Përgëzime mbi vendimin tuaj për të emigruar në - Department of ...
Përgëzime mbi vendimin tuaj për të emigruar në - Department of ...
Përgëzime mbi vendimin tuaj për të emigruar në - Department of ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3. ‘Lifetime Health Cover’ – ësh<strong>të</strong> një skemë financiare që mund <strong>të</strong><br />
paguhet si shtesë e tarifës normale bazë <strong>për</strong> siguracionin privat<br />
spitalor. Për <strong>të</strong> mos e paguar LHC ju duhet <strong>të</strong> <strong>të</strong> merrni siguracion<br />
spitalor nga një sigurues i regjistruar Australian <strong>për</strong>para afatit <strong>të</strong><br />
skadimit që zakonisht ësh<strong>të</strong> data 1 Korrik pas di<strong>të</strong>lindjes së 31-<strong>të</strong>.<br />
Por si imigrant i sapoardhur <strong>në</strong> Australi afati <strong>për</strong> ju mund <strong>të</strong> je<strong>të</strong> më<br />
vo<strong>në</strong> <strong>në</strong> varësi <strong>të</strong> moshës që keni kur hyni <strong>në</strong> Australi.<br />
Në se e merrni sigurimin spitalor pas afatit <strong>të</strong> caktuar ju duhet <strong>të</strong><br />
paguani LHC që ësh<strong>të</strong> 2% <strong>mbi</strong> tarifën <strong>për</strong> çdo vit që ka kaluar pas<br />
moshës 30 vjeçare e lart. Për shembull, <strong>në</strong> se prisni deri <strong>në</strong> moshën<br />
40 vjeçare ju mund <strong>të</strong> pagoni rreth 20% më shumë <strong>për</strong> koston e<br />
siguracionit spitalor.<br />
Për imigran<strong>të</strong>t e rinj <strong>në</strong> Australi që ja<strong>në</strong> <strong>mbi</strong> moshën 31 vjeçare,<br />
nuk paguhet një kosto më e madhe <strong>në</strong> se filloj<strong>në</strong> <strong>të</strong> paguaj<strong>në</strong><br />
sigurimin spitalor brenda 12 muajve që nga dita që regjistrohen <strong>për</strong><br />
benefite <strong>të</strong> plota <strong>të</strong> Medicare, si njerëz që ju takon me ligj. Ësh<strong>të</strong><br />
me rëndësi <strong>të</strong> mbahet <strong>në</strong> konsidera<strong>të</strong> pagimi i sigurimit spitalor<br />
gja<strong>të</strong> vitit <strong>të</strong> parë pasi <strong>të</strong> regjistroheni me Medicare. Në se prisni më<br />
shumë se 12 muaj, pas regjistrimit me Medicare, a<strong>të</strong>herë do mund<br />
t’ju duhet <strong>të</strong> paguani LHC <strong>për</strong>veç tarifës. Në se jeni <strong>në</strong>n moshën 31<br />
vjeçare kur arrini <strong>në</strong> Australi, a<strong>të</strong>herë afati juaj do <strong>të</strong> je<strong>të</strong> si gjithë <strong>të</strong><br />
tjerët (1 Korrik pas di<strong>të</strong>lindjes së 31-<strong>të</strong>)<br />
Më shumë informacion <strong>për</strong> siguracionin privat mund <strong>të</strong> merret <strong>në</strong><br />
Faqja e internetit: www.privatehealth.gov.au<br />
E-mail: privatehealth@health.gov.au<br />
Postojeni: MDP 954<br />
Private Health Insurance Branch<br />
<strong>Department</strong> <strong>of</strong> Health and Ageing<br />
GPO Box 9848<br />
CANBERRA ACT 2601<br />
AUSTRALIA<br />
Pu<strong>në</strong>simi <strong>në</strong> Australi<br />
Tregu i pu<strong>në</strong>s <strong>në</strong> Australi ësh<strong>të</strong> shumë konkurues. Pu<strong>në</strong>simi <strong>në</strong> Australi<br />
varet nga faktorët ekonomikë, lloji i pu<strong>në</strong>s që kërkohet dhe rrethanat<br />
specifike <strong>të</strong> cilat mund <strong>të</strong> ndikoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> vendet e lira <strong>të</strong> pu<strong>në</strong>s <strong>në</strong> çdo<br />
kënd <strong>të</strong> vendit. Pranimi i imigrimit nuk garanton pu<strong>në</strong>, bile dhe <strong>për</strong><br />
ata kërkesë-bërës <strong>të</strong> cilët ja<strong>në</strong> vlerësuar si me af<strong>të</strong>si <strong>të</strong> larta <strong>në</strong> zanatin e<br />
tyre.<br />
Që nga Maji 2011, <strong>për</strong>qindja e papu<strong>në</strong>sisë <strong>në</strong> Australi ishte 4.9%. Për<br />
imigran<strong>të</strong>t që ka<strong>në</strong> lindur <strong>në</strong> vendet ku flitet Anglishtja, <strong>për</strong>qindja e<br />
papu<strong>në</strong>sisë ishte 4.1 %, ndërsa <strong>për</strong>qindja <strong>për</strong> ata që ka<strong>në</strong> lindur <strong>në</strong><br />
vende <strong>të</strong> tjera ishte 6.1%. Imigran<strong>të</strong>t që ka<strong>në</strong> ardhur <strong>në</strong> Australi që <strong>në</strong><br />
vitin 2006 ja<strong>në</strong> vlerësuar që <strong>të</strong> ke<strong>në</strong> një <strong>për</strong>qindje papu<strong>në</strong>sie rreth 7.6%<br />
(informacioni origjinal). Përgjithësisht, imigran<strong>të</strong>t që ja<strong>në</strong> vendosur<br />
prej shumë kohësh <strong>në</strong> Australi ka<strong>në</strong> <strong>për</strong>qindjen e papu<strong>në</strong>sisë <strong>të</strong> ulët <strong>në</strong><br />
<strong>për</strong>gjithësi. Njëkohësisht, ata që ka<strong>në</strong> hyrë <strong>në</strong> Australi <strong>në</strong>n kategori<strong>në</strong> e<br />
Zanateve ka<strong>në</strong> <strong>në</strong> <strong>për</strong>gjithësi <strong>për</strong>qindjen e papu<strong>në</strong>sisë më <strong>të</strong> ulët sesa<br />
emigran<strong>të</strong>t e ardhur <strong>në</strong>n kategori<strong>të</strong> e tjera.<br />
Për <strong>të</strong> mësuar më shumë rreth perspektivës <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjetur pu<strong>në</strong>, lexoni<br />
gazetat Australiane që ka<strong>në</strong> nj<strong>of</strong>time <strong>për</strong> pu<strong>në</strong>. Po ashtu ka edhe shumë<br />
shërbime pu<strong>në</strong>simi ‘online’.<br />
Përpara se <strong>të</strong> niseni <strong>për</strong> <strong>në</strong> Australi ju duhet <strong>të</strong> mësoni <strong>në</strong> se ju duhet <strong>të</strong><br />
plo<strong>të</strong>soni ndonjë kërkesë apo kusht <strong>të</strong> veçan<strong>të</strong> <strong>për</strong> <strong>të</strong> gjetur pu<strong>në</strong>n që<br />
dëshironi. Për shumë pu<strong>në</strong> <strong>në</strong> Australi, aplikuesit ka<strong>në</strong> mundësi <strong>të</strong><br />
regjistrohen ose <strong>të</strong> marrin liçensë pra<strong>në</strong> Autoriteteve <strong>të</strong> Shtetit ose<br />
territorit Australian, dhe / ose mund <strong>të</strong> pranohen <strong>për</strong> a<strong>në</strong>tarësi <strong>në</strong> një<br />
organiza<strong>të</strong> pr<strong>of</strong>esionale ose Industriale.<br />
Ju duhet <strong>të</strong> mësoni <strong>në</strong> se <strong>për</strong> <strong>të</strong> punuar <strong>në</strong> zanatin <strong>tuaj</strong> ju duhet që <strong>të</strong><br />
keni një regjistrim <strong>të</strong> caktuar apo liçensë. Edhe personat e varur prej<br />
jush duhet <strong>të</strong> marrin <strong>të</strong> dhëna <strong>në</strong> lidhje me perspektivën që ka<strong>në</strong> <strong>për</strong> <strong>të</strong><br />
gjetur pu<strong>në</strong>, pavarësisht se ata nuk mund <strong>të</strong> ke<strong>në</strong> <strong>për</strong> qëllim që <strong>të</strong><br />
kërkoj<strong>në</strong> pu<strong>në</strong> menjëherë mbas mbërritjes.<br />
994i ALB (Design date 11/11) - Page 4 © COMMONWEALTH OF AUSTRALIA, 2011<br />
Ata imigran<strong>të</strong> që nuk ka<strong>në</strong> gjetur pu<strong>në</strong> duhet <strong>të</strong> regjistrohen me<br />
Centrelink sa më shpejt mbas mbërritjes që <strong>të</strong> je<strong>të</strong> e mundur. Meqë<strong>në</strong>se<br />
imigran<strong>të</strong>t e sapoardhur nuk ka<strong>në</strong> <strong>të</strong> drej<strong>të</strong> që <strong>të</strong> marrin pagesat e<br />
sigurimit social <strong>për</strong> 104 javë pas mbërritjes, ata mund <strong>të</strong> ke<strong>në</strong> <strong>të</strong> drejta<br />
<strong>të</strong> kufizuara <strong>në</strong> lidhje me marrjen e shërbimeve <strong>të</strong> pu<strong>në</strong>simit <strong>të</strong><br />
financiuara nga Qeveria <strong>në</strong><strong>për</strong>mjet a<strong>në</strong>tarëve <strong>të</strong> Job Services Australia<br />
(Shërbimet Australiane <strong>të</strong> Pu<strong>në</strong>s). Megjitha<strong>të</strong>, ata imigran<strong>të</strong> që ja<strong>në</strong><br />
banorë <strong>të</strong> <strong>për</strong>hershëm dhe plo<strong>të</strong>soj<strong>në</strong> kriteret e tjera <strong>të</strong> pranimit, do <strong>të</strong><br />
je<strong>në</strong> <strong>në</strong> gjendje që <strong>të</strong> <strong>për</strong>dorin gamën e plo<strong>të</strong> <strong>të</strong> shërbimeve <strong>të</strong> Job<br />
Services Australia (Shërbimet Australiane <strong>të</strong> Pu<strong>në</strong>s).<br />
Shërbimet e Pu<strong>në</strong>simit, informacioni i kërkimit <strong>të</strong> pu<strong>në</strong>s dhe njohjes së<br />
af<strong>të</strong>sive ësh<strong>të</strong> i disponueshëm <strong>në</strong> faqet e mëposh<strong>të</strong>me <strong>të</strong> internetit :<br />
• Pu<strong>në</strong>simi <strong>në</strong> Australi (Informacion <strong>mbi</strong> pu<strong>në</strong>simin, perspektivat e<br />
pu<strong>në</strong>s, mungesa e zanateve dhe karriera <strong>në</strong> Australi)<br />
www.jobsearch.gov.au<br />
• Zyra e Pu<strong>në</strong>simit <strong>në</strong> Australi (<strong>për</strong> informacione rreth vendeve <strong>të</strong><br />
pu<strong>në</strong>s <strong>në</strong> Australi) www.deewr.gov.au<br />
• Organizata e Njohjes së Zanateve <strong>në</strong> Australi<br />
(Për Njohjen e Kualifikimit) www.deewr.gov.au/tra<br />
• Informacion <strong>për</strong> Njohjen e Af<strong>të</strong>sive <strong>në</strong> Australi (<strong>për</strong> njohjen e<br />
kualfikimeve dhe zanateve nga vende <strong>të</strong> tjera)<br />
www.immi.gov.au/asri<br />
Tatimet <strong>në</strong> Australi<br />
Në Australi, tatimet pagohen nga para<strong>të</strong> e fituara <strong>në</strong><strong>për</strong>mjet pu<strong>në</strong>simit,<br />
biznesit dhe investimeve.<br />
‘Australian Taxation Office’ (Zyra e Tatimeve Australiane) merret<br />
me mbledhjen e tatimeve nga individi dhe biznesi <strong>për</strong> <strong>të</strong> paguar <strong>për</strong><br />
shpenzimet e shërbimeve themelore <strong>të</strong> komunitetit si <strong>për</strong> shembull<br />
spitalet, shkollat, rrugët dhe hekurudhat.<br />
Tatimet dhe Individi<br />
Nëse jeni i pu<strong>në</strong>suar, a<strong>të</strong>herë pu<strong>në</strong>dhë<strong>në</strong>si juaj heq automatikisht nga<br />
rroga juaj tatimin e caktuar. Në fund <strong>të</strong> vitit financiar, ju dorëzoni<br />
dokumentet e kthimit <strong>të</strong> tatimeve me Zyrën e Tatimeve dhe këtu<br />
tregohet se sa keni fituar dhe se sa tatime ja<strong>në</strong> mbajtur nga rroga juaj.<br />
Sasia e tatimeve mund <strong>të</strong> ulet duke kërkuar zbritje dhe ulje tatimore.<br />
Përpara se <strong>të</strong> nisni pu<strong>në</strong>, ju duhet <strong>të</strong> bëni kërkesë <strong>për</strong> ‘Tax File<br />
Number’ (TFN) (Numër Tatimi) nga Zyra e Tatimeve. TFN ësh<strong>të</strong><br />
një numër unik që lëshohet <strong>për</strong> individët dhe organizmat <strong>për</strong> qëllime<br />
identifikimi dhe shënim mbajtjeje. Nëse ju nuk keni TFN, a<strong>të</strong>herë<br />
pu<strong>në</strong>dhë<strong>në</strong>sit <strong>tuaj</strong> i kërkohet që <strong>të</strong> mbajë maksimumin e tatimit nga<br />
rroga juaj. TFN duhet <strong>të</strong> ruhet <strong>në</strong> një vend <strong>të</strong> sigurt. Lejimi i një<br />
personi tje<strong>të</strong>r që t’a <strong>për</strong>dorë TFN <strong>tuaj</strong>, shitja apo dhurimi i tij ja<strong>në</strong> akte<br />
me pasoja <strong>të</strong> rënda <strong>për</strong> ju.<br />
Tatimet dhe Biznesi<br />
Nëse kemi <strong>për</strong> qëllim që <strong>të</strong> hapni një biznes <strong>në</strong> Australi, ju do <strong>të</strong> keni<br />
nevojë <strong>për</strong> një TFN dhe një ‘Australian Business Number’ (Numri<br />
Australian i Biznesit). Po ashtu, <strong>në</strong> rast se xhiroja juaj totale ësh<strong>të</strong> <strong>mbi</strong><br />
75,000 Dollarë Australia<strong>në</strong> ju duhet <strong>të</strong> regjistroheni edhe <strong>për</strong> ‘Goods<br />
and Services Tax’ (GST) (Tatimi <strong>për</strong> Mallrat dhe Shërbimet). Juve ju<br />
duhet <strong>të</strong> paguani tatime <strong>për</strong> <strong>të</strong> ardhurat që vij<strong>në</strong> nga biznesi si edhe<br />
tatime fitimi <strong>në</strong> rast se e shisni a<strong>të</strong> biznes apo pro<strong>në</strong>.<br />
Sipas ligjit Australian ju duhet <strong>të</strong> paguani sigurimet shoqërore <strong>në</strong> një<br />
llogari <strong>të</strong> caktuar dhe që <strong>të</strong> hiqni tatimet nga rroga <strong>për</strong> çdo person <strong>të</strong><br />
pu<strong>në</strong>suar. Tatimet i dërgohen Zyrës së Tatimeve.
Change language