Gagnagrunnurinn ProQuest
Gagnagrunnurinn ProQuest
Gagnagrunnurinn ProQuest
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Maí 2005 - <strong>ProQuest</strong><br />
Mælt er með því að lesa efni ritsins í þeirri röð sem efninu er skipað niður.<br />
Hægt er að lesa Vefinn, með tvennum hætti. Til að kynna sér aðalatriði er lesinn texti án ramma. Til þess að fara dýpra<br />
í efnið er einnig lesinn texti innan ramma.<br />
<strong>Gagnagrunnurinn</strong> <strong>ProQuest</strong><br />
Hvað er <strong>ProQuest</strong>?<br />
<strong>ProQuest</strong> er gagnagrunnur (database) og er aðgengilegur fólki á Íslandi í gegnum áskrift<br />
Landsaðgangs að gagnasöfnum og rafrænum tímaritum (Hvar.is) http://hvar.is/ þar sem hægt<br />
er að nálgast hann.<br />
Einnig er hægt að nálgast hann á veffanginu: http://proquest.umi.com/login<br />
<strong>ProQuest</strong> er safn greina úr meira en 5000 tímaritum, dagblöðum og fréttablöðum. Efnissviðið<br />
nær m.a. yfir: listir, menningu, menntamál á öllum skólastigum, félagsvísindi, heilsufræði,<br />
íþróttir, starfsmenntun, trúarbrögð auk annarra fræðasviða.<br />
<strong>ProQuest</strong> 5000 samanstendur af um 20 undirgagnasöfnum. 1<br />
Nokkur undirgagnasöfn <strong>ProQuest</strong><br />
Academic Research Library<br />
Search for coverage of a broad range of subjects including arts, business, children, education, general interest, health,<br />
humanities, international, law, military, multicultural, psychology, sciences, social sciences, and women's interests.<br />
more info...<br />
Coverage: 1971 - present | View titles<br />
Career and Technical Education<br />
Search vocational and technical periodicals covering all aspects of the Vo/Tech curriculum. more info...<br />
Coverage: 1991 - present | View titles<br />
1 Vefsvæði Landsaðgangs að gagnasöfnum og rafrænum tímaritum. Sótt 13.6.2005. http://hvar.is/index.php<br />
1
<strong>ProQuest</strong> Education Journals<br />
Search the leading full-text journals in education and related fields. more info...<br />
Coverage: 1988 - present | View titles<br />
<strong>ProQuest</strong> Religion<br />
Search a comprehensive collection of journals covering religious issues and perspectives, including religious news and<br />
information, commentary on topics of general interest from the perspective of a particular religion, and formal<br />
theological studies. more info...<br />
Coverage: 1986 - present | View titles<br />
<strong>ProQuest</strong> Social Science Journals<br />
Search full-text periodicals covering the social sciences.<br />
Coverage: varies | View titles<br />
U.S. National Newspaper Abstracts (3)<br />
Abstracts and indexing for New York Times, USA Today, and Wall Street Journal, included with a subscription to<br />
Academic Research Library.<br />
Coverage: Varies | View titles<br />
Wilson Education Abstracts<br />
H.W. Wilson's Education Abstracts database with full text and images for many publications. Areas covered include<br />
adult education, homeschooling, language and linguistics, special education, and more. more info...<br />
Coverage: varies | View titles<br />
Wilson General Science Abstracts<br />
Science: Journals and magazines<br />
The Wilson General Science Abstracts index with full text and images from key periodicals. Gain quick, reliable access<br />
to scientific information in a wide range of disciplines.<br />
Coverage: 1986 - current | View titles<br />
Wilson Social Sciences Abstracts<br />
Search H.W. Wilson's Social Sciences Index with full text and images for key publications. Disciplines covered include<br />
addiction studies, gerontology, econometrics, international relations, minority studies, urban studies, and more.<br />
more info...<br />
Coverage: varies | View titles<br />
2
Leit í <strong>ProQuest</strong><br />
Leitarmát (search mode) í <strong>ProQuest</strong><br />
Leitarmát <strong>ProQuest</strong> eru; einföld leit (basic), ítarleit (advanced), leit eftir efni (topic) og leit í<br />
einstökum ritum (publication).<br />
Forsíða <strong>ProQuest</strong> - http://proquest.umi.com/login<br />
Einföld leit (basic)<br />
Leitarmátið einföld leit (basic) er grunnleit <strong>ProQuest</strong> gagnasafnsins. Einnig er möguleiki fyrir<br />
hendi að afmarka leit töluvert. Þannig er hægt að velja úr þá undirgagnagrunna sem leita á í,<br />
skilgreina útgáfutíma og einskorða leit við ritrýndar og fræðilegar heimildir.<br />
Skilgreining á leitarskilyrðum<br />
Leitarorð eða orðasamband er slegið í leitargluggann<br />
information literacy<br />
Hægt er að afmarka leit í völdum undirgagnagrunnum <strong>ProQuest</strong> með því að velja textatengilinn; Select<br />
multiple databases (val á undirgagnagrunnum)<br />
Database: Multiple databases... Select multiple databases<br />
Hægt er að afmarka leit eftir útgáfutíma (All dates, Last 7 days, Last 30 days, Last 3 months, Last 12<br />
3
months, On this date …, Before this date …, After this date … og Specific date range)<br />
Date range:<br />
All dates<br />
Möguleiki er að afmarka leit við altextaðar (full text) heimildir<br />
Limit results to:<br />
Full text documents only<br />
Þá er hægt að einskorða leit við ritrýnd (peer reviewed) og fræðileg rit (scholarly journals)<br />
Scholarly journals, including peer-reviewed<br />
About<br />
Dæmi um afmörkun í einfaldri leit<br />
Leitað að heimildum um upplýsingalæsi (information literacy) og leitarskilyrði afmörkuð eftir völdum<br />
undirgagnagrunnum <strong>ProQuest</strong>, útgáfutímabili og leitað í altextuðum ritrýndum fræðilegum tímaritum<br />
Fleiri valmöguleikar (More Search Opinions) í einfaldri leit<br />
Möguleiki er á frekari afmörkun leitarskilyrða í einfaldri leit þegar textatengillinn<br />
More Search Options (fleiri valmöguleikar) er valinn.<br />
Afmörkun leitarskilyrða þrengja og skerpa á leitarniðurstöðu. Þegar leit er þrengd er leitast<br />
við að finna aðeins þær heimildir sem fjalla um það efni sem leitað er heimilda um.<br />
4
Fleiri valmöguleikar (More Search Opinions)<br />
Leitarskilyrði afmörkuð nánar í More Search Opinions<br />
Hægt er að afmarka og skilgreina leitarskilyrði nánar eftir tímariti (publication title), eftir höfundi (author),<br />
þá er hægt að skilgreina hvort leitað sé í bókfræðilegum atriðum og útdrætti (citation and abstract) eða<br />
bókfræðilegum atriðum og meginmálstexta (citation and document text).<br />
Ef valið er að leita í citation and abstracts, frekar en að leita í citation and document text er líklegra að í<br />
leitarniðurstöðu rati heimildir á efnissviði sem óskað er eftir. Afmörkun leitar við citation and abstracts<br />
þrengir leit. Þegar valið er að leita í citation and abstracts er m.a leitað í eftirtöldum sviðum: Author,<br />
abstract, article title, subject og publication name.<br />
Möguleiki er á að skilgreina leit eftir gerð heimildar (document type) s.s. hvort einungis er leitað í<br />
ritstjórnargreinum (editorials), forsíðufréttum (cover story), leiðbeiningum (instructions) ofl.<br />
Hægt er að afmarka leit við form rits, t.d. við fræðileg rit (scholarly journal), tímarit (magazine) eða dagblað<br />
(newspaper).<br />
Að síðustu er hægt að skilgreina hvort að heimildir raðist eftir útgáfutíma (most recent first) eða eftir<br />
mikilvægi (most relevant first).<br />
5
Ítarleit (advanced search)<br />
Í leitarmátinu ítarleit er enn frekari möguleikar á að afmarka leit en boðið er upp á í einfaldri<br />
leit. Hægt er að fjölga leitargluggum með því að velja textatengilinn Add a row. Enn fleiri<br />
möguleikar til afmörkunar eru að finna handan textatengilsins More Search Opinions sem er<br />
að finna neðarlega á síðunni.<br />
Leitargluggi ítalreitar (advanced search)<br />
6
Afmörkun ítarleitar<br />
Í ítarleit er möguleiki á að afmarka leitarskilyrði við svið t.d.: citation and abstracts<br />
(bókfræðilegum atriðum og útdráttum), citation and document text (bókfræðilegum atriðum<br />
og meginmálstexta), abstracts (útdrætti), document text (meginmálstexta), author (höfundi),<br />
persons (einstaklingum), publication title (orði í heiti rits) og subject (efni).<br />
Afmörkun leitar við bókfræðileg atriði og meginmálstexta<br />
Í þessu dæmi er leitað heimilda um kennslu (teaching) og námsefni (curriculum) varðandi upplýsingalæsi<br />
(information literacy) í tengslum við skóla (schools).<br />
Leitin er afmörkuð við bókfræðileg atriði og meginmálstexta (citation and document text). Heimildir eiga<br />
að hafa komið út á árabilinu frá og með 2000 – og allt fram til júlímánaðar árið 2005 (specific date<br />
range …).<br />
Í sviði citation and document text er leitað í meginmálstexta (document text), bókfræðilegum atriðum<br />
(citation) og útdrætti (abstract). Bókfræðileg atriði eru höfundur (author), titill greinar (article title), efni<br />
(subject) og heiti rits (publication name).<br />
Ef leitað er í sviði citation and abstract er leitað í bókfræðilegum atriðum og útdráttum. Leitarniðurstöður<br />
úr citation and abstract eru færri og nákvæmari en ef leitað er innan sviðs citation and document text,<br />
sem er víðari leit.<br />
Í <strong>ProQuest</strong> gagnagrunninum er rit talið fræðilegt (scholarly) ef það er gefið út af fræðastofnun<br />
og er aðallega ætlað fræðimönnum.<br />
Rit er ritrýnt (peer reviewed) ef greinar hafa verið metnar af sérfræðingum á því fræðasviði<br />
sem efni greinar tilheyrir og tilnefndir eru á vegum viðkomandi rits.<br />
7
Þrengd- og víkkuð leit (Boolean searching)<br />
Aðeins þær heimildir sem hafa bæði (eða öll) leitarorð veiðast í leitarniðurstöðu<br />
Þrengd leit<br />
Leitarniðurstaða þrengdrar leitar eru að öllu jöfnu nákvæmari en niðurstöður víðrar leitar.<br />
Tengiorðið AND (og) er notað til þess að þrengja leit. Þegar AND er notað í leitarstreng<br />
innihalda þær heimildir sem eru í leitarniðurstöðu öll leitarorð.<br />
Dæmi um þrengda leit með AND (og)<br />
Information literacy AND library<br />
(Í leitarniðurstöðu sést að 247 heimildir hafa öll leitarorðin)<br />
Leit þrengd með AND NOT<br />
Tengiorðið AND NOT (ekki) er notað þegar útiloka á ákveðið leitarorð.<br />
Dæmi um þrengda leit með AND NOT (ekki)<br />
Information literacy AND NOT library<br />
(Í leitarniðurstöðu sést að 150 heimildir hafa einungis fyrra leitarhugtakið en ekki hið síðara)<br />
Víkkuð leit<br />
Tengiorðið OR (eða) er notað þegar ætlunin er að víkka leit.<br />
Þær heimildir sem hafa annaðhvort, bæði eða öll leitarorð veiðast í leitarniðurstöðu<br />
8
Í víkkaðri leit er ætlunin að veiða margar heimildir í leitarniðurstöðu.<br />
Í víkkaðri leit kemur a.m.k. eitt leitarorð fyrir í heimild eða bókfræðilegum færslum þeirra<br />
heimilda sem veiðast.<br />
Í upphafi leitarferils reynist oft vel að leita vítt en þrengja hana eftir því sem líður á leitarferlið<br />
og/eða þekking á efnissviði eykst.<br />
Dæmi um víkkaða leit með OR (eða)<br />
Information literacy OR library<br />
(Í leitarniðurstöðu sést að 11352 heimildir hafa a.m.k annað leitarhugtakið)<br />
Stýfð leit<br />
Markmið stýfðrar leitar (truncation) er að finna heimildir þar sem mismunandi endingar<br />
stofns leitarorðs er að finna.<br />
Táknið * (stjarna) er notuð við stýfða leit og táknar engan bókstaf eða ótakmarkaðan fjölda<br />
bókstafa í enda leitarorðs.<br />
Dæmi um stýfða leit með * (stjörnu)<br />
allerg*<br />
(Leitað að heimildum þar sem eitthvert eftirtalinna orða koma fyrir: allgergy, allergies, allergen og<br />
allergic)<br />
Slembileit<br />
Markmið slembileitar (wildcard) er að finna heimildir þar sem leitarorð er ritað með ólíkum<br />
hætti.<br />
Táknið ? (spurningarmerki) er notað við slembileit og stendur fyrir stakan bókstaf eða síðasta<br />
staf í orði.<br />
Dæmi um slembileit með ? (spurningarmerki)<br />
Wom?n<br />
(Leitað að heimildum þar sem eftirtalinna orð eru að finna; woman eða women)<br />
Enskar gæsalappir notaðar við leit<br />
Enskar gæsalappir “ “ eru notaðar við leit í <strong>ProQuest</strong> þegar leitað er heimilda þar sem<br />
leitarorð er setning eða setningarhluti og ritað á tiltekinn hátt.<br />
Dæmi um leit með “ “ (gæsalöppum)<br />
"to be or not to be, that is the question"<br />
(Leitað að heimildum þar sem setningin kemur fyrir)<br />
9
Þegar tvö leitarorð eru rituð saman skilur <strong>ProQuest</strong> leitarfyrirspurnina að um leit með<br />
gæsalöppum sé að ræða.<br />
Dæmi um leit með tveimur leitarorðum<br />
information literacy<br />
(<strong>ProQuest</strong> skilur leitina á sama hátt og: “information literacy”<br />
HÁ- og lágstafir<br />
<strong>ProQuest</strong> gerir ekki greinarmun á HÁ- eða lágstöfum.<br />
InFormAtion litEracY aND LibRaRy gefur sömu leitarniðurstöðu og information literacy AND library<br />
Frjáls orðaleit gagnstætt efnisorðaleit<br />
Til að auðvelda leit að gögnum og heimildum í upplýsingakerfi eins og <strong>ProQuest</strong> er<br />
heimildum gefin efnisorð (subject terms). Efnisorð sem heimild fær er lýsandi fyrir efni og<br />
innihald hennar. Þegar efnisorð eru valin er stuðst við sérsmíðaðann orðalista sem nefnist<br />
kerfisbundinn efnisorðalykill (thesaurus, subject directory).<br />
Frjáls og efnisorðaleit<br />
Frjáls orðaleit á við það að leitað er heimilda með orðum eða orðasamböndum sem leitanda dettur í hug.<br />
Efnisorðaleit lýsir því að við efnisleit eru notuð orð eða hugtök sem fengin eru úr kerfisbundnum<br />
efnisorðalykli upplýsingakerfis.<br />
Kerfisbundinn efnisorðalykill (thesaurus)<br />
Orðum í kerfisbundnum efnisorðalykli er raðað með skipulögðum hætti eftir stigveldi<br />
(hierarchy) og tengsl efnisorða innbyrðis er skilgreint. Efnisorð eru flokkuð sem yfirheiti,<br />
undirheiti, skyld heiti og oft er vísað til þess að nota skuli tiltekið leitarorð fram yfir annað.<br />
Eftir því sem orði er skipað ofar í stigveldi efnisorðalista fær það víðari merkingu (broader<br />
term). Undirheiti sem raðast þar undir hafa þrengri merkingu (narrower term). Í efnisorðalykli<br />
eru einnig að finna skyld heiti (related term) sem eru orð eða hugtök sem heyra til eða tengjast<br />
tilteknu efni.<br />
Dæmi um efnisorð kerfisbundins efnisorðalykils <strong>ProQuest</strong> og innbyrðis tengsl við önnur efnisorð hans<br />
Educational theory<br />
Broader Term:<br />
Theory<br />
Narrower Term:<br />
Constructivism<br />
Related Terms:<br />
Cognitive style<br />
Education<br />
Education history<br />
Educational psychology<br />
Instructional design<br />
Learning<br />
Psychology of learning<br />
10
Hægt er að komast í kerfisbundinn efnisorðalykil <strong>ProQuest</strong> með því að velja textatengilinn<br />
Browse Topics (fletta efnislista) sem er að finna ofarlega á síðum einfaldrar leitar og ítarleitar.<br />
Eftir að textatengillinn Browse Topics hefur verið valinn opnast leitargluggi fyrir flettileit eftir<br />
efni (Browse Topics) og er þá smellt á textatengillinn Thesaurus (kerfisbundinn<br />
efnisorðalykill).<br />
Síða flettileitar eftir efni (Browse Topics)<br />
Síða kerfisbundins efnisorðalykils (thesaurus)<br />
Dæmi um notkun á kerfisbundnum efnisorðalykli <strong>ProQuest</strong><br />
Hægt er að komast að því hvort leitarorð er að finna í efnisorðalykli gagnagrunnsins.<br />
Hér er athugað hvort að rétt sé að nota hugtakið distant learning þegar leita á heimilda um fjarkennslu.<br />
Efnisorðalykill gagnasafnsins vísar á rétt heiti distance learning. Þá kemur einnig í ljós að víðara heiti er<br />
Learning og tengd heiti eru: Colleges & universitets, Online instruction og Video teleconferencing.<br />
11
Topics (Topic Guide) (efnislisti)<br />
Leitarsíða fyrir efnislista (topic guide) <strong>ProQuest</strong> gagnasafnsins<br />
Efnislista <strong>ProQuest</strong> nær til innihalds og efnis gagnasafnsins. Auðvelt er að athuga hvort að<br />
leitarorð og leitarhugtök sem ætlunin er að nota við frjálsa orðaleit er í samsvari við<br />
efnisorðalista gagnasafnsins.<br />
Samanburður á leitarorðum frjálsrar orðaleitar<br />
Flett er upp í efnislistanum með því að bera saman leitarorð frjálsrar orðaleitar við efnisorð<br />
gagnasafnsins (Suggest topics (enter keywords)) auk þess sem ábendingar um skyld leitar- og<br />
efnisorð fylgja.<br />
Efni eftir stafrófsröð<br />
Möguleiki er á að fletta í efnislista eftir stafrófsröð (Look up topics A-Z (enter subject, company/org,<br />
location, person)) og velja af þeim lista efnisorð sem eiga við leit.<br />
12
Leitað að viðeigandi efnisorði<br />
Flett upp á leitarorði eftir stafrófsröð<br />
Með því að temja sér notkun á efnisorðum aukast líkur á að finna heimildir um það efni sem<br />
leitað er að. 2<br />
2 Vefsvæði <strong>ProQuest</strong>. Sótt 23.6.2005. http://proquest.umi.com/login<br />
13
Lesið úr leitarniðurstöðu<br />
Hægt er að velja hvort greinum er raðað eftir aldri (most recent first) eða eftir vægi (most<br />
relevant first).<br />
Í leitarniðurstöðu birtast bókfræðilegar upplýsingar um greinar sem finnast í gagnasafninu.<br />
3. Fighting an uphill battle: Teaching information literacy in Danish institutions of higher<br />
education<br />
Annette Skov, Helli Skaerbak. Library Review. Bradford: 2003. Vol. 52, Iss. 7; p. 326 (7 pages)<br />
Full text Page Image - PDF Abstract<br />
Bókfræðilegar upplýsingar eru:<br />
Fighting an uphill battle: Teaching information literacy in Danish institutions of higher education<br />
Annette Skov, Helli Skaerbak. Library Review. Bradford: 2003. Vol. 52, Iss. 7; p. 326 (7 pages)<br />
Titill greinar<br />
Höfundur(-ar). Heiti rits. Útgáfuborg; útgáfuár. Númer árgangs, númer tölublaðs; blaðsíðutal (fjöldi<br />
síðna)<br />
<strong>ProQuest</strong> býður upp á að skoða greinar á fjórum mismunandi formum:<br />
Full text (Altextuð grein)<br />
Text+Graphics (Altextuð grein með myndefni)<br />
Page Image - PDF (Altextuð grein á pdf formati)<br />
Abstract (Útdráttur greinar)<br />
Þægilegast að lesa útdrátt (abstract) og leggja mat á það hvort að efni greinar fjalli um það efni sem leitað<br />
er að.<br />
14
Valdar greinar sendar með tölvupósti<br />
Hægt er að prenta út texta þeirra greina sem eru altextaðar og valdar hafa verið. Einnig er<br />
hægt að senda greinar með tölvupósti. Rétt er að venja sig á að halda til haga þær greinar sem<br />
valdar hafa verið með því að prenta þær út og/eða að senda sér þær með tölvupósti. Með því<br />
móti er hægt að safna á einn stað heimildum úr gagnasafninu <strong>ProQuest</strong>.<br />
Dæmi um tölvupóstsendingu á völdum greinum<br />
Fyrst er hakað við við valdar greinar:<br />
Hakað er við valmöguleikann Email sem er að finna efst í leitarniðurstöðunni<br />
og þá birtist eftirfarandi gluggi:<br />
Fyllt er í reitina með viðeigandi upplýsingum og að því loknu er hnappurinn Send Email<br />
valinn. Þegar búið er að senda tölvupóstinn birtist gluggi þar sem staðfest er að pósturinn hafi verið<br />
sendur.<br />
Vefurinn, rafrænn upplýsingabrunnur<br />
maí 2005<br />
Birgir Björnsson<br />
Bókasafns- og upplýsingafræðingur<br />
© Safn Menntasmiðju KHÍ<br />
15
Change language