Mogućnost suzbijanja korova u kukuruzu herbicidima iz grupe ... - hr

496
Field Crop Production
Izvorni znanstveni rad
Mogućnost suzbijanja korova u kukuruzu herbicidima iz grupe
sulfonilurea
Milan Biberdņiš, Nebojńa Deletiš, Sańa Baraš, Slavińa Stojkoviš, Dragana Stońoviš
1 Poljoprivredni fakultet Univerziteta u Prištini - Zubin Potok, 38228 Zubin Potok, Kosovo. e-mail:
mbiberdzic@gmail.com
Saţetak
Efikasnost ţetiri herbicida iz grupe sulfonilurea (Tell 75 WG: 40 g/ha, aktivna tvar
primsulfuron–metil; Tarot 25–DF: 50 g/ha, aktivna tvar rimsulfuron; Motivell: 1,2 l/ha,
aktivna tvar nikosulfuron; i Ring 80 WG: 25 g/ha, aktivne tvari prosulfuron
+primsulfuron–metil; kontrola = netretirano) analizirana je u poljskim uvjetima (ţetiri
ponavljanja, osnovna parcela 25 m 2 raspored tretmana u prostoru prema sluţajnom blok
sistemu) tijekom dvije godine (2004. i 2005.) na tlu tipa smonica u blizini Preńeva na jugu
Srbije. Tretiranje herbicidima obavljeno je u fazi 6–7 listova kukuruza, a kontrola njihove
efikasnosti izvrńena je nakon 30 dana (odreŤivanje vrsta i brojanje jedinki korova na
povrńini od 1 m 2 ). Korovska asocijacija u pokusu bila je i kvantitativno (prosjeţno 119
jedinki/m 2 ) i floristiţki siromańna (11 vrsta: Datura stramonium, Sorghum halepense,
Panicum crus – galli, Solanum nigrum, Polygonum lapathifolium, Xanthium strumarium,
Chenopodium album, Sinapsis arvensis, Stachys annua, Bilderdykia convolvulus i Lamium
amplexicaule). Najbolje djelovanje imali su herbicidi primsulfuron-metil i nikosulfuron
dok je primjenom herbicida rimsulfuron i prosulfuron + primsulfuron–metil ostvareno
najmanja smanjenje, kako broja vrsta tako i broja jedinki korova po jedinici povrńine.
Prosjeţan prinos zrna kukuruza, ovisno o upotrebljenom herbicidu, varirao je od 3,80 t/ha
(prosulfuron + primsulfuron–metil) do 4,48 t/ha (nikosulfuron), dok je najniņi (3,65 t/ha)
bio na kontroli.
Kljuţne rijeţi: Herbicidi, korovi, kukuruz, koeficijen efikasnosti, prinos
Uvod
Ńtete koje poljoprivredi nanose korovi su velike i prema nekim procjenama one su veše od
ńteta izazvanih bolestima i ńtetnicima zajedno. Tako ńtete od korova u SAD iznose 3,7
milijardi dolara godińnje (Kojiš i Ńinņar., 1985; Janjiš i Kojiš, 2003). Uspjeh u kemijskom
suzbijanju korova zahtjeva poznavanje floristiţkog sastava u agrofitocenozi. Uz
poznavanje kvalitativnih i kvantitativnih odnosa i sezonske dinamike u korovskoj
asocijaciji moņe se pravilno izabrati herbicid i odrediti koliţina, vrijeme i naţin njihove
primjene (Kojiš i Ńinņar., 1985; Stefanoviš i sur., 1993; Markoviš i sur., 2002; Janjiš i sur.,
2004). Otkriše sulfonilurea kao herbicida sedamdesetih godina, oznaţilo je poţetak nove
ere u kemijskom suzbijanju korova, prije svega u usjevu kukuruza. Koog (1966) prvi je
patentirao sulfonilureu kao sredstvo za suzbijanje korova (Janjiš, 2002). Cilj ovoga rada je
bio prouţavanje efikasnosti herbicida iz grupe sulfonilurea u suzbijanju korova u
kukuruzu.
44th Croatian & 4th International Symposium on Agriculture

Ratarstvo
Materijal i metode
Efikasnost ţetiri herbicida iz grupe sulfonilurea (1: Tell 75 WG: 40 g/ha, aktivna tvar
primsulfuron–metil; 2: Tarot 25–DF: 50 g/ha, aktivna tvar rimsulfuron; 3: Motivell: 1,2
l/ha, aktivna tvar nikosulfuron; 4: Ring 80 WG: 25 g/ha, aktivne tvari prosulfuron
+primsulfuron–metil; i 5: kontrola = netretirano. Tablica 1) analizirana je u poljskim
uvjetima (ţetiri ponavljanja, osnovna parcela 25 m 2 raspored tretmana u prostoru prema
sluţajnom blok sistemu) tijekom dvije godine (2004. i 2005.) na tlu tipa smonica u blizini
Preńeva na jugu Srbije. Tretiranje herbicidima obavljeno je u fazi 6–7 listova kukuruza, a
kontrola njihove efikasnosti herbicida izvrńena je nakon 30 dana (odreŤivanje vrsta i
brojanje jedinki korova na povrńini od 1 m 2 ). Kukuruz (hibrid ZPSC 434) posijan je 2. 05.
2004. i 5. 05. 2005. godine. Brojnosti korovskih vrsta utvrŤena je metodom kvadratnog
metra. Prašenje efikasnosti obavljeno je na osnovu smanjenja broja vrsta i broja jedinki po
jedinici povrńine. Efikasnost herbicida za analizirane pokazatelje izraņena je koeficijentima
efikasnosti po Dodelu i suradnicima (Stankoviš, 1969).
Tablica 1. Osnovni podaci o primjenjenim herbicidima
Herbicid Preparat
Varijanta Naziv
Koliţina
(g/ha)
Naziv Koliţina
1 primsulfuron–metil 30.0 Tell 75 WG 40 g/ha
2 nimsulfuron 12.5 Tarot 25–DF 50 g/ha
3 nikosulfuron 48.0 Motivell 1.2 l/ha
4 prosulfuron + primsulfuron–metil 12.5 + 7.5 Ring 80 WG 25 g/ha
5 kontrola – bez primjene hrbicida
Rezultati i rasprava
Korovska asocijacija u pokusu bila je i kvantitativno (prosjeţno 119 jedinki/m 2 ) i
floristiţki siromańna (11 vrsta: Datura stramonium, Sorghum halepense, Panicum crus –
galli, Solanum nigrum, Polygonum lapathifolium, Xanthium strumarium, Chenopodium
album, Sinapsis arvensis, Stachys annua, Bilderdykia convolvulus i Lamium amplexicaule
(tablica 2).
Tablica 2. Zastupljenost korova i efikasnost herbicida u usjevu kukuruza (dvogodišnji
prosjek)
Vrsta korova
1
Tretman pokusa i primijenjeni herbicid
2 3 4 5
Efikasnost herbicida za pojedine korove (jedinke korova/m 2 )
Datura stramonium – 27.0 11.5 2.0 67.0
Sorghum halepense 27.0 40.0 19.0 30.5 27.0
Panicum crus–galli 2.5 – 10.5 4.5 6.0
Solanum nigrum – 3.5 2.0 4.5 6.0
Polygonum lapathifolium 2.0 2.5 0.5 2.0 4.5
Xanthium strumarium – 1.5 1.0 – 2.5
Chenopodium album – – – – 1.5
Sinapsis arvensis – 4.0 – – 1.5
Stachys annua 0.5 – – 1.5 1.5
Bilderdykia convolvulus 0.5 – – – 0.5
Lamium amplexicaule – – – – 0.5
Ukupna efikasnost herbicida
44. hrvatski i 4. međunarodni simpozij agronoma
497

498
Field Crop Production
Broj korovskih vrsta 5 6 6 6 11
Broj jedinki korova/m 2 32.5 78.5 44.5 45.0 118.5
KE* za broj vrsta korova 54.5 45.4 45.4 45.4
KE* za broj jedinki korova 72.6 33.7 62.5 62.0
Prinos zrna kukuruza t/ha 4,25 4,02 4,48 3,80 3,65
St. dev. za prinos zrna 0.38 0.40 0.26 0.32 0.29
* KE = koeficijent efikasnosti prema Dodel i sur. (Stankoviš, 1969).
Najbolji koeficijent efikasnosti imali su herbicidi primsulfuron-metil (72.6) i niksulfuron
(62.5). Herbicidi su imali znaţajan utjecaj na sastav korovske flore. S tim u vezi, uslijed
smanjenja nekih korova, znaţajno je povešan broj biljaka divljeg sirka (Sorghum
halepense) u odnosu na kontrolu, u svim varijantama osim varijante gde je bio primenjen
niksulfuron. Ovako nizak koeficijent efikasnosti uslovljen je slabim djelovanjem herbicida
na divlji sirak. Najbolji prinos kukuruza (4.48 t/ha) ostvaren je na varijanti gde je bio
primijenjen niksulfuron, a najmanji na varijanti gde je bio primijenjen prosulfuron +
primsulfuron–metil (3.80 t/ha). Na varijanti sa najboljom efikasnońšu herbicida nije
ostvaren i apsolutno najbolji prinos zbog vešeg depresivnog efekta datog herbicida.
Zakljuĉak
Najbolje djelovanje na korove imali su herbicidi primsulfuron-metil i nikosulfuron.
Rimsulfuron i prosulfuron + primsulfuron–metil djelovali su na korove slabo. Po visini
dobijenih prinosa zrna kukuruza redoslijed efikasnosti herbicida bio je nikosulfuron >
primsulfuron–metil > nimsulfuron > prosulfuron + primsulfuron–metil >kontrola
Literatura
Janjiš, V. (2002). Sulfonoluree. Institut za istraņivanja u poljoprivredi ―Srbija‖ i Akademija
nauka i umjetnosti Republike Srpske. 1–171.
Janjiš, V., Kojiš, M. (2003). Atlas travnih korova. Institut »Srbija«, str. 1-145. Beograd.
Janjiš, V., Milońeviš, D., Đaloviš, I. (2004): Uticaj herbicida, derivata sulfoniluree i njihovih
kombinacija sa drugim jedinjenjima na korovsku sinuziju useva kukuruza. Herbologija, Vol.
5, No 1. str. 41–51.
Kojiš, M., Ńinņar, B. (1985): Korovi, Nauţna knjiga, Beograd.
Koog, H.J. (1966): Deutsche Gold and Silver–Scheidean–stalt Vormals. Netherlands. Pat.
121.788.
Markoviš, M., Stefanoviš, L., Ńinņar, B. (2002): Korovi kukuruza i njihovo suzbijanje.
Monografija. Institut za kukuruz, »Zemun Polje« i Ńkolska knjiga, Novi Sad.
Stankoviš A. (1969): Metode ispitivanja herbicida. Agrohemija, 5-6. Beograd.
Stefanoviš L., Ńinņar B. (1993): Korovi kukuruza–biologija i suzbijanje. Institut za kukuruz,
Zemun Polje, Beograd–Zemun.
Possibility of Weed Killing in Maize Crops by Herbicides from the Group
of Sulfonylurea
Abstract
Efficiency of four herbicides from the group of sulfonylurea (Tell 75 WG: 40 g/ha, active
substance primsulfuron methyl; Tarot 25–DF: 50 g/ha, active substance rimsulfuron;
Motivell: 1.2 l/ha, active substance nicosulfuron; Ring 80 WG: 25 g/ha, active substances
prosulfuron + primsulfuron methyl; control = untreated) was studied in field trials (four
44th Croatian & 4th International Symposium on Agriculture

Ratarstvo
replications, elementary plot 25 m 2 , random complete block design), during two years
(2004 and 2005), on the vertisol soil type near Presevo in southern Serbia. Herbicide
treatment was done in the maize development stage of 6-7 leaves, and their efficiency was
estimated after 30 days (by determining species and counting weeds plant number per m 2 ).
Weed association in the trial was quantitatively (average 119 plants/m 2 ) and floristically
poor (11 species: Datura stramonium, Sorghum halepense, Panicum crus – galli, Solanum
nigrum, Polygonum lapathifolium, Xanthium strumarium, Chenopodium album, Sinapsis
arvensis, Stachys annua, Bilderdykia convolvulus and Lamium amplexicaule). The best
efficiency was shown by the herbicides primsulfuron methyl and nicosulfuron, while
herbicides rimsulfuron and prosulfuron + primsulfuron methyl caused the lowest reduction
of weed species number and weed plant number per area unit. The average maize grain
yield, depending of herbicide applied, was from 3.80 t/ha (prosulfuron + primsulfuron
methyl) to 4.48 t/ha (nicosulfuron), and the lowest one (3.65 t/ha) was observed at the
control variant.
Key words: Herbicides, weeds, maize, efficiency coefficient, grain yield.
44. hrvatski i 4. međunarodni simpozij agronoma
499