• Cyflwyno staff CBAC • Adnoddau digidol newydd am ddim i ...

2011/12
bwletin
• Cyflwyno staff CBAC
• Adnoddau digidol newydd am ddim i athrawon gwyddoniaeth
• Disgyblion yn disgleirio: Gwobrau Safon Uwch ac Arloesedd
• Manylion cyswllt defnyddiol

Cyflwyniad
‘Dweud eich dweud’ – CBAC wedi ymrwymo i wrando a derbyn adborth gan ei holl randdeiliaid
Cyfarchion gan y Prif Weithredwr
Yn y rhifyn hwn o fwletin blynyddol CBAC rydym yn
canolbwyntio ar adnoddau addysgol. Mae gan bob un o’n
swyddogion pwnc, a llawer o staff eraill, gefndir ym myd
dysgu. Dros y ddwy neu dair blynedd a aeth heibio rydym wedi
cynyddu, yn gyson, yr arian rydym yn ei wario ar ddatblygu
a darparu adnoddau sydd yn ddefnyddiol i athrawon wrth
gyflwyno ein cyrsiau. Mae ein staff yn deall mor hanfodol yw
hyn, gan fod cynifer ohonom wedi bod yn athrawon ein hunain
ac yn cofio gwerth adnoddau o ansawdd uchel wrth gefnogi
dysgu ac addysgu. Ein polisi yw sicrhau bod cynifer â phosibl o’r
adnoddau hyn ar gael yn rhad ac am ddim i ganolfannau.
Ar y cyd â’n cydweithwyr mewn ysgolion a cholegau ledled
Cymru a Lloegr, rydym yn parhau i addasu ein darpariaeth
mewn ymateb i gyfarwyddebau’r rheoleiddwyr a’r llywodraeth.
Mewn ymateb i’r newidiadau arfaethedig, rydym wedi
cyflwyno diweddariad o’r gwaith rydym yn ei wneud.
Mae ein Llwybrau Dysgu newydd - sy’n cynnwys darpariaeth
sylweddol ar Lefel Mynediad - yn cynnig dewisiadau hyblyg
i athrawon sydd am gynnig opsiynau amgen i arholiadau
TGAU. Mae rhychwant o faterion perthnasol i arholiadau
TGAU a darpariaeth alwedigaethol i bobl ifanc 14 -16 oed yn
destun ymgynghoriadau cyfredol neu arfaethedig. Unwaith y
bydd canlyniadau’r rhain yn wybyddus, mae’n debyg y ceir
datblygiadau sylweddol eraill y byddwn yn eu rhannu ag
athrawon.
waelod y rhestr, roedd canran yr ymatebwyr oedd yn meddwl
eu bod yn ffactor arwyddocaol wedi cynyddu rywfaint, arwydd
amlwg o’r cyd-destun ariannol anodd rydym i gyd yn gweithio
ynddo.
Pan wahoddwyd penaethiaid adran i ddweud wrthym sut
byddent yn hoffi derbyn gwybodaeth oddi wrthym, am y tro
cyntaf roedd bwletinau e-bost yn fwy poblogaidd na phost
uniongyrchol. Ond hyd yma nid yw rhwydweithio cymdeithasol
yn cael ei weld fel dull o gysylltu â’n cydweithwyr - roedd hyn
yn eglur o’r 0% oedd yn dymuno’r dull hwn o gyfathrebu. Er
hyn, mae cyfryngau o’r math hwn eisoes yn dod yn ffynhonnell
ddefnyddiol i gasglu barn myfyrwyr.
Gwefan newydd – parhau’r sgwrs
Gan ddechrau yn gynnar yn 2012 byddwn yn ymgynghori ac
yn cyfathrebu trwy gyfrwng gwefan ar ei newydd wedd. Bydd
www.cbac.co.uk yn edrych yn dra gwahanol y flwyddyn nesaf.
Os oes gennych chi sylwadau ar ein gwefan fel y mae a
fyddai’n help i wneud yr un newydd mor ddefnyddiol â phosibl i
chi, rhowch wybod trwy adael adborth ar
www.cbac.co.uk/cysylltu
Rydym yn awyddus i gadw’r agwedd ymgynghorol ar ein
gwaith. Croesewir sylwadau gan athrawon a darlithwyr sydd
yn defnyddio ein manylebau a’n hadnoddau, o fyfyrwyr a
rhieni i randdeiliaid eraill gan gynnwys ymgynghorwyr addysg
a chyflogwyr.
Gareth Pierce, Prif Weithredwr
Arolwg barn athrawon – y dull ffurfiol
Cynhaliwyd arolwg gennym ar ddechrau 2011 er mwyn canfod
barn penaethiaid adran yng Nghymru a Lloegr am CBAC, a’u
gwahodd i awgrymu newidiadau.
Roedd un cwestiwn yn gofyn i’r ymatebwyr raddio’r
gwasanaethau maent yn eu defnyddio ar raddfa o 1 i 5.
Testun balchder oedd darllen bod bron pawb yn ystyried bod
gweinyddiaeth arholiadau CBAC naill ai’n wych neu’n dda a
bod gan 80% farn gyfuwch am y cyngor arbenigol a gynigiwyd
gan ein swyddogion pwnc, a’n gwefan. Mae defnydd ein siop
lyfrau ar-lein yn dal yn is na’r hyn roeddem yn ei obeithio, ond
roedd mwy yn ymwybodol o’r gwasanaeth nag yn arolwg
2009.
Gofynnwyd i benaethiaid adran pa ffactorau gafodd
ddylanwad ar eu dewis o gorff dyfarnu - sef CBAC ar gyfer y
rhan fwyaf o ymatebwyr. Yn nhrefn pwysigrwydd, roeddent yn
rhoi gwerth ar fanyleb oedd yn ysgogi, cefnogaeth bersonol dda
a dibynadwyedd. Er bod ffioedd arholi rhesymol yn dal i fod ar
Cynnwys
Tudalen
Cyflwyniad 2
Cyflwyno swyddogion pwnc CBAC 3
Newyddion 14 -19 4
Adnoddau digidol newydd rhad ac am ddim i athrawon 5
gwyddoniaeth a mathemateg
Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru 6
Adnoddau Addysgol a DPP Cymraeg a Chyfrwng 8
Cymraeg
CILT Cymru a GCaD 9
Disgyblion yn disgleirio – Gwobrau Safon Uwch ac 10
Arloesedd
Cysylltiadau defnyddiol 12
Bwletin 2011/12 - Gyda diolch i’r cyfranwyr: Gareth Pierce, Sally Melhuish, Mari Bradbury, Jo Johnson, Betsan Jones, Alison Doogan,
Andy Owen, Mike Ebbsworth, Arwel Jones, Alun Treharne, Pauline Crossley, Sandra Anstey, Brigid O’Regan, Hugh Lester, Ceri Thomas,
Claire Parry, Ceri James, Ian Morgan. Hefyd i’n cydweithwyr yn CBAC am ganiatâd i ddefnyddio eu lluniau ar y clawr.
Ffotograffwyr: Adam Duckworth, Geraint Todd, Mostyn Davies. Golygwyd gan: Dafydd Wyn. Dyluniwyd gan: CBAC.
2 bwletin

Cyflwyno swyddogion pwnc CBAC
Sally Melhuish, swyddog pwnc Saesneg
Astudiodd Sally Saesneg ac Astudiaethau Ewropeaidd ym
Mhrifysgol Cymru, Casnewydd cyn cwblhau ei chwrs TAR a
dysgu Saesneg yng Nghasnewydd a Chaerllion ac yna ym
Masaleg, lle’r oedd yn gyfrifol am Saesneg CA3 a CA5. Mae
Sally wedi gweithio i CBAC ers dros 10 mlynedd; yn ddiweddar
fel prif arholwr Saesneg ac ymgynghorydd rhan amser, cyn
ymuno’n llawn amser fel swyddog pwnc Saesneg TAG.
Mae Sally yn briod ac mae dau blentyn ganddi. Pan nad yw’n
cludo’r plant i wersi pêl-droed neu fale, mae’n hoffi treulio amser
yn yr awyr iach ac arbrofi yn y gegin, gan arbenigo mewn
cawl llysieuol.
Mari Bradbury, swyddog pwnc Celf a Dylunio
Cafodd Mari radd mewn Celfyddyd Gain o Gyfadran Celf
a Dylunio Caerdydd cyn dechrau ar yrfa yn y diwydiant
animeiddio. Bu’n gweithio i gwmnïoedd fel Siriol, Cartŵn Cymru,
Stuart Brookes a Hahn Film yng Nghymru, Llundain a Berlin.
Ar ôl gorffen cwrs TAR, bu Mari yn dysgu yn Ysgol Stanwell ac
Ysgol Gyfun y Bont-faen cyn derbyn swydd Pennaeth Adran
Celf a Thechnoleg yn Ysgol y Gadeirlan, Llandaf.
Yn CBAC, mae Mari yn gyfrifol am Gelf a Dylunio Lefel
Mynediad TGAU a TAG Diploma Lefel 3 a 4 Astudiaethau
Sylfaen (Celf a Dylunio). Mae’n un sydd eiriol yn frwd
dros addysg Celf a Dylunio ac wrth ei bodd yn cyfrannu i
ddarpariaeth a chefnogaeth CBAC. Mae Mari yn briod ac mae
ganddi ferch ddeg oed. Ymhlith ei diddordebau mae’n rhestru
peintio, garddio, darllen a theithio.
Jo Johnson, swyddog pwnc Y Cyfryngau, Celfyddydau
Creadigol a Drama
Wedi iddi raddio mewn Ffilm a Drama ym Mhrifysgol Reading,
dechreuodd Jo hyfforddi fel athrawes Saesneg a’r Cyfryngau yn
Athrofa Addysg Llundain. Dechreuodd ei gyrfa yng Ngholeg
Gogledd Dyfnaint; yna treuliodd 15 mlynedd yng Ngholeg
Caerwysg yn dysgu nifer o bynciau, gan gynnwys Cyfathrebu,
Saesneg, Astudio’r Cyfryngau ac Astudiaethau Ffilm, i bobl ifanc
16 -18 ac oedolion.
Dechreuodd Jo weithio i CBAC 10 mlynedd yn ôl fel cymedrolwr
ac yna fel arholwr. Bu’n aelod o Bwyllgorau Gwerthuso Papurau
Arholiad, cyflwynodd DPP ar gyfer Astudiaethau Ffilm safon
uwch a chyfrannu i ddatblygiad manylebau. Yn 2009, treuliodd
flwyddyn sabothol yn dysgu Saesneg fel Iaith Dramor yn
Barcelona. Yn ei hamser hamdden mae Jo yn ymlacio gyda
chymorth yoga; mae’n hoffi teithio a bwyta allan. Ac mae
wrth ei bodd gyda ffilm, yn enwedig Sinema’r Byd a Sinema
Prydeinig.
Betsan Jones, swyddog pwnc Mathemateg
Daw Betsan o Bentyrch a bu’n astudio mathemateg yng
Nghaerfaddon cyn dilyn cwrs TAR yn UWIC. Treuliodd 10
mlynedd yn dysgu mathemateg yn ei hen ysgol, Ysgol
Gyfun Llanhari, pedair o’r rhain fel pennaeth adran. Mae
Betsan wedi datblygu manylebau ar gyfer Pâr Cysylltiedig
Mathemateg TGAU, Llwybrau Mynediad a Sgiliau Gweithredol,
a chymwysterau TGCh.
Yn ddilynwr rygbi brwd ac yn gefnogwr i Glwb Rygbi Pentyrch,
mae Betsan wedi chwarae rygbi i Fyfyrwyr Cymru, cangen
Dwyrain Cymru yn ogystal â chael ei dewis ar gyfer sgwad
Cymru. Er iddi dreulio amser ar lawer o ddiddordebau o wau i
grochenwaith, daw ei phleser pennaf o chwilio am bethau i’w
gŵr, Eilir, eu gwneud. Ar hyn o bryd mae’n paratoi ar gyfer ei
ras hanner marathon gyntaf.
Andy Owen, swyddog pwnc Daearyddiaeth a Dyniaethau
TGAU
Astudiodd Andy Ddaearyddiaeth a Daeareg ym Mhrifysgol
Keele cyn dechrau ei yrfa mewn llywodraeth leol fel Swyddog
Tai. Oddi yno, bu’n gweithio’n hapus am 18 mlynedd fel
Pennaeth Daearyddiaeth mewn ysgol gyfun wledig, gan
ddysgu Daearyddiaeth a Datblygiad y Byd TGAU a Safon Uwch.
Mae gan Andy gryn ddiddordeb mewn creu adnoddau
addysgol, ac mae wedi ysgrifennu sawl llyfr ar gyfer cyfnodau
allweddol 1, 3, 4 a 5. Pan fydd wedi gorffen CA2 bydd y gyfres
yn gyfan. Gan nad yw ond newydd adael yr ystafell ddosbarth,
mae Andy wrth ei fodd yn gweithio gydag athrawon, boed
hynny mewn digwyddiad DPP neu wrth ymweld â chanolfan
newydd neu grŵp clwstwr. Mae’n dal ar dân ynglŷn ag addysg
daearyddiaeth ac mae’n cyfaddef ei fod yn tueddu dethol ei
wyliau gyda daearyddiaeth yn flaenllaw yn ei feddwl. Un o’i
hoff leoedd yw Gwlad yr Iâ.
Alison Doogan - swyddog pwnc Daearyddiaeth, Datblygiad y
Byd TAG a Dyniaethau Mynediad / Llwybrau
Astudiodd Alison ar gyfer ei gradd gyntaf yng Nghaergrawnt ac
yna radd Meistr yng Nghaerdydd mewn Datblygiad Addysg.
Dysgodd hanes a daearyddiaeth yn Nyfnaint cyn symud i
Gaerdydd i weithio i CEWC-Cymru. Bu’n Gymrawd Ymchwil
ym Mhrifysgol Caerdydd ac, yn ddiweddarach, yn Swyddog
Addysg i Oxfam Cymru. Roedd hyn yn golygu gweithio yng
Nghymru a’r tu hwnt, gan gynnwys Haiti a Gweriniaeth
Dominica.
Ar ôl cyfnod yn gweithio i’r Fagloriaeth Ryngwladol, ymunodd
Alison â CBAC ym mis Ionawr 2011. Mae Alison a’i gŵr yn byw
yng Nghaerdydd ac mae ganddynt ddau fab yn y brifysgol.
Pan fo amser yn caniatáu, mae’n hoffi ymweld â’i theulu yn
Nyfnaint ac Iwerddon, cerdded a threulio amser ar ei chwch.
bwletin 3

14 -19 Y Newyddion Diweddaraf
feysydd astudio yw ymddygiad troseddol, lluniad cymdeithasol
o drosedd, y system cyfiawnder troseddol a dadansoddi lleoliad
trosedd.
Gall y cymhwyster newydd cyffrous hwn gael ei gymryd ochr
yn ochr â Safon Uwch neu gymwysterau galwedigaethol fel
dewis annibynnol. Bydd yn apelio yn arbennig at fyfyrwyr sydd
â diddordeb mewn gyrfa mewn deddforfodaeth ac yn eistedd
yn gyfforddus ochr yn ochr â phynciau megis Safon Uwch
Cymdeithaseg, y Gyfraith a Seicoleg. Mae rhagor o wybodaeth
ar gael gan joanna.lewis@wjec.co.uk
Newidiadau i TGAU
Mae’r rheoleiddwyr – yr Adran Addysg a Sgiliau (DfES) yng
Nghymru ac Ofqual yn Lloegr – yn cynllunio diwygiadau i
arholiadau TGAU: symud at asesiadau llinol a chryfhau sillafu,
atalnodi a gramadeg.
Llwybrau dysgu CBAC
Mae Llwybrau Mynediad wedi codi, fel ffenics, o gymwysterau
uchel-eu-parch Lefel Mynediad CBAC. Bydd y cyrsiau newydd
yn fwy hyblyg ac ni fydd ganddynt arholiadau wedi eu
hamserlennu na thasgau gosod. Ni fydd CBAC yn gosod
asesiadau bellach; yn lle hynny byddwn yn darparu deunydd
enghreifftiol fydd yn cynnig arweiniad i ganolfannau, gan
roi cyfle i athrawon fod yn fwy creadigol wrth ddefnyddio
amrywiaeth o asesiadau, i annog myfyrwyr i gyrraedd eu
targedau dysgu.
Ar hyn o bryd mae’r cymwysterau yn ymestyn dros dri ar ddeg
o feysydd, gan gynnwys Celfyddydau Creadigol, Cyfryngau a
Pherfformio, Byw’n Annibynnol, Dyniaethau a Gwyddoniaeth
Heddiw. Rhennir pob cymhwyster yn unedau ar lefelau a
gwerth credydau gwahanol.
Mae teitlau cymwysterau – er enghraifft Cymhwyster Lefel
2 mewn Datblygiad Personol a Chymdeithasol – yn nodi eu
lefel (cymhlethdod a dyfnder y dysgu), maint (swm y dysgu)
a chynnwys. Ceir ystod eang o ddewisiadau oddi mewn i bob
cymhwyster, gan adael i athrawon benderfynu pa unedau a
lefelau sydd orau ar gyfer eu myfyrwyr a pha bryd i gynnig eu
henwau ar gyfer ardystio (yng nghyfres cymedroli Ionawr neu
Fehefin) gan eu galluogi i weithio yn ôl eu cyflymder eu hunain,
a bancio unrhyw gredydau a enillir.
Gellir cael gwybodaeth bellach am Lwybrau Mynediad, gan
gynnwys manylebau, ar www.cbac.co.uk/llwybraumynediad
Ar gyfer y cyrsiau fydd yn dechrau ym mis Medi 2012, bydd
pob arholiad yn cael ei sefyll ar ddiwedd y cwrs ac ni fydd
yn bosibl bellach ailsefyll unedau. Yn ogystal â hyn, o fis
Medi 2012 rhoddir marciau ychwanegol am sillafu, atalnodi
a gramadeg cywir yn llenyddiaeth Saesneg, daearyddiaeth,
hanes ac astudiaethau crefyddol.
Mae’r rheoleiddwyr wedi ymrwymo i ymgynghori ar y
newidiadau hyn yn ystod hanner cyntaf tymor yr hydref. Yna
byddant yn adolygu’r adwaith i’r ymgynghoriadau ac yn
cyhoeddi manylion y newidiadau erbyn diwedd 2011.
Datblygiad Proffesiynol Parhaus
Unwaith eto eleni bydd CBAC yn cynnig cwrs llawn o
ddigwyddiadau DPP ar gyfer athrawon mewn amryw leoliadau
ar draws Cymru a Lloegr.
I ategu’r ddarpariaeth hon, rydym yn dal i ystyried dulliau o
ddefnyddio cyfryngau electronig i ddarparu’r hyfforddiant. Mae
fideos byrion ar agweddau allweddol o Saesneg Gweithredol
ar gael eisoes ar ein gwefan; bydd deunydd tebyg mewn rhai
pynciau eraill ar gael yn yr hydref ac mae podlediadau pwncbenodol
yn cael eu datblygu hefyd.
Gall athrawon sy’n dymuno derbyn gwybodaeth am adnoddau
newydd a diweddariadau eraill perthnasol wneud cais i
dderbyn diweddariadau trwy e-bost trwy dudalennau pwnc
ar wefan CBAC, a gellir cael manylion am y cyrsiau datblygu
proffesiynol hefyd ar www.cbac.co.uk/dpp
Ar lefelau 3 a 4, mae Diploma Astudiaethau Sylfaen (Celf a
Dylunio) CBAC yn profi’n bwnc poblogaidd iawn mewn ysgolion
a cholegau ledled Cymru a Lloegr, ers ei gyflwyno ym mis Medi
2010.
Gellir mynd i’r afael â’r fanyleb dros gyfnod o flwyddyn yn
llawn amser neu’n rhan amser dros ddwy flynedd a chaiff
cyraeddiadau’r garfan gyntaf eu dathlu mewn arddangosfa
gelf a seremoni gyflwyno yn oriel gelf Howard Gardens yn Ysgol
Celf a Dylunio Caerdydd ym mis Tachwedd 2011. Mae rhagor o
fanylion ar gael yn www.cbac.co.uk/celfadylunio
Erbyn hyn mae cymhwyster lefel 3 newydd Troseddeg CBAC
wedi cael ei achredu, ar gyfer addysgu o fis Medi 2012. Y prif
Mari Bradbury, swyddog pwnc Celf a Dylunio CBAC, mewn arddangosfa diwedd
blwyddyn o waith myfyrwyr Coleg Sir Gâr, Sir Gaerfyrddin
4 bwletin

Adnoddau digidol newydd rhad ac am ddim
i athrawon gwyddoniaeth a mathemateg
Rhyngweithio gyda Gwyddoniaeth TGAU
Bu Adran Ddatblygu Adnoddau Addysgol CBAC yn brysur iawn
yn datblygu adnoddau i gefnogi’r manylebau newydd ar gyfer
addysgu Gwyddoniaeth TGAU o fis Medi 2011.
Mae’r tasgau sydd ar gael yn cynnwys:
• chwilio am gwestiynau sy’n cynnwys gair allweddol penodol
trwy ddefnyddio rhyngwyneb dwyieithog neu uniaith
• gweld y cynllun marcio ar gyfer y cwestiwn a ddewiswyd
• gweld sylwadau’r arholwr am y cwestiwn a ddewiswyd
• copïo a gludo’r cwestiwn ac unrhyw waith graffeg
cysylltiedig i adnoddau dysgu personol yr athro.
I ddechrau bydd y banc cwestiynau ar CD ac ar gael i’w
ddosbarthu yn ystod mis Medi i holl ganolfannau CBAC, yn
dilyn y manylebau newydd ar gyfer Gwyddoniaeth TGAU.
Deunydd Asesu Enghreifftiol Rhyngweithiol ar gyfer
Mathemateg TGAU
Enghraifft o adnodd Bioleg rhyngweithiol
Mae’r adnoddau newydd yn cynnwys cyflwyniadau llawn
gweithgareddau rhyngweithiol ac animeiddiadau i helpu i
ddysgu cysyniadau anodd mewn Bioleg, Cemeg a Ffiseg. Mae
athrawon yn gyfarwydd â’r meddalwedd a ddewiswyd a
bydd yn eu galluogi i integreiddio’r adnoddau newydd gyda’r
nodiadau sydd eisoes yn bodoli. Mae llawer o’r adnoddau
newydd hyn ar gael yn awr i’w lawrlwytho o’n gwefan
(www.cbac.co.uk/adnoddaugwyddoniaethtgau), ac mae
llawer mwy i ddod.
Banc cwestiynau gwyddoniaeth
At hyn, cefnogir manylebau Gwyddoniaeth TGAU gan fanc
cwestiynau newydd, sydd yn rhoi’r cyfle i athrawon gyflawni
sawl tasg.
Amcan adnodd arloesol arall, ar ffurf cyflwyniad PowerPoint,
yw cefnogi athrawon Mathemateg trwy helpu i wella
dealltwriaeth myfyrwyr wrth ateb cwestiynau safonol TGAU.
Yn y cyflwyniad ceir dros 400 o sleidiau a 73 cwestiwn ar lefel
sylfaenol ac uwch. Mae tri dewis gyda phob cwestiwn, a gellir
eu dethol yn unigol:
1. Gweithio trwy’r ateb (√), a derbyn sylwadau’r arholwr
2. Gweld amcan yr asesiad (AA) ar gyfer cwestiwn penodol
3. Gweld y cynllun marcio (CM) ar gyfer y cwestiwn penodol
hwnnw
Mae’r adnodd hwn yn ffurfio rhan o Ganllaw i Athrawon TGAU
Mathemateg Llinol a gellir ei lawrlwytho o dudalen pwnc
Mathemateg TGAU www.cbac.co.uk/mathemategtgau
Gweithio gyda chanolfannau
Ar hyn o bryd rydym yn gweithio gydag athrawon mewn
nifer o ganolfannau i ddatblygu adnoddau i gefnogi myfyrwyr
Safon Uwch, gan gynnwys adnodd i helpu myfyrwyr i adolygu
ar gyfer TAG Addysg Gorfforol ac adnoddau rhyngweithiol i
gefnogi TAG Bioleg.
Os hoffech chi gael gwybodaeth bellach ynglŷn â datblygu
adnoddau CBAC, cysylltwch â mike.ebbsworth@cbac.co.uk,
neu arwel.jones@cbac.co.uk
bwletin 5

Perfformwyr Ifanc Gorau
Cymru ar y Ffordd
Gwelwyd fan VW chwe sedd yn ymgyrch gyhoeddusrwydd
Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru* eleni ond
roedd angen ychydig mwy o seddi ar gyfer aelodau Band
Pres Cenedlaethol Ieuenctid Cymru, y Côr, y criw Dawns, y
Gerddorfa a Theatr Cymru, i’w cludo i bellteroedd yn ystod haf
2011.
Bu’n rhaid cael saith cerbyd i gludo’r 300 aelod o CCIC i
ddeuddeg lleoliad i gyflwyno deunaw perfformiad cyhoeddus
– a’r cyfan mewn chwech wythnos fer. Rhyngddynt, teithiodd
y bobl ifanc dros 1,000 o filltiroedd – o Dŷ Ddewi yn Sir Benfro i
Gateshead yng ngogledd Lloegr.
Ond dechreuodd eu teithiau unigol mor bell yn ôl â Medi 2010
gyda’r darpar aelodau yn llenwi ffurflenni clyweliadau ar gyfer
un o’r grwpiau cenedlaethol eleni. Ers hynny, mae’r timoedd
clyweled wedi teithio ledled Cymru i ddewis a dethol rhai o
dalentau ifanc mwyaf addawol ein gwlad ym myd dawns,
cerddoriaeth, actio, cynllunio a thechneg theatr er mwyn
Perfformio i Gymru, yn llythrennol.
“Mae gan Gymru bobl ifainc anhygoel o alluog ac mae’r
cyfoeth hwn o dalent yn fy rhyfeddu ar bob gafael. Fesul
blwyddyn, mae’r safonau yn codi ac mae cystadleuaeth
frwd iawn i gael lle. Rhaid talu gwrogaeth i’r bobl ifanc, eu
hathrawon lleol, gwasanaethau cerdd, theatr a dawns lleol, a’u
hawdurdodau unedol am y gwaith caib a rhaw anhygoel sy’n
digwydd pob wythnos – mewn ysgolion, colegau, neuaddau
eglwysi, canolfannau ieuenctid a chymunedol, canolfannau
celfyddydau a theatrau ar hyd a lled Cymru. Hebddynt, ni
fyddai CCIC yn bodoli.”
Pauline Crossley, Prif Reolwr (Celfyddydau Ieuenctid)
Felly, o blith y cannoedd o bobl ifanc sydd yn gwneud cais bob
blwyddyn, beth sy’n rhaid ei wneud i fod yn aelod o CCIC?
Y nodweddion allweddol ar gyfer eu dewis ar gyfer un (neu
ragor) o’r grwpiau cenedlaethol yw gwaith caled, ymroddiad,
uchelgais ac awydd go iawn i gyflawni, ynghyd â dogn helaeth
o dalent a sgiliau. Yn ogystal â hyn, mae CCIC yn chwilio am
bobl sy’n hapus i fod yn rhan o dîm, a fydd yn gweithio ar
y cyd i gyrraedd y nod ac yn dangos balchder yn eu cydgyrhaeddiad.
Yn bennaf, mae’n chwilio am fwy na’r ‘Waw
ffactor’ ond, fel y mae Pauline yn cydnabod… “mae lle bob
amser ar gyfer yr un person bach hwnnw sydd â rhywbeth
arbennig i’w roi, y cynhwysyn cudd a fyddai’n ychwanegu
at flas y grŵp. Byddem yn falch o fuddsoddi yn hwnnw neu
honno, person ifanc a fyddai’n elwa o holl brofiad CCIC.”
Nid ar chwarae bach mae wynebu diwrnod ym mywyd
aelod o CCIC. Mae diwrnod ymarfer ar gyfer pob un o’r
6 bwletin

fel Cyfarwyddwr Artistig Dawns Genedlaethol Ieuenctid
Cymru; a chyn-aelodau Cerddorfa Genedlaethol Ieuenctid
Cymru, Karl Jenkins, John Cale ac Eos Chater (a ddaeth i
enwogrwydd diolch i Bond). Ymhlith alumni y Theatr Ieuenctid
ceir cynrychiolwyr ym myd y theatr, ffilm a theledu megis Rob
Brydon, Ruth Jones, Michael Sheen a Matthew Rhys, Eve Myles,
a’r awdur Russell T Davies.
Yn 2011, roedd dros 900 o bobl ifanc wedi gwneud cais i ymuno
ag un o’r grwpiau, yn cynrychioli pob un o’r 22 awdurdod
unedol yng Nghymru a dim llai na 200 ysgol a choleg o bob
rhan o Gymru. Cyn hir bydd CCIC yn recriwtio ar gyfer 2012
a byddem wrth ein bodd yn gweld ceisiadau o bob ysgol
uwchradd a choleg! Byddwn yn dosbarthu gwybodaeth a
ffurflenni cais - ym myd dawns, cerdd a theatr - ledled Cymru
ar gyfer clyweliadau i’w cynnal rhwng Hydref ’11 a Mawrth ’12;
gellir eu lawrlwytho hefyd o www.cbac.co.uk/ccic. Os hoffech
i bobl ifanc ‘Berfformio i Gymru’ ewch ati i’w hannog i gwblhau
ffurflen gais neu i gael sgwrs gyda ni ar ‘Perform for Wales’
(029 2026 5060; nyaw@nyaw.co.uk).
grwpiau yn dechrau am 9am ac yn dod i ben tua 9pm; pan fo
perfformiadau, mae’n bosib na fyddant yn gorffen tan 10pm!
Ceir cyfuniad o ddosbarthiadau techneg ac ymarferion yn
ddyddiol, ynghyd â sesiynau i grwpiau ac unigolion (ac, yn
achos y cwmnïoedd dawns a theatr, gwaith byrfyfyr a chreu
deunydd newydd ar gyfer y cynyrchiadau).
Mae CCIC yn cadw llygad barcud ar gyn-aelodau sydd
yn mwynhau gyrfaoedd llwyddiannus yn niwydiannau
proffesiynol y celfyddydau perfformio. Mae’r rhain yn
cynnwys: Tim Rhys-Evans o Only Men Aloud, Bryn Terfel
a Katherine Jenkins a fu’n aelodau o Gôr Cenedlaethol
Ieuenctid Cymru; Henri Oguike, y coreograffydd a fu’n aelod
o Theatr Genedlaethol Ieuenctid Cymru ac a ddychwelodd
Mae cynlluniau artistig cyffrous ar y gweill ar gyfer CCIC 2012 a
cheir y manylion ar ein gwefan – felly, cadwch lygad arnom a
sicrhau nad yw eich disgyblion yn colli’r cyfle.
* CCIC: sef Band Pres Cenedlaethol Ieuenctid Cymru, y Côr, y
criw Dawns, Jazz, y Gerddorfa a Theatr, a Cherddorfa Chwyth
Genedlaethol Ieuenctid Cymru. Partneriaeth ydyw rhwng CBAC
a Tŷ Cerdd, ac mae’n gweithio gyda Chyngor Celfyddydau
Cymru (CCC) a’r 22 awdurdod unedol a chyllidwyr eraill i
gynnal ei rhaglen flynyddol o weithgarwch a digwyddiadau.
Suzanne Firth – Cydlynydd Datblygu Dawns
Ymunodd Suzie â thîm Celfyddydau Ieuenctid CBAC
eleni, gyda chyfrifoldeb dros ddatblygu rhaglen Dawns
Ieuenctid Cymru. Artist dawns ar ei liwt ei hun o Fangor
yw Suzie Firth. Perfformiodd gyda nifer o gwmnïau, yn
eu plith Protein Dance Company a Charlotte Vincent
Dance Company, yn ogystal â Bombastic, Music
Theatre Wales, Earthfall Dance Company a Chwmni
Dawns Cenedlaethol Cymru (o dan ei hen enw sef
Diversions – Cwmni Dawns Cymru). Gweithiodd Suzie
gyda Chelfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru
(CCIC) ers 2006, yn fwyaf diweddar gyda ThCIC 2011 fel
Cyfarwyddwr Cyswllt – Symudiad.
Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru yn cyflwyno Patagonia - Yr Hirdaith
bwletin 7

Adnoddau Addysgol a Datblygiad Proffesiynol
Parhaus Cymraeg a Chyfrwng Cymraeg
Nia Jones, Ysgol y Wern, Llanisien, Caerdydd, yn hyrwyddo arfer da wrth ddefnyddio
Mewn Geiriau Eraill: Thesawrws i Blant, trwy gyfrwng fideo datblygiad proffesiynol.
Yn ogystal â darparu adnoddau a datblygiad proffesiynol o’r
safon uchaf i gefnogi manylebau TAG a TGAU mae CBAC hefyd
yn:
• datblygu ystod eang o ddeunyddiau dosbarth Cymraeg ar
gyfer y Cyfnod Sylfaen a Chyfnodau Allweddol 2 a 3;
(ar gael trwy lyfrwerthwyr lleol neu Siop CBAC, ac yn achos
adnoddau digidol, ar wefan GCaD Cymru)
• darparu rhaglenni datblygiad proffesiynol cyfoethog i
hyrwyddo’r Gymraeg ac addysgu cyfrwng Cymraeg.
Mae’r rhaglenni cyfredol yn rhoi sylw i hyrwyddo llythrennedd
a rhifedd ar draws y cwricwlwm, yn unol â blaenoriaethau
Llywodraeth Cymru.
Ehangu geirfa dysgwyr Cyfnod Allweddol 2
Bydd Mewn Geiriau Eraill: Thesawrws i Blant (D. Geraint
Lewis; Gomer), a gyhoeddwyd yn ddiweddar, yn gymorth
gwerthfawr i ddysgwyr ddatblygu diddordeb mewn geiriau ac
yn hybu ysgrifennu hyderus. Mae’r adnodd apelgar hwn wedi’i
strwythuro’n ofalus gan gynnwys brawddegau enghreifftiol ar
gyfer pob gair, ac mae fideo datblygiad proffesiynol ar wefan
GCaD Cymru yn enghreifftio arfer da wrth ei ddefnyddio.
Cefnogaeth gynhwysfawr ar gyfer TGAU Gwyddoniaeth
Mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru a Hodder Education
blaenoriaethwyd datblygu cronfa o adnoddau i gefnogi
cyflwyno manyleb newydd TGAU Gwyddoniaeth o fis Medi
2011. Bydd y ddarpariaeth yn cynnwys, yn Gymraeg ac yn
Saesneg:
• Gwerslyfr TGAU Gwyddoniaeth
• Gwerslyfr TGAU Gwyddoniaeth Ychwanegol
• Canllawiau adolygu Bioleg, Cemeg a Ffiseg
• Adnoddau athrawon digidol ar wefan CBAC (datblygir gan
CBAC).
Partneriaethau
Mae rhaglenni DPP ac adnoddau addysgol CBAC
yn cydweithio â rhwydwaith eang o bartneriaid ac
asiantaethau, yn cynnwys:
• Adran Addysg a Sgiliau, Llywodraeth Cymru
• athrawon cynradd ac uwchradd
• awdurdodau lleol Cymru
• awduron, cyfieithwyr ac asiantaethau cyhoeddi
• Canolfan Bedwyr, Prifysgol Bangor
• CILT Cymru
• CYDAG (Cymdeithas Ysgolion Dros Addysg Gymraeg)
• Cyngor Llyfrau Cymru
• Estyn
• GCaD Cymru
• sefydliadau hyfforddiant cychwynnol athrawon
• Y Cynllun Sabothol Cenedlaethol
• Yr Urdd
Pecynnau hyfforddi
Paratoir pecynnau hyfforddi yn unol â blaenoriaethau
Llywodraeth Cymru. Cyhoeddir yr adnoddau datblygiad
proffesiynol aml-gyfrwng hyn ar ffurf print i’w dosbarthu’n
rhad ac am ddim i ysgolion trwy’r awdurdodau lleol ac, yn
gynyddol, ar-lein mewn partneriaeth â GCaD Cymru. Ymhlith
blaenoriaethau cyfredol y mae adnoddau’n ymdrin â datblygu’r
Gymraeg mewn ysgolion cyfrwng Saesneg a chodi safonau
llythrennedd.
Cyrsiau/Digwyddiadau hyfforddi
Mae Rhaglenni Datblygiad Proffesiynol Parhaus (DPP) y
Gymraeg a Chyfrwng Cymraeg CBAC yn cynnal cofrestr
o hyfforddwyr sy’n cynnig rhychwant eang o arbenigedd.
Darperir oddeutu 100 o ddigwyddiadau hyfforddi ym mhob
rhan o Gymru ar ran yr awdurdodau lleol yn flynyddol.
Cynadleddau cenedlaethol
Cynhelir pump o gynadleddau hyfforddi cenedlaethol yn
flynyddol. Yn ogystal â chynnig cyfle i athrawon Cymru rannu
arferion da a rhwydweithio, mae’r cynadleddau’n gyfle i
fynychu sesiynau hyfforddi a ddarperir gan ymarferwyr bydenwog
megis Dylan Wiliam ac Alistair Smith.
Am ragor o fanylion:
Alun Treharne, Adnoddau addysgol Cymraeg a Chyfrwng
Cymraeg: alun.treharne@cbac.co.uk
Richard Roberts, Datblygiad Proffesiynol Parhaus Cymraeg a
Chyfrwng Cymraeg Richard.roberts@cbac.co.uk
Cyhoeddir argraffiad Cymraeg o’r gwerslyfr hwn hefyd
8 bwletin

CILT Cymru yn parhau i gefnogi Ieithoedd
Tramor Modern o’i gartref newydd yn CBAC
ysgolion cynradd hynny sydd yn darparu gwersi Ieithoedd
Tramor Modern.
Mae CILT Cymru nawr wedi ymgartrefu yn swyddfeydd
newydd CBAC, ac yn gweithio ar sawl menter newydd a
chyffrous. Er mwyn ehangu apêl ieithoedd i gynulleidfa
ehangach, mae CILT Cymru yn brysur yn hyrwyddo ei gynllun
CGC/NVQ newydd, sydd wedi cael ei beilota yn llwyddiannus
mewn 42 o ysgolion, ac mae’n llwyddo i ysgogi ymgeiswyr.
Mae’r cynllun ar gael ar gyfer Ffrangeg, Almaeneg, Sbaeneg ac
Eidaleg.
Yn gysylltiedig â’r cynllun CGC, ond hefyd yn cael ei weithredu
yn annibynnol, mae cynllun Pencampwyr Ieithoedd Busnes
(PIB) yn mynd o nerth i nerth, a bydd CILT Cymru yn dathlu
Gwobrau PIB cyntaf yn Hydref 2011. Mae’n galonogol clywed
uwch-weithredwyr busnesau yn cadarnhau’r safbwynt fod
sgiliau Ieithoedd Tramor Modern (ITM) yn hanfodol i fod yn
gystadleuol a chael llwyddiant wrth allforio.
Erbyn 2012, bydd gan y sawl sydd yn ymwneud â
chymhwyster Bagloriaeth Cymru, yr opsiwn i gynnwys
modiwlau achrededig Ieithoedd Tramor Modern o fewn
‘Cymru, Ewrop a’r Byd’. Mae CILT Cymru yn cydweithio â
CBAC i ddatblygu manylebau ar gyfer y modiwlau hyn, a
fydd yn caniatáu i ystod eang o ieithoedd gael eu cynnig
mewn ysgolion a cholegau, yn cynnwys ieithoedd sy’n cael eu
haddysgu yn llai aml, er enghraifft Mandarin Tsieinëeg.
I gloi, mae’r cynllun ’Llwybrau at Ieithoedd Cymru‘ a ariennir
gan HEFCW (Cyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru) yn mynd
ymlaen yn dda, yn darparu gwybodaeth a chefnogaeth
i annog pobl i fanc i barhau i ddysgu ieithoedd hyd eu
cyfnod mewn prifysgol ac ymhellach. Am wybodaeth am y
digwyddiadau a’r mentrau hyn i gyd, ewch i,
www.ciltcymru.org.uk
Trwy ei gynllun Cytundeb, bydd CILT Cymru yn gweithio â
swyddogion AALl ac athrawon yn Wrecsam, Blaenau Gwent, Sir
Fynwy a Phowys yn ogystal â pharhau i gefnogi AALl eraill yng
Nghymru. Y nod fydd gwella safonau llythrennedd drwy Fenter
Llythrennedd Triphlyg, a darparu gwell cyngor proffesiynol,
cefnogaeth a DPP. Bydd CILT Cymru hefyd yn parhau i gefnogi’r
Mae GCaD Cymru yn dal i ddatblygu adnoddau ar draws pob
pwnc ac ystod oedran ac yn ddiweddar maent wedi cwblhau
adnoddau i gefnogi rhychwant o Fanylebau CBAC. Maent yn
cynnwys Dylunio a Thechnoleg (TGAU), Cerddoriaeth (TGAU),
Gwyddoniaeth (TGAU a Safon Uwch), Mathemateg (Safon
Uwch), Daearyddiaeth (Safon Uwch), Hamdden, Teithio a
Thwristiaeth (Safon Uwch). Mae’r pecyn adnoddau yn hyrwyddo
sgiliau meddwl ac yn cynnwys ystod o weithgareddau ar-lein,
dogfennau, animeiddiadau, fideos a nodiadau.
Mae’r adnoddau Dylunio a Thechnoleg diweddaraf yn adeiladu
ar unedau gwaith blaenorol ac yn cynnwys bwyd a thecstilau.
Mae’r adnoddau Gwyddoniaeth yn cynnwys tair uned waith ar
themâu Grymoedd, Mudiant a Biocemeg, o Gyfnod Allweddol
3 hyd at Gyfnod Allweddol 5. Mae’r pecyn Mathemateg yn
cynnwys ystod o offer rhyngweithiol, fideos a chwestiynau sydd
yn ymwneud â Geometreg Gyfesurynnol , Calcwlws, Algebra a
Thrigonometreg.
Mae’r adnoddau Teithio a Thwristiaeth yn canolbwyntio
ar Iechyd a Diogelwch o fewn diwydiannau Lletygarwch,
Teithio a Thwristiaeth ac yn cynnwys agweddau o iechyd
a diogelwch oddi mewn i nifer o achosion astudiaeth mewn
sefydliadau gwahanol, gan gynnwys Gwesty’r Copthorne
Caerdydd, Big Pit ac Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri.
Gorffennwyd adnoddau i gefnogi Unedau 1 a 2 manyleb
Daearyddiaeth a gellir eu cael ar wefan GCaD yn y ddwy
iaith. Rydym yn gweithio ar adnoddau fydd yn cefnogi’r
pedair thema oddi mewn i fanyleb uned Cynaliadwyedd;
mae unedau Bwyd a Dŵr bron yn barod a bydd unedau ar
Ddinasoedd ac Ynni ar gael cyn hir.
Gellir cael gafael ar GCaD Cymru ar www.gcad-cymru.org.uk
bwletin 9

Disgyblion yn disgleirio
CBAC yn dathlu llwyddiant myfyrwyr o bob
cwr o Gymru a Lloegr
Myfyriwr y Flwyddyn
Joshua Bough, cyn-fyfyriwr o Ysgol Crughywel, gafodd y
marc uchaf o blith yr holl fyfyrwyr oedd yn sefyll pedwar
arholiad Safon Uwch CBAC. Yn ogystal â chael gradd A* mewn
Mathemateg, Mathemateg Bellach, Cemeg a Ffiseg, llwyddodd
Joshua hefyd i gynnal clwb mathemateg ar ôl ysgol i’w
gyfoedion, i weithio fel gwirfoddolwr i Ymddiriedolaeth Bywyd
Gwyllt Bannau Brycheiniog, i dderbyn gwersi ffensio a gweithio
gyda’i grŵp sgowtiaid lleol.
Derbyniodd Joshua ei dystysgrif a gwobr o £250 oddi wrth
Brif Weinidog Cymru, Y Gwir Anrh Carwyn Jones AC, mewn
seremoni a gynhaliwyd yn adeilad newydd CBAC 16 Rhagfyr
2010.
Myfyrwyr y Flwyddyn, Bagloriaeth Cymru
Lori Fitchett o Ysgol Gyfun Bryn Hafren ddaeth i’r brig yn y Lefel
Uwch. Dewisodd Lori wneud gwaith cadwraeth yn Ecuador
ar gyfer ei modiwl Cyfranogi yn y Gymuned ac, o ganlyniad,
cafodd ei henwebu fel ‘Gwirfoddolwr y Flwyddyn, Bro
Morgannwg’. Bu’n rhan o brosiect gan Oxfam oedd yn cefnogi
menywod Senegal a bu’n trefnu basgedi bwyd i’r henoed adeg
y Nadolig. Dywedodd Lori bod Bagloriaeth Cymru wedi “rhoi
cyfle imi ddysgu sgiliau newydd… fel gwasanaethu’r gymuned
a phrofiad gwaith.”
Stacey Donnelly o Ysgol Gyfun Treorci ddaeth yn gyntaf yn y
Lefel Ganolradd. Cafodd Stacey gydnabyddiaeth am ei gwaith
caled a’i hymrwymiad: bu’n gwneud profiad gwaith mewn
meithrinfa cyn-ysgol leol a dangosodd fentergarwch trwy
gynnig gwneud gwaith gwirfoddol mewn ysgol feithrin arall
leol ac ysgol gynradd er mwyn cael mwy o brofiad. Tynnodd
ei hathrawes sylw at y cynnydd yn hyder Stacey, diolch i gwrs
Cymhwyster Bagloriaeth Cymru a fu’n gymorth iddi ddatblygu
fel unigolyn.
Noel Facey o Goleg y Barri enillodd y categori Lefel Sylfaenol.
Llwyddodd i gynnal presenoldeb 100% yn ystod ei gwrs a
chyflwynodd ymchwiliad ar oryfed mewn pyliau - cyflwyniad a
ddisgrifiwyd fel “gwaith o’r radd flaenaf” gan ei athro. Gwnaeth
gyfraniad ardderchog wrth gynrychioli ei goleg fel rhan o’r ‘Her
Entrepreneuraidd’ a dywedodd “Rwyf wedi mwynhau’r ystod
eang o gyfleoedd i astudio a gynigir gan Fagloriaeth Cymru
ac mae fy nhiwtor wedi gofyn imi gynghori’r myfyrwyr Sylfaen
eleni.”
Cafodd Eleanor Davies o Goleg Iâl a Nathan Lawson o Goleg
Sir Gâr ganmoliaeth uchel am eu gwaith ar Ddiploma Uwch
Bagloriaeth Cymru.
Gwobrau Pwnc Safon Uwch – rhestr gyflawn
Addysg Gorfforol Sian Chapman
Ysgol Gyfun Trefynwy
Almaeneg cyd-fuddugwyr: Antonia Blumenstock, Ysgol
Frensham Heights swydd Surrey a Lukas Fischer-Wulf,
Coleg Crist
Joshua Bough, enillydd gwobr myfyriwr y flwyddyn gyda Cadeirydd Bwrdd CBAC, y
Cynghorydd Anthony Hampton.
Astudiaethau Busnes Alistair Markland
Ysgol Friars, Bangor
Astudiaethau Crefyddol Hannah Campbell
Ysgol St Julian, Casnewydd
Astudio’r Cyfryngau Rebecca Impey
Coleg Sheffield
Astudiaethau Ffilm Rebecca Beesley
Coleg Aquinas, swydd Gaer
Busnes Cymhwysol (Dwbl) Adam Lewis
Ysgol Dyffryn Aman, Rhydaman
Busnes Cymhwysol (Sengl) Nicholas Gale
Ysgol Gyfun Gymraeg Glantaf, Caerdydd
Bioleg Lauren Misquita
Ysgol Merched Tiffin, swydd Surrey
Celf a Dylunio Mark Butler
Ysgol Gyfun Glyn Ebwy
Cemeg Grant Sigiura
Coleg Chweched Dosbarth, Caerdydd
Cerddoriaeth Piers Kennedy
Ysgol Howell’s, Caerdydd
Cyfrifiaduro Michael Hosseini
Ysgol Kings Monkton, Caerdydd
Cymdeithaseg Emily Peters
Ysgol Esgob Gore, Abertawe
Cymraeg Ail Iaith Caroline Hagg
Ysgol Gyfun Trefynwy
Cymraeg Iaith Gyntaf Jessica Rumble
Ysgol Gyfun Maes yr Yrfa, Llanelli
Daeareg Nicholas Boseley
Ysgol King Charles I High, Kidderminster
Daearyddiaeth Charlotte Lamnea
Coleg Gŵyr Abertawe
Datblygiad y Byd Charles Freeman
Ysgol Ramadeg Ramsay, Ynys Manaw
Drama ac Astudiaethau Theatr Annabeth Murphy-Thomas
Ysgol Tring Park ar gyfer y Celfyddydau Perfformio,
swydd Hertford
Dylunio a Thechnoleg Catriona Flint
Coleg Eastbourne
Economeg Yanisa Chuchotthavorn
Coleg D’Overbroeck, Rhydychen
Electroneg Daniel Barnes
Ysgol Caerwysg
Ffiseg Bryant Yi-Hun Tan
Ysgol St Paul, Llundain
Calvin Kwok o Ysgol Trefynwy enillodd yng nghategori lefel
UG y Gwobrau Arloesedd gyda’i hambwrdd rholio
10 bwletin

Enillydd Bagloriaeth Cymru, Lefel Uwch (Cymeradwyaeth
Uchel) Eleanor Davies, Coleg Iâl a Nathan Lawson, Coleg Sir Gâr
Gwobrau Arloesedd
Mae’r Arddangosfa Arloesedd yn dathlu rhai o gynllunwyr ifanc
mwyaf talentog Cymru. Yn ddigwyddiad blynyddol, mae CBAC
yn ei drefnu ar y cyd ag Adran yr Economi a Thrafnidiaeth
Llywodraeth Cymru i gydnabod ac arddangos creadigrwydd a
dychymyg pobl ifanc yn ysgolion a cholegau Cymru.
Arddangoswyd 80 darn o waith, wedi eu dethol o blith 15,000
prosiect dylunio a thechnoleg a gyflwynwyd gan fyfyrwyr
TGAU, UG a Safon Uwch CBAC dros Gymru gyfan, a hynny yn
Stadiwm Swalec, Gerddi Soffia, Caerdydd. Prif Weinidog Cymru,
Y Gwir Anrh Carwyn Jones AC a gyflwynodd y gwobrau.
Bleddyn Môn, enillydd y Wobr Arloesedd Safon Uwch, gyda Mrs Ceren Mutembo Jones o
Ysgol Syr Thomas Jones a’r Prif Weinidog, Y Gwir Anrh Carwyn Jones AC yn y Gwobrau Arloesedd
Ffrangeg Rhiannon Fuller
Ysgol St Margaret, Caerwysg
Gwyddoniaeth Gymhwysol (Sengl) Heulwen Evans
Ysgol y Preseli, swydd Penfro
Hanes Thomas Williams
Ysgol Gyfun Trefynwy
Iaith a Llenyddiaeth Saesneg Lorna Oakley
Ysgol Gyfun Porthcawl
Iaith Saesneg George Bailey
Coleg Holy Cross, swydd Gaerhirfryn
Iechyd a Gofal Cymdeithasol (Dwbl) Mari Sherrington
Ysgol Uwchradd Glan Clwyd, Dinbych
Iechyd a Gofal Cymdeithasol Cymhwysol (Sengl) Chloe Richards
Ysgol Penfro
Llenyddiaeth Saesneg buddugwyr ar y cyd: Alexandra Sutton,
Ysgol The Blue Coat Oldham; Simon Perfect, Coleg Priestley,
swydd Gaer; Jordan Waller, Ysgol Ramadeg Bryste;
Chandar Lal, Ysgol Ramadeg Reigate, Surrey
Llywodraeth a Gwleidyddiaeth Laura Hunt
Ysgol Gyfun Croesyceiliog, Cwmbrân
Mathemateg Gwion ap Rhobat
Ysgol Gyfun Llangefni, Ynys Môn
Sbaeneg Alexander Rawlings
Ysgol Uwch Latymer, Llundain
Seicoleg Hannah Keogan
Ysgol Benton Park, Leeds
TGCh Gymhwysol (Dwbwl) Nathan Barton
Ysgol Beaconsfield, swydd Buckingham
TGCh Gymhwysol (Sengl) Alex Lee
Ysgol King Edward VI Aston, Birmingham
Teithio a Thwristiaeth Cymhwysol (Dwbl) Sophie Davies
Ysgol Dyffryn Aman, Rhydaman
TG Charlotte Maloney
Ysgol St Brigid, Dinbych
Y Gyfraith Rachael Chapman
Ysgol Gyfun Babyddol St Joseph, Tyne & Wear
Myfyriwr y Flwyddyn Joshua Bough
Ysgol Uwchradd Crughywel, Powys
Enillydd Bagloriaeth Cymru, Lefel Uwch Lori Fitchett
Ysgol Gyfun Bryn Hafren, Bro Morgannwg
Enillydd Bagloriaeth Cymru, Lefel Ganolradd Stacey Donnelly
Ysgol Gyfun Treorci
Enillydd Bagloriaeth Cymru, Lefel Sylfaenol Noel Facey
Coleg y Barri
Hwylio ymlaen
Enillydd Gwobr Arloesedd Safon Uwch ac enillydd y Brif Wobr
oedd Bleddyn Môn. Roedd ei Gwch Traeth Sy’n Efelychu Hwylio,
a gynlluniwyd er mwyn dysgu plant i hwylio tra’n aros ar dir
sych, wedi arwain iddo ennill £500 iddo’i hun, £300 i Ysgol Syr
Thomas Jones, Ynys Môn, Cwpan Beckley a Thlws Magnox
North.
Cnoi cil
Wedi iddo weithio ym mwyty ei deulu, aeth Calvin Kwok o
Ysgol Trefynwy ati i gynllunio Hambwrdd Rholio sydd yn selio
blychau cario-allan. Enillodd Calvin y categori UG, £250 iddo’i
hun a £150 i’w ysgol.
Meddwl am eraill
Matthew Harris enillodd gategori TGAU. Creodd flwch cyfrannu
electronig ac aeth ymlaen i ennill £250 iddo’i hun a £150 i Ysgol
Gyfun Porthcawl.
Gwobrau Arloesedd – y rhestr gyflawn
Safon Uwch
1af Bleddyn Môn, Ysgol Syr Thomas Jones, Ynys Môn
2ail William Elliott, Ysgol Y Bont-faen, Bro Morgannwg
3ydd cyd-enillwyr Samantha Nurse, Ysgol Bryn Hafren, Y Barri a
Robert Lloyd Hughes, Ysgol Rhiwabon, Wrecsam
UG
1af Calvin Kwok, Ysgol Trefynwy
2ail Robi Wood, Ysgol Uwchradd Y Trallwng
3ydd Erin Roche, Ysgol Uwchradd Fairwater
TGAU
1af Matthew Harris, Ysgol Gyfun Porthcawl
2ail James Allum, Ysgol David Hughes, Ynys Môn
3ydd Tom Warrington, Ysgol Rydal Penrhos, Bae Colwyn
Gwobr am Greadigrwydd
1af Cara Annwyl-Williams, Coleg Dewi Sant Llandudno
2ail Alex Blondek, Ysgol Uwchradd Penarlâg, Sir y Fflint
3ydd Aimee Sarracco-Jones, Ysgol Botwnnog, Pwllheli
Gwobr Swyddfa ED
Enillydd: Lee Wooding, Ysgol Uwchradd Glan Clwyd,
Sir Ddinbych
Gwobr CAD/CAM
Enillydd: Thomas Tsang, Ysgol Gyfun y Barri
Noddir yr Arddangosfa Arloesedd gan Magnox North; South
Wales Engineers; Sequence; Abel & Imray Patent a Trade Mark
Attorneys a Swyddfa Eiddo Deallusol y DU.
Daeth blwch cyfrannu electronig Matthew Harris i’r
brig yng nghategori TGAU y Gwobrau Arloesedd
bwletin 11

Manylion Cyswllt
Pynciau
Addysg Gorfforol Mike Neale 029 2026 5315 michael.neale@wjec.co.uk
Almaeneg (TAG) Karl Sage 029 2026 5124 karl.sage@wjec.co.uk
Almaeneg (TGAU) Rhian Morgan 029 2026 5045 rhian.morgan@cbac.co.uk
Astudiaethau Busnes Stephen Oliver 029 2026 5038 stephen.oliver@wjec.co.uk
Astudiaethau Crefyddol Tudor Thomas 029 2026 5122 tudor.thomas@cbac.co.uk
Astudiaethau Ffilm Jeremy Points 029 2026 5195 jeremy.points@wjec.co.uk
Astudio’r Cyfryngau (TAG) Jeremy Points 029 2026 5195 jeremy.points@wjec.co.uk
Astudio’r Cyfryngau (TGAU) Jo Johnson 029 2026 5091 jo.johnson@wjec.co.uk
Bagloriaeth Cymru Ross Thomas 029 2026 5320 ross.thomas@wjec.co.uk
a Caroline Morgan 029 2026 5319 caroline.morgan@wjec.co.uk
Bioleg (o Ionawr 2012) Liane Adams 029 2026 5126 bioleg@cbac.co.uk
Busnes Cymhwysol Allan Perry 029 2026 5311 allan.perry@wjec.co.uk
Celf a Dylunio Mari Bradbury 029 2026 5138 mari.bradbury@wjec.co.uk
Celfyddydau Perfformio Elaine Carlile 029 2026 5316 elaine.carlile@wjec.co.uk
Cemeg Jonathan Owen 029 2026 5057 jonathan.owen@cbac.co.uk
Cerddoriaeth Elaine Carlile 029 2026 5316 elaine.carlile@wjec.co.uk
Cyfrifiaduro Allan Perry 029 2026 5311 allan.perry@wjec.co.uk
Cymdeithaseg Joanna Lewis 029 2026 5167 joanna.lewis@wjec.co.uk
Cymraeg Ail Iaith Siân Llewelyn 029 2026 5162 sian.llewelyn@cbac.co.uk
Cymraeg i Oedolion Dr Emyr Davies 029 2026 5009 emyr.davies@cbac.co.uk
Cymraeg Iaith Gyntaf Llinos Lloyd 029 2026 5004 llinos.lloyd@cbac.co.uk
Daeareg Jonathan Owen 029 2026 5057 jonathan.owen@wjec.co.uk
Daearyddiaeth (TAG) Alison Doogan 029 2026 5158 alison.doogan@wjec.co.uk
Daearyddiaeth (TGAU) Andy Owen 029 2026 5114 andrew.owen@wjec.co.uk
Datblygiad y Byd Alison Doogan 029 2026 5158 alison.doogan@wjec.co.uk
Drama (TAG) Jo Johnson 029 2026 5091 jo.johnson@wjec.co.uk
Drama (TGAU) Elaine Carlile 029 2026 5316 elaine.carlile@wjec.co.uk
Dylunio a Thechnoleg Steve Howells 029 2026 5017 steve.howells@wjec.co.uk
Dyniaethau (TGAU) Andy Owen 029 2026 5114 andrew.owen@wjec.co.uk
Dyniaethau (Lefel/Llwybrau Mynediad) Alison Doogan 029 2026 5158 alison.doogan@wjec.co.uk
TGCh Ian Carey 029 2026 5137 ian.carey@wjec.co.uk
Economeg Stephen Oliver 029 2026 5038 stephen.oliver@wjec.co.uk
Economeg y Cartref Allison Candy 029 2026 5093 allison.candy@wjec.co.uk
Electroneg Helen Francis 029 2026 5081 helen.francis@wjec.co.uk
Ffiseg Helen Francis 029 2026 5081 helen.francis@wjec.co.uk
Ffrangeg Rhian Morgan 029 20 265045 rhian.morgan@cbac.co.uk
Gwyddoniaeth Gymhwysol Brian Harris 029 2026 5147 brian.harris@wjec.co.uk
Gwyddoniaeth: gw Bioleg, Cemeg, Ffiseg
Hamdden a Thwristiaeth Mike Neale 029 2026 5315 michael.neale@wjec.co.uk
Hanes Phil Star 029 2026 5125 phil.star@wjec.co.uk
Iechyd a Gofal Cymdeithasol Karen Thomas 029 2026 5092 karen.thomas@wjec.co.uk
Lladin Alan Clague c/o Matt Oatley 029 2026 5054 latin@wjec.co.uk
Lletygarwch ac Arlwyo Allison Candy 029 2026 5093 allison.candy@wjec.co.uk
Llywodraeth a Gwleidyddiaeth (2011) Dr Alison George 029 2026 5302 alison.george@wjec.co.uk
Llywodraeth a Gwleidyddiaeth (2012) Elin Evans 029 2026 5302
Mathemateg (TAG/TGAU) John Williams 029 2026 5310 john.williams@cbac.co.uk
Mathemateg (LM/SG/peilot TGAU) Betsan Jones 029 2026 5318 betsan.jones@cbac.co.uk
Project/Prif Ddysgu Tessa Gabriel-Davies 029 2026 5191 tessa.gabriel-davies@wjec.co.uk
Saesneg Iaith/Llên/Iaith a Llên (TAG) Sally Melhuish 029 2026 5303 sally.melhuish@wjec.co.uk
Saesneg/Iaith/Llên (TGAU)) Nancy Hutt 029 2026 5023 nancy.hutt@wjec.co.uk
Saesneg (SG/LM) Kirsten Wilcock 029 2026 5074 kirsten.wilcock@wjec.co.uk
Sbaeneg Karl Sage 029 2026 5124 karl.sage@wjec.co.uk
Seicoleg (2011) Dr Alison George 029 2026 5302 alison.george@wjec.co.uk
Seicoleg (2012) Elin Evans 029 2026 5302
Sgiliau Hanfodol Cymru Bryan Davies 029 2026 5100 bryan.davies@wjec.co.uk
Sgiliau Gweithredol (TGCh) Betsan Jones 029 2026 5318 betsan.jones@wjec.co.uk
TGCh Ian Carey 029 2026 5137 ian.carey@wjec.co.uk
TGCh Cymhwysol Allan Perry 029 2026 5311 allan.perry@wjec.co.uk
Troseddeg Joanna Lewis 029 2026 5167 joanna.lewis@wjec.co.uk
Y Gyfraith Joanna Lewis 029 2026 5167 joanna.lewis@wjec.co.uk
GWEINYDDU A GWEITHREDU
Ymholiadau cyffredinol
arholiadau@cbac.co.uk
TAG UG/Safon Uwch Kieran McDonnell 029 2026 5148 / 149 / 034 alevel@wjec.co.uk
Lefel/Llwybrau Mynediad/Sgiliau Gweithredol/ Chris Quinn 029 2026 5128 / 180 entrylevel@wjec.co.uk
Lladin/ Mathemateg Ychwanegol
TGAU Nick Brooks 029 2026 5061 / 5133 / 5154 / 5304 gcse@wjec.co.uk
Bagloriaeth Cymru Julie Martin 029 2026 5186 julie.martin@wjec.co.uk
Cyfnod Allweddol 2/3 Margaret Franks 0800 056 2066 ks23unit@wjec.co.uk
Cofrestriadau Caroline McGlynn 029 2026 5193 entries@wjec.co.uk
Sgiliau Hanfodol Michelle Morgan 029 2026 5172 / 100 / 032 / 382 keyskills@wjec.co.uk
ADNODDAU ADDYSGOL A CHEFNOGAETH
Siop Lyfrau Caroline Redman 029 2026 5112 / 063 sioplyfrau@cbac.co.uk
GCaD Cymru Dafydd Watcyn Williams 029 2026 5177 info@gcad-cymru.org.uk
Saesneg yng Nghymru Alun Treharne 029 2026 5012 alun.treharne@cbac.co.uk
Adnoddau Addysgol cyfrwng Cymraeg Alun Treharne 029 2026 5012 alun.treharne@cbac.co.uk
Datblygu adnoddau addysgol Mike Ebbsworth 029 2026 5339 mike.ebbsworth@cbac.co.uk
Datblygiad proffesiynol (HMS) Elaine Chard 029 2026 5018 / 024 inset@wjec.co.uk
Datblygiad proffesiynol (HMS - cyfrwng Cymraeg) Richard Roberts 01824 702304 richard.roberts@cbac.co.uk
CELFYDDYDAU CENEDLAETHOL IEUENCTID CYMRU Pauline Crossley 029 2026 5060 pauline.crossley@wjec.co.uk
MARCHNATA A’R WASG Ceri Thomas 029 2026 5309 ceri.thomas@cbac.co.uk
YMHOLIADAU CYFFREDINOL Switsfwrdd CBAC 029 2026 5000 gwybodaeth@cbac.co.uk
CBAC, 245 Rhodfa’r Gorllewin, Caerdydd, CF5 2YX 029 2026 5000 www.cbac.co.uk