OKB” për çështjet e dhunës në Shqipëri, MPÇSSHB në bashkëpunim me PNUD-in 

kanë trajnuar: 

- 14 ekspertë mjeko- ligjorë 

- 84 gjyqtarë dhe prokurorë, në Tiranë dhe ka vazhduar trajnimet dhe në disa rrethe të 

tjera. 

- 300 të trajnuar në 12 qarqe, drejtues dhe punonjës social të Bashkive dhe 

Komunave që merren me çështjet e dhunës.. 

3. Rishikimi i legjislacionit nga këndvështrimi gjinor në përputhje me standartet 

ndërkombëtare. 

Plotësimi i kuadrit nënligjor të ligjit 9970: datë 24.07.2008 “Për barazinë gjinore në 

shoqëri” 

Në zbatim të detyrimeve që rrjedhin nga ligji Nr.9970 dt.24.07.2008 “Për barazinë gjinore në 

shoqëri”, gjate 2009 u hartua dhe u miratua paketa e akteve që kanë të bëjnë me ngritjen dhe 

funksionimin e Këshillit Kombëtar të Barazisë Gjinore (KKBGJ) 

Propozime nga DPSHB për futjen e elementëve të barazisë gjinore në kuadrin e proçesit të 

rishikimit të Kodit të Punës 

Grupi i punës i MPÇSSHB-së për rishikimin e Kodit të Punës ka marrë në konsideratë dhe po shqyrton 

futjen e dispozitave për lejen prindërore (lejen e lindjes për baballarët), ndërkohë që për lejen për 

periudhën 35-ditore para lindjes nuk është marrë parasysh me argumentin që mbrojtja është e plotë, 

gjithashtu janë bërë propozime të tjera për orët fleksibël për punonjesit me përgjegjësi familjare dhe 

ngacmimin seksual në vendin e punës. 

Propozime të tjera janë bërë në projekt-ligjin “Për sigurinë dhe shëndetin në punë” lidhur me 

grupet në rrisk duke përfshirë këtu mbrojtjen e veçantë për gratë shtatzana, gratë që sapo kanë lindur 

dhe nënat me fëmijë në gji në përputhje me Direktivën Nr.92/85/KE 

- 82 -

4. Rritja e ndërgjegjësimit të opinionit publik mbi çështjet gjinore dhe dhunën në familje si 

dhe rritja e bashkëpunimit ndërinstitucional , me shoqërinë civile dhe me të gjithë aktorët në drejtim 

të integrimit të çështjeve gjinore në të gjitha politikat qeveritare në të gjitha nivelet 

Organizimi i Fushatave Sensibilizuese “Të drejtat e grave janë të drejta njerëzore” në lidhje me 

legjislacionin kombëtar dhe ndërkombëtar. 

Aktivitet me rastin e 8 Marsit, Ditës Ndërkombëtare të Gruas: Panel Diskutimi 

“Progresi për Gratë është Progres për Shqipërinë” 

Përgatitja dhe transmetimi i spotit televiziv “Progresi për Gruan, Progres për 

Shqipërinë” 

Emisione televizive , etj 

Botime për çështjet e barazisë gjinore : Ligji “Për barazinë gjinore në shoqëri”, 

Manuali shpjegues për CEDAË, Manualet e trajnimit për LBGJ dhe CEDAË, Buletinët 

periodike shqip-anglisht “Për një shoqëri të barabartë dhe pa dhunë” 

Finalizimi i faqes në internet i DPSHB (shqip-anglisht) 

5. Ndërgjegjësimi për reduktimin e gjuhës seksiste në media dhe promovimi i përdorimit të 

gjuhës që reflekton parimet e barazisë gjinore 

Trajnime të gazetarëve të Fakultetit te Gazetarisë. MPÇSSHB/DPSHB në bashkëpunim me 

Institutin Shqiptar të Medias mbështetur nga UNFPA ka filluar trajnimin 2-ditor me gazetarë të 

Fakultetit të Gazetarisë pjesë e të cilit është edhe sesioni me fokus barazinë gjinore “Çështje kryesore 

të zhvillimit si dhe probleme të etikës profesionale”, ne rrethet perkatese: Shkodër, Elbasan, Korçë, 

Vlorë, Gjirokastër, Durrës, Mat, Berat dhe Sarandë. 

AKTIVITETET KRYESORE QË DO TË REALIZOHEN NGA DPSHB NË 2010-2012 

Forcimi i mekanizmave ligjorë dhe institucionalë mbrojtës me qëllim sigurimin e barazisë gjinore në 

Shqipëri. 

Ngritja dhe fuqizimi i strukturave për barazinë gjinore dhe dhunën në familje në nivel 

qëndror dhe vendor. 

o Krijimi rrjetit të nëpunësve gjinorë në ministri dhe në njësitë e qeverisjes vendore 

(bashkitë dhe qarqet) 

o Ngritja e kapaciteteve të institucioneve shtetërore në të gjitha nivelet e qeverisjes 

nëpërmjet trajnimeve mbi çështjet e përkatësisë gjinore, integrimit e buxhetimit 

gjinor, kuadrin ligjor kombëtar dhe ndërkombëtar, etj. 

Hartimi i legjislacionit të ri dhe rishikimi i atij ekzistues nga këndvështrimi gjinor dhe 

sigurimit të mbrojtjes dhe parandalimit të dhunës në familje. 

Hartimi , zabatimi dhe monitorimi i SKBGJ&DHF 2010-2014 

Mbështetja e integrimit të parimeve të LBGJ-së në legjislacionet e tjera, veçanërisht 

ato që lidhen me lejen e lindjes për dhe përfitimet si për gratë dhe burrat e punësuar 

ashtu dhe për ata/ato të papunë/a. 

- 83 -

Ngritja dhe fuqizimi i strukturës monitoruese për zbatimin e SKBGJ&DHF . 

Ndjekja dhe zbatimi i detyrimeve ndërkombëtare në fushën e barazisë gjinore dhe 

dhunës familje, veçanërisht të Konventës “Për eleminimin e të gjitha formave të 

diskriminimit ndaj grave” CEDAË si dhe është pjesë intensive e proçesit te përafrimit 

te Legjislacionit vendas me ate Evropian ne kuadrin e MSA-së 

Ngritja dhe fuqizimi i strukturave që ofrojnë mbështetje për rehabilitimin e viktimave nga dhuna në 

familje. 

Venia në funksionim e strehëzës së parë kombëtare për viktimat e dhunës në familje 

Koordinimi dhe mbikqyrja e punës për ngritjen dhe funksionimin e linjave telefonike 

falas 24- orëshe pranë njësive të qeverisjes vendore. 

Ngritje kapacitetsh të përfaqësuesve të organeve që kanë përgjegjësi në zbatimin e Ligjit Nr.9669 

“Për masat ndaj dhunës në mardhëniet familjare" 

Trajnim i punonjësve të shëndetësisë. 

Trajnime për aktorët e sistemit të drejtësisë. 

Trajnime të punonjësve të Njësive të Qeverisjes Vendore dhe në mënyrë të veçantë 

të administratorëve shoqërorë. 

Trajnime në sektorin e arsimit 

Fuqizimi i gruas nëpërmjet rritjes së pjesëmarrjes së saj në vendimmarrje 

Rritja e kapaciteteve të grave të zgjedhura dhe grave që synojnë në nivelet e 

drejtuesve publikë, dhe për tu kthyer në një forcë lobuese , me qëllim që ti bëjnë 

autoritetet publike më përgjegjëse dhe ti përgjigjen nevojave dhe kërkesave të 

gruas. 

Rritja e pjesmarrjes së gruas në proçesin elektoral dhe kundër praktikave të votimit 

familjar 

Forcimi i bashkëpunimit midis grave në politikë , administratë publike, shoqëri civile 

dhe organizata të tjera 

Organizimi i fushatave ndërgjegjësuese për çështjet e barazisë gjinore dhe dhunës në familje në 

bashkëpunim me te gjithe aktorët që operojnë në këtë fushë . 

Mbështetje e mekanizmave për statistikat dhe indikatorët e ndjeshëm gjinorë dhe të dhunës në 

familje. 

Miratimi i listës së indikatorëve të harmonizuar gjinorë për monitorimin e strategjive 

e politikave në këtë fushë. 

Ngritja e një bërthame monitoruese për këtë qëllim. 

Përgatitja e raporteve vjetore monitoruese 

- 84 -

4.4. REFORMA ADMINISTRATIVE 

Reforma në administraten publike 

Reforma në administratën publike përfshin: 

Reformën funksional – strukturore 

Thellimin dhe zgjerimin e reformës në shërbimin civil: 

- Përmirësimi i procedurave të legjislacionit të shërbimit civil dhe shtrirja e fushës së tij të 

veprimit; 

- reforma në fushën e pagave (por e zgjeruar kjo, jo vetëm për shërbimin civil). 

I. Reforma Funksional- Strukturore 

Reforma funksional- strukturore, ka si synim kryesor të saj përshtatjen e vazhdueshme të strukturave 

dhe organikave të institucioneve të administratës publike, me misionin, funksionet, kompetencat dhe 

aktivitetet që ato duhet të kryejnë. Në këtë këndvështrim gjatë vitit 2009, qeveria shqiptare ka 

ndërmarrë aktivitetet e mëposhtme: 

• Me synimin e standartizimit të mënyrës së organizimit të strukturave dhe organikave të 

institucioneve në varësi të Këshillit të Ministrave/Kryeministrit dhe në varësi të ministrave të 

linjës, duke tentuar grupimin e funksioneve brenda secilit institucion, ka vazhduar rishikimi 

funksional dhe strukturor i këtyre institucioneve. 

• Ndërtimi i strukturave dhe organikave sipas standarteve, për institucionet e krijuara rishtazi 

gjatë vitit 2009. 

• Edhe gjatë vitit 2009, me synimin e ardhjes në ndihmë të nëpunësve përgjegjës për 

propozimin e ndërtimit të strukturave dhe organikave në institucionet e ndryshme (ministri 

linje, apo institucione në varësi), ka vazhduar organizimi i kurseve të trajnimit, nëpërmjet 

Institutit të Trajnimit të Administratës Publike, në një kurrikul të plotë e cila përfshin dhënien 

dhe përmirësimin e njohurive në fushën e ndërtimit të institucioneve, përcaktimit të misionit, 

kompetencave, aktiviteteve, e më pas strukturave dhe organikave të tyre. 

Siç është theksuar edhe në vitet paraardhëse të hartimit dhe miratimit të këtij dokumenti të 

rëndësishëm, theksojmë se aktiviteti i rishikimit funksional, si një proces i vazhdueshëm, në një 

administratë në zhvillim të vazhdueshëm, parashikohet të vazhdojë me të gjitha institucionet e 

varësisë gjatë vitit 2010 e në vazhdim, deri sa të gjitha institucionet të organizohen sipas parimeve 

gjerësisht të pranuara, për këto institucione. 

Një aktivitet i rëndësishëm gjatë vitit 2009, ka qenë rishikimi dhe përmirësimi i draftit të Strategjisë 

Ndërsektoriale të Reformës në Administratën Publike (SNRAP) në kuadër të Strategjisë Kombëtare për 

Zhvillim dhe Integrim. Kjo strategji është miratuar së fundmi me Vendimin nr. 1017, datë 

18/09/2009, të Këshillit të Ministrave dhe propozohet që në vazhdim: 

- Të thellohet rishikimi funksional i njësive apo agjencive të varsisë me, apo pa status juridik. 

Një rishikim i kornizës ligjore mbi organizimin dhe funksionimin e administratës shtetërore, 

duhet të jetë përfundimi i këtyre ushtrimeve riorganizuese dhe strukturuese, në mënyrë që të 

vendosin rregulla të qarta në krijimin e agjencive, nxitjes së koordinimit të brendshëm dhe 

efiçencës, dhe mbajtjes së linjave të qarta të përgjegjësive ndërmjet organeve administrative 

shtetërore. 

- Efiçenca duhet të nxitet, ndër të tjera, nëpërmjet një rregulloreje më të mirë dhe përdorimit të 

delegimit të brendshëm hierarkik të kompetencave administrative e politikëbërësë dhe 

lehtësimin e komunikimit dhe bashkëpunimit brenda dhe ndër institucional. Njësitë 

- 85 -

organizative bazë brenda institucioneve të mëdha (si psh. brenda ministrive), duhet të pajisen 

me përgjegjësi të mjaftueshme për të vetëvepruar. 

- Filozofia e rishikimit funksional duhet të transmetohet edhe në institucionet e varësisë. Është 

e nevojshme të synohet drejt shkrirjes, apo bashkimit të institucioneve të varësisë, sa herë që 

kjo do të ishte e dobishme. Ndërkohë, rishikimi funksionalstrukturor, duhet të ketë edhe 

synime të tjera, si p.sh. racionalizimi i përdorimit të burimeve, krijimi i strukturave të 

përshtatshme duke marrë parasysh mënyrat e reja të menaxhimit në sektorin privat, apo 

edhe përdorimin e metodave të kontraktimit të subjekteve private, nëpërmjet formave 

koncensionare. 

- Ndërkohë në nivel rajonal/vendor, paralelisht me decentralizimin e funksioneve, të 

kombinuar me delegimin e vendimmarrjes dhe përdorimin e teknologjive të reja, synohet një 

tkurrje graduale e degëve në territor. Shumë nga njësitë territoriale synohet të riorganizohen, 

për të kryer funksione të përbashkëta, duke racionalizuar edhe realizimin e shërbimeve të 

veta mbështetëse. 

II.a. Thellimi dhe zgjerimi i reformës në shërbimin civil 

Në mbështetje të programit të shpallur të qeverisë shqiptare, për thellimin dhe zgjerimin e rëformës 

në shërbimin civil, e më gjerë të reformës në menaxhimin e burimeve njerëzore, puna gjatë vitit 2009 

është përqëndruar në disa drejtime kryesore: 

• Forcimi i kapaciteteve të administratës publike dhe tërheqja në këtë administratë, e 

nëpunësve me kualifikime pasuniversitare, grada e tituj shkencore, por edhe trajnimi i tyre i 

vazhdueshëm. Në këtë kuadër, janë organizuar një sërë trajnimesh nga Instituti i Trajnimit të 

Administratës Publike, por edhe nga Shkolla Rajonale e Administratës Publike (ReSPA), 

Ndërkohë gjatë vitit 2009, Marrëveshja për Themelimin e Shkollës Rajonale të Administratës 

Publike (ReSPA), pas nënëshkrimit nga të gjitha vendet anëtare, u ratifikua nga Kuvendi i 

Shqipërisë. 

• Ndërkohë, në drejtim të trajnimit të nëpunësve, bazuar në Planin Strategjik të Institutit të 

Trajnimit të Administratës Publike, prioritetet janë: 

Gjithashtu: 

- Përgjigje efektive ndaj nevojave për zhvillim të Shërbimit Civil; 

- përmirësimi i cilësisë së shërbimeve dhe produkteve; 

- përmirësimi i strukturave, procedurave dhe sistemeve 

- këndvështrim i ri për menaxhimin financiar. 

Në kuadër të plotësimit të kërkesave në rritje për trajnim të specialistëve të krijuara nga 

Marrëveshja e Stabilizim-Asocimit e nënshkruar nga Shqipëria, janë realizuar trajnimet në 

lidhje me tema specifike në kuadër të Strategjisë së Trajnimit për Integrimin Europian; 

Në përgjigje të nevojës për trajnim, sidomos në fushën e aftësive menaxheriale, është ofruar 

trajnim për të gjitha nivelet në shërbimin civil, sipas tematikave të detajuara për target grupe 

të caktuara. 

Konkretisht, janë zhvilluar një sërë kursesh trajnimi për nivele të ndryshme në shërbimin civil si më 

poshtë: 

o Prezantim me Administratën Publike; 

o Programi i Menaxhimit Strategjik; 

o Programi i Menaxhimit të Lartë; 

o Programi i Zhvillimit Operativ; 

- 86 -

o Programi i Zhvillimit Funksional; 

o Programi i Zhvillimit Financiar; 

o Programi i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore; 

o Përgatitje për programin e Evropës; 

o Efekti i përfshirjes në zonën e Tregtisë së Lirë; 

o Politika e përbashkët e brendshme e BE; 

o Parimet financiare të BE-së; 

o Aktorët negociues në BE; 

o Migracioni; 

o Qeverisja e mirë me pjesëmarrje publike; 

o Detyrat dhe përgjegjësitë e sekretarëve të Këshillit të Bashkive/komunave/qarqeve; 

o Funksionet e deleguara dhe të përbashkëta; 

o Si të përfitojmë nga instrumentat dhe politikat e BE-së. 

Ndërkohë për sa i përket të ardhmes në këtë drejtim, me miratimin e SNRAP, nga Këshilli i Ministrave, 

janë përcaktuar tashmë prioritetet stratgjike, vizioni dhe politikat që do të ndërmerren në drejtim të 

menaxhimit të burimeve njerzore, e konkretisht; Vizioni strategjik për administratën publike është 

përcaktuar të jetë: 

- Një administratë e qëndrueshme e profesionale që rinovohet nëpërmjet konkurimit të 

ndershëm dhe që krijon mundësi për karrierë; 

- Një administratës e mirëorganizuar, e tillë që të mund të përballojë detyrat në një sistem me 

shtet të vogël, por efektiv që mbështetet ne decentralizimin dhe dekoncentrimin; 

- Një administratë që bazohet në procese vendimmarrëse, transparente, përfshirëse dhe e 

përgjegjshme ndaj publikt. 

Ky vizion përcakton gjithashtu, edhe prioritetet në drejtim të menaxhimit të burimeve njerëzore e 

konkretisht: modifikime dhe përmirësime në sistemin e shërbimit civil dhe në përgjithësi të 

menaxhimit të burimeve njerëzore. Thelbi i sistemit të shërbimit civil do të mbetet pozicioni, por duke 

e pasuruar me më shumë elementë të sistemit të karrierës, si dhe duke eleminuar faktorët frenues 

ndaj rritjes së mobilitetit të brendshëm horizontal dhe vertikal. 

Gjithashtu, sugjerohet një shtrirje e fushës së veprimit të legjislacionit të shërbimit civil (LSHC), në disa 

institucione të mëdha qëndrore si dhe në degët e ministrive, institucionet e varësisë dhe komuna etj. 

Parimet thelbësore të rekrutimit, performancës, karrieres, trajtimit dhe garancive të LSHC, duhet të 

përhapen sa më shumë në administratën publike. Gjithashtu, konsiderohet si shumë e rëndësishme 

që kjo shtrirje të bëhet graduale, e lidhur fortësisht me ecurinë e rishikimit funksional dhe strukturor 

të instutucioneve të administratës publike si dhe duke marrë parasysh veçantitë e kategorive të 

caktuara të këtyre institucioneve (psh. institucionet e vogla në territor të tilla si komuna e bashki 

përkundrejt ministrive) 

Nëpunësit e shërbimeve publike si arsimi, shëndetësia, tatim/dogana, rendi publik, mbrojtja, 

diplomacia etj duhet të kenë status të veçantë për shkak të veçantisë së tyre por gjithsesi duke 

përmirësuar elementet bazë të konkurueshmërisë, karrierës, vlerësimit të performancës etj. në lidhje 

me grupe të tilla të nëpunësve civile. 

- 87 -

II.b.Reforma në fushën e pagave 

Në lidhje të ngushtë me reformën në shërbimin civil dhe administratën publike në tërësi, gjatë vitit 

2009 u realizua edhe reforma në fushën e pagave. Konkretisht, kjo reformë u krye për këtë vit, në 

drejtimet si më poshtë: 

• Rritje e ndjeshme dhe në mënyrë të diferencuar e nivelit të pagave për sistemin e arsimit 

parauniversitar (mesatarisht 13.29%); 

• rritje e ndjeshme dhe në mënyrë të diferencuar e nivelit të pagave për sistemin e 

shëndetësisë (mesatarisht 15.7%); 

• rritje e pagave të ulta në mënyrë të diferencuar për punonjësit mbështetës (sistemi i pagave 

me 10 dhe 14 klasa, mesatarisht përkatësisht 6.19% dhe 7.3); 

• ristrukturimi i sistemit të pagave për punonjësit mësimdhënës në universitete dhe shkollat e 

tjera të larta, si dhe në institucionet kërkimore shkencore; 

• rritje mesatare e pagave për të gjithë punonjësit buxhetore mesatarisht 9.56%. 

Për vitet në vazhdim, synohet: 

• Rritja me prioritet e nivelit të pagave për punonjësit e sistemit të arsimit parauniversitar; 

• Rritja me prioritet e nivelit të pagave për punonjësit e sistemit të shëndetësisë; 

• Ristrukturimi i plotë i sistemit të pagave për punonjësit mbështetës (punonjësit e sistemit me 

klasa); 

• Lidhja e sistemit të vlerësimit dhe kualifikimit të nëpunësve civilë dhe nëpunësve të tjerë të 

administratës publike, me pagën e tyre, me synimin e vënies në funksionim, të skemës së 

karrierës horizontale të tyre; 

• Indeksimi i pagave për pjesën tjetër të punonjësve të administratës publike. 

4.5. REFORMA TЁ TJERA 

Reforma të tjera në menaxhimin e financave publike 

Ministria e Financave, si pjese e detyrave te saj funksionale, eshte angazhuar gjeresisht ne drejtim te 

identifikimit dhe implementimit te standarteve qe kane te bejne me procesin e vleresimit te 

punonjesve buxhetore, me qellim unifikimin e sistemit ekzistues te pagave dhe shperblimeve, rritjen e 

eficences dhe efektivitetit ne kete sektor, si edhe permiresimin e motivimit te stafit punonjes. 

Me qëllim harmonizimin e politikave zhvilluese nacionale me ato lokale dhe fokusimin e politikave 

buxhetore në: i) problemet e zhvillimit lokal dhe rajonal, ii) në luftimin e varfërisë si dhe iii) në 

shmangien në maksimum të fragmentimit të buxhetit, në buxhetin e vitit 2010 eshte krijuar “Fondi 

Për Zhvillimin e Rajoneve”. Kjo skeme e re e financimit te pushtetit vendor do te implementohet 

nëpërmjet krijimit te një komitetit për vlerësimin e projekteve dhe aplikimeve te ndryshme. Ne krye te 

këtij komiteti do jete Kryeministri dhe anëtare te komiteti do jene nje pjese e konsiderueshme e 

anëtareve te kabinetit qeveritar (Ministra) si edhe kryetaret e shoqatave te te zgjedhurve vendore. 

Gjatë procesit të zgjerimit, Bashkimi Evropian ka miratuar parimet e menaxhimit të mirë financiar të 

fondeve publike, pavarësisht nga burimi i financimit (i brendshëm apo i huaj). U rekomandua që edhe 

këto parime të bëjnë pjesë në legjislacionin e vendeve anëtare dhe vendeve kandidate për aderim në 

BE. Pasi Shqipëria u njoh nga Këshilli Evropian i Helsinkit (në vitin 1999) si kandidate potenciale për 

anëtarësim në BE, Republika e Shqipërisë hartoi Strategjinë Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim (e 

cila u përditësua në vitin 2008), dhe Letër-Politikat për Kontrollin e Brendshëm Financiar Publik 

(KBFP) aprovuar nga Keshilli i Ministrave ne Qershor 2009. 

- 88 -

Kjo Letër Politikë eshte nje version i rishikuar dhe azhornuar i Leter Politikave të KBFP-së në 

Republikën e Shqipërisë, miratuar nga Keshilli i Ministrave ne Qershor 2005. Ishte e nevojshme 

ndërmarrja e nismave të reja dhe veprimeve për perputhjen me angazhimet sipas Kapitullit 28 

“Kontrolli Financiar”. Letër Politikat u hartuan gjithashtu mbi bazën e vlerësimeve të pavarura nga 

Drejtoria e Përgjithshme e Buxhetit e Komisionit Evropian, dhe SIGMA, si dhe është marrë parasysh 

analiza e boshllëqeve e realizuar në kuadër të projektit të binjakëzimit “Zhvillimi i Kontrollit të 

Brendshëm Financiar Publik”. 

Ky dokument ka për qëllim të përcaktojë sistemin aktual të KBFP-së dhe ambientin e kontrollit në 

Shqipëri, dhe të përcaktojë drejtimet kryesore dhe detyrimet e njesive të sektorit publik në Shqipëri, 

që t’i aftësojnë ato të japin garanci të arsyeshme se burimet publike menaxhohen me kursim, dobi 

dhe frytshmëri. 

Sipas përcaktimit të Letër Politikave, tre shtyllat e sistemit të KBFP-së në Republikën e Shqipërisë 

janë: Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli (MFK), auditimi i brendshëm i pavarur (AB) dhe shërbimi i 

koordinimit qendror dhe harmonizimit në Ministrinë e Financave (MeF) të Republikës së Shqipërisë. 

Tre janë drejtimet kryesore ku duhet të zhvillohet modeli i KBFP-së në Republikën e Shqipërisë: 

• Forcimi i kontrollit dhe menaxhimit financiar, i rregulluar me një ligj të ri të posaçëm (kerkese 

e Ligjit Nr.9936, date 26.06.2008 “Per menaxhimin e sistemit buxhetor ne Republiken e Shqiperise’, 

neni 67). 

• Forcimi i auditimit të brendshëm të pavarur në njesise që shpenzojnë fonde publike, në 

mënyrë që të jepet një vlerësim objektiv i efektivitetit të sistemeve të menaxhimit financiar dhe 

kontrollit (MFK) dhe rekomandimet për përmirësimin e tyre. 

• Forcimi i Njësive Qendrore të Harmonizimit të Ministrisë së Financave, me qëllim që të 

përmirësohet bashkërendimi dhe harmonizimi i sistemeve të menaxhimit financiar dhe kontrollit me 

auditimin e brendshëm në sektorin publik. 

Për t’i përmirësuar sistemet e KBFP-së, detyrat prioritare që duhet të zbatojë Qeveria e Shqipërisë, 

dhe në veçanti Ministria e Financave, janë sa më poshtë: 

• Përmirësimi i përgjegjshmërisë menaxheriale, i kontrolleve të brendshme, i menaxhimit të 

riskut, i shërbimit të kontabilitetit dhe i monitorimit. Kjo kërkon përgatitjen e Ligjit për Menaxhimin 

financiar dhe kontrollin dhe Manualit ne zbatim te tij. Ligji per Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin 

eshte pergatitur referuar Planit te Veprimit 2009-2014 (pjese integrale e leper politikave te KBFP) dhe 

eshte derguar ne Drejtorine e Buxhetit te KE per komente. Manuali respektiv i MFK eshte draftuar dhe 

po pilotohet ne dy institucione buxhetore. 

• Ngritja e një procedure për Ministrin e Financave lidhur me raportimin vjetor mbi gjendjen e 

përgjithshme te KBFP. Raporti, i cili do t’i dërgohet Kuvendit, do të përfshijë një tablo të përgjithshme 

te KBFP, mangësitë e tij dhe metodat për adresimin e tyre në të ardhmen. 

• Me qëllim lehtësimin e raportimit vjetor nga Ministri i Financave, të dyja NjQH, duhet të 

përcaktojnë një sistem raportimi mbi statusin e KBFP dhe nevojat për zhvillime të ardhshme. Këto 

raporte duhet t’i paraqiten për diskutim Ministrit të Financave dhe Këshillit të Ministrave, që mund të 

vendosin për marrjen e masave të nevojshme. 

• Zhvillimi i mjedisit të kontrollit në njësitë ekonomike (delegimi i kompetencave dhe 

përgjegjësive, procedurat dhe gjurma e auditimit), menaxhimi i riskut dhe monitorimi. 

• Për të shmangur mbivendosjen midis Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe Auditimit të 

Brendshëm, Ligji për Auditin e Brendshëm duhet të bëjë një dallim të qartë të rolit të auditit te 

brendshëm dhe të garantojë që nuk ka mbivendosje ndërmjet këtij shërbimi dhe Kontrollit të Lartë të 

Shtetit, por në të njëjtën kohë, Ligji duhet të trajtojë nevojën e rritjes së bashkëpunimit dhe 

shkëmbimit të informacionit ndërmjet Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe Ministrisë së Financave. Për më 

tepër, të dyja NjQH-të duhet të gjejnë terrenin e përbashkët për të zhvilluar trajnime si dhe takime 

periodike me Kontrollin e Lartë të Shtetit. 

- 89 -

• Të ndahet qartë funksioni i auditimit të brendshëm nga inspektimi, dhe të sqarohet linja e 

raportimit të njësive të auditimit të brendshëm. Kjo kërkon rifreskimin e Ligjit dhe Manualit për 

Auditimin e Brendshëm në zbatim të standardeve ndërkombëtare për AB dhe Progres Raportit të 

Komisionit Evropian, të vitit 2008, si dhe aprovimin e një ligji të veçantë për inspektimin. Ligji aktual i 

Auditimit te Brendshem eshte rishikuar sipas afateve te Leter poltikave te KBFP. Eshte pergatitur Ligji 

i Inspektimit dhe te dy ligjet e mesiperm jane derguar ne Drejtorine e Buxhetit te KE per komente. 

• Zhvillimi i mëtejshëm i kapacitetit të NjQH-së për AB, e cila do të vijojë të ketë rolin e trajnimit 

të audituesve të brendshëm dhe të certifikimit të tyre. NjQH do të vazhdojë të ofrojë trajnime atyre që 

certifikojnë audituesit e brendshëm, veçanërisht Ministrave, Nepunesve te Autorizuar dhe Ekzekutues 

dhe Drejtorëve, në mënyrë që këta të vlerësojnë efektivitetin e kontrolleve të brendshme dhe 

shkeputjen e audituesit nga funksioni i inspektimit. 

• Zhvillimi i mëtejshëm i kapacitetit të njësisë së sapoformuar të NJQH-së për MFK-në. Kjo do të 

përfshijë marrjen e përgjegjësive për trajnimin e punonjesve te nivelit manaxherial dhe financiar; 

politikat dhe metodologjitë ne fushen e MFK. Gjithashtu, është shumë e rëndësishme që të 

garantohet se nuk komprometohet pavarësia e të dyja NJQH-ve. 

Pjesëtarët kryesorë të procesit të përmirësimit të KBFP-së do te jenë: 

• Ministri i Financave – si personi përgjegjës për ngritjen dhe mbarëvajtjen e menaxhimit 

financiar dhe sistemeve të kontrollit, dhe për zhvillimin dhe zbatimin e auditimit të brendshëm në 

sektorin publik. Për realizimin e këtyre detyrave, Ministri i financave mbështetet nga NJQH për AB dhe 

NJQH për MFK. 

• Nëpunës i Parë autorizues - është nëpunësi i nivelit më të lartë sipas ligjit për shërbimin civil 

në ministrinë e Financave, përgjegjës për përgatitjen, zbatimin, kontrollin e brendshëm financiar, 

monitorimin, raportimin dhe kontabilitetin. 

• Njësitë Qëndrore të Harmonizimit mbi MFK dhe AB të krijuara në Ministrinë e Financave 

duhet të jenë motori lëvizës i zhvillimit të mëtejshëm të KBFP në Shqipëri. Ato janë përgjegjëse për 

koordinimin, ofrimin e mbështetjes metodologjike dhe trajnimeve mbi Kontrollin e Brendshëm 

Financiar Publik, për të gjitha Njesite publike. 

• Titullarët e Njesieve të pushtetit qendror dhe vendor kanë përgjegjësinë e vendosjes së 

sistemeve të menaxhimit financiar dhe kontrollit dhe të funksionit të auditimit të brendshëm në 

njesise e tyre. 

• Nëpunësit autorizues janë nëpunësit e nivelit më të lartë te njësive të qeverisjes së 

përgjithshme (Njesite e pushtetit qendror dhe vendor), përgjegjës për planifikimin, zbatimin, 

menaxhimin financiar dhe kontrollin, monitorimin, kontabilitetin, raportimin dhe për zbatimin e 

rekomandimeve të auditimit të brendshëm, dhe përgjigjen përpara nëpunësit të parë autorizues. 

• Nëpunësit autorizues te nivelit të dytë – janë nëpunësit e administratës publike në secilën 

nga njësitë vartëse të Njesieve të pushtetit qendror dhe vendor, përgjegjës për planifikimin, zbatimin, 

kontrollin e brendshëm financiar, monitorimin, kontabilitetin, raportimin, si dhe për zbatimin e 

rekomandimeve të auditimit të brendshëm të buxhetit të tyre, dhe përgjigjen përpara nëpunësit 

autorizues te nje niveli me lart. 

• Nëpunësit zbatues - janë punonjësit e administratës publike në njësinë e qeverisjes qendrore 

dhe vendore, përgjegjës për zbatimin e rregullave të menaxhimit financiar, mbajtjen e llogarive dhe 

për përgatitjen e pasqyrave financiare dhe të raporteve për drejtimin, që përgjigjet përpara nëpunësit 

autorizues të nivelit përkatës. 

• Audituesit e brendshëm – luajnë një rol të rëndësishëm për vlerësimin e efektivitetit të 

menaxhimit financiar dhe sistemeve të kontrollit. Audituesi i brendshëm është përgjegjës për 

auditimin e brendshëm dhe në kryerjen e veprimtarisë së auditimit të brendshëm ai nuk duhet të 

përfshihet në aktivitete operacionale ose të një natyre tjetër, të ndryshme nga ajo e auditimit te 

brendshëm. Ai raporton tek Nëpunësi Autorizues dhe tek Titullari i Njesise. 

- 90 -

• Audituesi i jashtëm (Kontrolli i Lartë i Shtetit) – është përgjegjës para Kuvendit të Shqipërisë 

për çertifikimin e shpenzimeve publike. Ata mund të bëjnë komnjesi publike lidhur me funksionimin e 

KBFP dhe t’i raportojnë kur e gjejnë të arsyeshme Kuvendit, por zhvillimi dhe përmirësimi i KBFP është 

detyrë e qeverisë. 

• Punonjesit e tjere publike – janë përgjegjës dhe japin llogari për funksionimin e efektshëm të 

sistemeve të kontrollit të brendshëm. Detyrat e tyre jepen tek përshkrimi i punës. 

Përmes reformimit të KBFP-së, menaxherët e njesiave në të gjitha Njesite e pushtetit qendror dhe 

vendor do të informohen se një kuadër i shëndoshë i kontrollit të brendshëm lidhet ngushtë me 

funksionimin e njesiave me ekonomi, efektivitet dhe efiçence. Audituesit e brendshëm duhet t’i 

mbështetin drejtuesit e njesiave në procesin e identifikimit, vlerësimit dhe menaxhimit te risqeve që 

kërcënojnë realizimin e objektivave, të vlerësojnë nëse sistemet e MFK-së janë te pershtatshme dhe 

efektive, dhe të japin rekomandime për përmirësimin e aktiviteteve të njesiave. Inspektimi financiar 

publik do të garantojë që shpenzimet e fondeve publike të jenë të ligjshme dhe transparnjesi publike. 

Me plotësimin e masave të përshkruara më sipër, Republika e Shqipërisë do të krijojë kushtet për të 

marrë vlerësim pozitiv nga Komisioni Evropian lidhur me nivelin e menaxhimit financiar të fondeve 

publike. (Lutem shih bashkelidhur Planin e Veprimit Te Qeverise 2009-2014 per Kontrollin e 

Brendshem Financiar Publik.) 

VENDIMI I KESHILLIT TE MINISTRAVE 640, DATE 11.06.2009 

Plani i Veprimit për zbatimin e Letër Politikave te KBFP per periudhen 2009-2014 

MATJA E PERFORMANCES 

1. Miratimi i Ligjit për Menaxhimin 

financiar dhe kontrollin (MFK) i cili do 

të trajtojë çështje me rëndësi 

themelore për KBFP dhe do të 

percaktoje përgjegjshmërinë 

menaxheriale, kërkesat minimale për 

mireqeverisjen, kontrollin e brendshëm 

dhe menaxhimin e riskut, statusin e 

njesise qendrore te harmonizimit per 

menaxhimin financiar dhe kontrollin. 

2. Miratimi i Ligjit për Inspektimin 

Financiar Publik i cili do të rregullojë 

procedurën dhe mënyrën për të 

kërkuar dhënien e dënimeve 

administrative dhe të dënimeve 

pasurore, në rast kur vërehen shkelje 

të buxhetit, ekonomiko-financiare, apo 

të legjislacionit të kontabilitetit. Ky ligj 

do të përmbajë edhe trajtimin e 

parregullsive. 

3. Ngritja e funksionit te inspektimit në 

Ministrinë e Financave, ne zbatim te 

Ligjit të Inspektimit Financiar 

Njesite përgjegjëse 


afatet 

NjQH/MFK, 

Shkurt 2010, 

Këshilli i Ministrave 

Prill 2010, 

Kuvendi i Shqipërisë, 

2010 

NjQH/MFK 

Maj 2009; 

Këshilli i Ministrave, 

Qershor 2009 


fundviti 2009 

Ministri i Financave 

Janar 2010 

- 91 - 

Komente 

Ligji për MFK do të hartohet 

si pjesë e Projektit për 

KBFP, financuar nga BE. 

Versioni i parë i projektligjit, 

duhet të jetë gati në Maj 

2009 dhe për gjashtë muaj 

do të zhvillohet një testim 

pilot në Ministrinë e 

Financave, Ministrinë e 

Brendshme dhe në 

Bashkinë e Tiranës. 

Ligji për Inspektimin do të 

hartohet nga Ministria e 

Financave. Mirëpriten 

komnjesi publike nga BE 

ose SIGMA. 

Për ngritjen e funksionit të 

inspektimit do të merret në 

konsideratë ligji “Menaxhimi


4. Përpunimi i “gjurmëve të auditimit” për 

sistemet bazë (psh. buxhetimin, 

zbatimin e buxhetit dhe mbledhjen e të 

ardhurave, monitorimin, prokurimin, 

menaxhimin e aktiveve dhe 

prokurimin). Rezultatet duhet të 

shtjellohen tek Manuali për MFK. 

5. Përgatitja e Manualit për MFK në 

përputhje me praktikat më të mira, që 

do të reflektojë Ligjin për MFK. 

Mbështetur në ligjin e MFK, Manuali 

për MFK do të shtjellojë kërkesat bazë 

për futjen e një mjedisi të 

shëndetshëm të qeverisjes 

korporative. Manuali për MFK do të 

përshkruajë metodologjinë për 

vlerësimin dhe menaxhimin e riskut. 

6. Perditesimi i manualit te menaxhimit 

financiar dhe kontrollit. MF do të 

nxjerrë udhëzime të mëtejshme dhe 

shembuj praktikë mbi zbatimin e disa 

prej parimeve thelbësore të MFK-së, të 

tilla si vlerësimi dhe menaxhimi i 

riskut, kontrollet financiare, etj. 

7. Rishikimi i strukturave menaxheriale 

dhe financiare, përshkrimit të punës 

dhe të kritereve të punësimit në 

Njesite publike, në përqasje me 

kërkesat e Ligjit të MFK-së dhe të 

Manualit përkatës. 

8. Miratimi i Ligjit të rishikuar mbi 

Auditimin e Brendshëm, i cili do të 

normojë vendosjen e auditimit të 

brendshëm të pavarur në njesise e 

sektorit publik në pajtim me 

Standardet Ndërkombëtare të 

Auditimit të Brendshëm. 



afatet 

NjQH/MFK 

Dhjetor 2009 

NjQH/MFK 

Korrik 2010, për 

Manualin për MFK 

2011-2014 e në 

vazhdim për 

përditësim 

NjQH/MFK – 2011- 

2014 

NjQH/MFK në 

bashkëpunim me 

Njesite e sektorit 

publik. 

Vazhdon për dy vjet, 

duke nisur nga 2010. 

NjQH/AB, 


Prill 2009 


fundviti 2009 

- 92 - 

Komente 

i Sistemit Buxhetor në 

Republikën e Shqipërisë”. 

Ministria e Financave në 

bashkëpunim me Projektin 

për KBFP, financuar nga BE. 

Manuali për MFK do të 

hartohet si pjesë e Projektit 

për KBFP, financuar nga BE. 

Versioni i parë duhet të jetë 

gati në Gusht 2009 dhe për 

gjashtë muaj do të 

zhvillohet një testim pilot në 

Ministrinë e Financave, 

Ministrinë e Brendshme dhe 

në Bashkinë e Tiranës. pas 

miratimit të ligjit për MFK, 

Ministria e Financave do të 

nxjerrë manualin për MFK. 

Ligji për Auditimin e 

Brendshëm do të 

azhurnohet si pjesë e 

Projektit për KBFP, 

financuar nga BE.


9. Rishikimi i Manualit për Auditimin e 

Brendshëm në përputhje me praktikat 

më të mira dhe që të reflektojë Ligjin e 

rishikuar për Auditimin e Brendshëm si 

dhe për të përditësuar Manualin për 

Auditimin e Brendshëm. Mund të 

ekzistojë nevoja për nxjerrjen e 

udhëzimeve shtesë për njësitë e 

auditimit të brendshëm. 

10. Ngritja e kapaciteteve të NjQH/AB në 

fusha të tilla si: identifikimi i nevojave 

për trajnim, kryerja e trajnimeve, 

certifikimi i audituesve të brendshëm 

dhe ofrimi i programeve të trajnimit të 

vazhdueshëm. Gjithashtu, NjQH/AB 

duhet të krijojë struktura formale për 

përhapjen e udhëzimeve dhe të 

parimeve të auditimit tek njësitë e 

auditimit të brendshëm, që përfshin 

dhe monitorimin e progresit të tyre. 

11. Ministria e Financave (NJQH për MFK) 

do të përgatitë një dokument strategjik 

trajnimi lidhur me zbatimin e ligjit të ri 

për MFK dhe manualit përkatës ku të 

përfshihet identifikimi i nevojave për 

trajnim i të gjithë punonjësve të 

sektorit publik. 

12. Ngritja e kapaciteteve të administratës 

publike për zbatimin e një kuadri të ri 

për MFK nëpërmjet realizimit të 

trajnimeve për titullarët dhe drejtuesit 

e niveleve operacionale në sektorin 

publik në fushën e përgjegjshmërisë 

menaxheriale, kontroll dhe menaxhim 

financiar, vlerësimin dhe menaxhimin e 

riskut dhe gjurmët e auditimit: 

Ngritja e kapaciteteve brenda 

NJQH-së për kryerjen e analizës së 

nevojave për trajnim dhe për 

përgatitjen e strategjisë së 

trajnimit. 

Zhvillimi i trajnimeve të 

ndërgjegjësimit për titullarët dhe 

deputetët me qëllim që ata ta 

vlerësojnë rolin e tyre në 



afatet 

NjQH/AB, 

Qershor 2009 për 

Manualin dhe më pas 

në vazhdimësi 

NjQH/AB, 

Duke filluar nga 

Shtatori 2009 dhe në 

vazhdim 

NjQH/MFK 

Dhjetor 2010 dhe 

zhvillimi i trajnimeve 

intensive nga Janari 

2011 dhe në 

vazhdimësi 

NjQH/MFK 

Nga Qershori 2010 

dhe në vazhdim për 

strategjinë e 

trajnimeve 

Seminaret e trajnimit 

fillojnë prej Janarit 

2010 dhe në vazhdim 

- 93 - 

Komente 

Manuali për Auditimin e 

Brendshëm do të 

azhurnohet si pjesë e 

Projektit për KBFP, 

financuar nga BE. 

Dokumenti për strategjinë e 

trajnimit do të ketë për 

objekt adresimin e nevojave 

për trajnim në MFK, dhe do 

të hedhë bazat për 

zhvillimin e trajnimeve. 

1. Shtesë e numrit te 

punonjesve te drejtorise 

NjQH/MFK për të mbuluar 

komponentin e trajnimeve. 

2. NJQH/MFK Mbështetje 

teknike do të kërkohet për 

të ndërtuar kapacitetet e 

NJQH/MFK për të bërë 

vlerësimin e nevojave për 

trajnim dhe për të përgatitur 

dokumentin e strategjisë së 

trajnimeve. 

3. Trajnimi i Njesieve 

publike mbi procesin e 

buxhetimit do të mbulohet 

nga Fondi i Besimit IPS; 

4.Fonde të tjera do ë 

kërkohen për trajnimin rreth


vendosjen e “tonit nga lart”. 

Zhvillimi i trajnimit të 

vazhdueshëm teknik për stafin e 

nivelit operacional. 

Koordinimi me Institutin e 

Trajnimit të Administratës Publike 

(ITAP) dhe me Universitetin e 

Tiranës, për të hartuar dhe 

zhvilluar seminare të tjera për 

punonjësit financiarë më të 

rëndësishëm në sektorin publik. 

13. Raportimi vjetor tek Këshilli i 

Ministrave, Kuvendi dhe Kontrolli i 

Lartë i Shtetit mbi proceset që lidhen 

me ndryshimet në KBFP 

14. Zgjerimi Gradual i Sistemit të Thesarit 

tek ministritë e linjës dhe njësitë e 

qeverisjes vendore. Decentralizimi i 

kontabilitetit dhe kontrolleve financiare 

nga Sistemi i Thesarit tek Njesite që 

janë te lidhura on-line me Thesarin. 

15. Kalimi tek IPSAS. Faza e parë do të 

konsistojë në implementimin e IPSAS 

me bazë cash-in si strandard tranzitor, 

IPSAS 6 dhe 24. Këtij procesi do t’i 

duhen gjashtë vjet për t’u vënë në 

zbatim në një numër të kufizuar 

ministrish dhe njësish të qeverisjes 

vendore. 

16. Finalizimi i projekt-strategjisë së 

burimeve njerëzore, për të përfshirë 

njohjen e kodit të etikës, politikat e 



afatet 

NjQH/MFK dhe 

NjQH/AB 

Testimi Pilot Dhjetor 

2009 dhe më pas 

vazhdon mbi baza 

vjetore 

Drejtoria e 

Përgiithshme e 

Thesarit, Ministria e 

Financave 

Duke filluar në vitin 

2010 dhe shtrihet për 

një periudhë dhjetëvjecare. 

Ministria e Financave, 

Fillon në 2010 dhe 

zgjat për një periudhë 

gjashtë vjeçare tek 

Njesite e testuara. 

Ministria e 

Brendshme, DAP, 

- 94 - 

Komente 

çështjeve të MFK-së, të të 

gjithë zyrtarëve drejtues dhe 

të punonjësve të financave 

për një periudhë tre-vjeçare, 

duke nisur nga Janari 2011. 

1. Shtesë e numrit te 

punonjesve te drejtorise 

NjQH/MFK për të 

monitoruar dhe përgatitur 

raporte periodike dhe 

vjetore mbi ecurinë e MFK 

në bashkëpunim të ngushtë 

me NJQH për AB-në. 

2. Testimi pilot do të 

mbulohet nga Projekti i 

KBFP, të financuar nga BE 

SIGMA do të përgatisë një 

projekt biznesi, pas 

vlerësimit të varianteve të 

ndryshme, si dhe të 

efektivitetit të kostos së 

programit të zgjerimit. 

Projekti financohet nga BEja 

për një numër të kufizuar 

Njesiesh. Fonde shtesë do 

të kërkohen në vazhdimësi. 

Për të ndërmarrë këtë 

proces nevojitet mbështetje 

e mëtejshme teknike nga 

ana e donatorëve te huaj. 

Ky proces do të zhvillohet 

në bashkëpunim me SIGMA-


reklamimit për vendet e lira të punës 

dhe të sistemit të vlerësimit. 

17. Rishikimi i Ligjeve që lidhen me MFKnë 

për të siguruar harmonizimin e tyre. 

Nese do te jete e nevojshme. 

18. Zhvillimi i rishikimit të kostos dhe 

përfitimeve nga Komitetet / Bordet e 

menaxhimit dhe marrja e vendimit për 

strukturën më të përshtatshme për 

Shqipërinë. 

Reforma ne Transport 



afatet 

Ministria e Financave 


Dhjetor 2009 

Ministria e Financave 

Dhjetor 2010 


Shkurt 2011, 


fundviti 2011 

NjQH/MFK Dhjetor 

2009 


Shkurt 2010, 

- 95 - 

Komente 

n. 

Rishikimi do të zhvillohet 

brenda Ministrisë së 

Financave. 

Përfitimet nga ngritja e 

bordeve këshillimore do të 

rigarantojë funksionimin e 

kontrolleve të brendshme 

dhe menaxhimin e riskut. 

Sektorët e transportit me kontribut të konsiderueshëm vjetor në PPB (GDP), kanë qenë pjesë e 

reformave të ndryshme rregullatore, ligjore dhe institucionale. 

Transporti rrugor: 

- Strategjia kombëtare e sektorit tё transportit, sё bashku me rishikimet e propozuara nga 

grupet e interesit, Asistenca Teknike, sugjerimet e donatorёve të sektorit, si dhe reflektimit të 

propozimeve pёr pёrmirёsime nga Ministria e Financave, u finalizua me miratimin e VKM nr.1214, 

datë 03.09.2008. Aktualisht në zbatim të saj është hartuar Plani i Veprimit për periudhën 2008-2013; 

- Për të rritur cilësinë e menaxhimit të rrjetit rrugor, si komponenti më i rëndësishëm i këtij lloj 

transporti u miratua ligji nr. 10104, datë 15.10.2009 “Për Autoritetin Rrugor Shqiptar”. Ky ligj siguron 

jo vetëm një inventarizimi më të saktë të pasurisë rrugore, për edhe një shpërndarje efektive të 

fondeve për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e rrugëve; 

- Në fushën e sigurisë rrugore, objektivi ka qene ulja e numrit të aksidenteve, nëpërmjet 

marrjes së masave në të tre elementët ndikues, rrugë-mjet-drejtues. Këtij qëllimi i shërbeu dhënia me 

koncension një kompanie zvicerane SGS “shërbimit të kontrollit teknik të detyrueshëm të mjeteve 

rrugore me motor dhe rimorkiot e tyre në Republikën e Shqipërisë” (VKM nr. 643, date 09.10.2007). 

Transporti hekurudhor: 

- Me VKM nr. 1214, date 3.9.2008, është miratuar “Strategjia Sektoriale e Transportit”, ku 

vend të rëndësishëm zë transporti hekurudhor. Strategjia ne këtë sektor synon integrimin sa me te 

shpejte te rrjetit hekurudhor shqiptar ne rrjetin hekurudhor rajonal dhe ne atë europian. Me 

mbështetjen e Asistencës teknike, duke filluar nga 1 janari 2009, ka filluar implementimi i strukturës 

se re organizative : një strukture holding, me njësi biznesi te veçanta për transportin e udhëtarëve, për 

transportin e mallrave, për menaxhimin dhe mirëmbajtjen e infrastrukturës si dhe te dy njësive te 

shërbimit. Kjo ndarje organizative është shoqëruar dhe me ristrukturimin financiar për ndarjen e

llogarive te veçanta sipas çdo njësi biznesi. Po punohet për përgatitjen e kontratave shumëvjeçare 

për infrastrukturën hekurudhore. 

Transporti detar: 

- Me ligjin nr. 10109, date 02.04.2009 “Për krijimin e Administratës Detare”, i hapet rruga 

krijimit të strukturave përkatëse, sipas kërkesave të IMO (Organizata Ndërkombëtare Detare) të kësaj 

administrate. Janë në proces aktet ligjore e nenligjore të nevojshme për krijimin e Drejtorisë së 

Përgjithshme Detare, Kontrolli Shtetëror Portual dhe Kontrollit të Flamurit, si dhe Regjistri i Anijeve 

dhe Detarëve. 

- rritjes së sigurisë detare në porte i ka shërbyer çertifikimi nga MPPTT në bashkëpunim me 

programin e asistencës ICITAP, në përputhje me Kodin ISPS të porteve ndërkombëtare shqiptare 

(Durrësi, Vlora, Shëngjini, Saranda). Janë në proces dy portet e reja Porto Romane dhe Petrolifera. 

Transporti ajror: 

- Në këtë lloj transporti, reformat institucionale konsistojnë në kthimin në një ent më të 

specializuar teknik të Aviacionit Civil, nga DPAC në Autoritet të Aviacionit Civil. Këtë e mundëson Ligji 

Nr. 10040, datë 22.12.2008 “Kodi Ajror i RSH-së”, ku neni 6 i tij, përcakton Autoritetin e Aviacionit 

Civil si autoritetin kompetent të aviacionit civil shqiptar. 

- nëpërmjet tij do të arrihet: 

• Krijimi i një strukture me autonomi financiare, që do të mundësojë forcimin institucional dhe 

teknik si një ent rregullator i specializuar i fushës së aviacionit, nëpërmjet përdorimit me eficencë të 

fondeve për paga, trajnime, kualifikime, studime dhe rritjes së aftësisë së përzgjedhjes cilësore të 

personelit; 

• Rritja e eficencës institucionale në licensimin dhe inspektimin e aktiviteteve të fushës së 

aviacionit, duke standartizuar dhe mbajtur ne nivele te larta sigurinë ajrore safety); 

• Ndarja e qartë me ofruesit e shërbimeve ajrore veçanërisht ato të kontrollit te trafikut ajror, 

duke ushtruar funksionet autoritative të kontrollit të zbatimit të legjislacionit, të licensimit, të 

inspektimit dhe të mbikëqyrjes. 

- 96 -

Programi Ekonomik dhe Fiskal 2010 - Ministria e Ekonomisë ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?