1 LIRIA NGA VARFËRIA ZVOGËLIMI I PADREJTËSIVE ... - ETC Graz

More documents

Recommendations

Info

pamundësisë për pjesëmarrje në jetën e komunitetit dhe kërcënimeve për drejtësi të qëndrueshme afatgjatë, të varfërit nuk kanë mundësi ta ndryshojnë gjendjen e tyre, sepse u mohohen mjetet për mundësi të tilla. Mohimi i fuqisë dhe i resurseve ekonomike, sociale dhe kulturore, janë ato që i mbajnë të varfërit të zhytur në varfëri. Varfëria dhe siguria njerëzore Varfëria e cila shkakton pasiguritë e mëdha ushqimore dhe shoqërore, është një ndërhyrje direkte në sigurinë njerëzore. Varfëria, jo vetëm që kërcënon ekzistencën e një numri të madh të njerëzve, por e shton nënshtrimin e tyre ndaj dhunës, keqtrajtimit dhe pandikueshmërisë sociale, politike dhe ekonomike. Ashtu siç tha një grua në Bellorusi, varfëria është poshtëruese dhe e ul dinjitetin e çdo personi. Profesor Amartia Sen (Amartya Sen), duke potencuar nevojën për shikimin e sfidave të barazisë globale dhe sigurisë njerëzore, në një mënyrë disi të ndryshme theksoi se “detyra urgjente janë, sqarimet konceptuale dhe promovimi i diskutimeve publike si plotësim ndaj identifikimit të projekteve konkrete për promovimin e drejtësisë dhe për garantimin e sigurisë themelore të njerëzve. Me hulumtimin e kërkesave për shëndetësi, arsimim, mënjanimin të varfërisë, zvogëlim të pabarazive gjinore dhe të pasigurisë, duhet të integrohet një kuptim më i plotë mbi konfliktet dhe vlerat.” Prandaj, varfëria paraqet edhe akt të deprivimit edhe të nënshtrimit. Si rrjedhojë e rritjes së pabarazisë dhe diskriminimit mes kombeve dhe diskriminimit brenda një kombi, bëhet shkelja e së drejtës së të varfërve për të jetuar në siguri dhe me dinjitet. 2. DEFINIMI DHE PËRSHKRIMI I ÇËSHT1ES Definimi i varfërisë Ekzistojnë definicione të ndryshme për varfërinë dhe shfaqjen e saj: • Nga perspektiva e të ardhurave, varfëria e definon personin si të varfër nëse dhe vetëm nëse niveli i të ardhurave të tij/saj është nën nivelin e caktuar të varfërisë. Shumë shtete kanë caktuar nivelin minimal të pagave për ta mbikëqyrur përparimin në uljen e varfërisë. Kufiri është tërhequr te të ardhurat e mjaftueshme për një sasi të caktuar të ushqimit. Në bazë të Raportit për Zhvillim Njerëzor të UNDP të vitit 1997 “varfëria nënkupton mohimin ndaj mundësive dhe zgjidhjeve themelore për 4
zhvillim njerëzor, pra për të bërë jetë të shëndoshë, dhe kreative, për të gëzuar standarde dinjitoze për jetë, liri, dinjitet, vetërespekt dhe respekt për të tjerët.” • Indeksi i varfërisë njerëzore (UNDP, HDR 1997), si rezultat i përdorimit të indikatorëve më themelor të deprivimit, siç janë jeta e shkurtër, mungesa e arsimit elementar dhe mungesa e qasjes në resurse publike dhe private, e njeh varfërinë e njerëzimit më gjerë se vetëm si varfëri në të ardhura. • Nga perspektiva e të drejtave të njeriut, Zyra e Komisionerit për të Drejtat e Njeriut, e sheh varfërinë si “një gjendje njerëzore e karakterizuar nga deprivimi i vazhdueshëm ose kronik ndaj resurseve, mundësive, zgjidhjeve, sigurisë, fuqia e nevojshme për gëzimin e një standardi adekuat për jetesë dhe nga të drejtat fundamentale civile, kulturore, ekonomike, politike dhe sociale.” • Sipas draftit udhëzues: Qasja e të Drejtave të Njeriut në Strategjitë për Uljen e Varfërisë, të Zyrës së Komisionerit për të Drejtat e Njeriut, nga shtatori i vitit 2002, varfëria shihet si një “formë ekstreme e deprivimit”. Raporti sugjeron se vetëm dështimet ndaj atyre mundësive, që sipas një prioritetit konsiderohen themelore, duhet të numërohen si varfëri. Deri sa këto mund të ndryshojnë nga një shoqëri në tjetrën, për shumicën e shoqërive, tërësia e kërkesave themelore të përbashkëta përfshin, nevojnën për ushqyeshmëri të mjaftueshme, ndalim të vdekjeve në ato raste kur është e mundur, vdekjeve të hershme, nevojën për strehim adekuat, arsimim elementar, garantim të sigurisë personale, garantim të qasjes së barabartë ndaj drejtësisë, shfaqjes në publik pa turp, mundësi për të fituar të mira për jetë dhe pjesëmarrje në komunitet. Debatet lidhur me mënyrat e matjes dhe shënimit të varfërisë ende vazhdojnë, por kompleksiteti i jetës njerëzore lë të kuptohet se varfëria gjithmonë do të jetë në kërkim të një definicioni. Duke qenë se nënshtrimi dhe deprivimi, kryesisht janë subjektive, nuk mund të përmblidhen në kuadër të një strukture të ngurtë dhe të aplikueshme universalisht. Dimensionet e varfërisë. Varësisht nga konteksti specifik ekonomik, social, kulturor dhe politik, fenomeni i varfërisë kuptohet dhe artikulohet ndryshe. Me qëllim që të ndihmohet shpjegimi i dimensioneve të ndryshme të varfërisë, duhet bërë një hap përpara dhe të 5
Page 1 and 2: LIRIA NGA VARFËRIA ZVOGËLIMI I PA
Page 3: 1. Cilat deprivime dhe nënshtrime
Page 7 and 8: Pjesëmarrja - Mohimi i së drejtë
Page 9 and 10: dëmtuar edhe inflacioni, kontrakti
Page 11 and 12: qeveri të Jugut dhe Veriut, me që
Page 13 and 14: Pikërisht, qasja ndaj të drejtave
Page 15 and 16: ZHVILLIMI DHE ÇRRËNJOSJA E VARFË
Page 17 and 18: • Përgjegjësia më e lartë e i
Page 19 and 20: Grupe të ndryshme të shoqërisë
Page 21 and 22: Koalicioni për Lirinë nga Borxhet
Page 23 and 24: 1989: Konventa për të Drejtat e F
Page 25 and 26: • nëse keni ushqim për ta ngrë
Page 27 and 28: japin të drejtën për privatizimi
Page 29 and 30: People’s Movement for Human Right

1 LIRIA NGA VARFËRIA ZVOGËLIMI I PADREJTËSIVE ... - ETC Graz

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?