Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
NỘI DUNG MÔN HỌC<br />
Bài 1: Tổng quan chung về Tài chính công<br />
Tài chính công là gì?<br />
Vai trò chính phủ và tài chính công<br />
Bài 2: Hệ thống ngân sách nhà nước<br />
Nội dung thu chi<br />
Phân cấp quản lý<br />
Quy trình NSNN<br />
Cân đối ngân sách<br />
Bài 3: Hệ thống thuế nhà nước<br />
Khái quát chung hệ thống thuế<br />
Quản lý các loại thuế (10)<br />
Bài 1- Tài chính công 1
TÀI CHÍNH CÔNG LÀ GÌ?<br />
Khu vực công?<br />
Cơ quan hành chính + Dịch vụ hành chính công + Lệ phí<br />
Đơn vị sự nghiệp (có thu, ko thu) + hàng hoá công cộng + Phí<br />
Doanh nghiệp nhà nước (lợi nhuận, phi lợi nhuận)<br />
Tổ chức, thể chế khác…<br />
Tài chính:<br />
Quan hệ bằng tiền, phản ánh sự vận động của các quỹ tiền tệ<br />
tập trung gắn với các chủ thể khác nhau của nền kinh tế: Tài<br />
chính doanh nghiệp, Tài chính quốc tế, Tài chính hộ gia đình<br />
Tài chính công?<br />
Bài 1- Tài chính công 2
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br />
Phương pháp phân tích thực chứng:<br />
Phân tích thực chứng (positive analysis) là một phương pháp<br />
phân tích khoa học nhằm tìm ra mối quan hệ nhân quả giữa<br />
các biến số kinh tế.<br />
Phương pháp phân tích chuẩn tắc:<br />
Phân tích chuẩn tắc (normative analysis) là phương pháp phân<br />
tích dựa trên những nhận định chủ quan cơ bản về điều gì<br />
đáng có hoặc cần phải làm để đạt được kết quả mong muốn.<br />
Bài 1- Tài chính công 3
KHÓ KHĂN KHI PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH CÔNG<br />
Không thấy hết tác động của chính sách tài chính<br />
công<br />
Bất đồng quan điểm giá trị<br />
Sự khác biệt về hành vi kinh tế và mô hình kinh<br />
tế.<br />
Bài 1- Tài chính công 4
VAI TRÒ CHÍNH PHỦ - VAI TRÒ CHI TIÊU CÔNG<br />
Chính phủ - Quyền lực tuyệt đối - Thuế<br />
Vai trò truyền thống<br />
Vai trò mở rộng (p/diện kinh tế)<br />
Thay đổi theo mô hình kinh tế nhằm Điều tiết -<br />
Ổn định- Phát triển<br />
Bài 1- Tài chính công 5
Chính phủ?<br />
Tổ chức được thiết lập để thực thi những quyền<br />
lực nhất định, điều tiết hành vi của các tổ chức<br />
cá nhân sống trong xã hội, nhằm phục vụ lợi<br />
ích chung của xã hội đó và tài trợ cho việc<br />
cung cáp những hàng hoá dịch vụ thiết yếu mà<br />
xã hội có nhu cầu.<br />
Bài 1- Tài chính công 6
Chính phủ trong vòng tuần hoàn kinh tế<br />
Cá nhân<br />
Thị Trường<br />
đầu ra<br />
Thuế T.Thu<br />
Chính phủ<br />
Thị trường<br />
Đầu vào<br />
Thuế G.Thu<br />
D/nghiệp<br />
Bài 1- Tài chính công 7
CƠ SỞ KHÁCH QUAN CHO SỰ CAN THIỆP CỦA CHÍNH PHỦ<br />
Kinh tế học phúc lợi:<br />
là một nhánh của lý thuyết kinh tế quan tâm đến sự mong<br />
muốn của xã hội đối với các trạng thái kinh tế khác nhau<br />
Hiệu quả Pareto: Một sự phân bổ nguồn lực được gọi là<br />
đạt hiệu quả pareto nếu như không có cách nào phân bổ lại<br />
các nguồn lực để làm cho ít nhất một người được lợi hơn mà<br />
không làm thiệt hai đến bất kỳ ai khác. (Hoàn thiện Pareto)<br />
Điều kiện biên đạt hiệu quả Pareto<br />
MB = MC hoặc MSB = MSC<br />
Bài 1- Tài chính công 8
Điều kiện đạt hiệu quả Pareto<br />
Sản xuất – Phân phối - Hỗn hợp<br />
Sản xuất: MRTS(klX) = MRTS(klY) =Pl/Pk<br />
Tiêu dùng: MRS(xyA) = MRS(xyB) =Px/Py<br />
Hỗn hợp (Sản xuất-tiêu dùng)<br />
MRTxy = MRS(xyA) = MRS(xyB) = Px/Py<br />
Bài 1- Tài chính công 9
Các thất bại của nền kinh tế và<br />
sự can thiệp của chính phủ<br />
Ngoại ứng<br />
Hàng hoá công cộng<br />
Thông tin không đối xứng<br />
Bất ổn kinh tế<br />
Phân phối lại thu nhập…<br />
Độc quyền<br />
Các nguyên nhân làm thất bại chính sách công (Thiếu<br />
thông tin, bộ máy quan liêu, không kiểm soát được phản<br />
ứng của cá nhân, do yếu tố chính trị gây ra)<br />
Bài 1- Tài chính công 10
Độc quyền-Độc quyền nhà nước-Định giá hai<br />
phần<br />
Nguyên nhân<br />
Tổn thất<br />
Giải pháp<br />
Chính phủ nhượng quyền<br />
Chế độ bản quyền<br />
Sở hữu nguồn lực đặc biệt<br />
Giảm chi phí khi sản xuất lớn<br />
Lợi nhuận độc quyền<br />
Luật chống độc quyền<br />
Đánh thuế, phạt…<br />
Độc quyền nhà nước<br />
Bài 1- Tài chính công 11
Độc quyền tự nhiên – Ngành dịch vụ công cộng<br />
Khái niệm:<br />
Là tình trạng trong đó các yếu tố hàm chứa trong quá trình sản<br />
xuất cho phép doanh nghiệp có thể giảm liên tục chi phí sản xuất<br />
khi quy mô sản xuất mở rộng, do đó dẫn đến cách tổ chức sản<br />
xuất hiệu quả nhất là thông qua một hãng duy nhất.<br />
Độc quyền chưa bị điều tiết<br />
Chiến lược điều tiết độc quyền của chính phủ<br />
- Định giá bằng chi phí trung bình<br />
- Định giá hai phần<br />
+ Phần 1 = Chi phí cố định bình quân<br />
+ Phần 2 = MC<br />
Liên hệ thực tế : Điện, nước, bưu chính<br />
Bài 1- Tài chính công 12
Ngoại ứng<br />
Khái niệm<br />
Phân loại (tích cực, tiêu cực)<br />
Đặc điểm<br />
- Do sản xuất và tiêu dùng gây ra<br />
- Ai gây ra tác hại hay chịu tác hại mang tính<br />
tương đối<br />
- Ngoại ứng tích cực, tiêu cực mang tính<br />
tương đối<br />
- Tất cả đều phi hiệu quả<br />
Bài 1- Tài chính công 13
Ngoại Ứng Tiêu cực<br />
Chi phí lợi ích của ngoại ứng tích cực<br />
- MSB=MB<br />
- MSC>MC (MSC=MC+MEC)<br />
- Qo>Q*<br />
Giải pháp<br />
- Hợp nhất (sáp nhập): Đinh lý Coase<br />
- Dùng dư luận xã hội<br />
- Đánh thuế (Thuế Pigou)<br />
- Hạn mức xả thải (H/mức gây ngoại ứng)<br />
Bài 1- Tài chính công 14
Ngoại ứng tích cực<br />
Chi phí lợi ích của ngoại ứng tích cực<br />
- MSC=MC<br />
- MSB>MB (MSB=MB+MEB)<br />
- Qo
Hàng hoá công cộng<br />
Khái niệm:<br />
Những loại hàng hoá không có tính cạnh tranh trong tiêu dùng, việc<br />
một cá nhân này đang hưởng thụ lợi ích do hàng hoá đó tạo ra không<br />
ngăn cản những người khác cùng đồng thời hưởng thụ lợi ích của nó.<br />
Hàng hoá công cộng thuần tuý<br />
- Không có tính cạnh tranh<br />
- Không có tính loại trừ<br />
Hàng hoá công cộng ko thuần tuý<br />
+ HHCC có tính giới hạn<br />
+ HHCC có thể định giá<br />
Hàng hoá cá nhân?<br />
Bài 1- Tài chính công 16
Chí phí lợi ích<br />
HHCC thuần tuý – HHCC có thể định giá<br />
HHCC thuần tuý<br />
HHCC có thể định giá<br />
MSC cố định (trong giới hạn)<br />
MSB = ∑MBi<br />
MC = 0<br />
MSC = ∑MCi<br />
MSB = ∑(MBi+MEBi)<br />
Bài 1- Tài chính công 17
HHCC có tính giới hạn<br />
-Chi phí lợi ích MSB=∑MBi MSB=∑MBi<br />
- Đồ thị<br />
MSC cố định<br />
MC =0<br />
MSC tăng<br />
MC>0<br />
Bài 1- Tài chính công 18
Thu phí HHCC<br />
QttQ* thu phí<br />
- Thu phí không xảy ra tắc nghẽn tại P* (Qtt=Q*)<br />
- Thu phí đạt hiệu quả tối ưu: thu tại Po =MB=MC<br />
Qtt>Q* Không thu phí- Gây tổn thất =Tam giác EoAQm<br />
Bài 1- Tài chính công 19
Khái niệm:<br />
Thông tin không đối xứng<br />
Là tình trạng thiếu thông tin của người mua hoặc người bán<br />
về đặc tính của sản phẩm.<br />
Kết quả của hiện tượng thiếu thông tin: là lựa chọn ngược<br />
Bài 1- Tài chính công 20
Phân phối lại thu nhập<br />
Công bằng(bất bình đẳng) – là cơ sở phân phối lại thu nhập<br />
- Công bằng dọc:<br />
- Công bằng ngang:<br />
Thước đo bất bình đẳng về thu nhập<br />
- Đường cong Lorenz<br />
- Hệ số Gini<br />
Bài 1- Tài chính công 21
Đường cong Lorenz<br />
Nhóm 1 2 3 4 5 ∑<br />
Thu nhập 5 10 15 20 50 100<br />
%∑T.nhập<br />
(Luỹ kế)<br />
5 15 30 50 100<br />
Bài 1- Tài chính công 22
Nguồn gốc bất bình đẳng và quan điểm phân phối lại<br />
Nguồn gốc<br />
- Do lao động (K/năng, cường độ, nghề, nhân tố<br />
khác)<br />
- Do tài sản (Kinh doanh, thừa kế, nhân tố khác)<br />
Quan điểm phân phối<br />
- Theo sở hữu nguồn lực<br />
- Theo thuyết vị lợi<br />
- Chủ nghĩa bình quân<br />
- Thuyết cực đại thấp nhất<br />
Bài 1- Tài chính công 23
Công bằng-Hiệu quả-Xoá đói nghèo<br />
Đường cong Kuznet<br />
Xoá đói nghèo<br />
Mức độ nghèo đói<br />
Bài 1- Tài chính công 24
MC+MEC<br />
MB+MEB<br />
MC<br />
MC<br />
MB<br />
MB<br />
Qo Q1 Q<br />
Q1 Qo Q<br />
Ngoại ứng tiêu cực<br />
Ngoại ứng tích cực<br />
Bài 1- Tài chính công 25
Độc quyền tự nhiên<br />
P1<br />
F1<br />
P2<br />
Po<br />
Q1 Q2 Qo<br />
Bài 1- Tài chính công 26
Bài 2<br />
Hệ thống ngân sách nhà nước<br />
1
Ngân sách là gì?<br />
Khái niệm<br />
Thu ngân sách<br />
Chi Ngân sách<br />
Cân đối ngân sách<br />
Phân cấp quản lý<br />
Bài 2 Tài chính công 2
Vai trò – Nguyên tắc quản lý<br />
Vai trò NSNN<br />
- Duy trì bộ máy nhà nước<br />
- Khắc phục hạn chế của nền kinh tế<br />
- Điều tiết vĩ mô<br />
- Mở rộng quan hệ hợp tác<br />
Nguyên tắc quản lý<br />
- Niên hạn<br />
- Toàn thể, thống nhất<br />
- Chuyên dùng<br />
Bài 2 Tài chính công 3
Chi đầu tư phát triển<br />
Khái niệm: là khoản chi nhằm tạo cơ sở vật<br />
chất kỹ thuật, có tác dụng làm cho nền<br />
kinh tế tăng trưởng và phát triển.<br />
Nội dung<br />
Đặc điểm<br />
- Chi lớn, không mang tính ổn định<br />
- Chi có tính tích luỹ<br />
- Gắn với mục tiêu, định hướng<br />
- Quy mô vốn phụ thuộc vào nguồn, tính<br />
chất…<br />
Bài 2 Tài chính công 4
Chi thường xuyên<br />
Khái niệm: khoản chi có tính đều đặn, liên tục<br />
gắn với nhiệm vụ thường xuyên của nhà nước về<br />
quản lý kinh tế-xã hội.<br />
Nội dung<br />
Đặc điểm<br />
- Mang tính ổn định<br />
- Phần lớn mang tính tiêu dùng<br />
- Gắn với cơ cấu tổ chức có tính bắt buộc<br />
Phương thức cấp phát<br />
Bài 2 Tài chính công 5
Phân cấp quản lý<br />
Khái niệm<br />
Tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước<br />
- Ngân sách trung ương<br />
- Ngân sách địa phương (Tỉnh, Huyện, Xã)<br />
Nguyên tắc phân cấp<br />
- Phù hợp với phân cấp quản lý KT-XH<br />
- NSTƯgiữ vai trò chủ đạo<br />
- Phân định rõ nhiệm vụ thu chi, ổn định tỷ lệ phân chia<br />
= (A-B)x100%/C (A:Tổng chi của tỉnh, B tổng thu<br />
100% của tỉnh, C: Tổng thu phân chia % TƯ-ĐP)<br />
- Đảm bảo công bằng<br />
Bài 2 Tài chính công 6
Năm ngân sách-Chu trình ngân sách<br />
Năm ngân sách là thời gian mà dự toán<br />
ngân sách đã được phê duyệt có hiệu lực<br />
thực hiện.<br />
Chu trình ngân sách là toàn bộ quá trình<br />
từ khi hinh thành dự toán cho tới khi<br />
quyết toán xong ngân sách.<br />
Mối quan hệ giưa năm NS và chu trình<br />
NS<br />
Cơ quan tham gia vào xây dựng NSNN<br />
Bài 2 Tài chính công 7
Lập dự toán ngân sách<br />
Ý nghĩa lập dự toán<br />
- Là khâu quan trọng nhất của chu trình<br />
- Đánh giá được tổng thể kinh tế xã hội<br />
Căn cứ lập dự toán (chủ trương phương<br />
hướng, kế hoạch chính phủ, kết quả phân<br />
tích, chế độ tiêu chuẩn)<br />
Phương pháp lập<br />
- Từ trên xuống<br />
- Từ cơ sở lên<br />
- MTEF<br />
Bài 2 Tài chính công 8
Trình tự lập NSNN<br />
Công tác chuẩn bị<br />
Quá trình lập<br />
- Tại đơn vị cơ sở<br />
- Tại các cấp ngân sách<br />
CQ tài chính →UBND → HDND<br />
- Lập kế hoạch NSNN tổng thể<br />
Quá trình phê duyệt<br />
Giao kế hoạch NSNN chính thức (phần số liệu<br />
và thuyết minh)<br />
Bài 2 Tài chính công 9
Cân đối ngân sách nhà nước<br />
Khái niệm<br />
Các quan điểm cân đối NSNN<br />
- Lý thuyết cổ điển về cân bằng NS<br />
- Lý thuyết ngân sách chu kỳ<br />
- Lý thuyết ngân sách cố ý thiếu hụt<br />
Bài 2 Tài chính công 10
Thâm hụt ngân sách nhà nước<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Khái niệm<br />
Đo lường: quy mô thâm hụt/GDP (5% của Việt nam)<br />
Mô hình mở rộng nhà nước<br />
Nguyên nhân<br />
- Khách quan<br />
+ Khủng hoảng Ktế<br />
+ Thiên tai, chiên tranh, dịch bệnh…<br />
- Chủ quan<br />
+ Quản lý kém<br />
+ Cơ cấu chi bất hợp lý<br />
+ Hiệu quả thấp<br />
+ Hệ thống thuế không thực sự hiệu quả..<br />
Bài 2 Tài chính công 11
Thâm hụt ngân sách nhà nước (tiếp)<br />
<br />
<br />
Tác động của thâm hụt ngân sách<br />
- Lãi suất tăng, đầu tư giảm<br />
- Thâm hụt cán cân thanh toán<br />
- Tác động khác (GDP, thất nghiệp, CPI)<br />
Giải pháp<br />
- Trực tiếp (không bền vững)<br />
+ Vay nợ<br />
+ Phát hành tiền<br />
+ Cắt giảm chi tiêu, tăng thuế…<br />
- Gián tiếp (mang tính triệt để nhằm tăng GDP)<br />
+ Khu vực quốc doanh<br />
+Ngoài quốc doanh<br />
+ Vốn đầu tư nước ngoài<br />
Bài 2 Tài chính công 12
Vay nợ<br />
Nợ công và nợ quốc gia<br />
Sự cần thiết phải vay nợ<br />
Thị trường vay và công cụ vay<br />
Các yếu tố ảnh hưởng lãi vay<br />
Phương thức vay<br />
- Đấu thầu trái phiếu<br />
- Bán lẻ<br />
Phương thức hoàn trả<br />
Bài 2 Tài chính công 13
Đấu thầu trái phiếu<br />
Lãi suất trúng thầu duy nhất<br />
Trúng thầu đa lãi suất<br />
Lãi suất trần (lãi suất chỉ đạo)<br />
- Tối đa bằng lãi trần<br />
- Chon từ thấp đến cao sao cho Qtt ≤ Qo<br />
- Phân bổ theo %: (ΔQo/∑Qi)*Qi<br />
Không lãi suất chỉ đạo<br />
Không cạnh tranh lãi suất (Trái phiếu VCB)<br />
Bài 2 Tài chính công 14
Khuôn khổ chi tiêu trung hạn (MTEF)<br />
MTEF là gì?:<br />
Là một quy trình soạn lập và xây dựng kế hoạch NS<br />
minhbạch, trong đó đề ra giới hạn nguồn lực trung<br />
hạn, được phân bổ từ trên xuống nhằm đảm bảo kỷ<br />
luật tài khoá tổng thể và đòi hỏi xây dựng dự toán<br />
chi từ dưới lên, thống nhất với các chính sách chi tiêu<br />
theo các ưu tiên chiến lược.<br />
Sự khác giữa MTEF và NS truyền thống?<br />
Bài 2 Tài chính công 15
Tại sao cần có MTEF?<br />
Tách rời, không có tính kế thừa giữa chính<br />
sách, kế hoạch và năm ngân sách<br />
Ngân sách phát sinh tăng dần (thiếu hiệu quả)<br />
Đàm phán ngân sách thiếu minh bạch<br />
Thâm hụt ngân sách<br />
Tách rời chi thường xuyên và đầu tư phát triển.<br />
Bài 2 Tài chính công 16
Chuẩn mực quản lý chi tiêu công<br />
Ý nghĩa chi tiêu công<br />
- Tấm gương phản chiếu sự lựa chọn KT-XH<br />
- Công cụ quản lý hiệu quả nguồn lực công cộng<br />
- Có tính đặc thù của từng quốc gia<br />
Mục tiêu chính<br />
- Kỷ luật tài khoá tổng thể: tránh thâm hụt, không để NS<br />
thâm hụt lớn đến mức ko bền vững.<br />
- Đảm bảo hiệu quả phân bổ nguông lực: Xác định rõ thứ<br />
tự ưu tiên trong phân bổ nguồn lực, phù hợp với chiến<br />
lược, kế hoạch.<br />
- Đảm bảo hiệu quả hoạt động: Kết quả cao nhất với chi<br />
phí thấp nhất<br />
Bài 2 Tài chính công 17
Điều kiện đối với quản lý chi tiêu công<br />
Tính trách nhiệm (giải trình và tác động)<br />
Tính minh bạch<br />
Tính tiên liệu<br />
Sự tham gia của xã hội<br />
Bài 2 Tài chính công 18
Quy trình MTEF<br />
TỪ TRÊN XUốNG (C.phủ, q.hội, Bộ tàc chính,kế hoạch…)<br />
K/khổ ktế<br />
vĩ mô<br />
trung hạn<br />
H.mức chi<br />
Tiêu sơ bộ<br />
Trung hạn<br />
Thảo luận<br />
Xây dựng hạn<br />
Mức chính thức<br />
Xem xét<br />
Phê duyệt<br />
dự toán<br />
Từ dưới lên (Các ngành, tỉnh)<br />
Đánh giá mục<br />
Tiêu chiến lược<br />
Xây dựng dự<br />
Toán theo thứ<br />
tự ưu tiên<br />
Dự toán trung<br />
Hạn thống nhất<br />
Bài 2 Tài chính công 19
Quan hệ dự toán giữa các năm<br />
Năm ngân<br />
Sách 2008<br />
Dự toán năm<br />
thứ nhất 2009<br />
Dự toán năm<br />
thứ hai 2010<br />
Dự toán năm<br />
thứ ba 2011<br />
Năm ngân<br />
Sách 2009<br />
Dự toán năm<br />
thứ nhất 2010<br />
Dự toán năm<br />
thứ hai 2011<br />
Dự toán năm<br />
thứ ba 2012<br />
Bài 2 Tài chính công 20
Bài 3<br />
HỆ THỐNG THUẾ NHÀ NƯỚC<br />
Bài 3- Tài chính công 1
“Nghệ thuật đánh thuế giống như vặt lông ngỗng<br />
sao cho thu được nhiều lông nhất nhưng gây ra ít<br />
tiếng kêu nhất”<br />
Trong đời có hai thứ mà bạn không thể tránh: chết<br />
và thuế. Có những người cho rằng thuế còn tệ hơn<br />
chết. Tại sao chúng ta phải đóng thuế?<br />
"Thuế là cái giá ta phải trả cho một xã hội văn<br />
minh".<br />
Bài 3- Tài chính công 2
Khái niệm - đặc điểm thuế<br />
Khái niệm<br />
- Là khoản đóng góp mang tính bắt buộc theo quy<br />
định của pháp luật nhằm hình thành ngân sách<br />
nhà nước.<br />
- Là khoản hình thành trong quá trình phân phối<br />
và phân phối lại sản phẩm xã hội, thu nhập quốc<br />
dân.<br />
Đặc điểm<br />
- Mang tính bắt buộc, có tính pháp lý cao<br />
- Không được hoàn trả trực tiếp<br />
Bài 3- Tài chính công 3
Vai trò của thuế<br />
Nguồn thu chủ yếu của ngân sách<br />
nhà nước<br />
Điều tiết vĩ mô nền kinh tế<br />
Tham gia thiết lập sự công bằng xã<br />
hội (dọc, ngang)<br />
Kiểm tra giám sát các hoạt động sản<br />
xuất kinh doanh.<br />
Bài 3- Tài chính công 4
Các yếu tố hình thành một loại<br />
thuế<br />
Tên gọi của thuế<br />
Đối tượng nộp thuế<br />
Đối tượng chịu thuế<br />
Căn cứ tính (cơ sở thuế)<br />
Thuế suất<br />
Đăng ký, kê khai, nộp thuế<br />
Yếu tố khác<br />
Bài 3- Tài chính công 5
Thuế suất<br />
Cấu trúc thuế suất<br />
- Thuế suất cố định (tuyệt đối)<br />
- Thuế suất tỷ lệ<br />
- Thuế suất luỹ tiến<br />
- Thuế suất luỹ thoái<br />
Tính chất điều tiết<br />
- Thuế suất biên (MTR)<br />
- Thuế suất trung bình (ATR)<br />
Bài 3- Tài chính công 6
Thuế suất<br />
Thuế suất%<br />
luỹ tiến toàn phần<br />
Luỹ tiến từng phần<br />
Thuế suất tỷ lệ<br />
Cơ sở thuế<br />
Bài 3- Tài chính công 7
Thuế suất luỹ tiến<br />
Luỹ tiến từng phần<br />
là thuế suất luỹ tiến nhưng điều tiết trên<br />
từng phần (bậc) tăng thêm của cơ sở thuế<br />
Luỹ tiến toàn phần<br />
là thuế suất luỹ tiến, được áp dụng một<br />
mức thuế suất duy nhất trên toàn bộ cơ sở<br />
thuế<br />
Bài 3- Tài chính công 8
Thuế suất thuế TNCN<br />
Bậc<br />
thuế<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
Thu nhập chịu<br />
thuế<br />
0-5 triệu<br />
5-15 triệu<br />
15-25 triệu<br />
25-40 triệu<br />
>40 triệu<br />
Thuế<br />
suất<br />
%<br />
0<br />
10<br />
20<br />
30<br />
40<br />
Bậc<br />
thuế<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
Thu nhập chịu<br />
thuế (triệu<br />
đồng)<br />
>0-5<br />
>5-10<br />
>10-18<br />
>18-32<br />
>32-52<br />
>52-80<br />
Thuế<br />
suất %<br />
5<br />
10<br />
15<br />
20<br />
25<br />
30<br />
7<br />
>80<br />
35<br />
Bài 3- Tài chính công 9
Phân loại thuế<br />
Thuế trực thu: TNDN, TNCN, thuế nhà<br />
đất…<br />
Thuế gián thu: VAT, TTĐB, XK-NK…<br />
Các cách phân chia khác (thuế suất,<br />
phạm vi áp dụng….)<br />
Tỷ trọng thuế gián thu của Việt nam<br />
luôn lớn hơn tỷ trọng thuế trực thu so<br />
với tổng thu. Tại sao?<br />
Bài 3- Tài chính công 10
Nguyên tắc, căn cứ đánh thuế<br />
Nguyên tắc lợi ích<br />
Nguyên tắc khả năng đóng góp<br />
→ Chọn cấu trúc thuế suất<br />
Căn cứ vào nguồn phát sinh thu nhập<br />
Căn cứ vào nơi cư trú<br />
→ Hiệp định tránh đánh thuế hai lần<br />
Bài 3- Tài chính công 11
Tính chất hệ thống thuế tối ưu<br />
Tính hiệu quả kinh tế<br />
Tính đơn giản<br />
Tính công bằng<br />
Tính linh hoạt<br />
Tính trách nhiệm<br />
Bài 3- Tài chính công 12
Tác động của thuế<br />
Thuế<br />
Trực thu - Gián thu<br />
Tuyệt đối - Tương đối<br />
Cạnh tranh - Độc quyền<br />
Vĩ mô - Vi mô<br />
Bài 3- Tài chính công 13
Cân bằng chung (Cạnh tranh)<br />
Bài 3- Tài chính công 14
Ðánh thuế là một nguyên nhân gây biến dạng.<br />
Tiêu thụ xăng dầu thường bị đánh thuế đơn vị, ví dụ 200 đồng/lít. Mức thuế này<br />
tạo ra chênh lệch giữa giá mà người mua phải trả và giá mà người bán nhận được.<br />
Nếu người sử dụng xe máy trả 3.500 đồng/lít xăng, thì người chủ cây xăng sẽ nhận<br />
được 3.500 - 200 = 3.300 đồng/lít.<br />
Trên đồ thị, cộng khoản thuế vào ta có đường cung mới nằm bên trên đường cung<br />
lúc không chịu thuế. Lượng tiêu thụ xăng dầu giảm từ Q* xuống Q.<br />
Ta có thể thấy cả người mua và người bán xăng dầu cùng chia nhau gánh nặng<br />
thuế. Với người mua, mức giá Pd cao hơn làm cho họ bị thiệt vì thặng dư tiêu<br />
dùng đã bị giảm một lượng bằng diện tích a + d. Với người bán xăng, mức giá Ps<br />
thấp hơn cũng khiến họ bị thiệt do phải chịu mất mát thặng dư sản xuất bằng diện<br />
tích b + c. Chính phủ thu được một khoản thuế tương đương diện tích a + b. Phần<br />
diện tích còn lại c + d là chi phí xã hội ròng. Theo quan điểm kinh tế thì đây là mất<br />
mát vô ích của khoản thuế.<br />
Tuy nhiên, thuế không phải lúc nào cũng xấu. Thực ra, thuế là công cụ cần thiết<br />
khi một số hoạt động sản xuất và tiêu dùng không phản ánh được đúng các chi phí<br />
xã hội. Ta biết rằng tiêu dùng xăng dầu gây ra ô nhiễm. Thuế xăng dầu làm giảm<br />
lượng tiêu thụ và do vậy giúp giảm nhẹ vấn đề ô nhiễm môi trường.<br />
Bài 3- Tài chính công 15
Trường hợp đặc biệt<br />
Cung co giãn hoàn toàn<br />
Cầu co giãn hoàn toàn<br />
Cung không đổi (cố định)<br />
Cầu không đổi (cố định)<br />
Bài 3- Tài chính công 16
Thuế nhập khẩu<br />
Khi cha cã thuÕ NK thÞ trêng P d s<br />
c©n b»ng t¹i q=70, p=20, Gi sö<br />
thÕ giíi gi¸ =10 cung v« h¹n th×<br />
gi¸ trong níc sÏ h¹ xuèng =10<br />
cung trong níc chØ cßn 20, nhµ 20<br />
E<br />
níc ®¸nh thuÕ NK 60% gi¸ 16 i h st<br />
t¨ng =16 SX trong nø¬c =50<br />
thuÕ nhµ níc thu = ixyh . . . . . .10 k x y m sw<br />
(gii thÝch chi tiÕt)<br />
O 20 50 70 90 120 q<br />
Bài 3- Tài chính công 17
Khái quát hệ thống thuế Việt nam<br />
Hệ thống văn bản pháp luật (10 loại)<br />
Cơ quan quản lý (3 cấp)<br />
Cải cách thuế<br />
Lịch sử hình thành<br />
- Trước 1990: Ko có luật, có 3 cơ quan<br />
thu độc lập.<br />
- Cải cách bước 1 (90-95)<br />
- Cải cách bước 2 (96-nay)<br />
Bài 3- Tài chính công 18
Thuế tiêu dùng<br />
Thuế tiêu dùng là gì?<br />
Đặc điểm thuế tiêu dùng<br />
- Là thuế gián thu<br />
- Tác động nhay cảm đến giá<br />
- Mang tính luỹ thoái<br />
- Có nguồn thu ổn định<br />
Phương pháp đánh thuế<br />
- Theo tính chất (thuế thông thường, đặc biệt)<br />
- Theo giai đoạn (một giai đoạn, nhiều giai đoạn)<br />
Bài 3- Tài chính công 19
Thuế GTGT (VAT)<br />
VAT là gì?<br />
Tại sao hàng nhập khẩu chịu VAT?<br />
Tại sao phải áp dung VAT thay thuế<br />
doanh thu?<br />
- Tránh trùng thuế (trùng thuế là gì?)<br />
- Khuyến khích xuất khẩu<br />
- Tăng cường hạch toán kế toán<br />
- Phù hợp với các nước trên thế giới<br />
Nội dung của VAT ở Việt nam?<br />
Bài 3- Tài chính công 20
Tại sao áp dụng VAT?<br />
Chỉ tiêu Sản xuất Thương mại 1 Thương mại 2<br />
Thuế doanh thu<br />
Giá vốn<br />
- 104 114.4<br />
Giá bán(ko thuế)<br />
100 110 120<br />
Giá TT (có thuế)<br />
104 114.4 124.8<br />
Thuế GTGT<br />
Giá vốn<br />
- 100 106<br />
Giá bán(ko thuế)<br />
100 106 111.6<br />
Giá TT (có thuế)<br />
110 116.6 122.76<br />
Bài 3- Tài chính công 21
Thuế TTĐB<br />
Thuế TTĐB là gì?<br />
Đặc điểm<br />
- Thuế suất cao<br />
- Danh mục hàng chịu thuế không nhiều<br />
- Giảm tính luỹ thoái của thuế tiêu dùng<br />
- Chỉ đánh vào một công đoạn<br />
- Doanh thu đã bao gồm thuế TTĐB<br />
- Không khuyến khích tiêu dùng, sản xuất<br />
nhập khẩu<br />
. Nội dung thuế TTĐB<br />
Bài 3- Tài chính công 22
Thu nhập là gì?<br />
Thu nhập? Tổng giá trị mà chủ thể nào đó nhận<br />
được thông qua quá trình phân phối, trong một<br />
khoảng thời gian nhất định.<br />
Yếu tố chi phối thu nhập<br />
- Mức độ phát triển kinh tế quốc gia<br />
- Cơ chế phân phối<br />
- Yếu tố xã hội, yếu tố khác<br />
Tiệu thức phân chia thu nhập (chủ thể, lao<br />
động, tài sản, kãnh thổ…)<br />
Bài 3- Tài chính công 23
Thuế thu nhập<br />
Khái niệm<br />
Tại sao cần thuế thu nhập<br />
- Tái phân phối, đảm bảo công bằng<br />
- Nhu cầu tài chính nhà nước<br />
- Điều tiết hoạt động kinh tế<br />
- Giảm tính luỹ thoái của thuế tiêu dùng<br />
Nguyên tắc đánh thuế<br />
- Trên cơ sở thu nhập chịu thuế (các nguồn?)<br />
- Đánh thuế luỹ tiến<br />
- Lựa chọn thời gian xác định TNCT<br />
Nội dung (thuế TNDN, thuế TNCN)<br />
Bài 3- Tài chính công 24
Thuế xuất nhập khẩu, thuế tài sản, thuế khác<br />
Thuế xuất khẩu, nhập khẩu<br />
Thuế tài nguyên<br />
Thuế chuyển quyền sử dụng đất<br />
Thuế nhà đất<br />
Thuế sử dụng đất nông nghiệp<br />
Thuế môn bài<br />
Bài 3- Tài chính công 25
Hiệp định thuế, chuyển giá, phá giá<br />
Hiệp định thuế<br />
Là văn bản ký kết giữa các quốc gia nhằm phân định quyền<br />
và nghĩa vụ mỗi bên đối với các loại thuế trực thu của<br />
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.<br />
Chuyển giá<br />
Định giá cao hay thấp hơn giá thực nhằm tối đa lợi nhuận<br />
tối thiểu nghĩa vụ thuế đối với nhà nước<br />
(transferpricing.com)<br />
Phá giá<br />
Bán hàng hoá ra nước ngoài (xuất khẩu) với giá thấp hơn<br />
giá bán của hàng hoá tại trong nước (giá này không bao<br />
gồm thuế gián thu)<br />
Biên độ phá giá = Giá trong nước – giá ở nước ngoài<br />
Bài 3- Tài chính công 26