odlewnictwo współczesne – polska i świat 4 2008 - Instytut ...
odlewnictwo współczesne – polska i świat 4 2008 - Instytut ...
odlewnictwo współczesne – polska i świat 4 2008 - Instytut ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ZDARZYŁO SIĘ W KRAKOWIE<br />
20 lipca <strong>2008</strong> roku<br />
dr inż. Jacek Krokosz <strong>–</strong> st. specjalista badawczo-techniczny w Instytucie Odlewnictwa<br />
W dniu 20 lipca <strong>2008</strong> r. na największym “Placu<br />
Europy”, Rynku Głównym w Stołeczno-Królewskim<br />
Mieście Krakowie odbył się okolicznościowy<br />
koncert carillonowy.<br />
Program obejmował wykonanie dzieł baroku,<br />
muzyki klasycznej i utwory musicalowe, kantaty<br />
i muzykę współczesną. Grą na carillonie zachwycała<br />
Monika Kaźmierczak z udziałem holenderskiego<br />
chóru Ghent University, kapeli góralskiej Jetelinka,<br />
zespołu perkusyjnego Annye Folike, artystów Toruńskiej<br />
Orkiestry Symfonicznej, Kwintetu Heveliusa<br />
Brassa.<br />
Koncert krakowski, drugi z kolei po koncercie<br />
w mieście Wisła tam, gdzie bierze początek Królowa<br />
Polskich Rzek, pomyślany jest jako element<br />
wędrownego festiwalu Tour de Carillon (19-30 lipca<br />
<strong>2008</strong> r. Wisła, Kraków, Puławy, Warszawa, Płock,<br />
Włocławek, Toruń, Bydgoszcz, Malbork, Tczew,<br />
Gdańsk, Gdynia) wspierającego starania miasta<br />
Torunia o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016,<br />
zaś organizatorem trasy Fundacja PRO FUTURO.<br />
Ze względu na wyjątkowość tych instrumentów<br />
zaliczanych idiofonów ważnym wydaje się podanie<br />
kilku informacji.<br />
Carillon to instrument muzyczny z grupy tzw.<br />
idiofonów uderzanych, będący zespołem dzwonów<br />
wieżowych, na których można wybijać melodie młotkami<br />
lub sercami dzwonów uruchamianymi przez<br />
mechanizm zegarowy lub ręcznie, za pomocą klawiatury.<br />
Czasami do napędu w carillonach stosuje<br />
się sterowanie elektroniczne.<br />
Rys. 1. Carillon "wędrowny” na Rynku Głównym w Krakowie<br />
Z HISTORII ODLEWNICTWA<br />
Carillon powstał w XV w. we Flandrii, gdzie<br />
tamtejsi ludwisarze osiągnęli mistrzostwo w swoim<br />
rzemiośle i uczynili z niego sztukę.<br />
Największe skupiska historycznych carillonów<br />
można spotkać w Belgii, Holandii, Kanadzie<br />
oraz w północnej Francji i Niemczech, gdzie ciągle<br />
są w użyciu podnosząc rangę i atrakcyjność miast<br />
i napawając dumą ich mieszkańców, a przy okazji<br />
sławiąc zawód odlewników.<br />
Warto przypomnieć, że największy carillon<br />
na świecie (Laura Spelman Rockefeler Memorial<br />
Carillon) znajduje się w Stanach Zjednoczonych<br />
w Nowym Yorku, w kościele Riverside. Masa nowojorskiego<br />
carillonu wynosi 102 tony, zaś sam Bourdon<br />
(największy strojony w zestawie dzwon o najniższym<br />
tonie waży 18,6 ton). Dzwony w ilości 74<br />
wykonane zostały w odlewniach Gillet & Johnson<br />
w 1925 r. i Van Bergen w 1956 r.<br />
Największy europejski carillon znajduje się<br />
w Holandii Dordrecht w Grote Kerkstoren. Masa carillonu<br />
wynosi 52 tony, a w skład zestawu wchodzi<br />
67 dzwonów. Bourdon ma masę 9,8 t.<br />
W Polsce jedyne dwa działające carillony<br />
koncertowe znajdują się w Gdańsku:<br />
1. W kościele św. Katarzyny - pierwszy carillon<br />
zamontowano w 1578 r., a zdjęto<br />
w 1634 r. w trakcie wymiany zegara<br />
i dachu wieży. Drugi carillon, liczący 35<br />
dzwonów zamontowano w 1738 r. i przetrwał<br />
do pożaru w 1905 r. Trzeci carillon<br />
działał w latach 1910÷1942. Obecny in-<br />
35
Change language