Fachowy Dekarz & Cieśla 6/2013

Bezpłatny dwumiesięcznik dla wykonawców dachów 

DEKARZ 

Cieśla 

6/2013 

FACHOWY 

www.fachowydekarz.pl 

DŹWIGI DLA CIEŚLI I DEKARZY 

www.lift-polska.pl 

LIFT POLSKA 

Generalny Dystrybutor firmy KLAAS 

Kamienna 82, 46-100 Namysłów 

tel. 796 388 026 

fax 775 550 935 

biuro@lift-polska.pl

Wkręty ciesielskie 

Profesjonalne wkrętarki 

www.bpro.pl

z boku 

Bezpłatny dwumiesięcznik dla wykonawców dachów 

DEKARZ 

FACHOWY 

Wydawca: 

PRIMOLOKO 

00-419 Warszawa 

ul. Rozbrat 44a lok. 312 

WWW.FACHOWYDEKARZ.PL 

Redakcja: 


ul. Ogórkowa 44H/3 

tel. +48 22 893 80 95 

Cieśla 

Witam, 

koniec roku skłania do refleksji i podsumowań. Dlatego w tym 

miejscu pragnę Wam, Drodzy czytelnicy, serdecznie podziękować 

za kolejny wspólny rok. Mam nadzieję, że dla Was tak samo, jak 

dla magazynu, był to rok pełen pozytywnych zdarzeń, rozwoju 

i zrealizowanych planów. Jako, że grudzień to też czas spełniających 

się życzeń, życzę nam wszystkim fantastycznego 2014 roku, 

pełnego wyzwań i spełnionych marzeń. 

Tradycyjnie zapraszam do odwiedzania w wolnym czasie strony 

www.fachowydekarz.pl oraz na nasz fanpage na Facebooku 

https://www.facebook.com/fachowydekarz. 

temat numeru: 

Redaktor Naczelny 

Marcin Sikora 

Czy murłata 

zawsze musi być 

kwadratowa? 

str. 34 

Redaktor naczelny: 

Marcin Sikora 

kom. 515 251 052 

marcin.sikora@fachowydekarz.pl 

Współpraca: 

Zbigniew Gęsiński, Przemysław Spych 

Tomasz Szczesiak, Bogusław Szumilas, 

Damian Żabicki 

Dział Promocji i Reklamy: 


ul. Ogórkowa 44H/3 

tel. +48 22 893 80 95 

Reklama: 

Marcin Sikora 

kom. 515 251 052 

marcin.sikora@fachowydekarz.pl 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowydekarz.pl 

Skład: 

Krzysztof Frankowski K2DESIGN 

k2design.frankowski@gmail.com 

ISSN 1898-1534 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych, zastrzega 

sobie prawo ich redagowania oraz skracania. 

Nie odpowiadamy za treść zamieszczonych reklam. 

Spis treści 

VI Salon Praktyki Dekarskiej ....................................... 6 

Nowe produkty Express 2014 ...................................... 8 

Prawidłowa obróbka komina taśmą Wakaflex, cz. III ...................... 10 

Dzikie krycie – naturalna harmonia i piękno na dachu .................... 12 

Kominek wentylacyjny Röben – bez niego jak bez powietrza ................ 16 

Szkolenia z układania łupka dachowego .............................. 17 

Nowe pilarki tarczowe .......................................... 18 

Gwoździarka w zimie ........................................... 20 

Nowa seria QUADRIVE i QUADRILL od Festool . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 

100% szczelności w kilku prostych krokach ........................... 24 

Światło i ciepło pod kontrolą ..................................... 26 

Odpoczynek w cieniu ........................................... 32 

Czy murłata musi być zawsze kwadratowa? ............................ 34 

POWERROOF. ocieplanie dachu przed zimą ............................. 36 

Szkolenia dla firm ciesielskich z programu Dietrich's ...................... 37 

Kształcenie dorosłych w formach pozaszkolnych - krok po kroku .............. 38 

Miękki cynk ................................................. 40 

Mur pruski w budownictwie i jego rys historyczny ....................... 42 

Po godzinach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 

4

Szybciej. Wydajniej. Sprytniej. 

Świat Festool pełen nowych perspektyw. 

Pracuj szybciej, wydajniej i sprytniej przy pracach stolarskich, 

ciesielskich, na montażach oraz przy renowacjach i modernizacjach 

wnętrz. Festool od wielu lat współpracuje z wykonawcami, aby rozwijać 

swoje elektronarzędzia i przystosować je do oczekiwań użytkowników. 

Nasze usługi serwisowe sprawiają, że inwestycja w narzędzia Festool 

jest jeszcze bardziej opłacalna, a cel, jaki nam towarzyszy od początku 

istnienia firmy to: Konstruować najlepsze narzędzia na świecie. 

Świat pełen nowych perspektyw. 

Więcej informacji na www.festool.pl/perspektywy 

Narzędzia spełniające najwyższe 

wymagania 

www.festool.pl

imprezy 

VI Salon Praktyki Dekarskiej 

14-16 lutego 2014 

Zima to okres, w którym branża budowlana ma więcej czasu. Dlatego jest to dogodny 

moment na szkolenia, zdobywanie nowych kwalifikacji przez wykonawców 

i prezentację nowości przez producentów. Jest to też doskonały czas na szóstą 

edycję Ogólnopolskiego Salonu Praktyki Dekarskiej, na którą zaprasza firma 

Interservis. 

Po sześciu latach przyszedł jednak moment 

na zmiany. Pierwsza z nich to zmiana terminu, 

która wynika z rozmów z wystawcami 

oraz z analizy ankiet uczestników. Luty pasuje 

wszystkim - i producentom i wykonawcom, 

którzy w tym czasie nie mają raczej 

roboty. 

Druga zmiana dotyczy wydłużenia czasu 

trwania Salonu, który odbędzie się równocześnie 

z XXI Targami Budownictwa 

Interbud w dniach 14‐16 lutego 2014 r. 

Interbud to jedna z największych wystaw 

sektora budowlanego w kraju, która z roku 

na rok ma coraz wyższą frekwencję. Podczas 

ostatniej edycji udział wzięło 320 firm, 

a ekspozycję odwiedziło 13 200 osób. Rangę 

Targów podnosi fakt, że jako jedyne, obok 

Budmy, biorą udział w rządowym programie 

promocji branży budownictwa realizowanym 

w ramach programu Ministerstwa 

Gospodarki. 

VI Ogólnopolski Salon Praktyki Dekarskiej 

stanie się zatem wydarzeniem trwającym 

przez cały weekend, poświęconym dla dekarzy, 

blacharzy i cieśli. Program jest bogaty 

w warsztaty na stoiskach i w salach. 

Niedziela zaś będzie niemałą gratką dla 

wszystkich inwestorów indywidualnych, którzy 

poszukują wiedzy na temat inwestycji 

dachowych w ramach Interbudu. 

Chcąc podkreślić szkoleniowy charakter 

wydarzenia, Organizator postanowił przeprowadzić 

trzecią zmianę, którą jest zmiana 

nazwy na Salon Praktyki Dekarskiej. 

Szczegółowe informacje na temat Salonu 

Praktyki Dekarskiej oraz Targów Budownictwa 

Interbud są dostępne na www.salondekarski.pl 

oraz www.interbud.interservis.pl. 

Oba wydarzenia mają również swoje fanpage 

na Facebooku – kto jeszcze nie kliknął Lubię 

to, niech uczyni to niezwłocznie! 

Program warsztatów 

• Akademia Budownictwa Drewnianego 

• Kalenice, naroża, kosze, okapy i zakończenia 

pulpitowe etc. – Czy jest 

tylko jedno rozwiązanie wykonania 

detali dachu spadzistego? 

• Nowoczesne ciesielstwo na wyciągnięcie 

ręki! 

• By projekty były lepsze, a życie 

łatwiejsze – zastosowanie metali 

we współczesnej architekturze 

• Polscy wykonawcy a realia europejskie 

• Balkony i tarasy jako małe dachy 

płaskie 

• Kosztorysowanie dekarskich robót 

budowlanych taniej niż myślisz! 

• Małe i średnie przedsiębiorstwa 

na rynku budowlanym. 

Na swoje prezentacje i pokazy zapraszają 

również wystawcy. 

6

Kolby lutownicze 

Wybór profesjonalistów 

Idealna do prac wykończeniowych: 

kompaktowa, lekka i poręczna 

Szybko nagrzewająca się do 

ok. 600°C 

Grot regulowany, obracający się 

o 360 °, skok co 5° 

Zapalnik piezoelektryczny 

www.lestempsmodernes.eu 

Cicha 

Marka ze stuletnią tradycją 

Wyprodukowana we Francji 

kontakt@guilbert-express.pl 

www.guilbert-express.pl

nowości 

Nowe produkty 

Express 2014 

DECAP CUIVRE 

Flakon z pędzelkiem 

(nr kat. 851) 

Kompletny topnik mineralny w płynie, zapewniający 

wysoki poziom zwilżalności. 

Idealny do produkcji w warsztacie: rynny/ 

rury spustowe/kalenice. 

Zakres temperatur roboczych: 228 – 720°C 

Zawartość : 320 ml 

DECAP GREEN 

Flakon z pędzelkiem 

(nr kat. 855) 

Kompletny topnik organiczny nie wydzielający 

toksycznych gazów. 

Do wszechstronnego zastosowania: blacha 

cynkowa (nowa i utleniona), blacha 

miedziana, stal patynowana (stal pokryta 

powłoką cynku). 

Nie zawiera chlorku cynku i nie stanowi 

zagrożenia dla flory i fauny. Całkowicie zapobiega 

korozji cynku. 

Wymaga szybkiego nakładania. 


Zastosowanie: lutownica 

Zawartość: 320 ml 

DECAP ALU 

Żel w pudełku 

(nr kat. 854) 

Topnik ten charakteryzuje się dobrą odpornością 

na korozję. 


Zastosowanie: palnik gazowy 

Zawartość: 500 g 

DECAP INOX (stal 

ocynkowana) 

Flakon spray (nr kat. 853) 

Jest to kompletny topnik, będący mieszanką 

mineralną i organiczną. Ekologiczny a zarazem 

skuteczny. Łatwy w użyciu. 


Zawartość: 500 ml 

Zmywacz 847 

Wszechstronny zmywacz Express 847 polecany 

jest do silnie utlenionych blach cynkowych, 

do blach miedzianych i do blach 

z ocynkowanej stali. 

Zmywacz Express Nr kat. 847 jest przeznaczony 

do stopów z zawartością cyny. 

Cecha szczególna tego produktu? Nie rozlewa 

się i nie powoduje rozprysków w trakcie 

pracy! Należy nakładać go pędzelkiem, 

co pozwala na maksymalnie precyzyjne 

pokrycie powierzchni przeznaczonych 

do łączenia. 

Zmywacz 850 

Ten nowy zmywacz Express jest zalecany 

do blach cynkowych i powierzchni ocynkowanych 

oraz do blach powlekanych plastikiem, 

uprzednio mechanicznie oczyszczonych. 

Charakteryzuje się bardzo silnym 

działaniem, zwłaszcza na utlenionych powierzchniach. 

W przypadku blach cynkowo-kwarcowych 

i ocynkowanych wskazane jest nałożenie 

pędzelkiem dwóch warstw. 

Nakładanie produktu pędzelkiem ułatwia 

precyzyjne przeprowadzenie lutowania, 

a także zapewnia otrzymanie estetycznego 

i trwałego złącza. Flakon nr kat. 850 zawiera 

250 ml zmywacza. 

Salmiak 852 

Salmiak w paście nr kat. 852 to prawdziwy 

produkt „dwa w jednym”. Pozwala na jedno- 

c) 

a) b) 

d) e) 

Fot. 1. a) DECAP GREEN, b) DECAP ALU, c) Zmywacz 847, d) Zmywacz 850, e) Salmiak 852 

8

nowości 

Fot. 2. Walizka Solo Air Chaud 

czesne oczyszczanie i pobielanie miedzianego 

grota lutownicy. Dobrze oczyszczony 

i pobielony grot to gwarancja wykonania 

precyzyjnej spoiny. Pasta nie wydziela toksycznych 

gazów, dzięki czemu przyczynia 

się do ochrony otoczenia. 

Pudełko salmiaku nr kat. 852 zawiera 120 g 

produktu. 

Nowa podstawka 

Nowa podstawka Express pozwala na praktyczne 

umieszczenie wkładów salmiaku 

w paście (w okrągłym pudełku) i w kamieniu 

(kostka). 

Walizka Solo Air Chaud 

(nr kat. 490) 

Walizka przeznaczona dla operatorów pracujących 

w otoczeniu, w którym zabroniona 

jest praca z otwartym płomieniem. Zawiera 

palnik Vulcane Express, specjalną lancę 

„do gorącego powietrza” nr kat. 4750 oraz 

nabój MAP//Pro. 

Fot. 3. Walizka Nomad Air Chaud 

Walizka Nomad Air Chaud 

(nr kat. 496) 

Zawiera palnik Vulcane Express, specjalną 

lancę „do gorącego powietrza” nr kat. 4750, 

nabój MAP//Pro, wąż przedłużający i zapasowy 

zapalnik piezoelektryczny. 

Palnik gazowy do papy 

dekarskiej Raptor 

(nr kat. 1019) 

Wyjątkowo lekki, bo ważący zaledwie 500 g, 

model palnika jest jak dotąd bezkonkurencyjny 

na rynku! Zapewnia użytkownikom 

znakomitą wydajność oraz wygodę obsługi. 

Precyzyjny płomień palnika to gwarancja 

optymalnej skuteczności. Palnik gazowy 

do papy dekarskiej Express jest ponadto 

wyposażony w 3 kielichy: 90, 70 i 30 kW, 

pozwalające na dostosowanie go do każdych 

potrzeb. 

Produkt charakteryzuje się wysokim poziomem 

bezpieczeństwa. Regulowanie 

mocy pozostaje pod całkowitą kontrolą 

operatora dzięki specjalnie do tego przeznaczonemu 

przyciskowi. 

Wyposażony w rękojeść z bezpiecznym systemem 

uruchamiania, palnik Express wyłącza 

się natychmiast po uwolnieniu przycisku. 

Przypadkowe włączenie urządzenia jest 

po prostu niemożliwe! 

Lutownice dekarskie 

(nr kat. 63778 I 63779) 

Wyposażone w obrotowy króciec i ergonomiczną 

rękojeść. Lutownice dekarskie 

o niskim poziomie hałasu, dostosowane 

do obróbki blach cynkowych, miedzianych, 

ołowiowych i ze stali nierdzewnej. Wyposażone 

w ergonomiczną rękojeść nr kat. 603CR 

z króćcem obrotowym (3/8” lewy gwint), 

który jest: 

• wygięty, co zapobiega skręcaniu się węża, 

• szybki, co pozwala na błyskawiczne 

podłączenie, 

• obrotowy, co ułatwia pracę w każdej 

pozycji. 

Lutownice charakteryzują się niskim poziomem 

hałasu, a temperaturę roboczą osiągają 

dwukrotnie szybciej, niż inne standardowe 

modele. Ich konstrukcja zapewnia znaczną 

oszczędność energii i długotrwałe użytkowanie. 

Dwupozycyjna podstawka umożliwia 

łatwe odstawienie i chwilowe wyłączanie 

lutownicy. 

Parametry techniczne 

• Kompaktowość 

• Żeliwny korpus 

• Szybkie nagrzewanie się do temperatury 

600°C 

• Grot turbo z miedzi (99,99%) 

• Możliwość obracania grotu od 0° do 360° 

przy skoku ± 5° 

• Przepustowość: 94 g/h przy ciśnieniu 2 bar 

n 

Fot. 4. 

Palnik gazowy do papy dekarskiej 

Raptor. 

Fot. 5. Lutownica dekarska. 

9

technika 

Prawidłowa obróbka 

komina taśmą Wakaflex 

Instrukcja praktyczna, cz. III 

Obróbka komina taśmą Wakaflex wymaga odpowiedniego przygotowania, które 

dokładnie opisaliśmy w dwóch pierwszych częściach praktycznej instrukcji. 

Nadszedł czas, aby skupić się na układaniu samej taśmy. 

Taśmę Wakaflex zaczynamy układać od dołu 

komina. Potem po bokach. Na końcu z tyłu 

i to z podwójnej szerokości taśmy, a czasem 

nawet z szerokości trzech. 

Najpierw musimy dopasować długość cięcia 

taśmy Wakaflex przed kominem. W tym 

miejscu muszę poczynić pewne wyjaśnienie. 

Na narożnikach komina można łączyć taśmę 

na dwa podstawowe sposoby, na zakład 

i na rąbek. W dalszej części zajmiemy się 

mniej finezyjną metodą, czyli metodą na zakład, 

wykorzystując unikatową i wyjątkową 

cechę Wakaflexu, czyli dużą jego wydłużalność 

w obu kierunkach. Zatem ucinamy fragment 

taśmy Wakaflex dłuższy od szerokości 

komina o mniej więcej 20 cm, tak, aby po obu 

jego stronach Wakaflex wystawał powiedzmy 

po około 10 cm. No i znów pojawił się zwrot 

„mniej więcej”, a nie „konkretnie tyle a tyle”. 

Oczywiście, że się pojawił i zapewne jeszcze 

się pojawi. Nie wiemy, jak wyjdą „góry” fal 

i „doły” fal w dachówce przy kominie. Tu decyduje 

„materiał pokryciowy”, tu przyglądamy 

się układowi dachówki, tu odrzucamy sztywne 

zalecenia „ein-zwei”. Tu musimy podjąć 

własną decyzję. Ucięliśmy to dokładamy 

do komina zastanawiając się nad tym gdzie 

Wakaflex przegiąć? Może na pół, może 1/3 

lub 2/3? A może trzeba skleić dwie szerokości 

taśmy, bo jedna to trochę mało? Przy 

tym pierwszym kroku, czyli ucinaniu taśmy 

na przód komina, ale przed jej zagięciem 

trzeba jeszcze popatrzeć na boki komina, 

czyli pomyśleć trochę do przodu. Przewidzieć 

następny ruch, lub… kłopoty. No to w takim 

razie jak daleko ma sięgnąć taśma z boków 

komina na dachówki? 

Tutaj jest pewna zasada, o której można 

by powiedzieć, że jest „sztywna”. Taśma Wakaflex, 

i oczywiście każda inna taśma, muszą 

się kończyć „za falą”, albo inaczej „zawsze 

w dół”, albo jeszcze inaczej - „nigdy pod 

górę”. To założenie wyznacza niejako miejsce 

przegięcia Wakaflexu na boku komina 

i to, ile go leży na dachówce, a ile przylega 

do komina. No i dobrze by było, aby jego krawędzie 

na kominie, ze wszystkich jego stron 

(a tu mówimy teraz o przedzie i boku) były 

na tej samej wysokości względem płaszczyzny 

dachu. Posprawdzaliśmy, pomierzyliśmy, przewidzieliśmy, 

to teraz przyklejamy z przodu. 

Krok pierwszy. Najpierw zdejmujemy pasek 

ochronny folii i doklejamy klej butylowy 

do komina. Trzeba tu wspomnieć, że taśma 

Wakaflex ma ciekawy podział folii zabezpieczającej 

od spodu. Folia ta ma dwie perforacje 

ułatwiające oddzielenie jednej z trzech jej 

części. To bardzo ułatwia pracę z Wakaflexem. 

Krok drugi. Teraz doklejamy taśmę do grzbietów 

fal dachówek przed kominem. Krok trzeci. 

Teraz dociskamy taśmę Wakaflex do profilu 

dachówek ale tylko w miejscu gdzie jest klej 

butylowy. Nie dociskamy Wakaflexu do dachówek 

„wszędzie gdzie się da” (fot. 1). Pozostanie 

więc przed kominem wypłaszczony 

fragment taśmy ułożony na grzbietach dachówek. 

I jeszcze ważna uwaga. Nie należy 

przeginać taśmy Wakaflex przy przejściu 

z połaci na komin „na ostro”, tam powinno 

być łagodne przejście, delikatny łuk, a uwaga 

ta dotyczy wszystkich boków komina i w zasadzie 

wszystkich taśm uszczelniających. No 

to przykleiliśmy. Teraz trzeba naciąć Wakaflex 

na bokach komina po skosie i dokleić taśmę 

do boków komina i do dachówek (fot. 2). 

Nacięcie to trzeba skończyć nieco przed samym 

narożnikiem. Dokleić natomiast trzeba 

tak, żeby taśma Wakaflex i dodatkowo – wykorzystując 

elastyczność taśmy – zasłaniała 

i chroniła sam narożnik na dole. Przyklejone. 

Fot. 1. 

Fot. 2. 

Fot. 3. 

10

technika 

To teraz boki komina. Znów mierzymy długość 

tak, aby uciąć fragment dłuższy od wymiaru 

komina o jakieś dwadzieścia, trzydzieści centymetrów. 

Procedurę przyklejania powtarzamy. 

Najpierw odklejamy pasek folii ochronnej 

i przyklejamy klej butylowy do komina a potem 

do dachówek (fot. 3). 

I tu znów kilka uwag. Po pierwsze, przypominam, 

że na dachówkach taśma Wakaflex, ale 

też każda inna taśma ma się kończyć „za falą”, 

czyli „z górki”. Po drugie, na przejściu z połaci, 

z dachówek na komin nie wygniatamy taśmy. 

Niech tam pozostanie łagodne przejście, 

zapewniające pewną elastyczność połączenia. 

Teraz musimy wyciąć fragment taśmy przed 

kominem. Pierwsze cięcie należy zrobić tak 

aby na przód komina taśma zachodziła jakieś 

2‐3 cm (fot. 4). Drugie cięcie wykonujemy tak 

aby odciąć, usunąć fragment taśmy Wakaflex 

przed kominem, ale tak, aby obie linie cięcia 

zeszły się. Dociskamy taśmy do siebie i przed 

kominem mamy temat załatwiony. W samym 

narożniku wykorzystujemy rozciągliwość 

Wakaflexu w obu kierunkach, co kapitalnie 

ułatwia zadanie jednocześnie zapewniając 

szczelność w tym miejscu. Za kominem boczne 

taśmy nacinamy i przyklejamy analogicznie 

jak ten pas taśmy przed kominem (fot. 5). 

Teraz pozostało nam dopasowanie Wakaflexu 

za kominem na tej nieszczęsnej brzydkiej 

płycie. Po pierwsze mierzymy jak długa taśma 

będzie nam potrzebna. Teraz to już możemy 

to dokładnie zmierzyć. Ma być taka długa, aby 

sięgała do zewnętrznych krawędzi taśm Wakaflex 

ułożonych po bokach komina, a nawet 

ciut więcej. Czyli mamy konkretny wymiar. 

No to ucinamy taki kawałek. Następnie ucinamy 

drugi taki sam i w efekcie mamy dwa. 

Te dwa kawałki Wakaflexu musimy ze sobą 

skleić na około pięciocentymetrową zakładkę 

wykorzystując jeden pasek kleju butylowego 

(fot. 6). Taśma Wakaflex przy takim sklejaniu 

łączy się ze sobą wyjątkowo mocno, a samo 

połączenie trudno potem rozerwać. W efekcie 

mamy dość szeroką płachtę taśmy Wakaflex, 

którą należy wyłożyć za kominem. Ale uwaga, 

czasem może się okazać, że dwie szerokości 

taśmy to za mało i trzeba dokleić trzeci. 

Układając tą płachtę na „brzydkiej desce” 

i wywijając na komin, należy zwrócić uwagę, 

aby nasz zakład – miejsce klejenia – był skierowany 

we właściwą stronę, czyli „z wodą”. 

Układając ją na miejscu pamiętajmy, że przejście 

z deski na komin powinno być łagodne, 

a nie „dopchnięte na maksa”. Zapewni to stosowną 

elastyczność tego miejsca. Mamy więc 

Wakaflex ułożony na miejscu. Doklejamy go 

do komina i do płyty. Teraz docinamy na bokach 

za kominem. Po obu stronach wycinamy 

prostokątne fragmenty Wakaflexu tak, aby 

pionowo zaszedł on 2‐3 cm na boki komina, 

a jednocześnie poziome cięcie kończyło się 

także poniżej krawędzi komina. Elastyczność 

i rozciągliwość taśmy Wakaflex pozwoli na doklejenie 

jej także w samym narożniku, który 

jest newralgicznym miejscem. Teraz już możemy 

uzupełnić za kominem dachówki. Warto 

wkleić pod dachówki za kominem gąbki 

uszczelniające, ewentualnie podeprzeć je jakąś 

zmyślną blaszką, aby zamki dachówek nie 

uszkadzały taśmy Wakaflex. Pod dachówkami 

warto wykonać na samej krawędzi Wakaflexu 

małe wywinięcie, jakby rąbek zabezpieczający 

(fot. 7). Może się okazać, że dachówki w rzędzie 

nad płytą będą wymagały podszlifowania 

zamków, aby dobrze się ułożyły. To pokażą 

już same dachówki. Czy już gotowe? Jeszcze 

chwila. Wakaflex należy zabezpieczyć 

na kominie odpowiednią listwą kominową. 

Tak samo należy postępować z każdą inną 

taśmą kominową, aby uniknąć jej odklejenia 

od komina i przecieków. Dopiero po zamocowaniu 

tej listwy i uszczelnieniu jej można 

powiedzieć fajrant... 

Gdzie jeszcze jest stosowany Wakaflex? Oczywiście 

wokół lukarn, które są w pewnym sensie 

wielkimi kominami przechodzącymi przez 

połać dachu, z tą drobną różnicą, że mamy 

tu tylko trzy strony do obrobienia. Wakaflex 

można też zastosować w miejscu wyprowadzenia 

kosza na dachówki. Tutaj zdarza się 

sytuacja, gdy trzeba pod ujściem kosza, 

gdzieś głęboko na dachówce zrobić jakieś 

uszczelnienie. Innym przykładem zastosowania 

Wakaflexu jest miejsce gdzie schodzi 

się kilka grzbietów i łączą się one z kalenicą. 

Kwestia inwencji, pomysłowości i wyobraźni, 

a potem staranności. Instrukcje montażu typu 

„ein-zwei” dla tych miejsc, dla takich zastosowań, 

także włóżmy między bajki. Pamiętajmy, 

że instrukcja montażu to kierunkowskaz 

pokazujący pewne zasady, a nie „narzędzie” 

wyczerpujące temat. 

Tak oto przeszliśmy dość karkołomną grę słów 

i wyobraźni próbując opisać czasem to co opisać 

trudno. 

No i… to by było na tyle. 

Przemysław Spych 

doradca techniczny BRAAS 

Fot. 4. 

Fot. 5. 

Fot. 6. 

Fot. 7. 

11

pokrycia dachowe 

Dzikie krycie 

– naturalna harmonia i piękno na dachu 

Żyjemy w czasach, w których za wszelką cenę chcemy wyróżnić się z tłumu, 

a podstawową formą wyrazu jest indywidualizm. Wyrażamy to przez styl ubierania 

i życia. Widać to też w naszych domach i na dachach. Nic tak dobrze nie podkreśli 

oryginalnego temperamentu właściciela domu jak łupek. W naszym kraju nie jest 

to zbyt popularny materiał pokryciowy, pewnie dlatego, że za mało o nim wiemy. 

Najwyższy czas to zmienić. 

Łupek twardy jak skała 

Łupek to skała osadowa o zróżnicowanym 

składzie, która charakteryzuje się wysoką 

wytrzymałością i doskonałą oddzielnością, 

dzięki której skała da się łupać na cienkie 

płyty. Z tych płyt zaś wykonuje się pokrycia 

dachów i elewacji. Już od zamierzchłych 

czasów średniowiecza wykorzystywano ten 

materiał przy budowie kościołów i warowni. 

Szczególnie popularny jest we Francji, 

Niemczech i Belgii, a w Polsce zobaczyć go 

można na dachach kościołów oraz dachów 

i ścian szczytowych wiejskich zabudowań 

w rejonie kotliny Kłodzkiej i Jeleniej Góry, 

a także w dorzeczach Odry. Barki płynące 

Odrą z surowcami z Wysp Brytyjskich dociążane 

były łupkiem jako balast. Łupek 

to materiał długowieczny, potrafi przetrwać 

na dachu 200-500 lat, czego dowodem 

są wciąż istniejące budynki. 

Krycie na dziko 

Spośród wielu możliwości wykonania krycia 

dachu jakie oferuje łupek jest dzikie krycie. 

To jedno z bardziej ekskluzywnych pokryć 

obok krycia staroniemieckiego, choć wykonywany 

w sposób budzący wątpliwości w laikach. 

To spontaniczna i pełna temperamentu 

twórcza praca dekarza, który ręcznie docina 

płytki i nadaje dachowi oryginalny kształt. 

Cała rzecz dzieje się często na dachu. 

Fot. Rathscheck 

12



Znany niemal od początków ludzkości, 

w epoce brązu ten styl krycia wyparł płyty 

skalne, które były ciężkie i nie tak trwałe jak 

łupek, który dzięki swej lekkości, zaczęto 

powszechnie wykorzystywać do wykonania 

pokryć dachowych. Układano je najprostszą 

metodą: jeden na drugim, bez żadnej obróbki. 

Z czasem zauważono jednak, że ten 

sposób nie zapewnia całkowitej szczelności, 

zaczęto więc obłupywać krawędzie kamieni, 

tak by do siebie idealnie pasowały. Dzięki 

temu, a także naturalnej „lepkości wody” 

kropla wody spływała po obrysie kamienia 

i odrywając się w najniższym jego punkcie, 

spadała na niższy kamień. Każda kropla 

wody wędrowała z góry na dół po kamieniach 

tak długo, aż oderwała się od najniższego 

łupka na dachu. 

Wraz z rozwojem cywilizacji, myśli technicznej 

i artystycznej zaczęto mieć coraz 

większe wymagania. Dach miał być nie tylko 

praktyczny i szczelny, ale i estetyczny. Dlatego 

nieregularnej formie kamieni na dachu 

zaczęto nadawać coraz bardziej dekoracyjny 

kształt. Z biegiem czasu dostrzeżono 

szerokie możliwości wykorzystania łupka 

do krycia dachów, szczególnie zaś jego 

mały ciężar, trwałość oraz łatwość obróbki. 

Na przemysłową skalę zaczęto wprowadzać 

inne rodzaje krycia, wciąż obecne i popularne 

w użyciu. Każdy region miał swoją 

tradycję i swój sposób, najpowszechniejsze 

z nich to: krycia prostokątne, ostrokątne, 

łuskowe, gotyckie. 

Choć występowanie łupka na świecie jest 

dość powszechnie, nie każda kopalnia zaoferować 

może materiał na pokrycie dachowe. 

Bowiem nie każdy łupek nadaje się do zastosowania 

na pokrycie dachowe. Słabe parametry 

wytrzymałościowe jak i zawartość 

związków żelaza, węgla i siarki dyskwalifikują 

niektóre złoża. Podaje się, że jedynie 

5-10% wszystkich złóż łupka naturalnego 

nadaje się do zastosowania na dach lub 

elewacje Skoro ma być solidne, musi mieć 

odpowiednią budowę wewnętrzną, skład, 

właściwości mechaniczne, które mają kolosalny 

wpływ na trwałość łupka i całego 

13




dachu. Dlatego niezbędne są badania geologiczne 

potwierdzające jakość materiału. 

Łupek mozelski – skała 

godna pożądania 

Ten rodzaj pokrycia wykonywany jest z łupka 

naturalnego z okolic Mayen w rejonie Eifel nad 

Mozelą, gdzie już starożytni Rzymianie odkryli 

niezwykłe zalety tej skały. I się nie mylili, jak 

wynika bowiem z najnowszych badań laboratoryjnych, 

stamtąd właśnie pochodzi łupek 

o parametrach technicznych najwyższej jakości. 

Analizowano jego mrozoodporność, nasiąkliwość, 

wytrzymałość na ściskanie i czystość, 

których wyniki, nie pozostawiały wątpliwości. 

Najlepszy łupek pochodzi z kopalni należących 

do firmy Rathscheck – światowego lidera 

w produkcji i handlu łupkiem. 

Moselschiefer® sam w sobie jest pewnego 

rodzaju dziełem sztuki, jego nieregularna 

powierzchnia ukazuje naszym oczom warstwy 

skał osadowych, z których zbudowany 

jest łupek. 

Jego niezwykłe właściwości i popularność 

biorą się również z faktu, że wygląda na dachu 

zjawiskowo i zmienia się wraz z porą 

dnia i pogodą. W sposób niespotykany 

odbija światło i niczym kameleon zmienia 

barwę w słońcu, deszczu czy blasku księżyca, 

za każdym razem fundując nam piękny 

i niepowtarzalny wygląd. 

Łupek w XXI wieku 

Dekarstwo łupkowe w dzisiejszych czasach 

to sprawdzian kunsztu każdego dekarza. 

Jego tajniki znają nieliczni i są przekazywane 

z pokolenia na pokolenie. Niemniej 

jednak znów staje się niezwykle popularne, 

ponieważ można uzyskać dzięki niemu 

przepiękny efekt. Niewątpliwą zaletą tego 

materiału, oprócz estetyki jest jego trwałość. 

Przykładem tego może być np. wieża 

kościoła w miejscowości Ediger, którego 

pokrycie liczy sobie około 500 lat. 

Łupek świetnie sprawdzi się na dachach 

o niespotykanych kształtach, nowoczesnej 

formie, ale też w tradycyjnych rozwiązaniach 

nowoczesnej architektury. 

Łupek to niezwykły kamień: długowieczny, 

wytrzymały, estetyczny – stworzony 

przez naturę, ceniony przez fachowców 

na całym świecie. 

n 



14

technika 

Kominek wentylacyjny Röben 

– bez niego jak bez powietrza 

Skuteczna wentylacja w pomieszczeniach, w których przebywamy jest niezmiernie 

ważna. Nasze mieszkania, domy, biura, szkoły muszą być wyposażone 

w niezawodną instalację wentylacyjną. Prawidłowe funkcjonowanie wentylacji 

grawitacyjnej zapewni kominek wentylacyjny marki Röben, którego podstawowym 

zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza. Optymalnie 

dobrany kominek przyczynia się też do uszczelnienia pokrycia w miejscu 

zakończenia kanałów wentylacyjnych. 

Kilka słów o wentylacji 

Wentylacja to proces wymiany powietrza, 

w wyniku którego z pomieszczenia usuwane 

jest zużyte powietrze, a wprowadzane 

jest świeże, z zewnątrz. W budownictwie 

mieszkaniowym i jednorodzinnym stosowane 

są trzy podstawowe rodzaje wentylacji: 

• Wentylacja grawitacyjna czyli naturalna– 

funkcjonuje w oparciu o naturalny ciąg, 

który stworzony jest przez ciepłe, ale zużyte 

powietrze, w sposób naturalny unoszące 

się do góry i następnie uciekające 

przez komin wentylacyjny, tworząc tzw. 

ciąg kominowy. Aby zachować równowagę 

ciśnień świeże powietrze zewnętrzne jednocześnie 

wchodzi do budynku przez nieszczelności 

i nawietrzaki okienne. W ten 

sposób dokonuje się wymiana powietrza. 

• Wentylacja mieszana – w tym przypadku 

wentylacja wywiewna zostaje wzmocniona 

wentylatorem wyciągowym, wymuszającym 

mechanicznie wywiew powietrza 

z pomieszczeń. Napływ powietrza świeżego, 

tak jak w pierwszym przypadku, 

następuje przez nawietrzaki w oknach 

i wyrównuje układ ciśnień w budynku. 

• Wentylacja mechaniczna – to praca wentylatorów 

(nawiewnego oraz wywiewnego), 

która jest niezależna od warunków 

atmosferycznych. Często występuje 

w opcji z rekuperatorem, dzięki czemu 

jednocześnie dochodzi do jego filtracji 

i odzysku ciepła z powietrza usuwanego. 

Konsekwencje złej wentylacji to: 

• pleśń na ścianach, 

• skropliny pary wodnej na szybach oraz 

innych powierzchniach w pomieszczeniu, 

• podwyższony poziom wilgotności powietrza, 

• niszczenie ścian budynku, 

• nawracające bóle głowy, 

• zmęczenie, 

• podrażnione błony śluzowe, 

• częste choroby układu oddechowego, 

• alergie. 

Wymagania dotyczące wentylacji, jakie powinny 

spełniać budynki w Polsce określają 

przede wszystkim dwa akty prawne: 

• Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać 

budynki – Rozporządzenie Ministra 

Infrastruktury, aktualizacja z 6.11.2008 r. 

• Polska Norma PN-83/B-03430: Wentylacja 

w budynkach mieszkalnych zamieszkania 

zbiorowego i użyteczności publicznej – 

Wymagania. 

Zgodnie z nimi wentylacja powinna zapewnić 

przede wszystkim odpowiedni wywiew powietrza 

z pomieszczeń sanitarnych oraz nawiew 

wymagany dla potrzeb higienicznych, bilansujący 

jednocześnie układ ciśnień. 

Kominek wentylacyjny 

Röben 

Urządzenie to może być wykorzystywane 

jako zakończenie instalacji wentylacyjnej 

m.in. łazienki, garażu i kuchni (np. podłączenia 

okapu). Nie nadaje się jednak 

do odprowadzania spalin z kotła gazowego, 

olejowego ani innych urządzeń grzewczych. 

Kominek wentylacyjny jest na stałe połączony 

z dachówką standardową. Wymiary 

elementów ceramicznych: 

• średnica rury: 150 mm, 

• długość rury: 210 mm, 

• wysokość całkowita: 330 mm. 

W komplecie z kominkiem sprzedawana 

jest plastikowa rura wentylacyjna o średnicy 

150 mm, która umożliwia podłączenie 

przewodu wentylacyjnego do kominka. 

Co warto podkreślić, kominek wentylacyjny 

jest kompatybilny ze wszystkimi pokryciami 

marki Röben, ponieważ występuje w każdym 

kolorze oraz modelu z oferty firmy. 

Informacje techniczne 

Kominek wentylacyjny ma 150 mm średnicy, 

co umożliwia podłączenie go do grawitacyjnej 

instalacji wentylacyjnej i jest 

mrozoodporny (150 cykli) i ognioodporny 

(klasa A1). 

Kominek wentylacyjny powinien być montowany 

wysoko na dachu, w pobliżu kalenicy, 

z tego względu, że jego niewielka wysokość 

uniemożliwia prawidłowe działanie w przypadku 

zamontowania w niższych partiach 

dachu. Kominek wentylacyjny nie powinien 

być umieszczony poniżej trzeciego rzędu 

dachówek, licząc od górnego styku połaci. 

Prawidłowa cyrkulacja powietrza gwarantuje 

zdrowie, dobre samopoczucie i brak problemów 

z nadmierną wilgocią w domu, która 

objawia się szkodliwą dla organizmu pleśnią 

na ścianach i szybach okiennych. 

16

szkolenia 

Szkolenia z układania łupka dachowego 

Ten, kto chce mieć dom z duszą musi mieć dach z łupka. Naturalnie 

pozyskiwane płytki dachowe stanowią wyjątkowe 

pokrycie dodające niepowtarzalności i elegancji. Sam proces 

wydobycia łupka, jego historia i sposób układania czynią go 

produktem wręcz luksusowym, który doceniany jest przez 

prawdziwych znawców. Dlatego krycie łupkiem urasta do artystycznej 

rangi, a kładący go fachowiec musi wykazać się nie 

tylko doświadczeniem, ale też prawdziwym kunsztem. 

Jeśli chcesz zostać jednym z nich potrzebne jest ci szkolenie. 

Dach z łupka wygląda pięknie, efekt końcowy jest jednak wynikiem 

mozolnej pracy i przypomina układanie puzzli, bowiem każda 

płytka musi być idealnie dopasowana do poprzedniej. Przedtem 

jednak trzeba ją obejrzeć i sprawdzić czy nie ma uszkodzeń. Przed 

każdym ułożeniem dekarz musi nadać jej pożądany kształt żeby 

pokrycie dachowe wyglądało tak, jak życzy sobie tego właściciel 

domu. Nie każdy fachowiec jest w stanie podołać tym zadaniom. 

Potrzebna jest wiedza na temat łupka i doświadczenie. Ponieważ 

krycie łupkiem staje się coraz bardziej popularne w naszym kraju 

rośnie zapotrzebowanie na dekarzy, którzy umieją profesjonalnie 

obchodzić się z tym materiałem. Jednym z nich jest pan Dawid 

Koziołek, który w Dobrej koło Krapkowic, prowadzi profesjonalne 

szkolenia w dekarstwie łupkowym. 

Oferta szkoleń 

Szkolenia jednodniowe: 

Zapoznanie się z materiałem, podstawowe wiadomości techniczne 

o kryciu łupkiem. Ćwiczenia praktyczne. 

Szkolenia 2 ‐ 3-dniowe: 

Zapoznanie się z materiałem, podstawowe wiadomości techniczne 

o kryciu łupkiem. Ćwiczenia praktyczne na kilku sposobach 

krycia łupkiem. 

Każdy, kto weźmie udział w szkoleniu dostanie certyfikat ukończenia 

kursu i zostanie wpisany do bazy dekarzy łupkowych w Polsce. 

Dawid Koziołek, tel. 693 028 814 

e-mail: dawid.koziolek@skn.pl 

17

narzędzia 

Nowe pilarki tarczowe 

Dobrze znane i lubiane pilarki tarczowe KSP 85 Fc o maksymalnej głębokości cięcia 

do 85 mm po wielu latach pracy zostają zastąpione udoskonalonymi i bardziej 

komfortowymi pilarkami K 85/K 85 Ec oraz - po raz pierwszy - pilarką w wersji 

pilarki ukośnej KSS 80 Ec/370. 

Wszystkie nowe modele pilarek tarczowych 

znajdują zastosowanie w cięciu zarówno 

litego drewna, płyt wiórowych, płyt mineralnych, 

drzwi, blatów kuchennych aż 

do materiałów izolacyjnych. 

Tab. 1 Dane techniczne K85 / K85 Ec 

Parametr 

głębokość cięcia 

głębokość cięcia przy 45° 


Wartość 

0 - 88 mm 

0 - 61,5 mm 

2 - 44,5 mm 

zakres kąta nachylenia 0 - 60° 

prędkość obrotowa 

pobór mocy 

prędkość cięcia 

ciężar 

4400 obr./min. 

(model K85) 

2250 - 4400 obr./min. 

(model K85 Ec) 

2300 W 

41,0 m/s 

(model K85) 

25 - 41,0 m/s 

(model K85 Ec) 

7,3 kg 

Precyzyjna i komfortowa 

praca 

Płyta główna pilarki, wykonana ze specjalnego 

stopu magnezu, ma strukturę plastra 

miodu. Dzięki temu pomimo swojej lekkości 

– jest niezwykle wytrzymała. 

Wskaźnik krawędzi cięcia automatycznie 

dostosowuje się do kąta nachylenia pilarki. 

W pracy po szynie punkt obrotu znajduje się 

na dolnej krawędzi szyny. Urządzenie tnie 

dokładnie wzdłuż gumowej krawędzi, zapewniając 

wysokiej jakości cięcie bez wyrw. 

Nastawianie kąta 

nachylenia 

Sposób nastawienia kąta nachylenia w pilarce 

został zaprojektowany na nowo – teraz 

wystarczy odchylić obudowę wzdłuż drugiej 

rączki i zablokować na pożądanym kącie 

natarcia. Czytelna skala pozwala na płynne 

nastawienie kąta od 0 do 60 stopni 

Szybkie nastawianie 

głębokości 

Z funkcją 2-w-1 nastawianie głębokości 

cięcia jest szybkie i bezpiecznie. Wystarczy 

zwolnić blokadę, nastawić pożądaną głębokość 

i ponownie zablokować. 

Szybka wymiana tarczy 

Wymiana tarczy nigdy nie była tak szybka. 

Dzięki zwalniającemu przyciskowi i dźwigni 

Fot. 1. Duża głębokość cięcia – 88 mm bez szyny i 82 mm z szyną 

prowadzącą. 

Fot. 2. Specjalna prowadnica dolna umożliwia cięcie wzdłuż krawędzi 

nawet bardzo wąskich materiałów. 

18

narzędzia 

tarcza zostaje automatycznie zablokowana, 

pozwalając na bezproblemową i szybką jej 

wymianę. Potem wystarczy zwolnić dźwignię 

i pilarka jest gotowa do pracy. 

Cięcie 

zanurzeniowe 

Samochowający się klin FlippKeil pozwala 

na zanurzenie pilarki w materiale bez 

potrzeby jego demontowania. Przy zanurzaniu 

pilarki w materiale klin chowa się 

w obudowie, aby następnie wskoczyć w powstały 

rzaz zapewniając bezpieczeństwo 

pracy i precyzyjne prowadzenie maszyny. 

Silnik CUprex 

W nowych modelach zastosowano wysoko 

wydajny silnik z dużym zapasem mocy 

i wysokim momentem obrotowym. Moduł 

elektroniczny z nowym systemem pozwala 

na optymalizację wydajności urządzenia. 

Dodatkowo model K 85 Ec oraz KSS 80 

Ec posiadają płynną regulację obrotów 

od 2250 do 4400 na minutę, pozwalając 

dostosować prędkość skrawania do obróbki 

konkretnego materiału. 

Optymalny odciąg 

Odciąg wiórów został tak zoptymalizowany, 

że nawet cięcie płyt mineralnych czy 

cięcie wzdłuż włókien nie jest w stanie go 

zablokować. 

Pilarka ukośna 

Model KSS 80 Ec/370 to nie tylko zwykła 

pilarka tarczowa o dużej głębokości cięcia. 

Urządzenie to tak, jak pozostałe 2 modele 

może służyć do cięcia wzdłużnego, poprzecznego, 

zanurzeniowego i koszowego 

oraz do wykonywania zaciosów. Jednak 

przede wszystkim jest to pilarka do cięcia 

ukośnego (jak ukośnica) – wszystko dzięki 

specjalnej prowadnicy przymocowanej do jej 

stopy. Ta zintegrowana prowadnica pozwala 

na wykonywanie cięć prostych jak po szynie 

prowadzącej. Po wykonaniu cięcia pilarka automatycznie 

powraca na pozycję wyjściową. 

Maksymalna długość cięcia prowadnicy wynosi 

370 mm. 

Natomiast specjalny stały zderzak (znajdujący 

się po spodniej stronie prowadnicy) 

pozwalając na wykonywanie poziomych cięć 

ukośnych (jak ukośnica) w zakresie od +50° 

(po lewej stronie) do -60° (po prawej stronie). 

Dodatkowo KSS 80 Ec (jak każda pilarka 

firmy MAFELL) umożliwia wykonywanie 

cięć pod kątem do 60°. 

Zintegrowana pilarka z prowadnicą tworzy 

jedną maszynę, którą można obsługiwać tylko 

jedną ręką. Jest to pełny system do cięcia 

przekrojowego. KSS 80 Ec/370 to jedyna 

tego typu pilarka dostępna na rynku o tak 

dużej głębokości cięcia (82 mm). 

Prowadnicę można szybko i bez użycia narzędzia 

zdemontować i używać jak zwykłą 

pilarkę tarczową lub z szyną prowadzącą 

– wykorzystując wszystkie zalety modelu 

K85/K85 Ec. 

Nowe pilarki, jak wszystkie maszyny.rmy 

MAFELL, posiadają pełną 3-letnią gwarancję. 

Zapewniamy pełen serwis gwarancyjny 

i pogwarancyjny w Polsce. 

Więcej informacji na stronie www.mafell.pl. 

Tab. 2 Dane techniczne KSS 80 Ec/370 

Parametr 

głębokość cięcia 



Wartość 

0 - 82 mm 

0 - 55,5 mm 

0 - 38,5 mm 

zakres cięcia pod kątem 0 - 60° 

prędkość obrotowa 

pobór mocy 

ciężar 

prędkość skrawania 

2250 - 4400 obr./min. 

2300 W 

8,8 kg 

25-41 m/s 

Fot. 3. Specjalne zderzaki znajdujące się pod spodnią stroną prowadnicy 

umożliwiają cięcie ukośne i poprzeczne. 

Fot. 4. Możliwość nastawienia cięcia ukośnego od -60° po lewej stronie 

do +60° po prawej. 

19

narzędzia 

Gwoździarka w zimie 

Zima, zima, zima, pada, pada śnieg - ładnie się to śpiewa i choć często dzwonią 

dzwonki sań, to jak wiemy zima to nie tylko bałwanki, śnieżki i piękne śnieżynki, 

ale też mróz, słota i wilgoć. Zimy nie lubią zmarzluchy, ale także i samochody, 

drogowcy, dekarze, cieśle, producenci gwoździ, a wreszcie gwoździarki. 

Dziś skupię się na tych ostatnich. 

Temat nie jest banalny, tak jak dbamy, żeby 

auto służyło nam w zimie nie rok czy nie 

dwa, tak i powinniśmy dbać o gwoździarkę. 

Zimowy kodeks 

gwoździarki gazowej 

wg autora 

Ona woli jak jest cieplej, ale jak jest zimniej 

– np. poniżej zera – też popracuje, ale: 

• Gdy nie pracujemy, trzymajmy gwoździarkę 

w ciepłym pomieszczeniu. 

To tyczy się również okresów jesienno- 

-wiosennych. Lepiej, gdy przechowujemy 

ją np. w nocy w suchym miejscu i gdy 

nie wykropli się na niej (bądź wewnątrz 

niej) wilgoć. Wilgotna gwoździarka nie 

ma ochoty;) 

• Baterie i gazy trzymajmy w cieple. 

Zimno zabija baterie (szczególnie takie 

małe jak w gwoździarce), a wychłodzony 

gaz ma mniejsze ciśnienie – tym samym 

gwoździarka będzie gorzej pracować. 

• Przed zimą dajmy gwoździarkę do serwisu 

– do przeczyszczenia lub przeczyśćmy 

ją sami (używając preparatów dedykowanych 

przez producenta gwoździarek). 

• Jeśli już zrezygnujemy z serwisu przed 

zimą – bo zwykle na jesieni wszyscy 

mamy „kocioł” i nie ma „czasu na głupoty” 

– koniecznie przeserwisujmy nasz 

sprzęt w czasie gdy nie pracujemy, 

przed wiosną. Gwoździarki, które przepracują 

cały sezon i potem leżą na półce 

w garażu, czują się gorzej, kiedy wyciągamy 

je z uśpienia i zaprzęgamy od razu 

do ostrej pracy. Taki serwis jest odpłatny, 

jednak dobrzy producenci swoim klientom 

oferują go prawie za darmo. O szczegóły, 

proszę, pytajcie np. handlowców BPRO. 

20

narzędzia 

Gwoździarka 

pneumatyczna 

Dużo lepiej czuje się w zimne dni niż „gazówka”. 

Pamiętaj jednak, że też powinieneś 

o nią zadbać: 

• Trzymajmy sprzęt (gwoździarkę i kompresor) 

w ogrzewanym, suchym miejscu, 

jednak gdy się nie uda – nie będzie 

tragedii. 

• Spuszczajmy wodę z kompresora 2‐3 

razy dziennie lub załóżmy osuszacz. 

Wody w kompresorze przy niskich temperaturach 

zbiera się wielokrotnie więcej 

niż latem, a woda w narzędziu je ZA- 

BIJA! To tak, jakby woda dostała się 

Wam do silnika w aucie – wiecie, co się 

stanie. Zamiast pracować bezawaryjnie 

5 czy 8 lat czekają Was naprawy po roku 

czy dwóch. 

• Jeśli chcemy naprawdę zadbać o długie 

życie gwoździarki – zastosujmy blok 

przygotowania powietrza, który osusza 

powietrze i zapewnia smarowanie 

gwoździarki. 

• Jeśli nie mamy bloku przygotowania powietrza 

– smarujmy gwoździarkę. Kilka 

kropel dziennie, przez cały rok. 

Wspomnę jeszcze, że warto rozważyć posiadanie 

choć jednej gwoździarki pneumatycznej, 

nawet jeśli macie i chcecie używać 

tylko „gazówki”. Każdy kiedyś miał taką 

sytuację, że niezależnie od pogody robotę 

trzeba skończyć, nawet jak będzie minus 

15 czy 20°C. 

Niektórzy producenci wprawdzie twierdzą, 

że ich gwoździarki gazowe zawsze zadziałają 

– jednak większość z Was wie, że to co było 

napisane w ulotce, kiedy kupowaliście 

sprzęt, nie uratuje, gdy mróz za oknem, robotę 

trzeba skończyć, a gwoździarka mówi 

„sorry” … 

Ja jednak lubię twardo chodzić po ziemi 

(i po dachu) i Ci cieśle czy dekarze, których 

znam – też. 

A więc – spokojnej zimy! 

Korzystając z okazji życzę każdemu, kto dotrwał 

do końca mojego artykułu – zdrowych 

i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia oraz 

dobrze płacących klientów w Nowym Roku! 

Łukasz Komierowski 

21

narzędzia 

Nowa seria QUADRIVE 

i QUADRILL od Festool 

Urządzenia QUADRIVE i QUADRILL oferują wyjątkowe połączenie mocy potrzebnej 

przy montażach oraz precyzji wiercenia w drewnie i metalu. Wyposażone 

są w czterobiegową przekładnię, system szybkiej wymiany osprzętu FastFix 

oraz sprawdzony silnik bezszczotkowy EC-TEC. Maszyny z obu serii mogą zostać 

wyposażone w 5 różnych przystawek. 

Szybkie i mocne 

rozwiązanie do uzyskania 

perfekcyjnych reztultatów 

przy wierceniu 

i montażach 

Wszystkie modele akumulatorowe QUADRI- 

VE oraz zasilane sieciowo QUADRILL wyposażone 

są w czterobiegową przekładnię 

z maksymalnym momentem na 1 biegu, 

wynoszącym 60 Nm i prędkością obrotową 

4000 obr./min. Wysoka szybkość jest decydującym 

czynnikiem przy wierceniu precyzyjnym. 

Nawet urządzenia akumulatorowe 

dysponujące napięciem 18 V z łatwością 

wkręcają najgrubsze wkręty. Osadzenie 

wkrętów 10×300 na pierwszym biegu bez 

konieczności nawiercania nie stanowi żadnego 

problemu. 

Nieograniczona 

wszechstronność 

System FastFix umożliwia użytkownikowi 

szybką i beznarzędziową wymianę 5 różnych 

przystawek. Wymiana odbywa się bez 

użycia dodatkowych narzędzi. Urządzenia 

QUADRIVE i QUADRILL mogą być wykorzystane 

jako wiertarka kątowa, wkrętarka kątowa, 

wiertarka z ogranicznikiem głębokości lub 

22

narzędzia 

naładowania akumulatora w porównaniu 

do konwencjonalnych akumulatorowych 

wiertarko-wkrętarek. 

Praktyczność na co dzień! 

Niska waga urządzeń QUADRIVE i QUADRILL 

(1,6 i 2,3 kg) sprawia, że są one lekkie i ergonomiczne. 

4 diody LED zapewniają dobrą 

widoczność nawet w ciemnych miejscach. 

Użytkownik może także sprawdzić stan naładowania 

akumulatora poprzez naciśnięcie 

przycisku. Wzmocniona konstrukcja obudowy 

sprawia, że maszyny idealnie sprawdzają 

się w wymagających zastosowaniach. 

wkrętarka do suchej zabudowy. To wszystko 

w jednej maszynie! Urządzenia oferują szereg 

innowacyjnych rozwiązań które sprawiają, 

że Twoja codzienna praca jest łatwiejsza, 

bardziej wszechstronna i wydajniejsza. 

Więcej informacji na temat nowych urządzeń 

jest na stronach www.festool.pl/ 

quadrive oraz www.festool.pl/quadrill. 

Technologia EC-TEC 

Nowe urządzenia QUADRIVE i QUADRILL 

od Festool wyposażone są w sprawdzoną 

technologię EC-TEC. Bezszczotkowy silnik EC 

zapewnia wydajny postęp prac i przekazuje 

całą siłę, praktycznie bez strat, bezpośrednio 

na wrzeciono. Prawdziwą siłę poczujesz 

przy osadzaniu dużych wkrętów! Połączenie 

silnika EC-TEC oraz nowych akumulatorów 

4,2 Ah zapewnia, że wkrętarką QUADRIVE 

można wiercić do 50% szybciej i osadzić 

o wiele większą liczbę wkrętów z jednego 

Tab. 1 Dane techniczne 

Parametr 

Akumulatorowa wiertarkowkrętarka 

QUADRIVE 

DRC 18/4 Li 4.2 

Akumulatorowa udarowo 

wiertarko-wkrętarka 

QUADRIVE 

PDC 18/4 Li 4.2 

Wiertarka sieciowa 

QUADRILL 

DR 18/4 

Wiertarka sieciowa udarowa 

Napięcie akumulatora / typ / pojemność 18 V Li-Ion 4,2 Ah 18 V Li-Ion 4,2 Ah - - 

QUADRILL 

PD 20/4 

Moc znamionowa - - 705 W 705 W 

Prędkość na 1 biegu, bez obciążenia 0 - 400 rpm 0 - 400 rpm 0 - 400 rpm 0 - 400 rpm 




Liczba udarów, 4 bieg - 0 - 76 000 - 0 - 79 000 

Moment obrotowy twardy/miękki 60/40 Nm 60/40 Nm 50/30 Nm 50/30 Nm 

Wiercenie ø w drzewo / metal / stal / cegła / 

płytka ceramiczna 

50 / 12 / - / - / - mm 50 / 12 / - / - / 10 mm 50 / - / 18 / - / - mm 50 / - / 18 / 20 / - mm 

Zakres uchwytu wiertarskiego 1,5 – 13 mm 1,5 – 13 mm 1,5 – 13 mm 1,5 – 13 mm 

Waga z CENTROTEC 1,8 kg 1,9 kg 1,7 kg 1,8 kg 

23

nowości 

100% szczelności 

w kilku prostych krokach 

Przetestuj kołnierz uszczelniający WiroVent - innowacyjny i skuteczny sposób na 

uniknięcie przecieków wody wokół kominków dachowych, zaproponowany przez 

firmę WIRPLAST. 

Komplet uszczelniający WiroVent to szybkie 

w montażu i najbardziej ekonomiczne rozwiązanie 

dostępne obecnie na rynku: 

• zabezpiecza w 100% przed przeciekami 

i skroplinami, 

• łatwy w montażu, 

• odpowiedni do wielu rodzajów kominków, 

• łatwo przystosowuje się do kształtu pokrycia, 

• wykonany z tworzywa najwyższej jakości, 

• oparty na sprawdzonej konstrukcji. 

Konstrukcja kołnierza uszczelniającego 

WiroVent® została opracowana i zgłoszona 

przez firmę WIRPLAST w Urzędzie Harmonizacji 

Rynku Wewnętrznego, Znaków Towarowych 

i Wzorów Świadectw Rejestracji 

Nr 002173955-0004. 

24

nowości 

KOMPLET USZCZELNIAJĄCY 

PRZEJŚCIA PRZEZ FOLIĘ 

Schemat montażu 

Pierścień górny B 

www.wirplast.pl 

Kołnierz uszczelniający – w 100% szczelny 

i łatwy w montażu. Komplet uszczelniający 

montowany jest w miejscu przejścia kominka 

wentylacyjnego przez folię dachową, 

zabezpieczając przed wnikaniem wody lub 

skroplin. Komplet służy do zastosowania 

w systemie WiroVent ® , w którym przejście 

przez folię dachową komina jest pionowe 

w stosunku do połaci dachu. 

Jeden komplet składa się z: 

• pierścienia dolnego A, 

• pierścienia górnego B, 

• pinezek mocujących – 2 szt. 

Pierścień dolny A 

Fot. 1. Na foli ustawiamy dolny pierścień A, 

następnie odrysowujemy wewnętrzny 

wymiar otworu. 

Fot. 2. Ostrożnie wycinamy zaznaczony 

otwór. 

Fot. 3. Przez wycięty otwór przekładamy 

dolny pierścień A. 

Fot. 4. Mocujemy dolny pierścień w wyciętym 

otworze. 

Fot. 5. 

Nakładamy górny pierścień B. Następnie 

zaciskamy pierścienie na folii, powodując 

jej trwałe uszczelnienie. 

Fot. 6. Przecinamy wewnętrzny pasek na pół 

i mocujemy pinezkami do łaty. 

Sprawdź również: 

Nowe przejścia dachowe do blachodachówek 

Pasują do kominków DN110 system WiroVent®, kominków WiroVent®pro DN110, 150, 

przejść antenowych, wywietrzników połaciowych, przejść instalacji solarnych. 

Fot. 7. Kominek 

wentylacyjny 

Fot. 8. P15-M 

wysokość 27 ± 2 mm 

GLINMET-Afrodyta, 

PRUSZYŃSKI-Arad, 

RUUKKI-Adamante 

Fot. 9. P15-S 


RUUKKI-Finerra, 

PLANNJA-Flex, 

BUDMAT Venecja 

Fot. 10. P15-T 


BLACHOTRAPEZ – 

Germania 

25

okna dachowe 

Światło i ciepło 

pod kontrolą 

Okna połaciowe, ze względu na miejsce montażu, mają przewagę nad oknami 

tradycyjnymi – dostarczają do wnętrz o wiele więcej światła. To zaleta, bo bardziej 

równomiernie doświetlają pomieszczenia na poddaszu. Jednak nawet tak pożądane 

przez nas światło wymaga kontroli. 

Okna dachowe wpuszczają na poddasze 

niemal dwukrotnie więcej światła niż 

okna pionowe o tych samych wymiarach 

i więcej niż okna w lukarnach (przy takich 

samych warunkach atmosferycznych). Ilości 

wpuszczanego przez nie światła można 

jeszcze zwiększyć, montując je w zespoleniach 

po kilka okien ustawionych jedno 

obok drugiego lub jedno nad drugim. Tego 

rodzaju okna, w przeciwieństwie do okien 

tradycyjnych, doświetlają pomieszczenia 

niemal przez cały dzień, a ilość wpadającego 

przez nie światła nie jest uzależniona 

od strony świata, na którą wychodzi 

okno. 

Fot. Fakro 

27

okna dachowe 

Fot. Velux 

Dostawa światła zgodnie 

z regułami 

Przepisy określają minimalną ilość światła 

naturalnego, jaka powinna wpadać do wnętrza 

za pomocą proporcji, w której stosunek 

powierzchni okien (liczonej w świetle ościeżnic) 

do powierzchni podłogi – w przypadku 

okien połaciowych powinien on wynosić 

1:8 ‐ 1:10, a tam, gdzie nie przebywa się 

dłużej niż dwie godziny dziennie może być 

mniejszy i wynosić 1:12. Okno o wymiarach 

78 x 140 cm ma powierzchnię szyby 0,69 

m 2 – pozwala więc efektywnie oświetlić pomieszczenie 

powierzchni podłogi 5,5‐6,9 m 2 . 

Osłony, które chronią 

Okna dachowe dostarczają do wnętrz światło, 

szczególnie pożądane przez nas zimą. 

Ale to samo światło latem może stać się 

przyczyną udręki dla mieszkańców pomieszczeń 

na poddaszu. Latem bowiem dużo 

światła oznacza dużo ciepła. Zimą z kolei 

duże przeszklenia, nawet umieszczone 

w oknach o najlepszych parametrach energooszczędnych, 

mogą być przyczyną nadmiernej 

ucieczki ciepła z domu. Dlatego 

warto wyposażyć okna dachowe w przesłony 

pozwalające kontrolować dopływ światła, 

a więc chroniące dom przed innymi czynnikami 

zewnętrznymi, np. temperaturą i hałasem. 

Zewnętrzne osłony okien pozwalają 

na regulowanie intensywności nasłonecznienia 

(więc i temperatury) wewnątrz domu, 

ponadto gdy na zewnątrz panuje chłód zatrzymują 

ciepło we wnętrzach. Jednocześnie 

ograniczają dźwięki dochodzące z zewnątrz, 

czyli chronią przed hałasem. 

Instalacja zewnętrznych przesłon na oknach 

dachowych zwiększy też ich trwałość. Okna 

są poddawane wpływowi czynników atmosferycznych 

przez 24 godziny na dobę: pali 

je słońce, moczy deszcz, trawi mróz, chłoszcze 

wiatr. Osłonięte choć przez kilka godzin 

dziennie na pewno dłużej wytrzymają bez 

konserwacji lub wymiany. 

W przypadku okien dachowych zastosowanie 

przesłon zewnętrznych na okna ma mniejszy 

niż w przypadku okien pionowych wpływ 

na nasze bezpieczeństwo. Ale nawet w przypadku 

okien dachowych dzięki przesłonom 

możemy czuć się w domu bezpieczniej i mieć 

spokojną głowę w czasie wyjazdów. Gdy 

zainstalujemy automatykę służącą do sterowania 

roletami, możemy nie martwić się 

burzą, wiatrem i innymi niedogodnościami 

pogodowymi. 

Rolety i markizy, czyli 

akcesoria zewnętrzne 

Okna dachowe przed nadmiarem słońca, 

wiatrem, mrozem a także hałasem najlepiej 

chronią rolety zewnętrzne. Zbudowane 

są z aluminiowych lameli połączonych 

ze sobą gumą lub umieszczonych na przezroczystej 

tkaninie nośnej. Rolety zwijają 

się i chowają w specjalnej płaskiej kasecie 

montowanej nad oknem dachowym, 

a poruszają w specjalnych prowadnicach 

umieszczonych wzdłuż dłuższych krawędzi 

okna. Obudowa rolety zewnętrznej 

zajmuje dość dużo miejsca, dlatego 

przy montażu okien należy zostawić wystarczającą 

dla niej przestrzeń. Podobnie 

rzecz ma się z prowadnicami – potrzeba 

na nie miejsca na oblachowaniu okna. 

Dlatego, gdy okna dachowe montowane 

są w zestawie poziomym, należy zachować 

co najmniej 20 cm odstępu między nimi. 

Producenci rekomendują zatrudnienie wyspecjalizowanej 

ekipy do montażu rolet 

zewnętrznych, sterowanych ręcznie lub 

28

okna dachowe 

elektrycznie. Może to być na przykład ekipa 

dekarzy legitymujących się szkoleniami 

odbytymi u producenta okien (z dodatkiem 

elektryka, jeśli roleta ma być zasilana elektrycznie). 

Zatrudnienie ekipy związane 

jest z tym, że montaż rolet zewnętrznych 

na oknach dachowych wymaga zdjęcia 

i ponownego założenia części oblachowania 

okna oraz wiercenie w ościeżnicy 

otworu do zainstalowania korbki. 

Samodzielny montaż może więc spowodować 

uszkodzenie okna i jego nieszczelność, 

a także nieprawidłowe działanie rolety. 

Wszystko to w efekcie może przyczynić się 

do jej mechanicznego uszkodzenia. 

Mniejsze umiejętności potrzebne są przy 

montażu rolety zewnętrznej zasilanej baterią 

solarną. Jej zainstalowanie nie wymaga 

doprowadzania energii elektrycznej w pobliże 

okna, ani też wiercenia w ramie otworu 

na korbkę, jak ma to miejsce w przypadku 

rolet podnoszonych ręcznie. 

Markizy, zrobione z siateczki (z PCW lub włókien 

szklanych powleczonych tworzywem 

sztucznym), która odbija promieniowanie 

cieplne to popularne przesłony zewnętrzne 

okien. Markizy mogą być też wykonane 

z tkaniny poliestrowej – mają wtedy jednolitą 

strukturę. 

Markizy z siateczki są półprzezroczyste, 

a więc nie ograniczają widoczności i wpuszczają 

do wnętrz trochę światła. To, ile tego 

światła będzie zależy od materiału, z jakiego 

są wykonane – im ciemniejszy i gęstszy, 

tym mniej promieni słonecznych przez niego 

przenika. 

Markizy nie przylegają ściśle do szyby, nie 

poruszają się w prowadnicach. Markizy zwijają 

się na wałek ze sprężyną ukryty w kasetonie 

z blachy aluminiowej. Kaseton ten 

montuje się do ościeżnicy okna, pod jego 

oblachowaniem, przez co staje się niewidoczny 

z zewnątrz. 

Markizy można mocować samodzielnie, zgodnie 

z załączoną instrukcją. Pomoc fachowca 

może być potrzebna jedynie przy instalacji 

markizy zasilanej elektrycznie. Markizę 

po rozwinięciu mocuje się na specjalnych 

zaczepach umieszczonych w dole okna. 

Wewnętrzne akcesoria 

przeciwsłoneczne 

Wśród nich dostęp słońca najlepiej ograniczają 

rolety zaciemniające. Produkowane 

Fot. Fakro 

29

okna dachowe 

są z poliestru odpornego na zabrudzenia. 

Strona, którą przylegają do szyby jest pokryta 

aluminiową powłoką, która latem 

odbija światło słoneczne, zimą natomiast 

zatrzymuje ciepło w pomieszczeniu. Rolety 

wewnętrzne, podobnie jak te zewnętrzne 

przesuwają się w aluminiowych prowadnicach. 

Dzięki temu szczelne przylegają 

do ramy okiennej nie wpuszczając do wnętrz 

promieni słonecznych. 

Rolety zaciemniające polecane są do pomieszczeń 

ulokowanych od wschodu oraz 

południa. Dzięki nim rano mieszkańców nie 

zbudzi światło a pomieszczenia znajdujące 

się od południa nie nagrzeją się nadmiernie. 

Rolety zaciemniające można montować samodzielnie, 

zgodnie z dołączoną instrukcją. 

Równie popularne jak rolety zaciemniające 

są zwykłe rolety wewnętrzne. Jednak warto 

wiedzieć, że przepuszczają one sporo światła. 

Dlatego warto zamontować w oknie roletę 

zaciemniającą połączoną z plisowaną 

roletą przepuszczającą światło i – w zależności 

od potrzeb – regulować dostęp światła 

do pomieszczenia. 

Ręcznie lub elektrycznie 

Jest kilka możliwości operowania akcesoriami 

przeciwsłonecznymi. Jeśli okien dachowych 

nie jest wiele i umieszczone są one 

na połaci dachu tak, że znajdują się w zasięgu 

ręki, można je opuszczać i podnosić 

manualnie. 

Można też zainstalować sterowanie elektryczne, 

uruchamiane zamontowanym 

na stałe przyciskiem albo pilotem. To rozwiązanie 

bardzo korzystne, bo pozwala 

na zaprogramowanie pracy kilku urządzeń 

umieszczonych w wielu oknach i sterowanie 

nią za pomocą jednego pilota. 

Akcesoria przeciwsłoneczne mogą być również 

zasilane energią słoneczną. Tak zasilana 

przesłona jest niezależna od instalacji elektrycznej 

i nie wymaga montażu okablowania. 

Montaż takich przesłon jest najprostszy 

i najbardziej energooszczędny. Warto 

wiedzieć, że w przypadku rolety lub markizy 

panel słoneczny jest najczęściej umieszczony 

na kasecie. Panel solarny rolety wewnętrznej 

producenci umieszczają zaś w dolnej listwie 

rolety, która jest widoczna od zewnątrz. 

Urządzenia zasilane energią słoneczną mają 

czujniki ładowania baterii, który informuje, 

ile razy możemy je podnieść i opuścić. 

Korzystając z urządzeń zasilanych energią 

słoneczną należy jedynie dbać o czystość 

panelu solarnego – usuwać z niego liście 

i śnieg. Akcesoria przeciwsłoneczne zasilane 

solarnie są droższe od tych zasilanych elektrycznie. 

Każde z nich musi mieć swój własny 

panel, a ich piloty są jednofunkcyjne, czyli 

jeśli w oknie zamontowane zostaną zasilane 

energią słoneczną np. rolety zewnętrzna oraz 

wewnętrzna – to każda będzie musiała mieć 

własnego pilota. 

n 

Fot. Velux 

30

okna dachowe 

Odpoczynek w cieniu 

Ostre promienie słoneczne i przegrzane pomieszczenia nie muszą być już 

kłopotem na poddaszu. Sprawdzonymi i niedrogimi rozwiązaniami o bardzo dużej 

skuteczności są odpowiednio dobrane markizy, rolety oraz żaluzje, które mogą 

zmniejszyć temperaturę we wnętrzu nawet o kilka stopni. 

Do każdego wnętrza 

O komforcie przebywania w danym pomieszczeniu 

decyduje nie tylko odpowiednia temperatura, 

ale i ilość wpadającego światła. 

Kto nie mógł się wyspać przez pierwsze, 

słoneczne promienie, a potem pracować lub 

relaksować się, bo słońce zaciemniało komputer 

lub telewizor? Dzięki dobrze dobranym 

roletom i markizom, możemy we wnętrzach 

obniżyć temperaturę, ale też wpuścić do nich 

taką ilość światła, jakiej w danym momencie 

potrzebujemy. Firma VELUX proponuje 

bardzo bogatą ofertę akcesoriów do swoich 

okien. Ponad 200 wzorów i kolorów rolet, 

które można dopasować do każdego stylu 

mieszkania: od tych neutralnych, które stapiają 

się optycznie z kolorem ściany, po wyróżniające 

się, oryginalne wzory światowej 

sławy projektanta Karima Rashida. Dzięki 

opatentowanemu przez VELUX systemowi 

Pick&Click®, czyli fabrycznie zamontowanym 

zaczepom, z łatwością zamontujemy 

roletę sami, co obniży nasze wydatki. Mamy 

w ofercie rolety pasujące do wszystkich 

generacji okien, dobiera się pod konkretny 

rozmiar i typ okna, odczytując jego symbol 

z tabliczki znamionowej na skrzydle. Jeśli 

kiedyś będziemy chcieli zmienić wystrój 

wnętrz, nawet po 20 latach, mamy pewność, 

że wszystkie dodatki do okien dachowych 

VELUX będą dostępne, nawet jeśli dany typ 

okna nie będzie już produkowany. Akcesoria 

obsługiwane są manualnie lub sterowana 

32

okna dachowe 

elektrycznie za pomocą pilota. Ciekawostką 

i dużą wygodą są rolety i markizy na baterie 

słoneczne. Ich używanie nic nas nie kosztuje, 

a co najważniejsze nie wymagają one 

prowadzenia żadnych kabli. 

Markizy i rolety 

zewnętrzne 

Rolety zewnętrze VELUX to najskuteczniejszy 

sposób ochrony przed nagrzaniem 

poddasza. Zatrzymują promienie jeszcze 

przed szybą, nie pozwalając im dotrzeć 

do wnętrza. Zimą natomiast utrzymują ciepło 

w środku domu. Wytłumiają one hałas 

podczas gradu i deszczu, oraz zapewniają 

dodatkowe bezpieczeństwo domu. Zbudowane 

są z aluminiowych lameli, poruszających 

się w prowadnicach. Dzięki swojej 

konstrukcji są idealnie zintegrowane z dachem, 

a zwinięta roleta chowa się w estetycznej 

kasecie. Po zewnętrznej stronie 

okna równie skutecznie będzie nas chronić 

markiza MHL. Jej zaletą jest to, że nie zasłania 

ona widoku za oknem. Zrobiona jest 

z siateczki z polichlorku winylu, bardzo odpornej 

na działanie czynników atmosferycznych. 

Po rozwinięciu nie przylega ona ściśle 

do szyby, co umożliwia swobodną cyrkulację 

powietrza. Rolety lub markizy łatwo zintegrować 

z inteligentnym systemem sterowana 

klimatem w domu, który dostosowuje ich 

pracę do intensywności słońca i temperatury 

na zewnątrz. 

Rolety wewnętrzne 

Pozwalają zachować nam intymność, zdobią 

wnętrze, ale przede wszystkim w zależności 

od materiału z jakiego są wykonane w różnym 

stopniu natężenia chronią przed promieniami 

słonecznymi. Tam, gdzie chcemy 

się całkowicie odciąć od światła dziennego 

czyli np. w sypialniach i pokojach dziecięcych 

najlepiej sprawdzą się rolety zaciemniające 

VELUX DKL, które zatrzymują 100% 

słonecznych promieni. Te same właściwości, 

a także bardzo dobre właściwości izolacyjne 

w zimie ma roleta podwójnie plisowana 

VELUX FHC Zawdzięcza to tkaninie o strukturze 

plastra miodu, z zewnętrzną powłoką 

izolującą, która zmniejsza straty ciepła przez 

okno nawet o 34%. Ma ruchomą zarówno 

dolną jaki górną listwę, więc zatrzymuje się 

ją w dowolnym miejscu na oknie. W salonie 

i pokoju do pracy potrzebujemy tylko 

lekkiego przyciemnienia np. czasie pracy 

przy komputerze czy oglądaniu telewizji. 

Wystarczą tu rolety rozpraszające światło 

zarówno klasyczne VELUX RHL lub RFL, jak 

i plisowane VELUX FHL. Tworzą one miłą 

atmosferę przyjemnie chroniąc przed nadmiernym 

słońcem, ale nie odbijają promieni 

całkowicie, dzięki czemu pomieszczenie 

zostaje jasne i możemy w nim normalnie 

funkcjonować w dzień. 

VELUX Polska Sp. z o.o. 

33

więźba dachowa 

Czy murłata musi być 

zawsze kwadratowa? 

O wymiarach przekroju poszczególnych elementów więźby dachowej z reguły 

decyduje konstruktor w oparciu o obliczenia statyczno-wytrzymałościowe. 

Oczywiście istnieją przypadki, kiedy to przekrój konkretnego elementu więźby 

zwiększamy z innych powodów. Dobrym przykładem takiej sytuacji jest wysoki 

przekrój krokwi ze względu na konieczność umieszczenia izolacji. Jest jeden 

element więźby nad wymiarami którego większość z nas się nie zastanawia 

i „z automatu” wybiera przekrój 14×14 cm, 16×16 cm lub 20×20 cm. Tak, jest 

to murłata! Ilu z nas zadało sobie kiedykolwiek pytanie: A dlaczego właśnie takie 

wymiary? 

Zastanawiając się nad tą kwestią i rozmawiając 

z projektantami i wykonawcami zauważyłem, 

że w Polsce wymiary przekroju 

murłaty są traktowane jak dogmat. Murłata 

musi mieć przekrój 14×14 lub 16×16 

- bo tak! Propozycja zastosowania innego 

przekroju lub choćby dyskusji na ten temat 

traktowana jest jak świętokradztwo. Argument 

„od zawsze tak się budowało” nigdy 

do mnie nie trafiał. Zastanówmy się więc, 

jakie są główne zadania murłaty, a na pewno 

znajdziemy argumenty za i przeciwko jej 

konkretnym wymiarom. 

Po co właściwie używamy murłaty? Powodów 

jest kilka, najważniejsze z nich to fakt, 

że łatwiej wypoziomować murłatę niż wykonać 

idealnie równy wieniec betonowy. Zakładając, 

że zastaniemy perfekcyjnie wykonany 

wieniec, to połączenia drewno-beton 

z reguły są bardziej czasochłonne i problematyczne 

niż połączenia drewno-drewno. 

Z tego powodu łatwiej i w wielu sytuacjach 

szybciej jest zamontować murłatę i dopiero 

do niej montować krokwie niż każdą z krokwi 

łączyć bezpośrednio z wieńcem. 

Pod względem konstrukcyjnym murłata 

ma za zadanie przenieść wszelkie obciążenia 

z więźby na konstrukcję poniżej. Chodzi 

tu głównie (oczywiście poza samym ciężarem 

dachu) o poziome siły rozporu. Siła pozioma 

z krokwi przekazywana jest na murłatę 

(mnogość możliwości realizowania 

tego połączenia omówiliśmy w poprzednim 

artykule) następnie z reguły przez szpilki 

zakotwione w betonie na wieniec. Tutaj 

powinna pojawić się naturalna wątpliwość, 

bo przecież każde dziecko wie, że wysoki 

przekrój jest łatwiej przewrócić niż niski 

i płaski. W wielu sytuacjach wysoka murłata 

stosowana jest także w celu uniknięcia 

kolizji części okapowej krokwi z zewnętrzną 

krawędzią wieńca (fot. 2). 

Dlatego też – mimo, że płaski przekrój może 

przenieść obciążenia poziome – stosowane 

są murłaty kwadratowe, wysokie. Poza 

względami wytrzymałościowymi, czasami 

warto zwrócić uwagę na aspekt trwałości. 

Drewniana murłata w kontakcie z betonowym 

wieńcem (nawet oddzielona warstwą 

hydroizolacyjną) jest elementem narażonym 

na wilgoć i może z tego powodu ulegać 

degradacji szybciej niż inne elementy 

więźby. W szczególnie narażonych na wilgoć 

obiektach warto uwzględnić to, wybierając 

przekrój murłaty. 

W tradycyjnych więźbach duże przekroje 

murłaty były jeszcze potrzebne z jednego 

powodu: żeby wbijany przez krokiew gwóźdź 

(krokwiak) miał odpowiednie zagłębienie. 

Obecnie złącza ciesielskie montowane 

są z reguły z użyciem gwoździ pierścieniowych 

długości 40 lub 50 mm, murłata 

grubości 50‐60 mm zwykle pozwala nam 

zamontować do niej krokwie. 

Fot. 1. Drewno na tradycyjną murłatę. 

Fot. 2. Zastosowanie wysokiej murłaty 

w celu uniknięcia kolizji krokwi 

z wieńcem. 

34

więźba dachowa 

mechanicznych. Oczywiście to rozwiązanie 

wymaga dużej dokładności przy układaniu 

mieszanki betonowej na wieniec, ale doświadczenia 

producentów wiązarów dowodzą, 

że można tego dopilnować. A korzyści 

z takiego rozwiązania są oczywiste. 

Fot. 3. 

Wieniec z zabetonowanymi szpilkami. 

W czym właściwie przeszkadza nam tradycyjna 

murłata? Podstawową rzeczą jest 

fakt, że murłata o przekrojach 16×16 cm, 

20×20 cm, a widziałem już projekt domku 

jednorodzinnego z murłatą 25×25 cm (!!!), 

jest droga i bywa niedostępna. Jednakże 

dużo ważniejsza jest kwestia montażu. Każdy, 

kto choć raz montował murłatę do wieńca 

przy pomocy zabetonowanych szpilek wie 

o czym mowa. Cieśla zazwyczaj nie wykonuje 

wieńca ani nie zabetonowuje szpilek. Efekt 

jest taki, że często się zdarza, że zarówno 

dokładność poziomu betonu, jak i pozycja 

szpilek, delikatnie mówiąc, pozostawiają 

wiele do życzenia. 

O ile łatwiej było by osadzić murłatę niższą, 

powiedzmy 5×15 cm. Poza niskim kosztem 

takich elementów, montaż jest banalny, 

bo nie ma potrzeby wypuszczania szpilek 

z wieńca. Wystarczy wywiercić otwory w takiej 

murłacie, a następnie przez nie wykonać 

otwory w betonie. Na koniec pozostaje tylko 

zastosować kotwę rozporową M12×149 

(przykładowa kotwa rozporowa Simpson 

Strong-Tie WA M12×149 pozwala na kotwienie 

elementów o grubości do 50 mm). Korzyść 

dodatkowo jest taka, że zawsze w razie 

potrzeby możemy zagęścić rozstaw kotew, 

zagęszczenie rozstawu szpilek na tym etapie 

jest praktycznie niemożliwe. 

Oczywiście nie twierdzę, że kwadratowa 

murłata 16×16 cm to zło, które trzeba 

wszelkimi sposobami zwalczać, ale z pewnością 

w części obiektów, jakie przyszło nam 

realizować mogliśmy zastosować mniejszą 

murłatę. Kilka przykładów z własnego doświadczenia 

przedstawiam poniżej. 

Pierwszym i chyba najbardziej powszechnym 

z przytaczanych przykładów jest murowany 

dom jednorodzinny o niewielkim nachyleniu 

połaci (rys. 1). 

Rys. 1. Detal połączenia krokiew-murłata na 

betonowym wieńcu 

W przedstawionej sytuacji nie ma konieczności 

stosowania tak wysokiej murłaty. Nachylenie 

dachu jest na tyle małe, że nie 

ma ryzyka kolizji krokwi z krawędzią wieńca. 

Nie ma uzasadnienia stosowania tradycyjnej, 

kwadratowej murłaty. Podobnie rzecz 

się ma w sytuacji, kiedy to zewnętrzna 

krawędź murłaty pokrywa się z zewnętrzną 

krawędzią wieńca (fot. 4). 

Fot. 4. Murłata zlicowana z krawędzią 

wieńca. 

Warto przy tej okazji wspomnieć o połączeniu 

krokiew-murłata z wykorzystaniem 

złączy krokwiowo-płatwiowym SPF. Wielu 

cieśli widząc połączenie przedstawione 

na rys. 1 złapie się za głowę i będzie twierdzić, 

że ktoś popełni kardynalny błąd i zamiast 

parę złączy SPF zamontować w pozycji 

pionowej, przybił je poziomo do wierzchu 

murłaty. Złącza płatwiowo-krokwiowe pozwalają 

przenieść bardzo duże obciążenia 

w kierunku, w którym są ułożone. Dlatego 

też, jeżeli potrzebujemy dużej nośności 

na siły poziome (rozpór), a nie ma ryzyka 

poderwania połaci to możemy zamontować 

je w pozycji poziomej, jak przedstawiono 

na rys. 1. 

Coraz częściej na budowach możemy spotkać 

prefabrykowane wiązary dachowe. Spotykając 

się z projektantami i wykonawcami tego 

typu konstrukcji zauważyłem, że wielu z nich 

albo stosuje cienką murłatę (np. 5×15cm) 

albo wręcz rezygnuje z murłaty całkowicie. 

Wiązary montowane są wtedy bezpośrednio 

do wieńca (z zachowaniem warstwy izolacyjnej) 

przy użyciu kątowników i kotew 

Rys. 2. Połączenie wiązar-murłata. 

Na rysunku 2 wyraźnie widać, że nie ma konieczności 

stosowania dużej murłaty dla 

podparcia wiązara, przekrój można zredukować 

lub całkiem wyeliminować. 

Rys. 3. Błędne zastosowanie murłaty w budynku 

szkieletowym. 

Kolejny detal jest świetnym dowodem na to, 

że niektórzy projektanci z automatu bezmyślnie 

stosują tradycyjną murłatę. Rys. 

3 przedstawia oparcie więźby dachowej 

na murłacie w drewnianym budynku szkieletowym. 

Projektant prawdopodobnie tradycyjną 

ścianę murowaną zastąpił szkieletem 

drewnianym, pozostawiając więźbę (w tym 

murłatę) bez zmian. Jaki sens ma w tej 

sytuacji stosowanie murłaty 15×15cm? 

Nie ma żadnego, rolę usztywnienia górnej 

krawędzi ścian szkieletowych pełni standardowy 

oczep. Murłata w tym przypadku 

nie pełni żadnej funkcji poza obciążeniem 

kieszeni inwestora. Oczywiście zdaję sobie 

sprawę z faktu, że w niektórych więźbach 

konieczna jest wysoka murłata. 

Mimo wszystko zachęcam do bardziej otwartego 

podejścia do tematu i nie traktowania 

wymiarów przekroju murłaty jak jedenastego 

przykazania. 

mgr inż. Tomasz Szczesiak 

Inżynier wsparcia technicznego 

Simpson Strong-Tie 

35

izolacje 

POWERROOF 

ocieplanie dachu przed zimą 

Jeśli ktoś nie zdążył jeszcze przygotować dachu swojego domu przed zimą, stoi 

teraz przed ostatnią szansą w tym roku. Tym bardziej, że aura sprzyja. Do ważnych 

czynności należy ocieplenie dachu. Warto zdać sobie sprawę z tego, że przez 

dach ucieka 30% ciepła i dlatego tak ważna jest jego właściwa izolacja. W tej 

kwestii warto zaufać sprawdzonym producentom. System POWERROOF Recticel 

z pewnością nas nie zawiedzie. 

POWERROOF to płyta, która została specjalnie 

zaprojektowana do nakrokwiowej 

termoizolacji dachów skośnych. Wykonano 

ją z pianki TAUfoam by Recticel, która 

jest udoskonalonym rodzajem pianki PIR 

(poliizocjanuratu), obłożonej obustronnie 

lekko karbowaną folią aluminiową o grubości 

50 µm. 

Zalety systemu 

• idealne właściwości termoizolacyjne 

(l = 0,024 W/m 2·K). Płyta POWERROOF 

o grubości 100 mm spełnia warunek polskiej 

normy izolacyjnej dachu skośnego 

i posiada U = 0,024 W/m 2·K, co jest absolutnie 

wystarczające do zaizolowania 

dachu, 

• jednolita warstwa termoizolacji = brak 

mostków termicznych, 

• niezwykle duża odporność na ściskanie 

(1,5 kg/cm 2 ), stabilność wymiarowa, 

• prosta i łatwa obróbka pianki PIR, 

• brak ograniczeń w wyborze pokrycia (dachówka, 

kamień lub inne), 

• niska waga, 

• wykończenie na pióro-wpust po obwodzie 

dające większą pewność połączeń 

niż w przypadku frezu, 

• szybki i nieskomplikowany montaż – również 

w trudno dostępnych miejscach 

• łatwość transportu, 

• brak potrzeby odkrywania sufitów w przypadku 

renowacji. 

System POWERROOF sprawdzi się zarówno 

na nowych dachach, jak i na remontowanych. 

W przypadku tych ostatnich warto 

zaznaczyć, że powoduje minimalny dyskomfort 

dla mieszkańców podczas prac budowlanych, 

gdyż większość prac wykonywana 

jest od góry. 

Reticel jako jedyny na rynku posiada na swoje 

produkty certyfikat Keymark świadczący 

o autentyczności podawanych parametrów. 

Więcej informacji na www.recticelizolacje.pl. 

RECTICEL IZOLACJE SP. Z O.O. 

uL. Bułgarska 108a/4 

60‐381 Poznań 

tel./faks 61 815 10 08 

sekretariat.pl@recticel.com 

www.recticelizolacje.pl 

36

szkolenia 

Szkolenia dla 

firm ciesielskich 

z programu 

Dietrich's 

Firma Dietrich's - wiodący producent specjalistycznego 

oprogramowania dla firm 

ciesielskich - ma zaszczyt zaprosić Państwa 

do wzięcia udziału w cyklu szkoleń 

związanych z najnowszymi metodami 

przygotowania konstrukcji dachowych 

w oparciu o system Dietrich's. 

Wszyscy, którzy wezmą udział w szkoleniu, 

będą mieli okazję zapoznać się 

z filozofią pracy w systemie oraz zdobyć 

podstawową wiedzę z zakresu trasowania 

elementów konstrukcji dachu. Cykl szkoleniowy 

będzie obejmował następujące 

tematy: 

• wyznaczenie profilu połaci dachowej, 

• podstawowe zasady związane z generowaniem 

bryły połaci dachowej, 

• wstawienie i edycja elementów konstrukcji 

dachu, 

• tworzenie dokumentacji warsztatowej 

oraz montażowej w oparciu o wcześniej 

stworzony model dachu, 

• generowanie list materiałowych oraz 

optymalizacja elementów konstrukcji, 

• podstawy trasowania elementów konstrukcji 

dachu w oparciu o dokumentację 

warsztatową Dietrich's oraz profesjonalny 

kątomierz ciesielski. 

Więcej informacji można uzyskać na stronie 

www.dietrichs.pl lub pod numerem telefonu 

695 363 833. 

ZAPRASZAMY!!! 

37

szkolenia 

Kształcenie dorosłych 

w formach pozaszkolnych 

- krok po kroku 

Obecnie system kształcenia zawodowego 

osób dorosłych reguluje Rozporządzenie 

Ministra Edukacji Narodowej z 11 stycznia 

2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego 

w formach pozaszkolnych. W kilku 

słowach postaram się przełożyć obszerną 

treści rozporządzenia na język interesujący 

przede wszystkim czytelników pracujących 

w zawodach cieśla i dekarz. Zapisy 

wspomnianego rozporządzenia umożliwiają 

zdobywanie i potwierdzanie kwalifikacji 

zawodowych w różny, przystępny dla 

zainteresowanych sposób i uwzględniają 

nabytą wcześniej wiedzę i umiejętności, 

oczywiście na określonych w rozporządzeniu 

zasadach. 

Wspomniane rozporządzenie zawiera wykaz 

zawodów szkolnictwa zawodowego 

łącznie z nazwami kwalifikacji wyodrębnionych 

w poszczególnych zawodach. 

Zawody cieśla i dekarz są zawodami 

jednokwalifikacyjnymi, tzn. że wszystkie 

niezbędne umiejętności i kompetencje 

zawodowe zawarto w jednej kwalifikacji. 

W zawodzie cieśla jest to kwalifikacja 

K1 - Wykonywanie robót ciesielskich, 

a w przypadku dekarza jest to kwalifikacja 

K1 - Wykonywanie robót dekarskich. Warto 

wspomnieć, że w niektórych zawodach 

wyodrębniono dwie, a nawet trzy kwalifikacje. 

Zawody cieśla i dekarz mogą być kształcone 

na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej 

3-letniej dla młodzieży, która 

ukończyła gimnazjum oraz dla osób dorosłych 

na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. 

Nie ma możliwości kształcenia 

osób dorosłych w zasadniczych szkołach 

zawodowych. 

Kształcenie ustawiczne prowadzi się w następujących 

formach pozaszkolnych: 

1) kwalifikacyjne kursy zawodowe, 

2) kursy umiejętności zawodowych, 

3) kursy kompetencji ogólnych, 

4) turnusy dokształcania teoretycznego 

młodocianych pracowników, 

5) kursy, inne niż wymienione w pkt 1–3, 

umożliwiające uzyskiwanie i uzupełnianie 

wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych. 

Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest prowadzony 

według programu nauczania 

uwzględniającego podstawę programową 

kształcenia w zawodach (takich samych jak 

w zasadniczych szkołach zawodowych dla 

cieśli i dekarzy), w zakresie jednej kwalifikacji. 

Ukończenie kwalifikacyjnego kursu 

zawodowego umożliwia przystąpienie 

do egzaminu potwierdzającego kwalifikację 

w zawodzie przeprowadzanego na warunkach 

i w sposób określony w przepisach 

wydanych na podstawie art. 22, ust. 2, 

pkt 4 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie 

oświaty. Minimalna liczba godzin 

kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym 

jest równa minimalnej liczbie 

godzin kształcenia zawodowego określonej 

w podstawie programowej kształcenia 

w zawodach dla danej kwalifikacji. Tutaj 

należy dodać, że jeżeli kurs realizowany 

jest w systemie zaocznym, to ilość godzin 

może być zmniejszona, jednak nie mniej 

niż 65%. Warto wspomnieć, że istnieje 

możliwość realizacji części przedmiotów 

teoretycznych drogą internetową co ułatwia 

słuchaczom naukę oraz skraca czas 

trwania kursu. 

Kwalifikacyjny kurs zawodowy kończy 

się zaliczeniem w formie ustalonej przez 

podmiot prowadzący kurs. Osoba, która 

uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie 

o ukończeniu kwalifikacyjnego 

kursu zawodowego. Kwalifikacyjne kursy 

zawodowe jeśli realizowane są przez 

np. Centra Kształcenia Ustawicznego lub 

inne placówki edukacyjne o uprawnieniach 

szkół publicznych są bezpłatne. Czas trwania 

kursów kwalifikacyjnych zawodowych 

w zależności od przyjętej przez organizatora 

formy kształcenia (stacjonarna lub zaoczna) 

trwa najczęściej od 10 do 18 miesięcy. 

Kurs umiejętności zawodowych jest prowadzony 

według programu nauczania 

uwzględniającego podstawę programową 

kształcenia w zawodach np. cieśla lub dekarz 

w zakresie: 

• jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych 

w ramach danej kwalifikacji, 

albo 

• efektów kształcenia wspólnych dla 

wszystkich zawodów oraz wspólnych dla 

zawodów w ramach obszaru kształcenia 

stanowiących podbudowę do kształcenia 

w zawodzie lub grupie zawodów, albo 

• efektów kształcenia wspólnych dla 

wszystkich zawodów w zakresie organizacji 

pracy małych zespołów. 

Mówiąc krótko, kurs umiejętności zawodowych 

jest wycinkiem całego programu 

nauczania dla danego zawodu w obszarze, 

który interesuje uczestnika. W przypadku 

tych kursów to uczestnik ponosi koszty 

kształcenia w wielkości uzależnionej 

m.in. od ilości uczestników i zakresu kursu. 

Kurs umiejętności zawodowych kończy 

się zaliczeniem w formie ustalonej przez 

podmiot prowadzący kurs. Osoba, która 

uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie 

o ukończeniu kursu umiejętności 

zawodowych. 

Kolejną formą kształcenia jest kurs kompetencji 

ogólnych. Kurs ten prowadzony jest 

według programu nauczania uwzględniającego 

dowolnie wybraną część podstawy 

programowej kształcenia ogólnego np. wykorzystanie 

narzędzi matematyki, język 

38

szkolenia 

ukierunkowany zawodowo, wykorzystanie 

narzędzi informatycznych czy też umiejętności 

komunikowania się. Minimalny 

wymiar kształcenia na kursie kompetencji 

ogólnych wynosi 30 godzin. 

Informacyjnie wspomnę o kolejnej formie 

kształcenia w formach pozaszkolnych, jaką 

jest turnus dokształcania teoretycznego 

młodocianych pracowników w zakresie 

danego zawodu. W szczególnie uzasadnionych 

przypadkach turnusy mogą być 

organizowane dla młodocianych pracowników 

dokształcających się teoretycznie 

w zakresie różnych zawodów. 

W zależności od potrzeb rynku pracy 

oraz zainteresowania słuchaczy, placówki 

kształcenia ustawicznego mogą proponować 

słuchaczom określone kursy doskonalące, 

jak również zainteresowani słuchacze 

lub firmy zatrudniające pracowników 

mogą podjąć współpracę w opracowaniu 

zakresu danego kursu np. dla siebie i swoich 

pracowników w celu realizowania go 

w ośrodku kształcenia ustawicznego. 

Centrum Kształcenia Ustawicznego 

w Garbatce – Letnisku prowadzi obecnie 

kurs kwalifikacyjny z kwalifikacji K.1. 

Wykonywanie robót ciesielskich. Kurs 

prowadzony jest w systemie zaocznym. 

Od października przyszłego roku rozpoczynamy 

kurs kwalifikacyjny dla stolarzy 

i dekarzy. Również od przyszłego roku podejmujemy 

realizację programu przygotowującego 

osoby pracujące do egzaminów 

eksternistycznych we wspomnianych oraz 

innych zawodach – szczegóły tej formy 

uzyskiwania kwalifikacji zawodowych 

w następnym numerze. 

CKU w Garbatce za pośrednictwem czasopisma 

Dekarz&Cieśla oraz współpracujących 

z CKU w ramach kształcenia 

zawodowego marki narzędzi Festool oraz 

właściciela profesjonalnego oprogramowania 

do projektowania budynków drewnianych 

firmy Dietrich's, zaprasza do współpracy 

w zakresie kształcenia ustawicznego 

osoby prywatne, firmy zatrudniające pracowników 

z branży budowlanej (stolarz, 

cieśla, dekarz oraz inne), stowarzyszenia 

branżowe, cechy rzemiosł, jak również instytucje 

organizujące wyjazdy za granicę 

w poszukiwaniu pracy. Wspólnie możemy 

pomóc wielu osobom w uzyskaniu kwalifikacji 

zawodowych, osobom posiadającym 

doświadczenie zawodowe w zdobyciu 

w krótkim czasie potwierdzenia kwalifikacji 

oraz przyczynić się do podniesienia 

świadomości technicznej w zakresie wykonywanego 

zawodu. 

Na nurtujące Państwa pytania o formy 

współpracy z Centrum Kształcenia 

Ustawicznego w Garbatce-Letnisku 

odpowiem pod numerem telefonu 

(48) 6210047, kom. 608 844 948 lub przez 

e-mail: warsztaty.zsp@vp.pl. 

Z poważaniem, 

Bogusław Szumilas 

CKU w Garbatce-Letnisku 

tel. 608 844 948 

www.drzewna.com 

39

technika 

Miękki cynk 

Plastyczny i trwały 

materiał do obróbki komina 

i krawędzi dachów 

Miękki cynk to produkt do zadań specjalnych. Przeznaczony jest szczególnie do 

wykonywania obróbek skomplikowanych kształtów: przy kominach, ścianach, 

lukarnach, do dachów łupkowych lub dachówkowych i wszędzie tam, gdzie musimy 

użyć plastycznego materiału odpowiedniej trwałości. Takie walory zachowuje 

miękki cynk. Umożliwia łatwe wykonanie estetycznych połączeń na trzy sposoby: 

metodą felcowania, w technice miękkiego lutowania lub klejenia. 

Najważniejsze zalety 

• Wieloletnia trwałość bez konieczności 

konserwacji 

• Niezwykła plastyczność pozwalająca wykonać 

nawet najbardziej skomplikowane 

połączenia na dachach z dachówki lub 

łupka 

• Przygotowany do użycia w standardowych 

długościach 

• Łatwy do obróbki metodą felcowania lub 

lutowania miękkiego 

• Alternatywa dla obróbek z blach powlekanych 

lub metali ciężkich 

• Produkt w 100% przyjazny dla środowiska 

naturalnego 

Dostępny w 2 wersjach: 

• Gładkiej - z tej wersji miękkiego cynku 

można wykonać: kołnierze dostosowane 

do różnych spadków i geometrii dachów 

dachówkowych lub łupkowych. Dostosowują 

się one do kształtu dachówki i sięgają 

jej najwyższego punktu zapewniając 

najefektywniejsze odprowadzenie wody. 

• Karbowanej - można jej użyć do wykonania 

dolnego połączenia obróbki komina 

z dachówką, umożliwia również precyzyjne 

wykonanie obróbki na każdym dachu. 

Obróbka komina w trzech 

wariantach 

Felcowanie 

Tą metodą wykonuje się narożne detale przy 

kominie od strony okapu oraz kalenicy. Korzystamy 

z techniki rąbka pojedynczego 

i podstawowych narzędzi blacharskich. 

Odmierzamy odpowiednią długości pasa 

blachy w wersji karbowanej i mocujemy 

go do komina za pomocą pasków, które 

wcześniej trzeba wyciąć ze zwykłej blachy 

40

technika 

Fot. 1. Połączenia od strony okapu: a) dopasowanie blachy, b) przygotowanie rąbka pojedynczego, c) wykończenie połączenia. 

Fot. 2. 

Połączenia od strony kalenicy: a) przygotowanie rąbka kołnierza tylnego, b) zaciśniecie rąbka, c) doklepanie rąbka młotkiem plastikowym. 

Fot. 3. 

Połączenia od strony kalenicy: a) przygotowanie kołnierza, b) połączenie kołnierza bocznego z fartuchem, c) gotowa obróbka od strony kalenicy. 

cynkowo-tytanowej. Karbowanie zdecydowanie 

ułatwia dopasowywanie blachy, 

co zwiększa szczelność całej obróbki komina. 

Za pomocą nożyc i szczypców formujemy 

zakład na przedniej i bocznej blasze, przy 

czym na ostatnim kawałku bocznej blachy 

formujemy zakład do podłączenia kołnierza 

tylnego. Do wykonania tylnej i bocznej blachy 

musimy użyć gładkiej wersji miękkiego 

cynku, które łączymy szczypcami i zaklepujemy 

plastikowym młotkiem. 

Można też wykonać połączenie tylnego kołnierza 

od strony kalenicy poprzez wcześniejsze 

rozplanowanie arkuszy miękkiego cynku. Aby 

tego dokonać należy kołnierze boczne wyciąć, 

wygiąć i dopasować do kształtu fartucha w ten 

sposób, aby fartuch kołnierza dosięgał do najwyższego 

punktu kolejnej dachówki. 

Dzięki tej metodzie woda nie przedostanie 

się pod blachę do konstrukcji i uzyskamy 

w ten sposób trwałą obróbkę bez użycia 

kleju, silikonu czy uszczelniaczy. 

Lutowanie miękkie 

To najbardziej charakterystyczna dla blachy 

RHEINZINK metoda wykonania szczelnego 

i wytrzymałego połączenia metodą miękkiego 

lutowania. Należy pamiętać, że zakład 

przy lutowaniu fartuchów oraz bocznych 

przednich kołnierzy musi wynosić 10‐15 mm 

– i w zupełności wystarcza to, aby mieć 

wytrzymałe i pewne połączenie. 

Na stronie www.rheinzink.pl można bezpłatnie 

pobrać szczegółowe informacje dotyczące 

tej techniki. 

Klejenie 

Ta metoda z kolei będzie trwała o ile zostanie 

wykonana z należytą starannością. 

41

technika 

Fot. 4. Połączenia od strony kalenicy: a) lutowanie od strony okapu, b) lutowanie od strony kalenicy, c) wykończony szew lutowniczy. 

Fot. 5. a) użycie paska klejącego, b) przygotowanie połączenia klejonego, c) zawijanie fartucha kołnierza bocznego. 

Pamiętajmy, że zakład punktów klejonych 

powinien wynosić ok. 15 mm. Dwustronna 

taśma butylowa pomiędzy zakładami miękkiego 

cynku dociskana jest trzonkiem młotka. 

Ponieważ fartuch oraz kołnierz boczny 

są delikatnie zawinięte, powstanie wówczas 

uszczelnione połączenie. 

Do klejenia najlepiej jest użyć odpowiednich 

dwustronnych taśm butylowych; najlepiej 

w kolorze cynku. Częściowe wypłynięcie 

kleju po bokach szwu jest oznaką, że połączenie 

zostało wykonane prawidłowo. 

Dzięki naturalnie powstającej patynie odporność 

materiału na korozję znacznie się 

zwiększa, a miękki cynk zachowuje swoje 

właściwości przez wiele lat, bez konieczności 

konserwacji. 

Ponadto warto wspomnieć, że w wyniku 

badań balansu ekologicznego niezależnej 

Rady Niemieckiego Instytutu Budownictwa 

i Środowiska (Institut Bauen und Umwelt 

e.V.) miękki cynk został uznany za materiał 

ekologiczny w całym cyklu swojego życia. 

Dlatego śmiało go można polecić jako wyjątkowo 

trwały i estetyczny materiał dla 

współczesnego budownictwa. 

Know-how w akcji 

Możliwości wykonania trwałych obróbek 

przy kominie, brzegów dachu czy przebić 

z wykorzystaniem miękkiego cynku jest 

naprawdę wiele. Jeśli jesteście Państwo 

zainteresowani pełną wersją instrukcji 

zapraszamy na stronę internetową producenta 

- po wypełnieniu formularza lub 

zgłoszeniu telefonicznym pod numerem 

telefonu 022 789 91 91 można uzyskać 

wersję na CD/DVD. 

Fot. 6. a) RHEINZINK« miękki cynk "gładki", b) RHEINZINK« miękki cynk "karbowany". 

Uprzejmie informujemy, że zagadnienia 

związane z miękkim cynkiem będą poruszane 

przez firmę RHEINZINK także na organizowanych 

w okresie zimowym szkoleniach 

i warsztatach dla dekarzy. 

42

technika 

Mur pruski w budownictwie 

i jego rys historyczny 

W każdym budynku mury stanowią ważne elementy konstrukcyjne, na których 

oparta jest cała konstrukcja więźby dachowej. Stąd ich konstrukcja musi być 

wykonana z trwałych materiałów budowlanych, by mogły podołać wszelkim 

naprężeniom, jakie występują pod ciężarem dachu a szczególnie silnych wiatrów, 

huraganów. 

Mur oznacza konstrukcję ścienną budynku 

a jego powierzchnie nazywa się powszechnie 

licami. Tradycyjne mury wykonane 

są z kamienia, betonu cegły pustaków oraz 

innych materiałów, które wmurowane, połączone 

ze sobą stanowią monolit spełniający 

nie tylko funkcję wypełnienia, ale funkcję 

wytrzymałościową. Natomiast mur pruski 

(fot. 1) różni się tym, że funkcję wytrzymałościową 

spełnia konstrukcja szkieletowa, 

wykonana z drewna, a funkcję wypełniającą 

przestrzenie międzyszkieletowe, różne 

materiały budowlane. Dlatego specyficzna 

jest architektura i wygląd budynków wykonanych 

w konstrukcji muru pruskiego (fot. 

2 i 3). 

Fot. 1. Budynek wykonany w konstrukcji muru pruskiego. 

Fot. 2. Spichrze w Bydgoszczy. 

Fot. 3. Budynek piętrowy o konstrukcji muru 

pruskiego. 

Rys historyczny stosowania 

muru pruskiego 

Mur pruski, zwany również ścianą ryglową 

lub konstrukcją szachulcową, jest znany 

od dawna. Już w latach zamierzchłych proste 

chaty były oparte na wkopanych palach 

w ziemię, jednak była to konstrukcja niestabilna 

i nie zdolna do utrzymania znacznych 

obciążeń dachowych. Stąd koniecznością 

stało się stabilniejsze zabezpieczenie konstrukcji 

ścian poprzez zastosowanie konstrukcji 

słupowo-krzyżulcowych i stawianie 

ich na kamieniach, które chroniły drewno 

przed wilgocią i degradacją biologiczną. 

Takie były początki powstawania muru pruskiego. 

Postęp w rozwoju muru pruskiego 

jest widoczny szczególnie w XV wieku, kiedy 

zaczęto stosować zastrzały (belki ukośne) 

oraz rozwory, umożliwiające wyrównywanie 

sił bocznych w celu poprawy statyki ściany. 

43

technika 

XVIII i XIX wieku (fot. 4), które do dziś 

przyciągają turystów do tego miasta. Wybudowane 

zostały w latach 1790‐1793 przez 

kupca Samuela Golloba Engelmanna i służyły 

do przechowywania (magazynowania) 

produktów rolnych, następnie wywożonych 

drogą wodną - barkami - do Gdańska. 

Fot. 4. Widok boczny od strony mostu spichrzy w Bydgoszczy. 

Wówczas wprowadzono również technologię 

stawiania słupów w obrębie przyziemia 

na wzdłużnych belkach zwanych obecnie 

podwaliną. Te rozwiązania pozwoliły 

usztywnić słupy na tym poziomie (przyziemia) 

i chronić drewno przed wilgocią. 

z ziemi. 

Dalsze usprawnienia konstrukcyjne szkieletu 

muru pruskiego nastąpiły już w XVI i XVII 

wieku, kiedy to zastosowano metody jego 

upiększania w formie sztuki rzeźbiarskiej, 

szczególnie fasad konstrukcji budynków. 

Mur pruski był stosowany w budownictwie 

mieszkalnym i gospodarczym w całej Europie, 

szczególnie w Europie Północnej, 

m.in. w Anglii, Niemczech, Francji, Holandii 

i Szwecji. W Polsce budynki o konstrukcji 

muru pruskiego występują szczególnie 

na Śląsku, na Kaszubach, Warmii i Mazurach. 

Według danych historycznych, w Polsce wyróżnia 

się kilka typów domów o konstrukcji 

szachulcowo-ryglowych: dolnośląski, 

kaszubski, lubuski, sudecki i wielkopolski, 

który spotyka się również na Pomorzu 

i Kujawach. Np. znane są słynne spichrze 

w Bydgoszczy, wybudowane na przełomie 

Konstrukcja muru 

pruskiego 

Główną częścią składającą się na budowę 

muru pruskiego jest jego szkielet, wykonany 

z drewna, w którym każdy element tej 

konstrukcji spełnia swoją funkcję i dlatego 

ma swoją nazwę i określone wymiary. 

Konstrukcja szkieletowa muru pruskiego 

rozpoczyna się przy przyziemiu podwaliną, 

tj. belką opartą na fundamencie. Podwaliny 

na długość łączone są na nakładkę skośną 

(fot. 5 i 6) , zaś szkielet górą zakończony 

jest belką zwaną oczepem, która przyjmuje 

obciążenia od belek stropowych lub bezpośrednio 

od krokwi dachowych. Podwalina 

i oczep ze słupkami pionowymi w rozstawie 

1,0 ‐ 1,5 m, połączone są na czopy. 

Między pionowymi słupkami wbudowane 

są zastrzały (ukośne belki), które łączone 

są z podwaliną i oczepem na wręby (fot. 7). 

Zadaniem zastrzałów jest przenoszenie siły 

parcia wiatru na cały mur i zapewnienie budynku 

większej stateczności. Dzielące pola 

między słupkami w poziomie to zadanie 

rygli, które ze słupkami łączy się na wręby 

ukośne, a z zastrzałami na czopy. Słupki 

pionowe i rygle poziome, stanowią również 

ościeża dla wbudowania okien i drzwi 

zewnętrznych budynku (fot. 8). Konstrukcje 

szkieletowe poszczególnych murów 

są ze sobą połączone przy pomocy słupków 

narożnych i tworzą całą konstrukcję poza 

Fot. 5. 

Fot. 6. 

44

technika 

Fot. 9. Wypełnienie muru pruskiego 

kamieniem. 

Fot. 7. 

dachem budynku. Konstrukcja ścian działowych 

budynku jest taka sama jak murów 

zewnętrznych. 

Poszczególne konstrukcje szkieletowe murów 

mogą być wypełnione różnymi materiałami 

budowlanymi. W czasach pierwotnych, 

na początku upowszechniania się konstrukcji 

szachulcowej, dominowała glina zmieszana 

z sieczką, która poprawiała współczynnik 

przewodnictwa cieplnego. Potem 

Fot. 8. Ościeża okna. 

Fot. 10. Wypełnienie muru pruskiego z cegły. 

stosowano trzcinę, gruz, kamień i cegłę. 

Należy tu podkreślić, że wypełnienie dotyczyło 

tylko wolnych przestrzeni. Drewno 

konstrukcji szkieletowej było na zewnątrz 

i wewnątrz widoczne i stanowiło elementy 

dekoracyjne, charakterystyczne dla tego rodzaju 

budownictwa. Stąd wymagało dobrego 

zabezpieczenia przed biologiczną degradacją, 

szczególnie widoczne powierzchnie, 

które były dodatkowo powlekane środkami 

zabezpieczającymi, często kolorowymi 

w celu podkreślenia ich własności dekoracyjnej 

i architektury całego budynku. 

W ówczesnych czasach technologia muru 

pruskiego była stosowana nie tylko ze względów 

dostępnych na owe czasy rozwiązań 

techniczno-materiałowych, ale również 

z powodów ekonomicznych. Np. w Polsce, 

w Toruniu w czasach zaboru pruskiego dla 

stosujących technologie szachulcowe były 

specjalnie dawane ulgi podatkowe. 

Technologia muru pruskiego jest stosowana 

do dziś a nawet można powiedzieć, 

że zaczyna być w modzie. Istnieją w Polsce 

przedsiębiorstwa budowlane, które specjalizują 

się w tego rodzaju budownictwie. 

Zmieniła się tylko technologia i materiały 

wykonania, szczególnie dotyczące wypełnienia 

przestrzeni między drewnianymi 

elementami konstrukcyjnymi. Stosowane 

są wymagane zabezpieczenia termiczne 

muru, kolorowe tynki, okładziny kamienne 

(fot. 9), czy okładziny z cegły (fot. 10). 

Wszystko po to, by zachowując szachulcowy 

styl spełnić wymagania termiczne zgodnie 

z prawem budowlanym oraz poprawić dekoracyjny 

wygląd i architekturą budynku. 

Inż. Zbigniew Gęsiński 

Rzeczoznawca NOT, 

wieloletni biegły sądowy 

w dziedzinie technologii drewna 

Fot. autora, rys. z internetu 

45

po godzinach 

Co Adam ma z przodu, a Ewa z tyłu? 

Przychodzi baba do lekarza, wszędzie jest niebieska, 

zielona... 

– O Boże, co się pani stało? 

– Panie doktorze, już nie wiem co mam dalej 

robić... Za każdym razem, kiedy mój mąż przychodzi 

do domu pijany, tłucze mnie. 

– Hmm, znam jeden absolutnie pewny i efektywny 

środek! W przyszłości, kiedy pani mąż przyjdzie 

pijany do domu, weźmie pani filiżankę herbaty 

rumiankowej i niech pani płucze gardło i płucze 

i płucze... 

Dwa tygodnie później przychodzi ta sama kobieta 

do tegoż lekarza i wygląda jak kwitnące życie... 

– Panie doktorze, wspaniała rada! Za każdym 

razem, kiedy mój mąż dobrze wcięty wtacza się 

do mieszkania, ja płuczę i płuczę gardło, a on nic 

mnie nie robi. 

– No widzi pani - trzeba po prostu trzymać pysk 

zamknięty. 

Cztery etapy w życiu faceta: 

l. Wierzy w św. Mikołaja 

2. Nie wierzy w Mikołaja 

3. Jest Mikołajem 

4. Wygląda jak św. Mikołaj 

Kłótnia dwójki przedszkolaków, chłopca i dziewczynki: 

– A mój tata ma wieżę stereo! 

– A moja mama też ma! – rewanżuje się 

dziewczynka. 

- A mój tata ma kabriolet! 

- A moja mama też ma! 

- A mój tata ma siusiaka! 

- Aaaa... A moja mama też! 

- No co ty? Przecież twoja mama nie ma siusiaka! 

- Ma, w szufladzie! 

– „A” 

Jaka jest różnica między zwykłym zającem 

a latającym? 

– Latający ma na plecach orła. 

Żona wróciła dziś ze sklepu ze skrzynką piwa, 

kartonem wódki, ośmioma butelkami whisky 

i dwoma bochenkami chleba. Pytam zdziwiony: 

– Mamy jakąś imprezę? 

– Nie. 

– Więc po co nam dwa chleby? 

Mąż pyta żonę blondynkę: 

– Kochanie dlaczego masz jedną skarpetkę zieloną 

a drugą niebieską? 

– Nie wiem. A najdziwniejsze jest to, że mam 

jeszcze jedną taką parę. 

Dzwoni blondynka na pogotowie: 

– Mój mąż połknął igłę. 

Kobieta, która odebrała telefon mówi: 

– Za kilka minut u pani będziemy. 

Po kilku minutach blondynka znowu dzwoni 

na pogotowie: 

– Już nie trzeba przyjeżdżać, znalazłam drugą. 

Spotyka się dwóch budowlańców: 

– Cześć, Mietek – już po śniadanku? 

– No co ty, ani kropelki! 

– Panie majster, Mietek spadł z rusztowania!! 

– Niech już nie włazi, zaraz przerwa. 

Żona wraca z miasta i mówi od progu 

do męża: 

Początek związku. Zakochany młody człowiek zadaje 

pytanie: 

– Czy moje zarobki są wystarczające? 

Wybranka nie ma wątpliwości: 

– Dla mnie wystarczy, ale nie mam 

pojęcia, jak ty dasz sobie radę. 

-I tak narzekałeś, tak się wkurzałeś 

że bez sensu i za drogo. A właśnie ci 

powiem, że wykupienie autocasco miało sens. 

Najlepszy dowód na to, że równe szanse pomiędzy 

płciami to bajka? 

Facet próbujący zapakować gwiazdkowy prezent.

Fachowy Dekarz & Cieśla 6/2013

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?