prezentacja - profesor Adam Gierek

prof. dr hab. inż. Adam Gierek
eurodeputowany
Bezpieczeństwo energetyczne Polski
w świetle regulacji unijnych
Wstęp
Energia w Polsce na tle innych krajów
Co wpływa na bezpieczeństwo energetyczne?
Dyrektywy unijne a zrównoważony rozwój krajów Unii, w tym Polski
Efektywność energetyczna
Ocena skutków polityki klimatyczno-energetycznej UE dla Polski
Podsumowanie

Źródła energii pierwotnej – Rys. 1
Energia pierwotna
Egzogenna
Endogenna
1. promieniowanie słoneczne
i inne fale elektromagnetyczne
2. wiatr i energia wodna
3. paliwa kopalne i inne surowce
1. pierwiastki promieniotwórcze
2. energia geotermalna
3. energia przemieszczania
skorupy ziemskiej

Podział wg ekologów
Ekolodzy dzielą źródła energii na dwie grupy:
• odnawialne źródła energii (OZE): energia promieniowania słonecznego,
energia wiatru, wody, geotermia i biomasa
Energia zawarta w odpadach komunalnych jest tylko częściowo zaliczana
do odnawialnych źródeł
• nieodnawialne źródła energii (NZE): energia zawarta w paliwach kopalnych
oraz energia nuklearna

Energia per capita w wybranych krajach
Kraj
kWh/per capita
(stan wg KE w 2010 r.)
PKB w € per capita
(wg Eurostatu
w 2011 r.)
PKB w € per capita
kWh/per capita
Austria 7312 35.700 4,9
Belgia 7159 33.500 4,8
Czechy 5440 14.700 2,7
Dania 5781 43.000 7,6
Francja 6848 30.600 4,3
Hiszpania 5655 23.300 3,9
Litwa 2535 9.500 3,3
Luksemburg 13.039 82.700 6,3
Niemcy 6052 31.400 5,2
POLSKA
3102 9.300 2,9
Rumunia 1927 5.800 3,0
Szwecja 13.992 41.000 3,0
Węgry 2.686 10.100 3,0
USA 14.000 30.000 2,1
UE 5655 25.100 4,4

Bezpieczeństwo energetyczne to:
Bezpieczeństwo energetyczne to możliwość ciągłej dostawy niezbędnej ilości energii elektrycznej
i nośników energii pierwotnej do użytkowników niezależnie od pory roku i bez wstrząsów cenowych.
Wpływają na to zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne.
Te zewnętrzne, to:
• import i dywersyfikacja zarówno źródeł dostaw, jak i sieci dostawczych;
• interkonektory.
Te wewnętrzne, to:
• lepsze, bardziej efektywne wykorzystywanie własnych zasobów państw UE;
• wzrost efektywności termodynamicznej procesów konwersji oraz efektywności końcowej;
• optymalny mix energetyczny dla danego kraju i uruchomienie potencjału OZE;
• optymalne sieci dostawcze;
• możliwości magazynowania energii.

Cel wiążący 3x20
Polska jeszcze jesienią 2007 roku podpisała (Prezydent Lech Kaczyński) polityczny
cel wiążący w zakresie klimatu i energetyki, tj. zobowiązanie dotrzymania celu 3x20.
Oznacza to, że do 2020 roku zobowiązaliśmy się do zmniejszenia emisji gazów
cieplarnianych o 20% w stosunku do roku 1990, do zmniejszenia zużycia energii
o 20% w porównaniu z prognozami dla UE na 2020 rok oraz do zwiększenia udziału
odnawialnych źródeł energii do 20% całkowitego zużycia energii w UE, w tym
zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii w transporcie do 10%.
Dokumenty UE z 23 kwietnia 2009 r.
W zakresie polityki energetycznej UE mamy uchwalone w dniu 23 kwietnia 2009 roku już takie ważne dokumenty,
na które pragnę zwrócić szczególną uwagę.
Są to:
1. Pakiet Klimatyczno-Energetyczny PE i Rady, w skład którego wchodzi sześć oddzielnych regulacji, a więc:
• rozporządzenie określające normy emisji CO 2 dla nowych
samochodów osobowych i lekkich pojazdów dostawczych;
• decyzja w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie,
zobowiązań do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych do roku 2020;
• dyrektywa dotycząca wychwytywania i geologicznego składowania CO 2 ;
• dyrektywa w sprawie promowania energii ze źródeł odnawialnych;
• dyrektywa odnosząca się do specyfikacji paliw napędowych w celu
ograniczenia emisji gazów cieplarnianych;
• dyrektywa dotycząca uprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego
handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
2. Dyrektywa Rady z dnia 13 kwietnia 2011 roku zmieniająca
dyrektywę 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów
ramowych dotyczących opodatkowania produktów i energii elektrycznej.

Zrównoważony rozwój
G
gdzie:
G – gospodarka
S – problemy socjalne
E – ekologia
S
E

Główne hipotezy przyczyn zmian klimatu:
Jedna główna wg IPCC – antropogeniczna emisja CO 2
do atmosfery,
co powoduje wzrost tego gazu z 250 ppm przed okresem przemysłowym do 390 ppm
obecnie.
Z 90% prawdopodobieństwem (wg IPCC) antropogeniczne oddziaływania na średnią
temperaturę globu do 2050 roku spowodują jej wzrost o 2°C.
Liczne czynniki naturalne, m.in.:
• aktywność słoneczna i ruchy naszego globu
• promienie kosmiczne (tworzenie chmur)
• ruchy skorupy ziemskiej, tzw. upwelling i wiele, wiele innych czynników
(wg Komitetu Nauk Geologicznych PAN)

Efektywność energetyczna
1. Termodynamiczna – zależna od:
• sprawności konwersji (cykl Carnota)
• długości łańcucha konwersji (czy prądem opłaca się grzać?)
• oporów cieplnych i wymiany ciepła (izolatory, wymienniki)
• oporów Ohma (TRAFO, sieci, generatory)
• oporów tarcia w polach ciernych (frykcyjne, antyfrykcyjne)
2. Sposób pomiaru efektywności
• w branżach przemysłowych, np. na 1 t produkowanej stali lub
stosunkiem uzyskanej pracy do włożonej energii
• dla kraju brutto, wg wzoru:
gdzie:
∆Ef. brutto
– wzrost efektywności brutto dla danego kraju w %
ZE.P./cap/2012 – zużycie energii pierwotnej per capita w roku wyjściowym
ZE.P./cap/2020 – zużycie energii pierwotnej per capita w roku docelowym
PKB/cap/2012 – dochód krajowy brutto per capita w roku wyjściowym
PKB/cap/2020 – dochód krajowy brutto per capita w roku docelowym

Emisja CO 2
per capita i na MWh
Kraj
Emisja CO 2
w t/os w
niektórych krajach UE
Emisja CO 2
w t/MWh
Belgia 12,5 0,43
Bułgaria 6,2 1,77
Czechy 10,9 1,0
Dania 9,4 0,26
Niemcy 10,0 0,36
Francja 6,2 0,23
Grecja 11,2 1,38
Hiszpania 7,3 0,35
Włochy 7,2 0,62
Cypr 11,3 0,59
Luksemburg 24,0 0,37
Węgry 5,1 0,59
Malta 14,9 1,18
Holandia 13,7 0,42
POLSKA
8,2 1,05
Rumunia 4,0 0,95
Słowenia 7,9 0,52
Słowacja 6,5 0,76
Finlandia 10,8 0,36
Szwecja 6,0 0,18
Wielka Brytania 8,4 0,28
UE średnio 8,1 0,36

Cele UE dotyczące emisji CO 2
Cele unijne dotyczące redukcji emisji CO 2 do chwili obecnej ulegały trzykrotnej zmianie.
I tak:
1. Zgodnie z protokołem z Kioto
• UE-15 w odniesieniu do roku 1990 miała zredukować emisję o 8%;
• Polska w odniesieniu do roku 1988 – o 6%.
2. Pakiet Klimatyczno-Energetyczny dla UE-27 zakłada redukcję
o 20% do 2020 roku.
3. Mapa Drogowa 2050 przewiduje dekarbonizację, tj. redukcję emisji CO 2
min. o 80% do 2050 roku.