Mr.sc.Nue Oroshi Kapidan Dr Mark Gjon Marku Udheheqes I Luftes ...
Mr.sc.Nue Oroshi Kapidan Dr Mark Gjon Marku Udheheqes I Luftes ...
Mr.sc.Nue Oroshi Kapidan Dr Mark Gjon Marku Udheheqes I Luftes ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Mr</strong>.<strong>sc</strong>.<strong>Nue</strong> <strong>Oroshi</strong><br />
<strong>Kapidan</strong> <strong>Dr</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u <strong>Udheheqes</strong> I <strong>Luftes</strong> Per Shqiperin etnike.<br />
Pak gjenealogji<br />
Kur Principatat Arberore me qender ne Durres, Shkoder e Arte filluan dobesimin e tyre, kur shteti i Gjergj<br />
Kastriotit filloji te bije pas vdekjes se Gjergjit ne vitin 1468, kur Dukagjinasit u dobsuan tejmase, me depertimin e<br />
osmanlive ne viset Arberore filluan shperngulje masive dhe levizje te medha te popullates Arberore pertej viseve<br />
te Adriatikut. Por njeri nga vellezerit e Lek Dukagjinit konkretisht Pal Dukagjini me teper i pelqeu shkrepat<br />
kreshtat dhe ato bjeshk te bukura te Mirdites Kreshnike dhe u vendos njeher e pergjithmon ne Gryk te <strong>Oroshi</strong>t, ne<br />
ate gryke ku per pes shekuji, shqiptaret ne Mirdite qendruan me nje heroizem te papar. Dhe nga Pal Dukagjini<br />
rrjedh familja e <strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut udheheqesit trashegimor te Krahines se Mirdites. Kjo gjeneologji<br />
duket kronologjikisht ne ket menyr:<br />
Pal Dukagjini, i biri Kol Pal Dukagjini, nga Kola rrjedh <strong>Mark</strong> Kol Pal Dukagjini, nga <strong>Mark</strong>u rrjedh <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong> Kol<br />
Pali apo Gjomarku I (I pare), nga <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u I rrjedh <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i I, nga <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i I i pare rrjedh <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u<br />
II, nga <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u II rrjedh Llesh <strong>Gjon</strong>i I. Me pas trungu gjeneologjik i kesaji familje arberore ndahet ne tri pjes.<br />
Preng Lleshi, Lleshi i Zi dhe Dode Lleshi. Nga familja e pare e Preng Lleshit qe njeherit trashegon deren e <strong>Gjon</strong><br />
<strong>Mark</strong>ut sepse ishte vellai i pare rrjedhin Dod Prenga, Nikoll Doda me vone Dod Doda dhe Bib Doda e nga Bib<br />
Doda rrjedh atdhetari Prenk Bib Doda. Me vrasjen e Prenk Bib Dodes i cili nuk len pasardhes drejtimin e<br />
udheheqjes se deres se <strong>Kapidan</strong>it te Mirdites e merr barku i Lleshit te Zi ku pason kjo renditje <strong>Mark</strong>(Mar) Lleshi,<br />
Ndue Lleshi, dhe Dod Lleshi,nga <strong>Mark</strong>(Mar) Lleshi do te rrjedh <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>(Mar) Lleshi,e nga <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong> Lleshi<br />
do te rrjedhin Llesh <strong>Gjon</strong>i,<strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i, Ndue <strong>Gjon</strong>i,dhe Ded <strong>Gjon</strong>i,ndersa nga Llesh <strong>Gjon</strong>i do te rrjedh Dod<br />
Lleshi dhe Preng Lleshi, nga <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i do te rrjedh <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i,e nga Ndue <strong>Gjon</strong>i, Lleshi e Kola, nga<br />
Dod Lleshi Frrok Doda e Zef Doda, nga Prenk Lleshi Nikoll Prenga, Nga Lleshi e Kola Ndoi <strong>Gjon</strong>i e Kola, ndersa<br />
nga <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i rrjedhin pes djem i pari kapidan dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u, i vrare ne lufte kunder komunizmit i<br />
dyti kapidan Ndue <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u, i cili e udhehoqi per gjasht muaj luften antikomuniste ne Mirdite dhe per 45 vjet<br />
Bllokun Kombetare Independent dhe kapidan Llesh <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u i vrare ne lufte kunder komunizmit si dhe dy<br />
vellezerit me te vegjel Deda dhe Nikolla.<br />
Dhe kur shikon se te gjith keta kapidana te Mirdites preji Pal Dukagjinit e deri ne ditet e udheheqsit te luftes per<br />
Shqiperin Etnike, <strong>Kapidan</strong> <strong>Dr</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut çdo brez u vra ne mbrojtje te atdheut ne luftera te ndryshme.<br />
Japim faktet e pahmohushme:<br />
Rreth vitit 1500 <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u I ka nxjerr autonomin e Mirdites.<br />
<strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong>i ne vitet 1600 ka perzen agjentet e Begollit prej Mirdite.<br />
<strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u i dyte ka mbet ne lufte ne rreth te Peqinit ne vitin 1775.<br />
Llesh <strong>Gjon</strong>i I ka bashkue Fandin me Mirdit dhe esht vra preji turqeve.<br />
Prenk Lleshi ka vdek ne vitin 1815 preji plageve te marra ne lufte kunder Malit te Zi.<br />
Dod Prenka ka vdek ne Kotorre i helmuar nga turqit.<br />
Bib Doda ka vdekur ne Shkoder i Helmuar preji Turqeve.<br />
Prenk Bib Doda esht vra ne afersi te Lezhes nga te shiturit qe ishin ne sherbim te sllaveve,.
Lleshi i Zi ne vitin 1812 ka marre Dibren tue que Mirditen ne pes bajrak dhe ka bashkue bashk me Mirdite edhe<br />
kater bajrakt e Lezhes tue ba Mirditen ne 12 Bajraqe. Esht vrare preji sherbtoreve te Turqis.<br />
Ne lufte per mbrojtjen e dinjitetit kombetare kjo familje kapidanash ka dhen edhe <strong>Mark</strong> Lleshin, Ndue Lleshin e<br />
Dod Lleshin. Gjithashtu ne mbrojtje te nderit dhe dinjitetit kombetar nga kjo familje jan vrar edhe Llesh <strong>Gjon</strong>i e<br />
Ded <strong>Gjon</strong>i, Frrok Doda, Nikoll Prenga e deri tek udheheqesi i luftes per Shqiperin Etnike kapidan dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong><br />
<strong>Mark</strong>u i cili u vra ne naten ne mes te 13 e 14 Qershorit 1946, dhe me von heroikisht do te bie ne vitin 1947 edhe<br />
vellai i tret i kapidan dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut kapidan Llesh <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u. Nga ky pershkrim i shkurter gjeneologjik<br />
del se familja e <strong>Kapidan</strong>ave te Mirdites preji Pal Dukagjinit e deri tek <strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u per 500 vjet<br />
ishin ne sherbime te mbrojtjes se identitetit kombetare qe u rrezikue dhe erdhi deri ne prag te shkaterrimit nga<br />
pushtuesit e ndryshem aziatik e karpatian te perkrahur nga shqipfolsit e ndryshem qe ishin te mjer shpirterisht dhe<br />
te shitur poshtersisht.<br />
Ne vitin 1913 ne kullen e kapidan <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>it ne gryk te <strong>Oroshi</strong>t te Mirdites u lind djali i pare te cilin e<br />
pagzuan me emrin <strong>Mark</strong>. Aty u lind nje kapidan i ri nje atdhetar i cili do te qendroji per vite te tera ne balle te<br />
luftes si drangua per Shqiperin Etnike. <strong>Mark</strong>u u edukua ne frymen kombetare. Ai urrit ne kullen e <strong>Kapidan</strong>ave te<br />
<strong>Oroshi</strong>t te Mirdites, ne kullen ku per shekuji me radhe u ruajt kanuni dhe tradita me parimet e mirnjohura<br />
Shqiptare nder bes e burrni. <strong>Mark</strong>u e rriti shtatin ne shkrepat dhe malet kreshnike, te Mirdites martire ku u<br />
ballafaqua me keto vyrtyte te shenjeta, kombetare te trasheguara brez pas brezi. Mesimet e para kapidan dr. <strong>Mark</strong><br />
<strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u i mori ne Orosh te cilet u pasuruan me vone me driten e diturise ne qytetin e lashtesis dhe kultures<br />
shqiptare, ne Shkoder, por duke par se Shqiperis i nevoiten njerezit e shkolluar, ne vitin 1931-38 kapidan dr <strong>Mark</strong><br />
<strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u do ti vijoji studimert Univerzitare ne fakultetin e <strong>Dr</strong>ejtsis ne univerizitetin e Romes ku edhe do ta<br />
merr titullin doktor i drejtsis. Ky bagazh diturie i kapidan dr. <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut u pasurua me mesimet e tradites<br />
qe i mori ne kullen e deres se <strong>Kapidan</strong>it ne Orosh te Mirdites dhe plotesisht u kompletua ne te gjitha aspektet per ti<br />
prir <strong>Luftes</strong> Per Shqiperin Etnike.<br />
Miku i <strong>Kapidan</strong> dr. <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut, shkrimtari dhe atdhetari profesor Ernest Koliqi ne nje shkrim botuar me<br />
rastin e 25 vjetorit te renjes heroike te <strong>Kapidan</strong> dr. <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut, aji do ta vlerson ne ket menyre ”<strong>Mark</strong>un e<br />
njofa kure ishte student njezetekatervjeçar, ne Rome.Me bani pershtypje qpreji takimeve te para, pjekunia e<br />
mendes se ti, nje pjekuni ku ne nje squeti natyrore, plote vetdie per poziten e veqant krahinore ne shoqnin<br />
shqiptare,shartoheji pamja e gjan realistike eproblemeve, te kohes prandaji edhe kuptimi, i nevojes mu inkuadrue<br />
me qellime, e drejtime ne jeten e pergjithshme kombtare. <strong>Kapidan</strong>i i ri me moshe edhe me mendesi, ashtu mu duke<br />
ashtu edhe e tregoji veten, <strong>Mark</strong> Gjomarkaj me von”. Dhe vauzhdon me tutje profesor Ernest Koliqi ”Kurr ne<br />
bisedime te denduna me mue, <strong>Mark</strong>u nuk siperqmonte prejardhjen e ti, nga nje der Eprore, -Dera e Kanunit te Lek<br />
Dukagjinit, e njoftun gjithkund dhe enderueme sidomose ne Gegni. Mua mu duke se ajo prejardhje disi e<br />
shqetsonte, ndoshta tuteji se nuk do te mundte mu tregue, ne naltsin e duhun, kur ti vinte radha e prijes, si<br />
trashegimtar i kapidanave te Mirdites. Shifeji qartas se ndjenjen e detyres se prijes, e kishte thell te ranjosun ne<br />
shpirt. Ajo ndenj s’ishte per te shkake i shprazet krenije, por shtytje mu naltsue ne vepra te mbara per fis e komb.”<br />
Dhe kur nje tymnaji e zbeht filloji ta pershkrueji qiellin e kulluem te Shyqpnis. Ne ket shtrengat politike jetonte<br />
edhe <strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong><strong>Mark</strong>u, derisa Italia me 7 Prill 1939 zbarkoi ne Shqiperi. Shqiptaret mbeten si peshku<br />
ne zalle, pa kurrfare drejtimi politik, prandaji edhe pa kurrfare lidhje me njani tjetrin. Por <strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong><br />
<strong>Mark</strong>u, qyshe sa ishte ne studime ne Rome kishte krjue lidhje te ngushta me personalitete te ndryshme politike, e<br />
intelektuale te emigracionit te asaj kohe,dhe nuk e kishte te veshtire qe te kontaktoji me ata kur u kthyen ne<br />
Shqiperi. Ne radhe te pare me Mustafa Merlika Krujen, e Profesor Ernest Koliqin, per te mundur te shpetohet e<br />
pamundura. Po ate vit 1939 formohet qeveria e pare me Shefqet Verlacin kryetar e profesor Ernest Koliqin<br />
minister i arsimit, i cili ne kohen e volitshme posa Kosova u bashkue me Shqiperin, Ernest Koliqi shpejtoji me e<br />
fute arsimin ne ate kend te Shqiperis, mjafte te varfer ne pikpamje arsimore, i cili e krijoji Gjimnazin e Prishtines<br />
te cilin e mbushi me arsimtar shqiptare, me drejtor, shqiptarin nga Kosova, profesor Rexhep Krasniqin. Ketu u be<br />
nje hape i madh dhe i mençur per çeshtjen kombetare. Pa e ndale vrullin Ernest Koliqi krijoi Institutin e Studimeve<br />
Shqiptare, duke mbledhur ne gjirin e saj personalitetet me te shquara te inteligjences se kohes. Kendej filloj zgjimi<br />
i ndergjegjes kombetare. Mbas Qeveris se Verlacit erdhi ne fuqi Qeveria qe udhehiqeji nga Mustafa Merlika Kruja,<br />
e cila u formue ne vitin 1941, patriot i cilsuem e intelektual i njoftur, tradicionalist i shquar, atdhetar i dalluar i cili
e mbushi Kosoven me nenpunsa Shqiptar. Minister i Arsimit ne ket periudh ishte Xhevat Korça i cili e perhapi<br />
arsimin ne Kosove, me shkolla te reja. <strong>Mark</strong> Gjomarku per moshen e re qe kishte. 28 vjeçar, e drejtonte Ministrin e<br />
Mbrendshme me nje kompetenc te rralle e fitoj simpatin e te gjithe nenpunsave. Pasiqe ne ket kohe Kosova ishte<br />
bashkua me Shqiperin kapidan <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u shkoji ne Kosove se bashku me koleget tjer ne vitin 1943 me<br />
shqyrtue situaten e atjeshme, me kotaktue me nenpunsa si dhe me popullin shqiptar te Kosoves. Posa u kthye nga<br />
Kosova <strong>Kapidan</strong> <strong>Dr</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u me plote entuziazem deklaroji: “PA KOSOVEN SHQIPNIA KA ME QEN<br />
GJITHMON E SAKATUME”. Dhe derisa gjaku vlonte ne zemrat e patriotve shqiptare per indipendenc kombetare<br />
e ket iniciativ e kishte filluar Mustafa Merlika Kruja me shoke. Mbas Mustafa Merlika Krujes erdhi ne fuqi<br />
kryeminister Maliq Bushati e <strong>Kapidan</strong> <strong>Dr</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u, Minister i mbrenshem. Kjo qeveri u formue ne vitin<br />
1943. Preji kendeji filluan kerkesat e hapta per pavarsi shtetrore, prandaji atdhetaret shqiptare ariten qe<br />
kompetencat shtetrore po at vit ti marrin ne duart e tyreku e ter administarata shtetrore u kthye ne duar te<br />
shqiptarve. Keshilltaret Italian nder dikasteret e ndryshme largohen, xhandarmaria e inkorporuar nen komanden e<br />
karabinjeris kthehet ne polici shqiptare. Gjithashtu valonte edhe flamuri shqiptar me shqiponjen dykrenare, pa<br />
spatat e fashizmit dhe pa stemen e shpis Savoja. Vetem ushtria mbet e inkuadrume ne ushtrin Italiane. Ne fillim<br />
Italianet te shtyre preji antizogistave te egersuem filluan me arrestue zogistat, por <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong><strong>Mark</strong>u kundershtoi<br />
rrebtesisht aq sa i shtrengoi Italianet me lirue Lul Kurtin e Matit te shpis se Kurt Bej Qela dhe ish deputetin Ferid<br />
Dervishin.<br />
Ne veren e vitit 1943 nje fuqi Shqiptaresh mesyen Burrelin, por nuk mbujten me thye rezistencen e Karabinjeris.<br />
Italianet vendosen ta dergojn ushtrin per me shtrue Matin, por kapidan <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u i perballoi atyre<br />
situatave duke i then Italianve: “Po te hini ne Mat me kini kundra” e ushtria Italiane u kthye mbrapsht. Nje akt<br />
krenarie e burrerie shqiptare. <strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u edhe pse ishte minister i mbrendhsem ju kishte shtrir<br />
doren edhe kundershtarve politik, aq sa me iniciativen personale nxorri preji burgut te Tiranes Zef Palin antar i<br />
Qendrorit te Ballit kombetar. Pore nje rast mjaft delikat ju paraqite <strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut, minister i<br />
mbrendshem ne vitin 1943 kur i Dibrani Majhor Pustina largohet preji Berlinit, ku ishte dergue ne cilesin e<br />
nderlidhesit te ushtris, por per t’ju largue arrestimit kthehet ne Tirane me qellim me shkue ne Diber, por i<br />
nevoiteshin armet. Duke pare se <strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u esht nje atdhetar i devotshem, Masar Pustina merr<br />
guximin dhe shkon te kapidan <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u ne Ministrin e Mbrendshme dhe pasiqe i tregon qellimin e<br />
arrattisjes nga Berlini kapidan <strong>Mark</strong>ut, i kerkoji armet per vete e shoket. <strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong> Gjomarku u çudit preji ati<br />
guximi te tepruem te Masar Pustines, por nuk u topit. Per nje moment kapidan <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u u thellue ne<br />
kuptimin tradicional te shpis se ti e te lidhjeve tradicionale me veriun e Shqiperis dhe i thote: ”Shko te kuestori<br />
Pandeli Papalilo. Aaji ka me tu pergjigj: “Mos u tremb”. Kuestori Pandeli Papalilo, simbas urdherit te Ministrit, i<br />
dorzon armet por vetem me nje fishek. Masar Pustina kthehet ne Minsitrin e Mbrendshme e mbasi e falenderon<br />
<strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>un i thot: ”Mire se pushket mi dhave, por me nje fishek. E kapidani i pergjigjet ”Per mos<br />
me korit pushken”.Ne qofte se i hedhim nje veshtrim vrejtes historis te asaji kohe, 1939, kemi per te pa se<br />
konsekuencat kane rrjedh te padiskutushme preji regjimit te meparshem dhe se figurat e ndritura te patriotve<br />
shqiptar Mustafa Merlika Kruja, Maliq Bushati, Ernest Koliqi, Xhevat Korça, Shuk Gurakuqi, <strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong><br />
Gjomarku e te tje,r te gjetum para faktit te kryer,mbeten si zogjt ne kafaz, pa kurrfar mundesie me than as po ajo.<br />
Historia ne qofte se shikohet ne prizmin e relitetit te ngjarjeve te ndodhura ne kohe dhe hapesir ateher ajo<br />
gjihmone na transmeton fakte historike te pamohushme te koherave te kaluara, duke i paraqite edhe figura<br />
personash qe e kan ndritur historin e kombit dhe te atyre qe nuk kane len gjurm pastertije morale e kombetare.Ne<br />
vitin 1944 ja mberrin ushtria gjermane e me te edhe nje grup Shqiptaresh nga Kosova ne krye me atdhetarin<br />
Xhafer Deven. <strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u duke e konsideruar faktin historik se Gjermanet na kishin dhurue<br />
Kosoven e jo Italianet, me shkue kundra tyre do te thot me mohue Kosoven. Me ket bindje te thell e te<br />
ndergjegjshme vendos dhe shkon ne Tiran me ra ne kontakt me komanden ushtarake Gjermane e me te me<br />
shqyrtue probleme mjaft te nderlikueme te kohes. Atje ne Tiran esht prit me nderime dhe gjermanet jane binde se<br />
kishin te bejn me nje personalitet poltik te radhes se pare, prandaji caktuen nje bashkpunim reciprok duke i vue ne<br />
dispozicion nje batalion luftetaresh besnik, 350 Mirditase me kushte qe mose me i perdor Gjermant ne aksione te<br />
ndryshme ushtarake. Me ate batalion kapidan <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u siguroji hapjen e KUVENDIT KUSHTETUES<br />
NE TIRAN ne vitin 1943. Ky kuvend u hape me 23 tetor 1943 ne ish pallatin e ri Mbretror ne rrugen Tiran-<br />
Elbasan. Sipase rregullave te kuvendit kushtetues kombetare, ne te cilen per her te pare moren pjes perfaqesues te<br />
zgjedhur te krahinave te ndryshme shqiptare jashte kufinjeve te Shqiperis, te shkeputura padretesisht nga shteti ne<br />
vitin 1913, u zgjodh kryesia e perber nga Lef Nosi kryetar,kapidan dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u nenkryetar dhe dr Rexhep
Krasniqi po ashtu nenkryetar. Me shkuarjen e Lef Nosit ne keshillin e nalt te Rexhences, ku merrnin pjes edhe<br />
Mehdi Frasheri, Pater Anton Harapi dhe Fuad Dibra dhe po te njejten dite qe duhet te zgjidhej edhe atdhetari<br />
Idhomen Kosturi preji Korçes kryetar,ate e vrane pansllavistet komuniste,ndersa kapidan dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u nga<br />
respekti qe kishte per Kosoven Martire ja leshoji vendin dr Rexhep Krasniqit qe te behet Kryetar I Kuvendit<br />
kombetar Shqiptar.<br />
Kuvendi Kushtetues Kombetar, i cili u sigurua nga 350 Mirditas te ardhur enkas per ket ngjarje ne Tiran, mori keto<br />
vendime:<br />
1.Anulimi i statusit qe kishte kaluar Shqiperia gjate okupacionit Italian dhe Rishpallja e Pavarsis Shtetrore<br />
Shqiptare.<br />
2. Anulimi i kushtetutes dhe i te gjitha ligjeve te imponuara gjat okupacionit dhe kthimin e statusit ligjor te<br />
pavarsis.<br />
3. Edhe per kunder pranis se Ushtris Gjermane ne tokat Shqiptare u be shpallja e Neutralitetit Shqiptar.<br />
4. Ne mbeshtetje te kerkeses se njezeshme te perfaqesis legale te tokave shqiptare, me deputet nga te gjitha vendet<br />
e roberuara dhe ne nje atmosfer te nje entuziazmi te papershkruar u be shpallja e bashkimit ne nje shtet Shqiptar.<br />
5.Zgjedhja e Keshillit te Nalt te Rexhences, si autoritet shtetror suprem, te perber preji Patriotve me te shquar te<br />
Kohes: Mehdi Frasheri, Pater Anton Harapi, Lef Nosi dhe Fuad Dibra.<br />
Por mjerishte situata filloji me u keqsue preji perparimit te partis komuniste e cila perbehej prej agjenteve te Titos,<br />
Enver Hoxha e Mehmet Shehu, ne pikpamje ideologjike, marksiste dhe ushtarake. <strong>Kapidan</strong> <strong>Dr</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u e<br />
kuptoj tragjedin qe po perplaset mbi Shqiperin dhe ne mars te vitit 1944 e krijoji GRUPIN NACIONAL<br />
INDIPENDENT, me qellim me veprue kombtarisht kundra murtajes, (lengat e pasherushme) sllavo-komuniste qe<br />
kishte fillue pervlimin e fshatrave dhe qyteteve dhe me von kur ta marrin pushtetin me kerdis popullin me vrasje e<br />
vdekje tragjike sa qe me ju dhimt edhe gurit e drurit. Ne fund te vitit 1944 fuqia sllavo-komuniste ju leshue me turr<br />
kunder veriut te Shqiperis. Tue shkrume deri edhe dheun e tokes dhe te zotit. Por kapidan dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut<br />
nuk ju dridh syri. Ne ate kohe tragjike kombetare aji deklaroj: ”Une ende nuke e kame krye detyren teme ndaji<br />
atdheut. Nuk e leshoi Shqipenin dhe nuk i braktis njerezit qe me kan ndjek mebesniki. Do te qendroji me ta e me ta<br />
do te vdes ne malet e vendit tem”.<br />
Esht interesant te ceket se si filloji lufta antikomuniste ne Miridt kur komunistet pansllavist tentuan qe ta pushtojn<br />
Miridten. Me 10 Qershor 1944 <strong>Kapidan</strong> Ndue <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u ishte ne Shkoder. <strong>Kapidan</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i e kapidan<br />
<strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong><strong>Mark</strong>u ndodheshin ne Tiran. <strong>Kapidan</strong> Ndue <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut i vije lajmi se preji Burrelit komunistet<br />
pansllavist kishin mberritur ne katunin Zajs te Matit, ne kufi me Seliten (Miridt). <strong>Kapidan</strong> Ndue <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u aty<br />
per aty vendosi te dale ne Mirdite, te leshoji zerin, te beji thirrjen per tu mbledhur rreth tij e ter Mirdita ne luft<br />
kunder antikombtarve. <strong>Kapidan</strong> Ndue <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u preji Shkodres i telefonon ne Tiran vellait te ti duke i dhen<br />
hollesira dhe duke e lajmeruar per vendimin e vet. Ndersa <strong>Kapidan</strong> <strong>Dr</strong> <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u i pergjigjet: ”Ndue qe sot<br />
fillon nje kthes e re politike, jo vetem per vendin ton Mirditen, por per tane Shqipnin tone. Fuqia perdhunuse<br />
komuniste na kercnon. Ajo poshtnon, dhunon, njollos gjithshka te shejt qe ka shqiptari, ndjenjat e njeriut te thjesht,<br />
emnin e tij, vetit e tij, virtytet e pastra morale, familjen, nderin, besen, burrnin e Zotin e madh nuk e njeh per Zot e<br />
ne nuk na mbetet tjeter veçse me kundershtu me ate fuqi qe e kemi ne dispozicion. Del ne Miridt i pari e filloja<br />
rezistences. Ne ty, sot mbeshtetet fillimi i luftes per liri e ardhmeri. Tu prift e mbara”.<br />
<strong>Kapidan</strong> <strong>Mark</strong>u kishte nje diapazon te gjer te dituris. Aji vendosi qe se bashku me vellain e tret, kapidan Llesh<br />
<strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>un ta udheheqe luften per Shqiperin Etnike, ndersa babait te ti, <strong>Kapidan</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>i dhe vellait te<br />
dyte, kapidan Ndue <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut, u kishte then te dilnin ne Perendim per ti prir luftes nga jasht kunder<br />
komunizmit. Ata ishin ndar per her te fundit ne Kastrat me 27 nentor 1944. Pas kalimit ne malet e Mirdites<br />
<strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u kishte emeruar prijesit e çetave te armatosura ne Miridte me ket perberje: Per<br />
Orosh: Llesh Preng Bajraktarin, Bradhosh <strong>Mark</strong> Gjoken dhe Nikoll Gjet Ndojin; per Spaç :<strong>Gjon</strong> Dodanin dhe
<strong>Gjon</strong>in e Zi; per Kushne: Ndue Bajraktarin e Pjeter Llesh <strong>Gjon</strong>in; per Biberr: <strong>Mark</strong>a Jak Bajraktarin e Dod <strong>Mark</strong>a<br />
Gjoken; per Fand: <strong>Mark</strong>a Gjok Ndojin e <strong>Mark</strong>a Biben; per Selit: Ndrec Lufin, Geg Borshin; per Rranxe: <strong>Gjon</strong><br />
Mhillin dhe Lam Dacin; per Malsi te Lezhes: Ndue Llesh Bajraktarin dhe Kol Lushin. Te gjith keta kryetar te<br />
çetave te armatosura vepronin nen komanden e <strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>ut, i cili po ashtu ishte ne nderlidhje<br />
me krahinat tjera te Veriut si dhe me udheqesit e luftes kunder komunizmit qe zhvillohej ne Kosove.<strong>Kapidan</strong> dr<br />
<strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u, pas zhvillimit te nje lufte te gjat kunder komunizmit ne malet e Shqiperis, do te bije heroikisht<br />
ne nje pyll te Perlatit me 13 Qershor 1946. Pran <strong>Mark</strong>ut vdiq Nikoll Perpjetri, djalosh shtatmdhjetvjeçar. Pasiqe<br />
<strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u ishte plagosur ren, aji i urdheron shoket qe mos te bartin me dhe u dorzon shokeve<br />
te ti te gjith dokumentacionin qe e kishte me vet. Duke dashur qe mos te bije i gjalle ne duar te komunisteve, aji<br />
para se ti bie vetit nje plumb ne balle e vret me fuqin e fundit komandantin komunist dhe me pas veten. Keshtu me<br />
13 Qershor te vitit 1946, plot 58 vjet me pare, ne moshen 33 vjeçare, pas nje karriere te bujshme atdhetare dhe<br />
politike do te bije ne fushen e nderit djali i pare i kapidan <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>a <strong>Gjon</strong>it, kapidan dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u. Me<br />
ate rast vajtuan dhe gjemuan edhe zanat e malit dhe drangojt neper te gjitha viset shqiptare ku i thuheji bukes buke<br />
e ujit uji. Por me se shumti vajtoji Shqiperia e cila ende sot e kesaji dite po i ndjen plaget e mosrealizimit te<br />
projektit te paramenduar, te perpiluar politikisht dhe ushtarakisht, nga <strong>Kapidan</strong> dr <strong>Mark</strong> <strong>Gjon</strong> <strong>Mark</strong>u me shoke per<br />
nje Shqiperi te Shqiptareve per nje Shqiperi Etnike.
Change language